54 kontakty: Astrologia, Azja, Budda, Budda Siakjamuni, Buddyzm, Buddyzm tybetański, Centralny Rząd Tybetański, Chińska Republika Ludowa, Cywilizacja zachodnia, Demon, Dongba, Dorje Lingpa, Dzogczen, Epistemologia, Gramatyka, Himachal Pradesh, Ikonografia, Indie, Język szangszung, Język tybetański, Katmandu, Logika, Mahasiddha, Manuskrypty z jaskiń w Dunhuang, Medycyna, Medytacja, Metafizyka klasyczna, Migracja ludności, Nauczyciel, Naxi, Ningma, Oświecenie (religie Wschodu), Opat, Padmasambhava, Panczenlama, Paramita, Parinirwana, Rime, Songcen Gampo, Starożytność, Strażnicy Dharmy, Stupa, Szamanizm, Szenrab, Tantra, Tenzin Gjaco, Termy (buddyzm), Terton, Tipitaka, Tradycja, ..., Transliteracja Wyliego, Tsampa, Tybet (region), XIV wiek. Rozwiń indeks (4 jeszcze) »
Astrologia
Pałacu Apostolskim w Watykanie Astrologia (gr. astrología.
Nowy!!: Bön i Astrologia · Zobacz więcej »
Azja
Azja (gr. Asía, łac. Asia) – w zależności od podejścia: największy kontynent na Ziemi lub część świata, która razem z Europątworzy największy kontynent, Eurazję.
Nowy!!: Bön i Azja · Zobacz więcej »
Budda
Budda Japonii Wizerunek Buddy w świątyni koreańskiej Posążek Buddy Przedstawienie leżącego Buddy, Tajlandia Statuetki Buddy w budynku przyjęć Pałacu Królewskiego w Phnom Penh Budda (sanskr. Buddha „oświecony”, „przebudzony”, „nieuśpiony”), właśc.
Nowy!!: Bön i Budda · Zobacz więcej »
Budda Siakjamuni
Ilustracja Buddy z XIX wieku Budda Siakjamuni (żył w latach prawdopodobnie 563–483 p.n.e.Daty życia Buddy sąobiektem kontrowersji. Zobacz: era buddyjska.), właściwie Siddhartha Gautama z rodu Śakjów – indyjski książę, filozof i reformator religijny, twórca buddyzmu.
Nowy!!: Bön i Budda Siakjamuni · Zobacz więcej »
Buddyzm
„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.
Nowy!!: Bön i Buddyzm · Zobacz więcej »
Buddyzm tybetański
Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.
Nowy!!: Bön i Buddyzm tybetański · Zobacz więcej »
Centralny Rząd Tybetański
Flaga Tybetu Centralny Rząd Tybetański (tyb. དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།, ang. Central Tibetan Administration, pełna nazwa: Centralny Rząd Tybetański Jego Świątobliwości XIV Dalajlamy) – tybetański rząd na uchodźstwie z siedzibąw Dharamsali w IndiachDokładnie siedziba rządu jest położona między Dharamsaląa górskąwioskąMcLeod Ganj.
Nowy!!: Bön i Centralny Rząd Tybetański · Zobacz więcej »
Chińska Republika Ludowa
Pekin Szanghaj Mount Everest Chińska Republika Ludowa, ChRL, Chiny – państwo w Azji Wschodniej, obejmujące historyczne Chiny (bez Tajwanu) oraz Tybet i inne ziemie w Azji Środkowej zamieszkane w sumie przez 56 grup etnicznych.
Nowy!!: Bön i Chińska Republika Ludowa · Zobacz więcej »
Cywilizacja zachodnia
Samuela P. Huntingtona. Ciemnoniebieski – kraje bezwzględnie należące do cywilizacji zachodniej. Jasnoniebieski – kraje częściowo do niej należące Cywilizacja zachodnia, kultura zachodnia, Zachód, kultura europejska, kultura euroatlantycka – kultura bądź cywilizacja ukształtowana w Europie Zachodniej, a wraz z ekspansjągospodarczo-politycznąod czasów renesansu rozprzestrzeniona na inne tereny, w szczególności Amerykę Północną, Australię i NowąZelandię.
Nowy!!: Bön i Cywilizacja zachodnia · Zobacz więcej »
Demon
Jacobusa de Teramo z roku 1473 Diabeł zabiera karczmarkę – Słopanowo Goecji XVI-wieczna rzeźba reprezentująca sukkuba, Cambridge, Anglia Demon (daimon, nadprzyrodzona potęga, dola) – istota występująca w wielu wierzeniach ludowych, mitologiach i religiach, która zajmuje pozycję pośredniąmiędzy bogami a ludźmi, między sferąziemsko-ludzką, materialnąa sferąboską, czysto duchową; istota o cechach na wpół ludzkich, na wpół boskich; najczęściej nieprzyjazny człowiekowi duch, związany pierwotnie z pojęciem nieczystości sakralnej.
Nowy!!: Bön i Demon · Zobacz więcej »
Dongba
Tradycyjne dzieła sztuki, związane z kulturądongba Dongba, tomba (naxi: ²dto¹mba) – szaman lub kapłan w kulturze grupy etnicznej Naxi w południowozachodnich Chinach.
Nowy!!: Bön i Dongba · Zobacz więcej »
Dorje Lingpa
Dorje Lingpa (ur. 1346, zm. 1405), był trzecim z pięciu Królów Tertonów.
Nowy!!: Bön i Dorje Lingpa · Zobacz więcej »
Dzogczen
Dzogczen (wymowa przyjęła się z brzmienia angielskiego dzogchen, a po tybetańsku brzmi dzokcien, རྫོགས་ཆེན་, Wylie: rdzogs chen, ZWPY Zogqên) – kompleksowy system nauk i praktyk dla fundamentalnego stanu, zwanego po tybetańsku rigpą(Wylie: rig pa), traktowany przez tradycję ningma buddyzmu tybetańskiego i przed-buddyjskąreligię bön jako „wielki szczyt” ścieżek do „Doskonałego Oświecenia”.
Nowy!!: Bön i Dzogczen · Zobacz więcej »
Epistemologia
Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.
Nowy!!: Bön i Epistemologia · Zobacz więcej »
Gramatyka
Gramatyka – uporządkowany zbiór reguł językowych rządzących organizacjązdań, dyskursów, tekstów; innymi słowy zespół prawideł umożliwiających tworzenie złożonych jednostek językowych, ich składanie z jednostek elementarnych.
Nowy!!: Bön i Gramatyka · Zobacz więcej »
Himachal Pradesh
Himachal Pradesh (hindi हिमाचल प्रदेश, trb.: Himaćal Pradeś, trl.: Himācal Pradeś; ang. Himachal Pradesh) – górzysty stan w północno-zachodnich Indiach.
Nowy!!: Bön i Himachal Pradesh · Zobacz więcej »
Ikonografia
Hansa Holbeina (młodszego) jest złożonym dziełem, którego ikonografia pozostaje przedmiotem dyskusji Ikonografia – dziedzina badań historii sztuki, której zadaniem jest opis i interpretacja elementów treściowych i symbolicznych w dziełach sztuki.
Nowy!!: Bön i Ikonografia · Zobacz więcej »
Indie
Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.
Nowy!!: Bön i Indie · Zobacz więcej »
Język szangszung
Język szangszung (zhangzhung, xiangxiung) – wymarły język tybeto-birmański, używany w dawnym królestwie Szangszung położonym na zachód od Tybetu.
Nowy!!: Bön i Język szangszung · Zobacz więcej »
Język tybetański
Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.
Nowy!!: Bön i Język tybetański · Zobacz więcej »
Katmandu
Panorama miasta Jedna z ulic w Katmandu Katmandu (nep. काठमाडौं, trl. Kāthmāndu) – stolica Nepalu położona w środkowej części kraju, w Dolinie Katmandu.
Nowy!!: Bön i Katmandu · Zobacz więcej »
Logika
Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.
Nowy!!: Bön i Logika · Zobacz więcej »
Mahasiddha
Mahasiddha (tyb.: གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ, Wylie: grub thob chen po, ZWPY: Chubtobqênbo), urzeczywistniony mistrz – w buddyzmie tybetańskim i hinduizmie tantrycznym termin określający oświeconych mistrzów ścieżki tantrycznej, którzy osiągnęli najwyższy poziom poznania, maha-siddhi, oznaczający najwyższąmoc, osiągnięcie jedności z nienazywalnąrzeczywistością, jak i również manifestujących to urzeczywistnienie (spełnienie) w wymiarze względnym, zjawiskowym.
Nowy!!: Bön i Mahasiddha · Zobacz więcej »
Manuskrypty z jaskiń w Dunhuang
Chiński manuskrypt na jedwabiu z V wieku n.e. Manuskrypty z jaskiń w Dunhuang – zbiory starożytnych manuskryptów odkryte w kompleksie buddyjskich jaskiń w pustynnym mieście Dunhuang w północno-zachodnich Chinach.
Nowy!!: Bön i Manuskrypty z jaskiń w Dunhuang · Zobacz więcej »
Medycyna
Medycyna (łac. medicina „sztuka lekarska”) – nauka empiryczna (oparta na doświadczeniu) obejmująca całość wiedzy o zdrowiu i chorobach człowieka oraz sposobach ich zapobiegania, oraz ich leczenia.
Nowy!!: Bön i Medycyna · Zobacz więcej »
Medytacja
mantrąMedytacja (– zagłębianie się w myślach, rozważanie, namysł) – praktyki polegające na ćwiczeniu umysłu lub wprowadzaniu się w odmienny stan świadomości dla uzyskania dobroczynnego skutku, albo aby umysł uznał treść odmiennego stanu bez identyfikowania się z nim lub jako cel sam w sobie.
Nowy!!: Bön i Medytacja · Zobacz więcej »
Metafizyka klasyczna
Metafizyka klasyczna albo filozofia pierwsza (gr. τα μετα τα φυσικά ta meta ta physika – „to, co po przyrodzie/ponad przyrodą”) – dziedzina wiedzy ukonstytuowana przez Arystotelesa, rozważająca byt jako byt oraz jego istotne właściwości i ostateczne przyczyny.
Nowy!!: Bön i Metafizyka klasyczna · Zobacz więcej »
Migracja ludności
Migracja ludności – zmiana miejsca zamieszkania lub czasowego pobytu.
Nowy!!: Bön i Migracja ludności · Zobacz więcej »
Nauczyciel
Alphonse de Neuvilla (XIX w.) Nauczyciel (r.ż. nauczycielka) – rodzaj specjalności zawodowej, wykonywanej przez specjalistę przygotowanego do prowadzenia pracy dydaktyczno-wychowawczej w instytucjach oświatowo-wychowawczych, która bywa uważana za jeden z zawodów zaufania publicznego; według innych źródeł – osoba posiadająca potwierdzone osobiste predyspozycje i kompetencje, poparte kierunkowym wykształceniem wyższym oraz przygotowaniem pedagogicznym i zawodowym do nauczania formalnego w oświacie.
Nowy!!: Bön i Nauczyciel · Zobacz więcej »
Naxi
Naxi (chiń. 纳西族, Nàxī zú; nazwa własna w języku naxi: ¹na²khi) – grupa etniczna zamieszkująca przedgórze Himalajów na terenie chińskiej prowincji Junnan (głównie powiat autonomiczny Yulong na obszarze prefektury Lijiang) i w południowo-zachodniej części Syczuanu.
Nowy!!: Bön i Naxi · Zobacz więcej »
Ningma
Mandarawy i Jeszie Tsogial nad którymi znajdująsię Samantabhadra, Wadżrasattwa i Garab Dordże, a poniżej tybetańscy mistrzowie Longczenpa oraz Dżigme Lingpa Ningma (tyb. རྙིང་མ་, Wylie: rnying ma, ZWPY: Nyingma) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Bön i Ningma · Zobacz więcej »
Oświecenie (religie Wschodu)
Latarnia przy japońskiej świątyni zen Oświecenie (albo samourzeczywistnienie, samorealizacja, bodhi skr. बोधि, poch. od rdzenia budh „wiedzieć”, w stronie biernej „być przebudzonym”) – stan (lub raczej cały szereg stanów), jaki według większości religii i filozofii Wschodu (buddyzm, hinduizm, dżinizm, taoizm), czasami lub trwale realizuje się po długotrwałej praktyce medytacyjnej, albo z nagła (spór gradualizmu z subityzmem).
Nowy!!: Bön i Oświecenie (religie Wschodu) · Zobacz więcej »
Opat
Herb opata bez święceń biskupich (na taśmie pod tarcząznajduje się dewiza) Herb opata Strój opata cysterskiego (z infułąi pastorałem) Opat Opat (– „ojciec”, abba – „ojciec”) – wyższy przełożony w męskich zakonach katolickich należących do kręgu zakonów mniszych.
Nowy!!: Bön i Opat · Zobacz więcej »
Padmasambhava
Padmasambhava Gompie Drophan Ling w Darnkowie Padmasambhava (dosł. „zrodzony z lotosu”; tyb.: པདྨ་འབྱུང་གནས།, Wylie: pad ma 'byung gnas, ZWPY: Bämajungnä; chiń.: 蓮花生, Liánhuāshēng), Guru Rinpocze (ok. 730-810) – urodzony w królestwie Oddijana, które znajdowało się na terenie obecnego Pakistanu, wielki mahasiddha, który w VIII wieku przeniósł pełny przekaz buddyzmu do Tybetu i Bhutanu, a zwłaszcza nauki Wadżrajany.
Nowy!!: Bön i Padmasambhava · Zobacz więcej »
Panczenlama
Panczenlama (tyb.: པན་ཆེན་བླ་མ, Wylie: pan-chen bla-ma, ZWPY: Bainqên Lama) – duchowny buddyjski, uważany za drugiego w hierarchii przywódcę duchowego buddyjskiej szkoły Gelugpa.
Nowy!!: Bön i Panczenlama · Zobacz więcej »
Paramita
Paramita (skt. pāramitā पारमिता; chiń. boluomi(duo) 婆羅蜜(多); kor. paramil(t'a) 바라밀(타); jap. harami(ta); wiet. ba-la-mật(-đa)) czyli „przekroczenie", „wyjście poza", „osiągnięcie drugiego brzegu": w buddyzmie praktyka bądź cnota pozwalająca na osiągnięcie oświecenia i przejście do nirwany.
Nowy!!: Bön i Paramita · Zobacz więcej »
Parinirwana
Gandhary, II-III w. Przedstawienie tzw. „Leżącego Buddy” Parinirwana (sanskryt: परिनिर्वाण parinirvāṇa; pali: परिनिब्बाण parinibbāṇa) „ostateczna nirwana” – w buddyzmie określenie przejścia w stan nirwany Buddy Śakjamuniego.
Nowy!!: Bön i Parinirwana · Zobacz więcej »
Rime
Rime (tyb.: རིས་མེད་, Wylie: ris med, ZWPY: Rimê; etymologicznie ris – granica, podział, med – bez, pozbawiony) to „ekumeniczny” ruch, który został zapoczątkowany w XIX wieku w Tybecie przez kilku wielkich mistrzów medytacji z trzech starszych szkół buddyzmu tybetańskiego: Sakja, Ningma i Kagyu.
Nowy!!: Bön i Rime · Zobacz więcej »
Songcen Gampo
Songcen Gampo (tyb.: སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་, Wylie: srong-btsan sgam-po, ZWPY: Songzain Gambo; zm. 649) - król (canpo) Tybetu z dynastii z Jarlungu, panujący w latach 609/614 - 649.
Nowy!!: Bön i Songcen Gampo · Zobacz więcej »
Starożytność
Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.
Nowy!!: Bön i Starożytność · Zobacz więcej »
Strażnicy Dharmy
Strażnicy Dharmy (sanskryt Dharmapala) – w buddyzmie Wadżrajany to buddowie lub bodhisattwowie bądź inne istoty pojawiający się w groźnej formie związani obietnicąm.in.
Nowy!!: Bön i Strażnicy Dharmy · Zobacz więcej »
Stupa
Stupa (sanskr. स्तूप stūpa; pali थुप thūpa, czedi;; jap. 卒塔婆 sotoba, kopiec, szczyt) – najprostszy typ budowli sakralnej buddyjskiej, rzadziej dźinijskiej, wywodzącej się z Indii, pełniącej funkcję relikwiarza.
Nowy!!: Bön i Stupa · Zobacz więcej »
Szamanizm
Szaman Urarina, 1988 Szamański uzdrowiciel z Kyzyłu Szamanizm – zespół praktyk i wierzeń opierających swe pojmowanie stosunku świata namacalnego do świata duchowego na fundamentalnej roli szamana jako osoby zdolnej do podróży ekstatycznych w zaświaty dla dobra swojej wspólnoty bądź jej poszczególnych członków.
Nowy!!: Bön i Szamanizm · Zobacz więcej »
Szenrab
Tonpa Sienrab Szenrab, Szenrab Miwo (transliteracja Wyliego: gshen rab mi bo), Tonpa Szenrab (transliteracja Wyliego: ston pa gshen rab) – według tybetańskiej tradycji bön półlegendarny założyciel tej religii.
Nowy!!: Bön i Szenrab · Zobacz więcej »
Tantra
Tantra - ilustracja z muzeum Patan w Nepalu Tantra – rodzaj dzieła, właściwy dla tantryzmu śaktyjskiego, dźinijskiego i buddyjskiego.
Nowy!!: Bön i Tantra · Zobacz więcej »
Tenzin Gjaco
XIV Dalajlama w dzieciństwie Miejsce narodzin XIV Dalajlamy Tenzin Gjaco i George W. Bush w Białym Domu Senacie (2008) XIV Dalajlama otrzymuje Złoty Medal Kongresu, 17 października 2007 Tenzin Gjaco, XIV Dalajlama, tyb. ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་,, wylie: bstan ’dzin rgya mtsho, ZWPY: Dainzin Gyaco (ur. 6 lipca 1935) – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1989).
Nowy!!: Bön i Tenzin Gjaco · Zobacz więcej »
Termy (buddyzm)
Termy (tyb.: གཏེར་མ་, Wylie: gter-ma, ZWPY: Dêrma) – nauki buddyzmu tybetańskiego zwane „Ukrytymi Skarbami”.
Nowy!!: Bön i Termy (buddyzm) · Zobacz więcej »
Terton
Terton (tyb.: གཏེར་སྟོན་, Wylie: gter ston, ZWPY: Dêrdön) – w buddyzmie tybetańskim, w szczególności w tradycji ningma oraz w tybetańskiej religii bön to tzw.
Nowy!!: Bön i Terton · Zobacz więcej »
Tipitaka
Tipitaka Tipitaka – zbiór nauk buddyjskich, spisany w języku palijskim.
Nowy!!: Bön i Tipitaka · Zobacz więcej »
Tradycja
Święcenie pokarmów w miejscowości Sławków. Polska tradycja związana z Wielkanocną. Odbywa się w WielkąSobotę Tradycja (łac. traditio) – przekazywane z pokolenia na pokolenie obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia i zachowania, normy społeczne, uznane przez danązbiorowość za społecznie ważne dla jej współczesności i przyszłości.
Nowy!!: Bön i Tradycja · Zobacz więcej »
Transliteracja Wyliego
Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.
Nowy!!: Bön i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »
Tsampa
Tsampa Tsampa, campa (tyb.: རྩམ་པ་, Wylie: rtsam pa) - gruboziarnista mąka z prażonego jęczmienia, stanowiąca podstawowe pożywienie Tybetańczyków.
Nowy!!: Bön i Tsampa · Zobacz więcej »
Tybet (region)
Tybet (Wylie: Bod, ZWPY: Poi; chiń.: 西藏, pinyin: Xīzàng) – kraina historyczna w Azji obejmująca Wyżynę Tybetańskąi jej przyległości, obecnie w większości w granicach Chin.
Nowy!!: Bön i Tybet (region) · Zobacz więcej »
XIV wiek
XIII wiek XV wiek Lata 1300. • Lata 1310. • Lata 1320. • Lata 1330. • Lata 1340. • Lata 1350. • Lata 1360. • Lata 1370. • Lata 1380. • Lata 1390. 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400.
Nowy!!: Bön i XIV wiek · Zobacz więcej »