32 kontakty: Achemenidzi, Aleksander Macedoński, Anatolia, Azja, Biga (Turcja), Biga Çayı, Charles Le Brun, Dardanele, Dariusz III, Diodor Sycylijski, Falanga, Flawiusz Arrian, Hoplici, Iliada, Kallistenes, Kawaleria, Memnon z Rodos, Mitrydates Perski, Morze Śródziemne, Państwowy Instytut Wydawniczy, Parmenion, Peltasta, Persowie, Plutarch, Sarisa, Satrapia, Starożytna Macedonia, Starożytny Iran, Syntagma (starożytność), Troja, Wydawnictwo Naukowe PWN, 334 p.n.e..
Achemenidzi
Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Achemenidzi · Zobacz więcej »
Aleksander Macedoński
Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Aleksander Macedoński · Zobacz więcej »
Anatolia
data dostępu.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Anatolia · Zobacz więcej »
Azja
Azja (gr. Asía, łac. Asia) – w zależności od podejścia: największy kontynent na Ziemi lub część świata, która razem z Europątworzy największy kontynent, Eurazję.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Azja · Zobacz więcej »
Biga (Turcja)
Biga – miasto w Turcji, w prowincji Çanakkale.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Biga (Turcja) · Zobacz więcej »
Biga Çayı
Biga Çayı lub Granikos (gr. Granikós) lub Kocebas – rzeka w północno-zachodniej Turcji, uchodząca do Morza Marmara.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Biga Çayı · Zobacz więcej »
Charles Le Brun
''Kanclerz Séguier na koniu'' (ok. 1670), Luwr Paryż ''Portret Nicolasa Le Bruna'' (ok. 1635), Rezidenzgalerie Salzburg ''Wniebowzięcie NMP'' (lata 70. XVII w.), Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie Charles Le Brun (Lebrun) (ochrz. 24 lutego 1619 w Paryżu, zm. 12 lutego 1690, tamże) – francuski malarz, architekt i dekorator okresu baroku, współtwórca stylu Ludwika XIV.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Charles Le Brun · Zobacz więcej »
Dardanele
Dardanele – cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a AzjąMniejszą, łącząca Morze Egejskie z morzem Marmara.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Dardanele · Zobacz więcej »
Dariusz III
Dariusz III uciekający po bitwie pod Issos (Museo Archeologico Nazionale, Neapol) Dariusz III (staropers. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁; ur. ok. 380 p.n.e., zm. 330 p.n.e. w pobliżu Hekatompylos) – ostatni król perski z dynastii Achemenidów.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Dariusz III · Zobacz więcej »
Diodor Sycylijski
Diodor Sycylijski na XIX-wiecznym fresku Diodor Sycylijski, Sycylijczyk (gr. Diodoros ho Sikeliotes; łac. Diodorus Siculus; ur. ok. 80 p.n.e. w Agyrium, zm. ok. 20 p.n.e.) – grecki historyk żyjący w epoce Cezara i Augusta.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Diodor Sycylijski · Zobacz więcej »
Falanga
hoplitów Falanga hoplitów – widok z przodu Dwaj hoplici w szyku – widok z boku Wyposażona w sarisy falanga macedońska amforze Falanga (phalanks, dopełniacz phalangos) – zwarty liniowy szyk bojowy piechoty greckiej, a potem macedońskiej i hellenistycznej.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Falanga · Zobacz więcej »
Flawiusz Arrian
Flawiusz Arrian (gr. Ἀρριανός Arrianos, łac. Lucius Flavius Arrianus, ur. ok. 86, zm. 160 lub ok. 95–175) – grecki historyk z czasów Antoninów, autor wielu cennych pism, głównie historycznych.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Flawiusz Arrian · Zobacz więcej »
Hoplici
230x230px Hoplici (hoplitai, l.poj. hoplites) – ciężkozbrojni piechurzy walczący w zwartym szyku, zwanym falangą.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Hoplici · Zobacz więcej »
Iliada
Iliada (gr. Iliás) – obok Odysei drugi z eposów, których autorstwo tradycja przypisuje Homerowi.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Iliada · Zobacz więcej »
Kallistenes
Kallistenes z Olintu, gr. Καλλισθένης (ur. ok. 360 p.n.e., zm. 327 p.n.e.) – historyk grecki.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Kallistenes · Zobacz więcej »
Kawaleria
Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego Kawaleria (z wł. cavalleria; daw. jazda, konnica) – wojsko walczące lub poruszające się na koniach.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Kawaleria · Zobacz więcej »
Memnon z Rodos
Memnon z Rodos (ur. 380 p.n.e., zm. 333 p.n.e.) – dynasta w perskiej Azji Mniejszej i wódz najemników greckich.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Memnon z Rodos · Zobacz więcej »
Mitrydates Perski
Mitrydates (?-334 p.n.e.), perski dygnitarz, zięć króla Persji Dariusza III, zabity przez Aleksandra Macedońskiego podczas bitwy nad Granikiem.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Mitrydates Perski · Zobacz więcej »
Morze Śródziemne
Mapa Morza Śródziemnego z zaznaczonymi ośrodkami miejskimi i infrastrukturątransportowąMorze Śródziemne – morze międzykontynentalne leżące pomiędzy Europą, Afrykąi Azją, o powierzchni około 2,5 mln km².
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Morze Śródziemne · Zobacz więcej »
Państwowy Instytut Wydawniczy
Foksal 17 w Warszawie (2015) Państwowy Instytut Wydawniczy (PIW) – polskie wydawnictwo założone w 1946 w Warszawie, w latach 2012–2015 w stanie likwidacji; w latach 2005–2015 dyrektorem (od 2012 likwidatorem) wydawnictwa był Rafał Skąpski; od 2017 państwowa instytucja kultury.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Państwowy Instytut Wydawniczy · Zobacz więcej »
Parmenion
Parmenion (ur. ok. 400 p.n.e., zm. w 330 p.n.e. w Ekbatanie) – macedoński generał w służbie Filipa II Macedońskiego i Aleksandra Macedońskiego.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Parmenion · Zobacz więcej »
Peltasta
Tracki peltasta z V/IV wieku p.n.e. Peltasta wojsk Aleksandra Wielkiego Peltasta (stgr. πελταστής peltastēs, lm πελτασταί peltastái) – w starożytnej Grecji lekkozbrojny piechur walczący za pomocąkrótkiej włóczni (oszczepu) i wyposażony w lekkątarczę.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Peltasta · Zobacz więcej »
Persowie
Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Persowie · Zobacz więcej »
Plutarch
Przypuszczalne popiersie portretowe Plutarcha z Delf(II-III w. n.e., muzeum w Delfach) Plutarch z Cheronei (gr., Plutarchos ho Chaironeus, ur. ok. 50 n.e., zm. ok. 125 n.e.) – jeden z największych pisarzy starożytnej Grecji, historyk, filozof-moralista oraz orator.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Plutarch · Zobacz więcej »
Sarisa
Sarisa, sarysa (stgr. σάρισα) – długa włócznia macedońskiej piechoty, używana później w armiach hellenistycznych.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Sarisa · Zobacz więcej »
Satrapia
Podział Imperium Perskiego w 500 r. p.n.e. Satrapia – okręg administracyjny w starożytnym Iranie, zarządzany przez satrapę.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Satrapia · Zobacz więcej »
Starożytna Macedonia
Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, zamieszkane przez helleński lud z plemienia Dorów, którego historyczne centrum znajdowało się na terytorium obecnej północno-środkowej Grecji.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Starożytna Macedonia · Zobacz więcej »
Starożytny Iran
Starożytny Iran, starożytna Persja − Iran w starożytności, od początku do podboju arabskiego.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Starożytny Iran · Zobacz więcej »
Syntagma (starożytność)
Syntagma sarisoforów Syntagma (później także speira – podstawowa jednostka taktyczna szyku falangi w wojsku macedońskim i w czasach hellenistycznych. Była głównączęściąskładowąbojowego szyku falangi w czasach Aleksandra Wielkiego i jego następców (diadochów). Jako najmniejsza niezależna jednostka falangi. Stanowiła mniej więcej odpowiednik współczesnego batalionu liczącego 256 ludzi i dowodzonego przez syntagmatarchę, a złożonego z 2 terytorialnych taxeis. W bojowym szyku falangi syntagma formowała 16 kolumn 16-osobowych; na polu walki każdej z nich przewodził dowódca (lochagos), a zamykał jąjego zastępca (uragos). 32 syntagmy tworzyły półfalangowe skrzydło (keras)O tym dwuczłonowym uszykowaniu falangi w II w. p.n.e. wspomina jeszcze autor Pierwszej Księgi Machabejskiej w opisie bitwy stoczonej koło judzkiej Berei w 160 p.n.e. (1 Mch 9,12). dowodzone przez kerarchę. Oprócz głębokości szyku decydujący dla wzmocnienia jego siły uderzeniowej był udział „sarisoforów” (dosł. niosących sarisę) z wykorzystaniem 12-łokciowej sarisy jako broni ofensywnej. Niewielka krągła tarcza (aspis) zawieszana na rzemieniu przez ramię, chroniła piersi umożliwiając oburęczny chwyt długiej piki; stanowiła wprawdzie słabsząochronę niż duży hoplon, ale umożliwiała bój w szyku ciaśniejszym od klasycznej falangi złożonej z hoplitów. Schemat ukazujący pozycję syntagmy i umiejscowienie taksis w szyku falangi Złożona z ciężkozbrojnych pedzetajrów syntagma była wyłącznie manewrowąjednostkątaktyczną, przy dobrym wyszkoleniu żołnierzy niezwykle zwrotnąna polu walki. Mimo głębokości szyku był on stosunkowo otwarty: żołnierzy w kolumnie dzieliły metrowe odstępy, w szeregu – półmetrowe; układ ten bez trudu przechodził w szyk zwarty. Wpływał na to i szczegółowy podział dowodzenia, w którym swych dowódców miały nawet jej półkolumny (hemilochita) i ćwierćkolumny (enomotarcha). Ponadto kolumnami, które w szyku bojowym dobierano parami, dowodził dilochita, dwie pary były pod komendątetrarchy, a cztery – taksjarchy. Umożliwiało to zgrane, sprawne i precyzyjne ruchy na polu walki, zgodne z zasadami musztry, której stosunkowo dokładny opis pozostawił Asklepiodotos z Aleksandrii. Dowodzone tak syntagmy, nie tracąc zwartości, w falandze łatwo formowały linię prostąlub skośną(„schody”), półksiężyc, otwarty trójkąt (klin), otwarty półkwadrat i inne pożądane ustawienia, włącznie z czworobokiem do obrony wielostronnej. Tylko pierwsze z 5 szeregów syntagmy mogło nacierać z pochylonymi poziomo włóczniami, wystającymi przed linię frontu; pozostałe 11 szeregów utrzymywało je skośnie bądź pionowo, co stwarzało też osłonę przed pociskami wroga. Duża zwrotność jednostek pozwalała sprostać niespodziewanym sytuacjom wynikającym w przebiegu bitwy. Mobilność ich poważniej ograniczały jedynie przeszkody terenowe, a rozbicie syntagmy możliwe było wyłącznie poprzez dokonany miejscowo wyłom i rozerwanie szyku sarisoforów lub atak na nieprzygotowanąflankę. Słabości te wykorzystały rzymskie legiony w bitwach pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.), Magnezją(190 p.n.e.) i Pydną(168 p.n.e.). Zbrojna w sarisy falanga, zdolna walczyć skutecznie tylko na płaskim terenie, bezwzględnie wymagała na skrzydłach osłony ze strony lżej zbrojnej piechoty oraz jazdy, będąc też uzależniona w boju od doświadczonych dowódców.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Syntagma (starożytność) · Zobacz więcej »
Troja
Troja, Ilion (gr. oraz lub Ilios, łac. Ilium) – starożytne miasto położone w Troadzie u zachodnich wybrzeży Azji Mniejszej nad rzekąSkamander.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Troja · Zobacz więcej »
Wydawnictwo Naukowe PWN
Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i Wydawnictwo Naukowe PWN · Zobacz więcej »
334 p.n.e.
Bez opisu.
Nowy!!: Bitwa nad Granikiem i 334 p.n.e. · Zobacz więcej »