Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Starożytna Grecja

Indeks Starożytna Grecja

Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach mórz Egejskiego i Jońskiego, wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego.

262 kontakty: Achajowie, Achemenidzi, Ahhijawa, Akademia (starożytność), Aleksander Macedoński, Aleksandria, Amfiktionia Delficka, Amfora, Anaksagoras, Anatolia, Antygonidzi, Apollo, Archont, Areopag, Ares, Argolida, Arkadia (kraina historyczna), Arsen, Arystarch z Samos, Astronomia, Ateński Związek Morski, Ateny, Atomizm, Attyka (kraina historyczna), Azja, Babilon, Beocja, Biologia, Bitwa nad Eurymedonem, Bitwa pod Leuktrami, Bitwa pod Maratonem, Bitwa pod Mykale, Bitwa pod Platejami, Bitwa pod Salaminą, Bitwa pod Salaminą cypryjską, Bitwa pod Termopilami, Bosfor, Brązy, Celtowie, Cesarstwo Rzymskie, Chalkida, Chemia, Cyklady, Cyna, Cyrena, Cyrenajka, Cywilizacja, Cywilizacja zachodnia, Dardanele, Dardanowie, ..., Dariusz I Wielki, Dźwięk, Delfy, Demokracja, Diadochowie, Dioklecjan, Dodekanez, Dodona, Dorowie, Efialtes z Aten, Egina (wyspa), Elida, Epaminondas, Epir, Epoka brązu, Epoka hellenistyczna, Eretria, Erozja, Etolia, Eubea, Fajstos, Falanga, Fejdon, Fenicja, Filip II Macedoński, Filozofia starożytna, Fizyka, Fokaja, Fokida, Franchthi, Francja, Galatowie, Galeriusz, Geosferyzm, Heliocentryzm, Hellada, Heloci, Hermes, Heros, Herulowie, Hetajrowie, Hetyci, Hindukusz, Historia Grecji, Homer, Hoplici, Hydrostatyka, I wiek p.n.e., I wojna peloponeska, Igrzyska olimpijskie, II wiek p.n.e., II Związek Morski, III wojna święta, Indoeuropejczycy, Italia (kraina historyczna), IV wiek p.n.e., Język frygijski, Język grecki klasyczny, Język macedoński (helleński), Język ormiański, Jonia, Jonowie, Justynian I Wielki, Kalendarz, Kalendarz juliański, Karia, Kartagina, Kassander, Kimerowie, Kimon, Klejstenes, Klimat śródziemnomorski, Knossos, Konstantynopol, Korfu, Korynt, Królestwo Greko-Baktryjskie, Królestwo Partów, Kreta, Kreteńskie pismo hieroglificzne, Kserkses I, Kultura archeologiczna, Kultura cykladzka, Kultura egejska, Kultura helladzka, Kultura minojska, Kultura mykeńska, Kypselos, Lakonia, Lefkandi, Lewant, Lidia (kraina), Lizymach, Lokryda, Ludy Morza, Macedonia (Grecja), Mardoniusz, Marsylia, Maszyny proste, Matematyk, Megara (miasto), Mesenia, Mezopotamia, Miedź, Milet, Minos, Mitologia grecka, Mitrydates VI Eupator, Morze Śródziemne, Morze Czarne, Morze Egejskie, Morze Jońskie, Morze Marmara, Muzeum Aleksandryjskie, Mykeny, Nauki o Ziemi, Nauki przyrodnicze, Naukratis, Niewolnictwo, Nomos Achaja, Odbicie fali, Okres archaiczny (starożytna Grecja), Okres klasyczny (starożytna Grecja), Olimpia (Grecja), Oliwka (roślina), Ortagoras, Pangajon, Półwysep Bałkański, Pelopidas, Peloponez, Perdikkas, Pergamon (państwo), Periander, Perykles, Pierwiastek chemiczny, Pismo linearne A, Pizystrat, Pizystratydzi, Pokój Kalliasa, Polis, Pont, Posejdon, Prawo Archimedesa, Prowincje rzymskie, Pszenica, Ptolemeusz I Soter, Ptolemeusze, Pylos, Republika rzymska, Rewolucja neolityczna, Rodan, Rok przestępny, Ruch obrotowy Ziemi, Ruch postępowy, Salamina (wyspa), Saloniki, Santoryn, Sardes, Satrapa (Persja), Seleucydzi, Seleukos I Nikator, Sesklo, Sokrates, Solon, Sparta, Sporady, Starożytna Macedonia, Starożytność, Starożytny Bliski Wschód, Starożytny Iran, Starożytny Rzym, Sycylia, Sykion, Syria starożytna, Szowinizm, Sztuka starożytnej Grecji, Teby (Grecja), Temistokles, Tesalia, Tracja, Twierdzenie Pitagorasa, Tyryns, V wiek p.n.e., VIII wiek p.n.e., Wieki ciemne (starożytność), Wielka kolonizacja, Winorośl, Wojna Aten ze sprzymierzeńcami, Wojna beocka, Wojna lamijska, Wojny diadochów, Wojny macedońskie, Wojny meseńskie, Wyprawa sycylijska, Wyrocznia, XVI wiek p.n.e., Zeus, Związek Achajski, Związek Beocki, Związek Etolski, Związek Koryncki, Związek Peloponeski, 117, 138, 267, 293, 311, 330, 391, 393, 464 p.n.e., 529. Rozwiń indeks (212 jeszcze) »

Achajowie

Achajowie (stgr. Achaioí) – ogólne określenie Greków walczących pod Troją, używane przez Homera (rzadziej stosowane: Argiwi/Argiwowie i Danajowie) w jego eposach Iliada i Odyseja.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Achajowie · Zobacz więcej »

Achemenidzi

Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Achemenidzi · Zobacz więcej »

Ahhijawa

Ahhijawa, Ahhija – wspominane w dokumentach hetyckich państwo, które miało przejawiać aktywność politycznąi militarnąna terenie zachodniej Anatolii od XV do połowy XIII wieku p.n.e. W 1924 po raz pierwszy nazwa państwa została zidentyfikowana z ludem Achajów przez Emila Forrera, ponieważ jednak posuwał się w utożsamieniach zbyt daleko (m.in. identyfikował postacie mitologii greckiej z postaciami występującymi w dokumentach), wiele jego tez zostało odrzuconych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ahhijawa · Zobacz więcej »

Akademia (starożytność)

Pałacu Apostolskim Akademia – szkoła założona w Atenach ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Akademia (starożytność) · Zobacz więcej »

Aleksander Macedoński

Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Aleksander Macedoński · Zobacz więcej »

Aleksandria

Nowy gmach Biblioteki Aleksandryjskiej Aleksandria (Al-Iskandarijja;;, Aleksandreia; kopt. ⲣⲁⲕⲟϯ, Rakodī) – drugie co do wielkości miasto w Egipcie (z liczbą4,11 mln mieszkańców w 2006) i aglomeracja z liczbą4,48 mln mieszkańców w 2008, co stawia jąna szóstym miejscu wśród wszystkich aglomeracji Afryki.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Aleksandria · Zobacz więcej »

Amfiktionia Delficka

Amfiktionia Delficka, Związek Delficko-Termopilski (gr. Δελφική Αμφικτυονία) – najbardziej znana spośród amfiktionii istniejących w starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Amfiktionia Delficka · Zobacz więcej »

Amfora

Dekoracyjna amfora szyjowa z początku V wieku p.n.e. Typowe amfory handlowe do transportu płynów (II w. p.n.e.) Sposób transportowania amfor w okrętowej kratownicy (muzeum w Bodrum) Amfora (łac. amphǒră, gr. ἀμφορεύς amphoreús) – naczynie z wypalanej gliny o wydłużonym jajowatym brzuścu na niskiej podstawie (stopce), przewężonej szyi z rozchylonym brzegiem (wylewem) i z dwoma bocznymi, umieszczonymi symetrycznie, pionowymi uchwytami (imadłami).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Amfora · Zobacz więcej »

Anaksagoras

Anaksagoras z Kladzomen (ur. ok. 500 p.n.e., zm. ok. 428 p.n.e.) – grecki filozof.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Anaksagoras · Zobacz więcej »

Anatolia

data dostępu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Anatolia · Zobacz więcej »

Antygonidzi

Antygonidzi – dynastia macedońska wywodząca się od jednego z diadochów, Antygona Jednookiego, władająca Macedoniąw okresie hellenistycznym.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Antygonidzi · Zobacz więcej »

Apollo

Apollo (gr. Apóllōn, zwany też Phoibos ‘Jaśniejący’, łac. Apollo) – w mitologii greckiej syn Zeusa i Leto.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Apollo · Zobacz więcej »

Archont

Archont (gr., archon 'rządzący', imiesłów od gr. ἄρχω 'być na czele') – najwyższy urzędnik polis w starożytnych Atenach, który przewodniczył radzie areopagu i zajmował się najważniejszymi sprawami ateńskiej polis.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Archont · Zobacz więcej »

Areopag

Areopag (ho Areios pagos – „wzgórze Aresa”) – w starożytnych Atenach najwyższa rada złożona z byłych archontów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Areopag · Zobacz więcej »

Ares

Ares (gr. Árēs) – w mitologii greckiej bóg wojny, syn Zeusa i Hery.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ares · Zobacz więcej »

Argolida

Współczesna prefektura Argolida Argolida (gr. Argolís) – kraina historyczna w północno-wschodniej części Półwyspu Peloponeskiego, do końca 2010 roku prefektura (nomos) w regionie administracyjnym Peloponez, ze stolicąw Nauplionie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Argolida · Zobacz więcej »

Arkadia (kraina historyczna)

Nomos Arkadia demosy Arkadia – kraina historyczna, do końca 2010 roku prefektura w środkowej części Półwyspu Peloponeskiego (z dostępem do Morza Egejskiego), w regionie administracyjnym Peloponez, ze stolicąw Tripolisie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Arkadia (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

Arsen

Arsen (As) – pierwiastek chemiczny z grupy azotowców o właściwościach metaloidu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Arsen · Zobacz więcej »

Arystarch z Samos

Ziemi Arystarch z Samos (gr. Aristarchos ho Samios; ok. 310–230 p.n.e.) – grecki astronom pochodzący z wyspy Samos, który jako pierwszy zaproponował heliocentryczny model Układu Słonecznego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Arystarch z Samos · Zobacz więcej »

Astronomia

kosmicznego teleskopu Hubble’a. Astronomia (gr. astronomía od ástron + nomos, „prawo rządzące gwiazdami”) – nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem ciał niebieskich (np. gwiazd, planet, komet, mgławic, gromad i galaktyk) oraz zjawisk, które zachodząpoza Ziemią, jak również tych, które oddziałująw jej atmosferze, wnętrzu lub na powierzchni, a sąpochodzenia pozaplanetarnego (np. neutrina, wtórne promieniowanie kosmiczne).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Astronomia · Zobacz więcej »

Ateński Związek Morski

Ateński Związek Morski 450 p.n.e. Związek Morski, Związek Ateński lub Związek Delijski, właśc.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ateński Związek Morski · Zobacz więcej »

Ateny

Ateny (nowogr. Αθήνα, Athī́na (trl.), Atina (trb.); st.gr., Athēnai; łac. Athenae) – stolica i największe miasto Grecji, jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznej i zarazem dziesiąty co do wielkości zespół miejski w Unii Europejskiej na poziomie 3,5 mln mieszkańców (cała metropolia ma blisko 4 miliony mieszkańców).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ateny · Zobacz więcej »

Atomizm

Atomizm fizykalny – teoria o ziarnistej, nieciągłej strukturze materii, twierdzenie, że materia składa się z niepodzielnych elementów, niegdyś atomów, a współcześnie: cząstek elementarnych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Atomizm · Zobacz więcej »

Attyka (kraina historyczna)

Mapa fizyczna Attyki Attyka (starogr. Attikḗ, nowogr. Attikí, łac. Attica) – kraina historyczna we wschodniej starożytnej Grecji, granicząca z Beocjąoraz Megarą.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Attyka (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

Azja

Azja (gr. Asía, łac. Asia) – w zależności od podejścia: największy kontynent na Ziemi lub część świata, która razem z Europątworzy największy kontynent, Eurazję.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Azja · Zobacz więcej »

Babilon

Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Babilon · Zobacz więcej »

Beocja

Współczesna Beocja na mapie Grecji Hegemonia Teb 371-362 p.n.e. Mapa Beocji starożytnej Beocja (gr. Βοιωτία, Boiotia, łac. Beotia) – kraina historyczna w środkowej starożytnej Grecji między ZatokąKorynckąa ZatokąEubejskąPółnocnąi Południowąoraz CieśninąEwripos.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Beocja · Zobacz więcej »

Biologia

ewolucji opartym o dobór naturalny. Biologia (z gr. βίος, bios – życie; λόγος, logos – słowo, nauka) – nauka przyrodnicza badająca życie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Biologia · Zobacz więcej »

Bitwa nad Eurymedonem

Bitwa nad Eurymedonem – starcie zbrojne, które miało miejsce ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa nad Eurymedonem · Zobacz więcej »

Bitwa pod Leuktrami

Bitwa pod Leuktrami – starcie zbrojne, które miało miejsce w lipcu roku 371 p.n.e. pomiędzy wojskami tebańskimi wodza Epaminondasa a armiąspartańskądowodzonąprzez króla Kleombrotosa.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Leuktrami · Zobacz więcej »

Bitwa pod Maratonem

Bitwa pod Maratonem – najważniejsza bitwa pierwszej wielkiej inwazji perskiej na Grecję, która miała miejsce w roku 490 p.n.e., rozegrana pod małąmiejscowościąMaraton, usytuowanej we wschodniej Attyce.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Maratonem · Zobacz więcej »

Bitwa pod Mykale

Bitwa pod Mykale - bitwa pomiędzy wojskami greckimi i perskimi stoczona podczas drugiej wojny perskiej w sierpniu roku 479 p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Mykale · Zobacz więcej »

Bitwa pod Platejami

Bitwa pod Platejami – starcie zbrojne, które miało miejsce podczas drugiej wojny perskiej w 479 p.n.e. Bitwa pod Platejami była ostatniąbitwąlądowąpodczas drugiej perskiej inwazji na Grecję.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Platejami · Zobacz więcej »

Bitwa pod Salaminą

Model greckiej triery epoki klasycznej Bitwa pod Salaminąrozegrała się w wąskiej cieśninie pomiędzy wyspąSalamina (gr. Salamis), a wybrzeżem Aten w Zatoce Sarońskiej niedaleko Aten, 28 wrześniaData dzienna niepewna, choć przyjmowana przez większość badaczy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Salaminą · Zobacz więcej »

Bitwa pod Salaminą cypryjską

Bitwa pod Salaminącypryjską– starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 450 p.n.e. i było ostatniąbitwądrugiej wojny grecko-perskiej (480-449 p.n.e.). W roku 450 p.n.e. Ateny i ich sprzymierzeńcy – zawierając ze Spartą5-letni rozejm w toczonej wojnie peloponeskiej – podjęli kolejnąofensywę przeciw Persji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Salaminą cypryjską · Zobacz więcej »

Bitwa pod Termopilami

Brama Środkowa – widok z pagórka Kolonos, miejsca ostatniej walki, w kierunku pozycji perskich i gorących źródeł. Po lewej masyw Kallidromos górujący nad Termopilami. W starożytności linia brzegowa znajdowała się tam, gdzie kończy się trawa. Bitwa pod Termopilami – starcie wojsk greckich z perskimi w sierpniu roku 480 p.n.e. na wąskim przesmyku Termopile w czasie II wojny perskiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bitwa pod Termopilami · Zobacz więcej »

Bosfor

Bosfor (tur. Bogaziçi, İstanbul Boğazı;, bosporos – przejście, przeprawa dla bydła) – cieśnina łączącąMorze Czarne z morzem Marmara, położona między Półwyspem Bałkańskim a AzjąMniejszą, oddziela Europę od Azji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Bosfor · Zobacz więcej »

Brązy

Dawne brązy santim z 1939 r. wybita z brązu Brązy – stopy miedzi z cynąlub innymi metalamiNazwa brąz bez dalszych określeń oznacza stop miedzi i cyny.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Brązy · Zobacz więcej »

Celtowie

kultury halsztackiej Krzyże celtyckie Celtowie (Galowie, Galatowie) – grupa ludów indoeuropejskich wydzielona na podstawie kryteriów językowych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Celtowie · Zobacz więcej »

Cesarstwo Rzymskie

Cesarstwo Rzymskie – starożytne państwo obejmujące obszary basenu Morza Śródziemnego, powstałe z przekształcenia republiki rzymskiej w system monarchiczny.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cesarstwo Rzymskie · Zobacz więcej »

Chalkida

Chalkida (gr. Χαλκίδα; hist. Chalkis) – miasto w Grecji, na wyspie Eubea, nad cieśninąEwripos Morza Egejskiego, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Eubea.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Chalkida · Zobacz więcej »

Chemia

Roztwory substancji w butelkach laboratoryjnych, w tym woda amoniakalna i kwas azotowy, podświetlone na różne kolory Chemia (arab. كيمياء kīmijāʾ, الخيمياء al-chīmijāʾ prawdopodobnie od stgr. χημ(ε)ία chēm(e)ía, χυμεία chymeía „rozpuszczanie, stapianie”) – nauka przyrodnicza badająca naturę i właściwości substancji, a zwłaszcza przemiany zachodzące pomiędzy nimi.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Chemia · Zobacz więcej »

Cyklady

Departament Cyklady Cyklady (gr. Κυκλάδες, Kikládes) – archipelag znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cyklady · Zobacz więcej »

Cyna

Cyna (Sn) – pierwiastek chemiczny, metal z bloku p w układzie okresowym.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cyna · Zobacz więcej »

Cyrena

Teatr Kolumnada Plan wykopalisk z 1860 Cyrena (gr. Κυρήνη Kyrēnē) – starożytne miasto położone w północnej Libii, w prowincji Cyrenajka, ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cyrena · Zobacz więcej »

Cyrenajka

Rzymska prowincja ''Creta et Cyrene'' do 297 r. n.e. Tureckie prowincje w składzie Libii Cyrenajka (Barka, Barqah) – kraina historyczna w północno-wschodniej Libii na wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cyrenajka · Zobacz więcej »

Cywilizacja

Cywilizacja – poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego i nagromadzeniem instytucji społecznych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cywilizacja · Zobacz więcej »

Cywilizacja zachodnia

Samuela P. Huntingtona. Ciemnoniebieski – kraje bezwzględnie należące do cywilizacji zachodniej. Jasnoniebieski – kraje częściowo do niej należące Cywilizacja zachodnia, kultura zachodnia, Zachód, kultura europejska, kultura euroatlantycka – kultura bądź cywilizacja ukształtowana w Europie Zachodniej, a wraz z ekspansjągospodarczo-politycznąod czasów renesansu rozprzestrzeniona na inne tereny, w szczególności Amerykę Północną, Australię i NowąZelandię.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Cywilizacja zachodnia · Zobacz więcej »

Dardanele

Dardanele – cieśnina między Półwyspem Bałkańskim w Europie a AzjąMniejszą, łącząca Morze Egejskie z morzem Marmara.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dardanele · Zobacz więcej »

Dardanowie

Dardanowie – starożytne plemię Ilirów, zamieszkujące tereny położone nad górnym Wardarem, na półwyspie Bałkańskim.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dardanowie · Zobacz więcej »

Dariusz I Wielki

Dariusz I Wielki (staropers. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁 Dārayava(h)uš; ur. ok. 550 p.n.e., zm. 486 p.n.e.) – trzeci szachinszach Imperium Achemenidów, rządzący w latach 522–486 p.n.e. Pod jego władząperskie imperium osiągnęło największy w swojej historii zasięg terytorialny.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dariusz I Wielki · Zobacz więcej »

Dźwięk

Dźwięk – zaburzenie mechaniczne falowe rozchodzące się w ośrodku sprężystym zdolne do wrażenia słuchowego u człowieka lub zwierząt, a także wrażenie słuchowe wywołane takąfalą„Encyklopedia fizyki” praca zbiorowa PWN 1973 t. 1 s. 448.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dźwięk · Zobacz więcej »

Delfy

Delfy (gr. Δελφοί Delfoi, łac. Delphi) – stanowisko archeologiczne w Grecji Środkowej obejmujące ruiny antycznego sanktuarium poświęconego Apollinowi, gdzie funkcjonowała wyrocznia delficka oraz sanktuarium Ateny Pronaja („Ateny Strażniczki Świątyni”); ze stanowiskiem sąsiaduje współczesna miejscowość Delfy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Delfy · Zobacz więcej »

Demokracja

urny wyborczej. Wybory sąjednym z podstawowych mechanizmów demokracji, umożliwiając obywatelom wyłonienie swoich przedstawicieli do organów władzy Demokracja (gr. dḗmos „lud”, krátos „władza” – dosł. „rządy ludu, ludowładztwo”) – jeden z typów ustroju państwa, zakładający udział obywateli w sprawowaniu władzy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Demokracja · Zobacz więcej »

Diadochowie

Państwa diadochów około 303 p.n.e. Diadochowie (od diádochos – następca) – termin określający dowódców armii Aleksandra Wielkiego, którzy w powstałym imperium przejęli władzę po jego śmierci w 323 roku p.n.e. Wywodzili się w większości ze znacznych rodów macedońskich.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Diadochowie · Zobacz więcej »

Dioklecjan

Podział cesarstwa przez Dioklecjana Dioklecjan, (ur. 22 grudnia 244 w Salonie, zm. 3 grudnia 313 lub 316 w Spalatum) – cesarz rzymski od 20 listopada 284 do 1 maja 305.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dioklecjan · Zobacz więcej »

Dodekanez

Dodekanez (trb. Dodekánisa; w tłum. na pol. „dwanaście wysp”) – archipelag na Morzu Egejskim i do końca 2010 roku prefektura (nomos) w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Południowe w Grecji ze stolicąw mieście Rodos.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dodekanez · Zobacz więcej »

Dodona

Dodona (gr. Δωδώνη, Dodoni) – miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Epir-Macedonia Zachodnia, w regionie Epir, w jednostce regionalnej Janina, w gminie Dodona, w pobliżu góry Tomaros.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dodona · Zobacz więcej »

Dorowie

Dorowie w Helladzie Dorowie – lud grecki mówiący dialektem doryckim, który pod koniec II tysiąclecia p.n.e. zajął Helladę achajską.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Dorowie · Zobacz więcej »

Efialtes z Aten

Efialtes z Aten (ur. ok. 500 p.n.e., zm. 461 p.n.e.) - ateński polityk, prawodawca i mówca, nauczyciel Peryklesa.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Efialtes z Aten · Zobacz więcej »

Egina (wyspa)

Egina (stgr. Αἴγινα Aigina; ngr. Αίγινα) – wyspa grecka w Zatoce Sarońskiej, należąca do archipelagu Wysp Sarońskich.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Egina (wyspa) · Zobacz więcej »

Elida

Nomos Elida demosy Elida, również Eleia, Elea, (nowogr. a., starogr. /dialekt attycki/ a. /dialekt dorycki/) inaczej Elis – dawny nomos i górzysta kraina historyczna w starożytnej Grecji położona w zachodniej części Półwyspu Peloponeskiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Elida · Zobacz więcej »

Epaminondas

Epaminondas (ur. ok. 420 p.n.e., zm. 362 p.n.e.) – tebański wojskowy i polityk.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Epaminondas · Zobacz więcej »

Epir

Region administracyjny Epir Zamieszkiwanie epirockiej ludności grecko-prawosławnej, według źródeł greckich z 1918 r. Granicę grecko-albańskąoznaczono czerwonąliniąEpir ok. 200 r. p.n.e. Epirus vetus i Epirus nova wśród prowincji macedońskich ok. 400 n.e. Epir (grecki – Ipiros, co oznacza kontynent lub wnętrze dużego lądu) – górzysta kraina położona w północno-zachodniej części Grecji, nad Morzem Jońskim, na północy graniczy z Albanią, na wschodzie z Tesalią, a na południu z Etoliąi Akarnanią.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Epir · Zobacz więcej »

Epoka brązu

Mapa świata ok. 2000 p.n.e.; kolorem czerwonym zaznaczono obszar występowania kultur epoki brązu Chronologiczne schematy i podziały epoki brązu dla Europy Broń i ozdoby z epoki brązu Złoty kapelusz berliński, wyrób artystyczny z epoki brązu Epoka brązu – epoka prehistorii, następująca po epoce kamienia, a poprzedzająca epokę żelaza.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Epoka brązu · Zobacz więcej »

Epoka hellenistyczna

Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec – rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e. Niekiedy zwany hellenizmem lub epokąaleksandryjską.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Epoka hellenistyczna · Zobacz więcej »

Eretria

Eretria (gr. Ερέτρια) – miejscowość w Grecji, dawne miasto-państwo na wyspie Eubei z portem Portmos, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Eubea.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Eretria · Zobacz więcej »

Erozja

Erozja – proces niszczenia powierzchni terenu przez wodę, wiatr, słońce, siłę grawitacji i działalność organizmów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Erozja · Zobacz więcej »

Etolia

Etolia historyczna - III/II w. p.n.e. Etolia – kraina w starożytnej Grecji, od południa ograniczona ZatokąPatraskąi Koryncką, zamieszkana przez Etolów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Etolia · Zobacz więcej »

Eubea

left Wyspa słynie z pięknych zakątków Eubea (gr. Εύβοια – nowogr. Ewia; dawna, włoska nazwa Negroponte pojawia się jeszcze czasami w pracach historycznych) – przybrzeżna wyspa grecka w zachodniej części Morza Egejskiego, druga co do wielkości wyspa Grecji po Krecie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Eubea · Zobacz więcej »

Fajstos

Wejście zachodnie do pałacu w Fajstos Wejście główne do pałacu w Fajstos Fajstos (Phaistos, łac. Phaestus) – starożytne miasto na Krecie, położone w południowej części wyspy, na wzgórzu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Fajstos · Zobacz więcej »

Falanga

hoplitów Falanga hoplitów – widok z przodu Dwaj hoplici w szyku – widok z boku Wyposażona w sarisy falanga macedońska amforze Falanga (phalanks, dopełniacz phalangos) – zwarty liniowy szyk bojowy piechoty greckiej, a potem macedońskiej i hellenistycznej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Falanga · Zobacz więcej »

Fejdon

Fejdon – tyran Argos (ur.?, zm. ok. 660 p.n.e.) Określenia "tyran" jako pierwszy użył w stosunku do Fejdona Arystoteles i doskonale oddaje ono nie tylko rodzaj sprawowanej władzy, ale i charakter tego człowieka.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Fejdon · Zobacz więcej »

Fenicja

Fenicja (fenickie 𐤊𐤍𐤏𐤍) – starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, obejmująca tereny dzisiejszego Libanu, zachodniej Syrii i północnego Izraela.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Fenicja · Zobacz więcej »

Filip II Macedoński

Filip II (ur. 382 p.n.e. w Pelli, zm. 336 p.n.e. w Ajgaj) – król Macedonii z dynastii Argeadów (359–336 p.n.e.), polityk, strateg i reformator armii macedońskiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Filip II Macedoński · Zobacz więcej »

Filozofia starożytna

Muzeum Kapitolińskim Filozofia starożytna – dyscyplina ukształtowana w starożytnej Grecji pod koniec VII w. p.n.e., zajmująca się najbardziej fundamentalnymi pytaniami dotyczącymi rzeczywistości, człowieka i myślenia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Filozofia starożytna · Zobacz więcej »

Fizyka

400px Krakowie Fizyka (z, physis – „natura”) – podstawowa nauka przyrodnicza badająca najbardziej fundamentalne i uniwersalne właściwości materii i energii, ich przemiany oraz oddziaływania między nimi.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Fizyka · Zobacz więcej »

Fokaja

Ruiny starożytnej Fokai, w oddali wyspy syren Fokaja, Focja (gr. Φώκαια, łac. Phocaea) – starożytne miasto greckie na zachodnim brzegu Anatolii, na północny zachód od Smyrny (dzisiejszego Izmiru), na północnym brzegu Zatoki Smyrneńskiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Fokaja · Zobacz więcej »

Fokida

Nomos Fokida Świątynia Apollo, Delfy, Fokida Fokida lub Focyda (nowogr. Φωκίδα, starogr.) – kraina w środkowej Grecji nad ZatokąKoryncką, w której wznosząsię góry Parnas i Kirfis.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Fokida · Zobacz więcej »

Franchthi

Franchthi – jaskinia położona w Grecji, na Peloponezie, na wschodnim wybrzeżu Zatoki Argolidzkiej, w pobliżu miasta Kranidhi.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Franchthi · Zobacz więcej »

Francja

Francja (IPA), Republika Francuska – państwo, którego część metropolitalna znajduje się w Europie Zachodniej oraz częściowo w Europie Południowej (Oksytania, Korsyka), posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Francja · Zobacz więcej »

Galatowie

Galatowie, Galaci – grecka nazwa nadana Celtom, którzy wtargnęli do Grecji i Macedonii na początku III w. p.n.e. i osiedlili się w Azji Mniejszej (głównie w północnej i środkowej części, w regionie nazwanym później Galacją) zachowując etnicznąodrębność.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Galatowie · Zobacz więcej »

Galeriusz

Galeriusz, Gaius Galerius Valerius Maximianus (ur. 250, zm. 5 maja 311) – cesarz rzymski panujący w latach 293-311.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Galeriusz · Zobacz więcej »

Geosferyzm

Martina Behaima; jeden z najstarszych zachowanych. kołem. Od starożytności znano ten fakt i dowodzono nim kulistości Ziemi. Zdjęcie Ziemi ''The Blue Marble'' zrobione przez sondę Apollo 17 w 1972 roku – bezpośrednia przesłanka kulistości. Geosferyzm – pogląd, że Ziemia jest kulą, przynajmniej w przybliżeniu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Geosferyzm · Zobacz więcej »

Heliocentryzm

Heliocentryzm, grafika z dzieła ''Harmonia Macrocosmica'' (1660) Heliocentryzm, kopernikanizm (gr. ἡλιος hēlios – słońce, κέντρον kentron – centrum) – teoria budowy Układu Słonecznego, w której Słońce jest jego środkiem, a wszystkie planety – łącznie z Ziemią– je obiegają.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Heliocentryzm · Zobacz więcej »

Hellada

Hellada (gr., Elláda, a także, Ellás) – ogólna nazwa starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hellada · Zobacz więcej »

Heloci

Heloci (gr. εἵλωτες heilotes - jeniec) – jedna z warstw ludności Sparty, składająca się z mieszkańców podbitej Lakonii i Mesenii.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Heloci · Zobacz więcej »

Hermes

Hermes (Hermḗs) – w mitologii greckiej bóg dróg, podróżnych, kupców, pasterzy, złodziei, posłaniec bogów i psychopomp.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hermes · Zobacz więcej »

Heros

hydrę lerneńskąHeros („bohater”) – w mitologii greckiej postać zrodzona ze związku człowieka i boga.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Heros · Zobacz więcej »

Herulowie

Smalandii. grupy olsztyńskiej z Kosewa i Tumian (VI-VII w.) Ulowie w 2008 r. Herulowie – lud wschodniogermański wywodzący się z terenów południowej Szwecji, spokrewniony z Gotami.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Herulowie · Zobacz więcej »

Hetajrowie

Tradycyjne lecz nierzeczywiste wyobrażenie hetajrów Aleksandra Wielkiego Hetajrowie (hetaíroi – dosł. „towarzysze”) – ciężkozbrojna jazda macedońska rekrutująca się z przedstawicieli arystokracji, stanowiąca królewskąkawalerię wyborową, dowodzonąw boju bezpośrednio przez monarchę.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hetajrowie · Zobacz więcej »

Hetyci

Płaskorzeźba króla Tudhalijasa IV w Yazılıkaya pod HattusąProcesja 12 bogów świata podziemnego; płaskorzeźba z Yazılıkaya Hetyci (biblijni חתי lub HTY) – lud posługujący się indoeuropejskim językiem hetyckim, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa (dzisiejsze Boğazkale) w Anatolii.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hetyci · Zobacz więcej »

Hindukusz

Zdjęcie satelitarne gór Hindukusz Panorama gór Hindukusz Przełęcz Salang Hindukusz (paszto: هندوکش; lub Hindu Kūh.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hindukusz · Zobacz więcej »

Historia Grecji

Grecja w 1791 r. Historia Grecji – obejmuje dzieje współczesnej Grecji, a także narodu greckiego oraz obszarów, które historycznie zamieszkiwał i nad którymi panował.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Historia Grecji · Zobacz więcej »

Homer

''Homer i jego przewodnik'' – obraz Williama-Adolphe’a Bouguereau z 1874 roku Homer (Hómēros) (VIII wiek p.n.e.) – grecki pieśniarz wędrowny (aojda), epik, śpiewak i recytator (rapsod).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Homer · Zobacz więcej »

Hoplici

230x230px Hoplici (hoplitai, l.poj. hoplites) – ciężkozbrojni piechurzy walczący w zwartym szyku, zwanym falangą.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hoplici · Zobacz więcej »

Hydrostatyka

Hydrostatyka (z gr. hydōr – „woda” + statikos – „powodujący stanie”) – dział mechaniki płynów zajmujący się badaniem cieczy w stanie spoczynku oraz warunków pozostawania w spoczynku cieczy znajdującej się w polu sił masowych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Hydrostatyka · Zobacz więcej »

I wiek p.n.e.

I wiek przed nasząerą(p.n.e.) – ostatni wiek przed nasząerą, liczonąod daty narodzin Jezusa Chrystusa.

Nowy!!: Starożytna Grecja i I wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

I wojna peloponeska

Tzw.

Nowy!!: Starożytna Grecja i I wojna peloponeska · Zobacz więcej »

Igrzyska olimpijskie

Igrzyska olimpijskie – najstarsza i zarazem największa międzynarodowa impreza sportowa organizowana co 4 lata (zarówno letnie, jak i zimowe, ale w odstępie 2 lat od siebie) w różnych krajach, pod hasłem szlachetnego współzawodnictwa i braterstwa wszystkich narodów Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Igrzyska olimpijskie · Zobacz więcej »

II wiek p.n.e.

II wiek p.n.e. >.

Nowy!!: Starożytna Grecja i II wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

II Związek Morski

II Związek Morski – był to związek Aten z innymi greckimi polis.

Nowy!!: Starożytna Grecja i II Związek Morski · Zobacz więcej »

III wojna święta

III wojna święta – konflikt militarny w starożytnej Grecji między Tebanami a Związkiem Fokijskim toczący się w latach 356–346 p.n.e. Do wojny, której oficjalnąprzyczynąbyło uprawianie przez Fokijczyków przeznaczonej Appolinowi ziemi, dołączyły między innymi Ateny i Macedonia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i III wojna święta · Zobacz więcej »

Indoeuropejczycy

Współczesny zasięg geograficzny języków zaliczonych do grupy IE Indoeuropejczycy – umowna nazwa grupy ludów posługujących się językami indoeuropejskimi, pochodzącymi od języka praindoeuropejskiego, bądź będącymi efektem wymieszania się dawnych grup języków.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Indoeuropejczycy · Zobacz więcej »

Italia (kraina historyczna)

Augusta. Południowa Italia w czasach Augusta. Italia – kraina historyczna i geograficzna położona na Półwyspie Apenińskim, której obszar zmieniał się na przestrzeni dziejów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Italia (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

IV wiek p.n.e.

IV wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e. IV wiek p.n.e. III wiek p.n.e. II wiek p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i IV wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Język frygijski

Język frygijski – wymarły indoeuropejski język Frygów, używany w starożytnej Anatolii.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Język frygijski · Zobacz więcej »

Język grecki klasyczny

Język grecki klasyczny, greka klasyczna – stadium rozwojowe języka greckiego używanego w okresie klasycznym (500 r. p.n.e. – 350 r. p.n.e.) starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Język grecki klasyczny · Zobacz więcej »

Język macedoński (helleński)

Język macedoński (helleński), język staromacedoński – wymarły język starożytnej Macedonii, bardzo blisko spokrewniony z językiem starogreckim, przez niektórych językoznawców uważany za jego dialekt.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Język macedoński (helleński) · Zobacz więcej »

Język ormiański

Język ormiański, język armeński (Հայերեն, hayeren) – język z rodziny języków indoeuropejskich z grupy satem, stanowiący w niej samodzielnągałąź.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Język ormiański · Zobacz więcej »

Jonia

Położenie Jonii Jonia – kraina w starożytności położona w centralnej części wybrzeża Azji Mniejszej, między rzekami Hermos a Meander.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Jonia · Zobacz więcej »

Jonowie

Jonowie w Helladzie po najeździe Dorów Jonowie – indoeuropejskie plemię protogreckie, które wraz z Achajami i Eolami około 2 tysiąclecia p.n.e. zasiedliło środkowąi południowąGrecję, tworząc wraz z autochtonicznymi Pelazgami i przy dominującej roli Achajów kulturę mykeńską.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Jonowie · Zobacz więcej »

Justynian I Wielki

kościele San Vitale w Rawennie Granice Cesarstwa Bizantyńskiego w 550 r. Pomnik Justyniana I w Skopje dyptyku Barberini z kości słoniowej z początku VI w. Justynian I Wielki, Iustinianus (właśc. Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus, ur. 11 maja 483 w Tauresium, Prowincja Iliria, zm. 14 listopada 565 w Konstantynopolu) – cesarz bizantyński od 1 sierpnia 527 do 13 listopada 565 z dynastii justyniańskiej, święty Kościoła prawosławnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Justynian I Wielki · Zobacz więcej »

Kalendarz

Encyklopedii staropolskiej). Obecnie obowiązującym standardem niemal na całym świecie jest kalendarz gregoriański (kolor niebieski), ale w niektórych krajach stosuje się także inne rachuby czasu Kalendarz – system rachuby czasu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kalendarz · Zobacz więcej »

Kalendarz juliański

Kalendarz juliański – kalendarz słoneczny opracowany na życzenie Juliusza Cezara przez astronoma greckiego Sosygenesa (wzorowany zapewne na reformie znanej z Kamienia z Kanopos) i wprowadzony w życie w roku 709 (45 p.n.e.) jako kalendarz obowiązujący w państwie rzymskim.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kalendarz juliański · Zobacz więcej »

Karia

Starożytna Azja Mniejsza Karia (gr., Karía) – kraina historyczna w południowo-zachodniej części Azji Mniejszej na wybrzeżu Morza Egejskiego na północ od Rodos, granicząca z Jonią, Lidią, Pizydiąi Likią.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Karia · Zobacz więcej »

Kartagina

Kartagina (fen. Qrt-ḥdšt, Kart Hadaszt, lit. Nowe Miasto;, Karchedon, Kartadż, Kartago) – starożytne miasto w Afryce Północnej, położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kartagina · Zobacz więcej »

Kassander

Kassander (Kasander) (gr. Κασσανδρος Kassandros; ur. ok. 358 r. p.n.e., zm. 297 r. p.n.e) – syn Antypatra, jeden z diadochów, władca Macedonii.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kassander · Zobacz więcej »

Kimerowie

Kimmerowie (Kimerowie, Kimmeriowie, Kimmeryjczycy) – koczowniczy lud indoeuropejski pochodzący najprawdopodobniej z terenów Krymu (stolica w Opuk) i przyległych do Krymu części dzisiejszej Ukrainy, który w drugiej połowie VIII w. p.n.e. przekroczył Kaukaz, wkraczając na Bliski Wschód.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kimerowie · Zobacz więcej »

Kimon

Larnace na Cyprze Kimon (gr., łac. Cimon; ur. ok. 510, zm. 449 p.n.e.) – wódz i polityk ateński.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kimon · Zobacz więcej »

Klejstenes

Klejstenes Klejstenes (gr. Kleisthenes) – polityk ateński, żyjący na przełomie VI i V w. p.n.e. Był synem Megaklesa i Agaristy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Klejstenes · Zobacz więcej »

Klimat śródziemnomorski

Występowanie klimatu śródziemnomorskiego na świecie Klimat śródziemnomorski – rodzaj klimatu podzwrotnikowego (subtropikalnego), występujący nad Morzem Śródziemnym (stąd jego nazwa), a także w Kalifornii, Południowej Afryce, na południu Australii oraz u wybrzeży Chile w Ameryce Południowej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Klimat śródziemnomorski · Zobacz więcej »

Knossos

Filmik przedstawiający pałac. Knossos (gr. Κνωσ(σ)ός, łac. Cnossus, Gnossus), miejscowość na greckiej wyspie Krecie, położona około 6 km na południowy wschód od Heraklionu (Iraklion), u stóp gór Ida, w administracji zdecentralizowanej Kreta, w regionie Kreta, w jednostce regionalnej Heraklion, w gminie Heraklion.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Knossos · Zobacz więcej »

Konstantynopol

Hagia Sophia – symbol Konstantynopola Kościół Chrystusa Pantokratora Konstantynopol – nazwa Bizancjum nadana miastu przez Konstantyna Wielkiego, który wybrał je na swojąsiedzibę; w latach 330–395 stolica Cesarstwa Rzymskiego, w latach 395–1453 stolica Cesarstwa Bizantyńskiego i Cesarstwa Łacińskiego (1204–1261), stolica Imperium Osmańskiego w latach 1453–1922.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Konstantynopol · Zobacz więcej »

Korfu

Korfu, starożytna Kerkyra (gr. Κέρκυρα Kérkira, łac. Cercyra; wł. Corfu) – górzysta wyspa w Grecji, w północnej części Morza Jońskiego u wybrzeży Albanii.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Korfu · Zobacz więcej »

Korynt

Korynt (Korinthos) – miasto portowe w środkowej Grecji, położone na półwyspie Peloponez, na Przesmyku Korynckim, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Koryntia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Korynt · Zobacz więcej »

Królestwo Greko-Baktryjskie

Maksymalny zasięg królestwa ok. 180 p.n.e. Królestwo Greko-Baktryjskie (albo Królestwo Grecko-Baktryjskie, Królestwo Greków Baktryjskich) – państwo hellenistyczne z ośrodkiem w Baktrii, istniejące od ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Królestwo Greko-Baktryjskie · Zobacz więcej »

Królestwo Partów

Królestwo Partów – państwo na terenie starożytnego Iranu, rządzone przez dynastię Arsacydów, istniejące od 247/238 p.n.e. do 226 n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Królestwo Partów · Zobacz więcej »

Kreta

Kreta (od słowa krateia – silna,,, wen. Candia) – grecka wyspa na Morzu Śródziemnym.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kreta · Zobacz więcej »

Kreteńskie pismo hieroglificzne

Kreteńskie hieroglify na plakietce z jaspisu, 1800 lat p.n.e. Kreteńskie pismo hieroglificzne (zwane też kreteńskim pismem piktograficznym) – najstarszy rodzaj pisma europejskiego, używanego między 2000 a 1200 p.n.e. przez ludność minojskąna wyspie Krecie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kreteńskie pismo hieroglificzne · Zobacz więcej »

Kserkses I

url.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kserkses I · Zobacz więcej »

Kultura archeologiczna

kultury bałtyjskie Kultura archeologiczna – zespół stale współwystępujących ze sobąna pewnym terytorium i w pewnym czasie charakterystycznych form źródeł archeologicznych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kultura archeologiczna · Zobacz więcej »

Kultura cykladzka

Kultura cykladzka – kultura epoki brązu, która występowała w latach 2900–1100 p.n.e. na wyspach archipelagu Cyklady.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kultura cykladzka · Zobacz więcej »

Kultura egejska

Kultura egejska, Egea – termin określający trzy kultury rozwijające się na terenach Grecji (zarówno kontynentalnej jak i wyspach Morza Egejskiego) w III i II tysiącleciu p.n.e. (neolit i epoka brązu), czyli.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kultura egejska · Zobacz więcej »

Kultura helladzka

Kultura helladzka – kultura epoki brązu występująca w Grecji kontynentalnej od ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kultura helladzka · Zobacz więcej »

Kultura minojska

Ruiny pałacu w Knossos Makieta ruin pałacu w Malii Obszar wpływów kultury minojskiej Kultura minojska, kultura kreteńska – jedna z najstarszych cywilizacji epoki brązu w obszarze Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kultura minojska · Zobacz więcej »

Kultura mykeńska

Główne ośrodki cywilizacji mykeńskiej Kultura (cywilizacja) mykeńska (ok. 1700/1600 – 1150 p.n.e.) – najstarsza greckojęzyczna kultura rozwijająca się w późnej epoce brązu na terenie Grecji kontynentalnej (stopniowo rozprzestrzeniła się na inne obszary regionu egejskiego), ostatnia faza kultury helladzkiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kultura mykeńska · Zobacz więcej »

Kypselos

Kypselos (zm. 627 p.n.e.) – tyran Koryntu od 657 roku p.n.e. do swej śmierci.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Kypselos · Zobacz więcej »

Lakonia

Współczesna Lakonia Lakonia (gr.) – kraina historyczna w południowej starożytnej Grecji, położona w południowo-wschodniej części Półwyspu Peloponeskiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Lakonia · Zobacz więcej »

Lefkandi

Ruiny heroonu w Lefkandi Lefkandi (gr. Λευκαντί) – miejscowość na wyspie Eubea.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Lefkandi · Zobacz więcej »

Lewant

Lewant Lewant (od wł. levante – wschód) – określenie państw leżących na wschodnim, azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Lewant · Zobacz więcej »

Lidia (kraina)

Lidia Lidia u szczytu swej potęgi Lidia (gr. Lydia) – historyczna kraina w zachodniej Azji Mniejszej leżąca w dorzeczu rzek Kaystros i Hermos, oraz nazwa starożytnego państwa ze stolicąw Sardes, istniejącego do 546 r. p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Lidia (kraina) · Zobacz więcej »

Lizymach

mały Państwa hellenistyczne na przełomie IV i III wieku p.n.e. Lizymach (ok. 355 p.n.e.-281 p.n.e.) – jeden z wodzów Aleksandra III Wielkiego – diadochów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Lizymach · Zobacz więcej »

Lokryda

Lokryda (gr. Lokris) – kraina historyczna w środkowej Grecji, do końca 2010 roku w granicach prefektury Fokida.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Lokryda · Zobacz więcej »

Ludy Morza

Egipt Ludy Morza – termin peuples de la mer spopularyzowany przez francuskiego egiptologa Gastona Maspero na określenie przemieszczających się i wojowniczych grup ludności bliżej nieznanego pochodzenia, które doprowadziły do wielkiej destabilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu i zagroziły państwu faraonów na przełomie XIII i XII wieku p.n.e. Wiele wskazuje na to, że to właśnie Ludy Morza zapoczątkowały wielkie przemiany polityczne, kulturowe i etniczne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ludy Morza · Zobacz więcej »

Macedonia (Grecja)

Macedonia (Macedonia Grecka, Macedonia Egejska, gr. Μακεδονία Makedonia) – kraina historyczna w Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Macedonia (Grecja) · Zobacz więcej »

Mardoniusz

Mardoniusz (zm. 479 p.n.e.) – perski dowódca z okresu wojen persko-greckich w V wieku p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Mardoniusz · Zobacz więcej »

Marsylia

Marsylia – miasto w południowej Francji, nad Morzem Śródziemnym, ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Marsylia · Zobacz więcej »

Maszyny proste

Galerii Uffizi Maszyny proste – idealizacje rzeczywistych mechanizmów i urządzeń mechanicznych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Maszyny proste · Zobacz więcej »

Matematyk

lwowskiej szkoły matematycznej (1930) Matematyk (ze, mathēmatikós – matematyczny) – osoba ze znaczącąwiedząo matematyce, zwłaszcza używająca jej do pracy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Matematyk · Zobacz więcej »

Megara (miasto)

Megara (gr., „duże, eleganckie domy, dwory” por. megaron) – miasto w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Attyka, w regionie Attyka, w jednostce regionalnej Attyka Zachodnia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Megara (miasto) · Zobacz więcej »

Mesenia

Współczesna prefektura Mesenii Fragment starożytnych fortyfikacji Messini Mesenia, Messenia (gr. Μεσσηνία - Messinia) – kraina historyczna w starożytnej Grecji w południowo-zachodniej części Półwyspu Peloponeskiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Mesenia · Zobacz więcej »

Mezopotamia

Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Mezopotamia · Zobacz więcej »

Miedź

Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Miedź · Zobacz więcej »

Milet

Milet – miasto jońskie na wybrzeżu Karii przy ujściu rzeki Meander do Zatoki Latmijskiej, współcześnie stanowisko archeologiczne w pobliżu miejscowości Balat w Turcji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Milet · Zobacz więcej »

Minos

Minos (gr. Mínōs, łac. Minos) – w mitologii greckiej król i prawodawca Krety, sędzia zmarłych w Hadesie, heros.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Minos · Zobacz więcej »

Mitologia grecka

Mitologia grecka – zbiór mitów przekazywanych przez starożytnągreckątradycję opowieści o bogach i herosach, wyjaśniających miejsce człowieka w świecie, oraz samo funkcjonowanie świata, jego stworzenie i historię.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Mitologia grecka · Zobacz więcej »

Mitrydates VI Eupator

Mitrydates VI Eupator (ur. 132 p.n.e., zm. 63 p.n.e.) – król Pontu z dynastii Mitrydatydów, panował w latach 120-63 p.n.e., władca Bosporu od około 107 do 63 p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Mitrydates VI Eupator · Zobacz więcej »

Morze Śródziemne

Mapa Morza Śródziemnego z zaznaczonymi ośrodkami miejskimi i infrastrukturątransportowąMorze Śródziemne – morze międzykontynentalne leżące pomiędzy Europą, Afrykąi Azją, o powierzchni około 2,5 mln km².

Nowy!!: Starożytna Grecja i Morze Śródziemne · Zobacz więcej »

Morze Czarne

Morze Czarne (w starożytności:,, „Morze Gościnne”, „Morze Przyjazne”) – morze śródlądowe rozciągające się pomiędzy AzjąMniejsząna południu, Kaukazem na wschodzie, NizinąWschodnioeuropejskąna północy i Półwyspem Bałkańskim na zachodzie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Morze Czarne · Zobacz więcej »

Morze Egejskie

Morze Egejskie (ang. Aegean Sea, gr. Αιγαίο Πέλαγος – Egeo Pelagos, łac. Mare Aegeum, tr. Ege Denizi) – morze wewnątrzkontynentalne we wschodniej części Morza Śródziemnego, położone między Półwyspem Bałkańskim, AzjąMniejsząa wyspami Kretą, Karpatos i Rodos.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Morze Egejskie · Zobacz więcej »

Morze Jońskie

Umowne granice Morza Jońskiego Morze Jońskie (starogr. Ιόνιος Πόντος, łac. Mare Ionium, gr. Ιόνιο Πέλαγος, wł. Mar Ionio, alb. Deti Jon) – część Morza Śródziemnego między południowo-zachodnim wybrzeżem Półwyspu Bałkańskiego (Grecja i południowa Albania) a południowo-wschodnim wybrzeżem Półwyspu Apenińskiego oraz Sycylią(Włochy).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Morze Jońskie · Zobacz więcej »

Morze Marmara

Morze Marmara (w starożytności: Propontyda, Propontis) – morze śródlądowe we wschodniej części Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Morze Marmara · Zobacz więcej »

Muzeum Aleksandryjskie

Artystyczna wizja Biblioteki Aleksandryjskiej Muzeum Aleksandryjskie, Muzejon, Musejon (gr., Mouseíon ‘świątynia muz’) – największy w starożytności instytut naukowy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Muzeum Aleksandryjskie · Zobacz więcej »

Mykeny

Mykeny (nowogr. Mykḗnes, starogr. Mykēnai) – miejscowość w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Argolida.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Mykeny · Zobacz więcej »

Nauki o Ziemi

Nauki o Ziemi – nauki przyrodnicze, których przedmiotem badań jest Ziemia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Nauki o Ziemi · Zobacz więcej »

Nauki przyrodnicze

Nauki przyrodnicze – część nauk empirycznych badająca przyrodę, z wyłączeniem społeczeństwa.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Nauki przyrodnicze · Zobacz więcej »

Naukratis

Plan miasta Naukratis Naukratis – jedyna grecka kolonia w Egipcie faraonów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Naukratis · Zobacz więcej »

Niewolnictwo

Aukcja niewolników w starożytnym Rzymie Niewolnictwo – zjawisko społeczne, którego istotąjest stosunek zależności, polegający na tym, że pewna grupa ludzi (niewolnicy) stanowi przedmiot własności innych osób, grup ludzi (rodzina, plemię itd.) lub instytucji (państwo, świątynia itp.), mogących nimi swobodnie rozporządzać.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Niewolnictwo · Zobacz więcej »

Nomos Achaja

Nomos Achaja Achaja (Αχαΐα) – kraina historyczna i do końca 2010 roku nomos (nowogr.: Νομός Αχαΐας) w Grecji Zachodniej, w północnej części Peloponezu, ze stolicąw Patras.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Nomos Achaja · Zobacz więcej »

Odbicie fali

Odbicie fali: A – granica ośrodków, B – ośrodek pierwszy, C – ośrodek drugi, P – promień padający, N – normalna, Q – promień odbity Odbicie w oknie Efekt odbicia na tafli jeziora Odbicie – zmiana kierunku rozchodzenia się fali na granicy dwóch ośrodków, powodująca, że pozostaje ona w ośrodku, w którym się rozchodzi.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Odbicie fali · Zobacz więcej »

Okres archaiczny (starożytna Grecja)

Okres archaiczny w historii starożytnej Grecji mieści się między tzw.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Okres archaiczny (starożytna Grecja) · Zobacz więcej »

Okres klasyczny (starożytna Grecja)

Okres klasyczny – okres w dziejach starożytnej Grecji od wojen perskich do śmierci Aleksandra Wielkiego w 323 p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Okres klasyczny (starożytna Grecja) · Zobacz więcej »

Olimpia (Grecja)

Olimpia (nowogr., Archea Olimbia) – miejscowość w Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Grecja Zachodnia, w jednostce regionalnej Elida.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Olimpia (Grecja) · Zobacz więcej »

Oliwka (roślina)

Kwitnąca gałąź ''Olea capensis'' Owoce oliwki europejskiej Oliwki marynowane na tureckim targu Oliwka (Olea L.) – rodzaj drzew należący do rodziny oliwkowatych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Oliwka (roślina) · Zobacz więcej »

Ortagoras

Ostagoras (zm. ok. 648 p.n.e.) – był pierwszym z wielu tyranów, którzy władali Sykionem, miastem położonym na południowym wybrzeżu Zatoki Korynckiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ortagoras · Zobacz więcej »

Pangajon

Położenie masywu Pangaion Pangajon Pangajon (gr. Παγγαίον) – masyw górski, położony we wschodniej części obecnej greckiej prowincji Macedonia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pangajon · Zobacz więcej »

Półwysep Bałkański

Półwysep Bałkański jako region na południe od linii Triest – Odessa Historia Bałkan od 1800 do 2008 Półwysep Bałkański, skrótowo Bałkany – półwysep w Europie Południowej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Półwysep Bałkański · Zobacz więcej »

Pelopidas

Pelopidas, gr. Πελοπίδας (zm. 364 p.n.e.) – polityk i strateg tebański.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pelopidas · Zobacz więcej »

Peloponez

Półwysep Peloponeski w Grecji Mapa fizyczna Peloponez widziany z kosmosu Peloponez (Półwysep Peloponeski, nwgr. Πελοπόννησος, Peloponnisos, w średniowieczu znany jako Morea, gr. Μωρέας lub Μωριάς) – półwysep i kraina historyczna w południowej Grecji o powierzchni 21 549 km², pomiędzy Morzem Jońskim a Egejskim.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Peloponez · Zobacz więcej »

Perdikkas

Perdikkas (ur. ok. 365 p.n.e. - zm. maj-czerwiec 320 p.n.e.) – wódz Filipa II i Aleksandra Wielkiego, jeden z diadochów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Perdikkas · Zobacz więcej »

Pergamon (państwo)

Królestwo Pergamońskie (kolor jasnozielony) i jego sąsiedzi około 200 p.n.e. Pergamon, Królestwo Pergamońskie (też Pergameńskie) – państwo hellenistyczne w zachodniej części Azji Mniejszej ze stolicąw mieście Pergamon, istniejące w latach 283-133 p.n.e. i rządzone przez dynastię Attalidów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pergamon (państwo) · Zobacz więcej »

Periander

Periander (Periandros) – jeden z siedmiu mędrców starożytnej Grecji, drugi tyran Koryntu w latach 627–585 p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Periander · Zobacz więcej »

Perykles

Perykles (gr. Perikles: otoczony chwałą, ur. ok. 495 p.n.e., zm. 429 p.n.e.) – ateński polityk, mąż stanu, retor oraz reformator demokracji ateńskiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Perykles · Zobacz więcej »

Pierwiastek chemiczny

Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pierwiastek chemiczny · Zobacz więcej »

Pismo linearne A

Tabliczki pokryte pismem linearnym A, znalezione na Santorynie Pismo linearne A – pismo używane w starożytnej Krecie; prawdopodobnie wywodzi się od najstarszego pisma tej cywilizacji, jakim było kreteńskie pismo hieroglificzne.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pismo linearne A · Zobacz więcej »

Pizystrat

Pizystrat (gr. Πεισίστρατος) – tyran Aten w latach 561-527 p.n.e. Dynastia Pizystratydów (on oraz jego synowie, Hipparchos i Hippiasz) panowała w Atenach do 510 p.n.e. Był jednym z tyranów ateńskich od 561/560 r. p.n.e. Swojąpozycję zawdzięczał konfliktom między rodzinami arystokratycznymi.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pizystrat · Zobacz więcej »

Pizystratydzi

Pizystratydzi – ród rządzący Atenami (z krótkimi przerwami) w latach 561–510 p.n.e. jako tyrani.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pizystratydzi · Zobacz więcej »

Pokój Kalliasa

Pokój Kalliasa – domniemany pokój podpisany w roku 449 p.n.e. kończący tzw.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pokój Kalliasa · Zobacz więcej »

Polis

Polis (stgr., l.mn. – pierwotnie „miejsce warowne”) – forma państwa w starożytnej Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Polis · Zobacz więcej »

Pont

Mapa Pontu Gór Pontyjskich Pont – kraina historyczna w północno-wschodniej Azji Mniejszej, nadmorska część Kapadocji, w starożytności niezależne królestwo, a następnie prowincja rzymska.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pont · Zobacz więcej »

Posejdon

Posejdon (Poseidōn) – w mitologii greckiej bóg mórz, jezior, rzek, trzęsień ziemi, żeglarzy, rybaków.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Posejdon · Zobacz więcej »

Prawo Archimedesa

Na ciało zanurzone w płynie działa pionowa, skierowana ku górze siła wyporu Prawo Archimedesa – prawo hydro- i aerostatyki określające siłę wyporu płynu, odkryte przez Archimedesa z Syrakuz.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Prawo Archimedesa · Zobacz więcej »

Prowincje rzymskie

Cesarstwo Rzymskie z podziałem na prefektury, diecezje i prowincje ok. 400 r. n.e. Cesarstwo Rzymskie z podziałem na prowincje ok. 210 r. n.e. Cesarstwo Rzymskie z podziałem na prowincje (czasy cesarza Trajana) Cesarstwo Rzymskie z podziałem na prowincje (czasy cesarza Trajana przed 117 r.) Cesarstwo Rzymskie za cesarza Oktawiana Augusta Prowincje rzymskie – jednostki administracyjne Cesarstwa Rzymskiego, tworzone na podbitych terytoriach (poza Italią).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Prowincje rzymskie · Zobacz więcej »

Pszenica

Kłosy pszenicy: B – ''T. aestivum'', C – ''T. compositum'', D – ''T. turgidum'' Kłos z odsłoniętymi ziarniakami w fazie dojrzałości woskowej Rozmieszczenie upraw pszenicy na świecie Łan dojrzałej pszenicy zwyczajnej młóckę pszenicy (XV w.) Pszenica (Triticum L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pszenica · Zobacz więcej »

Ptolemeusz I Soter

Ubóstwieni Ptolemeusz I i Berenika na monecie bitej po ich śmierci Ptolemeusz I przedstawiony jako faraon (British Museum) Ptolemeusz I Soter (Ptolemaĩos Sōtḗr, ur. 367 p.n.e., zm. 283 p.n.e.) – założyciel dynastii Ptolemeuszy, władca Egiptu w latach 323–283 p.n.e., syn Lagosa i Arsinoe, mąż Artakamy, Eurydyki i Bereniki I. Ojciec: Ptolemeusza Keraunosa, Meleagra, Lizandry, Ptolemais, Teokseny, Arsinoe II, Ptolemeusza II Filadelfosa i Filotery.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ptolemeusz I Soter · Zobacz więcej »

Ptolemeusze

Ptolemeusz I Soter, założyciel dynastii Ptolemeuszy Ptolemeusze (albo Lagidzi) – dynastia pochodzenia macedońskiego panująca w starożytnym Egipcie w latach 304–30 p.n.e., w południowej Syrii, Libanie i Palestynie w latach 301–200 p.n.e., na Cyprze do 58 p.n.e. i w latach 48–30 p.n.e. oraz w Cyrenajce do 96 p.n.e. Przejściowo do państwa Ptolemeuszów należały także południowe i południowo-zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej i wyspy Morza Egejskiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ptolemeusze · Zobacz więcej »

Pylos

Pylos (gr. Πυλος, lin. B pu-ro, wł. hist. Navarino) – miejscowość portowa i zatoka w Grecji, na zachodnim wybrzeżu Peloponezu, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Mesenia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Pylos · Zobacz więcej »

Republika rzymska

Republika rzymska – okres w historii starożytnego Rzymu w którym był on republiką, trwający od upadku królestwa w 509*Daty opatrzone asteriskiem podane sąwedług tzw.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Republika rzymska · Zobacz więcej »

Rewolucja neolityczna

Żyzny Półksiężyc – kolebka rolnictwa Rewolucja neolityczna – proces przechodzenia ludzkości od łowiectwa-zbieractwa i koczownictwa do produkcji żywności, czyli rolnictwa i hodowli, oraz do osiadłego trybu życia, trwający w naszym kręgu cywilizacyjnym w latach ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Rewolucja neolityczna · Zobacz więcej »

Rodan

Dolina górnego Rodanu Rodan w Lyonie Delta Rodanu Delta Rodanu Rodan (fr. Rhône, frank.-prow. Rôno, oks. Ròse, wł. Rodano, niem. Rhone lub Rotten, ret. Rodan, łac. Rhodanus) – rzeka płynąca przez terytorium Szwajcarii i Francji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Rodan · Zobacz więcej »

Rok przestępny

św. Macieja Apostoła obchodzone jest 24 lutego w latach zwykłych, a 25 – w latach przestępnych. Rok przestępny – rok kalendarzowy, którego długość (366 dni) – w celu dopasowania roku kalendarzowego do roku zwrotnikowego – jest zwiększona w stosunku do lat nieprzestępnych (365 dni).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Rok przestępny · Zobacz więcej »

Ruch obrotowy Ziemi

Animacja przedstawiająca ruch obrotowy Ziemi url.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ruch obrotowy Ziemi · Zobacz więcej »

Ruch postępowy

Rys.1 Rys.2 Ruch postępowy punktu materialnego jest to każdy ruch tego punktu opisywany przy użyciu wielkości charakterystycznych dla ruchu postępowego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Ruch postępowy · Zobacz więcej »

Salamina (wyspa)

Salamina (nowogr. Σαλαμίνα, gr. Σαλαμίς, Salamis) – grecka wyspa, największa w archipelagu Wysp Sarońskich.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Salamina (wyspa) · Zobacz więcej »

Saloniki

Panorama wschodniej i centralnej części miasta Δημήτριος) – patron miasta Saloniki (Tesaloniki), hist.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Saloniki · Zobacz więcej »

Santoryn

Santoryn – widok na morze Oia Trójwymiarowy model Santorynu Santoryn (Santorini), Thira (Tira) – wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim, tworząca z kilkoma mniejszymi wyspami niewielki archipelag o tej samej nazwie, będący częściągreckiego archipelagu Cyklad.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Santoryn · Zobacz więcej »

Sardes

term i gimnazjonu datowany na 211–212; stan z 2015 Sardes (gr. Σάρδεις) – starożytne miasto w Azji Mniejszej, stolica Lidii, położone na zboczach góry Tmolos, nad rzekąPaktol (w pobliżu jej ujścia do rzeki Hermus).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sardes · Zobacz więcej »

Satrapa (Persja)

Satrapa (stgr. σατράπης satrápēs od staroperskiego kshathrapavan 'obrońca prowincji, kshathra ‘królestwo, prowincja’ i pavan ‘obrońca’) – nazwa wielkorządcy prowincji w dawnej Persji, który posiadał bardzo szerokie uprawnieniaJoachim Bartoszewicz:, s. 709.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Satrapa (Persja) · Zobacz więcej »

Seleucydzi

bitwie pod Ipsos (301 p.n.e.) Seleucydzi lub też Seleukidzi – dynastia hellenistyczna założona przez Seleukosa, z ośrodkiem początkowo w Babilonii, a od początku III w. p.n.e. Syrii, panująca w latach 312–63 p.n.e. Seleukos był jednym z dowódców Aleksandra Wielkiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Seleucydzi · Zobacz więcej »

Seleukos I Nikator

Seleukos I Nikator (gr. Nikator – zwycięzca; ur. ok. 358, zm. w 281 p.n.e.) – jeden z tzw.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Seleukos I Nikator · Zobacz więcej »

Sesklo

Muzeum Archeologicznego w Atenach Sesklo (gr. Σέσκλο) – osada neolityczna znajdująca się w północnej Grecji, w Tesalii, ok.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sesklo · Zobacz więcej »

Sokrates

Sokrates, (ur. 469 p.n.e. w Atenach, zm. 399 p.n.e. tamże) – grecki filozof starożytny.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sokrates · Zobacz więcej »

Solon

Solon (gr.kl. Sólōn; ok. 635 – ok. 560 p.n.e.) – ateński mąż stanu, poeta i prawodawca, który przyczynił się w znaczący sposób do rozwoju ustroju demokratycznego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Solon · Zobacz więcej »

Sparta

Sparta (gr., Spártī; stgr. Spártē;; Lakedaímōn, Lacedemon) – miasto w południowej Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Lakonia.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sparta · Zobacz więcej »

Sporady

thumb Sporady – nazwa odnosząca się do dwóch archipelagów wysp greckich na Morzu Egejskim, znanych pod nazwąSporady Południowe i Sporady Północne.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sporady · Zobacz więcej »

Starożytna Macedonia

Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, zamieszkane przez helleński lud z plemienia Dorów, którego historyczne centrum znajdowało się na terytorium obecnej północno-środkowej Grecji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Starożytna Macedonia · Zobacz więcej »

Starożytność

Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Starożytność · Zobacz więcej »

Starożytny Bliski Wschód

Ważniejsze państwa i krainy starożytnego Bliskiego Wschodu Starożytny Bliski Wschód - zespół cywilizacji starożytnych, skupionych przede wszystkim wokół obszaru Mezopotamii i często (choć mylnie) do niego ograniczany; zakres procesów historycznych na terenie Bliskiego Wschodu w przedziale czasowym od prahistorii do nastania wpływów cywilizacji antycznej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Starożytny Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Starożytny Iran

Starożytny Iran, starożytna Persja − Iran w starożytności, od początku do podboju arabskiego.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Starożytny Iran · Zobacz więcej »

Starożytny Rzym

cesarstwo nicejskie, Despotat Epiru i Despotat Morei Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Starożytny Rzym · Zobacz więcej »

Sycylia

Prowincje Sycylii Etna Krajobraz środkowej Sycylii Rzeka Simeto Sycylia – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (ponad 25 tys. km²), położona we Włoszech na południe od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela jąwąska Cieśnina Mesyńska.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sycylia · Zobacz więcej »

Sykion

Położenie Sykionu (na północny zachód od Koryntu) Sykion, Sikion (gr. Σικυών Sikyōn, łac. Sicyon) – greckie miasto na północy Peloponezu, położone nad rzekąAsopos, nieopodal Zatoki Korynckiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sykion · Zobacz więcej »

Syria starożytna

Syria starożytna – terytorium, którego granice w okresie od około VII tys.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Syria starożytna · Zobacz więcej »

Szowinizm

I wojny światowej o charakterze szowinistycznym Szowinizm (fr. chauvinisme) – forma skrajnego nacjonalizmu w postaci bezkrytycznego uwielbienia własnego narodu, wiary w jego wyższość połączonego z wrogościąwzględem innych nacji.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Szowinizm · Zobacz więcej »

Sztuka starożytnej Grecji

Sztuka starożytnej Grecji powstała i rozwijała się po upadku kultury mykeńskiej, spowodowanym w głównym stopniu najazdem Dorów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Sztuka starożytnej Grecji · Zobacz więcej »

Teby (Grecja)

Teby (Thívai, Thebaj lub Thive) – miasto w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Beocja.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Teby (Grecja) · Zobacz więcej »

Temistokles

Temistokles (gr., trl. Themistoklḗs; ur. ok. 524 p.n.e. w Atenach, zm. ok. 459 p.n.e. w Magnezji nad Meandrem) – polityk i wódz ateński, piastujący oficjalne stanowiska archonta i stratega, przywódca stronnictwa demokratycznego, twórca potęgi morskiej Aten w V wieku p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Temistokles · Zobacz więcej »

Tesalia

Tesalia (gr. Θεσσαλία – trl. Thessalía) – kraina historyczna i region administracyjny współczesnej Grecji położona nad Morzem Egejskim na południe od Macedonii.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Tesalia · Zobacz więcej »

Tracja

Tracja współczesna Tracja (gr. Θρᾴκη, Thraki, łac. Thracia, bułg. Тракия, Trakija, tur. Trakya) – region historyczny i geograficzny położony w Europie Południowej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Tracja · Zobacz więcej »

Twierdzenie Pitagorasa

Suma pól kwadratów czerwonego i niebieskiego jest równa polu kwadratu fioletowego Twierdzenie Pitagorasa – twierdzenie geometrii euklidesowej o trójkątach prostokątnych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Twierdzenie Pitagorasa · Zobacz więcej »

Tyryns

Tyryns (gr. Τίρυνθα, Tíryntha trl., Tirinta trb.) – cytadela z czasów kultury mykeńskiej, położona na Peloponezie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Tyryns · Zobacz więcej »

V wiek p.n.e.

V wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e. IV wiek p.n.e. III wiek p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i V wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

VIII wiek p.n.e.

VIII WIEK P.N.E. X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i VIII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Wieki ciemne (starożytność)

Wieki ciemne – okres w historii starożytnej Grecji, trwający od upadku kultury mykeńskiej (XII/XI wiek p.n.e.) do początku epoki archaicznej (IX/VIII wiek p.n.e.), podczas którego zaszły w świecie greckim zasadnicze zmiany, które zadecydowały o kształcie klasycznej cywilizacji greckiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wieki ciemne (starożytność) · Zobacz więcej »

Wielka kolonizacja

Wielka kolonizacja – termin „wielka kolonizacja” utworzony został przez historyków dla odróżnienia ruchu osadniczego, w którym brały udział polis greckie w okresie archaicznym, od podobnych zjawisk występujących w świecie greckim przed oraz po „wielkiej kolonizacji”.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wielka kolonizacja · Zobacz więcej »

Winorośl

Kwitnąca winorośl pachnąca Owoce winorośli właściwej Winorośl amurska Winorośl (Vitis L.) – rodzaj pnączy z wąsami czepnymi z rodziny winoroślowatych, obejmujący 76 gatunków.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Winorośl · Zobacz więcej »

Wojna Aten ze sprzymierzeńcami

Wojna Aten ze sprzymierzeńcami – konflikt zbrojny w latach 357–355 p.n.e. między Atenami a dotychczasowymi sprzymierzeńcami i byłymi państwami członkowskimi II Ateńskiego Związku Morskiego: Chios, Rodos, Bizantion i Kos, do których po bitwie na Chios dołączyła się większość byłych członków Związku.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wojna Aten ze sprzymierzeńcami · Zobacz więcej »

Wojna beocka

Wojna beocka – wyzwoleńcza wojna miast greckich (379-371 p.n.e.) przeciwko dominacji Sparty.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wojna beocka · Zobacz więcej »

Wojna lamijska

Wojna lamijska – konflikt zbrojny pomiędzy Atenami a Macedoniąw latach 323–322 p.n.e.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wojna lamijska · Zobacz więcej »

Wojny diadochów

Podbój imperium perskiego przez Aleksandra Wielkiego (334–323 p.n.e.) Wojny diadochów – konflikty zbrojne pomiędzy wodzami Aleksandra Wielkiego toczone po jego śmierci o panowanie nad stworzonym przez niego imperium.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wojny diadochów · Zobacz więcej »

Wojny macedońskie

* I wojna macedońska (215–205 p.n.e.).

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wojny macedońskie · Zobacz więcej »

Wojny meseńskie

Wojny meseńskie – trzy wojny toczone na Peloponezie przez mieszkańców starożytnej krainy Mesenia ze Spartanami.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wojny meseńskie · Zobacz więcej »

Wyprawa sycylijska

Wyprawa sycylijska (415–413 p.n.e.) to nieudana próba przejęcia kontroli nad Sycyliąprzez Ateny w czasie wojny peloponeskiej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wyprawa sycylijska · Zobacz więcej »

Wyrocznia

W starożytności wyrocznią(łac. oraculium, gr. manteion) nazywano miejsce święte, gdzie bogowie, za pośrednictwem kapłanów, przepowiadali przyszłość, wyrażali swojąwolę i udzielali rad w sprawach prywatnych i państwowych.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Wyrocznia · Zobacz więcej »

XVI wiek p.n.e.

XVI wiek p.n.e. XVIII wiek p.n.e. XVII wiek p.n.e. XVI wiek p.n.e. XV wiek p.n.e. XIV wiek p.n.e. Urodzili się.

Nowy!!: Starożytna Grecja i XVI wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Zeus

Statua Zeusa w Olimpii Zeus (także Dzeus, stgr. Zeús, nowogr. Días, łac. Iupiter, Iuppiter) – w mitologii greckiej najwyższy z bogów.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Zeus · Zobacz więcej »

Związek Achajski

Związek Achajski w 150 r. p.n.e. Związek Achajski – sojuszniczy związek państw (symmachia) greckich, powstały około 281 p.n.e. z inicjatywy czterech miast położonych w zachodniej części Achai: Dyme, Patraj, Tritai i FarajWielka Historia Świata, t. 8.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Związek Achajski · Zobacz więcej »

Związek Beocki

stater beocki z Teb (ok. 405-395 p.n.e.) Hegemonia Teb w Grecji w 362 p.n.e. Kolorem żółtym oznaczono Związek Beocki i jego sojuszników. Związek Beocki – konfederacja miast beockich, która powstała w VI wieku p.n.e. w obliczu zagrożenia tesalskąekspansjąw Grecji Środkowej.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Związek Beocki · Zobacz więcej »

Związek Etolski

Związek Etolski – związek wspólnot plemiennych i poleis greckich założony przez Etolów przed 367 p.n.e., jego znaczenie wzrosło po odparciu celtyckiego najazdu na Delfy pod dowództwem Brennusa.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Związek Etolski · Zobacz więcej »

Związek Koryncki

Związek Koryncki, nazywany czasem Związkiem Helleńskim – porozumienie grupy państw greckich, uczestników kongresu w Koryncie w 337 r. p.n.e., zwołanego po wojnie Macedonii z Atenami, Tebami i ich koalicjantami przez zwycięskiego władcę macedońskiego, Filipa II.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Związek Koryncki · Zobacz więcej »

Związek Peloponeski

Związek Peloponeski (Symmachia Spartańska), właśc.

Nowy!!: Starożytna Grecja i Związek Peloponeski · Zobacz więcej »

117

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 117 · Zobacz więcej »

138

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 138 · Zobacz więcej »

267

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 267 · Zobacz więcej »

293

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 293 · Zobacz więcej »

311

; Cesarstwo Rzymskie.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 311 · Zobacz więcej »

330

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 330 · Zobacz więcej »

391

; Azja.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 391 · Zobacz więcej »

393

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 393 · Zobacz więcej »

464 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 464 p.n.e. · Zobacz więcej »

529

Bez opisu.

Nowy!!: Starożytna Grecja i 529 · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Cywilizacja helleńska, Grecja starożytna.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »