Szybszy dostęp niż przeglądarce!
37 kontakty: Awalokiteśwara, Bodhisattwa, Buddyzm tybetański, Cangjang Gjaco, Centralny Rząd Tybetański, Cultrim Gjaco, Dżawdzandamba, Drepung, Głowa państwa, Gelug, Gendun Drup, Gendun Gjaco, Inkarnacja, Język tybetański, Jonten Gjaco, Karmapa, Khedrub Gjaco, Lama (religioznawstwo), Lobsang Gjaco, Lungtok Gjaco, Mongołowie, Panczenlama, Pinyin tybetański, Rinpocze, Sera, Sonam Gjaco, Szamarpa, Tantry jogi najwyższej, Taszilunpo, Tenzin Gjaco, Thubten Gjaco, Transliteracja Wyliego, Trinlej Gjaco, Tulku, Tybet (1912–1951), Tybetańczycy, Władcy Tybetu.
Awalokiteśwara
Avalokitesvara z tysiącem ramion Bogini Guanyin, Kuala Lumpur Płaskorzeźba Bodhisattwa Avalokiteśwara, Japonia, 2 poł XX w., Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Awalokiteśwara (skt. अवलोकितेश्वर trl. Avalokiteśvara, ang. Avalokiteshvara, dosł. Pan patrzący w dół (tzn. ze współczuciem); tyb. སྤྱན་རས་གཟིགས།, Wylie: spyan ras gzigs, wymowa: Czenrezig lub Cienrezig – jest jednym z najważniejszych bodhisattwów w buddyzmie mahajany i wadżrajany, uosabiającym współczucie.
Nowy!!: Dalajlama i Awalokiteśwara · Zobacz więcej »
Bodhisattwa
Boddhisattva Mandźuśri (Monju), Japonia Sakralny posąg buddyjski (Bodhisattwa Kannon), 2 poł XIX wieku, Japonia, Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Bodhisattwa (skt.: बोधिसत्त्व bodhisattva, dosł. przebudzone dobro; tyb. བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་, Wylie: byang chub sems dpa', dosł. bohater umysłu oświecenia; chiń. 菩薩, pinyin: púsà, kor. 보살 posal; jap. bosatsu; wiet. bồ tát) – w buddyzmie tradycji mahāyāna istota, która przez systematyczne ćwiczenie wyzwalających działań (skt. paramita) dąży do stanu buddy, kierując się altruistycznąmotywacjąprzynoszenia pożytku innym.
Nowy!!: Dalajlama i Bodhisattwa · Zobacz więcej »
Buddyzm tybetański
Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.
Nowy!!: Dalajlama i Buddyzm tybetański · Zobacz więcej »
Cangjang Gjaco
Cangjang Gjaco (tyb. ཚང་དབྱངས་རྒྱ་མཚོ་ Wylie: tshang-dbyangs-rgya-mtsho, ZWPY: Cangyang Gyaco; ur. 1682 lub 1683 w Monjul, zm. 1706, 1707 lub 1746) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, szósty dalajlama, poeta, autor miniatur i pieśni o tematyce miłosnej, aktywny również w innych dziedzinach sztuki.
Nowy!!: Dalajlama i Cangjang Gjaco · Zobacz więcej »
Centralny Rząd Tybetański
Flaga Tybetu Centralny Rząd Tybetański (tyb. དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།, ang. Central Tibetan Administration, pełna nazwa: Centralny Rząd Tybetański Jego Świątobliwości XIV Dalajlamy) – tybetański rząd na uchodźstwie z siedzibąw Dharamsali w IndiachDokładnie siedziba rządu jest położona między Dharamsaląa górskąwioskąMcLeod Ganj.
Nowy!!: Dalajlama i Centralny Rząd Tybetański · Zobacz więcej »
Cultrim Gjaco
Cultrim Gjaco (język tybetański ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: tshul-khrims-rgya-mtsho, ZWPY: Cüchim Gyaco; ur. 1816, zm. 1837) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dziesiąty dalajlama.
Nowy!!: Dalajlama i Cultrim Gjaco · Zobacz więcej »
Dżawdzandamba
Dżawdzandamba, Dżebdzun Damba, Dżebcun-damba (mong. Жавзандамба, tyb.: རྗེ་བཙུན་དམ་པ་, Wylie: rje btsun dam pa, ZWPY: Jetsun Dampa, wym. Dziecün Dampa) – najwyższa rangąlinia duchowych zwierzchników tulku buddyzmu tybetańskiego Mongolii.
Nowy!!: Dalajlama i Dżawdzandamba · Zobacz więcej »
Drepung
Drepung (tyb. འབྲས་སྤུངས་, Wylie: ’bras spungs, ZWPY: Zhaibung) – jeden z trzech wielkich klasztorów uniwersytetów Gelug w Tybecie (nazwa dokładnie oznacza „Stos Ryżu”).
Nowy!!: Dalajlama i Drepung · Zobacz więcej »
Głowa państwa
Głowa państwa – jednoosobowy lub kolegialny organ reprezentujący suwerenność państwa.
Nowy!!: Dalajlama i Głowa państwa · Zobacz więcej »
Gelug
Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.
Nowy!!: Dalajlama i Gelug · Zobacz więcej »
Gendun Drup
Klasztor Taszilunpo Gendun Drup, I Dalajlama (tyb. དགེ་འདུན་གྲུབ།, Wylie Dge-'dun grub; ur. jako Pema Dordże w 1391 w Gyurmey Rupa, zm. 1474 lub 1475 w klasztorze Taszilunpo) – w swoim czasie jeden z najważniejszych lamów tradycji gelug buddyzmu tybetańskiego, uczeń jej założyciela i jednocześnie wielkiego religijnego reformatora Congkhapy.
Nowy!!: Dalajlama i Gendun Drup · Zobacz więcej »
Gendun Gjaco
Gendun Gjaco (tyb.: དགེ་འདུན་རྒྱ་མཚོ།, Wylie: dGe-'dun rgya-mtsho, ZWPY: Gêndün Gyaco; ur. 30 grudnia 1475 w Tanag Sekme, w pobliżu Shigatse, zm. 24 marca 1542) – jeden z głównych lamów tradycji gelug buddyzmu tybetańskiego, uważany za kolejnąinkarnację Gendun Drupy.
Nowy!!: Dalajlama i Gendun Gjaco · Zobacz więcej »
Inkarnacja
Visznu jako dzik (varaha) Inkarnacja (z łac.: incarnatio; od incarnare, gdzie caro – ciało, mięso) – w religiach dharmicznych jest to jedno z wcieleń przyjmowanych przez żywąistotę (duszę) w cyklu samsary.
Nowy!!: Dalajlama i Inkarnacja · Zobacz więcej »
Język tybetański
Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.
Nowy!!: Dalajlama i Język tybetański · Zobacz więcej »
Jonten Gjaco
Jonten Gjaco IV Dalajlama (tyb. ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་, Wylie Yon-tan-rgya-mts'o; ur. 15 lutego 1589 w pobliżu jeziora Kuku-nor, zm. 21 stycznia 1617 w klasztorze Drepung) – czwarty w linii reinkarnujących się dalajlamów, wnuk mongolskiego władcy Ałtan-chana.
Nowy!!: Dalajlama i Jonten Gjaco · Zobacz więcej »
Karmapa
Karmapa (tyb.: ཀརྨ་པ་，Wylie: karma pa, ZWPY: Garmaba) – jest zwierzchnikiem Karma Kagyu (Karma Kagju), największej z kilku buddyjskich linii przekazu, które tworząszkołę Kagyu (Kagju), jednąz czterech głównych szkół buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Dalajlama i Karmapa · Zobacz więcej »
Khedrub Gjaco
Khedrub Gjaco, XI Dalajlama (tyb.: མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ, Wylie: mkhas grub rgya mtsho, ZWPY: Kaichub Gyaco; ur. 1 listopada 1838 w Gathar – zm. 1855 lub 31 stycznia 1856, Lhasa).
Nowy!!: Dalajlama i Khedrub Gjaco · Zobacz więcej »
Lama (religioznawstwo)
Mongolski lama z klasztoru Gandan w Ułan Bator Lama (tybetański བླ་མ་; Wylie bla-ma) – duchowny nauczyciel w buddyzmie tybetańskim i w starszej religii tybetańskiej bön.
Nowy!!: Dalajlama i Lama (religioznawstwo) · Zobacz więcej »
Lobsang Gjaco
Ngałang Lobsang Gjaco V Dalajlama (tyb. ངག་དབང་བློ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་, Wylie Nag-dban-blo-bzan-rgya-mts’o, ZWPY Losang Gyaco, zwany również Wielkim Piątym Wylie INa-pa-c’en-po; ur. 21 października 1617 w Lhoka Czingwar Takce, w pobliżu Lhasy, zm. 2 kwietnia 1682) – przedstawiciel szkoły gelug buddyzmu tybetańskiego, kolejny w linii reinkarnujących się dalajlamów.
Nowy!!: Dalajlama i Lobsang Gjaco · Zobacz więcej »
Lungtok Gjaco
Lungtok Gjaco (tyb. ལུང་རྟོགས་རྒྱ་མཚོ་, wylie: lung-rtogs-rgya-mtsho, ZWPY: Lungdog Gyaco; ur. 1805 lub 1806 zm. 1815), najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dziewiąty dalajlama.
Nowy!!: Dalajlama i Lungtok Gjaco · Zobacz więcej »
Mongołowie
Mongołowie (mong. Mongolčuud, w cyrylicy) – środkowoazjatycka grupa etnograficzna zamieszkująca głównie tereny Wyżyny Mongolskiej, ich ojczyzna jest obecnie podzielona między Mongolię oraz kontrolowanąprzez ChińskąRepublikę LudowąMongolię Wewnętrzną.
Nowy!!: Dalajlama i Mongołowie · Zobacz więcej »
Panczenlama
Panczenlama (tyb.: པན་ཆེན་བླ་མ, Wylie: pan-chen bla-ma, ZWPY: Bainqên Lama) – duchowny buddyjski, uważany za drugiego w hierarchii przywódcę duchowego buddyjskiej szkoły Gelugpa.
Nowy!!: Dalajlama i Panczenlama · Zobacz więcej »
Pinyin tybetański
Tybetański pinyin (chiń. 藏文拼音 Zàngwén Pīnyīn, stąd skrót ZWPY) – oficjalna transkrypcja języka tybetańskiego przy użyciu alfabetu łacińskiego, używana na terenie ChRL.
Nowy!!: Dalajlama i Pinyin tybetański · Zobacz więcej »
Rinpocze
Rinpocze (tyb.: རིན་པོ་ཆེ་, Wylie: rin po che, ZWPY: Rinboqê; IPA, w dosłownym tłumaczeniu drogocenny, opiekun, schronienie) – tytuł honorowy używany przy nazwiskach wysokich lamów buddyjskich.
Nowy!!: Dalajlama i Rinpocze · Zobacz więcej »
Sera
Sera (seria sukcesyjna, stadium seralne) – ciąg charakterystycznych zmian obserwowanych w sukcesji ekologicznej (model klasyczny, koncepcja Clementsa).
Nowy!!: Dalajlama i Sera · Zobacz więcej »
Sonam Gjaco
Sonam Gjaco III Dalajlama (tyb.: བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: bSod-nams rgya-mtsho, ZWPY: Soinam Gyaco; ur. 30 marca 1543 w Tolung, w pobliżu Lhasy, zm. 21 kwietnia 1588) – trzeci w linii reinkarnujących się lamów tradycji gelug buddyzmu tybetańskiego, pierwszy z tytułem dalajlamy (dwóm poprzednikom nadany pośmiertnie).
Nowy!!: Dalajlama i Sonam Gjaco · Zobacz więcej »
Szamarpa
Szamarpa lub Szamar Rinpocze (tyb.: ཞྭ་དམར་པ་, Wylie: zhwa dmar pa; dosłownie "Dzierżawca Czerwonej Korony") – jest dzierżawcąlinii szkoły Karma Kagyu buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Dalajlama i Szamarpa · Zobacz więcej »
Tantry jogi najwyższej
Tantry jogi najwyższej (sanskryt. anuttara joga tantra, tyb. བླ་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་, transliteracja Wyliego. rnal 'byor bla na med pa’i rgyud) – najbardziej zaawansowane tantry wadżrajany, gdzie występuje praktyka fazy spełniającej (transliteracja Wyliego. rdzogs rim), z punktu widzenia szkół sarma buddyzmu tybetańskiego takich jak sakja, kagju, gelug, dzionang.
Nowy!!: Dalajlama i Tantry jogi najwyższej · Zobacz więcej »
Taszilunpo
Taszilunpo (tyb.: བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་, Wylie: bkra shis lhun po, ZWPY: Zhaxilhünbo) – buddyjski zespół klasztorny, położony w pobliżu miasta Xigazê, Tybetański Region Autonomiczny, Chiny.
Nowy!!: Dalajlama i Taszilunpo · Zobacz więcej »
Tenzin Gjaco
XIV Dalajlama w dzieciństwie Miejsce narodzin XIV Dalajlamy Tenzin Gjaco i George W. Bush w Białym Domu Senacie (2008) XIV Dalajlama otrzymuje Złoty Medal Kongresu, 17 października 2007 Tenzin Gjaco, XIV Dalajlama, tyb. ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་,, wylie: bstan ’dzin rgya mtsho, ZWPY: Dainzin Gyaco (ur. 6 lipca 1935) – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1989).
Nowy!!: Dalajlama i Tenzin Gjaco · Zobacz więcej »
Thubten Gjaco
Thubten Gjaco (tyb.: ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: thub bstan rgya mtsho, ZWPY: Tubdain Gyaco; ur. 12 lutego 1876, zm. 17 grudnia 1933) – XIII dalajlama, duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego.
Nowy!!: Dalajlama i Thubten Gjaco · Zobacz więcej »
Transliteracja Wyliego
Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.
Nowy!!: Dalajlama i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »
Trinlej Gjaco
Trinlej Gjaco (tyb. འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: ʼphrin-las-rgya-mtsho, ZWPY: Chinlai Gyaco; ur. 1856 albo 1857, zm. 25 kwietnia 1875) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dwunasty dalajlama.
Nowy!!: Dalajlama i Trinlej Gjaco · Zobacz więcej »
Tulku
Tulku (tyb.: སྥྲུལ་སྐུ་, Wylie: sprul sku, ZWPY: zhügu) – w buddyzmie tybetańskim – istota, która manifestuje się w postaci ludzkiej przez wiele kolejnych inkarnacji, w przeciwieństwie do innych istot odradzająca się w świadomy sposób, aczkolwiek nie zawsze pamiętająca swoje poprzednie żywoty.
Nowy!!: Dalajlama i Tulku · Zobacz więcej »
Tybet (1912–1951)
Tybet w latach 1912–1951 − okres w historii Tybetu, w którym był on faktycznie niezależny, chociaż jego niepodległość nie była uznawana na arenie międzynarodowej.
Nowy!!: Dalajlama i Tybet (1912–1951) · Zobacz więcej »
Tybetańczycy
Tybetańczycy (tyb. བོད་པ།་ Wylie: Bod pa; chiń. 藏族, pinyin: Zàng Zú) – protonaród zamieszkujący głównie Wyżynę Tybetańską, po inwazji chińskiej i aneksji Tybetu w 1951 r. stanowiąobecnie mniejszość narodowąw zachodnich Chinach (4,8 mln, 1994 r.). Tybetańczycy zamieszkująrównież prowincje Qinghai, Syczuan, Gansu, Junnan oraz Indie (historyczny region Ladakh, zwany też niekiedy Tybetem Zachodnim, Sikkim oraz liczne skupiska emigracyjne w stanie Himachal Pradesh, w tym obecna siedziba XIV Dalajlamy Dharamsala), Nepal i Bhutan.
Nowy!!: Dalajlama i Tybetańczycy · Zobacz więcej »
Władcy Tybetu
Poniżej znajduje się lista władców Tybetu.
Nowy!!: Dalajlama i Władcy Tybetu · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Dalai Lama, Dalaj Lama, Dalajlamowie, Gedün Drup.
