Szybszy dostęp niż przeglądarce!
104 kontakty: Akcelerator LEP, Algebra, Algebra Liego, Antykwark, Ładunek elektryczny, Ładunek kolorowy, Élie Cartan, Bozony, Bozony cechowania, Cechowanie (fizyka), CERN, Chromodynamiczna próżnia kwantowa, Czasoprzestrzeń, Cząsteczka, Cząstka elementarna, Cząstki dziwne, Cząstki fundamentalne, David Gross, Delta (cząstka), Diagram Feynmana, Dualizm (religia), Dubna, Dyfuzja, Elektrodynamika kwantowa, Elektron, Eugene Wigner, Fermilab, Fermiony, Fizyka cząstek elementarnych, Foton, Frank Wilczek, George Zweig, Gluon, Grupa (matematyka), Grupa Lorentza, Grupa okręgu, Grupa przemienna, Grupa SU(2), Guma, H. David Politzer, Hadrony, Hiperładunek (oddziaływanie silne), Hiperony, Instytut Matematyczny Claya, Izospin, Język angielski, Juwal Ne’eman, Kazuhiko Nishijima, Kenneth G. Wilson, Komora iskrowa, ..., Komora pęcherzykowa, Korespondencja AdS/CFT, Kwantowa teoria pola, Kwark, Kwark dolny, Kwark dziwny, Kwark górny, Lagranżjan, Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki, Liczba barionowa, Liczby kwantowe, Macierze gamma, Masa (fizyka), Materia dziwna, Mechanika kwantowa, Mezony, Model standardowy, Murray Gell-Mann, Nagroda Nobla, Neutron, Nikołaj Bogolubow, Nukleony, Oddziaływania podstawowe, Oddziaływanie słabe, Oddziaływanie silne, Plazma kwarkowo-gluonowa, Pole sił kolorowych, Próżnia, Problemy milenijne, Proton, Reguła Pauliego, Renormalizacja, Richard Feynman, Rzut (algebra liniowa), Siła przyciągania, Spin (fizyka), Spontaniczne złamanie symetrii, Stanford Linear Accelerator Center, Stopień swobody (fizyka), Superkomputer, Swoboda asymptotyczna, Symetria chiralna, Symetria unitarna, Tensor pola elektromagnetycznego, Teoria oddziaływań elektrosłabych, Teoria perturbacji, Teoria strun, Teorie wielkiej unifikacji, Uwięzienie koloru, Werner Heisenberg, Yoichiro Nambu, YouTube, Zapach (mechanika kwantowa), Zdarzenie trójdżetowe. Rozwiń indeks (54 jeszcze) »
Akcelerator LEP
Wnęka RF z LEP, teraz prezentowana na wystawie Microcosm w CERN LEP (z ang. Large Electron-Positron Collider, Wielki Zderzacz Elektronowo-Pozytonowy) – akcelerator w CERN pod Genewąpracujący w latach 1989–2000.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Akcelerator LEP · Zobacz więcej »
Algebra
Dzieło, z którego pochodzi określenie „algebra”: ''Al-kitab al-muchtasar fi hisab al-dżabr wa-al-mukabala'' (IX w.) Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych Algebra (al-dżabr) – jedna z głównych dziedzin matematyki, zajmująca się wszelkimi strukturami algebraicznymi, czyli zbiorami – lub bardziej ogólnymi klasami – wyposażonymi w działania; struktury te bywająteż nazywane algebrami ogólnymi.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Algebra · Zobacz więcej »
Algebra Liego
Algebra Liego – to przestrzeń wektorowa nad ciałem liczb rzeczywistych lub zespolonych i jednocześnie algebra, w której zdefiniowano mnożenie elementów zwane nawiasem Liego (patrz niżej).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Algebra Liego · Zobacz więcej »
Antykwark
Antykwark – antycząstka kwarka.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Antykwark · Zobacz więcej »
Ładunek elektryczny
Oddziaływanie ładunków o znakach zgodnych i przeciwnych. Eksperymenty Benjamina Franklina z latawcami doprowadziły go do wykrycia natury elektryczności atmosferycznej. Ładunek elektryczny ciała (lub układu ciał) – fundamentalna właściwość materii przejawiająca się w oddziaływaniu elektromagnetycznym ciał obdarzonych tym ładunkiem.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Ładunek elektryczny · Zobacz więcej »
Ładunek kolorowy
cząstki zbudowane z kwarków, zawsze mająsumaryczny kolor biały zapach. Każdy kwark może występować w trzech odmianach: czerwonej, zielonej i niebieskiej Ładunek kolorowy, kolor – liczba kwantowa wprowadzona, by rozróżnić kwarki znajdujące się w tym samym stanie spinowym.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Ładunek kolorowy · Zobacz więcej »
Élie Cartan
Élie Cartan Élie Joseph Cartan (ur. 9 kwietnia 1869 w Dolomieu, zm. 6 maja 1951 w Paryżu) – francuski matematyk, autor istotnych prac z zakresu teorii grup Liego, fizyki matematycznej, geometrii różniczkowej i ogólnej teorii grup.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Élie Cartan · Zobacz więcej »
Bozony
Bozony (od nazwiska fizyka Satyendra Bose) – cząstki posiadające całkowity spin.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Bozony · Zobacz więcej »
Bozony cechowania
Bozony cechowania – nośniki oddziaływań podstawowych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Bozony cechowania · Zobacz więcej »
Cechowanie (fizyka)
Cechowanie – to matematyczna procedura, występująca w kwantowej teorii pola, nakładająca na fermionowe pola kwantowe wymagania dodatkowej symetrii, zwanej symetriąlokalną. W kwantowej teorii pola wychodzi się od definicji lagranżjanów pól kwantowych, które sąrelatywistycznie niezmiennicze, czyli nie zmieniająsię mimo dokonania transformacji układu współrzędnych czasoprzestrzeni (por. grupa Lorentza).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Cechowanie (fizyka) · Zobacz więcej »
CERN
CERN – widok z lotu ptaka Europejska Organizacja Badań Jądrowych CERN (fr Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire) – ośrodek naukowo-badawczy położony na północno-zachodnich przedmieściach Genewy na granicy Szwajcarii i Francji, pomiędzy Jeziorem Genewskim a górskim pasmem Jury.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i CERN · Zobacz więcej »
Chromodynamiczna próżnia kwantowa
Chromodynamiczna próżnia kwantowa (ang. QCD vacuum) – odpowiednik próżni w chromodynamice kwantowej.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Chromodynamiczna próżnia kwantowa · Zobacz więcej »
Czasoprzestrzeń
Czasoprzestrzeń – zbiór zdarzeń zlokalizowanych w przestrzeni i czasie, wyposażony w strukturę afinicznąi metrycznąo określonej postaci, w zależności od analizowanego modelu fizycznej czasoprzestrzeni.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Czasoprzestrzeń · Zobacz więcej »
Cząsteczka
par elektronowych Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model wypełnienia przestrzeni Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy z uwidocznieniem powierzchni potencjału elektrycznego Cząsteczka, molekuła – neutralna elektrycznie grupa dwóch lub więcej atomów utrzymywanych razem kowalencyjnym wiązaniem chemicznym.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Cząsteczka · Zobacz więcej »
Cząstka elementarna
Cząstka elementarna – cząstka, będąca podstawowym budulcem, czyli najmniejszym i nieposiadającym wewnętrznej struktury.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Cząstka elementarna · Zobacz więcej »
Cząstki dziwne
hiperonów posiada dziwność różnąod 0 Cząstki dziwne – cząstki zawierające kwarki lub antykwarki dziwne.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Cząstki dziwne · Zobacz więcej »
Cząstki fundamentalne
Cząstki fundamentalne – najprostsze cząstki elementarne, dla których nie jest znana struktura wewnętrzna.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Cząstki fundamentalne · Zobacz więcej »
David Gross
David Jonathan Gross (ur. 19 lutego 1941 w Waszyngtonie) – amerykański fizyk teoretyk, noblista.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i David Gross · Zobacz więcej »
Delta (cząstka)
Cząstka delta (Δ) – barion należący do dekupletu Δ, Σ*, Ξ*, Ω.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Delta (cząstka) · Zobacz więcej »
Diagram Feynmana
Diagram Feynmana Diagram Feynmana – sposób graficznego zapisu pewnych równań fizycznych wymyślony przez Richarda Feynmana.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Diagram Feynmana · Zobacz więcej »
Dualizm (religia)
Dualizm – pogląd reprezentowany przez wiele religii, doktryn religijnych, herezji czy ideologii, dotyczący natury i pochodzenia dobra i zła istniejącego w świecie.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Dualizm (religia) · Zobacz więcej »
Dubna
Dubna – miasto w centralnej europejskiej części Rosji, około 125 km na północ od Moskwy nad Wołgą.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Dubna · Zobacz więcej »
Dyfuzja
Schematyczna reprezentacja procesu mieszania dwóch substancji na drodze dyfuzji (droga „cząsteczki śledzonej”) Dyfuzja ukierunkowana w skali makro jako efekt chaotycznego ruchu pojedynczych cząsteczek Model dyfuzji w sieci krystalicznej Dyfuzja („rozprzestrzenianie”) – proces samorzutnego rozprzestrzeniania i przenikania się cząsteczek lub energii w każdym ośrodku (o temperaturze T > 0 K) (np. w gazie, cieczy lub ciele stałym itd.), będący konsekwencjąchaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobąlub z cząsteczkami otaczającego jąośrodka.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Dyfuzja · Zobacz więcej »
Elektrodynamika kwantowa
Elektrodynamika kwantowa (ang. QED – quantum electrodynamics) jest to kwantowa teoria pola opisująca oddziaływanie elektromagnetyczne.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Elektrodynamika kwantowa · Zobacz więcej »
Elektron
Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Elektron · Zobacz więcej »
Eugene Wigner
Eugene Paul Wigner, pierwotna, węgierska wersja jego imion to Jenő Pál (ur. 17 listopada 1902 w Budapeszcie, zm. 1 stycznia 1995 w Princeton) – amerykańsko-węgierski fizyk i matematyk, noblista.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Eugene Wigner · Zobacz więcej »
Fermilab
Pierścienie akceleratorów cząsteczek laboratorium Fermilab z lotu ptaka Fermilab (ang. Fermi National Accelerator Laboratory; „Narodowe Laboratorium Przyśpieszania Cząstek Elementarnych im. Enrico Fermiego”) – amerykański ośrodek badań nad fizykącząstek elementarnych i fizykąwysokich energii położony w Batavii w pobliżu Chicago.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Fermilab · Zobacz więcej »
Fermiony
Fermiony (ang. fermion, od nazwiska włoskiego fizyka Enrico Fermiego) – cząstki posiadające niecałkowity spin wyrażony w jednostkach \hbar.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Fermiony · Zobacz więcej »
Fizyka cząstek elementarnych
Fizyka cząstek elementarnych, fizyka wielkich energii, fizyka wysokich energii – dział fizyki, którego celem jest badanie cząstek elementarnych (subatomowych) oraz zachodzących między nimi oddziaływań.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Fizyka cząstek elementarnych · Zobacz więcej »
Foton
Foton (gr. φῶς – światło, w dopełniaczu – φωτός, nazwa stworzona przez Gilberta N. Lewisa) – cząstka elementarna z grupy bozonów, będąca nośnikiem oddziaływań elektromagnetycznych (bozon cechowania).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Foton · Zobacz więcej »
Frank Wilczek
Harvardzie Frank Anthony Wilczek (ur. 15 maja 1951 w Mineola na wyspie Long Island w stanie Nowy Jork) – amerykański fizyk pochodzenia polsko-włoskiego, noblista; profesor fizyki w Massachusetts Institute of Technology (MIT), a wcześniej w Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton i na University of California, Santa Barbara (UCSB); popularyzator nauki.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Frank Wilczek · Zobacz więcej »
George Zweig
George Zweig (ur. 20 maja 1937 w Moskwie, w rodzinie żydowskiej) – amerykański fizyk i neurobiolog.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i George Zweig · Zobacz więcej »
Gluon
diagramach Feynmana Pętla gluonowa Gluon (z, klej) – bezmasowa cząstka elementarna pośrednicząca w oddziaływaniach silnych (bozon pośredniczący).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Gluon · Zobacz więcej »
Grupa (matematyka)
Grupa – struktura algebraiczna definiowana jako zbiór z określonym na nim łącznym i odwracalnym dwuargumentowym działaniem wewnętrznym; szczególny przypadek monoidu, w którym każdy element ma element odwrotny (zob. Podobne struktury).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Grupa (matematyka) · Zobacz więcej »
Grupa Lorentza
Grupa Lorentza – grupa transformacji układu współrzędnych 4-wymiarowej czasoprzestrzeni Minkowskiego, takich że interwały czasoprzestrzenne nie ulegajązmianie, przy czym początek układu współrzędnych pozostaje bez zmian.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Grupa Lorentza · Zobacz więcej »
Grupa okręgu
Grupa okręgu – podgrupa \mathbb grupy multiplikatywnej ciała liczb zespolonych złożona ze wszystkich liczb o module równym 1; \mathbb&.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Grupa okręgu · Zobacz więcej »
Grupa przemienna
Grupa przemienna a. abelowa – w matematyce grupa z działaniem przemiennym.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Grupa przemienna · Zobacz więcej »
Grupa SU(2)
Grupa SU(2), czyli specjalna grupa unitarna rzędu 2 – grupa macierzy unitarnych o wyznaczniku równym 1.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Grupa SU(2) · Zobacz więcej »
Guma
Guma (granulat) Guma – elastomer zbudowany z alifatycznych łańcuchów polimerowych (na przykład poliolefin), które zostały w pewnym stopniu usieciowane w procesie wulkanizacji.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Guma · Zobacz więcej »
H. David Politzer
H.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i H. David Politzer · Zobacz więcej »
Hadrony
Hadrony (z gr. ἁδρός silny) – grupa silnie oddziałujących cząstek subatomowych złożonych z kwarków bądź gluonów.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Hadrony · Zobacz więcej »
Hiperładunek (oddziaływanie silne)
Hiperładunek – liczba kwantowa związana z oddziaływaniem silnym.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Hiperładunek (oddziaływanie silne) · Zobacz więcej »
Hiperony
Hiperony (z gr. hyper "ponad") – bariony zawierające przynajmniej jeden kwark dziwny (s), ale niezawierające kwarku powabnego (c) ani kwarku b. Zaliczane sąw związku z tym do cząstek dziwnych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Hiperony · Zobacz więcej »
Instytut Matematyczny Claya
Instytut Matematyczny Claya – amerykańska organizacja pozarządowa o charakterze non-profit, utworzona w 1998 r. przez parę milionerów z Bostonu: Landona T. Claya i jego żonę Lavinię D. Clay, przy merytorycznym współudziale matematyka Arthura Jaffa z Harvardu.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Instytut Matematyczny Claya · Zobacz więcej »
Izospin
Izospin – liczba kwantowa, charakteryzująca cząstki kwantowe, transformująca się względem reprezentacji grupy SU(2).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Izospin · Zobacz więcej »
Język angielski
Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Język angielski · Zobacz więcej »
Juwal Ne’eman
Juwal Ne’eman (heb.: יובל נאמן, ur. 14 maja 1925 w Tel Awiwie, zm. 26 kwietnia 2006 tamże) – izraelski żołnierz, fizyk i polityk.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Juwal Ne’eman · Zobacz więcej »
Kazuhiko Nishijima
mały – japoński fizyk.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kazuhiko Nishijima · Zobacz więcej »
Kenneth G. Wilson
Kenneth Geddes Wilson (ur. 8 czerwca 1936 w Waltham, zm. 15 czerwca 2013 w Saco, Maine) – amerykański fizyk teoretyk.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kenneth G. Wilson · Zobacz więcej »
Komora iskrowa
Komora iskrowa w Lawrence Berkeley National Laboratory Komora iskrowa - detektor promieniowania stosowany w fizyce cząstek elementarnych do badania cząstek subatomowych o wysokiej energii.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Komora iskrowa · Zobacz więcej »
Komora pęcherzykowa
Okienka komory z widocznymi śladami w komorze wypełnionej ciekłym wodorem Komora pęcherzykowa, urządzenie służące do obserwacji śladów cząstek elementarnych (promieniowania jonizującego) zaprojektowane w roku 1952 przez Donalda Glasera, za co został uhonorowany w 1960 NagrodąNobla w dziedzinie fizyki.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Komora pęcherzykowa · Zobacz więcej »
Korespondencja AdS/CFT
Korespondencja AdS/CFT (anty de Sittera/konforemna teoria pola, inne nazwy: dualność Maldaceny lub dualność cechowania/grawitacji) – przypuszczalny zamiennik między teoriąstrun a grawitacjązdefiniowanąna przestrzeni \mathcal S (lub dokładniej: na produkcie przestrzeni zawierającej \mathcal S) i kwantowąteoriąpola, wykluczając grawitację zdefiniowanąna konforemnym brzegu \mathcal S, którego wymiar jest mniejszy o jeden lub więcej.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Korespondencja AdS/CFT · Zobacz więcej »
Kwantowa teoria pola
Teorie pól kwantowych (ang. Quantum Field Theory, QFT) – współczesne teorie fizyczne tłumaczące oddziaływania podstawowe.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kwantowa teoria pola · Zobacz więcej »
Kwark
Kwark – cząstka elementarna, fermion mający ładunek kolorowy (czyli podlegający oddziaływaniom silnym).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kwark · Zobacz więcej »
Kwark dolny
Kwark dolny (ang. down, oznaczenie d) – jeden z kwarków, cząstka będąca podstawowym budulcem materii.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kwark dolny · Zobacz więcej »
Kwark dziwny
Kwark dziwny (ang. strange, oznaczenie s) – jeden z kwarków.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kwark dziwny · Zobacz więcej »
Kwark górny
Kwark górny (ang. up, oznaczenie u) – jeden z kwarków, cząstka będąca podstawowym budulcem materii.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Kwark górny · Zobacz więcej »
Lagranżjan
Lagranżjan (inaczej funkcja Lagrange’a) – gęstość funkcjonału działania S charakteryzująca właściwości mechaniczne układu fizycznego.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Lagranżjan · Zobacz więcej »
Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
Alfred Nobel Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki – osoby, które za swój wkład w rozwój fizyki zostały wyróżnione przez KrólewskąSzwedzkąAkademię Nauk NagrodąNobla.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki · Zobacz więcej »
Liczba barionowa
Liczba barionowa – jedna z wielkości fizycznych, zachowywanych w reakcjach jądrowych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Liczba barionowa · Zobacz więcej »
Liczby kwantowe
Dyskretne linie promieniowania emitowanego przez wodór w zakresie widzialnym – ewidentny dowód kwantowania energii elektronu w atomie. Gdyby energia nie była skwantowana, to wodór promieniowałby pełne widmo, jakie daje np. tęcza utworzona ze światła słonecznego. Liczby kwantowe – liczby opisujące dyskretne wielkości fizyczne, np.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Liczby kwantowe · Zobacz więcej »
Macierze gamma
Macierze γ, macierze Diraca – zbiór czterech macierzy zespolonych 4\times4, \left\, stosowanych w relatywistycznej mechanice kwantowej.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Macierze gamma · Zobacz więcej »
Masa (fizyka)
Masa – jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca bezwładność (masa bezwładna) i oddziaływanie grawitacyjne (masa grawitacyjna) obiektów fizycznych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Masa (fizyka) · Zobacz więcej »
Materia dziwna
Materia dziwna – materia oddziałująca silnie, złożona z cząstek dziwnych (zawierających kwark dziwny s).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Materia dziwna · Zobacz więcej »
Mechanika kwantowa
równania Schrödingera. interferencyjny strumienia elektronów przechodzących przez podwójnąszczelinę Mechanika kwantowa – teoria fizyczna rozszerzająca mechanikę klasyczną, konieczna do poprawnego opisu mikroświata, tj.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Mechanika kwantowa · Zobacz więcej »
Mezony
Mezony – cząstki elementarne należące do hadronów, o liczbie barionowej B.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Mezony · Zobacz więcej »
Model standardowy
leptonów), cztery bozony cechowania przenoszące oddziaływania oraz bozon Higgsa, mający nadawać masę cząstkom, z którymi oddziałuje Diagram przedstawiający powiązania pomiędzy cząstkami elementarnymi Model standardowy – teoria fizyki cząstek podstawowych, zwanych też cząstkami elementarnymi, które sąpodstawowymi składnikami każdej materii.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Model standardowy · Zobacz więcej »
Murray Gell-Mann
Murray Gell-Mann, wym.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Murray Gell-Mann · Zobacz więcej »
Nagroda Nobla
Nagroda Nobla – wyróżnienie przyznawane od początku XX wieku za wybitne zasługi dla ludzkości: naukowe, literackie lub w działaniach na rzecz pokoju.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Nagroda Nobla · Zobacz więcej »
Neutron
beta minus ładunki kolorowe przenoszone przez gluony. Każdy kwark może występować w trzech odmianach: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Kolory nie sąna stałe przyporządkowane do pojedynczych kwarków, ponieważ między kwarkami zachodzi wymiana kolorów w oddziaływaniach silnych za pośrednictwem gluonów. Gluony jako nośniki oddziaływania silnego, mająładunki podwójne: jeden kolor i jeden antykolor. Gdy kwark emituje lub pochłania gluon, wtedy jego kolor musi ulec zmianie, aby zachować ładunek kolorowy. Kwarki w neutronie wysyłająi pochłaniajągluony tak często, że nie ma możliwości zaobserwowania koloru pojedynczego kwarka Neutron (z, obojętny) – cząstka subatomowa występująca w jądrach atomowych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Neutron · Zobacz więcej »
Nikołaj Bogolubow
Nikołaj Nikołajewicz Bogolubow, (ur. w Niżnym Nowogrodzie, zm. 13 lutego 1992 w Moskwie) – radziecki matematyk i fizyk teoretyczny.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Nikołaj Bogolubow · Zobacz więcej »
Nukleony
Nukleony – wspólna nazwa protonów i neutronów, czyli podstawowych cząstek tworzących jądro atomu.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Nukleony · Zobacz więcej »
Oddziaływania podstawowe
Oddziaływania podstawowe (fundamentalne, elementarne) – oddziaływania fizyczne obserwowane w przyrodzie, niedające się sprowadzić do innych oddziaływań.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Oddziaływania podstawowe · Zobacz więcej »
Oddziaływanie słabe
Oddziaływanie słabe – jedno z czterech oddziaływań uznanych za podstawowe.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Oddziaływanie słabe · Zobacz więcej »
Oddziaływanie silne
Oddziaływanie silne – jedno z czterech oddziaływań uznanych za podstawowe.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Oddziaływanie silne · Zobacz więcej »
Plazma kwarkowo-gluonowa
Plazma kwarkowo-gluonowa (QGP z ang. Quark-Gluon Plasma) – stan materii jądrowej występujący przy wysokich temperaturach i dużej gęstości materii.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Plazma kwarkowo-gluonowa · Zobacz więcej »
Pole sił kolorowych
Pole sił kolorowych tworzągluony przenoszące kolor i antykolor pomiędzy kwarkami i antykwarkami.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Pole sił kolorowych · Zobacz więcej »
Próżnia
Pompa do ilustracji zjawiska próżni Komora próżniowa (NASA) Próżnia – w rozumieniu tradycyjnym pojęcie równoważne pojęciu pustej przestrzeni.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Próżnia · Zobacz więcej »
Problemy milenijne
Problemy milenijne (ang. Millennium Prize Problems) – zestaw siedmiu zagadnień matematycznych ogłoszonych przez Instytut Matematyczny Claya 24 maja 2000 roku; za rozwiązanie każdego z nich wyznaczono milion dolarów nagrody.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Problemy milenijne · Zobacz więcej »
Proton
Proton, p (z – ‘pierwsze’) – trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Proton · Zobacz więcej »
Reguła Pauliego
Reguła Pauliego, zwana też zakazem Pauliego, czasem też zasadąPauliego lub prawem Pauliego – została zaproponowana przez Wolfganga Pauliego w 1925 dla wyjaśnienia zachowania się fermionów, czyli cząstek o spinie połówkowym.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Reguła Pauliego · Zobacz więcej »
Renormalizacja
Renormalizacja – grupowanie modeli fizycznych w równoważne sobie postacie.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Renormalizacja · Zobacz więcej »
Richard Feynman
Richard Phillips Feynman (ur. 11 maja 1918 w Nowym Jorku, zm. 15 lutego 1988 w Los Angeles) – amerykański fizyk teoretyk; uznany w 1999 roku za jednego z dziesięciu najwybitniejszych fizyków wszech czasów.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Richard Feynman · Zobacz więcej »
Rzut (algebra liniowa)
Rzut lub projekcjaEtymologia w artykule projekcja.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Rzut (algebra liniowa) · Zobacz więcej »
Siła przyciągania
Siła przyciągania (niem. Freier Fall) − niemiecki dramat obyczajowy z 2013 roku w reżyserii Stephena Lacanta z Hanno Kofflerem i Maksem Riemeltem w rolach głównych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Siła przyciągania · Zobacz więcej »
Spin (fizyka)
Przykład obracającego się ciała, które dopiero po obrocie o 720 stopni znajdzie się w tym samym stanie. Podobne właściwości ma fermion o spinie ½ nieoznaczoności kwantowej określone sąjedynie stożki możliwych usytuowań wektora spinu Spin – moment pędu (kręt) cząstki wynikający z jej natury kwantowej.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Spin (fizyka) · Zobacz więcej »
Spontaniczne złamanie symetrii
Spontaniczne złamanie symetrii – zjawisko fizyczne zachodzące wówczas, gdy stan podstawowy układu fizycznego ma niższąsymetrię (opisanąpodgrupąG0 grupy G), niż symetria układu fizycznego (opisana grupąG).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Spontaniczne złamanie symetrii · Zobacz więcej »
Stanford Linear Accelerator Center
Akcelerator liniowy LINAC zainstalowany w SLAC Centrum Liniowego Akceleratora Stanforda (ang. Stanford Linear Accelerator Center, SLAC) – jeden z największych ośrodków badawczych fizyki cząstek elementarnych posiadający m.in.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Stanford Linear Accelerator Center · Zobacz więcej »
Stopień swobody (fizyka)
Stopień swobody – zmienna pozwalająca opisać stan układu fizycznego.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Stopień swobody (fizyka) · Zobacz więcej »
Superkomputer
Summit – najpotężniejszy superkomputer od czerwca 2018 roku do czerwca 2020 roku Superkomputer – komputer znacznie przewyższający możliwościami powszechnie używane komputery, w szczególności dysponujący wielokrotnie większąmocąobliczeniową.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Superkomputer · Zobacz więcej »
Swoboda asymptotyczna
silnym oddziaływaniem przenoszonym przez gluony. Animacja próby rozdzielenia kwarków Swoboda asymptotyczna w chromodynamice kwantowej (QCD) – zjawisko oddziaływania kwarków ze sobąsiłą, która jest proporcjonalna do odległości między nimi.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Swoboda asymptotyczna · Zobacz więcej »
Symetria chiralna
Symetria chiralna inaczej chiralność (z gr. χειρ / cheír – ręka) – własność par figur geometrycznych polegająca na tym, że figury te nie dająsię nałożyć tylko przez przesunięcia i obroty, lecz można przekształcić jednąna drugąpoprzez odbicie względem płaszczyzny lub osi inwersyjnej.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Symetria chiralna · Zobacz więcej »
Symetria unitarna
Symetria unitarna – rodzaj symetrii związany z grupąmacierzy unitarnych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Symetria unitarna · Zobacz więcej »
Tensor pola elektromagnetycznego
Tensor pola elektromagnetycznego – tensor opisujący pole elektromagnetyczne.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Tensor pola elektromagnetycznego · Zobacz więcej »
Teoria oddziaływań elektrosłabych
Teoria oddziaływań elektrosłabych (teoria małej unifikacji) – kwantowa teoria pola opisująca oddziaływania słabe oraz elektromagnetyczne.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Teoria oddziaływań elektrosłabych · Zobacz więcej »
Teoria perturbacji
Teoria perturbacji, rachunek zaburzeń – zbiór metod matematycznych, używanych do znalezienia przybliżonego rozwiązania problemu, który nie może być rozwiązany w sposób ścisły, dostarczając bezpośrednie rozwiązanie problemu.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Teoria perturbacji · Zobacz więcej »
Teoria strun
Poziomy:1. Makroskopowy2. Molekularny3. Atomowy4. Subatomowy – elektrony5. Subatomowy – kwarki6. Strunowy supergrawitacji Teoria strun (TS) – koncepcja w fizyce teoretycznej, zgodnie z którą.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Teoria strun · Zobacz więcej »
Teorie wielkiej unifikacji
Teorie wielkiej unifikacji (GUT z ang. Grand Unification Theory) – teorie łączące chromodynamikę kwantowąi teorię oddziaływań elektrosłabych.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Teorie wielkiej unifikacji · Zobacz więcej »
Uwięzienie koloru
Siły kolorowe faworyzująukrycie, gdyż przy szczególnym zasięgu bardziej opłacalne energetycznie jest stworzenie nowej pary kwark–antykwark niż kontynuowanie rozciągania struny strumienia koloru (podobnie zachowuje się rozciągana guma) Animacja uwięzienia koloru. Energia jest dostarczana do kwarków, a struna gluonowa rozciąga się, dopóki nie osiągnie punktu, w którym „urwie się” i uformuje parę kwark–antykwark Uwięzienie koloru, uwięzienie kwarków – zjawisko związane z cząstkami (kwarkami i gluonami) obdarzonymi kolorem i polegające na niemożności odizolowania pojedynczej takiej cząstki, przez co nie da się jej bezpośrednio zarejestrować.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Uwięzienie koloru · Zobacz więcej »
Werner Heisenberg
Werner Karl Heisenberg (ur. 5 grudnia 1901 w Würzburgu, zm. 1 lutego 1976 w Monachium) – niemiecki fizyk teoretyk, filozof nauki i jej popularyzator, noblista.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Werner Heisenberg · Zobacz więcej »
Yoichiro Nambu
– japońsko-amerykański fizyk teoretyk, noblista, profesor uniwersytetów w Osace i Chicago.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Yoichiro Nambu · Zobacz więcej »
YouTube
Siedziba YouTube w San Bruno San Mateo YouTube (skrót YT) – amerykański serwis internetowy założony 14 lutego 2005 roku, umożliwiający bezpłatne udostępnianie, edycję, nadawanie na żywo i komentowanie filmów.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i YouTube · Zobacz więcej »
Zapach (mechanika kwantowa)
ładunki kolorowe neutrino mionowe) Zapach – jedna z liczb kwantowych przypisywanych elementarnym fermionom materii – kwarkom i leptonom.
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Zapach (mechanika kwantowa) · Zobacz więcej »
Zdarzenie trójdżetowe
Zdarzenie trójdżetowe – w fizyce cząstek elementarnych jest zdarzeniem, w rezultacie którego powstającząstki skupione w trzech dżetach (strugach).
Nowy!!: Chromodynamika kwantowa i Zdarzenie trójdżetowe · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
QCD.
