92 kontakty: Abbas I Wielki, Abdullah Öcalan, Achemenidzi, Afganistan, Ahl-e hakk, Al-Kamiszli, Alewici, Anatolia, Armenia, Asyria, Asyryjczycy, Atak gazowy w Halabdży, Babilonia, Bitwa na równinie Czałdyran, Bliski Wschód, Chrześcijaństwo, Dżalal Talabani, Demokratyczna Partia Kurdystanu, Ententa, Finlandia, Górski Karabach, George H.W. Bush, Grecy, Gwardia Republikańska (Irak), Halabdża, II wojna w Zatoce Perskiej, Imamizm, Imperium Osmańskie, Indoeuropejczycy, Instytut Kurdyjski w Paryżu, Instytut Kurdyjski w Stambule, Irak, Iran, Islam, Język arabski, Język kurdyjski, Język perski, Język turecki, Języki indoeuropejskie, Jerozolima, Jezydyzm, Judaizm, Kirkuk, Klan (antropologia), Królestwo Kurdystanu, Krucjata, Kurdystan, Kurdystan (region autonomiczny), Kuwejt, Kyaksares, ..., Leszek Dzięgiel, Liga Narodów, Lozanna, Ludobójstwo Ormian, Mahabad, Masud Barzani, Młodoturcy, Medowie, Mniejszość etniczna, Murad IV, Mustafa Barzani, Mustafa Kemal Atatürk, Niniwa, Nouruz, Operacja Al-Anfal, Ormianie, Partia Pracujących Kurdystanu, Patriotyczna Unia Kurdystanu, Peszmergowie, Powiat kurdystański, Powstanie w Iraku (1991), Równoleżnik, Republika Mahabadzka, Rewolucja młodoturecka, Rożawa, Saddam Husajn, Safawidzi, Saladyn, Sasanidzi, Seldżukidzi, Selim I Groźny, Sri Lanka, Sunnizm, Syria, Szwecja, Szyizm, Tamilowie, Traktat w Sèvres, Turcja, Unia Europejska, Wojna domowa w Syrii, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. Rozwiń indeks (42 jeszcze) »
Abbas I Wielki
Abbas I Wielki, drzeworyt Dominicusa Custosa z Antwerpii Abbas I Wielki Abbas I Wielki (I Abbas Səfəvi; شاه عباس بزرگ) (ur. 27 stycznia 1571 w Heracie, zm. 19 stycznia 1629 w Mazandaranie) – szach Persji od 1587 z dynastii Safawidów.
Nowy!!: Kurdowie i Abbas I Wielki · Zobacz więcej »
Abdullah Öcalan
Abdullah Öcalan, ps. „Apo” (ur. 4 kwietnia 1948 w Halfeti) – lider Partii Pracujących Kurdystanu (PKK).
Nowy!!: Kurdowie i Abdullah Öcalan · Zobacz więcej »
Achemenidzi
Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.
Nowy!!: Kurdowie i Achemenidzi · Zobacz więcej »
Afganistan
240px Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicąw Kabulu.
Nowy!!: Kurdowie i Afganistan · Zobacz więcej »
Ahl-e hakk
Ahl-e hakk (kurd. یارسان, Yarsan; per. اهل حق Ahl-e haqq, ludzie prawdy), zwani też Ali Ilahi (علي إلاه `Alī ilāhi, arab.: Ali jest bogiem), zwana także jarsanizmem – religia z pogranicza islamu, uznająca Alego ibn Abi Taliba, zięcia Mahometa, za inkarnację Boga.
Nowy!!: Kurdowie i Ahl-e hakk · Zobacz więcej »
Al-Kamiszli
Al-Kamiszli (syr. ܒܝܬ ܙܠܝ̈ܢ, Bēṯ Zālīn, ܩܡܫܠܐ,: Qamishlo) – miasto w północno-wschodniej Syrii przy granicy z Turcjąi w pobliżu granicy irackiej, w muhafazie Al-Hasaka.
Nowy!!: Kurdowie i Al-Kamiszli · Zobacz więcej »
Alewici
alawitów. Alewici – wyznanie monoteistyczne wyrosłe z islamu szyickiego, czasem uważane za jego odłam.
Nowy!!: Kurdowie i Alewici · Zobacz więcej »
Anatolia
data dostępu.
Nowy!!: Kurdowie i Anatolia · Zobacz więcej »
Armenia
Armenia (– Hajastạn), Republika Armenii (orm. Հայաստանի Հանրապետություն – Hajastani Hanrapetut’jun) – państwo śródlądowe na pograniczu Europy i Azji, na Kaukazie Południowym.
Nowy!!: Kurdowie i Armenia · Zobacz więcej »
Asyria
Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.
Nowy!!: Kurdowie i Asyria · Zobacz więcej »
Asyryjczycy
Flaga Narodowa Asyryjczycy, Asyro-chaldejczycy (aram. ܥܡܐ ܐܬܘܪܝܐ/ܣܘܪܝܝܐ) – naród semicki zamieszkujący północny Irak, Iran, południowąTurcję i Syrię.
Nowy!!: Kurdowie i Asyryjczycy · Zobacz więcej »
Atak gazowy w Halabdży
Atak gazowy w Halabdży – chemiczny atak na kurdyjskie miasto Halabdża w północnym Iraku, przeprowadzony 16 marca 1988 roku przez irackie wojska.
Nowy!!: Kurdowie i Atak gazowy w Halabdży · Zobacz więcej »
Babilonia
Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.
Nowy!!: Kurdowie i Babilonia · Zobacz więcej »
Bitwa na równinie Czałdyran
Bitwa na równinie Czałdyran – bitwa stoczona 23 sierpnia 1514/2 radżaba 920 roku między armiąTurków Osmańskich a wojskami Safawidów na równinie Czałdyran na Wyżynie Armeńskiej, zakończona zwycięstwem Osmanów.
Nowy!!: Kurdowie i Bitwa na równinie Czałdyran · Zobacz więcej »
Bliski Wschód
Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.
Nowy!!: Kurdowie i Bliski Wschód · Zobacz więcej »
Chrześcijaństwo
Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.
Nowy!!: Kurdowie i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »
Dżalal Talabani
południowokoreański prezydent Lee Myung-bak. (2009) Dżalal Talabani (Jalāl Tālabānī;, Celal Tallebanî; ur. 12 listopada 1933 we wsi Kelkan, zm. 3 października 2017 w Berlinie) – iracki polityk narodowości kurdyjskiej, twórca i w latach 1975–2017 przewodniczący Patriotycznej Unii Kurdystanu – jednej z dwóch głównych partii kurdyjskich w Iraku.
Nowy!!: Kurdowie i Dżalal Talabani · Zobacz więcej »
Demokratyczna Partia Kurdystanu
Demokratyczna Partia Kurdystanu, KDP – ugrupowanie polityczne założone w Kurdystanie irackim w 1946 roku przez Mustafę Barzaniego i związane z jego wpływowym klanem.
Nowy!!: Kurdowie i Demokratyczna Partia Kurdystanu · Zobacz więcej »
Ententa
I wojny światowej Ententa Ententa (czyt., z – porozumienie,, potrójna ententa, trójporozumienie) – sojusz pomiędzy Francją, WielkąBrytaniąi Imperium Rosyjskim.
Nowy!!: Kurdowie i Ententa · Zobacz więcej »
Finlandia
Finlandia, Republika Finlandii – państwo unitarne w Europie Północnej, będące republiką.
Nowy!!: Kurdowie i Finlandia · Zobacz więcej »
Górski Karabach
Górski Karabach (trl. Lernajin Gharabagh), oficjalnie: Republika Górskiego Karabachu (orm., trl. Lernajin Gharabaghi Hanrapetutjun), także: Arcach, Republika Arcach (orm., trl. Artsakhi Hanrapetutjun) – państwo nieuznawane istniejące w latach 1991–2023, do 2023 roku zamieszkane w zdecydowanej większości przez Ormian, formalnie uznawane przez cały ten czas za część Azerbejdżanu, w rzeczywistości funkcjonujące jako samodzielny organizm państwowy.
Nowy!!: Kurdowie i Górski Karabach · Zobacz więcej »
George H.W. Bush
George H.W. Bush, właśc.
Nowy!!: Kurdowie i George H.W. Bush · Zobacz więcej »
Grecy
Grecy – naród używający jednego z języków grupy indoeuropejskiej.
Nowy!!: Kurdowie i Grecy · Zobacz więcej »
Gwardia Republikańska (Irak)
Gwardia Republikańska – najlepiej wyekwipowana i wyszkolona część irackich sił lądowych.
Nowy!!: Kurdowie i Gwardia Republikańska (Irak) · Zobacz więcej »
Halabdża
Halabdża (arab. حلبجة, Ḥalabǧa; kurd. ههڵهبجه, Helebce) – miasto w północno-wschodnim Iraku, stolica gubernatorstwa Halabdża.
Nowy!!: Kurdowie i Halabdża · Zobacz więcej »
II wojna w Zatoce Perskiej
Schemat przebiegu działań wojennych II wojna w Zatoce Perskiej – konflikt zbrojny, który rozpoczął się 20 marca 2003 atakiem koalicji sił międzynarodowych (głównie USA i Wielkiej Brytanii) na Irak.
Nowy!!: Kurdowie i II wojna w Zatoce Perskiej · Zobacz więcej »
Imamizm
Imamizm – główny nurt szyizmu, uznający dwunastu imamów.
Nowy!!: Kurdowie i Imamizm · Zobacz więcej »
Imperium Osmańskie
Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.
Nowy!!: Kurdowie i Imperium Osmańskie · Zobacz więcej »
Indoeuropejczycy
Współczesny zasięg geograficzny języków zaliczonych do grupy IE Indoeuropejczycy – umowna nazwa grupy ludów posługujących się językami indoeuropejskimi, pochodzącymi od języka praindoeuropejskiego, bądź będącymi efektem wymieszania się dawnych grup języków.
Nowy!!: Kurdowie i Indoeuropejczycy · Zobacz więcej »
Instytut Kurdyjski w Paryżu
Instytut Kurdyjski w Paryżu (fr. Institut Kurde de Paris) – założona w lutym 1983 organizacja, skupiająca się na promowaniu kurdyjskiego języka oraz kultury.
Nowy!!: Kurdowie i Instytut Kurdyjski w Paryżu · Zobacz więcej »
Instytut Kurdyjski w Stambule
Instytut Kurdyjski w Stambule (ku: Enstîtuya Kurdî Ya Stenbolê, tr: İstanbul Kürt Enstitüsü) – organizacja założona w 1992, skupiająca się na promocji kurdyjskiej literatury, kultury oraz języka.
Nowy!!: Kurdowie i Instytut Kurdyjski w Stambule · Zobacz więcej »
Irak
Region Iraku Zdjęcie satelitarne Iraku Irak, Republika Iraku (arab. العراق, trl. Al-'Irāq, trb. Al-Irak; جمهورية العراق, trb. Dżumhurijjat al-Irak, kurd. كۆماری عێراق, trl. Komarî 'Êraq, trb. Komari Erak; asyr. ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, leżące nad ZatokąPerską.
Nowy!!: Kurdowie i Irak · Zobacz więcej »
Iran
Iran (trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a ZatokąPerskąi ZatokąOmańskąna południu.
Nowy!!: Kurdowie i Iran · Zobacz więcej »
Islam
Arabii Saudyjskiej i Afganistanu. pielgrzymek. Islam (al-islām – poddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwieW 2010 roku Pew Research Center oceniło liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.
Nowy!!: Kurdowie i Islam · Zobacz więcej »
Język arabski
Język arabski – język z rodziny języków semickich, w której zaliczany jest do grupy języków południowo-zachodnich według klasycznego podziału, bądź grupy języków zachodnich, centralnych według podziału Hetzrona i Voigta.
Nowy!!: Kurdowie i Język arabski · Zobacz więcej »
Język kurdyjski
Język kurdyjski (Kurdî / كوردی) – język należący do rodziny języków indoeuropejskich.
Nowy!!: Kurdowie i Język kurdyjski · Zobacz więcej »
Język perski
Język perski, nowoperski (pers. fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu (po języku arabskim).
Nowy!!: Kurdowie i Język perski · Zobacz więcej »
Język turecki
Język turecki (tur., IPA:, Türk dili) – język należący do grupy oguzyjskiej języków tureckich, ojczysty dla ponad 83 mln ludzi na całym świecie, co czyni go najpowszechniejszym ze swojej rodziny językowej.
Nowy!!: Kurdowie i Język turecki · Zobacz więcej »
Języki indoeuropejskie
Języki indoeuropejskie – rodzina językowa, największa pod względem liczby mówiących.
Nowy!!: Kurdowie i Języki indoeuropejskie · Zobacz więcej »
Jerozolima
Jerozolima (trl. Yerushalayim trb. Jeruszalajim; arab. القدس, trl. Al-Quds, trb. Al-Kuds oraz اورشليمtrl. Ūrushalīm, trb. Uruszalim, także بيت المقدس, trl. Bayt al-Maqdis lub Bayt al-Muqaddas, trb. Bajt al-Makdis lub Bajt al-Mukaddas, – zobacz też: nazwy Jerozolimy) – największe miasto Izraela, stolica administracyjna Dystryktu Jerozolimy i stolica państwa Izraela według izraelskiego prawa.
Nowy!!: Kurdowie i Jerozolima · Zobacz więcej »
Jezydyzm
Adiego ibn Musafira w Lalisz Jezydyzm, jazydyzm – monoteistyczna religia utworzona w XII wieku przez szajcha Adiego ibn Musafira, wyznawana głównie przez Kurdów mieszkających na pograniczu Iraku (największym ich skupiskiem sąokolice Mosulu), Iranu, Turcji, Syrii, Armenii, Gruzji oraz na emigracji (głównie w Niemczech).
Nowy!!: Kurdowie i Jezydyzm · Zobacz więcej »
Judaizm
data.
Nowy!!: Kurdowie i Judaizm · Zobacz więcej »
Kirkuk
Gok Kunbet Kirkuk (arab. كركوك) – miasto w północnym Iraku, w Kurdystanie, na zachodnim pogórzu Gór Kurdystańskich, ośrodek administracyjny muhafazy At-Tamim.
Nowy!!: Kurdowie i Kirkuk · Zobacz więcej »
Klan (antropologia)
Klan – grupa ludzi, którzy wywodząswe pochodzenie od wspólnego przodka, majączęsto ten sam totem i wykonująrazem wiele zadań.
Nowy!!: Kurdowie i Klan (antropologia) · Zobacz więcej »
Królestwo Kurdystanu
Królestwo Kurdystanu – historyczne państwo Kurdów istniejące w latach 1921–1924.
Nowy!!: Kurdowie i Królestwo Kurdystanu · Zobacz więcej »
Krucjata
J. Matejko, 1876) Krucjaty („krzyż”) – wyprawy zbrojne podejmowane na wezwanie papieży głównie przez rycerstwo chrześcijańskie w okresie średniowiecza.
Nowy!!: Kurdowie i Krucjata · Zobacz więcej »
Kurdystan
Zasięg języka kurdyjskiego Kurdystan – kraina historyczna w południowo-zachodniej Azji, obszary zamieszkane w dużej mierze przez Kurdów.
Nowy!!: Kurdowie i Kurdystan · Zobacz więcej »
Kurdystan (region autonomiczny)
Kurdystan (arab. کردستان – Kurdistān, kurd. كوردستان – Kurdistan), pełna nazwa: Region Kurdystanu (arab. إقليمكردستان – Iqlīmi Kurdistān, kurd. هەرێمی كوردستان – Herêmî Kurdistan) – autonomiczna jednostka administracyjna będąca federalnym podmiotem Iraku.
Nowy!!: Kurdowie i Kurdystan (region autonomiczny) · Zobacz więcej »
Kuwejt
Kuwejt, Państwo Kuwejt (دولة الكويت, trl. Dawlat al-Kuwayt, trb. Daulat al-Kuwajt) – państwo położone w południowo-zachodniej Azji, na północno-zachodnim wybrzeżu Zatoki Perskiej.
Nowy!!: Kurdowie i Kuwejt · Zobacz więcej »
Kyaksares
Kyaksares (Cyaxares, Hvakhshathra, staropers.: Uwachszatra, akad.: Umakisztar) – władca państwa Medów (625–585 p.n.e.). Jego synem był Astyages – ostatni władca Medów.
Nowy!!: Kurdowie i Kyaksares · Zobacz więcej »
Leszek Dzięgiel
Leszek Dzięgiel (ur. 15 września 1931 w Mysłowicach, zm. 19 kwietnia 2005 w Krakowie) – polski etnolog, orientalista, wieloletni kierownik Katedry Etnografii Słowian Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie Instytutu Etnologii UJ, profesor zwyczajny od 2000.
Nowy!!: Kurdowie i Leszek Dzięgiel · Zobacz więcej »
Liga Narodów
Rodowód Ligi Narodów Liga Narodów – istniejąca w latach 1920-1946 organizacja międzynarodowa powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona podczas paryskiej konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową.
Nowy!!: Kurdowie i Liga Narodów · Zobacz więcej »
Lozanna
Lozanna (fr., niem. Lausanne; wł., rm. Losanna; frp. Losena; hist. Lausannen, Losannen) – miasto i gmina (commune) w zachodniej Szwajcarii, siedziba administracyjna kantonu Vaud oraz okręgu (district) Lozanna.
Nowy!!: Kurdowie i Lozanna · Zobacz więcej »
Ludobójstwo Ormian
Ludobójstwo Ormian (Mec Jeghern, co oznacza „wielkie nieszczęście”; Hajoc’ C’eghaspanut’jun – „ludobójstwo Ormian”), rzeź Ormian – ludobójstwo popełnione na ludności ormiańskiej w Imperium Osmańskim w czasie I wojny światowej, w latach 1915–1917.
Nowy!!: Kurdowie i Ludobójstwo Ormian · Zobacz więcej »
Mahabad
Mahabad (1959) Mahabad (perski: مهاباد, kurdyjski: مەھاباد) – miasto w Iranie, w ostanie Azerbejdżan Zachodni.
Nowy!!: Kurdowie i Mahabad · Zobacz więcej »
Masud Barzani
Masud Barzani (kurd. مهسعوود بارزانی, Mesûd Barzanî; ur. 16 sierpnia 1946 w Mahabadzie, Iran) – prezydent autonomicznego rządu kurdyjskiego w północnym Iraku, lider Demokratycznej Partii Kurdystanu (KDP).
Nowy!!: Kurdowie i Masud Barzani · Zobacz więcej »
Młodoturcy
Litografia upamiętniająca rewolucję młodotureckąw 1908 Młodoturcy (lub Genç Türkler) – nacjonalistyczny i modernistyczny ruch polityczny istniejący w Turcji na przełomie XIX i XX wieku, dążący do obalenia monarchii osmańskiej i reorganizacji państwa.
Nowy!!: Kurdowie i Młodoturcy · Zobacz więcej »
Medowie
Żołnierz medyjski, relief z pałacu w Persepolis Medowie – lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-zachodni Iran.
Nowy!!: Kurdowie i Medowie · Zobacz więcej »
Mniejszość etniczna
Mniejszość etniczna (Lapończycy) Mniejszość etniczna – grupa etniczna, która jest osiedlona na terytorium innej zbiorowości i wyróżnia się odrębnym pochodzeniem i kulturą, a często także językiem i religią.
Nowy!!: Kurdowie i Mniejszość etniczna · Zobacz więcej »
Murad IV
Murad IV (ur. 27 lipca 1612, zm. 9 lutego 1640Słownik Władców Świata. Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wyd. Zielona Sowa – 2005 r.) – sułtan z dynastii Osmanów, panował w latach 1623–1640.
Nowy!!: Kurdowie i Murad IV · Zobacz więcej »
Mustafa Barzani
Mustafa Barzani w 1947 roku Mustafa Barzani, kurd. مستهفا بارزانی Mistefa Barzanî (ur. 14 marca 1903 w Barzan, zm. 1 marca 1979 w Waszyngtonie) – kurdyjski polityk, założyciel Demokratycznej Partii Kurdystanu (KDP) (1946), przywódca Kurdów w walce przeciwko rządom Iraku i Iranu o utworzenie niezależnego państwa kurdyjskiego.
Nowy!!: Kurdowie i Mustafa Barzani · Zobacz więcej »
Mustafa Kemal Atatürk
Mustafa Kemal Atatürk (ur. 1881Jego urodziny sąnieznane. 19 maja (dzień, w którym wylądował w Samsun w 1919 r., aby rozpocząć ruch nacjonalistyczny) uważa się za jego symboliczne urodziny. Twierdzono również, że urodził się w 1880 roku. Zürcher, Erik Jan (1984). The Unionist factor: the role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905–1926. Leiden: E.J. Brill. p. 106. w SalonikachArtykuł w podaje, że data urodzenia Atatürka nie jest pewna – do 25 czerwca 1925 stosowano w Turcji dwa kalendarze, a w metryce Atatürka nie jest wskazane, w którym systemie zapisana jest data – rokiem urodzenia mógłby być 1880 lub 1881. Ponadto sąwątpliwości co do dnia i miesiąca urodzenia. Za datę urodzenia Atatürka przyjmuje się oficjalnie dzień 19 maja 1881 – dzień ten został wybrany, ponieważ wtedy rozpoczęła się w 1919 wojna o niepodległość Turcji., zm. 10 listopada 1938 w Stambule) – turecki polityk, wojskowy, Mareşal (Marszałek Turcji), mąż stanu, współtwórca i pierwszy prezydent Republiki Turcji od roku 1923 do śmierci w 1938 roku.
Nowy!!: Kurdowie i Mustafa Kemal Atatürk · Zobacz więcej »
Niniwa
Niniwa (akad. Ninūa) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, leżące nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu; jedna ze stolic Asyrii.
Nowy!!: Kurdowie i Niniwa · Zobacz więcej »
Nouruz
Stół z tzw. ''haft sin'', siedmioma symbolicznymi przedmiotami, mającymi przynieść szczęście w nowym roku. Kurdyjka przygotowuje się do Nowruz Nouruz (czyli „nowy dzień”; wersje w innych językach zapisywane jako Nevruz, Newroz, Navruz, Nowruz, Naurız, Nooruz, Novruz, Navrez) – tradycyjne irańskie święto nowego roku, obchodzone w dniu równonocy wiosennej, od 2010 obchodzone na arenie międzynarodowej (ang. International Nowruz Day).
Nowy!!: Kurdowie i Nouruz · Zobacz więcej »
Operacja Al-Anfal
Operacja Al-Anfal (ar. Łupy wojenne) – kampania irackiego rządu kierowanego przez Saddama Husajna przeciwko irackim Kurdom, trwająca od końca lutego do początku września 1988 roku.
Nowy!!: Kurdowie i Operacja Al-Anfal · Zobacz więcej »
Ormianie
Ormianie (Hajér) – naród indoeuropejski zamieszkujący początkowo obszar Zakaukazia i Wyżyny Armeńskiej, posługujący się językiem ormiańskim.
Nowy!!: Kurdowie i Ormianie · Zobacz więcej »
Partia Pracujących Kurdystanu
Partia Pracujących Kurdystanu (PKK), w latach 2002–2003 jako KADEK, a w latach 2003–2005 jako KONGRA-GEL – partia polityczna i ruch separatystyczny Kurdów tureckich.
Nowy!!: Kurdowie i Partia Pracujących Kurdystanu · Zobacz więcej »
Patriotyczna Unia Kurdystanu
Patriotyczna Unia Kurdystanu, PUK (kurd. Yaketi Nishtimani Kurdistan) - ugrupowanie polityczne założone w Kurdystanie irackim przez Dżalala Talabaniego w 1975 roku.
Nowy!!: Kurdowie i Patriotyczna Unia Kurdystanu · Zobacz więcej »
Peszmergowie
M16 Peszmergowie (w tłumaczeniu z kurdyjskiego: patrzący śmierci w oczy) – tradycyjna nazwa kurdyjskich bojowników walczących w partyzantce i powstaniach o niepodległość Kurdystanu, obecnie odnosząca się do żołnierzy kurdyjskich w Iraku.
Nowy!!: Kurdowie i Peszmergowie · Zobacz więcej »
Powiat kurdystański
Powiat kurdystański 1923-29 Okręg kurdystański 1930 Powiat kurdystański (az. Kürdüstan qəzası, ros. Курдистанский уезд – Kurdistanskij ujezd, znany też jako "Czerwony Kurdystan", az. Qızıl Kürdistan, kurd. Кöрдьстана Сор – Kôrdistana Sor, ros. Красный Курдистан – Krasnyj Kurdistan) – jednostka administracyjna sowieckiej republiki Azerbejdżanu istniejąca w latach 1923-1929.
Nowy!!: Kurdowie i Powiat kurdystański · Zobacz więcej »
Powstanie w Iraku (1991)
Powstanie w Iraku w 1991, nazywane przez szyitów irackich intifadą– zbrojne powstanie wymierzone w dyktatorskie rządy Saddama Husajna w Iraku.
Nowy!!: Kurdowie i Powstanie w Iraku (1991) · Zobacz więcej »
Równoleżnik
Wodzisławiu Śl. Równoleżnik – okrąg powstały wskutek przecięcia powierzchni kuli ziemskiej płaszczyznąprostopadłądo jej osi.
Nowy!!: Kurdowie i Równoleżnik · Zobacz więcej »
Republika Mahabadzka
Republika Kurdystanu lub Republika Mahabadzka – państwo kurdyjskie, istniejące od stycznia do grudnia 1946 na terytorium Iranu.
Nowy!!: Kurdowie i Republika Mahabadzka · Zobacz więcej »
Rewolucja młodoturecka
Rewolucja młodoturecka – przewrót wojskowy w Imperium Osmańskim zorganizowany 3 lipca 1908 przez młodoturków.
Nowy!!: Kurdowie i Rewolucja młodoturecka · Zobacz więcej »
Rożawa
ISIS (szary), Kurdów (żółty) Autonomiczna Administracja Północnej i Wschodniej Syrii, powszechnie nazywana Rożawa (kurd. Rojava od Rojavaya Kurdistanê – رۆژاڤایا کوردستانێ – „Zachodni Kurdystan”) – de facto autonomiczny region w północno-wschodniej Syrii, zamieszkały przez ok.
Nowy!!: Kurdowie i Rożawa · Zobacz więcej »
Saddam Husajn
Saddam Husajn Abd al-Madżid at-Tikriti (ur. 28 kwietnia 1937 w Al-Audży, zm. 30 grudnia 2006 w Al-Kazimijji) – iracki prawnik i polityk, Marszałek Iraku, dyktatorski prezydent Iraku w latach 1979–2003 oraz sekretarz generalny irackiego oddziału Partii Baas i przewodniczący irackiej Rady Dowództwa Rewolucji, zbrodniarz wojenny.
Nowy!!: Kurdowie i Saddam Husajn · Zobacz więcej »
Safawidzi
Safawidzi (pers. صفویان) – dynastia panująca w Iranie w latach 1501–1736.
Nowy!!: Kurdowie i Safawidzi · Zobacz więcej »
Saladyn
Saladyn, fr. Saladin, od arab. صلاح الدين (pełne imię: al-Malik an-Nasir Salah ad-Dunja wa-ad-Din Abu al-Muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi al-Kurdi, ur. 1138 w Tikricie, zm. 4 marca 1193 w Damaszku) – sułtan, założyciel dynastii Ajjubidów, panujący w latach 1174–1193.
Nowy!!: Kurdowie i Saladyn · Zobacz więcej »
Sasanidzi
Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie (wówczas, Ērānšahr) w latach 224–651 naszej ery.
Nowy!!: Kurdowie i Sasanidzi · Zobacz więcej »
Seldżukidzi
Seldżukidzi (albo Seldżucy, od Seldżuk – arab. السلاجقة, tur. Selçuk) – dynastia panująca w różnych krajach Azji Zachodniej w okresie od XI do XIV wieku.
Nowy!!: Kurdowie i Seldżukidzi · Zobacz więcej »
Selim I Groźny
Selim I Groźny (Okrutny) (ur. 10 października 1470, zm. 22 września 1520) – sułtan z dynastii Osmanów, panujący w latach 1512–1520.
Nowy!!: Kurdowie i Selim I Groźny · Zobacz więcej »
Sri Lanka
Sri Lanka (syng. ශ්රී ලංකාව, tamil. இலங்கை, ang. Sri Lanka), oficjalnie Demokratyczno-Socjalistyczna Republika Sri Lanki (ang. Democratic Socialist Republic of Sri Lanka) – państwo w Azji Południowej, na wyspie Cejlon (pod tąnazwąznane do 1972) wraz z mniejszymi przybrzeżnymi wyspami.
Nowy!!: Kurdowie i Sri Lanka · Zobacz więcej »
Sunnizm
Sunnizm – jeden z trzech głównych odłamów islamu (pozostałe to szyizm i charydżyzm) wierny ortodoksyjnej tradycji Sunny, uznający wszystkich kalifów do 1258Śmierć abbasydzkiego kalifa w bitwie pod Bagdadem.
Nowy!!: Kurdowie i Sunnizm · Zobacz więcej »
Syria
Syria (trl. Sūrijā, trb.), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (ar. الجمهورية العربية السورية, trl. Al-Ǧumhūrijja ăl-ʿArabijja ăs-Sūrijja, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.
Nowy!!: Kurdowie i Syria · Zobacz więcej »
Szwecja
Szwecja, Królestwo Szwecji (Konungariket Sverige) – państwo w Europie Północnej, zaliczane zarówno do państw skandynawskich oraz krajów nordyckich.
Nowy!!: Kurdowie i Szwecja · Zobacz więcej »
Szyizm
Szyizm (od arab. شيعة علي, szī'at Ali – stronnictwo Alego) – obok sunnizmu i charydżyzmu jeden z trzech głównych nurtów współczesnego islamu, drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.
Nowy!!: Kurdowie i Szyizm · Zobacz więcej »
Tamilowie
Tamilowie – naród z grupy ludów drawidyjskich, posługujący się językiem tamilskim, 74 miliony osób według szacunków z 1997 roku.
Nowy!!: Kurdowie i Tamilowie · Zobacz więcej »
Traktat w Sèvres
Region autonomiczny, Izmir (Smyrna) Traktat w Sèvres – traktat pokojowy podpisany 10 sierpnia 1920 roku pomiędzy Imperium Osmańskim, sojusznikiem Państw Centralnych z czasów I wojny światowej, a państwami Ententy po klęsce Imperium Osmańskiego w tej wojnie.
Nowy!!: Kurdowie i Traktat w Sèvres · Zobacz więcej »
Turcja
Turcja (tur. Türkiye), Republika Turcji (tur. Türkiye Cumhuriyeti) – państwo położone w Azji Zachodniej na półwyspie Azja Mniejsza, a częściowo również w Europie Południowo-Wschodniej, ze stolicąw Ankarze.
Nowy!!: Kurdowie i Turcja · Zobacz więcej »
Unia Europejska
Komisji Europejskiej Parlamentu Europejskiego w Strasburgu Unia Europejska, UE (ang. European Union, EU) – gospodarczo-polityczny związek 27 demokratycznych państw europejskich.
Nowy!!: Kurdowie i Unia Europejska · Zobacz więcej »
Wojna domowa w Syrii
Wojna domowa w Syrii – trwająca od 2011 wojna domowa między siłami wiernymi prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi a zbrojnąopozycją. W 2011 w Syrii rozpoczęło się antyrządowe powstanie. Jego przyczynąbyły autorytarne rządy Baszszara al-Asada. Inspiracjądla Syryjczyków do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii (tzw. arabska wiosna). Pierwsze protesty na fali tunezyjskiej rewolucji miały miejsce 26 stycznia 2011. Powstanie wybuchło 15 marca 2011, kiedy odbyły się wielotysięczne demonstracje w różnych syryjskich miastach. W reakcji na demonstracje władze syryjskie nakazały siłom bezpieczeństwa krwawo tłumić powstanie, w wyniku czego ginęły setki cywilów w całym kraju. W miastach ruchowi oporu odcięto dostęp do wody oraz elektryczności. Ponadto siły bezpieczeństwa konfiskowały dobra cywilne oraz żywność. 3 lutego 2012 rozpoczął się największy szturm na miasto Hims. Armia atakowała rakietami, pociskami moździerzowymi oraz czołgowymi dzielnice mieszkalne, w wyniku czego śmierć poniosło kilkaset cywilów. Wydarzenia te wzbudziły oburzenie opinii międzynarodowej, jednak z powodu ponownego weta Rosji i Chin na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ nie została przyjęta rezolucja potępiająca reżim Asada. 21 marca 2012 RB ONZ przyjęła sześciopunktowy plan pokojowy projektu Kofiego Annana, mający na celu zakończenie konfliktu. W wyniku mediacji wysłannika ONZ plan ten poparł Baszar al-Asad oraz arena międzynarodowa łącznie z Rosjąi Chinami, blokujący do tej pory wysiłki na rzecz pokoju. Na przełomie marca i kwietnia 2012 armia krwawo pacyfikowała obszary oporu na terenie całego kraju. Mimo tego Baszar al-Asad zgodził się na 10 kwietnia 2012 w ramach planu Annana zawiesić broń. Oficjalnie zawieszenie broni weszło w życie 12 kwietnia 2012. Jednakże de facto rozejm nie był respektowany przez siły rządowe, a w efekcie także przez rebeliantów. Ponadto reżim nie wypełnił żadnego z sześciu punktów planu Annana. W ramach tego planu wysłano do Syrii obserwatorów tworzących misję UNSMIS. Jednakże liczba 300 obserwatorów w szczytowym momencie okazała się niewystarczająca, by sprawnie monitorować sytuację w Syrii. Z czasem reżim dopuszczał się coraz większych pogwałceń rozejmu, czego punktem kulminacyjnym była masakra w Huli 25 maja 2012. Jednak w Syrii doszło do eskalacji przemocy do tego stopnia, iż 16 czerwca 2012 zawieszono misję obserwacyjnąONZ. Powołana grupa kontaktowa uchwaliła na konferencji genewskiej z 30 czerwca 2012 zasady transformacyjne po zakończeniu konfliktu, jednak nadal nie było wiadomo jak go rozwiązać. Doprowadziło to do kolejnej masakry pod Hama, gdzie 12 lipca 2012 siły rządowe wraz z alawickąmilicjąszabiha zabiły 150 osób. Punktem zwrotnym w wojnie domowej było użycie broni chemicznej na wielkąskalę przez jednąze stron, w Ghucie 21 sierpnia 2013, w wyniku czego zginęło kilkaset osób. W wyniku użycia broni niekonwencjonalnej arena międzynarodowa rozpoczęła przygotowania do interwencji międzynarodowej pod przewodnictwem Stanów Zjednoczonych, jednak głębokie podziały społeczności międzynarodowej spowodowały, iż kryzys zdecydowano się rozwiązać dyplomatycznym planem zniszczenia syryjskich arsenałów przez inspektorów Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej. W tym celu 27 września 2013 Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję nr 2118 wzywająca do zabezpieczenia i zniszczenia syryjskiego arsenału chemicznego oraz przedstawiającąplan wykonania misji. W październiku 2013 Syrię wizytowali inspektorzy OPCW, natomiast broń chemicznąz Syrii zaczęto wywozić na przystosowanym do tego duńskim i norweskim okręcie w styczniu 2014.
Nowy!!: Kurdowie i Wojna domowa w Syrii · Zobacz więcej »
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR, Związek Radziecki, również Związek Sowiecki, Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich, skr. ZSRS,; Sowietskij Sojuz, Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik, SSSR) – historyczne pierwsze państwo komunistyczne na świecie, położone częściowo w Europie wschodniej i północno-wschodniej, a częściowo w Azji, ze stolicąw Moskwie, istniejące w latach 1922–1991.
Nowy!!: Kurdowie i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich · Zobacz więcej »