Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Esej

Indeks Esej

Prób'' Montaigne’a z 1588 roku Esej (z „próba”) – forma literacka lub literacko-naukowa, prezentująca punkt widzenia autora.

99 kontakty: Adam Zagajewski, Aforyzm, Agata Bielik-Robson, Aleksander Wat, Aluzja literacka, Andrzej Kijowski (krytyk), Andrzej Nowak (historyk), Andrzej Stasiuk, Andrzej Szczeklik, Anegdota, Antoni Kępiński, Asocjacja (psychologia), Barbarzyńca w ogrodzie, Bolesław Miciński, Cezary Wodziński, Cybernetyka, Cyceron, Cytat, Czesław Miłosz, Dialog (literatura), Diatryba, Dygresja, Eseizacja, Exemplum, Ezoteryka, Felieton, Francis Bacon (filozof), Funkcja ekspresywna języka, Funkcja fatyczna języka, Funkcja impresywna języka, Funkcja informacyjna języka, Funkcja poetycka języka, Futurologia, Groteska, Gustaw Herling-Grudziński, Intertekstualność, Ironia, Jacek Bolewski, Jacek Dukaj, Jan Błoński, Jan Józef Szczepański, Jan Kott, Jan Parandowski, Jan Szczepański (socjolog), Jan Tomkowski, Jan Trąbka, Jarosław Klejnocki, Jarosław Marek Rymkiewicz, Józef Życiński, Józef Czapski, ..., Józef Tischner, Jerzy Prokopiuk, Jerzy Stempowski, Jolanta Brach-Czaina, Kazimierz Brandys, Kazimierz Dąbrowski (psycholog), Krytyka literacka, Leszek Kołakowski, Marek Aureliusz, Marek Bieńczyk, Maria Janion, Martwa natura z wędzidłem, Michał Głowiński, Michał Heller, Michel de Montaigne, Moralia, Na wysokiej połoninie, Opowiadanie, Pamiętnik, Paweł Jasienica, Piotr Skarga, Platon, Plutarch, Rafał Ziemkiewicz, Recenzja, Reportaż, Robert Musil, Rodzaj literacki, Ryszard Legutko, Satyra, Seneka Młodszy, Stanisław Barańczak, Stanisław Herakliusz Lubomirski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Stanisław Lem, Stanisław Mackiewicz, Stanisław Staszic, Stanisław Vincenz, Starożytność, Subiektywizm, Summa technologiae, Synkretyzm, Tadeusz Boy-Żeleński, Thomas Mann, Tomasz Burek, Traktat (nauka), Witold Gombrowicz, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kałużyński. Rozwiń indeks (49 jeszcze) »

Adam Zagajewski

Adam Zagajewski (ur. 21 czerwca 1945 we Lwowie, zm. 21 marca 2021 w Krakowie) – polski poeta, eseista, prozaik, przedstawiciel pokolenia Nowej Fali, sygnatariusz Listu 59 (1975), od 1976 objęty cenzurą, w latach 1982–2002 na emigracji we Francji, od 1983 redaktor „Zeszytów Literackich”; laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1975), Międzynarodowej Nagrody Neustadt w dziedzinie literatury (2004) i Nagrody Księżnej Asturii (2017), w latach 1973–1983 członek Związku Literatów Polskich, od 1979 członek Polskiego PEN Clubu, od 2006 członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności; nauczyciel akademicki, tłumacz literacki.

Nowy!!: Esej i Adam Zagajewski · Zobacz więcej »

Aforyzm

Aforyzm (gr. aphorismós) – złota myśl, sentencja, maksyma, gnoma, apoftegmat; zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólnąprawdę filozoficznąlub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.

Nowy!!: Esej i Aforyzm · Zobacz więcej »

Agata Bielik-Robson

Agata Bielik-Michalska, Agata Bielik-Robson (ur. 6 czerwca 1966 w Warszawie) – polska filozof i publicystka.

Nowy!!: Esej i Agata Bielik-Robson · Zobacz więcej »

Aleksander Wat

Aleksander Wat, właściwie Aleksander Chwat (ur. 1 maja 1900 w Warszawie, zm. 29 lipca 1967 w Antony) – polski pisarz i poeta pochodzenia żydowskiego.

Nowy!!: Esej i Aleksander Wat · Zobacz więcej »

Aluzja literacka

Aluzja literacka – w tekście literackim nawiązanie, odwołanie do innego tekstu, stylu, zjawiska literackiego za pomocąokreślonych sygnałów rozpoznawalnych dla odbiorcy.

Nowy!!: Esej i Aluzja literacka · Zobacz więcej »

Andrzej Kijowski (krytyk)

prof. Jerzy Jarnuszkiewicz Andrzej Kijowski (ur. 29 listopada 1928 w Krakowie, zm. 29 czerwca 1985 w Warszawie) – polski krytyk literacki, eseista, prozaik i scenarzysta.

Nowy!!: Esej i Andrzej Kijowski (krytyk) · Zobacz więcej »

Andrzej Nowak (historyk)

Andrzej Witold Nowak (ur. 12 listopada 1960 w Krakowie) – polski historyk, pisarz, publicysta, sowietolog, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor zwyczajny w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk, kierownik Zakładu Historii Europy Wschodniej Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, w latach 1991–2012 redaktor naczelny czasopisma „Arcana”, autor Dziejów Polski.

Nowy!!: Esej i Andrzej Nowak (historyk) · Zobacz więcej »

Andrzej Stasiuk

Andrzej Stasiuk (ur. 25 września 1960 w Warszawie) – polski prozaik, poeta, dramaturg, eseista, publicysta i wydawca, laureat Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1995), Nagrody Literackiej „Nike” (2005) i Nagrody Literackiej Gdynia (2010).

Nowy!!: Esej i Andrzej Stasiuk · Zobacz więcej »

Andrzej Szczeklik

Cmentarz SalwatorskiGrób Andrzeja Szczeklika Andrzej Tadeusz Szczeklik (ur. 29 lipca 1938 w Krakowie, zm. 3 lutego 2012 tamże) – polski lekarz-naukowiec, profesor Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, pisarz eseista i filozof medycyny, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności, animator Akademii Młodych „PAUeczka Akademicka”.

Nowy!!: Esej i Andrzej Szczeklik · Zobacz więcej »

Anegdota

Anegdota (gr. τὸ ἀνέκδοτоν, to anekdoton „nieopublikowane” od ἀν-, an- „nie-” i ἔκδοτος, ékdotos „opublikowane”, z ἐκ-, ek- „na zewnątrz” i δίδωμι, dídōmi „daję”) – krótka forma literacka, zawierająca prawdziwe lub zmyślone opowiadanie o zdarzeniu z życia znanej postaci, żyjącej albo historycznej, lub z życia określonego środowiska czy grupy społecznej.

Nowy!!: Esej i Anegdota · Zobacz więcej »

Antoni Kępiński

Grób Kępińskiego na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie (2010) Antoni Ignacy Tadeusz Kępiński (ur. 16 listopada 1918 w Dolinie, zm. 8 czerwca 1972 w Krakowie) – polski lekarz, psychiatra, naukowiec, humanista i filozof.

Nowy!!: Esej i Antoni Kępiński · Zobacz więcej »

Asocjacja (psychologia)

Asocjacja (łac. accociatio – połączenie) – proces skojarzenia co najmniej dwóch zjawisk psychicznych tak, by pojawienie się jednego z nich spowodowało tendencję do występowania pozostałych (np. zapach konwalii może wywoływać obraz jej kwiatów a napad senności – wyobrażenie łóżka, światło zielone mówi nam o wolnej drodze).

Nowy!!: Esej i Asocjacja (psychologia) · Zobacz więcej »

Barbarzyńca w ogrodzie

Barbarzyńca w ogrodzie – zbiór esejów Zbigniewa Herberta, który ukazał się po raz pierwszy w 1962 roku nakładem wydawnictwa Czytelnik w Warszawie.

Nowy!!: Esej i Barbarzyńca w ogrodzie · Zobacz więcej »

Bolesław Miciński

Bolesław Miciński (ur. 23 kwietnia 1911 w Mokrej (Podole), zm. 30 maja 1943 w Laffrey, Francja) – polski eseista, poeta i filozof, autor napisanych językiem literackim, bliskich poezji esejów i szkiców filozoficznych opublikowanych w tomach Podróże do piekieł (1937) oraz Portret Kanta i trzy eseje o wojnie (1947).

Nowy!!: Esej i Bolesław Miciński · Zobacz więcej »

Cezary Wodziński

Grób Cezarego Wodzińskiego na cmentarzu Bródnowskim Cezary Waldemar Wodziński (ur. 27 maja 1959 w Lęborku, zm. 12 czerwca 2016 w Ubliku) – polski filozof, historyk filozofii, tłumacz, eseista, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, pracownik naukowy Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Nowy!!: Esej i Cezary Wodziński · Zobacz więcej »

Cybernetyka

Cybernetyka (gr. κυβερνήτης kybernetes ‘sternik; zarządca’ od κυβερνᾶν kybernán, ‘sterować, kontrolować’) – transdyscyplinarne podejście do systemów sterowania oraz związanego z tym przekazywania informacji (komunikacja) w człowieku i maszynie.

Nowy!!: Esej i Cybernetyka · Zobacz więcej »

Cyceron

Marek Tulliusz Cyceron, inaczej Marek Tulliusz CyceroNiekiedy w literaturze polskiej można również spotkać formy Ciceron lub Cicero.

Nowy!!: Esej i Cyceron · Zobacz więcej »

Cytat

Ludovica Ariosta wykuty w marmurze Cytat, cytata (łac. citatio, niem. Zitat) – dosłowne przytoczenie cudzych słów.

Nowy!!: Esej i Cytat · Zobacz więcej »

Czesław Miłosz

Czesław Miłosz (ur. 30 czerwca 1911 w Szetejniach, zm. 14 sierpnia 2004 w Krakowie) – polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, dyplomata; w latach 1951–1993 przebywał na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych; w Polsce do 1980 obłożony cenzurą; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1980); profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley; pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce; brat Andrzeja Miłosza.

Nowy!!: Esej i Czesław Miłosz · Zobacz więcej »

Dialog (literatura)

Dialog – wypowiedź wielopodmiotowa, rozmowa dwóch lub większej liczby osób.

Nowy!!: Esej i Dialog (literatura) · Zobacz więcej »

Diatryba

Diatryba – gatunek filozoficzno-literacki ukształtowany w starożytnej Grecji.

Nowy!!: Esej i Diatryba · Zobacz więcej »

Dygresja

Dygresja, wtrącenie (z – odejście, rozejście się) – odejście od głównego tematu narracji lub wypowiedzi.

Nowy!!: Esej i Dygresja · Zobacz więcej »

Eseizacja

Eseizacja – zjawisko to polega na tym, że narrator powieści w pewnym momencie przestaje rekonstruować fabułę oraz myśli bohaterów i zaczyna analizować wybrany problem np.

Nowy!!: Esej i Eseizacja · Zobacz więcej »

Exemplum

Exemplum, egzemplum, kommemoracja (łac. commemoratio), przykład, wzór – w retoryce i dialektyce argument z wydarzenia lub wydarzeń rzeczywistych czy fikcyjnych, który jest elementem wypowiedzi.

Nowy!!: Esej i Exemplum · Zobacz więcej »

Ezoteryka

Pentagram — jeden z symboli ezoterycznych Ezoteryzm, ezoteryka – cecha wierzeń zwanych wiedzątajemną, hermetycznąlub ezoterycznąi przekazywanąjedynie wybranym osobom w przeciwieństwie do dostępnej dla ogółu wiedzy egzoterycznej; w religioznawstwie tendencja do utajniania części wierzeń danej doktryny lub kultu religijnego przed ogółem; w filozofii teorie starożytnych i średniowiecznych szkół filozoficznych, które ówcześnie były przekazywane jedynie wybranym uczniom.

Nowy!!: Esej i Ezoteryka · Zobacz więcej »

Felieton

Felieton („zeszycik, odcinek powieści”) – gatunek publicystyczny, krótki utwór dziennikarski (prasowy, radiowy, telewizyjny) utrzymany w osobistym tonie, lekki w formie, wyrażający punkt widzenia autora.

Nowy!!: Esej i Felieton · Zobacz więcej »

Francis Bacon (filozof)

Francis Bacon, 1.

Nowy!!: Esej i Francis Bacon (filozof) · Zobacz więcej »

Funkcja ekspresywna języka

Funkcja ekspresywna (emotywna) – funkcja wypowiedzi polegająca na wyrażaniu emocji i ocen osoby mówiącej.

Nowy!!: Esej i Funkcja ekspresywna języka · Zobacz więcej »

Funkcja fatyczna języka

Funkcja fatyczna (kontaktowa) – funkcja wypowiedzi zorientowana na nawiązanie lub podtrzymanie kontaktu między rozmówcami (nadawcąi odbiorcą).

Nowy!!: Esej i Funkcja fatyczna języka · Zobacz więcej »

Funkcja impresywna języka

Funkcja impresywna (konatywna, nakłaniająca) – funkcja wypowiedzi polegająca na wpływaniu na odbiorcę, nakłonieniu go do podjęcia pewnych działań, wywołaniu u niego określonych reakcji w postaci zachowań, postaw, przekonań.

Nowy!!: Esej i Funkcja impresywna języka · Zobacz więcej »

Funkcja informacyjna języka

Funkcja informatywna (informacyjna, przedstawieniowa, poznawcza) – funkcja wypowiedzi polegająca na prezentacji fragmentów rzeczywistości.

Nowy!!: Esej i Funkcja informacyjna języka · Zobacz więcej »

Funkcja poetycka języka

Funkcja poetycka (estetyczna, kreatywna) – funkcja wypowiedzi skierowana na sam sposób organizacji komunikatu i wywołanie doznań estetycznych, charakterystyczna dla stylu artystycznego.

Nowy!!: Esej i Funkcja poetycka języka · Zobacz więcej »

Futurologia

Futurologia (od ‘przyszły’), in.

Nowy!!: Esej i Futurologia · Zobacz więcej »

Groteska

Groteska (z – „dziwaczny”) – kategoria estetyczna, charakteryzująca się połączeniem w jednym dziele (literackim, plastycznym, muzycznym, tanecznym, dramatycznym itp.) jednocześnie występujących pierwiastków przeciwstawnych, takich jak m.in.

Nowy!!: Esej i Groteska · Zobacz więcej »

Gustaw Herling-Grudziński

Gustaw Herling-Grudziński (ur. 20 maja 1919 w Kielcach, zm. 4 lipca 2000 w Neapolu) – polski pisarz, eseista, krytyk literacki, dziennikarz, żołnierz, więzień obozów pracy Gułagu.

Nowy!!: Esej i Gustaw Herling-Grudziński · Zobacz więcej »

Intertekstualność

Intertekstualność – pojęcie wywodzące się od Julii Kristevej, badaczki prac Michaiła Bachtina.

Nowy!!: Esej i Intertekstualność · Zobacz więcej »

Ironia

Ironia (grec. εἰρωνεία eironeía, dosłownie „przestawienie, pozorowanie“) – sposób wypowiadania się, oparty na zamierzonej niezgodności, najczęściej przeciwieństwie, dwóch poziomów wypowiedzi: dosłownego i ukrytego, np.

Nowy!!: Esej i Ironia · Zobacz więcej »

Jacek Bolewski

Grobowiec Zakonu Jezuitów na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 216-5/6-1/2), pochowany jest w nim między innymi: Jacek Bolewski Jacek Bolewski (ur. 2 stycznia 1946 w Poznaniu, zm. 21 maja 2012 w Warszawie) – polski duchowny rzymskokatolicki, jezuita, prof.

Nowy!!: Esej i Jacek Bolewski · Zobacz więcej »

Jacek Dukaj

Jacek Józef Dukaj (ur. 30 lipca 1974 w Tarnowie) – polski pisarz, autor fantastyki.

Nowy!!: Esej i Jacek Dukaj · Zobacz więcej »

Jan Błoński

Jan Andrzej Błoński (ur. 15 stycznia 1931 w Warszawie, zm. 10 lutego 2009 w Krakowie) – polski historyk literatury, krytyk literacki, eseista, tłumacz, profesor nauk humanistycznych, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowy!!: Esej i Jan Błoński · Zobacz więcej »

Jan Józef Szczepański

Jan Józef Szczepański (ur. 12 stycznia 1919 w Warszawie, zm. 20 lutego 2003 w Krakowie) – polski pisarz, reporter, eseista, scenarzysta filmowy i tłumacz, taternik, podróżnik.

Nowy!!: Esej i Jan Józef Szczepański · Zobacz więcej »

Jan Kott

Jan Kott (ur. 27 października 1914 w Warszawie, zm. 22 grudnia 2001 w Santa Monica) – polski krytyk i teoretyk teatru, poeta, tłumacz, eseista, krytyk literacki, współzałożyciel lewicowego tygodnika „Kuźnica”.

Nowy!!: Esej i Jan Kott · Zobacz więcej »

Jan Parandowski

Alfonsa Karnego z 1954 roku cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, 2006 Tablica pamiątkowa na fasadzie kamienicy przy ul. S. Zimorowicza w Warszawie Jan Parandowski (ur. 11 maja 1895 we Lwowie, zm. 26 września 1978 w Warszawie) – polski pisarz, eseista i tłumacz literatury, autor Mitologii, medalista olimpijski (1936), dwukrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1957, 1959).

Nowy!!: Esej i Jan Parandowski · Zobacz więcej »

Jan Szczepański (socjolog)

Muzeum Ustrońskiego Jan Szczepański (ur. 14 września 1913 w Ustroniu, zm. 16 kwietnia 2004 w Warszawie) – polski socjolog, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Łódzkiego (jego rektor w latach 1952–1956), Wojskowej Akademii Politycznej oraz członek i wiceprezes Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Esej i Jan Szczepański (socjolog) · Zobacz więcej »

Jan Tomkowski

Portret Jana Tomkowskiego autorstwa Zbigniewa Kresowatego Jan Tomkowski (2015) Jan Tomkowski (ur. 22 sierpnia 1954 w Łodzi) – polski doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor historii literatury polskiej w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Esej i Jan Tomkowski · Zobacz więcej »

Jan Trąbka

Jan Trąbka (ur. 21 czerwca 1931 w Krakowie, zm. 27 lipca 2012 tamże) – polski lekarz, naukowiec zajmujący się neurologią, neurocybernetykąoraz spekulacjami z pogranicza filozofii i metodologii nauki.

Nowy!!: Esej i Jan Trąbka · Zobacz więcej »

Jarosław Klejnocki

Jarosław Klejnocki w styczniu 2012 roku Jarosław Klejnocki (ur. 7 października 1963 w Warszawie) – polski pisarz i poeta, eseista, krytyk literacki oraz nauczyciel akademicki.

Nowy!!: Esej i Jarosław Klejnocki · Zobacz więcej »

Jarosław Marek Rymkiewicz

Jarosław Marek Rymkiewicz, urodzony jako Jarosław Marek Szulc (ur. 13 lipca 1935 w Warszawie, zm. 3 lutego 2022 w Milanówku) – polski poeta, eseista, dramaturg i krytyk literacki, profesor nauk humanistycznych.

Nowy!!: Esej i Jarosław Marek Rymkiewicz · Zobacz więcej »

Józef Życiński

Józef Mirosław Życiński (ur. 1 września 1948 w Nowej Wsi, zm. 10 lutego 2011 w Rzymie) – polski duchowny rzymskokatolicki, filozof i teolog, profesor filozofii i doktor teologii zajmujący się filozofiąnauki, w tym filozofiąmatematyki, biskup diecezjalny tarnowski w latach 1990–1997, arcybiskup metropolita lubelski w latach 1997–2011.

Nowy!!: Esej i Józef Życiński · Zobacz więcej »

Józef Czapski

Józef Maria Franciszek Czapski h. Leliwa (w archiwach rosyjskich sprzed 1917: Józef Emeryk Ignacy Antoni Franciszek de Paula Maria, hr. Hutten-Czapski; przydomka, części imion i tytułu nie używał), ps. „Marek Sienny”, „J.

Nowy!!: Esej i Józef Czapski · Zobacz więcej »

Józef Tischner

Izba Pamięci ks. prof. Józefa Tischnera w Łopusznej, tzw. ''Tischnerówka'' Józef Stanisław Tischner, Wawrzek Chowaniec, Molinista, Józek Szkolny, Jegomość Józek (ur. 12 marca 1931 w Starym Sączu, zm. 28 czerwca 2000 w Krakowie) – polski prezbiter katolicki i filozof, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej.

Nowy!!: Esej i Józef Tischner · Zobacz więcej »

Jerzy Prokopiuk

Jerzy Prokopiuk (ur. 5 czerwca 1931 w Warszawie, zm. 18 marca 2021) – polski gnostyk, antropozof, pisarz-eseista, tłumacz literatury naukowej i pięknej, redaktor naczelny czasopisma Gnosis (1991–2000), ekspert w dziedzinie ezoteryki.

Nowy!!: Esej i Jerzy Prokopiuk · Zobacz więcej »

Jerzy Stempowski

cmentarzu Powązkowskim w Warszawie Jerzy Czesław Stempowski Paweł Hostowiec (ur. 10 grudnia 1893 w Krakowie, zm. 4 października 1969 w Bernie) – polski eseista, krytyk literacki, wolnomularz.

Nowy!!: Esej i Jerzy Stempowski · Zobacz więcej »

Jolanta Brach-Czaina

Jolanta Brach-Czaina (ur. w Warszawie, zm. 16 marca 2021) – polska filozofka i feministka; profesor filozofii, wieloletnia wykładowczyni akademicka; autorka i współautorka książek z zakresu estetyki, filozofii sztuki i kultury, antropologii, gender studies.

Nowy!!: Esej i Jolanta Brach-Czaina · Zobacz więcej »

Kazimierz Brandys

cmentarzu żydowskim w Warszawie ufundowana przez Kazimierza i Marię Brandysów Nowomiejskiej 5 w Warszawie, odsłonięta 9 listopada 2012 Kazimierz Brandys (ur. 27 października 1916 w Łodzi, zm. 11 marca 2000 w Paryżu) – polski prozaik, eseista, autor scenariuszy filmowych.

Nowy!!: Esej i Kazimierz Brandys · Zobacz więcej »

Kazimierz Dąbrowski (psycholog)

Zagórza (2004) Kazimierz Dąbrowski (ur. 1 września 1902 w Klarowie, zm. 26 listopada 1980 w Warszawie) – polski lekarz, psychiatra, psycholog kliniczny, filozof oraz pedagog, założyciel Instytutu Higieny Psychicznej, którym kierował w latach 1935–1949.

Nowy!!: Esej i Kazimierz Dąbrowski (psycholog) · Zobacz więcej »

Krytyka literacka

Krytyka literacka – działalność intelektualna polegająca na dyskusji, ocenianiu i interpretacji dzieł literackich i ogólnie literatury.

Nowy!!: Esej i Krytyka literacka · Zobacz więcej »

Leszek Kołakowski

Leszek Kołakowski w 1971 r. Ewy Kuryluk (1978) Władysławem Bartoszewskimi – jubileusz 80-lecia urodzin w „Gazecie Wyborczej”, Warszawa, 23 października 2007 Leszek Kołakowski (ur. 23 października 1927 w Radomiu, zm. 17 lipca 2009 w Oksfordzie) – polski filozof, literat i działacz polityczny; eseista, publicysta i prozaik, popularyzator wiedzy.

Nowy!!: Esej i Leszek Kołakowski · Zobacz więcej »

Marek Aureliusz

Marek Aureliusz Antoninus, Marek Anniusz Aureliusz Werus (Marcus Aurelius Antoninus, Marcus Annius Aurelius Verus; ur. 26 kwietnia 121 w Rzymie, zm. 17 marca 180 w Vindobonie) – w latach 161–180 cesarz rzymski, pisarz i filozof.

Nowy!!: Esej i Marek Aureliusz · Zobacz więcej »

Marek Bieńczyk

Marek Bieńczyk (ur. 6 lipca 1956 w Milanówku) – polski pisarz, historyk literatury, tłumacz z języka francuskiego, eseista, współpracownik „Tygodnika Powszechnego”; enolog.

Nowy!!: Esej i Marek Bieńczyk · Zobacz więcej »

Maria Janion

Maria Teresa Janion (ur. 24 grudnia 1926 w Mońkach, zm. 23 sierpnia 2020 w Warszawie) – polska historyczka literatury, idei i wyobraźni oraz krytyczka literacka specjalizująca się w historii polskiego i europejskiego romantyzmu, profesor nauk humanistycznych, członkini Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego.

Nowy!!: Esej i Maria Janion · Zobacz więcej »

Martwa natura z wędzidłem

Martwa natura z wędzidłem – tom szkiców Zbigniewa Herberta z 1993 roku, dotyczących złotego okresu kultury holenderskiej, ostatnia część trylogii poświęconej kulturze europejskiej.

Nowy!!: Esej i Martwa natura z wędzidłem · Zobacz więcej »

Michał Głowiński

Michał Głowiński (ur. 4 listopada 1934 w Warszawie, zm. 29 września 2023 tamże) – polski filolog, historyk i teoretyk literatury specjalizujący się w najnowszej historii literatury polskiej, profesor nauk humanistycznych, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, pisarz, autor podręczników dla studentów polonistyki, prozy wspomnieniowej i esejów; wydał liczne prace poświęcone językowi w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, szczególnie zjawisku nowomowy.

Nowy!!: Esej i Michał Głowiński · Zobacz więcej »

Michał Heller

Wojciech Bonowicz, Michał Heller, VIII Festiwal Góry Literatury (2022) Michał Kazimierz Heller (ur. 12 marca 1936 w Tarnowie) – polski duchowny katolicki i uczony: fizyk teoretyk, filozof, teolog, historyk tych dyscyplin oraz matematyki; kapłan w stopniu prezbitera, profesor zwyczajny nauk filozoficznych i popularyzator nauki.

Nowy!!: Esej i Michał Heller · Zobacz więcej »

Michel de Montaigne

200px Michel Eyquem de Montaigne (wym., również Michał de Montaigne; ur. 28 lutego 1533 w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne, zm. 13 września 1592 tamże) – francuski pisarz i filozof-humanista; jeden z głównych przedstawicieli renesansu; 1557–1570 radca parlamentu (sądu) w Bordeaux, 1581–1585 burmistrz tamże, szlachcic.

Nowy!!: Esej i Michel de Montaigne · Zobacz więcej »

Moralia

''Moralia'', 1531 Moralia – krótkie utwory o charakterze filozoficznym i pouczającym.

Nowy!!: Esej i Moralia · Zobacz więcej »

Na wysokiej połoninie

Na wysokiej połoninie – cykl książek Stanisława Vincenza poświęconych Huculszczyźnie.

Nowy!!: Esej i Na wysokiej połoninie · Zobacz więcej »

Opowiadanie

Opowiadanie – krótki utwór literacki o prostej akcji, niewielkich rozmiarach, najczęściej jednowątkowej fabule, pisany prozą.

Nowy!!: Esej i Opowiadanie · Zobacz więcej »

Pamiętnik

Pamiętnik Pamiętnik – gatunek literatury stosowanej, relacja prozatorska o zdarzeniach, których autor był uczestnikiem bądź naocznym świadkiem.

Nowy!!: Esej i Pamiętnik · Zobacz więcej »

Paweł Jasienica

Paweł Jasienica, właściwie Leon Lech Beynar (ur. w Symbirsku, zm. 19 sierpnia 1970 w Warszawie) – polski historyk, pisarz historyczny, eseista i publicysta „Tygodnika Powszechnego”.

Nowy!!: Esej i Paweł Jasienica · Zobacz więcej »

Piotr Skarga

Tablica pamiątkowa w Krakowie Krypta ks. Piotra Skargi w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie Piotr Skarga herbu Pawęża, SJSkrót łac. SI Societas Iesu używany także SJ z ang. Society of Jesus lub TJ pol. Towarzystwo Jezusowe zob.

Nowy!!: Esej i Piotr Skarga · Zobacz więcej »

Platon

Platon (Plátōn; ur. 424/423 p.n.e., zm. 348/347 p.n.e.) – filozof grecki, Ateńczyk, twórca tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.

Nowy!!: Esej i Platon · Zobacz więcej »

Plutarch

Przypuszczalne popiersie portretowe Plutarcha z Delf(II-III w. n.e., muzeum w Delfach) Plutarch z Cheronei (gr., Plutarchos ho Chaironeus, ur. ok. 50 n.e., zm. ok. 125 n.e.) – jeden z największych pisarzy starożytnej Grecji, historyk, filozof-moralista oraz orator.

Nowy!!: Esej i Plutarch · Zobacz więcej »

Rafał Ziemkiewicz

Rafał A. Ziemkiewicz w Salonie Empik Junior w Warszawie, 2008 Łukasz Warzecha, Rafał Ziemkiewicz, Stanisław Janecki, Klub Ronina w Warszawie, 2014 Wojciechem Sumlińskim podczas spotkania z czytelnikami, Centrum Prasowe Foksal w Warszawie, 2018 Rafał Aleksander Ziemkiewicz (ur. 13 września 1964 w Piasecznie) – polski dziennikarz, publicysta, komentator polityczny i ekonomiczny powiązany ze środowiskami polskiej prawicy, pisarz specjalizujący się w literaturze fantastycznonaukowej i społeczno-obyczajowej, dawniej działacz fandomu.

Nowy!!: Esej i Rafał Ziemkiewicz · Zobacz więcej »

Recenzja

Recenzja (z łacińskiego recensio oznaczającego spis ludności, przegląd, w języku polskim za pośrednictwem niemieckiego Rezension) – analiza i ocena dzieła artystycznego, publikacji naukowej, projektu, przewodnika, poradnika, wystawy, przedstawienia teatralnego, publikacji multimedialnej, filmu, gry komputerowej itp.

Nowy!!: Esej i Recenzja · Zobacz więcej »

Reportaż

Reportaż – gatunek z pogranicza publicystyki, literatury faktu i literatury pięknej (przez wczesnąkrytykę zwany przewrotnie „bękartem literatury pięknej i brukowej popołudniówki”).

Nowy!!: Esej i Reportaż · Zobacz więcej »

Robert Musil

Robert Musil (ur. 6 listopada 1880 w Klagenfurt am Wörthersee; zmarł 15 kwietnia 1942 roku w Genewie) – austriacki pisarz i krytyk teatralny.

Nowy!!: Esej i Robert Musil · Zobacz więcej »

Rodzaj literacki

Rodzaj literacki – sposób klasyfikacji dzieł literackich, podstawowy w literaturoznawstwie polskim, rosyjskim i niemieckim.

Nowy!!: Esej i Rodzaj literacki · Zobacz więcej »

Ryszard Legutko

Prezydent Lech Kaczyński oraz minister edukacji narodowej Ryszard Legutko (13 sierpnia 2007) Senatu (2 maja 2007) Ryszard Antoni Legutko (ur. 24 grudnia 1949 w Krakowie) – polski filozof, publicysta i polityk, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor książek o tematyce społeczno-politycznej, tłumacz i komentator dzieł Platona.

Nowy!!: Esej i Ryszard Legutko · Zobacz więcej »

Satyra

''E satyra Le l’epistole di Q. Orazio Flacco'', wydrukowane w 1814 roku USA. Satyra (z łac. satura) – gatunek literacki lub publicystyczny, który ośmiesza i piętnuje ukazywane w niej zjawiska, obyczaje, politykę, grupy lub stosunki społeczne.

Nowy!!: Esej i Satyra · Zobacz więcej »

Seneka Młodszy

Śmierć Seneki (mal. Joseph-Noël Sylvestre, 1875) Lucius Annaeus Seneca (Minor) (ur. ok. 4 p.n.e. w Kordobie, zm. 65 r. n.e.), Lucjusz Anneusz Seneka (Młodszy) – retor, pisarz, poeta, filozof rzymski, zwany Filozofem, syn Seneki Starszego (Seneca Maior) zwanego Retorem (Seneca Rhetor).

Nowy!!: Esej i Seneka Młodszy · Zobacz więcej »

Stanisław Barańczak

Stanisław Barańczak (ur. 13 listopada 1946 w Poznaniu, zm. 26 grudnia 2014 w Newtonville) – polski poeta, krytyk literacki, tłumacz, jeden z najważniejszych twórców Nowej Fali, działacz Komitetu Obrony Robotników.

Nowy!!: Esej i Stanisław Barańczak · Zobacz więcej »

Stanisław Herakliusz Lubomirski

Stanisław Herakliusz Lubomirski herbu Szreniawa bez Krzyża (ur. 4 marca 1642 w okolicach Krakowa, zm. 17 stycznia 1702 w Ujazdowie) – polski magnat (książę), podstoli koronny (1669), marszałek wielki koronny w latach 1676–1702, marszałek nadworny koronny 1673–1676, marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie w 1670 roku, starosta spiski w latach 1660-1702, poeta tzw.

Nowy!!: Esej i Stanisław Herakliusz Lubomirski · Zobacz więcej »

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Stanisław Ignacy Witkiewicz, pseud.

Nowy!!: Esej i Stanisław Ignacy Witkiewicz · Zobacz więcej »

Stanisław Lem

Stanisław Herman Lem (ur. 12 lub 13 września 1921 we Lwowie, zm. 27 marca 2006 w Krakowie) – polski pisarz gatunku hard science fiction, filozof, futurolog oraz krytyk.

Nowy!!: Esej i Stanisław Lem · Zobacz więcej »

Stanisław Mackiewicz

cmentarzu Powązkowskim (2010) Stanisław Mackiewicz herbu Bożawola, pseudonim „Cat” (Cat-Mackiewicz; ur. w Petersburgu, zm. 18 lutego 1966 w Warszawie) – polski prawnik, wydawca i pisarz, konserwatywny publicysta polityczny.

Nowy!!: Esej i Stanisław Mackiewicz · Zobacz więcej »

Stanisław Staszic

Medal z podobiznąStanisława Staszica 1926 Bielanach w Warszawie Łodzi Ławeczka Stanisława Staszica w Pile Politechniki Świętokrzyskiej odsłonięty 3 czerwca 2015 r. Stanisław Wawrzyniec Staszic, inne formy nazwiska: Stasic; Staszyc; Stazis, ps.: „Pisarz „Uwag nad życiem Jana Zamoyskiego”; S.; Zakordonowy obywatel pruski” (ur. przed 6 listopada 1755 w Pile, zm. 20 stycznia 1826 w Warszawie) – polski działacz oświeceniowy, pionier spółdzielczości, pisarz polityczny i publicysta, filozof i tłumacz, wolnomularz, przyrodnik: geograf i geolog; ksiądz katolicki (przez niemal 20 ostatnich lat życia Staszic nie pełnił posługi duszpasterskiej i nie nosił sutanny).

Nowy!!: Esej i Stanisław Staszic · Zobacz więcej »

Stanisław Vincenz

Kołomyi Stanisław Vincenz (ur. 30 listopada 1888 w Słobodzie Rungurskiej, zm. 28 stycznia 1971 w Lozannie) – polski prozaik i eseista, miłośnik i znawca Huculszczyzny i Pokucia, a także myśli i sztuki starożytnej Grecji.

Nowy!!: Esej i Stanisław Vincenz · Zobacz więcej »

Starożytność

Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.

Nowy!!: Esej i Starożytność · Zobacz więcej »

Subiektywizm

Subiektywizm – stanowisko filozoficzne głoszące, że wszelkie poznanie zależy od właściwości umysłu ludzkiego i jego sposobu odczuwania.

Nowy!!: Esej i Subiektywizm · Zobacz więcej »

Summa technologiae

Summa technologiae – jedna z pierwszych książek zawierających eseje filozoficzne Stanisława Lema.

Nowy!!: Esej i Summa technologiae · Zobacz więcej »

Synkretyzm

Synkretyzm (gr. συγκρητισμός, synkrētismós 'sojusz miast kreteńskich') – połączenie różnych, często rozbieżnych i sprzecznych poglądów; wyznawanie zasad lub wierzeń obejmujących odległe od siebie elementy pozornie lub rzeczywiście wzajemnie sprzecznych.

Nowy!!: Esej i Synkretyzm · Zobacz więcej »

Tadeusz Boy-Żeleński

Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński, pseudonim „Boy”, znany jako Boy-Żeleński (ur. 21 grudnia 1874 w Warszawie, zm. 4 lipca 1941 we Lwowie) – polski tłumacz, krytyk literacki i teatralny, poeta-satyryk, kronikarz, eseista i działacz społeczny, z wykształcenia lekarz.

Nowy!!: Esej i Tadeusz Boy-Żeleński · Zobacz więcej »

Thomas Mann

Paul Thomas Mann, w spolszczeniu Tomasz Mann (ur. 6 czerwca 1875 w Lubece, zm. 12 sierpnia 1955 w Zurychu) – niemiecki prozaik i eseista, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1929, uznawany za najwybitniejszego pisarza niemieckiego pierwszej połowy XX wieku i jednego z najwybitniejszych, obok Goethego, w dziejach literatury niemieckojęzycznej.

Nowy!!: Esej i Thomas Mann · Zobacz więcej »

Tomasz Burek

Tomasz Łukasz Burek (ur. 7 marca 1938 w Warszawie, zm. 1 maja 2017 w Pruszkowie) – polski krytyk literacki, historyk literatury, eseista.

Nowy!!: Esej i Tomasz Burek · Zobacz więcej »

Traktat (nauka)

Traktat – tekst naukowy w formie rozbudowanej rozprawy, zazwyczaj bardzo obszernej.

Nowy!!: Esej i Traktat (nauka) · Zobacz więcej »

Witold Gombrowicz

Witold Marian Gombrowicz (ur. 4 sierpnia 1904 w Małoszycach, zm. 24 lipca 1969 w Vence) – polski powieściopisarz, nowelista i dramaturg.

Nowy!!: Esej i Witold Gombrowicz · Zobacz więcej »

Zbigniew Herbert

Zbigniew Bolesław Ryszard Herbert (ur. 29 października 1924 we Lwowie, zm. 28 lipca 1998 w Warszawie) – polski poeta, eseista, dramaturg, twórca cyklu poetyckiego „Pan Cogito”, autor słuchowisk; pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.

Nowy!!: Esej i Zbigniew Herbert · Zobacz więcej »

Zygmunt Kałużyński

Zygmunt Marian Kałużyński (ur. 11 grudnia 1918 w Lublinie, zm. 30 września 2004 w Warszawie) – polski krytyk filmowy, popularyzator historii kina, wieloletni publicysta tygodnika „Polityka”, dziennikarz i eseista, popularna osobowość telewizyjna.

Nowy!!: Esej i Zygmunt Kałużyński · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Eseista.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »