Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Aksjomat

Indeks Aksjomat

Aksjomat, postulat, pewnik (gr. axíōma, godność, pewność, oczywistość) – jedno z podstawowych pojęć logiki matematycznej.

40 kontakty: A priori, Aksjomatyka Hilberta, Alfred Tarski, Arytmetyka, Dowód (matematyka), Elementy Euklidesa, Euklides, Formuła logiczna, Geometria euklidesowa, Izomorfizm, Język (logika), Język grecki, John von Neumann, Kurt Gödel, Kwantyfikator, Liczby algebraiczne, Liczby rzeczywiste, Logika matematyczna, Para uporządkowana, Paradygmat, Platon, Pojęcie pierwotne, Prawda, Prosta, Przestrzeń euklidesowa, Punkt (geometria), Rachunek predykatów pierwszego rzędu, Struktura matematyczna, Symbol relacyjny, Tautologia (logika), Teoria (logika), Teoria modeli, Term, Twierdzenia Gödla, Twierdzenie, Twierdzenie Desargues’a, Twierdzenie Pappusa, Władysław Kopaliński, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Zbiór.

A priori

A priori (łac. „z góry”, „uprzedzając fakty”, „z założenia”) – wyrażenie, które w filozofii Zachodu od czasów Immanuela Kanta nabrało powszechnego znaczenia na określenie tego, co pierwotne, uprzednie lub wcześniejsze i niepodlegające dowodzeniu – stało się antonimem określenia a posteriori dla tego, co wtórne.

Nowy!!: Aksjomat i A priori · Zobacz więcej »

Aksjomatyka Hilberta

Aksjomatyka Hilberta – zestaw aksjomatów geometrii euklidesowej podany przez Davida Hilberta w roku 1899 w jego pracy Grundlagen der Geometrie (Podstawy geometrii).

Nowy!!: Aksjomat i Aksjomatyka Hilberta · Zobacz więcej »

Alfred Tarski

Alfred Tarski, dawniej Alfred Tajtelbaum (ur. 14 stycznia 1901 w Warszawie, zm. 26 października 1983 w Berkeley w stanie Kalifornia) – polski logik, członek Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.

Nowy!!: Aksjomat i Alfred Tarski · Zobacz więcej »

Arytmetyka

Rycina z dzieła ''Margarita philosophica'', 1503; autor: Gregor Reisch Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych z (1785) Przykład tablic arytmetycznych z XIX w. Arytmetyka (łac. arithmetica, gr. ἀριθμητική arithmētikē, z ἀριθμός – liczba) – dział matematyki zajmujący się liczbami; jeden z podstawowych i najstarszych.

Nowy!!: Aksjomat i Arytmetyka · Zobacz więcej »

Dowód (matematyka)

Dowód – wykazanie, że pewne zdanie jest prawdziwe.

Nowy!!: Aksjomat i Dowód (matematyka) · Zobacz więcej »

Elementy Euklidesa

Oxyrhynchus 29, papirus z III w. n.e. z ''Elementami'' Euklidesa Elementy (gr., Stoicheia)Słowo στoιχεῖoν, stoicheion (tłumaczone na łacinę jako elementum) było używane przez filozofów w wiekach VI–IV p.n.e. m.in.

Nowy!!: Aksjomat i Elementy Euklidesa · Zobacz więcej »

Euklides

Euklides z Aleksandrii (Eukleides, ur. ok. 365 p.n.e., zm. ok. 270 p.n.e.) – grecki matematyk przez większość życia działający w Aleksandrii, autor Elementów (Stoicheia), jednego z najsłynniejszych dzieł matematycznych w historii.

Nowy!!: Aksjomat i Euklides · Zobacz więcej »

Formuła logiczna

Formuła logiczna – określenie dozwolonego wyrażenia w wielu systemach logicznych, m.in.

Nowy!!: Aksjomat i Formuła logiczna · Zobacz więcej »

Geometria euklidesowa

Szkoła Euklidesa w Atenach(Obraz Raffaello Sanzio, 1509) Strona z dzieła ''Elementy'' Geometria euklidesowa – klasyczna odmiana geometrii opisana po raz pierwszy przez Euklidesa w dziele Elementy (z IV w. p.n.e.). Zebrał on całąówczesnąwiedzę matematycznąznanąGrekom, dziś jego dzieło przedstawia się jako pierwsząznanąaksjomatyzację w historii matematyki.

Nowy!!: Aksjomat i Geometria euklidesowa · Zobacz więcej »

Izomorfizm

Izomorfizm (gr. isos – równy, morphe – kształt) – funkcja wzajemnie jednoznaczna (bijekcja) z jednego obiektu matematycznego w drugi, która zachowuje funkcje, relacje i wyróżnione elementy.

Nowy!!: Aksjomat i Izomorfizm · Zobacz więcej »

Język (logika)

Język – pewien zbiór symboli, przy użyciu których można tworzyć bardziej złożone wyrażenia (na przykład formuły, zdania matematyczne) według ściśle określonych reguł syntaktycznych.

Nowy!!: Aksjomat i Język (logika) · Zobacz więcej »

Język grecki

Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku Język grecki, greka (Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Aksjomat i Język grecki · Zobacz więcej »

John von Neumann

John von Neumann, właściwie János Lajos Neumann (ur. 28 grudnia 1903 w Budapeszcie, zm. 8 lutego 1957 w Waszyngtonie) – węgiersko-amerykański uczony pochodzenia żydowskiego; matematyk, informatyk, fizyk i inżynier chemik.

Nowy!!: Aksjomat i John von Neumann · Zobacz więcej »

Kurt Gödel

Kurt Gödel (wym. niem., ur. 28 kwietnia 1906 w Brnie, zm. 14 stycznia 1978 w Princeton) – austriacko-amerykański naukowiec: matematyk, fizyk teoretyk i filozof, specjalizujący się w logice matematycznej i teorii mnogości, zajmujący się również teoriąwzględności i filozofiąmatematyki.

Nowy!!: Aksjomat i Kurt Gödel · Zobacz więcej »

Kwantyfikator

Kwantyfikator – termin przyjęty w matematyce i logice matematycznej na oznaczenie zwrotów: dla każdego, istnieje takie i im pokrewnych, a także odpowiadającym im symbolom wiążącym zmienne w formułach.

Nowy!!: Aksjomat i Kwantyfikator · Zobacz więcej »

Liczby algebraiczne

Liczby algebraiczne – liczby rzeczywiste (ogólniej zespolone), będące pierwiastkami pewnego niezerowego wielomianu o współczynnikach wymiernych (a więc i całkowitych).

Nowy!!: Aksjomat i Liczby algebraiczne · Zobacz więcej »

Liczby rzeczywiste

geometryczna zbioru liczb rzeczywistych Liczby rzeczywiste – uogólnienie liczb wymiernych na wszystkie liczby odpowiadające punktom na osi liczbowej, zwanej też prostąrzeczywistą.

Nowy!!: Aksjomat i Liczby rzeczywiste · Zobacz więcej »

Logika matematyczna

Logika matematyczna – dział matematyki, który wyodrębnił się jako samodzielna dziedzina na przełomie XIX i XX wieku, wraz z dążeniem do dogłębnego zbadania podstaw matematyki.

Nowy!!: Aksjomat i Logika matematyczna · Zobacz więcej »

Para uporządkowana

Para uporządkowana – każdy obiekt matematyczny powstały z dowolnych dwóch elementów a, b, w którym a może być określony jako pierwszy, a b jako drugi element pary; nazywa się je odpowiednio poprzednikiem oraz następnikiem paryHelena Rasiowa, Wstęp do matematyki współczesnej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.

Nowy!!: Aksjomat i Para uporządkowana · Zobacz więcej »

Paradygmat

Paradygmat (gr. parádeigma „przykład, wzór”) – zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki; znaczenie to wprowadził filozof Thomas Kuhn w książce Struktura rewolucji naukowych (ang. The Structure of Scientific Revolutions) z 1962 roku.

Nowy!!: Aksjomat i Paradygmat · Zobacz więcej »

Platon

Platon (Plátōn; ur. 424/423 p.n.e., zm. 348/347 p.n.e.) – filozof grecki, Ateńczyk, twórca tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.

Nowy!!: Aksjomat i Platon · Zobacz więcej »

Pojęcie pierwotne

relacje pomiędzy nimi a ich elementami sąprzykładem pojęć pierwotnych. Pojęcie pierwotne – obiekt w teorii sformalizowanej, o którym mówi ona w swych aksjomatach, konstruując wypowiedzi (twierdzenia) zgodnie z przyjętymi w tej teorii regułami wnioskowania.

Nowy!!: Aksjomat i Pojęcie pierwotne · Zobacz więcej »

Prawda

Alegoria prawdy, marmurowa rzeźba w Ogrodzie Letnim, Sankt-Petersburg Prawda – według klasycznej definicji właściwość sądów polegająca na ich zgodności z faktycznym stanem rzeczy, których dotyczą.

Nowy!!: Aksjomat i Prawda · Zobacz więcej »

Prosta

Linia prosta lub prosta – jedno z podstawowych pojęć geometrii, szczególny przypadek nieograniczonej z obydwu stron krzywej o nieskończonym promieniu krzywizny w każdym punkcie.

Nowy!!: Aksjomat i Prosta · Zobacz więcej »

Przestrzeń euklidesowa

Przestrzeń euklidesowa – przestrzeń opisywana przez geometrię euklidesową.

Nowy!!: Aksjomat i Przestrzeń euklidesowa · Zobacz więcej »

Punkt (geometria)

Ograniczony zbiór punktów w dwuwymiarowej przestrzeni euklidesowej. Punkt – w aksjomatycznym ujęciu geometrii jedno z podstawowych pojęć pierwotnych.

Nowy!!: Aksjomat i Punkt (geometria) · Zobacz więcej »

Rachunek predykatów pierwszego rzędu

Rachunek predykatów pierwszego rzędu – system logiczny, w którym zmienna, na której oparty jest kwantyfikator, może być elementem pewnej wybranej dziedziny (zbioru), nie może natomiast być zbiorem takich elementów.

Nowy!!: Aksjomat i Rachunek predykatów pierwszego rzędu · Zobacz więcej »

Struktura matematyczna

Struktura matematyczna – pojęcie fundamentalne dla matematyki, definiowane jednak w rozmaity sposób, zależnie od teorii i kontekstu.

Nowy!!: Aksjomat i Struktura matematyczna · Zobacz więcej »

Symbol relacyjny

Symbol relacyjny (predykat) – uogólnienie zmiennych zdaniowych rachunku zdań w rachunku predykatów pierwszego rzędu.

Nowy!!: Aksjomat i Symbol relacyjny · Zobacz więcej »

Tautologia (logika)

Tautologia (wywodzi się od greckich słów tautós „ten sam” i lógos „mowa”) – wyrażenie, które jest zawsze prawdziwe.

Nowy!!: Aksjomat i Tautologia (logika) · Zobacz więcej »

Teoria (logika)

Teoria – niesprzeczny zbiór zdań.

Nowy!!: Aksjomat i Teoria (logika) · Zobacz więcej »

Teoria modeli

Teoria modeli (nazywana też '''semantykąlogiczną''') – dział logiki matematycznej zajmujący się badaniem własności modeli teorii aksjomatycznych i zależności między nimi.

Nowy!!: Aksjomat i Teoria modeli · Zobacz więcej »

Term

Term (formuła nazwowa) – wyrażenie składające się ze zmiennych oraz symboli funkcyjnych o dowolnej argumentowości (w tym o argumentowości 0, czyli stałych) z pewnego ustalonego zbioru.

Nowy!!: Aksjomat i Term · Zobacz więcej »

Twierdzenia Gödla

Twierdzenia Gödla – wspólna nazwa dwóch rezultatów logiki matematycznej i metamatematyki.

Nowy!!: Aksjomat i Twierdzenia Gödla · Zobacz więcej »

Twierdzenie

Twierdzenie – sformalizowana wypowiedź sądu, stosowana we wszystkich naukach ścisłych, składająca się z dwóch zbiorów zdań, które łączy relacja implikacji.

Nowy!!: Aksjomat i Twierdzenie · Zobacz więcej »

Twierdzenie Desargues’a

Ilustracja twierdzenia Desargues’a Twierdzenie Desargues’a – jedno z pierwszych twierdzeń geometrii rzutowej, sformułowane i udowodnione w XVII wieku przez francuskiego matematyka Gerarda Desargues’a.

Nowy!!: Aksjomat i Twierdzenie Desargues’a · Zobacz więcej »

Twierdzenie Pappusa

Twierdzenie Pappusa – twierdzenie geometrii euklidesowej, nazwane od Pappusa z Aleksandrii.

Nowy!!: Aksjomat i Twierdzenie Pappusa · Zobacz więcej »

Władysław Kopaliński

cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (2008) Władysław Kopaliński, właśc.

Nowy!!: Aksjomat i Władysław Kopaliński · Zobacz więcej »

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne (WSiP) – polskie wydawnictwo edukacyjne założone w 1945 w Warszawie jako Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych (PZWS).

Nowy!!: Aksjomat i Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne · Zobacz więcej »

Zbiór

Zbiór (dawniej także mnogość) – pojęcie pierwotne aksjomatycznej teorii mnogości (zwanej też teoriązbiorów) leżące u podstaw całej matematyki; idealizacja intuicyjnie rozumianego zbioru (zestawu, kolekcji) utworzonego z elementów (komponentów, składowych), która jest efektem abstrahowania od wewnętrznej struktury modelowanego obiektu i wzajemnych zależności między jego elementami (np. hierarchii, czy kolejności).

Nowy!!: Aksjomat i Zbiór · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Aksjomatyka, Aksjomatyzacja, Pewnik, System aksjomatyczny, Układ aksjomatów.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »