35 kontakty: Ładunek elektryczny, Czas, Czas własny, Czasoprzestrzeń, Czasoprzestrzeń Minkowskiego, Częstotliwość, Czteropęd, Czterowektor gęstości prądu elektrycznego, Fale materii, Fermiony, Gęstość prądu elektrycznego, Interwał czasoprzestrzenny, Linia świata, Macierz diagonalna, Macierz odwrotna, Macierz transponowana, Masa relatywistyczna, Masa spoczynkowa, Ogólna teoria względności, Pole (fizyka), Prąd elektryczny, Przestrzeń unormowana, Równanie Diraca, Równanie Kleina-Gordona, Siła, Spin (fizyka), Szczególna teoria względności, Tensor metryczny, Transformacja Lorentza, Układ współrzędnych, Wektor falowy, Wektor styczny, Współrzędne krzywoliniowe, Zasady dynamiki Newtona, Zdarzenie czasoprzestrzenne.
Ładunek elektryczny
Oddziaływanie ładunków o znakach zgodnych i przeciwnych. Eksperymenty Benjamina Franklina z latawcami doprowadziły go do wykrycia natury elektryczności atmosferycznej. Ładunek elektryczny ciała (lub układu ciał) – fundamentalna właściwość materii przejawiająca się w oddziaływaniu elektromagnetycznym ciał obdarzonych tym ładunkiem.
Nowy!!: Czterowektor i Ładunek elektryczny · Zobacz więcej »
Czas
Czas – wielkość fizyczna określająca kolejność zdarzeń oraz odstępy między zdarzeniami zachodzącymi w tym samym miejscu.
Nowy!!: Czterowektor i Czas · Zobacz więcej »
Czas własny
zdarzeniami czasoprzestrzennymi E_1 i E_2 mierzony przez obserwatora w układzie inercjalnym. ('''2''') Czerwona krzywa między punktami E_1 i E_2 – to '''trajektoria w czasoprzestrzeni''' (linia świata) układu nieinercjalnego; jej '''tzw. pseudodługość jest wielkościąniezmienniczą(skalarną) równa czasowi własnemu \tau''', mierzonemu zegarem poruszającym się, pomnożonemu przez prędkość światła c. Czas własny jest mniejszy niż czas t – mimo że długość krzywej w przestrzeni euklidesowej byłaby większa niż odcinek pionowy czasu t, to w przestrzeni Minkowskiego jest inaczej – bo jest to przestrzeń nieeuklidesowa. Czas własny – czas \tau wskazywany przez zegar poruszający się wraz z ciałem.
Nowy!!: Czterowektor i Czas własny · Zobacz więcej »
Czasoprzestrzeń
Czasoprzestrzeń – zbiór zdarzeń zlokalizowanych w przestrzeni i czasie, wyposażony w strukturę afinicznąi metrycznąo określonej postaci, w zależności od analizowanego modelu fizycznej czasoprzestrzeni.
Nowy!!: Czterowektor i Czasoprzestrzeń · Zobacz więcej »
Czasoprzestrzeń Minkowskiego
Czasoprzestrzeń Minkowskiego – przestrzeń liniowa, na której zdefiniowano iloczyn skalarny (dokładniej: pseudoskalarny), rozważana w fizyce i matematyce.
Nowy!!: Czterowektor i Czasoprzestrzeń Minkowskiego · Zobacz więcej »
Częstotliwość
Trzy punkty, emitujące błyski z różnączęstotliwościąf w hercach Hz, która oznacza liczbę błysków w czasie jednej sekundy. T jest okresem, czyli czasem trwania jednej sekwencji. T oraz f sąwzajemnie odwrotne. Zmiana przebiegu czasowego drgań odpowiadająca wzrostowi częstotliwości Częstotliwość, częstość – wielkość fizyczna określająca liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu.
Nowy!!: Czterowektor i Częstotliwość · Zobacz więcej »
Czteropęd
Czteropęd, czterowektor energii-pędu - wektor czterowymiarowy, którego składowączasową(zerową) jest całkowita energia obiektu fizycznego, składowymi przestrzennymi pęd tego obiektu, a wartościąbezwzględnąjego masa spoczynkowa.
Nowy!!: Czterowektor i Czteropęd · Zobacz więcej »
Czterowektor gęstości prądu elektrycznego
Czterowektor gęstości prądu elektrycznego to czterowektor definiowany w szczególnej teorii względności, przedstawiający gęstość przestrzennąładunku elektrycznego i gęstość prądu elektrycznego w danym punkcie czasoprzestrzeni.
Nowy!!: Czterowektor i Czterowektor gęstości prądu elektrycznego · Zobacz więcej »
Fale materii
Fale materii, fale de Broglie’a, przez autora nazwane początkowo falami fazy (l’onde de phase) – alternatywny w stosunku do klasycznego (czyli korpuskularnego) sposób opisu obiektów materialnych.
Nowy!!: Czterowektor i Fale materii · Zobacz więcej »
Fermiony
Fermiony (ang. fermion, od nazwiska włoskiego fizyka Enrico Fermiego) – cząstki posiadające niecałkowity spin wyrażony w jednostkach \hbar.
Nowy!!: Czterowektor i Fermiony · Zobacz więcej »
Gęstość prądu elektrycznego
Gęstość prądu – intuicyjnie jest to wielkość fizyczna określająca natężenie prądu elektrycznego przypadającego na jednostkę powierzchni przekroju poprzecznego przewodnika.
Nowy!!: Czterowektor i Gęstość prądu elektrycznego · Zobacz więcej »
Interwał czasoprzestrzenny
Interwał czasoprzestrzenny – uogólnienie pojęcia odległości na czterowymiarowączasoprzestrzeń.
Nowy!!: Czterowektor i Interwał czasoprzestrzenny · Zobacz więcej »
Linia świata
układach inercjalnych, poruszających się z prędkościami równymi chwilowym prędkościom danego ciała. Ciało porusza się z prędkościązmiennąw czasie. Linia świata – linia kreślona w czasoprzestrzeni przez poruszające się ciało.
Nowy!!: Czterowektor i Linia świata · Zobacz więcej »
Macierz diagonalna
Macierz diagonalna – macierz, zwykle kwadratowaW niektórych źródłach pojęcie macierzy diagonalnej wprowadza się wśród macierzy prostokątnych.
Nowy!!: Czterowektor i Macierz diagonalna · Zobacz więcej »
Macierz odwrotna
Macierz odwrotna – element odwrotny w pierścieniu macierzy kwadratowych.
Nowy!!: Czterowektor i Macierz odwrotna · Zobacz więcej »
Macierz transponowana
Macierz transponowana (przestawiona) macierzy A – macierz A^, która powstaje z danej macierzy (w ogólności prostokątnej, w szczególności jednowierszowej czy o jednej kolumnie) poprzez zamianę jej wierszy na kolumny i kolumn na wiersze.
Nowy!!: Czterowektor i Macierz transponowana · Zobacz więcej »
Masa relatywistyczna
Masa relatywistyczna – wielkość fizyczna wprowadzana w niektórych ujęciach szczególnej teorii względności; jest tożsama, z dokładnościądo czynnika (czyli ze współczynnikiem proporcjonalności) c−1, z zerową(czasową) składowączterowektora energii-pędu (czteropędu) danego obiektu fizycznego.
Nowy!!: Czterowektor i Masa relatywistyczna · Zobacz więcej »
Masa spoczynkowa
Masa spoczynkowa (in. masa niezmiennicza lub po prostu masa) – wielkość fizyczna w fizyce relatywistycznej, charakteryzująca ciało bądź układ ciał, która nie zależy od układu odniesienia.
Nowy!!: Czterowektor i Masa spoczynkowa · Zobacz więcej »
Ogólna teoria względności
Albert Einstein – twórca ogólnej teorii względności Merkurego – zjawisko wyjaśnione przez teorię Einsteina Eddingtona potwierdzającej OTW Krzyż Einsteina – obraz stworzony przez soczewkowanie grawitacyjne Ogólna teoria względności (OTW) – teoria ciążenia autorstwa Alberta Einsteina, ogłoszona w 1915 rokuwtedy Einstein wyłożył jej równania w siedzibie Pruskiej Akademii Nauk.
Nowy!!: Czterowektor i Ogólna teoria względności · Zobacz więcej »
Pole (fizyka)
Pole – przestrzenny rozkład pewnej wielkości fizycznej, zwłaszcza pośredniczący w oddziaływaniach.
Nowy!!: Czterowektor i Pole (fizyka) · Zobacz więcej »
Prąd elektryczny
274x274px Prąd elektryczny – uporządkowany ruch ładunków elektrycznych.
Nowy!!: Czterowektor i Prąd elektryczny · Zobacz więcej »
Przestrzeń unormowana
Przestrzeń unormowana – przestrzeń liniowa, w której określono pojęcie normy będące uogólnieniem pojęcia długości (modułu) wektora w przestrzeni euklidesowej.
Nowy!!: Czterowektor i Przestrzeń unormowana · Zobacz więcej »
Równanie Diraca
Równanie Diraca – jedno z fundamentalnych równań w relatywistycznej mechanice kwantowej, sformułowane przez angielskiego fizyka Paula Diraca w 1928 roku, słuszne dla cząstek o dowolnie wielkich energiach (tzw. cząstek relatywistycznych) o spinie 1/2 (fermiony, np. elektrony, kwarki), swobodnych i oddziałujących z polem elektromagnetycznym. Istnienie spinu wynika z samego żądania relatywistycznej niezmienniczości równania ruchu cząstek. Odpowiada równaniu Pauliego, które także zawiera spin cząstek, ale wprowadza go w sposób fenomenologiczny, niejako sztuczny, a jedynie dlatego, by otrzymać zgodność z doświadczeniem Sterna-Gerlacha (rozszerzając formalizm nierelatywistycznego równania Schrödingera). Równanie Diraca jest równaniem macierzowym – de facto stanowi ono układ 4 równań ze względu na fakt, iż symbole gamma (lub alfa, beta), występujące w tym równaniu, sąmacierzami 4 \times 4. Równania Diraca zapisuje się w postaci jawnie relatywistycznie niezmienniczej lub w tzw. obrazie Schrödingera. Ta ostatnia postać została najpierw wyprowadzona przez Diraca i jest stosowana ze względu na wygodę do wykonywania obliczeń, gdyż odróżnia współrzędne przestrzenne od współrzędnej czasowej. Równanie Diraca zostało potwierdzone w odniesieniu do struktury subtelnej widma atomu wodoru, wykazując znakomitązgodność z pomiarami. Przewiduje istnienie antycząstek. Niektóre jednak efekty, takie jak kreacja i anihilacja cząstek czy przesunięcie Lamba tłumaczy dopiero elektrodynamika kwantowa.
Nowy!!: Czterowektor i Równanie Diraca · Zobacz więcej »
Równanie Kleina-Gordona
Równanie Kleina-Gordona – relatywistyczna wersja (opisująca skalarne lub pseudoskalarne cząstki o zerowym spinie) równania Schrödingera.
Nowy!!: Czterowektor i Równanie Kleina-Gordona · Zobacz więcej »
Siła
Siła – wektorowa wielkość fizyczna będąca miarąoddziaływań fizycznych między ciałami.
Nowy!!: Czterowektor i Siła · Zobacz więcej »
Spin (fizyka)
Przykład obracającego się ciała, które dopiero po obrocie o 720 stopni znajdzie się w tym samym stanie. Podobne właściwości ma fermion o spinie ½ nieoznaczoności kwantowej określone sąjedynie stożki możliwych usytuowań wektora spinu Spin – moment pędu (kręt) cząstki wynikający z jej natury kwantowej.
Nowy!!: Czterowektor i Spin (fizyka) · Zobacz więcej »
Szczególna teoria względności
Lejdzie Szczególna teoria względności (STW) – teoria fizyczna stworzona przez Alberta Einsteina w 1905 rokuSpekulowano o tym, że współautorkąSTW mogła być pierwsza żona Alberta Einsteina – Mileva Marić – jednak te hipotezy zostały odrzucone.
Nowy!!: Czterowektor i Szczególna teoria względności · Zobacz więcej »
Tensor metryczny
Tensor metryczny – tensor drugiego rzędu (o dwóch indeksach), symetryczny, charakterystyczny dla danego układu współrzędnych.
Nowy!!: Czterowektor i Tensor metryczny · Zobacz więcej »
Transformacja Lorentza
linii świata gwałtownie przyspieszającego obserwatora Animacja transformacji Lorentza Transformacja Lorentza, przekształcenie Lorentza – przekształcenie liniowe przestrzeni Minkowskiego umożliwiające obliczenie wielkości fizycznych w poruszającym się układzie odniesienia, jeśli wielkości te znane sąw danym układzie.
Nowy!!: Czterowektor i Transformacja Lorentza · Zobacz więcej »
Układ współrzędnych
Prawoskrętny układ współrzędnych Układ współrzędnych – odwzorowanie wzajemnie jednoznaczne przypisujące każdemu punktowi przestrzeni R^n skończony ciąg (n-krotkę) liczb rzeczywistych zwanych współrzędnymi punktu \mathbf x\in R^n.
Nowy!!: Czterowektor i Układ współrzędnych · Zobacz więcej »
Wektor falowy
Wektor falowy – wektor oznaczany \overrightarrow, wskazujący kierunek rozchodzenia się fali i zwrot promienia fali.
Nowy!!: Czterowektor i Wektor falowy · Zobacz więcej »
Wektor styczny
Linia styczna do krzywej w punkcie oznaczonym czerwonąkropką. Wszystkie wektory styczne do krzywej w tym punkcie leżąna tej prostej, tworząc przestrzeń styczną1-wymiarową. Płaszczyzna styczna do powierzchni sferycznej. Wszystkie wektory styczne do tej powierzchni w danym punkcie leżąna tej płaszczyźnie, tworząc przestrzeń styczną2-wymiarową. Wektor styczny to wektor o kierunku wyznaczonym przez stycznądo: poprowadzonąw danym punkcie przestrzeni euklidesowej w ogólności n-wymiarowej.
Nowy!!: Czterowektor i Wektor styczny · Zobacz więcej »
Współrzędne krzywoliniowe
Rys. 1. Układy współrzędnych w przestrzeni 2-wymiarowej: krzywoliniowy (u góry), afiniczny (z prawej), kartezjański (z lewej). Współrzędne krzywoliniowe mogąbyć określone w przestrzeni euklidesowej E^n o dowolnym, skończonym wymiarze n. Tworząone n rodzin linii (w ogólnym przypadku linii krzywych) w postaci regularnych siatek przestrzennych (rys. 1).
Nowy!!: Czterowektor i Współrzędne krzywoliniowe · Zobacz więcej »
Zasady dynamiki Newtona
url.
Nowy!!: Czterowektor i Zasady dynamiki Newtona · Zobacz więcej »
Zdarzenie czasoprzestrzenne
Zdarzenie czasoprzestrzenne – podstawowe pojęcie z zakresu teorii względności: jest to krótkotrwałe zjawisko fizyczne, obejmujące niewielki obszar przestrzenny; zdarzenie – coś, o czym można powiedzieć, gdzie i kiedy zaszło”.
Nowy!!: Czterowektor i Zdarzenie czasoprzestrzenne · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Czteroprędkość, Czterowektor położenia.