Komunikacja

389 kontakty: Adaptacja (biologia), Albinizm, Alfred Russel Wallace, Algorytm ewolucyjny, Algorytm genetyczny, Allel, American Association for the Advancement of Science, American Astronomical Society, American Society for Microbiology, Aminokwasy, Anageneza, Anaksymander, Anatomia porównawcza zwierząt, Antropogeneza, Antybiotyki, Apoptoza, Archeony, Arystoteles, Atmosfera, August Weismann, Augustyn z Hippony, Australia Zachodnia, Żółwie, Bakterie, Bakterie śluzowe, Błądzenie losowe, Białka, Biochemia, Biologia, Biologia ewolucyjna, Biologia molekularna, Biologia rozwoju, Biomasa, Biopolimery, Brunatnice, Callosobruchus chinensis, Cambridge University Press, Charles Darwin, Chloroplast, Choroby genetyczne, Christoph Schönborn, Chromatyna, Chromosom, Chromosomy homologiczne, Chrześcijaństwo, Columbia University Press, Cykl życiowy, Cytoplazma, Człekokształtne, Człowiek rozumny, ..., Człowiekowate, Czopki (anatomia), Czworonogi, De rerum natura, Dinozaury, Dobór grupowy, Dobór hodowlany, Dobór kierunkowy, Dobór krewniaczy, Dobór naturalny, Dobór płciowy, Dobór różnicujący, Dobór stabilizujący, Domena (biologia), Domestykacja zwierząt, Dostosowanie, Drapieżnictwo, Druga zasada termodynamiki, Dryf genetyczny, Drzewo filogenetyczne, Dymorfizm płciowy, Dziedziczność, Ediakar, Efekt założyciela, Efektywna wielkość populacji, Egzaptacja, Ekologia, Ekosystem, Eksplozja kambryjska, Elsevier, Empedokles, Energia (fizyka), Eoarchaik, Epigenetyka, Epperson v. Arkansas, Erasmus Darwin, Ernst Mayr, Eugene Odum, Eukarionty, Europa, Eusocjalność, Ewolucja molekularna, Ewolucyjna biologia rozwoju, Ewoluowalność, Excite, Fenotyp, Fiksacja, Filogenetyka, Filozofia przedsokratejska, Fizjologia, Fotosynteza, Francis Crick, Galapagos, Gameta, Gatunek (biologia), Głęboka homologia, Gąbki, Gen, Gen selekcyjny, Genetyka, Genetyka molekularna, Genetyka populacyjna, Genom, Genotyp, Georges-Louis Leclerc de Buffon, Glikoliza, Globalne ocieplenie, Grafit, Gregor Mendel, Grzyby, Hadeik, Haplotyp, Harvard University Press, Herbicydy, Hipoteza, Hipoteza Czerwonej Królowej, Hipoteza upośledzenia, Historia życia na Ziemi, Historia Ziemi, HMS Beagle, Homininae, Homologia (biologia), Homozygota, Hugh Miller, Hugo de Vries, Hydrogenosomy, I wojna światowa, Idea, Inżynieria genetyczna, Informatyka, Inteligentny projekt, Interferencja RNA, Izolacja rozrodcza, James Watson, Jan Paweł II, Jądro komórkowe, Jean-Baptiste de Lamarck, John B.S. Haldane, John Henry Holland, John Maynard Smith, John Ray, Johns Hopkins University Press, Judaizm, Julian Huxley, Katedra św. Szczepana w Wiedniu, Kent Hovind, Kitaa, Koń domowy, Kość guziczna, Kod genetyczny, Koewolucja, Kojarzenie krewniacze, Kolonia (biologia), Kolor oczu, Komórka, Komórka jajowa, Komórka roślinna, Konferencja Episkopatu Polski, Konformacja, Konkordyzm, Korzeń, Kosmologia, Kosteczki słuchowe, Kręgowce, Kreda (okres), Krokodyle, Krzyżowanie, Księga Rodzaju, Kura domowa, Kwas cytrynowy, Kwas deoksyrybonukleinowy, Kwasy rybonukleinowe, Lamarkizm, Laseczka sienna, Locus, Londyńskie Towarzystwo Geologiczne, Lukrecjusz, Lustrzeń meksykański, Małpi proces, Makroewolucja, Masowe wymieranie, Materializm, Mądrość Syracha, Mejoza, Metoda naukowa, Metylacja DNA, Mięczaki, Międzynarodowa Unia Biochemii i Biologii Molekularnej, Michał Heller, Mikroewolucja, Mikroorganizm, Mitochondrium, Molecular Phylogenetics and Evolution, Moralność, Morfologia (biologia), Mrówkowate, Muł (ssak), Murini, Mutacja, Mykoryza, Naczelne, Narząd szczątkowy, National Academy of Sciences, Nature, Nauka, Nauki o Ziemi, Neodarwinizm, Niepłodność, Nierównowaga sprzężeń, Nietoperze, Nisza ekologiczna, Nowotwór, Nukleotydy, Nylon, O powstawaniu gatunków, Odruchy pierwotne, Ogrodowiec zwyczajny, Oko, Oporność na antybiotyki, Organizm wielokomórkowy, Ortogeneza, Osioł zwyczajny, Osobnik, Ostatni uniwersalny wspólny przodek, Ostatni wspólny przodek, Owady, Owady społeczne, Owodniowce, Oxford University Press, Pałeczka okrężnicy, Pacyfotryton szorstki, Paleontologia, Pangeneza, Patogen, Płazy, Penguin Books, Pestycydy, Piaskowiec, Piłogonka okienkooczna, Pierre Louis Maupertuis, Plemnik, PLOS Genetics, Pochodzenie życia, Podwójna helisa, Podział komórki, Poliploidalność, Polska Akademia Nauk, Populacja (biologia), Poroże, Powstawanie gatunków, Poziomy transfer genów, Prawa fizyki, Prawo Dollo, Prawo Hardy’ego-Weinberga, Pręciki (anatomia), Priony, Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, Prokarionty, Proteobakterie, Przeciwciało, Przepływ genów, Przetrwalnik, Pseudogen, Pseudonauka, Psychologia ewolucyjna, Pszczoły, Ptaki, Pula genowa, Punktualizm (biologia), Pyłek, Radiacja adaptacyjna, Random House, Różnorodność biologiczna, Reakcja pilomotoryczna, Redundancja, Replikacja DNA, Richard Dawkins, Rośliny, Ronald Fisher, Routledge, Royal Society, Rozmnażanie, Rozmnażanie płciowe, Rozrodczość, Rzeżusznik piaskowy, Rzekotka różnobarwna, Rzodkiewnik pospolity, Saccharomyces cerevisiae, Samiec, Słońce, Słowo Boże, Scientific American, Sewall Wright, Siedlisko (biologia), Simon & Schuster, Sinice, Skamieniałości, Skorupa ziemska, Society for the Study of Evolution, Soczewka (anatomia), Specjacja allopatryczna, Specjacja parapatryczna, Specjacja sympatryczna, Ssaki, Stany Zjednoczone, Stawonogi, Storczykowate, Stworzenie świata według Biblii, Symbiogeneza, Symbioza, Szósta katastrofa, Szlak metaboliczny, Sztuczna inteligencja, Sztuczne życie, Szympans, Teistyczny ewolucjonizm, Teizm, Teleologia, Teolog, Teologia, Teoria endosymbiozy, Teoria naukowa, Teoria neutralna ewolucji molekularnej, Teoria samorództwa, Teoria wspólnego przodka, Termity, The American Naturalist, The Blind Watchmaker, The Daily Telegraph, The New York Times, Theodosius Dobzhansky, Thomas Henry Huxley, Thomas Malthus, Tlen, Tomka wonna, Towarzystwo Linneuszowskie w Londynie, Transpozon, Trójca Święta, Tufts University, Typ (biologia), Tyranozaur, Układ odpornościowy, United States Geological Survey, University of California Press, University of Cambridge, University of Chicago, University of Chicago Press, University of Leeds, Uniwersytet Rutgersa, Walenie, Wariancja fenotypowa, Węże, Węglowodany, Wić, Wiechlinowate, William Bryan, William Ellery Leonard, William Paley, Wirusy, Wrotki (biologia), Wszechświat, Wyścig zbrojeń (ewolucja), Wymieranie, Wymieranie kredowe, Wymieranie permskie, Wyrostek robaczkowy, Wywilżna karłowata, Zachowanie, Zarodek, Zasada Gausego, Zasady azotowe, Ząb mądrości, Zegar molekularny, Zięba zwyczajna, Zięby Darwina, Ziemia, Zmienność genetyczna, Zwierzę stałocieplne, Zwierzęta. Rozwiń indeks (339 jeszcze) » « Skompresować indeks

Adaptacja (biologia)

Adaptacja (łac. adaptatio – przystosowanie) – przystosowanie się organizmu poprzez zmianę struktury lub funkcji do życia w nowych dla niego, trwale zmienionych warunkach bytowych lub zewnętrznego stresu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Adaptacja (biologia) · Zobacz więcej »

Albinizm

Aligator albinos Białe myszy w laboratorium Albinizm, bielactwo – uwarunkowany genetycznie brak lub niedobór pigmentu (melaniny) w organizmie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Albinizm · Zobacz więcej »

Alfred Russel Wallace

Alfred Russel Wallace (ur. 8 stycznia 1823 w Usk, zm. 7 listopada 1913 w Broadstone) – brytyjski biolog i przyrodnik, współtwórca (obok Charlesa Darwina) teorii ewolucji poprzez dobór naturalny; laureat Medalu Copleya (nagrody, którąwcześniej otrzymał też Darwin).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Alfred Russel Wallace · Zobacz więcej »

Algorytm ewolucyjny

Algorytm ewolucyjny – algorytm wzorowany na biologicznej ewolucji, stosowany do zadań optymalizacyjnych i modelowania.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Algorytm ewolucyjny · Zobacz więcej »

Algorytm genetyczny

Algorytm genetyczny – rodzaj heurystyki przeszukującej przestrzeń alternatywnych rozwiązań problemu w celu wyszukania najlepszych rozwiązań.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Algorytm genetyczny · Zobacz więcej »

Allel

Allel – jedna z wersji genu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Allel · Zobacz więcej »

American Association for the Advancement of Science

American Association for the Advancement of Science (AAAS; „Amerykańskie Towarzystwo Postępu Naukowego” lub „Amerykańskie Stowarzyszenie na rzecz Postępu Nauk”) – międzynarodowa organizacja non-profit zajmująca się ogólnie pojętym rozwojem nauki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i American Association for the Advancement of Science · Zobacz więcej »

American Astronomical Society

Logo American Astronomical Society American Astronomical Society (AAS, Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne) – organizacja zrzeszająca zawodowych astronomów, jak również inne osoby zainteresowane jej działalnością.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i American Astronomical Society · Zobacz więcej »

American Society for Microbiology

"ASM Microbe 2016" trade show, Boston 2016 American Society for Microbiology – międzynarodowa organizacja mikrobiologów założona w 1899 roku w USA jako Society of American Bacteriologists.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i American Society for Microbiology · Zobacz więcej »

Aminokwasy

Schemat budowy α-aminokwasu – grupa aminowa po lewej i grupa karboksylowa po prawej Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadowągrupę aminowąoraz grupę karboksylowąlub, w ogólniejszym ujęciu, dowolnągrupę kwasową.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Aminokwasy · Zobacz więcej »

Anageneza

Anageneza, transformacja filetyczna – ewolucyjna zmiana cech całej populacji danego gatunku doprowadzająca do tak istotnej różnicy w porównaniu z populacjąwyjściową(początkową), że nowa populacja może być uznana za nowy gatunek biologiczny, a populacja początkowa – za gatunek wymarły.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Anageneza · Zobacz więcej »

Anaksymander

nazwyZgodnie z publikacjąJohn Mansley Robinson, ''An Introduction to Early Greek Philosophy'', Houghton and Mifflin, 1968. Anaksymander z Miletu (gr. Anaksimandros ho Milesios, ok. 610–546 p.n.e.) – starogrecki filozof i polityk, jeden z pierwszych jońskich filozofów przyrody, reprezentant szkoły milezyjskiej jako prawdopodobny uczeń Talesa i nauczyciel Anaksymenesa.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Anaksymander · Zobacz więcej »

Anatomia porównawcza zwierząt

Anatomia porównawcza zwierząt – dział anatomii zwierząt analizujący budowę organizmu w oparciu o porównanie struktury oraz charakteru funkcjonalnego poszczególnych narządów i układów, w celu zrozumienia istotny zmian adaptacyjnych, jakie jakim podlegały one wskutek ewolucji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Anatomia porównawcza zwierząt · Zobacz więcej »

Antropogeneza

Antropogeneza (gr. ánthrōpos – człowiek, génesis – pochodzenie) – filogeneza człowieka, czyli pochodzenie, droga rozwojowa i procesy biologiczne, które doprowadziły do powstania anatomicznie nowoczesnego człowieka rozumnego (Homo sapiens), wyjaśniane na gruncie teorii ewolucji w oparciu o osiągnięcia antropologii, filogenetyki molekularnej i antropolingwistyki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Antropogeneza · Zobacz więcej »

Antybiotyki

Penicylina Antybiotyki (z, „przeciw” i, „życie”) – naturalne wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów, które działając wybiórczo w niskich stężeniach wpływająna struktury komórkowe lub procesy metaboliczne innych mikroorganizmów, hamując ich wzrost i podziały.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Antybiotyki · Zobacz więcej »

Apoptoza

Etapy apoptozy komórki Apoptoza (z starogr. ἀπό + πτῶσις) – jeden z naturalnych procesów biologicznych zaprogramowanej i podlegającej kontroli destrukcji własnych komórek w organizmie wielokomórkowym.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Apoptoza · Zobacz więcej »

Archeony

Archeony żyjące w pobliżu gejzerów Archeony, archeany (Archaea), archeowce, dawniej archebakterie lub archeobakterie (Archaebacteria) – drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, tradycyjnie zaliczane z eubakteriami do prokariontów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Archeony · Zobacz więcej »

Arystoteles

Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Arystoteles · Zobacz więcej »

Atmosfera

Górne warstwy atmosfery Ziemi; w tle widoczny zdeformowany przez ugięcie światła obraz Księżyca Atmosfera – gazowa powłoka otaczająca ciało niebieskie o masie wystarczającej do utrzymywania warstwy gazów w wyniku działania grawitacji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Atmosfera · Zobacz więcej »

August Weismann

August Friedrich Leopold Weismann (ur. 17 stycznia 1834 we Frankfurcie nad Menem, zm. 5 listopada 1914 we Fryburgu Bryzgowijskim) – niemiecki biolog i genetyk, twórca teorii plazmy zarodkowej, który jako pierwszy wyróżnił substancję dziedziczną(„plazmę”) i ciało („somę”) – przewidział istnienie chromosomów („plazma zarodkowa”), które sąodpowiedzialne za dziedziczenie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i August Weismann · Zobacz więcej »

Augustyn z Hippony

Philippe’a de Champaigne Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi PrawosławnejPor.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Augustyn z Hippony · Zobacz więcej »

Australia Zachodnia

Australia Zachodnia – największy stan Australii, jego powierzchnia pokrywa prawie jednątrzeciąpowierzchni kontynentu australijskiego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Australia Zachodnia · Zobacz więcej »

Żółwie

Żółwie (nazwa systematyczna nieustalona, zobacz Nomenklatura) – rząd owodniowców z gromady zauropsydów (Sauropsida) lub według linneuszowskiej klasyfikacji rząd z gromady gadów (Reptilia).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Żółwie · Zobacz więcej »

Bakterie

metodąGrama agarowej Bakterie (łac. bacteria, od gr. βακτήριον baktērion „pałeczka, laseczka”) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobnądomenę.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Bakterie · Zobacz więcej »

Bakterie śluzowe

''Myxococcus xanthus'' Bakterie śluzowe, myksobakterie, miksobakterie – jednokomórkowe bakterie Gram-ujemne, pałeczki należące do królestwa Eubacteria, wydzielające śluz i poruszające się ruchem ślizgowym.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Bakterie śluzowe · Zobacz więcej »

Błądzenie losowe

Błądzenie losowe – pojęcie z zakresu matematyki i fizyki określające ruch losowy: w kolejnych chwilach czasu cząstka („chodziarz”) przemieszcza się z aktualnego położenia do innego, losowo wybranego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Błądzenie losowe · Zobacz więcej »

Białka

zwinięciu białka (kolor czerwony – reszty kwasowe, niebieski – reszty zasadowe, zielony – reszty polarne, biały – reszty niepolarne) mioglobiny Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Białka · Zobacz więcej »

Biochemia

Biochemia – nauka zajmująca się chemiąw organizmach żywych, a w szczególności biosyntezą, strukturą, stężeniem, funkcjami (w tym skutkami niedoboru oraz nadmiaru) i przemianami substancji chemicznych w organizmach (z uwzględnieniem aspektów energetycznych).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biochemia · Zobacz więcej »

Biologia

ewolucji opartym o dobór naturalny. Biologia (z gr. βίος, bios – życie; λόγος, logos – słowo, nauka) – nauka przyrodnicza badająca życie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biologia · Zobacz więcej »

Biologia ewolucyjna

Biologia ewolucyjna – dział biologii zajmujący się badaniem pochodzenia gatunków od wspólnych przodków, ich zmianami i różnicowaniem się w czasie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biologia ewolucyjna · Zobacz więcej »

Biologia molekularna

Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologiąna poziomie molekularnym.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biologia molekularna · Zobacz więcej »

Biologia rozwoju

Biologia rozwoju – dział biologii, zajmujący się przede wszystkim rozwojem osobniczym, czyli ontogenetycznym (gr. óntos – byt, będące, istniejące, génesis) organizmów żywych, od chwili powstania w wyniku rozmnażania do śmierci, przy czym pojęcie „rozwój” oznacza zachodzące w ciągu życia zmiany morfologiczne (powstanie nowych tkanek i organów) i czynnościowe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biologia rozwoju · Zobacz więcej »

Biomasa

trzciny cukrowej Proso rózgowe, jedna z roślin wykorzystywanych w USA jako paliwo Biomasa – oznacza ulegającąbiodegradacji frakcję produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej (w tym substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego), leśnej i powiązanych gałęzi przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także biogazy i ulegającąbiodegradacji frakcję odpadów przemysłowych i komunalnych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biomasa · Zobacz więcej »

Biopolimery

Biopolimery – polimery występujące naturalnie w organizmach żywych, które sąprzez nie produkowane.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Biopolimery · Zobacz więcej »

Brunatnice

Brunatnice (Phaeophyta) – gromada protistów roślinopodobnych, zaliczanych do glonów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Brunatnice · Zobacz więcej »

Callosobruchus chinensis

Callosobruchus chinensis – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych, znany jako szkodnik przechowywanych zbiorów wielu roślin strączkowych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Callosobruchus chinensis · Zobacz więcej »

Cambridge University Press

Siedziba główna wydawnictwa w Cambridge Cambridge University Press – angielska oficyna wydawnicza, działająca od 1534 na mocy edyktu króla Henryka VIII.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Cambridge University Press · Zobacz więcej »

Charles Darwin

Charles Robert Darwin (wym.), Karol Darwin (ur. 12 lutego 1809 w Shrewsbury, zm. 19 kwietnia 1882 w Downe) – brytyjski przyrodnik i geolog, twórca teorii ewolucji, zgodnie z którąwszystkie gatunki pochodząod wcześniejszych form, autor publikacji, w których przedstawił argumenty na poparcie swej tezy.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Charles Darwin · Zobacz więcej »

Chloroplast

zawilca Chloroplast (ze starogreckiego: χλωρός (chlōrós) + πλαστός (plastós) – ciałko zieleni) – otoczone podwójnąbłonąbiałkowo-lipidowąorganellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Chloroplast · Zobacz więcej »

Choroby genetyczne

Choroby genetyczne (gr. genetes.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Choroby genetyczne · Zobacz więcej »

Christoph Schönborn

Christoph Schönborn OP, właśc.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Christoph Schönborn · Zobacz więcej »

Chromatyna

metafazie. Chromatyna (chromatinum) – włóknista substancja występująca w jądrze komórkowym, zbudowana z DNA, histonów, niehistonowych białek i małej ilości RNA.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Chromatyna · Zobacz więcej »

Chromosom

Chromosom submetacentryczny: 1 – chromatyda, 2 – centromer – miejsce złączenia dwóch chromatyd, 3 – ramię krótkie, 4 – ramię długie Kolejne stopnie upakowania materiału genetycznego Chromosom – forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Chromosom · Zobacz więcej »

Chromosomy homologiczne

Kariotyp ludzki. Wszystkie chromosomy występująjako pary homologiczne z wyjątkiem męskiej pary chromosomów płciowych XY Chromosomy homologiczne – chromosomy o tym samym kształcie i wielkości, zawierająpodobnąinformację genetyczną, czyli prawie te same geny.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Chromosomy homologiczne · Zobacz więcej »

Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »

Columbia University Press

Columbia University Press – amerykańska oficyna wydawnicza z siedzibąw Nowym Jorku, powiązana z Columbia University.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Columbia University Press · Zobacz więcej »

Cykl życiowy

rdzy zbożowej Cykl życiowy, cykl rozwojowy – proces przemian prowadzących do pełnego rozwoju organizmu od czasu jego powstania aż do śmierci.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Cykl życiowy · Zobacz więcej »

Cytoplazma

białek i większych struktur. Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Cytoplazma · Zobacz więcej »

Człekokształtne

Człekokształtne (Hominoidea) – nadrodzina ssaków naczelnych z podrzędu wyższych naczelnych (Haplorrhini), w której skład wchodzączłowiekowate (hominidy) oraz gibbonowate.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Człekokształtne · Zobacz więcej »

Człowiek rozumny

Dawid'', 1501–1504; wizerunek mężczyzny ''Homo sapiens'' Człowiek rozumny (Homo sapiens) – gatunek ssaka naczelnego, jedyny występujący współcześnie przedstawiciel rodzaju Homo.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Człowiek rozumny · Zobacz więcej »

Człowiekowate

Człowiekowate (Hominidae) – rodzina ssaków naczelnych z nadrodziny człekokształtnych (Hominoidea) obejmująca największe wśród naczelnych gatunki wykazujące dużąinteligencję, skłonność do przyjmowania dwunożnej i spionizowanej postawy oraz zdolność do wytwarzania i używania narzędzi.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Człowiekowate · Zobacz więcej »

Czopki (anatomia)

siatkówki oka (uwaga: skala długości fali nie jest liniowa) Czopki (dawniej: słupki) – światłoczułe receptory (fotoreceptory) siatkówki oka, które zawierająspecyficzne błonowe białka receptorowe, absorbujące światło w różnych zakresach długości fali.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Czopki (anatomia) · Zobacz więcej »

Czworonogi

mięśniopłetwych do czworonogów: Eusthenopteron, Panderichthys, Tiktaalik, Acanthostega, Ichthyostega, Pederpes Rzekotka zielonoliściowa (''Litoria phyllochroa'') Czworonogi, tetrapody (Tetrapoda) – grupa kręgowców obejmująca płazy, gady, ptaki i ssaki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Czworonogi · Zobacz więcej »

De rerum natura

''De rerum natura'', 1570 papieża Sykstusa IV. De rerum natura (łac. „O naturze rzeczy”) – poemat z I wieku p.n.e., napisany heksametrem przez rzymskiego filozofa i poetę Lukrecjusza.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i De rerum natura · Zobacz więcej »

Dinozaury

Dinozaury (Dinosauria) – zróżnicowany klad zauropsydów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dinozaury · Zobacz więcej »

Dobór grupowy

Dobór grupowy – mechanizm ewolucji biologicznej, w którym dobór naturalny oddziałuje na całe grupy osobników, a nie wyłącznie na pojedyncze osobniki lub geny.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór grupowy · Zobacz więcej »

Dobór hodowlany

korzenia spichrzowego uzyskane w wyniku doboru hodowlanego Dobór hodowlany, dobór sztuczny, selekcja sztuczna – szczególny przypadek doboru naturalnego, gdzie dostosowanie jest warunkowane subiektywnąocenąi działaniami hodowcy.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór hodowlany · Zobacz więcej »

Dobór kierunkowy

Dobór kierunkowy (dobór skierowany, selekcja kierunkowa, dobór progresywny) – mechanizm ewolucji biologicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór kierunkowy · Zobacz więcej »

Dobór krewniaczy

Dobór krewniaczy (ang. kin selection) – mechanizm ewolucji biologicznej, który prowadzi do adaptacji organizmów, polegającej na zwiększaniu szansy przeżycia osobników z nimi spokrewnionych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór krewniaczy · Zobacz więcej »

Dobór naturalny

Dobór naturalny (selekcja naturalna) – jeden z mechanizmów ewolucji biologicznej, prowadzący do ukierunkowanych zmian w populacji zwiększających ich przeciętne przystosowanie, czyli adaptację do warunków środowiskowych, poza okresem wymierania.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór naturalny · Zobacz więcej »

Dobór płciowy

Dobór płciowy – szczególny przypadek doboru naturalnego, gdzie o dostosowaniu decyduje postrzegana atrakcyjność dla płci przeciwnej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór płciowy · Zobacz więcej »

Dobór różnicujący

Dobór różnicujący (dobór rozdzielający, dobór rozrywający, selekcja rozrywająca, dobór rozrzutowy, dobór apostatyczny) – mechanizm ewolucji biologicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór różnicujący · Zobacz więcej »

Dobór stabilizujący

Dobór stabilizujący – mechanizm ewolucji biologicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dobór stabilizujący · Zobacz więcej »

Domena (biologia)

gatunek Domena (dominium) – kategoria systematyczna wyższa od królestwa, stosowana w klasyfikacji biologicznej, zaproponowana w 1974 przez Royalla T. Moore’a, a wprowadzona w 1990 przez Carla Woese’a, Ottona Kandlera i Marka Wheelisa jako kategoria najwyższego poziomu (o najwyższej randze taksonomicznej).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Domena (biologia) · Zobacz więcej »

Domestykacja zwierząt

Owce Konie Odmiana lisa rudego o srebrnej sierści, która posłużyła do zbadania procesu udomowienia wilka Domestykacja zwierząt (od łac. domesticus – domowy), udomowienie zwierząt – całokształt procesów przekształcania się cech i właściwości morfologicznych, fizjologicznych, rozwojowych i psychicznych zwierząt dzikich, będący skutkiem długotrwałego oddziaływania człowieka na zwierzęta, zwłaszcza poprzez ludzkąingerencję na czynniki genetyczne i środowiskowe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Domestykacja zwierząt · Zobacz więcej »

Dostosowanie

Dostosowanie ang. fitness – zasadnicze pojęcie w darwinowskim mechanizmie ewolucji drogądoboru naturalnego („przetrwanie najlepiej dostosowanych”, ang. survival of the fittest).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dostosowanie · Zobacz więcej »

Drapieżnictwo

Drapieżnikiem jest biedronka siedmiokropka; jej larwy i osobniki dorosłe zabijająi zjadająmszyce Drapieżnictwo – bywa definiowane jako sposób odżywiania się organizmów, polegający na wykorzystaniu jako pokarm ciała innego zwierzęcia i w odróżnieniu od pasożytnictwa prowadzący do śmierci ofiary.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Drapieżnictwo · Zobacz więcej »

Druga zasada termodynamiki

Druga zasada termodynamiki – podstawowe prawo termodynamiki określające nieodwracalność niektórych procesów makroskopowych przebiegających ze skończonąprędkością.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Druga zasada termodynamiki · Zobacz więcej »

Dryf genetyczny

Model dryfu genetycznego Dryf genetyczny, dryft alleli, zjawisko Wrighta – proces polegający na fluktuacji częstości występowania danego allelu w populacji, nie wynikający z mutacji, migracji ani z doboru naturalnego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dryf genetyczny · Zobacz więcej »

Drzewo filogenetyczne

Drzewo filogenetyczne jądrowców. Inne grupy pokazane pobieżnie Drzewo filogenetyczne – graf acykliczny przedstawiający ewolucyjne zależności pomiędzy sekwencjami lub gatunkami wszystkich organizmów, podobnie jak pokrewieństwo w rodzie ludzkim obrazuje drzewo genealogiczne.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Drzewo filogenetyczne · Zobacz więcej »

Dymorfizm płciowy

lwa (''Panthera Leo'') w National Zoo Malaysia barwnicy – samiec po prawej, samica po lewej chwostki szafirowej, samiec (po lewej) i samica Dymorfizm płciowy, dwupostaciowość – rodzaj dymorfizmu przejawiający się różnicami w morfologii samicy i samca jednego gatunku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dymorfizm płciowy · Zobacz więcej »

Dziedziczność

Dziedziczność – zespół procesów zachodzących w organizmach w przebiegu powstawania i rozwoju osobniczego organizmów potomnych, który prowadzi do odtwarzania cech organizmów rodzicielskich.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Dziedziczność · Zobacz więcej »

Ediakar

Ediakar (ang. Ediacaran) – ostatni okres neoproterozoiku; trwał od ok.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ediakar · Zobacz więcej »

Efekt założyciela

Efekt założyciela zmniejsza różnorodność genetycznąnowych populacji. Z pierwotnej populacji (po lewej) powstać może kilka nowych populacji, różniących się od siebie i o zredukowanej heterozygotyczności Efekt założyciela – szczególny przypadek dryfu genetycznego występujący, gdy populacja w przeszłości przeszła przez stadium z bardzo niewielkąliczbąosobników wskutek migracji niewielkiej liczby osobników na izolowanąwyspę.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Efekt założyciela · Zobacz więcej »

Efektywna wielkość populacji

mirungi północnej zwanej dawniej słoniem morskim północnym samice żyjąw haremach. Pojedynczy harem zapładnia jeden samiec, w efekcie czego tylko niewielka część samców przystępuje do rozrodu. Oznacza to, że efektywna wielkość populacji, odpowiadająca populacji składającej się tylko z organizmów rozmnażających się, będzie mniejsza od rzeczywistej Efektywna wielkość populacji – wielkość odpowiadająca liczebności populacji, w której wszystkie osobniki przystępujądo rozrodu i która zachowuje się pod względem dryfu genetycznego tak samo, jak analizowana rzeczywista populacja.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Efektywna wielkość populacji · Zobacz więcej »

Egzaptacja

Egzaptacja – w ewolucjonizmie cecha zaadaptowana do pełnienia nowej funkcji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Egzaptacja · Zobacz więcej »

Ekologia

Pseudanthias squamipinnis'' (zatoka Akaba) – przykład złożonego ekosystemu Ekologia (gr. οἶκος (oíkos) ‘dom’ + λόγος (logos) ‘słowo, nauka’) – nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między tymi organizmami (czyli strukturąekosystemów).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ekologia · Zobacz więcej »

Ekosystem

Ekosystem leśny Agroekosystem Ekosystem (gr. oikos – dom, mieszkanie, gospodarstwo; gr. systēmatikós – zestawiony od sýstēma – zestawienie, połączenie od synistánai – zestawiać) – dynamiczny układ ekologiczny, na który składa się zespół organizmów (biocenoza) połączonych relacjami troficznymi (tworzących sieć troficzną) wraz ze środowiskiem przezeń zajmowanym, czyli biotopem, w którym zachodzi przepływ energii i obieg materii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ekosystem · Zobacz więcej »

Eksplozja kambryjska

trylobit, Utah strunowca ''Pikaia'' łupkach z Burgess (Royal Ontario Museum, Toronto) „Eksplozja kambryjska” (EK) – stosunkowo nagłe pojawienie się ogromnej liczby różnych form makroskamieniałości złożonych form organizmów wielokomórkowych w warstwach geologicznych w okresie pomiędzy 542 i 510 mln lat temu na początku okresu kambru, wyznaczająca początek ery paleozoicznej, a zarazem fanerozoiku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Eksplozja kambryjska · Zobacz więcej »

Elsevier

Logo wydawnictwa Elsevier – firma zajmująca się analiząi udostępnianiem danych oraz informacji naukowej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Elsevier · Zobacz więcej »

Empedokles

Empedokles z Akragas (gr. Empedokles ho Akragantinos, ur. ok. 494, zm. ok. 434 p.n.e.) – starogrecki uczony: uzdrowiciel, filozof, poeta i polityk.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Empedokles · Zobacz więcej »

Energia (fizyka)

Uderzenie pioruna jest przykładem przemian energii kuli plazmowej Energia (gr. ενεργεια energeia od ἔργον ergon „praca”) – skalarna wielkość fizyczna charakteryzująca stan układu fizycznego (materii)Leksykon naukowo-techniczny WNT 1984 s. 200.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Energia (fizyka) · Zobacz więcej »

Eoarchaik

Eoarchaik (ang. Eoarchean).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Eoarchaik · Zobacz więcej »

Epigenetyka

Epigenetyka – nauka zajmująca się badaniem zmian ekspresji genów, które nie sązwiązane ze zmianami w sekwencji nukleotydów w DNA.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Epigenetyka · Zobacz więcej »

Epperson v. Arkansas

Epperson v. Arkansas (pot. Proces Scopes II) – spór sądowy toczący się w USA w 1968 pomiędzy nauczycielkąSusan Epperson a stanem Arkansas, dotyczący nauczania w szkołach publicznych ewolucjonizmu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Epperson v. Arkansas · Zobacz więcej »

Erasmus Darwin

Erasmus Darwin (ur. 12 grudnia 1731 w Elston Hall koło Newark-on-Trent w hrabstwie Nottinghamshire, zm. 18 kwietnia 1802 w Derby) – angielski przyrodnik, lekarz, wynalazca i poeta; dziadek Karola Darwina.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Erasmus Darwin · Zobacz więcej »

Ernst Mayr

Ernst Walter Mayr (ur. 5 lipca 1904 w Kempten (Allgäu), zm. 3 lutego 2005 w Bedford) – ornitolog i ewolucjonista amerykański pochodzenia niemieckiego, jeden ze współtwórców nowoczesnej teorii ewolucji: neodarwinowskiej „nowej syntezy” integrującej dorobek tradycyjnej biologii systematycznej z osiągnięciami genetyki klasycznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ernst Mayr · Zobacz więcej »

Eugene Odum

Eugene Pleasants Odum (ur. 17 września 1913 w Newport, zm. 10 sierpnia 2002 w Athens) – amerykański ekolog.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Eugene Odum · Zobacz więcej »

Eukarionty

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Eukarionty · Zobacz więcej »

Europa

Europa Mapa polityczna Europy Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Europa · Zobacz więcej »

Eusocjalność

Pszczoły – królowa i robotnice Eusocjalność – najwyższa wśród zwierząt forma społeczności polegająca na tworzeniu trwałych, co najmniej dwupokoleniowych kolonii, w których rolę reproduktorek przejmuje tylko część samic, a pozostałe osobniki współdziałająw opiece nad ich potomstwem.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Eusocjalność · Zobacz więcej »

Ewolucja molekularna

Ewolucja molekularna – proces ewolucji dokonujący się na szczeblu DNA, RNA i białek.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ewolucja molekularna · Zobacz więcej »

Ewolucyjna biologia rozwoju

Krzanowska Ewolucyjna biologia rozwoju (ang. evolutionary developmental biology, w skrócie evo-devo) – dział biologii stanowiący nowoczesnąsyntezę biologii ewolucyjnej i biologii rozwoju, zajmujący się analiząi porównywaniem procesów rozwojowych organizmów żywych w celu określenia pokrewieństwa między nimi i zbadania ewolucji tych procesów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ewolucyjna biologia rozwoju · Zobacz więcej »

Ewoluowalność

Ewoluowalność – zdolność organizmu do generowania dziedziczonej zmienności fenotypowej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ewoluowalność · Zobacz więcej »

Excite

Excite – pierwotnie wyszukiwarka, obecnie portal internetowy.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Excite · Zobacz więcej »

Fenotyp

Fenotyp (gr. φαίνω „przejawiać” + τύπος „wzór, norma”) – zespół cech organizmu: oprócz morfologii też właściwości fizjologiczne, płodność, zachowanie się, ekologia, cykl życiowy, zmiany biologiczne, wpływ środowiska na organizm.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Fenotyp · Zobacz więcej »

Fiksacja

Fiksacja (łac. fixus - umocowany, stały) – jeden z mechanizmów obronnych znanych w psychologii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Fiksacja · Zobacz więcej »

Filogenetyka

Filogenetyka – dział biologii zajmujący się badaniem drogi rozwojowej (filogenezą) organizmów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Filogenetyka · Zobacz więcej »

Filozofia przedsokratejska

Filozofia przedsokratejska – okres w filozofii starożytnej przed wystąpieniem Sokratesa, obejmujący filozofów przyrody i często ujmowanych w osobnąkategorię sofistów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Filozofia przedsokratejska · Zobacz więcej »

Fizjologia

Fizjologia (gr. φυσιολογία, od φύσις „natura”, λόγος „nauka”) – nauka o mechanizmach rządzących przebiegiem czynności życiowych organizmów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Fizjologia · Zobacz więcej »

Fotosynteza

alt.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Fotosynteza · Zobacz więcej »

Francis Crick

Francis Harry Compton Crick (ur. 8 czerwca 1916 w Northampton, zm. 28 lipca 2004 w San Diego) – angielski biochemik, genetyk i biolog molekularny, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w roku 1962.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Francis Crick · Zobacz więcej »

Galapagos

Węzeł potrójny Galapagos Isabela Galapagos, także Wyspy Żółwie (nazwa urzędowa:, czyli „Archipelag Kolumba”) – archipelag pochodzenia wulkanicznego na Oceanie Spokojnym, na wysokości równika, ok.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Galapagos · Zobacz więcej »

Gameta

Plemnik i komórka jajowa u człowieka (tuż przed zapłodnieniem) Gameta (komórka płciowa, komórka rozrodcza) – komórka służąca do rozmnażania płciowego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Gameta · Zobacz więcej »

Gatunek (biologia)

rodzaj i '''gatunek''' Gatunek – w biologii podstawowa jednostka taksonomiczna, jedna z kategorii systematycznych oraz jednostka różnorodności biologicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Gatunek (biologia) · Zobacz więcej »

Głęboka homologia

Głęboka homologia – wspólny mechanizm genetyczny regulujący powstawanie morfologicznie i filogenetycznie odległych cech danych organizmów, związany z istnieniem genów homeotycznych w homeoboksach (ang. homeobox).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Głęboka homologia · Zobacz więcej »

Gąbki

Gąbki (Porifera) – typ prymitywnych, beztkankowych zwierząt wyłącznie wodnych (najczęściej morskich), osiadłych, zwykle kolonijnych, o nieregularnym i najczęściej zmiennym kształcie, charakteryzującym się brakiem symetrii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Gąbki · Zobacz więcej »

Gen

Gen (gr. γένος – ród, pochodzenie) – pojęcie teoretyczne stosowane w wielu działach biologii oraz innych dziedzinach wiedzy.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Gen · Zobacz więcej »

Gen selekcyjny

Gen selekcyjny, gen markerowy – gen, którego produkt pozwala na oddzielenie transformowanych komórek od tych, które nie uległy transfekcji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Gen selekcyjny · Zobacz więcej »

Genetyka

Genetyka (od starogreckiego: γένεσις genesis – „pochodzenie”) – nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, które sąoparte na informacji zawartej w podstawowych jednostkach dziedziczności – genach.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Genetyka · Zobacz więcej »

Genetyka molekularna

Genetyka molekularna – dział biologii, zajmujący się genetykąna poziomie biologii molekularnej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Genetyka molekularna · Zobacz więcej »

Genetyka populacyjna

Genetyka populacyjna – dziedzina genetyki analizująca zjawiska dziedziczności w odniesieniu do populacji, nauka zajmująca się częstościąalleli i zmianami ich występowania pod wpływem sił ewolucyjnych: selekcji naturalnej, dryfu genetycznego, mutacji i przepływu genów, typów krzyżowania (panmiksyjne i wybiórcze).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Genetyka populacyjna · Zobacz więcej »

Genom

Genom (nazwa z połączenia słów gen i chromosom) – kompletna informacja genetyczna żywego organizmu lub wirusa.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Genom · Zobacz więcej »

Genotyp

Genotyp (gr. γένος - ród, pochodzenie + τύπος - odbicie) – zespół genów danego osobnika warunkujących jego właściwości dziedziczne.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Genotyp · Zobacz więcej »

Georges-Louis Leclerc de Buffon

Georges-Louis Leclerc de Buffon Georges-Louis Leclerc de Buffon (ur. 7 września 1707 w Montbard w Côte-d’Or, zm. 16 kwietnia 1788 w Paryżu) – hrabia, francuski filozof, przyrodnik i matematyk.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Georges-Louis Leclerc de Buffon · Zobacz więcej »

Glikoliza

Schemat glikolizy Glikoliza, szlak Embdena-Meyerhofa-Parnasa – ciąg reakcji biochemicznych, podczas których jedna cząsteczka glukozy zostaje przekształcona w dwie cząsteczki pirogronianu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Glikoliza · Zobacz więcej »

Globalne ocieplenie

anomalia temperatury w latach 1850–2022 (odchylenie od średniej z lat 1850–1900) według analiz różnych instytutów klimatologicznych. anomalia temperatury z lat 2010–2019, względem okresu 1850-1900. Globalne ocieplenie – wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Globalne ocieplenie · Zobacz więcej »

Grafit

struktura krystaliczna Grafit – pospolity i szeroko rozpowszechniony minerał z gromady pierwiastków rodzimych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Grafit · Zobacz więcej »

Gregor Mendel

Gregor Johann Mendel OSA, Grzegorz Mendel (ur. 20 lipca 1822 w Heinzendorf bei OdrauHynczyce (cz. Hynčice, niem. Heinzendorf bei Odrau) (część gminy Vražné (niem. Groß Petersdorf)) koło Nowego Jiczyna, Śląsk Czeski, zm. 6 stycznia 1884 w Brnie) − czeski przyrodnik, zakonnik, opat zakonu augustianów w Brnie na Morawach, prekursor genetyki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Gregor Mendel · Zobacz więcej »

Grzyby

Strzępki grzyba kapeluszowego Grzyby (Fungi R.T. Moore) – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Grzyby · Zobacz więcej »

Hadeik

Hadeik (od Hades) – jednostka stratygraficzna w randze eonu, odpowiadająca okresowi w dziejach Ziemi, przed i w trakcie formowania się skorupy ziemskiej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hadeik · Zobacz więcej »

Haplotyp

Haplotyp (z gr. ἁπλοῦς, haploûs − "prosty", "pojedynczy") − pojęcie z dziedziny genetyki, oznaczające grupę genów, którąorganizm odziedziczył po jednym z rodziców.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Haplotyp · Zobacz więcej »

Harvard University Press

Kittredge Hall, siedziba Harvard University Press Harvard University Press (HUP) – wydawnictwo powstałe 13 stycznia 1913 jako jednostka organizacyjna Uniwersytetu Harvarda, publikujące przede wszystkim prace naukowe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Harvard University Press · Zobacz więcej »

Herbicydy

Glifosat – przykład herbicydu totalnego chwastnicę jednostronnąKlasyfikacja herbicydów według mechanizmu działania. Herbicydy (łac. herba - trawa, caedo - zabijać) – rodzaj pestycydów służących do selektywnego lub nieselektywnego zwalczania chwastów w uprawach.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Herbicydy · Zobacz więcej »

Hipoteza

Hipoteza (gr. ὑπόθεσις hypóthesis – przypuszczenie) – zdanie, które podlega konfirmacji lub falsyfikacji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hipoteza · Zobacz więcej »

Hipoteza Czerwonej Królowej

Hipoteza Czerwonej Królowej – koncepcja wyjaśniająca między innymi proces „ewolucyjnego wyścigu zbrojeń”, powstała w 1973.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hipoteza Czerwonej Królowej · Zobacz więcej »

Hipoteza upośledzenia

sukces godowy. Hipoteza upośledzenia, hipoteza handicapu – hipoteza zaproponowana w 1975 roku przez Amoca Zahawiego, która zakłada, że sygnały niosące informacje o wysokiej jakości biologicznej osobnika sąwiarygodne dlatego, że w pewien sposób go upośledzają.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hipoteza upośledzenia · Zobacz więcej »

Historia życia na Ziemi

Historia życia na Ziemi obejmuje kilka miliardów lat, od powstania pierwszych organizmów do gatunków jakie istniały i istniejądzisiaj.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Historia życia na Ziemi · Zobacz więcej »

Historia Ziemi

Fotografia Ziemi z roku 1972 Historia Ziemi – okres około 4,5 miliarda lat (4,467 miliarda lat; 32,5% wieku Wszechświata), od uformowania się planety z mgławicy słonecznej do czasów współczesnych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Historia Ziemi · Zobacz więcej »

HMS Beagle

HMS Beagle – dziesięciodziałowy slup wojenny klasy Cherokee, wybudowany dla Royal Navy.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i HMS Beagle · Zobacz więcej »

Homininae

Homininae — podrodzina ssaków naczelnych z rodziny człowiekowatych (Hominidae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Homininae · Zobacz więcej »

Homologia (biologia)

ssaków sąnarządami homologicznymi Homologia (gr. homólogos ‘zgodny’) – wspólne ewolucyjne pochodzenie struktur (np. narządów) lub procesów fizjologicznych, występujących u różnych organizmów, wynikające z ich odziedziczenia po wspólnym przodku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Homologia (biologia) · Zobacz więcej »

Homozygota

Homozygota – organizm posiadający identyczne allele danego genu (np. aa lub AA) w chromosomach.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Homozygota · Zobacz więcej »

Hugh Miller

Hugh Miller Hugh Miller (ur. 10 października 1802 w Cromarty, zm. 24 grudnia 1856 w Edynburgu) – szkocki geolog i teolog.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hugh Miller · Zobacz więcej »

Hugo de Vries

Hugo Marie de Vries (ur. 16 lutego 1848 w Haarlemie, zm. 21 maja 1935 w Lunteren pod Amsterdamem) – holenderski botanik i genetyk, który rozpoczął badania nad dziedzicznościąi zmiennościąoraz powstawaniem nowych ras i gatunków w procesie ewolucji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hugo de Vries · Zobacz więcej »

Hydrogenosomy

Hydrogenosomy – organella występujące w komórkach anaerobów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Hydrogenosomy · Zobacz więcej »

I wojna światowa

I wojna światowa (przed II wojnąświatowąnazywana WielkąWojną) – wojna światowa, trwająca od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918, w której ścierały się dwa stronnictwa.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i I wojna światowa · Zobacz więcej »

Idea

Idea (gr. ιδέα) – jedno z głównych pojęć filozoficznych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Idea · Zobacz więcej »

Inżynieria genetyczna

Inżynieria genetyczna – świadoma i celowa (kontrolowana przez człowieka) ingerencja w materiał genetyczny organizmów, w celu zmiany ich właściwości dziedzicznych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Inżynieria genetyczna · Zobacz więcej »

Informatyka

Informatyka zajmuje się teoretycznymi podstawami informacji, algorytmami i architekturami układów jąprzetwarzających oraz praktycznymi technikami ich stosowania.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Informatyka · Zobacz więcej »

Inteligentny projekt

Michała Anioła Inteligentny projekt (teoria inteligentnego projektu) – pseudonaukowa teoria, według której gatunki żywych organizmów powstały nie dzięki ewolucyjnym mechanizmom przypadkowych mutacji i naturalnej selekcji, lecz w wyniku realizacji inteligentnego projektu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Inteligentny projekt · Zobacz więcej »

Interferencja RNA

pmid.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Interferencja RNA · Zobacz więcej »

Izolacja rozrodcza

Izolacja rozrodcza zapobiega krzyżowaniu się już istniejących gatunków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Izolacja rozrodcza · Zobacz więcej »

James Watson

profesorów lwowskich zamordowanych przez hitlerowców w 1941 r. w IBB PAN w Warszawie, 24 czerwca 2008 James Dewey Watson (ur. 6 kwietnia 1928 w Chicago) – amerykański genetyk i biochemik.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i James Watson · Zobacz więcej »

Jan Paweł II

Emilia i Karol Wojtyłowie, rodzice papieża Jana Pawła II Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach Matka chrzestna papieża, Maria Wiadrowska z dziećmi alt.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Jan Paweł II · Zobacz więcej »

Jądro komórkowe

DNA jest skupione i gotowe do podziału. Jądra komórkowe leukocytów człowieka, wybarwione za pomocąbarwnika DAPI. cytozol12. lizosom13. centriola Jądro komórkowe, nukleus – otoczone podwójnąbłonąorganellum obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych, z wyjątkiem tych, które wtórnie je utraciły w trakcie różnicowania, np.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Jądro komórkowe · Zobacz więcej »

Jean-Baptiste de Lamarck

Jean Baptiste de Lamarck (ur. 1 sierpnia 1744 w Bazentin-le-Petit, zm. 18 grudnia 1829 w Paryżu) – francuski przyrodnik, będący kolejno: żołnierzem, lekarzem, botanikiem, zoologiem (profesorem zoologii), twórcąwczesnej teorii ewolucji zwanej lamarkizmem.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Jean-Baptiste de Lamarck · Zobacz więcej »

John B.S. Haldane

J.B.S. Haldane w Oksfordzie (1914) John Burdon Sanderson Haldane (J.B.S. Haldane) (ur. 5 listopada 1892 w Edynburgu, zm. 1 grudnia 1964 w Bhubaneśwar) – brytyjski genetyk i biolog.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i John B.S. Haldane · Zobacz więcej »

John Henry Holland

John Henry Holland (ur. 2 lutego 1929, zm. 9 sierpnia 2015) – amerykański naukowiec, profesor psychologii, elektrotechniki i informatyki na University of Michigan, Ann Arbor.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i John Henry Holland · Zobacz więcej »

John Maynard Smith

John Maynard Smith (ur. 6 stycznia 1920 w Londynie, zm. 19 kwietnia 2004 w Susseksie) – brytyjski biolog.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i John Maynard Smith · Zobacz więcej »

John Ray

John Ray John Ray (właśc. Wray) (ur. 29 listopada 1627, zm. 17 stycznia 1705) – przyrodnik i przez jakiś czas duchowny anglikański.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i John Ray · Zobacz więcej »

Johns Hopkins University Press

Johns Hopkins University Press – amerykańska oficyna wydawnicza z siedzibąw Baltimore, powiązana z Uniwersytetem Johnsa Hopkinsa.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Johns Hopkins University Press · Zobacz więcej »

Judaizm

data.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Judaizm · Zobacz więcej »

Julian Huxley

Sir Julian Sorell Huxley (ur. 22 czerwca 1887 w Londynie, zm. 14 lutego 1975 tamże) – angielski biolog (biologia ewolucyjna), transhumanista.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Julian Huxley · Zobacz więcej »

Katedra św. Szczepana w Wiedniu

Katedra Świętego Szczepana (niem. Stephansdom, Domkirche St. Stephan) – duma i jeden z symboli Wiednia, znana z licznych przedstawień w dziejach malarstwa i grafiki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Katedra św. Szczepana w Wiedniu · Zobacz więcej »

Kent Hovind

Kent E. Hovind (ur. 15 stycznia 1953) – amerykański kreacjonista młodej Ziemi, znany ze swoich wykładów, w których argumentuje za odrzuceniem teorii ewolucji i teorii Wielkiego Wybuchu na rzecz swojej interpretacji biblijnego opisu stworzenia świata.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kent Hovind · Zobacz więcej »

Kitaa

Kitaa (Vestgrønland – Grenlandia Zachodnia) – jeden z trzech istniejących przed 1 stycznia 2009 roku okręgów Grenlandii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kitaa · Zobacz więcej »

Koń domowy

Wiktoria w Australii Klacz i źrebię na pastwisku umaszczenia siwego Koń domowy (Equus caballus) – gatunek udomowionego ssaka nieparzystokopytnego z rodziny koniowatych (Equuidae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Koń domowy · Zobacz więcej »

Kość guziczna

Kość guziczna. Powierzchnie tylna i przednia. Kość guziczna, kość ogonowa (skrót: Co) – końcowy odcinek kręgosłupa człowieka, złożony z trzech do pięciu (zwykle czterech) zrośniętych ze sobąkręgów guzicznych (ogonowych, rzekomych), z których największy jest pierwszy (Co1).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kość guziczna · Zobacz więcej »

Kod genetyczny

nukleotyd na trzeciej pozycji kodonu (A, C, G lub U); podane kodony występująw mRNA; aby uzyskać ich postać typowądla DNA, należy każdy U na tym schemacie zastąpić przez T; aminokwasy, przy których trójliterowym skrócie jest znak +, mogąbyć kodowane przez kilka kodonów różniących się pierwszymi nukleotydami (np. arginina – Arg – może być kodowana zarówno jako AGA albo AGG, jak i CGA, CGG, CGU albo CGC; różne kodony oznaczające taki sam aminokwas mogąwystępować nawet obok siebie w tej samej cząsteczce mRNA) Kod genetyczny – reguła, według której informacja genetyczna, zawarta w sekwencji nukleotydów kwasu nukleinowego (DNA lub RNA), w komórkach wszystkich organizmów może ulegać „tłumaczeniu” na kolejność aminokwasów w ich białkach w procesie biosyntezy białek (a konkretnie transkrypcji i translacji).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kod genetyczny · Zobacz więcej »

Koewolucja

Przykład koewolucji – trzmiele i kwiaty przez nie zapylane Koewolucja – współzależna ewolucja dwóch lub większej liczby gatunków, z których w każdym zachodzi stopniowe dostosowanie do pozostałych, na zasadzie pewnego rodzaju sprzężenia zwrotnego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Koewolucja · Zobacz więcej »

Kojarzenie krewniacze

Kojarzenie krewniacze, chów wsobny, inbredowanie – kojarzenie zwierząt spokrewnionych przez wspólnych przodków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kojarzenie krewniacze · Zobacz więcej »

Kolonia (biologia)

Rurkopławy – parzydełkowce, u których poszczególne polipy tworząwspólny organizm kolonijny toczkowców Kolonia – forma współżycia organizmów (ekologia), np.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kolonia (biologia) · Zobacz więcej »

Kolor oczu

Kolor oczu – cecha wielogenowa, zależna przede wszystkim od ilości i typu pigmentów obecnych w tęczówce.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kolor oczu · Zobacz więcej »

Komórka

DNA (zielony), obraz mikroskopowy Komórka (łac. cellula) – najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Komórka · Zobacz więcej »

Komórka jajowa

Ludzka komórka jajowa Komórka jajowa, jajo (łac. ovum) – gameta żeńska u zwierząt i roślin.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Komórka jajowa · Zobacz więcej »

Komórka roślinna

Komórki roślinne, powiększenie 400x Komórka roślinna – podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna budująca organizm rośliny, mająca zdolność wymiany materii z otoczeniem i jej przetwarzania.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Komórka roślinna · Zobacz więcej »

Konferencja Episkopatu Polski

Sekretariat KEP Wejście do budynku Konferencja Episkopatu Polski (w skrócie: KEP) – w Kościele katolickim w Polsce konferencja episkopatu zrzeszająca biskupów z Polski, mająca na celu koordynację prac biskupów i współpracę w rozwiązywaniu wspólnych problemów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Konferencja Episkopatu Polski · Zobacz więcej »

Konformacja

Konformacja – układ przestrzenny atomów w cząsteczce chemicznej mogący zmieniać się przez obrót wokół pojedynczych wiązań chemicznych, bez ich zrywania.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Konformacja · Zobacz więcej »

Konkordyzm

Konkordyzm – zmodyfikowana teoria dosłownego tłumaczenia kosmologii biblijnej, popularna w drugiej połowie XIX i początkach XX wiekuAleksander Bystry, Wiara a nauki przyrodnicze w ujęciu ks.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Konkordyzm · Zobacz więcej »

Korzeń

Częściowo odsłonięty system korzeniowy buka Budowa korzenia: h – strefa włośnikowa, c – czapeczka korzeniowa Korzeń (łac. radix) – organ roślinny, część sporofitu, która dostarcza roślinom wodę i sole mineralne, przytwierdza rośliny do podłoża, a u roślin wieloletnich może pełnić funkcję organu spichrzowego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Korzeń · Zobacz więcej »

Kosmologia

Kosmologia (z gr. kósmos: porządek, wszechświat oraz lógos: słowo, nauka) – pierwotnie dział filozofii rozpatrujący świat materialny w świetle jego ostatecznych przyczyn.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kosmologia · Zobacz więcej »

Kosteczki słuchowe

a błona bębenkowa (''membrana tympani'') (czerwona)b młoteczek (''malleus'')c kowadełko (''incus'')d strzemiączko (''stapes'')e ucho środkowe (''auris media'') Kosteczki słuchowe: młoteczek ''malleus'', kowadełko ''incus'' i strzemiączko ''stapes''. Kosteczki słuchowe (kostki słuchowe, łac. ossicula auditus) – najmniejsze kości znajdujące się w uchu środkowym i wchodzące w skład kośćca ssaków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kosteczki słuchowe · Zobacz więcej »

Kręgowce

Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kręgowce · Zobacz więcej »

Kreda (okres)

Rędzina wytworzona na skałach kredowych Mastrychtu, Kozubowski Park Krajobrazowy Kreda – ostatni okres ery mezozoicznej, trwający około 80 milionów lat (od ~145,0 do 66,0 mln lat temu).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kreda (okres) · Zobacz więcej »

Krokodyle

Krokodyle (Crocodilia) – rząd dużych gadów drapieżnych z grupy zauropsydów, wiodących ziemno-wodny tryb życia.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Krokodyle · Zobacz więcej »

Krzyżowanie

Krzyżowanie, hybrydyzacja – proces, w wyniku którego z komórek (zwykle gamet) osobników o odmiennym genotypie, w istotny sposób różniących się pewnymi cechami genetycznymi, powstaje organizm potomny, zwany mieszańcem (też hybrydą, krzyżówkąlub bastardem).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Krzyżowanie · Zobacz więcej »

Księga Rodzaju

Księga Rodzaju, Pierwsza Księga Mojżeszowa (hebr. בראשית Bereszit (od pierwszych słów Na początku), gr. Γένεσις Genesis) – pierwsza księga Biblii, należąca do Starego Testamentu, zaliczana do Pięcioksięgu (Tory).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Księga Rodzaju · Zobacz więcej »

Kura domowa

Jaja kurze Pisklę jednodniowe Kwoka z pisklętami na wybiegu skali Celsjusza Kury w hodowli Kury w malarstwie (1899), Carl Jutz Jana Norblina Kura domowa (Gallus gallus domesticus) – ptak hodowlany z rodziny kurowatych, hodowany na całym świecie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kura domowa · Zobacz więcej »

Kwas cytrynowy

Kwas cytrynowy (łac. Acidum citricum; E330) – organiczny związek chemiczny z grupy hydroksykwasów karboksylowych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kwas cytrynowy · Zobacz więcej »

Kwas deoksyrybonukleinowy

wiązania wodorowe) Widełki replikacyjne DNA Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z), kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kwas deoksyrybonukleinowy · Zobacz więcej »

Kwasy rybonukleinowe

Porównanie RNA z DNA. RNA ma często znacznie bardziej skomplikowanąbudowę Trójwymiarowa struktura tRNA Kwasy rybonukleinowe, RNA (od) – organiczne związki chemiczne z grupy kwasów nukleinowych, zbudowane z rybonukleotydów połączonych wiązaniami fosfodiestrowymi.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Kwasy rybonukleinowe · Zobacz więcej »

Lamarkizm

Pomnik Lamarcka autorstwa Leona Fagela Lamarkizm – pierwsza materialistyczna teoria ewolucji, kwestionująca stałość cech gatunkowych i uznająca za fakt powstawanie nowych gatunków w wyniku naturalnych procesów oraz próbująca tłumaczyć mechanizm i przyczyny powstawania zmian.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Lamarkizm · Zobacz więcej »

Laseczka sienna

Endospory laseczki siennej Laseczka sienna (Bacillus subtilis) – Gram-dodatnia bakteria należąca do rodziny Bacillaceae.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Laseczka sienna · Zobacz więcej »

Locus

Locus (czyt. „lokus”; l. mn. loci, czyt. „loki”; łac. dosł. „miejsce”) – określony obszar chromosomu zajmowany przez gen.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Locus · Zobacz więcej »

Londyńskie Towarzystwo Geologiczne

Londyńskie Towarzystwo Geologiczne (ang. The Geological Society of London) – najstarsze towarzystwo geologiczne na świecie i największe w Europie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Londyńskie Towarzystwo Geologiczne · Zobacz więcej »

Lukrecjusz

Portret imaginacyjny Lukrecjusza dłuta nieznanego włoskiego artysty (ok. 1860) ''De rerum natura'', 1570 Lukrecjusz, łac.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Lukrecjusz · Zobacz więcej »

Lustrzeń meksykański

Lustrzeń meksykański, astianaks meksykański (Astyanax mexicanus) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny kąsaczowatych (Characidae), który wytworzył ślepe formy jaskiniowe, zwane m.in.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Lustrzeń meksykański · Zobacz więcej »

Małpi proces

Małpi proces Małpi proces – popularna nazwa procesu, który odbył się w 1925 w Dayton w hrabstwie Rhea w stanie Tennessee, dotyczącego nauczania teorii ewolucji w szkołach w USA.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Małpi proces · Zobacz więcej »

Makroewolucja

Makroewolucja – określenie charakteryzujące ewolucję na poziomie powyżej gatunku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Makroewolucja · Zobacz więcej »

Masowe wymieranie

kredy, ''End Eocene'' – koniec eocenu Masowe wymieranie – gwałtowne (w skali geologicznej) wyginięcie wielu gatunków w wyniku zadziałania globalnych czynników środowiskowych (np. regresji morskich, zasadniczych zmian klimatycznych, wzmożonego wulkanizmu, katastrof kosmicznych).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Masowe wymieranie · Zobacz więcej »

Materializm

Materializm – teoria filozoficzna, według której istnieje tylko materia.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Materializm · Zobacz więcej »

Mądrość Syracha

Mądrość Syracha, Eklezjastyka – jedna z ksiąg dydaktycznych (mądrościowych), zaliczanych przez Kościół katolicki i prawosławny do ksiąg deuterokanonicznych Starego Testamentu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mądrość Syracha · Zobacz więcej »

Mejoza

Mejoza, skrót: R! (R – od redukcji) – proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają4 jądra o połowie chromosomów (po jednym z każdej pary) komórki wyjściowej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mejoza · Zobacz więcej »

Metoda naukowa

Metoda naukowa – sposoby intersubiektywnego poznawania i komunikowania wiedzy, oparte o prawa logiki i prawdopodobieństwa, posługujące się dedukcjąi systematycznąindukcjąw procesie formułowania, uzasadniania, testowania i korygowania teorii i hipotez.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Metoda naukowa · Zobacz więcej »

Metylacja DNA

Metylacja DNA – proces przyłączania grup alkilowych (metylowych) (-CH3) do zasad azotowych nukleotydów, w szczególności do cytozyny, rzadziej do adeniny (w pozycji 6).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Metylacja DNA · Zobacz więcej »

Mięczaki

Mięczaki (Mollusca, ‘miękki’) – typ zwierząt, drugi najliczniejszy po stawonogach (Arthropoda), obejmujący około 130 tysięcy żyjących gatunków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mięczaki · Zobacz więcej »

Międzynarodowa Unia Biochemii i Biologii Molekularnej

Międzynarodowa Unia Biochemii i Biologii Molekularnej (IUBMB) – międzynarodowa organizacja pozarządowa działająca w dziedzinach biochemii i biologii molekularnej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Międzynarodowa Unia Biochemii i Biologii Molekularnej · Zobacz więcej »

Michał Heller

Wojciech Bonowicz, Michał Heller, VIII Festiwal Góry Literatury (2022) Michał Kazimierz Heller (ur. 12 marca 1936 w Tarnowie) – polski duchowny katolicki i uczony: fizyk teoretyk, filozof, teolog, historyk tych dyscyplin oraz matematyki; kapłan w stopniu prezbitera, profesor zwyczajny nauk filozoficznych i popularyzator nauki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Michał Heller · Zobacz więcej »

Mikroewolucja

Mikroewolucja – procesy polegające na różnicowaniu genetycznym wewnątrz populacji powodowane przez mutacje, przepływ genów, dryf genetyczny i selekcję naturalnąwarunkowanąlokalnymi czynnikami środowiska.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mikroewolucja · Zobacz więcej »

Mikroorganizm

pałeczek okrężnicy (powiększenie 10000 razy) Mikroorganizm (gr. μικρός, mikrós ‘mały’, ὀργανισμός, organismós ‘organizm’), drobnoustrój, pot.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mikroorganizm · Zobacz więcej »

Mitochondrium

matriks oraz błony cytozol12) lizosom13) centriola Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone dwiema błonami organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mitochondrium · Zobacz więcej »

Molecular Phylogenetics and Evolution

Jeden z numerów czasopisma Molecular Phylogenetics and Evolution (w publikacjach cytowany jako Mol. Phylogen. Evol.) – międzynarodowe czasopismo naukowe publikujące artykuły z zakresu filogenetyki molekularnej i ewolucji organizmów, których zadaniem jest ustalenie pokrewieństwa między organizmami i poznanie ich prawdziwego drzewa genealogicznego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Molecular Phylogenetics and Evolution · Zobacz więcej »

Moralność

Moralność – zbiór zasad (norm), które określają, co jest dobre, a co złe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Moralność · Zobacz więcej »

Morfologia (biologia)

Morfologia – dział biologii, nauka o kształtach oraz budowie organizmów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Morfologia (biologia) · Zobacz więcej »

Mrówkowate

Mrówkowate (Formicidae) – rodzina owadów należąca do rzędu błonkówek, podrzędu trzonkówek.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mrówkowate · Zobacz więcej »

Muł (ssak)

Argentynie Muł – mieszaniec międzygatunkowy klaczy konia domowego z ogierem osła, najbardziej znana hybryda.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Muł (ssak) · Zobacz więcej »

Murini

Murini – plemię ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Murini · Zobacz więcej »

Mutacja

Mutacja (– zmiana) – nagłe, skokowe zmiany materiału genetycznego komórki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mutacja · Zobacz więcej »

Mykoryza

Amanita muscaria'', grzyba tworzącego ektomykoryzę endoderma, ''cortical cells'' – epiderma, ''hyphal sheath'' – opilśń, ''Hartig net'' – sieć Hartiga Strzępki grzyba wnikające do komórek korzenia. Mykoryza arbuskularna Picea glauca'' otoczone strzępkami tworzącymi ektomykoryzę Grzyb mykoryzowy wyizolowany z rośliny wrzosowatej ''Woollsia pungens''. Tworzy mykoryzę erikoidalną''Cephalanthera austiniae'' z rodziny storczykowatych pobiera związki węgla od grzyba, z którym tworzy mykoryzę Mykoryza, mikoryza (mycorrhiza) – powszechnie występujące zjawisko polegające na współżyciu korzeni lub nasion roślin naczyniowych z grzybami (dotyczy około 85% gatunków roślin wyższych z całego świata).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Mykoryza · Zobacz więcej »

Naczelne

Naczelne (Primates, z łaciny „pierwsze”) – rząd ssaków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Naczelne · Zobacz więcej »

Narząd szczątkowy

Ludzki wyrostek robaczkowy jest narządem szczątkowym; nie pełni już swojej pierwotnej funkcji Narząd szczątkowy, narząd rudymentalny, rudyment (łac. rudimentum) – w biologii określa się tak narządy o uproszczonej budowie w porównaniu do ich odpowiedników u innych organizmów, zwłaszcza przodków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Narząd szczątkowy · Zobacz więcej »

National Academy of Sciences

Budynek National Academy of Sciences w Waszyngtonie National Academy of Sciences (NAS) (Narodowa Akademia Nauk) – jest korporacjąw Stanach Zjednoczonych, której członkowie pro publico bono służąjako doradcy w zakresie nauki, inżynierii oraz medycyny.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i National Academy of Sciences · Zobacz więcej »

Nature

Nature – jedno z najstarszych i najbardziej prestiżowych czasopism naukowych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nature · Zobacz więcej »

Nauka

Wojciech Gerson (1831–1901), ''Nauka'' (1870) Europie Okładka ''Everyday Science and Mechanics'' z 1931 roku Nauka – różnie definiowany element kultury, odznaczający się dążeniem do wiedzy.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nauka · Zobacz więcej »

Nauki o Ziemi

Nauki o Ziemi – nauki przyrodnicze, których przedmiotem badań jest Ziemia.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nauki o Ziemi · Zobacz więcej »

Neodarwinizm

August Weismann – główny przedstawiciel neodarwinizmu Neodarwinizm – kierunek ewolucjonizmu powstały pod koniec XIX wieku, który zakłada, że jedynym mechanizmem ewolucji organizmów jest dobór naturalny, zaś cechy nabyte w trakcie ontogenezy, czyli rozwoju osobniczego, nie sądziedziczone.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Neodarwinizm · Zobacz więcej »

Niepłodność

Niepłodność – stan, w którym zachodzi niemożność zajścia w ciążę pomimo rocznego współżycia seksualnego z przeciętnączęstotliwością3–4 stosunków tygodniowo, bez stosowania jakichkolwiek środków antykoncepcyjnych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Niepłodność · Zobacz więcej »

Nierównowaga sprzężeń

Nierównowaga sprzężeń – sytuacja, w której para loci nie segreguje niezależnie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nierównowaga sprzężeń · Zobacz więcej »

Nietoperze

Nietoperze Nietoperze, rękoskrzydłe (Chiroptera) – rząd ssaków łożyskowych z podgromady ssaków żyworodnych (Theria), obejmujący ok.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nietoperze · Zobacz więcej »

Nisza ekologiczna

zakresu tolerancji. Weiner.s345) Nisza ekologiczna – miejsce i funkcja organizmów w strukturze ekosystemu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nisza ekologiczna · Zobacz więcej »

Nowotwór

Przykład łagodnego guza nowotworowego gruczołów potowych policzka (gruczolak) Nowotwór (łac. neoplasma, skrót npl., od stgr. νέος, nowy, i πλάσμα, twór, wytwór, kształt) – grupa chorób, w których komórki organizmu dzieląsię w sposób niekontrolowany, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicująsię w typowe komórki tkanki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nowotwór · Zobacz więcej »

Nukleotydy

Nukleotydy – organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych; sąestrami nukleozydów i kwasu fosforowego (5'-fosforany nukleozydów).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nukleotydy · Zobacz więcej »

Nylon

Struktura ''nylonu-6'' i ''nylonu-66'' Wallace Carothers, wynalazca nylonu Nylon – handlowa nazwa poliamidów stworzonych przez przedsiębiorstwo DuPont obecnie produkowanych przez przedsiębiorstwo Invista, która jest częściąkoncernu chemicznego Koch Industries.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Nylon · Zobacz więcej »

O powstawaniu gatunków

O powstawaniu gatunków (ang. On the Origin of Species) – monografia Charlesa Darwina wydana w 1859 w Londynie w wydawnictwie Johna Murraya.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i O powstawaniu gatunków · Zobacz więcej »

Odruchy pierwotne

Odruchy pierwotne, niemowlęce, dziecięce – odruchy fizjologicznie pojawiające się w okresie rozwojowym, których nieobecność lub przetrwanie (niektórych) może świadczyć o patologii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Odruchy pierwotne · Zobacz więcej »

Ogrodowiec zwyczajny

Ogrodowiec zwyczajny, wąż pończosznik, pończosznik prążkowany (Thamnophis sirtalis) – gatunek węża z podrodziny zaskrońców w rodzinie połozowatych, występujący na terytorium od Kanady przez USA po Meksyk – od Pacyfiku po Atlantyk.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ogrodowiec zwyczajny · Zobacz więcej »

Oko

ślimaka Oczy złożone kota Oko – receptorowy narząd zmysłu wzroku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Oko · Zobacz więcej »

Oporność na antybiotyki

Schemat pokazujący zasadę selekcji bakterii. Przed czynnikiem selekcyjnym istniały już bakterie oporne na antybiotyk, ale były one w zdecydowanej mniejszości. Po zastosowaniu antybiotyku przeżyły wyłącznie owe drobnoustroje oporne. W kolejnych pokoleniach bakterie będąjuż niewrażliwe na antybiotyk Oporność na antybiotyki – cecha części szczepów bakteryjnych, która umożliwia im przeciwstawianie się wpływowi antybiotyku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Oporność na antybiotyki · Zobacz więcej »

Organizm wielokomórkowy

Organizm wielokomórkowy – organizm składający się z wielu zintegrowanych komórek, które współpracująze sobąw zgrupowaniach zwanych tkankami.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Organizm wielokomórkowy · Zobacz więcej »

Ortogeneza

Ortogeneza, ewolucja ortogenetyczna, autogeneza – teoria rozwoju kierunkowego, hipoteza głosząca, że różne formy życia tworząjednąwspólnąlinię rozwojową, po której przemieszczająsię dzięki pewnej wewnętrznej lub zewnętrznej sile napędowej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ortogeneza · Zobacz więcej »

Osioł zwyczajny

Osioł zwyczajny (Equus asinus) – udomowiony gatunek ssaka z rodziny koniowatych (Equidae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Osioł zwyczajny · Zobacz więcej »

Osobnik

Osobnik – jednostkowy organizm, jednostkowy okaz (przedstawiciel) gatunku, żyjący samodzielnie lub w grupie, np.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Osobnik · Zobacz więcej »

Ostatni uniwersalny wspólny przodek

Ostatni uniwersalny wspólny przodek mógł być podobny do niezwykle odpornej bakterii ''Deinococcus radiodurans'' Ostatni uniwersalny wspólny przodek (ang. last universal common ancestor, LUCA), ostatni uniwersalny przodek (ang. last universal ancestor, LUA) – hipotetyczny organizm, który był ostatnim wspólnym przodkiem wszystkich żyjących obecnie na Ziemi, należących do domeny bakterii, archeonów i eukariontów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ostatni uniwersalny wspólny przodek · Zobacz więcej »

Ostatni wspólny przodek

Ostatni wspólny przodek − ostatni organizm, od którego pochodząwszystkie organizmy z danej grupy (kladu).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ostatni wspólny przodek · Zobacz więcej »

Owady

świecie. Owady, insekty (Insecta) – gromada stawonogów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Owady · Zobacz więcej »

Owady społeczne

plastrze miodu Owady społeczne – gatunki owadów (Insecta), które tworząmniej lub bardziej zaawansowane struktury społeczne.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Owady społeczne · Zobacz więcej »

Owodniowce

Owodniowce (Amniota) – klad obejmujący kręgowce, mające zdolność rozwoju zarodkowego na lądzie (gady, ptaki i ssaki).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Owodniowce · Zobacz więcej »

Oxford University Press

Siedziba Oxford University Press na Walton Street Oxford University Press – wydawnictwo Uniwersytetu Oksfordzkiego, największe wydawnictwo uniwersyteckie na świecie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Oxford University Press · Zobacz więcej »

Pałeczka okrężnicy

Skupisko ''Escherichia coli'' powiększone 10 000x Pałeczka okrężnicy (łac. Escherichia coli) – Gram-ujemna względnie beztlenowa bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pałeczka okrężnicy · Zobacz więcej »

Pacyfotryton szorstki

Pacyfotryton szorstki (Taricha granulosa) – gatunek płaza z rodziny salamandrowatych występujący na pacyficznym wybrzeżu Ameryki Północnej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pacyfotryton szorstki · Zobacz więcej »

Paleontologia

mięczaków Paleontologia (gr. παλαιός palaiós „stary”, ṓn „istniejący”, λόγος lógos „nauka”) – nauka z pogranicza biologii i geologii, zajmująca się organizmami kopalnymi, wyprowadzająca na podstawie skamieniałości i śladów działalności życiowej organizmów wnioski ogólne o życiu w przeszłości.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Paleontologia · Zobacz więcej »

Pangeneza

Pangeneza (gr. pan 'wszech' i génesis 'narodzenie, pochodzenie') – hipoteza w biologii rozwoju zaproponowana przez Hipokratesa, a wykorzystywana przez Karola Darwina do wytłumaczenia uznawanej przez siebie zasady dziedziczenia cech nabytych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pangeneza · Zobacz więcej »

Patogen

Przykład patogenu biologicznego – wirus Ebola Patogen, czynnik chorobotwórczy – ciało obce, twór biologiczny lub mikroorganizm wywołujący chorobę u danego organizmu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Patogen · Zobacz więcej »

Płazy

Płazy (Amphibia) – gromada zmiennocieplnych kręgowców z grupy czworonogów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Płazy · Zobacz więcej »

Penguin Books

80 dzieł klasyki literatury wydanych w 2015 z okazji 80-lecia wydawnictwa Tablica upamiętniająca 50 lat wydawnictwa Penguin Books – brytyjskie wydawnictwo założone w 1935 roku przez sir Allena Lane’a.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Penguin Books · Zobacz więcej »

Pestycydy

Pestycydy (łac. pestis – zaraza, pomór; caedo – zabijam) – syntetyczne lub naturalne substancje używane do zwalczania organizmów szkodliwych, lub niepożądanych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych, ale także zwierząt, ludzi, produktów żywnościowych, oraz do niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pestycydy · Zobacz więcej »

Piaskowiec

Szczelińca Wielkiego Kanionu Antylopy, Arizona Piaskowiec jest to drobnoziarnista skała osadowa.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Piaskowiec · Zobacz więcej »

Piłogonka okienkooczna

Piłogonka okienkooczna, (Holaspis guentheri) — gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurkowatych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Piłogonka okienkooczna · Zobacz więcej »

Pierre Louis Maupertuis

Pierre Louis Moreau de Maupertuis (ur. 28 września 1698 w Saint-Jouan-des-Guérets, zm. 27 lipca 1759 w Bazylei) – francuski uczony: matematyk, fizyk, astronom, geodeta i filozof.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pierre Louis Maupertuis · Zobacz więcej »

Plemnik

komórki jajowej Plemnik, spermatozoid – gameta męska, haploidalna komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej służąca do rozmnażania płciowego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Plemnik · Zobacz więcej »

PLOS Genetics

PLOS Genetics (do 2012 r. PLoS Genetics) – recenzowane czasopismo naukowe, publikujące na zasadach wolnej licencji prace naukowe z dziedziny genetyki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i PLOS Genetics · Zobacz więcej »

Pochodzenie życia

mikroskamieniałości sprzed 3,375 i 3,465 miliarda lat. Pochodzenie życia, biogeneza (gr. bíos ‘życie’, génesis ‘pochodzenie’), biopoeza – zagadnienie pochodzenia życia będące przedmiotem badań naukowych oraz rozważań religijnych i filozoficznych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pochodzenie życia · Zobacz więcej »

Podwójna helisa

Najczęściej spotykane typy podwójnej helisy, od lewej: A, B i Z Podwójna helisaSpotykany niekiedy termin podwójna spirala jest nieprawidłowy, jako że spirala jest krzywądwu-, a linia śrubowa zwana helisąkrzywątrójwymiarową.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Podwójna helisa · Zobacz więcej »

Podział komórki

Schemat podziałów komórki Podział ''Euglypha ciliata'' Podział komórki – proces zachodzący u wszystkich organizmów (jedna z faz cyklu komórkowego), w którym komórka dzieli się na dwie lub więcej komórek potomnych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Podział komórki · Zobacz więcej »

Poliploidalność

Poliploidalność – posiadanie przez dany organizm więcej niż dwóch kompletnych zestawów chromosomów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Poliploidalność · Zobacz więcej »

Polska Akademia Nauk

Polska Akademia Nauk (PAN) – państwowa instytucja naukowa realizująca działania służące rozwojowi, promocji, integracji i upowszechnianiu nauki oraz przyczyniające się do rozwoju edukacji i wzbogacania kultury narodowej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Polska Akademia Nauk · Zobacz więcej »

Populacja (biologia)

Populacja biologiczna (– „lud, naród”) – grupa osobników jednego gatunku zamieszkujących dany obszar, współwystępujących w określonym czasieChaeles J. Krebs, „Ekologia”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 143.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Populacja (biologia) · Zobacz więcej »

Poroże

Kolekcja poroży Poroże (rosochy, wieniec, tyki) – twardy, kostny twór wyrastający z kości czołowej możdżeni na głowie samców jeleniowatych. Wyjątkiem jest renifer, u którego poroże wyrasta również u samic oraz jelonek błotny, u którego poroże nie występuje. Poroże zrzucane i nakładane jest corocznie. Stanowi ono oręż niezbędny bykowi do obrony i w walce o samice podczas godów. Jest trofeum myśliwskim i cenionym surowcem w zdobnictwie i meblarstwie. Poroże jeleniowatych to wyrostki kości czołowych zbudowane z tkanki kostnej i zupełnie pozbawione substancji rogowej. Poroże składa się z pnia i odchodzących od niego odrostków. Co roku poroże jest zrzucane i odrasta ponownie (jest to proces regeneracji). Tylko dolna część poroża, w postaci guzów na czaszce (możdżenie) stale pokryta jest skórąi nie ulega periodycznemu zrzucaniu. Proces zrzucania poroża jest wynikiem zmian zachodzących w tkankach u podstawy pnia; w tkance kostnej tworząsię jamy, które się wciąż powiększająi w końcu poroże się odłamuje. Rana, która powstała w trakcie zrzucania poroża, szybko zarasta pokrytądelikatnymi włoskami i bogato unaczynionąskórą. Naczynia krwionośne przynosząsubstancje odżywcze i szybko rośnie nowe poroże, całkowicie pokryte skórą, tzw. scypułem. Z początku jest zbudowane z tkanki łącznej, już po trzech miesiącach u jelenia szlachetnego prawie całkowicie kostnieje; pokrywający je scypuł jest jednak jeszcze bogato unaczyniony i łatwo ulega obrażeniom i krwawi. W końcu 4 miesiąca scypuł zaczyna wysychać i jeleń ściera go o krzewy i pnie drzew. Poroże uszkodzone w okresie wzrostu rozwija się nieprawidłowo, często w miejscu zranienia tworzy się nowy odrostek. Na rozwoju poroża odbijająsię wszelkie zaburzenia w czynnościach organów rozrodczych. Pierwsze poroże wyrastające u młodego jelenia jest zwykle nierozwidlone, tworząc tzw. szpice; ich posiadacz nazywany bywa szpicakiem. Gdy ma on już pełne dwa lata, zrzuca poroże, które następnie odrasta, tym razem zaopatrzone zazwyczaj w dwa odrostki. Dawniej sądzono, że co roku wyrasta poroże o większej liczbie odrostków, czyli że po wielkości poroża można dokładnie ocenić wiek jelenia. Tak jednak nie jest, gdyż liczba odrostków tworzących się na porożu zależy od stanu odżywienia osobnika i od jego warunków życia. Jeleń o porożu rozwidlonym z jednym odrostkiem zwie się widłakiem, o porożu z dwoma odrostkami, a więc o trzech końcach – szóstakiem. Po szóstaku idzie ósmak, dziesiątak, dwunastak, itd. Nie zawsze poroże jest symetrycznie zbudowane, często liczba odrostków po obu jego stronach bywa niejednakowa. Myśliwi oceniająjelenie według tej części poroża, która ma większąliczbę odrostków, a więc jeśli z jednej strony jeleń ma 5 odrostków, a z drugiej 4, to nazywa się go dziesiątakiem nieregularnym. U podstawy pnia poroża wytwarzająsię liczne kuliste wyrostki, tworzące tzw. różę. Szpice sąpozbawione róży. Poroże jelenia nosi myśliwskąnazwę wieńca. Niektóre gatunki jeleni mającałe życie poroże z dwóch 'gołych' tyk tzw. szydlarz lub o jednym odrostku, u innych dochodząmaksymalnie do dwóch odrostków. Zazwyczaj liczba odrostków zwiększa się z wiekiem, ulegając w starości redukcji. U bardzo starych osobników poroże może być ograniczone do grubego i długiego pnia z jednym stosunkowo krótkim odrostkiem. Jelenie z takim uwstecznionym porożem sąbardzo niebezpieczne dla innych jeleni. Poroże poszczególnych gatunków jeleniowatych ma bardzo rozmaite kształty. U niektórych gatunków (łoś, daniel) poroże nazywane jest od swojego kształtu łopatami. Samce wykształcające takie poroże nazywane sąw gwarze myśliwskiej łopataczami.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Poroże · Zobacz więcej »

Powstawanie gatunków

Powstawanie gatunków albo specjacja to proces biologiczny, w wyniku którego powstająnowe gatunki organizmów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Powstawanie gatunków · Zobacz więcej »

Poziomy transfer genów

Poziomy transfer genów (horyzontalny transfer genów – HGT, lateralny transfer genów – LGT) – zjawisko przechodzenia genów między organizmami różnych gatunków, najczęściej pozostającymi ze sobąw ścisłej relacji ekologicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Poziomy transfer genów · Zobacz więcej »

Prawa fizyki

Prawa fizyki – pojęcia określające pewien niezmiennik występujący w przyrodzie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Prawa fizyki · Zobacz więcej »

Prawo Dollo

Prawo Dollo – hipoteza wysunięta przez francusko-belgijskiego paleontologa Louisa Dollo w roku 1893, mówiąca o nieodwracalności ewolucji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Prawo Dollo · Zobacz więcej »

Prawo Hardy’ego-Weinberga

Częstości genotypów oczekiwane na podstawie prawa Hardy’ego-Weinberga (oś pionowa) jako funkcje częstości alleli (oś pozioma) – przypadek locus z dwoma allelami (\mathrmA i \mathrma) o częstościach występowania odpowiednio p i q. Prawo Hardy’ego-Weinberga – prawo określające stosunki pomiędzy frekwencjąalleli a częstościągenotypów w populacji oraz warunki, w jakich stosunki te będązachowane.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Prawo Hardy’ego-Weinberga · Zobacz więcej »

Pręciki (anatomia)

Pręciki – światłoczułe receptory (fotoreceptory) na siatkówce oka, odpowiadające za postrzeganie kształtów i ruchu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pręciki (anatomia) · Zobacz więcej »

Priony

Priony (ang. prion, od proteinaceous infectious particle) – białkowe cząsteczki zakaźne, powstająz występujących powszechnie w wielu organizmach i całkowicie niegroźnych białek.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Priony · Zobacz więcej »

Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America

Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, PNAS – czasopismo naukowe amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk publikujące głównie prace biomedyczne, rzadziej z zakresu fizyki, matematyki i nauk społecznych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America · Zobacz więcej »

Prokarionty

Gronkowiec złocisty (''Staphylococcus aureus'') jest organizmem prokariotycznym Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Prokarionty · Zobacz więcej »

Proteobakterie

Proteobakterie (łac. Proteobacteria) – jedna z największych grup (typ) bakterii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Proteobakterie · Zobacz więcej »

Przeciwciało

mostki dwusiarczkowe data.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Przeciwciało · Zobacz więcej »

Przepływ genów

Przepływ genów – rozprzestrzenianie się genów pomiędzy populacjami.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Przepływ genów · Zobacz więcej »

Przetrwalnik

Bacillus subtilis'' ukazujący endospory na zielono i formy wegetatywne na czerwono '''Kształt i położenie endospor u różnych bakterii:'''1. Endospora położona centralnie (np. ''Bacillus megaterium).''2. Endospora terminalna z białkowąsubstancjąwtrętową(np. ''Bacillus thuringiensis'').3. Endospora terminalna powodująca buławkowe rozdęcie komórki (np. ''Bacillus macerans'').4. Endospora położona centralnie powodująca wrzecionowate rozdęcie (postać ''clostridium'').5. Endospora terminalna, kulista, komórka silnie rozdęta buławkowato (postać ''plectridium'').6. Endospora w położeniu bocznym, jednostronne wrzecionowate rozdęcie (np. ''Bacillus laterosporus'') Kłos jęczmienia ze sporyszem, będącym przetrwalnikiem grzyba buławinka czerwona Przetrwalnik, spora, cysta (gr. σπορα, tzn. nasienie) – forma spoczynkowa umożliwiająca organizmom przetrwanie niekorzystnych dla nich warunków (susza, niskie temperatury).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Przetrwalnik · Zobacz więcej »

Pseudogen

Pseudogen – fragment kwasu deoksyrybonukleinowego, który – mimo podobieństwa do genów – nie jest funkcjonalny, tzn.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pseudogen · Zobacz więcej »

Pseudonauka

Pseudonauka – rodzaj nieakceptowanego powszechnie przez środowisko naukowe zbioru twierdzeń, które aspirujądo miana nauki, lecz nie spełniająjej podstawowych reguł, a w szczególności nie sąoparte na metodzie naukowej i nie sąintersubiektywnie weryfikowalne (nie mająoparcia w sprawdzalnych i możliwych do powtórzenia doświadczeniach).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pseudonauka · Zobacz więcej »

Psychologia ewolucyjna

Psychologia ewolucyjna – jeden z obszarów badań psychologii, szukający wyjaśnień wzorów ludzkich zachowań jako ukształtowanych przez ewolucję biologicznąi kulturową– stopniowego rozwiązywania problemów adaptacyjnych pierwotnych ludzi.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Psychologia ewolucyjna · Zobacz więcej »

Pszczoły

Pszczoły (Anthophila, Apiformes) – monofiletyczna grupa owadów bez ustalonej rangi taksonomicznej w obrębie nadrodziny Apoidea z rzędu błonkoskrzydłych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pszczoły · Zobacz więcej »

Ptaki

Ptaki (Aves) – gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ptaki · Zobacz więcej »

Pula genowa

Pula genowa (ang. gene pool) − „zespół wszystkich alleli we wszystkich loci wszystkich osobników w populacji”, tzn.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pula genowa · Zobacz więcej »

Punktualizm (biologia)

Punktualizm – koncepcja w ewolucji biologicznej sformułowana w 1972 roku przez S.J.Goulda i N.Eldredge'a, w ujęciu której gatunki powstająbardzo szybko (w krótkim czasie następująwidoczne zmiany morfologiczne), a później nie ulegająjuż szybkim przemianom.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Punktualizm (biologia) · Zobacz więcej »

Pyłek

mikroskopem elektronowym malwy różowej sosny w Europie Środkowej można w wielu miejscach obserwować żółty osad pyłku Pyłek kwiatowy – powstające z mikrospor roślin nasiennych ziarna pyłku zawierające mocno zredukowany gametofit męski.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Pyłek · Zobacz więcej »

Radiacja adaptacyjna

zięb Darwina jako adaptacja do różnych źródeł pokarmowych Radiacja adaptacyjna, radiacja adaptatywna, radiacja przystosowawcza – gwałtowna radiacja ewolucyjna, polegająca na rozprzestrzenieniu się jednolitej grupy organizmów o wspólnym pochodzeniu do różnych nisz ekologicznych przy jednoczesnym zróżnicowaniu cech u form potomnych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Radiacja adaptacyjna · Zobacz więcej »

Random House

Random House – największe światowe, anglojęzyczne wydawnictwo literackie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Random House · Zobacz więcej »

Różnorodność biologiczna

Przykład bioróżnorodności w rolnictwie Różnorodność biologiczna, bioróżnorodność (ang. biodiversity) – zróżnicowanie życia na wszelkich poziomach jego organizacji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Różnorodność biologiczna · Zobacz więcej »

Reakcja pilomotoryczna

„Gęsia skórka” Reakcja pilomotoryczna (pot. „gęsia skórka”) – skurcz mięśni przywłosowych położonych u podstaw mieszków włosowych na znacznym obszarze skóry, powodujący wyprostowanie włosów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Reakcja pilomotoryczna · Zobacz więcej »

Redundancja

Redundancja („powódź, nadmiar, zbytek”) – nadmiarowość w stosunku do tego, co konieczne lub zwykłe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Redundancja · Zobacz więcej »

Replikacja DNA

Replikacja DNA − proces, w którym podwójna nić DNA (podwójna helisa) ulega skopiowaniu (proces samoodtwarzania się DNA).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Replikacja DNA · Zobacz więcej »

Richard Dawkins

Richard Dawkins, właściwie Clinton Richard Dawkins (wym.; ur. 26 marca 1941 w Nairobi w Kenii) – brytyjski zoolog, etolog, ewolucjonista i publicysta.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Richard Dawkins · Zobacz więcej »

Rośliny

Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawąbarwników asymilacyjnych (zdarzająsię wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mająone charakter wtórny).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rośliny · Zobacz więcej »

Ronald Fisher

Ronald Aylmer Fisher (ur. 17 lutego 1890 w Londynie, zm. 29 lipca 1962 w Adelaide) – brytyjski genetyk i statystyk.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ronald Fisher · Zobacz więcej »

Routledge

Routledge – brytyjskie wydawnictwo książkowe i prasowe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Routledge · Zobacz więcej »

Royal Society

Siedziba Royal Society w Londynie The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge (pol. Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Rozszerzania Wiedzy o Przyrodzie) popularnie nazywane The Royal Society, pol.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Royal Society · Zobacz więcej »

Rozmnażanie

Bzygowate kojarząsię w locie Rozmnażanie, reprodukcja, prokreacja – właściwy wszystkim organizmom proces życiowy polegający na wytwarzaniu potomstwa przez organizmy rodzicielskie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rozmnażanie · Zobacz więcej »

Rozmnażanie płciowe

Rozmnażanie płciowe, generatywne – rozmnażanie za pomocąhaploidalnych komórek rozrodczych (gamet) – męskiej i żeńskiej, powstających zazwyczaj w wyspecjalizowanych narządach płciowych (u zwierząt) lub organach generatywnych (u roślin).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rozmnażanie płciowe · Zobacz więcej »

Rozrodczość

Rozrodczość – zdolność populacji do wzrostu jej liczebności drogąrozrodu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rozrodczość · Zobacz więcej »

Rzeżusznik piaskowy

Rzeżusznik piaskowy, gęsiówka piaskowa (Arabidopsis arenosa (L.) Lawalrée) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rzeżusznik piaskowy · Zobacz więcej »

Rzekotka różnobarwna

, (Dryophytes versicolor) – gatunek płaza bezogonowego z rodziny rzekotkowatych (Hylidae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rzekotka różnobarwna · Zobacz więcej »

Rzodkiewnik pospolity

Pokrój Rzodkiewnik pospolity (Arabidopsis thaliana (L.) Heynh.) – gatunek rośliny zielnej, należący do rodziny kapustowatych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Rzodkiewnik pospolity · Zobacz więcej »

Saccharomyces cerevisiae

Saccharomyces cerevisiae Meyen ex E.C. Hansen – gatunek jednokomórkowych grzybów, którego poszczególne szczepy (drożdże piekarniane, drożdże górnej fermentacji, drożdże winiarskie, gorzelnicze) znajdujązastosowanie w różnych dziedzinach spożywczych i posiadająogromne znaczenie dla człowieka, który wykorzystywał je już w starożytności w piekarnictwie, browarnictwie czy później w gorzelnictwie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Saccharomyces cerevisiae · Zobacz więcej »

Samiec

Symbol płci męskiej i planety Mars Samiec (♂), inaczej organizm męski – organizm, który produkuje ruchliwe komórki rozrodcze - plemniki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Samiec · Zobacz więcej »

Słońce

Słońce (łac. Sol, gr. Ἥλιος, trb. Hḗlios; symbol: ☉) – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz małe ciała Układu Słonecznego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Słońce · Zobacz więcej »

Słowo Boże

Słowo Boże / Verbum Dei, Λογος τουΘεου/ – termin oznaczający przemawianie Boga do człowieka.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Słowo Boże · Zobacz więcej »

Scientific American

Scientific American – najstarszy amerykański miesięcznik popularnonaukowy wydawany od 28 sierpnia 1845 roku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Scientific American · Zobacz więcej »

Sewall Wright

Sewall Green Wright (ur. 21 grudnia 1889 w Melrose (Massachusetts), zm. 3 marca 1988 w Madison, Wisconsin) – amerykański biolog teoretyczny i genetyk.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Sewall Wright · Zobacz więcej »

Siedlisko (biologia)

Koziorożec w Parc national de la Vanoise Siedlisko – zespół czynników abiotycznych (klimatyczno-glebowych), niezależnych od biocenozy, które panująw określonym miejscu, działających na rozwój poszczególnych organizmów, ich populacje lub całąbiocenozę.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Siedlisko (biologia) · Zobacz więcej »

Simon & Schuster

Simon & Schuster (wym. //) – amerykańskie wydawnictwo, spółka należąca do grupy mediowej Paramount, założone w Nowym Jorku w 1924 roku przez Richarda L. Simona i M. Lincolna Schustera.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Simon & Schuster · Zobacz więcej »

Sinice

Sinice, cyjanofity, cyjanobakterie, cyjanoprokariota (Cyanobacteria) – gromada organizmów samożywnych, dawniej uznawanych za rośliny, według nowszej taksonomii zaliczanych do Procaryota (prokarioty, królestwo bakterii).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Sinice · Zobacz więcej »

Skamieniałości

Skamieniała ryba Skamieniałości Parku Narodowym Skamieniałego Lasu Skamieniałości – zachowane w skałach szczątki organizmów (skamieniałości właściwe, strukturalne), a także ślady ich aktywności życiowej (skamieniałości śladowe).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Skamieniałości · Zobacz więcej »

Skorupa ziemska

skał osadowych12. Warstwa bazaltowa13. Warstwa granitowa14. Płaszcz ziemski15. Kierunek wsuwania się płyty oceanicznej pod kontynentalną16. Linia, wzdłuż której następuje wzajemne przemieszczanie się płyt Skorupa ziemska – część litosfery ograniczona od góry atmosferąlub hydrosferą, a od dołu granicząca z górnąwarstwąpłaszcza ziemskiego (nieciągłość Mohorovičicia nazywana też nieciągłościąMoho).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Skorupa ziemska · Zobacz więcej »

Society for the Study of Evolution

The Society for the Study of Evolution – stowarzyszenie naukowe skupiające specjalistów w zakresie ewolucji biologicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Society for the Study of Evolution · Zobacz więcej »

Soczewka (anatomia)

Skupianie światła przez soczewkę - po lewej z oddali, po prawej z bliska. Budowa soczewki według Gray’s Anatomy. Soczewka – część oka, przezroczysty, elastyczny narząd ogniskujący promienie świetlne tak, by tworzyły obraz odwrócony i pomniejszony na siatkówce.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Soczewka (anatomia) · Zobacz więcej »

Specjacja allopatryczna

Specjacja allopatryczna – typ specjacji, czyli powstawania nowych gatunków, w której decydującąrolę odgrywa powstanie bariery geograficznej, uniemożliwiającej fizyczny kontakt pomiędzy rozdzielonymi populacjami.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Specjacja allopatryczna · Zobacz więcej »

Specjacja parapatryczna

Specjacja parapatryczna jest procesem, który zachodzi, gdy nowo powstające gatunki sąjedynie częściowo izolowane geograficznie (stanowiączęści ciągłej populacji), czyli osobniki sąw stanie przekraczać bariery rozdzielające części populacji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Specjacja parapatryczna · Zobacz więcej »

Specjacja sympatryczna

Specjacja sympatryczna – rodzaj specjacji, czyli powstawania nowych gatunków opisywany w teorii ewolucji, różniący się znacząco od specjacji allopatrycznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Specjacja sympatryczna · Zobacz więcej »

Ssaki

Ssaki (Mammalia) – zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ssaki · Zobacz więcej »

Stany Zjednoczone

Stany Zjednoczone Ameryki, Stany Zjednoczone, potocznie Ameryka (ang. United States of America, USA; United States, US; pot. America), do 11 lipca 1778 r. Stany Zjednoczone Ameryki Północnej – państwo federacyjne w Ameryce Północnej składające się z 50 stanów, graniczące z Kanadąod północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Stany Zjednoczone · Zobacz więcej »

Stawonogi

Stawonogi (Arthropoda, z gr. ἄρθρον arthron – staw + πούς, ποδός pous, podos – noga) – najliczniejszy typ zwierząt na Ziemi.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Stawonogi · Zobacz więcej »

Storczykowate

''Cypripedium reginae'' ''Ponthieva maculata'' ''Bulbophyllum barbigerum'' Storczykowate (Orchidaceae Juss.) – rodzina roślin z grupy okrytozalążkowych obejmująca około 21 950–26 049 zaakceptowanych gatunków bylin (samożywnych i myko-heterotroficznych), zgrupowanych w 880 rodzajach.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Storczykowate · Zobacz więcej »

Stworzenie świata według Biblii

Stanisława Wyspiańskiego Stworzenie świata – pojęcie biblijne wyjaśniające naturę i sposób powstania wszechświata.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Stworzenie świata według Biblii · Zobacz więcej »

Symbiogeneza

Symbiogeneza – teoria powstawania gatunków na drodze integracji, symbiozy różnych gatunków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Symbiogeneza · Zobacz więcej »

Symbioza

ukwiałem Symbioza (łac. z gr. sym- 'współ-' i gr. bíos ‘życie’) – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Symbioza · Zobacz więcej »

Szósta katastrofa

Gołąb wędrowny był prawdopodobnie najliczniej występującym gatunkiem ptaka zamieszkującym kulę ziemską. Jego populacja szacowana była na pięć miliardów. Został wytępiony na skutek polowań. Ostatni żywy egzemplarz padł w niewoli w 1914 roku. Szósta katastrofa – potoczne określenie dotyczące współczesnego wymierania gatunków na Ziemi, określanego także jako „szóste masowe wymieranie”.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Szósta katastrofa · Zobacz więcej »

Szlak metaboliczny

Szlak metaboliczny – szereg następujących po sobie reakcji biochemicznych, w których produkt jednej reakcji jest substratem kolejnej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Szlak metaboliczny · Zobacz więcej »

Sztuczna inteligencja

Wielkiej Brytanii Sztuczna inteligencja, SI (AI) – inteligencja wykazywana przez urządzenia sztuczne (w przeciwieństwie do inteligencji naturalnej).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Sztuczna inteligencja · Zobacz więcej »

Sztuczne życie

Sztuczne życie – interdyscyplinarny kierunek badań, zorientowany na zrozumienie i wykorzystanie istoty życia.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Sztuczne życie · Zobacz więcej »

Szympans

Szympans (Pan) – rodzaj dużych ssaków naczelnych z podrodziny Homininae w obrębie rodziny człowiekowatych (Hominidae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Szympans · Zobacz więcej »

Teistyczny ewolucjonizm

Teistyczny ewolucjonizm (kreacjonizm ewolucyjny) – postawa filozoficzna zakładająca, że naukowy opis obserwowalnego świata, w szczególności opis ewolucji biologicznej i początku Wszechświata, jest zgodny z prawdami religijnymi dotyczącymi relacji Bóg-stworzenie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teistyczny ewolucjonizm · Zobacz więcej »

Teizm

Teizm (gr. θεoς „bóg”) – wiara w istnienie Boga, bogów lub bogiń, którzy sąosobami ingerującymi w losy świata lub jest on ich dziełem; czuwającymi nad biegiem wydarzeń lub podtrzymującymi świat w istnieniu oraz pogląd filozoficzno-religijny głoszący, że tacy bogowie istnieją; wiara w Boga lub bogów bez odrzucania objawienia, co jest charakterystyczne dla deizmu.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teizm · Zobacz więcej »

Teleologia

Teleologia (gr. télos – cel i logos – badanie) – teoria porządku celowego i pogląd, że porządek celowy zachodzi aktualnie w danej dziedzinie, zwłaszcza w całej rzeczywistości lub w całej rzeczywistości historycznej; dla tego drugiego znaczenia stosuje się także termin finalizm.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teleologia · Zobacz więcej »

Teolog

Grzegorzowi z Nazjanzu. Teolog – osoba zajmująca się systematycznym, opartym na metodach filozoficznych, historycznych i in., studium twierdzeń religijnych uznawanych za objawione dotyczących Boga oraz Jego relacji do świata, w myśl maksymy fides quaerens intellectum - wiara szukająca zrozumienia.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teolog · Zobacz więcej »

Teologia

Akademii Krakowskiej Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) lub sacra doctrina (święta nauka); bogoznawstwo – refleksja nad doktrynami religijnymi, wykraczająca poza religioznawstwo – nieoceniające ich prawdziwości – oraz poza filozofię religii, która to nie opiera się na wierze.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teologia · Zobacz więcej »

Teoria endosymbiozy

Teoria endosymbiozykolory oznaczają: czarny – błona komórkowa, różowy – eukariotyczny DNA, zielony – cyjanobakterie lub ctDNA, czerwony protobakterie lub mtDNA Teoria endosymbiozy – teoria stanowiąca, że mitochondria, plastydy (jak chloroplasty) i być może inne organella komórki eukariotycznej powstały na skutek endosymbiozy pomiędzy różnymi mikroorganizmami.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teoria endosymbiozy · Zobacz więcej »

Teoria naukowa

Teoria naukowa – całość logicznie spoistych uogólnień, wywnioskowanych na podstawie ustalonych faktów naukowych i powiązanych z dotychczasowym stanem nauki.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teoria naukowa · Zobacz więcej »

Teoria neutralna ewolucji molekularnej

Teoria neutralna ewolucji molekularnej – jedna z teorii ewolucji.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teoria neutralna ewolucji molekularnej · Zobacz więcej »

Teoria samorództwa

Abiogeneza, samorództwo (łac. generatio spontea, dosł.: samorzutne powstawanie – nazwa nadana przez Arystotelesa) – teoria, według której żywe organizmy powstały z materii nieożywionej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teoria samorództwa · Zobacz więcej »

Teoria wspólnego przodka

Hipoteza Wspólnego Przodka – postulat pochodzenia wszystkich organizmów żywych na Ziemi od wspólnego przodka/wspólnej puli genów.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Teoria wspólnego przodka · Zobacz więcej »

Termity

Termitiera w Somalii Australii / Queensland Termity (Isoptera) – rząd owadów społecznych z podgromady uskrzydlonych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Termity · Zobacz więcej »

The American Naturalist

The American Naturalist – amerykańskie czasopismo naukowe wydawane od roku 1867 przez American Society of Naturalists.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i The American Naturalist · Zobacz więcej »

The Blind Watchmaker

The Blind Watchmaker – telewizyjny film edukacyjny zrealizowany dla BBC HORIZON na podstawie książki pod tym samym tytułem przez Jeremiego Taylora i Richarda Dawkinsa.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i The Blind Watchmaker · Zobacz więcej »

The Daily Telegraph

The Daily Telegraph (w wersji internetowej: The Telegraph) – brytyjski dziennik poranny o profilu konserwatywnym, założony przez pułkownika Arthura B. Sleigha w 1855 w Londynie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i The Daily Telegraph · Zobacz więcej »

The New York Times

Budynku New York Times przy 620 Eighth Avenue (2007-) Wejście do dawnej siedziby „The New York Times” w Nowym Jorku przy 229 West 43rd Street (-2007) Okładka z 24.05.2020 The New York Times (NYT) – jeden z najważniejszych amerykańskich dzienników, wychodzący w Nowym Jorku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i The New York Times · Zobacz więcej »

Theodosius Dobzhansky

Theodosius Dobzhansky (Fieodosij Grigorjewicz Dobżanskij; ur. 25 stycznia 1900 w Niemirowie, zm. 18 grudnia 1975 w San Jacinto) – genetyk, który od 1927 mieszkał w Stanach Zjednoczonych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Theodosius Dobzhansky · Zobacz więcej »

Thomas Henry Huxley

Thomas Henry Huxley (ur. 4 maja 1825 w Ealing w Middlesex, zm. 29 czerwca 1895 w Eastbourne w Susseksie) – angielski naukowiec: zoolog, paleontolog, fizjolog i filozof, a z wykształcenia lekarz; członek Royal Society, w latach 1883–1885 jego prezes, profesor Royal School of Mines i Royal College of Surgeons.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Thomas Henry Huxley · Zobacz więcej »

Thomas Malthus

Thomas Robert Malthus (ur. 13 lutego bądź 14 lutego bądź 17 lutego 1766 w Surrey, zm. w grudniu 1834 w Bath) – ekonomista angielski, duchowny anglikański, który prowadził badania z pogranicza ekonomii i socjologii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Thomas Malthus · Zobacz więcej »

Tlen

Tlen (O) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Tlen · Zobacz więcej »

Tomka wonna

Tomka wonna (Anthoxanthum odoratum L.) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Tomka wonna · Zobacz więcej »

Towarzystwo Linneuszowskie w Londynie

Towarzystwo Linneuszowskie w Londynie (ang. The Linnean Society of London) – jedno z najstarszych stowarzyszeń naukowych w Londynie.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Towarzystwo Linneuszowskie w Londynie · Zobacz więcej »

Transpozon

Transpozon − sekwencja DNA, która może przemieszczać się na innąpozycję w genomie tej samej komórki w wyniku procesu zwanego transpozycją.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Transpozon · Zobacz więcej »

Trójca Święta

Wyobrażenie Trójcy Świętej Trójca Święta, Święta Trójca (także Trinitas, stgr. Αγια Τριας, trb. Hágia Trías) – chrześcijański dogmat uznający, że Bóg jest Bogiem Trójjedynym, istniejącym jako trzy Osoby – po grecku hipostazy – pozostając jednocześnie jednym Bytem.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Trójca Święta · Zobacz więcej »

Tufts University

Tufts University – amerykańska uczelnia wyższa z siedzibąw Medford w stanie Massachusetts.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Tufts University · Zobacz więcej »

Typ (biologia)

gatunek Typ (phylum) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa od królestwa, a wyższa od gromady (classis) w systematyce zwierząt lub klasy (classis) w botanice.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Typ (biologia) · Zobacz więcej »

Tyranozaur

Tyranozaur (Tyrannosaurus) – rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurówSłowo „tyranozaury” odnosi się nie tylko do kilkudziesięciu znanych osobników T. rex, ale i też do całej rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Tyranozaur · Zobacz więcej »

Układ odpornościowy

skaningowego mikroskopu elektronowego) Układ odpornościowy, układ immunologiczny – układ narządów umożliwiających działanie mechanizmom odporności.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Układ odpornościowy · Zobacz więcej »

United States Geological Survey

United States Geological Survey (USGS) – amerykańska agencja naukowo-badawcza, założona 3 marca 1879 roku, zajmująca się problemami z zakresu czterech dyscyplin nauk o Ziemi: biologii, geografii, geologii i hydrologii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i United States Geological Survey · Zobacz więcej »

University of California Press

Stoisko University of California Press na konferencja Amerykańskiego Stowarzyszenia Socjologicznego, 2008 University of California Press – amerykańskie wydawnictwo naukowe założone w 1893.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i University of California Press · Zobacz więcej »

University of Cambridge

University of Cambridge – brytyjski uniwersytet państwowy w Cambridge we wschodniej Anglii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i University of Cambridge · Zobacz więcej »

University of Chicago

Uniwersytet Chicagowski (również Uniwersytet w Chicago) – jeden z najbardziej prestiżowych uniwersytetów amerykańskich, założony w 1890 przez przedsiębiorcę i twórcę koncernu Standard Oil, Johna Rockefellera, w Chicago.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i University of Chicago · Zobacz więcej »

University of Chicago Press

University of Chicago Press – największe amerykańskie wydawnictwo akademickie, należące do Uniwersytetu Chicagowskiego, znane z publikowania poradnika na temat stylu pisanego języka angielskiego, The Chicago Manual of Style.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i University of Chicago Press · Zobacz więcej »

University of Leeds

University of Leeds – uniwersytet w mieście Leeds, w północnej Anglii, w hrabstwie West Yorkshire.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i University of Leeds · Zobacz więcej »

Uniwersytet Rutgersa

Henry Rutgers (1745–1830), portret wykonany przez Henry'ego Inmana (1801–1846) Uniwersytet Rutgersa; Rutgers, Uniwersytet Stanu New Jersey (Rutgers University; formalnie: Rutgers, The State University of New Jersey) – największa instytucja edukacyjna w amerykańskim stanie New Jersey.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Uniwersytet Rutgersa · Zobacz więcej »

Walenie

Walenie (Cetacea) – infrarząd ssaków (w kladystyce to klad w obrębie parzystokopytnych) z podrzędu Whippomorpha w rzędzie parzystokopytnych (Artiodactyla).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Walenie · Zobacz więcej »

Wariancja fenotypowa

Wariancja fenotypowa lub inaczej zmienność fenotypowa v_p składa się z dwóch podstawowych składników.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wariancja fenotypowa · Zobacz więcej »

Węże

Żmija zygzakowata – jeden z gatunków węży występujących w Polsce Węże (Serpentes) – podrząd gadów z rzędu łuskonośnych.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Węże · Zobacz więcej »

Węglowodany

Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu sąto organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadajądwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Węglowodany · Zobacz więcej »

Wić

pompąprotonowa Przykłady schematu ułożenia bakteryjnych wici. A-Monotrichus; B-Lophotrichus; C-Amphitrichus; D-Peritrichus Wić (łac. flagellum, l.mn. flagella) – organellum ruchu wyrastające z powierzchni komórki u niektórych mikroorganizmów, bakterii, pierwotniaków, niektórych grzybów, niższych roślin i komórek zwierząt, np.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wić · Zobacz więcej »

Wiechlinowate

Schemat budowy kwiatów i narys kwiatowyA – plewa, B – plewka dolna, C – ość, 1 – plewka górna,2 - łuszczki, 3-pręciki, 4 – słupek, 5 – znamię słupka Pochwy i języczki liściowe (wiechlina zwyczajna) Rozmnażanie się wegetatywne traw Wiechlinowate, trawy (Poaceae (R. Br.) Barnh., Gramineae Juss.) – rodzina roślin należąca do rzędu wiechlinowców.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wiechlinowate · Zobacz więcej »

William Bryan

William Jennings Bryan (ur. 19 marca 1860 w Salem, zm. 26 lipca 1925 w Dayton) – amerykański polityk, kandydat partii demokratycznej na prezydenta USA w latach 1896, 1900 i 1908, prawnik i 41.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i William Bryan · Zobacz więcej »

William Ellery Leonard

Oryginalny zapis eposu Gilgamesz Renesansowa edycja poematu Lukrecjusza ''O naturze wszechrzeczy'' William Ellery Channing Leonard (ur. 25 stycznia 1876 w Plainfield, zm. 2 maja 1944 w Madison) – amerykański filolog literaturoznawca, dramaturg, poeta i tłumacz.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i William Ellery Leonard · Zobacz więcej »

William Paley

William Paley William Paley (lipiec 1743 – 25 maja 1805) – angielski teolog, apologeta chrześcijaństwa, filozof i utylitarysta, przedstawiciel tzw.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i William Paley · Zobacz więcej »

Wirusy

filowirusów HIV Podstawowa struktura wirusa'''A.''' Wirusy bezotoczkowe '''B.''' Wirusy otoczkowe1. Kapsyd2. Kwas nukleinowy3. Kapsomer4. Nukleokapsyd5. Wirion6. Osłonka lipidowa7. Wypustki Wirusy („trucizna, jad”) – niewielkie cząstki zakaźne infekujące wszystkie formy życia, niezdolne do namnażania się poza komórkąpełniącąrolę gospodarza.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wirusy · Zobacz więcej »

Wrotki (biologia)

thumb Wrotki (Rotifera, zwane też wcześniej jako Rotatoria) – typ małych (50-2000 µm), przezroczystych zwierząt bezkręgowych z charakterystycznym wieńcem rzęsków (aparatem wrotnym), od których pochodzi nazwa typu i o stałej dla gatunku liczbie komórek ciała (z tego względu, wzrost osobniczy odbywa się nie przez przyrost liczby komórek, tylko przez zwiększenie rozmiarów komórek ciała).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wrotki (biologia) · Zobacz więcej »

Wszechświat

mikrofalowego promieniowania tła, pokazująca obraz wczesnego Wszechświata (na podstawie danych zebranych przez sondę WMAP) gwiazdy, 26,8% to ciemna materia,68,3% to ciemna energia Wszechświat – wszystko, co istnieje fizycznie: cała czasoprzestrzeń oraz wszystkie wypełniające jąformy energii jak materia i pola fizyczne; synonim słów „natura” i „przyroda”.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wszechświat · Zobacz więcej »

Wyścig zbrojeń (ewolucja)

Wyścig zbrojeń, ewolucyjny wyścig zbrojeń – rodzaj koewolucji układów gatunków, między którymi zachodząinterakcje antagonistyczne analogiczny do procesu o tej samej nazwie występującym w wojskowości.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wyścig zbrojeń (ewolucja) · Zobacz więcej »

Wymieranie

Wilk workowaty występował na Tasmanii i w Australii Wymieranie, wyginięcie, ekstynkcja – proces zanikania gatunków lub innej grupy taksonomicznej.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wymieranie · Zobacz więcej »

Wymieranie kredowe

Uderzenie meteorytu w wizji artysty granicę K-T iłowca zawierającątysiąckrotnie więcej irydu, niż w warstwach wyższej i niższej. Obrazek z San Diego Natural History Museum Wymieranie kredowe – masowe wymieranie sprzed 66 milionów lat, podczas którego wyginęło około 3/4 gatunków roślin i zwierząt żyjących na Ziemi, w tym nieptasie dinozaury.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wymieranie kredowe · Zobacz więcej »

Wymieranie permskie

kredy, ''End Eocene'' – koniec eocenu Wymieranie permskie – masowe wymieranie gatunków pod koniec permu, ok.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wymieranie permskie · Zobacz więcej »

Wyrostek robaczkowy

Wyrostek robaczkowy (łac. appendix vermiformis) – cienkie uwypuklenie jelita ślepego u niektórych ssaków.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wyrostek robaczkowy · Zobacz więcej »

Wywilżna karłowata

Laboratoryjna hodowla muszki owocówki w fiolce z papkąowocowąDrosophila melanogaster Wywilżna karłowata, drozofila karłówka, muszka owocowa, wywilżnia, wywilżanka, drozofila, octówka (Drosophila melanogaster) – niewielki owad (wielkości 2–3 mm) z rzędu muchówek.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Wywilżna karłowata · Zobacz więcej »

Zachowanie

Zachowanie (ang. behavior) – skoordynowane postępowanie organizmu w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, różnego rodzaju reakcje na bodźceZobacz też bodźce w psychologii i w fizjologii.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zachowanie · Zobacz więcej »

Zarodek

trzmieliny europejskiej Zarodek lub z greckiego embrion (ἔμβρυον) – organizm roślinny lub zwierzęcy (także ludzki) we wczesnym etapie rozwoju zwanym okresem zarodkowym.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zarodek · Zobacz więcej »

Zasada Gausego

Zasada Gausego – zasada konkurencyjnego wypierania, hipoteza Gausego, mówiąca o tym, że jeśli dwa gatunki (populacje) mająidentyczne nisze ekologiczne, nie mogąwspółistnieć i w konsekwencji jeden wypiera drugi.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zasada Gausego · Zobacz więcej »

Zasady azotowe

Zasady azotowe – związki chemiczne mające w swoim składzie azot i jednocześnie wykazujące własności zasadowe.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zasady azotowe · Zobacz więcej »

Ząb mądrości

Cztery zęby mądrości u człowieka Ząb mądrości w żuchwie – RTG Schemat ukazujący umiejscowienie zębów mądrości (zaznaczone na czerwono) w żuchwie u dorosłego człowieka. Po prawej schemat uzębienia mlecznego, w którym zęby mądrości nie występują. Usunięty, dolny ząb mądrości. Zęby mądrości (pot. „ósemki”) – zwyczajowe określenie zębów trzonowych, będących ostatnimi zębami w łukach zębowych szczęki i żuchwy z każdej strony.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ząb mądrości · Zobacz więcej »

Zegar molekularny

Zegar molekularny – metoda pozwalająca oszacować kolejność i czas oddzielania się różnych linii ewolucyjnych na podstawie liczby mutacji nagromadzonych u poszczególnych współczesnych form.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zegar molekularny · Zobacz więcej »

Zięba zwyczajna

Podgatunek ''F. c. palmae'', Wyspy Kanaryjskie Zięba zwyczajna, zięba (Fringilla coelebs) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zięba zwyczajna · Zobacz więcej »

Zięby Darwina

Johna Goulda) Zięby Darwina – grupa kilkunastu niewielkich, bardzo podobnych do siebie gatunków ptaków odkrytych przez Karola Darwina podczas wyprawy HMS Beagle (zob. też John Gould).

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zięby Darwina · Zobacz więcej »

Ziemia

Ziemia (trb. Gaja) – trzecia, licząc od Słońca, oraz piąta pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Ziemia · Zobacz więcej »

Zmienność genetyczna

Zmienność genetyczna – naturalne różnice sekwencji DNA (genotypu) organizmów jednego gatunku.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zmienność genetyczna · Zobacz więcej »

Zwierzę stałocieplne

strusi Zwierzę stałocieplne, inaczej: ciepłokrwiste, endotermiczne, homojotermiczne (gr. homoios ‘podobny’) – zwierzę, którego temperatura (zwana też ciepłotąciała) jest względnie stała i w znacznym stopniu niezależna od temperatury otoczenia, a jej dobowe wahania nie sąwiększe od kilku stopni.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zwierzę stałocieplne · Zobacz więcej »

Zwierzęta

Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się.

Nowy!!: Ewolucja biologiczna i Zwierzęta · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Ewolucja (biologia), Nowy obraz ewolucji i systematyki, Paralelizm biomorfozy i ewolucji, Teoria ewolucji.

Unionpedia jest koncepcja lub sieci semantycznej mapie zorganizowane jak encyklopedii lub słownika. To daje krótką definicję każdej koncepcji i jej związków.

To jest olbrzymia mapa mentalna online, który służy jako podstawa do schematów koncepcyjnych. Jest darmowy i każdy artykuł lub dokument można pobrać. Jest to narzędzie, zasobów lub odniesienie do nauki, badań, edukacji, nauki lub nauczania, które mogą być wykorzystywane przez nauczycieli, pedagogów, uczniów lub studentów; dla świata akademickiego: dla szkoły podstawowej, średniej, gimnazjum, środku, uczelni, stopień technicznej, kolegium, uniwersytet, licencjackich, magisterskich lub stopnia doktora; dla dokumentów, raportów, projektów, pomysłów, dokumentacji, badań, podsumowań, lub pracy. Oto definicja, wyjaśnienie, opis lub znaczenie każdego znaczące na które potrzebujesz informacji, a także wykaz związanych z nimi pojęć, jak słownik. Dostępne w języku polski, angielski, hiszpański, portugalski, Japoński, chiński, francuski, niemiecki, włoski, holenderski, rosyjski, arabski, hindi, szwedzki, ukraiński, węgierski, kataloński, czeski, hebrajski, duński, fiński, indonezyjski, norweski, rumuński, turecki, wietnamski, koreański, tajski, grecki, bułgarski, chorwacki, słowacki, litewski, filipiński, łotewski, estoński i słoweński. Więcej języków wkrótce.

Wszystkie informacje ekstrahowano z Wikipedia, i jest dostępny na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.

Unionpedia nie jest wspierana ani powiązana z Fundacją Wikimedia.

Google Play, Android i logo Google Play są znakami towarowymi firmy Google Inc.

Polityka prywatności

TowarzyskiPrzybywający