Szybszy dostęp niż przeglądarce!
194 kontakty: A priori, Absolutyzm oświecony, Adam Smith, Akademia (starożytność), Akademia Florencka, Alchemia, Antropocentryzm, Arystotelizm, Ateizm, Émilie du Châtelet, Étienne de Condillac, Barok, Baruch Spinoza, Bóg, Bertrand Russell, Byt, Christian Wolff, Claude Adrien Helvétius, Cogito ergo sum, Cyceron, David Hume, Deizm, Deklaracja praw człowieka i obywatela, Denis Diderot, Devotio moderna, Dewocja, Doświadczenie, Duchowość, Elisabeth Simmern van Pallandt, Emocja, Empiryzm, Epikureizm, Epistemologia, Erazm z Rotterdamu, Esej, Etyka chrześcijańska, Feudalizm, Filozofia średniowieczna, Filozofia francuska, Filozofia języka, Filozofia krytyczna (pojęcie), Filozofia przyrody, Filozofia rzymska, Filozofia starożytna, Filozofia umysłu, Filozofia Zachodu, Florencja, Francis Bacon (filozof), Francis Hutcheson, Franciszek Suárez, ..., Fundacjonalizm, Galileusz, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, George Berkeley (filozof), Giordano Bruno, Giovanni Pico della Mirandola, Godność, Gottfried Wilhelm Leibniz, Gotthold Ephraim Lessing, Hugo Grocjusz, Humanizm renesansowy, Idea, Idealizm niemiecki, Ignacy Loyola, Immanuel Kant, Indywidualizm, Isaac Newton, Jacopo Zabarella, Jasność i wyraźność, Język grecki klasyczny, Jean le Rond d’Alembert, Jean Meslier, Jean-Jacques Rousseau, John Locke, Joseph Wright of Derby, Julien Offray de La Mettrie, Kabała, Kalwinizm, Kapitalizm, Katolicyzm, Kazuistyka, Klasa społeczna, Komentarz (gatunek literacki), Konserwatyzm, Konstytucja Stanów Zjednoczonych, Kontrreformacja, Kosma Medyceusz Starszy, Krytyka czystego rozumu, Książę, Kwintylian, Legitymizacja władzy, Leonardo da Vinci, Lewica, Liberalizm, Lud, Luteranizm, Margaret Cavendish, Marsilio Ficino, Matematyczne zasady filozofii naturalnej, Matematyczność świata, Matematyka, Materializm, Mechanicyzm, Metoda naukowa, Miasto Słońca, Michel de Montaigne, Mieszczaństwo, Mikołaj Kopernik, Mistycyzm, Monteskiusz, Moses Mendelssohn, Natura ludzka, Natywizm, Neostoicyzm, Niccolò Machiavelli, Nicolas Malebranche, Normy moralne, Nowożytność, Oczywistość, Okazjonalizm, Okultyzm, Ontologia, Organon, Paradygmat, Paul d’Holbach, Pierre Gassendi, Platon, Platonizm, Platonizm renesansowy, Postęp, Postęp społeczny, Postmodernizm (filozofia), Powiastka filozoficzna, Prawa obywatelskie, Prawica, Prawo międzynarodowe, Prawo podmiotowe, Problem demarkacji, Protestantyzm, Przewrót kopernikański, Racjonalizm filozoficzny, Równość społeczna, Reformacja, René Descartes, Renesans, Republikanizm, Res cogitans, Retoryka, Rewolucja francuska, Romantyzm, Rozprawa (nauka), Rozprawa o metodzie, Rozum, Rozumowanie indukcyjne, Rzecz, Rzecz sama w sobie, Rzeczpospolita uczonych, Salon literacki, Scena polityczna, Sceptycyzm, Scholastyka (filozofia), Sentymentalizm, Społeczność międzynarodowa, Stan natury (filozofia), Stanford Encyclopedia of Philosophy, Summa, Suwerenność, System filozoficzny, Tabula rasa, Teologia moralna, Teoria postępu, Thomas Hobbes, Thomas Moore, Thomas Reid, Tomizm, Tommaso Campanella, Traktat (nauka), Umowa społeczna, Umysł, Uniwersalizm cesarski, Uniwersalizm papieski, Uniwersytet Stanforda, Uniwersytet w Heidelbergu, Utopia, Utopia (utwór), Voltaire, Wątpienie, Wiara religijna, Wiedza, Wielka encyklopedia francuska, Wojna sprawiedliwa, Wolność, Wolności obywatelskie, Zwierciadło (literatura). Rozwiń indeks (144 jeszcze) »
A priori
A priori (łac. „z góry”, „uprzedzając fakty”, „z założenia”) – wyrażenie, które w filozofii Zachodu od czasów Immanuela Kanta nabrało powszechnego znaczenia na określenie tego, co pierwotne, uprzednie lub wcześniejsze i niepodlegające dowodzeniu – stało się antonimem określenia a posteriori dla tego, co wtórne.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i A priori · Zobacz więcej »
Absolutyzm oświecony
Fryderyk II spotyka się z filozofami przy okrągłym stole Absolutyzm oświecony – odmiana absolutyzmu – forma ustroju państwa rozpowszechniona w Europie w II połowie XVIII w., w której władca uznaje niektóre zasady umowy społecznej między sobą, a społeczeństwem; przyznaje mu pewne wolności np.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Absolutyzm oświecony · Zobacz więcej »
Adam Smith
Adam Smith (ur. w Kirkcaldy, zm. 17 lipca 1790 w Edynburgu) – szkocki myśliciel i filozof, autor Badań nad naturąi przyczynami bogactwa narodów (1776), które były jednąz pierwszych prób usystematyzowania wiedzy na temat historii rozwoju przemysłu i handlu w Europie.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Adam Smith · Zobacz więcej »
Akademia (starożytność)
Pałacu Apostolskim Akademia – szkoła założona w Atenach ok.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Akademia (starożytność) · Zobacz więcej »
Akademia Florencka
Villa di Careggi – siedziba Akademii Akademia Florencka (Akademia Platońska we Florencji, Accademia Platonica) – szkoła filozoficzna założona w 1462 we Florencji, będąca czołowym ośrodkiem renesansowego platonizmu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Akademia Florencka · Zobacz więcej »
Alchemia
Jana Matejki Alchemia – przednaukowa praktyka łącząca elementy, które zawarte sąobecnie w chemii, fizyce, sztuce, semiotyce, psychologii, parapsychologii, metalurgii, medycynie, astrologii, mistycyzmie i religii.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Alchemia · Zobacz więcej »
Antropocentryzm
Antropocentryzm (z gr. anthropos – człowiek i gr. kentron – środek koła) – pogląd filozoficzny i religijny, według którego człowiek stanowi centrum i cel Wszechświata.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Antropocentryzm · Zobacz więcej »
Arystotelizm
Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczościąArystotelesa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Arystotelizm · Zobacz więcej »
Ateizm
Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Ateizm · Zobacz więcej »
Émilie du Châtelet
Émilie du Châtelet // (właściwie: Gabrielle Émilie Le Tonnelier de Breteuil, markiza du Châtelet, ur. 17 grudnia 1706 w Paryżu, zm. 10 września 1749 w Lunéville) – francuska intelektualistka: pisarka, matematyczka i fizyczka, przyjaciółka Voltaire’a.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Émilie du Châtelet · Zobacz więcej »
Étienne de Condillac
Étienne Bonnot de Condillac (ur. 30 września 1715 w Grenoble, zm. 3 sierpnia 1780 w Beaugency) – francuski filozof i duchowny epoki oświecenia, młodszy brat Gabriela Mably.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Étienne de Condillac · Zobacz więcej »
Barok
Fara poznańskaAnnibale Carracci, ''Domine, quo vadis'' Kościół Il Gesù w RzymieAndrea Pozzo, ''Apoteoza św. Ignacego'' Bartolomé Esteban Murillo, ''Immaculata'' Pałac w WilanowieBarok (prawdopodobnie z port. barroco – perła o nieregularnym kształcie, z wł. – dziwność, nietypowość) – główny kierunek w kulturze europejskiej, którego trwanie datuje się od końca XVI wieku do XVIII wiekuCz.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Barok · Zobacz więcej »
Baruch Spinoza
łac. ''Terra hic Benedicti de Spinoza in Ecclesia Nova olim sepulti ossa tegit'' Baruch Spinoza, Benedictus Despinoza, Benedictus d’Espinoza (ur. 24 listopada 1632 w Amsterdamie, zm. 21 lutego 1677 w Hadze) – filozof niderlandzki pochodzenia portugalsko-żydowskiego, konkretniej sefardyjskiego; z zawodu rzemieślnik optyczny.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Baruch Spinoza · Zobacz więcej »
Bóg
Bóg stwarzający świat'', Muzeum Brytyjskie tetragram JHWH nad obrazem Jezusa Kopia obok Wawelu. Kraków Kaligrafia słowa Allah antyczny Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie (jednej bądź wielu) uznaje większość religii.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Bóg · Zobacz więcej »
Bertrand Russell
Bertrand Russell w roku 1893 Bertrand Russell w roku 1907 Bertrand Arthur William Russell, 3.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Bertrand Russell · Zobacz więcej »
Byt
Dwa krzesła – przykład bytów materialnych. Byt (gr. το ον to on lub ουσια ousia) – podstawowe pojęcie filozoficzne z dziedziny ontologii i metafizyki, mające na celu określenie stanu istnienia rzeczy jako elementu życia i wszechświata.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Byt · Zobacz więcej »
Christian Wolff
Tablica pamiątkowa we Wrocławiu Christian Wolff (ur. 24 stycznia 1679 we Wrocławiu, zm. 9 kwietnia 1754 w Halle) – niemiecki filozof, matematyk, i prawnik, profesor na Uniwersytecie w Halle, jeden z czołowych przedstawicieli wczesnego oświecenia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Christian Wolff · Zobacz więcej »
Claude Adrien Helvétius
Claude Adrien Helvétius, Helwecjusz (ur. 26 lutego 1715 w Paryżu, zm. 26 października 1771 w Paryżu) – francuski filozof i literat, jeden z twórców Wielkiej Encyklopedii Francuskiej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Claude Adrien Helvétius · Zobacz więcej »
Cogito ergo sum
''Cogito ergo sum'' jest jednym z najsłynniejszych cytatów filozoficznych. Tutaj na pomniku Kartezjusza w Tours (Francja). Cogito ergo sum – łacińskie zdanie będące konkluzjąwywodu, w którym René Descartes (Kartezjusz) poszukuje niepowątpiewalnych podstaw wiedzy.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Cogito ergo sum · Zobacz więcej »
Cyceron
Marek Tulliusz Cyceron, inaczej Marek Tulliusz CyceroNiekiedy w literaturze polskiej można również spotkać formy Ciceron lub Cicero.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Cyceron · Zobacz więcej »
David Hume
David Hume (ur. w Edynburgu, zm. 25 sierpnia 1776 tamże) – szkocki filozof, historyk i ekonomista.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i David Hume · Zobacz więcej »
Deizm
Deizm – nurt religijno-filozoficzny, którego cechąwspólnąjest przekonanie, że racjonalnie można uzasadnić istnienie jedynie Boga bezosobowego, będącego konstruktorem świata rozumianego jako mechanizm oraz źródłem praw, według których ten mechanizm świata działa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Deizm · Zobacz więcej »
Deklaracja praw człowieka i obywatela
Deklaracja praw człowieka i obywatela przedstawiona w formie zbliżonej do Dekalogu Deklaracja praw człowieka i obywatela – dokument programowy rewolucji francuskiej, uchwalony 26 sierpnia 1789 przez Konstytuantę.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Deklaracja praw człowieka i obywatela · Zobacz więcej »
Denis Diderot
Denis Diderot, wym.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Denis Diderot · Zobacz więcej »
Devotio moderna
Devotio moderna (łac. „nowoczesna pobożność”) – nurt pobożności rozwijający się w XIV i XV wieku w Niderlandach i Nadrenii wśród zamożnych i wykształconych mieszczan.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Devotio moderna · Zobacz więcej »
Dewocja
Dewocja (łac. devotio – poświęcenie, ofiarowanie) lub bigoteria (fr. bigoterie – jw.) – pobożność, gorliwość w zachowaniach religijnych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Dewocja · Zobacz więcej »
Doświadczenie
Azji raczej przez ''doświadczenie'' niż przez uczenie się na pamięć. Doświadczenie – powszechne pojęcie składające się z wiedzy lub umiejętności w obserwacjach pewnych rzeczy, wydarzeń, uzyskanych poprzez zaangażowanie w ujawnienie tych rzeczy lub wydarzeń.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Doświadczenie · Zobacz więcej »
Duchowość
symbole religijne Duchowość – pojęcie wieloznaczne, kojarzone albo z działaniem sił nadnaturalnych, albo ze szczególnym (często z wartościującym epitetem „wyższy”) wymiarem psychiki; może też być pojmowana w sposób łączący powyższe dwa sposoby, traktując wymiar duchowy jako należący do sfery nadnaturalnej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Duchowość · Zobacz więcej »
Elisabeth Simmern van Pallandt
Elisabeth Simmern van Pallandt (znana częściej jako księżniczka czeska Elżbieta lub Elżbieta z Palatynatu; ur. 26 grudnia 1618, zm. 8 lutego 1680 w Herford) – córka Fryderyka V Wittelsbacha i Elżbiety Stuart, filozofka wczesnonowożytna, znana ze swojej obszernej korespondencji z Kartezjuszem.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Elisabeth Simmern van Pallandt · Zobacz więcej »
Emocja
EmocjaZamiennie z pojęciem emocje bywa używane pojęcie uczucia, które nie jest równoznaczne.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Emocja · Zobacz więcej »
Empiryzm
Empiryzm (od empeiría – „doświadczenie”) – kierunek filozoficzny głoszący, że źródłem ludzkiego poznania sąwyłącznie lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, natomiast wszelkie idee, teorie itp.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Empiryzm · Zobacz więcej »
Epikureizm
Epikur Epikureizm – kierunek filozoficzny zapoczątkowany w starożytności przez Epikura, ok.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Epikureizm · Zobacz więcej »
Epistemologia
Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Epistemologia · Zobacz więcej »
Erazm z Rotterdamu
Erazm z Rotterdamu, łac. Desiderius Erasmus Roterodamus, właściwie Geert Geerts, Gerhard Gerhardson.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Erazm z Rotterdamu · Zobacz więcej »
Esej
Prób'' Montaigne’a z 1588 roku Esej (z „próba”) – forma literacka lub literacko-naukowa, prezentująca punkt widzenia autora.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Esej · Zobacz więcej »
Etyka chrześcijańska
Bransoletka:,,Co Jezus by zrobił?''. Zachęca chrześcijan do naśladowania w swoim życiu Jezusa Chrystusa, który wypełnił w najdoskonalszy sposób wolę Boga. Etyka chrześcijańska (czasami teologia moralna) – etyka oparta na chrześcijaństwie.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Etyka chrześcijańska · Zobacz więcej »
Feudalizm
Feudalizm (z lub feudum – lenno) – nazwa określająca ustrój społeczno-gospodarczo-polityczny rozpowszechniony w średniowiecznej Europie, trwający do rewolucji francuskiej, uznany za metodę rządzenia opierającąsię na systemie hierarchicznej zależności jednostek, z podziałem społeczeństwa na trzy stany: duchowieństwo, rycerstwo i chłopstwo oraz władców (książęta, królowie, cesarzowie, hanowie i sułtanowie).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Feudalizm · Zobacz więcej »
Filozofia średniowieczna
Herrady z Landsbergu Zachodnioeuropejska filozofia średniowieczna – okres w historii filozofii obejmujący różne nurty filozoficzne rozwijane w średniowieczu na obszarze zachodniego chrześcijaństwa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia średniowieczna · Zobacz więcej »
Filozofia francuska
Filozofia francuska – filozofia uprawiana w języku francuskim od końca średniowiecza po czasy współczesne.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia francuska · Zobacz więcej »
Filozofia języka
Filozofia języka – dział filozofii podejmujący problem natury, pochodzenia oraz użycia języka.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia języka · Zobacz więcej »
Filozofia krytyczna (pojęcie)
Filozofia krytyczna – rozległy projekt badawczo-filozoficzny podjęty przez Immanuela Kanta w tzw.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia krytyczna (pojęcie) · Zobacz więcej »
Filozofia przyrody
Bardzo bogatych godzinek księcia de Berry'', ok. 1410) Filozofia przyrody – dział filozofii zajmujący się refleksjąnad naturą, wiedząna jej temat oraz stosunkiem do niej człowieka.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia przyrody · Zobacz więcej »
Filozofia rzymska
Filozofia rzymska (filozofia starożytnego Rzymu) – filozofia uprawiana przez Rzymian.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia rzymska · Zobacz więcej »
Filozofia starożytna
Muzeum Kapitolińskim Filozofia starożytna – dyscyplina ukształtowana w starożytnej Grecji pod koniec VII w. p.n.e., zajmująca się najbardziej fundamentalnymi pytaniami dotyczącymi rzeczywistości, człowieka i myślenia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia starożytna · Zobacz więcej »
Filozofia umysłu
pseudonaukę Filozofia umysłu – dziedzina filozofii zajmująca się badaniami umysłu, zjawisk mentalnych, funkcji mentalnych, własności mentalnych, świadomości oraz ich relacji wobec ciała, a zwłaszcza względem mózgu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia umysłu · Zobacz więcej »
Filozofia Zachodu
Filozofia Zachodu lub filozofia europejska – myśl filozoficzna cywilizacji zachodniej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Filozofia Zachodu · Zobacz więcej »
Florencja
Florencja (MAF) – miasto w środkowych Włoszech, nad Arno, u stóp Apeninów, stolica Toskanii i prowincji Florencja, stolica Włoch w latach 1865–1871.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Florencja · Zobacz więcej »
Francis Bacon (filozof)
Francis Bacon, 1.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Francis Bacon (filozof) · Zobacz więcej »
Francis Hutcheson
Francis Hutcheson (ur. 8 sierpnia 1694 w Saintfield, w Irlandii, zm. 8 sierpnia 1746 w Glasgow) – szkocko-irlandzki filozof, przedstawiciel szkockiego oświecenia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Francis Hutcheson · Zobacz więcej »
Franciszek Suárez
''Summae theologiae. De Deo uno et trino'', I, 1607 ''Commentariorum ac disputationum in tertiam partem divi Thomae'' (1590). Franciszek Suárez SJ (ur. 5 stycznia 1548 w Grenadzie, zm. 25 września 1617 w Lizbonie lub Coimbrze) – hiszpański filozof neoscholastyczny.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Franciszek Suárez · Zobacz więcej »
Fundacjonalizm
Posąg Kartezjusza z cytatem ''"Cogito ergo sum"'' (Tours, Francja). Fundamentalizm epistemologiczny, (nieprawidłowo z ang. nazywany też fundacjonalizmem lub fundacjonizmem) – stanowisko epistemologiczne dotyczące sposobów uzasadniania sądów, zdań czy przekonań składających się na wiedzę.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Fundacjonalizm · Zobacz więcej »
Galileusz
Galileusz, właśc.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Galileusz · Zobacz więcej »
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (ur. 27 sierpnia 1770 w Stuttgarcie, zm. 14 listopada 1831 w Berlinie) – niemiecki filozof, twórca nowoczesnego systemu idealistycznego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Georg Wilhelm Friedrich Hegel · Zobacz więcej »
George Berkeley (filozof)
George Berkeley (IPA; ur. 12 marca 1685 w Dysert Castle w hrabstwie Kilkenny, zm. 14 stycznia 1753 w Oksfordzie) – irlandzki filozof, myśliciel, misjonarz anglikański i biskup Cloyne.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i George Berkeley (filozof) · Zobacz więcej »
Giordano Bruno
Giordano Bruno (właśc. Philippo Bruno, ur. w styczniu 1548 w Noli, zm. 17 lutego 1600 w Rzymie) – włoski filozof, teolog, poeta i przejściowo duchowny katolicki z zakonu dominikanów (1565/6–1579); renesansowy humanista, filozof hermetyczny.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Giordano Bruno · Zobacz więcej »
Giovanni Pico della Mirandola
Giovanni Pico della Mirandola (ur. 24 lutego 1463 w Mirandoli w księstwie Ferrary, zm. 17 listopada 1494 we Florencji) – włoski polihistor: filozof, humanista, teolog, filolog, matematyk, astronom, przyrodnik, retor i poeta, przedstawiciel włoskiego Odrodzenia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Giovanni Pico della Mirandola · Zobacz więcej »
Godność
Cesarego Ripy ''Iconologia''.Kobieta dźwigająca cennąi ozdobną, lecz ciężkąskrzynię.Godność związana z kierowaniem sprawami publicznymi jest ciężarem, który człowiek dźwiga. Godność człowieka – poczucie własnej wartości i szacunek dla samego siebie, co wyraża się w pragnieniu posiadania także szacunku ze strony innych z uwagi na swoje walory duchowe, moralne czy też zasługi społeczne.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Godność · Zobacz więcej »
Gottfried Wilhelm Leibniz
Gottfried Wilhelm Leibniz, znany także pod nazwiskiem Leibnitz (ur. w Lipsku, zm. 14 listopada 1716 w Hanowerze) – niemiecki polihistor: prawnik, dyplomata, historyk i bibliotekarz, zajmujący się też filozofią, matematyką, fizykąteoretycznąi inżynieriąmechaniczną; doktor prawa i filozofii, przez większość kariery zatrudniony na dworze Księstwa Hanoweru.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Gottfried Wilhelm Leibniz · Zobacz więcej »
Gotthold Ephraim Lessing
Gotthold Ephraim Lessing (ur. 22 stycznia 1729 w Kamenz w Saksonii, zm. 15 lutego 1781 w Brunszwiku) – niemiecki estetyk, dramaturg, pisarz, krytyk i teoretyk literacki epoki oświecenia, reformator teatru niemieckiego i jeden z najważniejszych autorów dramatycznych tamtego okresu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Gotthold Ephraim Lessing · Zobacz więcej »
Hugo Grocjusz
Hugo Grocjusz, Hugo Grotius, Huig de Groot (ur. 10 kwietnia 1583 w Delfcie, zm. 28 sierpnia 1645 w Rostocku) – holenderski prawnik, filozof i dyplomata, zwany „ojcem” prawa międzynarodowego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Hugo Grocjusz · Zobacz więcej »
Humanizm renesansowy
Pico della Mirandola (pośrodku), Marsilio Ficino (po lewej) i Angelo Poliziano Humanizm renesansowy – główny prąd intelektualny epoki renesansu; ruch filozoficzny, kulturowy i moralny powstały w XV wieku we Włoszech, a zarysowujący się już w XIV wieku w wielu aspektach kultury średniowiecznej, zmierzający do odrodzenia znajomości literatury i języków klasycznych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Humanizm renesansowy · Zobacz więcej »
Idea
Idea (gr. ιδέα) – jedno z głównych pojęć filozoficznych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Idea · Zobacz więcej »
Idealizm niemiecki
Idealizm niemiecki – filozofia nowożytna rozwijająca się w XIX wieku w Niemczech, jej głównymi przedstawicielami byli Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Johann Gottlieb Fichte i Friedrich Wilhelm Joseph Schelling.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Idealizm niemiecki · Zobacz więcej »
Ignacy Loyola
Ignacy Loyola, hiszp. Iñigo López de Oñaz y Loyola (ur. przed 23 października 1491 w Loyoli, zm. 31 lipca 1556 w Rzymie) – święty Kościoła katolickiego, duchowny, teolog, prezbiter i założyciel zakonu jezuitów.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Ignacy Loyola · Zobacz więcej »
Immanuel Kant
Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Immanuel Kant · Zobacz więcej »
Indywidualizm
Indywidualizm (łac. indywiduum 'całość niepodzielna' i gr. ismos 'wiedza') – zasada filozofii politycznej i etyki, zgodnie z którąjednostka ludzka uznawana jest za najwyższe dobro.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Indywidualizm · Zobacz więcej »
Isaac Newton
Isaac Newton, Izaak Newton (ur. w Woolsthorpe-by-Colsterworth, zm. w Kensington) – angielski uczony: fizyk, astronom, matematyk, filozof, alchemik, biblista i historyk oraz urzędnik państwowy.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Isaac Newton · Zobacz więcej »
Jacopo Zabarella
Jacopo Zabarella (ur. 5 września 1533, zm. 15 października 1589 w Padwie) – włoski filozof renesansowy, logik, przedstawiciel arystotelizmu, kontynuator Pomponazziego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Jacopo Zabarella · Zobacz więcej »
Jasność i wyraźność
Jasność (łac. claritas, fr. clarté) i wyraźność (fr. netteté) – para pojęć, które od czasów Kartezjusza współwystępująze sobąw myśli metodologicznej, przybierając przy tym jednak odmienne znaczenia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Jasność i wyraźność · Zobacz więcej »
Język grecki klasyczny
Język grecki klasyczny, greka klasyczna – stadium rozwojowe języka greckiego używanego w okresie klasycznym (500 r. p.n.e. – 350 r. p.n.e.) starożytnej Grecji.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Język grecki klasyczny · Zobacz więcej »
Jean le Rond d’Alembert
Jean Le Rond d’Alembert (ur. 16 listopada 1717 w Paryżu, zm. 29 października 1783 tamże) – francuski intelektualista: filozof, matematyk i fizyk matematyczny, a z wykształcenia również adwokat.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Jean le Rond d’Alembert · Zobacz więcej »
Jean Meslier
Kościół parafialny w Etrépigny Ogrodzie Aleksandrowskim w Moskwie. Jean Meslier (ur. 15 czerwca 1664 w Mazerny, zm. 17 czerwca 1729 w Etrépigny) – francuski ksiądz katolicki, filozof, przedstawiciel materializmu i ateizmu; głosił, że wszyscy ludzie rodząsię równi i każdy ma prawo do życia, wolności i udziału w owocach ziemi, co było nadzwyczajne w jego czasach; jest autorem 1200-stronicowego traktatu filozoficznego pt.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Jean Meslier · Zobacz więcej »
Jean-Jacques Rousseau
Jean-Jacques Rousseau (ur. 28 czerwca 1712 w Genewie, zm. 2 lipca 1778 w Ermenonville) – genewski pisarz tworzący w języku francuskim, filozof, pedagog, teoretyk muzyki.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Jean-Jacques Rousseau · Zobacz więcej »
John Locke
John Locke (ur. we Wrington, zm. w High Laver) – angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i John Locke · Zobacz więcej »
Joseph Wright of Derby
Joseph Wright zwany Wright of Derby (ur. 3 września 1734 w Derby, zm. 29 sierpnia 1797 tamże) – angielski malarz.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Joseph Wright of Derby · Zobacz więcej »
Julien Offray de La Mettrie
Julien Offray de La Mettrie (ur. 25 grudnia 1709, zm. 11 listopada 1751) – francuski lekarz i filozof-naturalista.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Julien Offray de La Mettrie · Zobacz więcej »
Kabała
Drzewo Życia Kabała („otrzymywanie, przyjmowanie”) – duchowa mistyczno-filozoficzna szkoła judaizmu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kabała · Zobacz więcej »
Kalwinizm
Kalwinizm, ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtów protestantyzmu, obok luteranizmu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kalwinizm · Zobacz więcej »
Kapitalizm
kapitału na rynku wśród różnych warstw społecznych (XIX w.) Kapitalizm – system gospodarczy oparty na prywatnej własności środków produkcji i w konsekwencji czerpania z nich zysku, oraz na swobodnym obrocie dobrami w ramach rynku; stąd też gospodarka kapitalistyczna nazywana jest również gospodarkąrynkową.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kapitalizm · Zobacz więcej »
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Katolicyzm · Zobacz więcej »
Kazuistyka
Kazuistyka (łac. casus, przypadek) – rozstrzyganie, w poszczególnym wypadku (casus) i przy danych okolicznościach, moralnych lub prawnych wątpliwości, jakie się nasuwająprzy zbiegu (kolizji) sprzecznych obowiązków.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kazuistyka · Zobacz więcej »
Klasa społeczna
Klasa społeczna – jeden z podstawowych terminów służących do określania stratyfikacji społeczeństwa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Klasa społeczna · Zobacz więcej »
Komentarz (gatunek literacki)
Metamorfoz'' Owidiusza wraz z komentarzem na marginesie (1390−1400 r. n.e.) Komentarz – gatunek literatury użytkowej, w którym autor omawia, interpretuje i opatruje szczegółowymi uwagami oraz wyjaśnieniami dzieło innego autora.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Komentarz (gatunek literacki) · Zobacz więcej »
Konserwatyzm
Japońscy konserwatyści podczas protestu (2009) Konserwatyzm („zachowywać”) – doktryna, która bazuje na hasłach obrony porządku społecznego oraz umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Konserwatyzm · Zobacz więcej »
Konstytucja Stanów Zjednoczonych
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki (ang. Constitution of the United States of America) – najwyższy akt prawny obowiązujący w Stanach Zjednoczonych, podstawa systemu prawnego i ustroju politycznego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Konstytucja Stanów Zjednoczonych · Zobacz więcej »
Kontrreformacja
Bitwa pod Lepanto – Paolo Veronese Kontrreformacja – ruch w Kościele katolickim zapoczątkowany soborem trydenckim, a zakończony wraz z wojnątrzydziestoletnią, zmierzający do uzdrowienia stosunków w Kościele, będący odpowiedziąna reformację.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kontrreformacja · Zobacz więcej »
Kosma Medyceusz Starszy
Kosma I Medyceusz (27 września 1389, Florencja – 1 sierpnia 1464) – pierwszy znaczący przedstawiciel rodu Medyceuszów, władca Florencji.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kosma Medyceusz Starszy · Zobacz więcej »
Krytyka czystego rozumu
Krytyka czystego rozumu (tytuł oryginału niem. Kritik der reinen Vernunft) – praca Immanuela Kanta, wydana po raz pierwszy w 1781 roku w Rydze (wydanie A), znacznie zmieniona w drugim wydaniu (wydanie B, 1787), uważana za jednąz najważniejszych prac w dziedzinie filozofii.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Krytyka czystego rozumu · Zobacz więcej »
Książę
Książę (Bolesław III Krzywousty) Książę – tytuł przysługujący.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Książę · Zobacz więcej »
Kwintylian
Kroniki norymberskiej), 1493. Pomnik Kwintyliana w Calahorra (Hiszpania) Marcus Fabius Quintilianus (ok. 35 – ok. 96) – rzymski retor i pedagog w dziedzinie teorii wymowy.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Kwintylian · Zobacz więcej »
Legitymizacja władzy
Legitymizacja władzy, również prawomocność władzy (dosł.: upoważnienie do działania) – 1. uprawnienie rządzących do podejmowania wiążących decyzji, przy równoczesnej aprobacie rządzonych; 2. wysiłki podejmowane w celu wywołania i utrzymania opinii, że istniejące instytucje polityczne sąnajbardziej odpowiednie i właściwe dla społeczeństwa (Seymour Martin Lipset).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Legitymizacja władzy · Zobacz więcej »
Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci, właściwie (ur. 15 kwietnia 1452 w Anchiano, zm. 2 maja 1519 w Clos Lucé) – włoski renesansowy artysta i uczony: malarz, rzeźbiarz, architekt, inżynier, a także odkrywca, matematyk, anatom, wynalazca, geolog, filozof, muzyk, pisarz.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Leonardo da Vinci · Zobacz więcej »
Lewica
Czerwony sztandar – symbol różnego rodzaju ruchów lewicowych Lewica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, używane w odniesieniu do ruchów żądających zmian polityczno-ustrojowych, społecznych i gospodarczych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Lewica · Zobacz więcej »
Liberalizm
USA) Liberalizm (– wolnościowy od – wolny) – ideologia i kierunek polityczny, według którego wolność jest nadrzędnąwartością.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Liberalizm · Zobacz więcej »
Lud
''Wolność wiodąca lud na barykady'', obraz Eugène Delacroix Lud − jedno z kluczowych pojęć języka polityki, używane w dwóch podstawowych znaczeniach.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Lud · Zobacz więcej »
Luteranizm
Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Luteranizm · Zobacz więcej »
Margaret Cavendish
Margaret Cavendish z domu Lucas księżna Newcastle (ur. w 1623, zm. 15 grudnia 1673) − brytyjska pisarka i filozofka.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Margaret Cavendish · Zobacz więcej »
Marsilio Ficino
Marsilio Ficino, łac. Marsilius Ficinus (ur. 19 października 1433 w Figline Valdarno, zm. 1 października 1499 w Careggi), włoski filozof renesansowy, humanista, neoplatonik, filolog, astrolog, jedna z najbardziej znanych postaci wczesnego renesansu, nazywany „Drugim Platonem”.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Marsilio Ficino · Zobacz więcej »
Matematyczne zasady filozofii naturalnej
Bibliotece Uniwersytetu w Cambridge. Matematyczne zasady filozofii naturalnej (łac. Philosophiae naturalis principia mathematica) – dzieło Isaaca Newtona, w którym przedstawił prawo powszechnego ciążenia, a także prawa ruchu leżące u podstaw mechaniki klasycznej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Matematyczne zasady filozofii naturalnej · Zobacz więcej »
Matematyczność świata
Matematyczność świata – cecha świata, fakt, że daje się go opisać matematycznie, podawana jako jedno z założeń nauk empirycznych przez chrześcijańskiego filozofa przyrody Michała Hellera.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Matematyczność świata · Zobacz więcej »
Matematyka
Rafaela Santiego (XVI wiek); cyrkiel trzyma Euklides, grecki matematyk z III wieku p.n.e. Uniwersytetu Oksfordzkiego; na ziemi znajduje się parkietaż Penrose’a opisany po raz pierwszy przez jednego z pracowników tej placówki. Matematyka (z łac. mathematicus, od gr. μαθηματικός mathēmatikós, od μαθηματ-, μαθημα mathēmat-, mathēma, „nauka, lekcja, poznanie”, od μανθάνειν manthánein, „uczyć się, dowiedzieć”; prawd. spokr. z goc. mundon, „baczyć, uważać”) – nauka zaliczana do grupy formalnych, inaczej dedukcyjnych lub apriorycznych, a także do nauk ścisłych i definiująca tę grupę – matematyka stanowi ich fundament.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Matematyka · Zobacz więcej »
Materializm
Materializm – teoria filozoficzna, według której istnieje tylko materia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Materializm · Zobacz więcej »
Mechanicyzm
Mechanicyzm – pogląd wywodzący się z XVI-wiecznej filozofii przyrody, zgodnie z którym natura jest zbudowana jak mechanizm.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Mechanicyzm · Zobacz więcej »
Metoda naukowa
Metoda naukowa – sposoby intersubiektywnego poznawania i komunikowania wiedzy, oparte o prawa logiki i prawdopodobieństwa, posługujące się dedukcjąi systematycznąindukcjąw procesie formułowania, uzasadniania, testowania i korygowania teorii i hipotez.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Metoda naukowa · Zobacz więcej »
Miasto Słońca
Civitas Solis Miasto Słońca (łac. Civitas solis poetica. Idea reipublicae philosophicae) – dialog filozoficzno-polityczny Tommasa Campanelli z początku XVII wieku, wpisujący się w popularny w renesansie nurt tekstów utopijnych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Miasto Słońca · Zobacz więcej »
Michel de Montaigne
200px Michel Eyquem de Montaigne (wym., również Michał de Montaigne; ur. 28 lutego 1533 w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne, zm. 13 września 1592 tamże) – francuski pisarz i filozof-humanista; jeden z głównych przedstawicieli renesansu; 1557–1570 radca parlamentu (sądu) w Bordeaux, 1581–1585 burmistrz tamże, szlachcic.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Michel de Montaigne · Zobacz więcej »
Mieszczaństwo
średniowieczu, inscenizacja Mieszczaństwo – stan społeczny składający się z obywateli miast (łac. cives), czyli osób wolnych, podlegających prawu miejskiemu, uformowany w średniowieczu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Mieszczaństwo · Zobacz więcej »
Mikołaj Kopernik
Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu kapituły warmińskiej, której kanonikiem był Kopernik przez 48 lat życia,, (ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. przed 21 maja 1543 we Fromborku) – polski polihistor pochodzenia niemieckiego; prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego, zajmujący się również astronomiąi astrologią, matematyką, ekonomią, strategiąwojskową, kartografiąi filologią.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Mikołaj Kopernik · Zobacz więcej »
Mistycyzm
chrześcijaństwie za jednego z klasyków mistycyzmu Mistycyzm – wieloznaczny termin opisujący doświadczenie religijne, polegające na bezpośredniej, czyli niezależnej od rytuałów i obrzędów, relacji człowieka z rzeczywistościąpozamaterialną, pozazmysłowąlub transcendentną.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Mistycyzm · Zobacz więcej »
Monteskiusz
''Lettres familieres a divers amis d’Italie'', 1767 Monteskiusz, właśc.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Monteskiusz · Zobacz więcej »
Moses Mendelssohn
Moses (Mojżesz) Mendelssohn (ur. 6 września 1729 w Dessau, zm. 4 stycznia 1786 w Berlinie) – filozof żydowski i niemiecki, pisarz, tłumacz, krytyk literacki, pierwszy propagator zrównania praw Żydów z ludnościąnieżydowskąw krajach niemieckich, przyjaciel Gottholda Ephraima Lessinga.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Moses Mendelssohn · Zobacz więcej »
Natura ludzka
Natura ludzka (gr. trl. he phýsis tôn anthrópon; łac. natura humana) – to, co w człowieku przyrodzone, instynktowne, w odróżnieniu od tego, co nabyte w doświadczeniu jednostkowym i społecznym.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Natura ludzka · Zobacz więcej »
Natywizm
Racjonalizm genetyczny, natywizm, innatyzm – pogląd dotyczący natury źródeł poznania (genezy poznania), przeciwstawiający się empiryzmowi genetycznemu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Natywizm · Zobacz więcej »
Neostoicyzm
Neostoicyzm – powstały w renesansie nurt filozoficzny będący połączeniem stoicyzmu i chrześcijaństwa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Neostoicyzm · Zobacz więcej »
Niccolò Machiavelli
Niccolò di Bernardo dei Machiavelli (ur. 3 maja 1469 we Florencji, zm. 21 czerwca 1527 w Sant'Andrea in Percussina k. Florencji) – prawnik, filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli renesansowej myśli politycznej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Niccolò Machiavelli · Zobacz więcej »
Nicolas Malebranche
Nicolas Malebranche (ur. 6 sierpnia 1638, zm. 13 października 1715) – francuski filozof wywodzący się ze szkoły kartezjańskiej; także: duchowny katolicki ze zgromadzenia oratorian.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Nicolas Malebranche · Zobacz więcej »
Normy moralne
Normy moralne – normy postępowania człowieka wynikające z moralności.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Normy moralne · Zobacz więcej »
Nowożytność
Upadek Konstantynopola w 1453. Data ta jest jednąz kilku podawanych jako symboliczny początek nowożytności. Nowożytność – epoka w historii następująca według tradycyjnej periodyzacji po średniowieczu i poprzedzająca XIX wiek (jako epokę).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Nowożytność · Zobacz więcej »
Oczywistość
Oczywistość, ewidencja (gr. enárgeia, łac. evidentia) - taka cecha poznania danej treści poznawczej, że poznający podmiot przypisuje swojemu poznaniu tej treści pełnię dostępności, całkowitąjasność, wyraźność i nasycenie.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Oczywistość · Zobacz więcej »
Okazjonalizm
Arnold Geulincx, jeden z twórców okazjonalizmu Nicolas Malebranche, jeden z twórców okazjonalizmu Bogu Okazjonalizm – pogląd filozoficzny sformułowany przez Arnolda Geulincxa i Nicolasa Malebranche'a, starający się przezwyciężyć trudności wynikające z założenia Kartezjusza, że świat duchowy i świat materialny sąna tyle od siebie jakościowo różne, że nie mogąna siebie oddziaływać bezpośrednio.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Okazjonalizm · Zobacz więcej »
Okultyzm
Okultyzm (łac. occulere – „skrywać”) – zespół poglądów i wierzeń o istnieniu niepoddających się naukowym obserwacjom istot, mocy i możliwości ukrytych we wszechświecie i człowieku, wierzenia o wychodzących poza poznanie zdolnościach ludzkich i ich podporządkowaniu, związane z tymi wierzeniami magiczne rytuały, praktyki medytacyjne, a także synonim ezoteryki.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Okultyzm · Zobacz więcej »
Ontologia
Christian Wolff spopularyzował termin „ontologia” Ontologia – dział filozofii dotyczący bytu; zajmuje się strukturąrzeczywistości oraz pojęciami istoty, istnienia, jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni oraz możliwości i konieczności; w analizie ostatnich dwóch pojęć korzysta z logik modalnych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Ontologia · Zobacz więcej »
Organon
Organon (gr. Ὄργανον oznacza instrument, narzędzie, organ) – zbiór pism logicznych Arystotelesa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Organon · Zobacz więcej »
Paradygmat
Paradygmat (gr. parádeigma „przykład, wzór”) – zbiór pojęć i teorii tworzących podstawy danej nauki; znaczenie to wprowadził filozof Thomas Kuhn w książce Struktura rewolucji naukowych (ang. The Structure of Scientific Revolutions) z 1962 roku.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Paradygmat · Zobacz więcej »
Paul d’Holbach
Baron d’Holbach, autor portretu – Louis Carrogis Carmontelle Paul Henry Thiry, baron d’Holbach (ur. 8 grudnia 1723 w Edesheim, zm. 21 stycznia 1789 w Paryżu) – oświeceniowy filozof francuski, ateista, encyklopedysta Wielkiej Encyklopedii Francuskiej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Paul d’Holbach · Zobacz więcej »
Pierre Gassendi
Pierre Gassendi, Pierre Gassend (ur. 22 stycznia 1592 w Champtercier w Prowansji, zm. 24 października 1655 w Paryżu) – francuski filozof i astronom oraz duchowny katolicki.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Pierre Gassendi · Zobacz więcej »
Platon
Platon (Plátōn; ur. 424/423 p.n.e., zm. 348/347 p.n.e.) – filozof grecki, Ateńczyk, twórca tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Platon · Zobacz więcej »
Platonizm
Platonizm – nurt filozoficzny opierający się na filozofii Platona (427–347 p.n.e.), stanowiący jej interpretację i kontynuację.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Platonizm · Zobacz więcej »
Platonizm renesansowy
Platonizm renesansowy (neoplatonizm renesansowy) – nurt filozofii renesansowej odwołujący się do platonizmu i neoplatonizmu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Platonizm renesansowy · Zobacz więcej »
Postęp
Artystyczne wyobrażenie postępu: obraz ''Progresso d'America'', autor Domenico Tojetti, 1875 rok Postęp – rozwój, udoskonalenie, przejście od niższego do wyższego etapu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Postęp · Zobacz więcej »
Postęp społeczny
Postęp społeczny – całościowy rozwój danego społeczeństwa w różnych dziedzinach życia społecznego, przybliżający je do określonego, wartościowanego pozytywnie stanu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Postęp społeczny · Zobacz więcej »
Postmodernizm (filozofia)
Postmodernizm (inaczej: ponowoczesność, pomo, po-mo) – prąd myślowy odwołujący się do poczucia końca historii i wielkich narracji.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Postmodernizm (filozofia) · Zobacz więcej »
Powiastka filozoficzna
Powiastka filozoficzna – narracyjny utwór prozatorski, ilustrujący i propagujący wybranąideę światopoglądowąlub moralną.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Powiastka filozoficzna · Zobacz więcej »
Prawa obywatelskie
Prawa obywatelskie – konstytucyjnie zagwarantowane prawa obywatela danego państwa, których celem jest ochrona jego interesów.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Prawa obywatelskie · Zobacz więcej »
Prawica
Prawica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, kiedy mianem prawicy określano ugrupowania przedstawicieli duchowieństwa, szlachty i arystokracji, które w Zgromadzeniu Narodowym zasiadały po prawej stronie sali, w opozycji do lewicy, czyli zasiadających po lewej stronie polityków żądających przemian społeczno-politycznych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Prawica · Zobacz więcej »
Prawo międzynarodowe
Hattusilisem III Prawo międzynarodowe (dla odróżnienia od prawa prywatnego międzynarodowego zwane też prawem międzynarodowym publicznym) – jedna z gałęzi prawa, obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi, a także innymi podmiotami prawa międzynarodowego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Prawo międzynarodowe · Zobacz więcej »
Prawo podmiotowe
Prawo podmiotowe – zespół przyznanych uprawnień występujących w określonym stosunku cywilnoprawnym.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Prawo podmiotowe · Zobacz więcej »
Problem demarkacji
Problem demarkacji – problem w filozofii i metodologii nauki dotyczący kryteriów rozróżniania nauki od innych dziedzin działalności ludzkiej, przede wszystkim pseudonauki, wierzeń religijnych, metafizyki.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Problem demarkacji · Zobacz więcej »
Protestantyzm
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którąskładająsię wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Protestantyzm · Zobacz więcej »
Przewrót kopernikański
Przewrót kopernikański – zmiana światopoglądowa, obyczajowa, a także niosąca za sobąskutki polityczne, religijne czy filozoficzne, związana z ogłoszeniem przez Mikołaja Kopernika dzieła De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich) (1543).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Przewrót kopernikański · Zobacz więcej »
Racjonalizm filozoficzny
Racjonalizm filozoficzny (ew. racjonalizm metodologiczny, aprioryzm) (łac. ratio – rozum; rationalis – rozumny, rozsądny) – stanowisko filozoficzne, przede wszystkim w epistemologii akcentujące rolę rozumu i rozumowań apriorycznych w zdobywaniu wiedzy.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Racjonalizm filozoficzny · Zobacz więcej »
Równość społeczna
Równość społeczna – stan rzeczy, w którym wszyscy ludzie w danym społeczeństwie majątaki sam status pod możliwie wszystkimi względami, w tym pod względem praw obywatelskich, wolności słowa, praw własności i równego dostępu do niektórych dóbr społecznych i usług socjalnych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Równość społeczna · Zobacz więcej »
Reformacja
kościoła zamkowego w Wittenberdze. bulli papieskiej. Przedstawiciele reformacji przy wspólnym stole, anonimowa rycina z XVII wieku. Jan Łaski, na Zachodzie znany jako Johannes a Lasco, był jedynym przedstawicielem polskiej reformacji, który zyskał europejski rozgłos. Reformacja – ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Reformacja · Zobacz więcej »
René Descartes
René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz, (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i René Descartes · Zobacz więcej »
Renesans
Leonardo da Vinci św. Ignacy Loyola Marcin Luter Krzysztof Kolumb Karol V Papież Juliusz II Mikołaj Kopernik Renesans, odrodzenie („odrodzenie”) – epoka w historii kultury europejskiej, obejmująca przede wszystkim XVI wiek, określany często jako „odrodzenie sztuk i nauk” oraz koncepcja historiozoficzna odnosząca się do historii kultury włoskiej od Dantego do roku 1520.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Renesans · Zobacz więcej »
Republikanizm
Ambrogia Lorenzettiego. Republikanizm (od łac. res publica – rzecz publiczna) – nurt filozofii politycznej, zgodnie z którym ideałem życia politycznego jest republika, rozumiana jako wspólnota polityczna, której członkowie (obywatele) biorąudział w życiu publicznym.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Republikanizm · Zobacz więcej »
Res cogitans
Res cogitans (łac. „rzecz myśląca”) – jeden z podstawowych terminów filozoficznych w metafizyce Kartezjusza.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Res cogitans · Zobacz więcej »
Retoryka
Justynian. Napis głosi: ''Retoryka (...) jest najcudowniejsząze wszystkich umiejętności''. Retoryka – sztuka budowania artystycznej, perswazyjnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej, nauka o niej, refleksja teoretyczna, jak również wiedza o komunikacji słownej, obrazowej i zachowawczej pomiędzy autorem wypowiedzi a jej odbiorcami.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Retoryka · Zobacz więcej »
Rewolucja francuska
Zdobycie Bastylii, 14 lipca 1789 Rewolucja francuska, Wielka Rewolucja Francuska, także wielka rewolucja – okres w historii Francji w latach 1789–1799, w którym doszło do głębokich zmian polityczno-społecznych i obalenia monarchii Burbonów.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rewolucja francuska · Zobacz więcej »
Romantyzm
Caspar David Friedrich, ''Wędrowiec nad morzem mgły'', 1818 Walenty Wańkowicz, ''Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale'', 1827–1828 Romantyzm (z fr. romantisme, od roman – powieść, opowieść) – szeroki nurt w kulturze, który dał nazwę epoce w historii sztuki i historii literatury trwającej od lat 90.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Romantyzm · Zobacz więcej »
Rozprawa (nauka)
Rozprawa – rozbudowany tekst naukowy lub filozoficzny poświęcony szczegółowemu, pełnemu omówieniu jednego danego zagadnienia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rozprawa (nauka) · Zobacz więcej »
Rozprawa o metodzie
Rozprawa o metodzie (fr. Discours de la méthode) – podzielony na 6 części traktat filozoficzno – matematyczny, opublikowany przez Kartezjusza w roku 1637.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rozprawa o metodzie · Zobacz więcej »
Rozum
Francisco de Goya, ''Gdy rozum śpi, budząsię demony'' Rozum – zdolność do operowania pojęciami abstrakcyjnymi lub zdolność analitycznego myślenia i wyciągania wniosków z przetworzonych danych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rozum · Zobacz więcej »
Rozumowanie indukcyjne
Indukcja (łac. inductio, wprowadzenie) – typ rozumowania redukcyjnego, stanowiący wnioskowanie o prawdziwość danej racji, będącej wynikiem procesu wnioskowania metodąpoznania „od szczegółu do ogółu”, wynikający z prawdziwości następstw będących przesłankami.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rozumowanie indukcyjne · Zobacz więcej »
Rzecz
Rzecz, substancja pierwsza, byt jednostkowy – kategoria przedmiotów, od innych przedmiotów (np. zdarzeń czy relacji) różniących się tym, że.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rzecz · Zobacz więcej »
Rzecz sama w sobie
„Rzecz sama w sobie”, noumen (gr. νοούμενoν; rzecz wyobrażona; pomyślana od nous – rozum, duch) – termin wprowadzony do filozofii przez Immanuela Kanta.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rzecz sama w sobie · Zobacz więcej »
Rzeczpospolita uczonych
Erazm z Rotterdamu prowadził obfitąkorespondencję z humanistami w całej Europie (Hans Holbein (młodszy), 1523) Rzeczpospolita uczonych, ew.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Rzeczpospolita uczonych · Zobacz więcej »
Salon literacki
Madame Geoffrin, 1755 Jean-François de Troy, ''Lektura Moliera'' Salon literacki – rodzaj zebrania towarzyskiego odbywającego się w domach arystokratycznych lub mieszczańskich, gromadzącego twórców, krytyków i odbiorców literatury i poświęconego dyskusjom na tematy literackie.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Salon literacki · Zobacz więcej »
Scena polityczna
Scenę polityczną(przestrzeń polityczną) współczesnych państw europejskich tworząprzede wszystkim partie polityczne.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Scena polityczna · Zobacz więcej »
Sceptycyzm
Sceptycyzm (gr. sképtomai – „obserwuję”) – pojęcie wieloznaczne, określające postawę w nauce, pogląd filozoficzny oraz potocznie – postawę „sceptyka”, człowieka wątpiącego, krytycznego, niedowierzającego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Sceptycyzm · Zobacz więcej »
Scholastyka (filozofia)
Mistrz i uczniowie (1464) Scholastyka – termin wieloznaczny.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Scholastyka (filozofia) · Zobacz więcej »
Sentymentalizm
Sentymentalizm – kierunek umysłowy i literacki w Europie, który trwał od lat 70.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Sentymentalizm · Zobacz więcej »
Społeczność międzynarodowa
Społeczność międzynarodowa – w najszerszym ujęciu społeczeństwo całej Ziemi traktowane jako podmiot stosunków społecznych i politycznych.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Społeczność międzynarodowa · Zobacz więcej »
Stan natury (filozofia)
Stan natury – pojęcie z zakresu filozofii politycznej, używane w teoriach umowy społecznej, oznaczające stosunki międzyludzkie w okresie przed zapoczątkowaniem procesu socjalizacji i powstaniem państw.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Stan natury (filozofia) · Zobacz więcej »
Stanford Encyclopedia of Philosophy
Stanford Encyclopedia of Philosophy (SEP) – ogólnie dostępna encyklopedia internetowa filozofii opracowana przez Stanford University.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Stanford Encyclopedia of Philosophy · Zobacz więcej »
Summa
Summa (śr. łac. suma, kapitał, treść) – średniowieczny gatunek literacki charakterystyczny zwłaszcza dla średniowiecznej filozofii i teologii scholastycznej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Summa · Zobacz więcej »
Suwerenność
Suwerenność (z „suweren(ny)” i „najwyższy” od „nad; dodatkowo”) – zdolność do samodzielnego, niezależnego od innych podmiotów, sprawowania władzy politycznej nad określonym terytorium, grupąosób lub samym sobą.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Suwerenność · Zobacz więcej »
System filozoficzny
System filozoficzny jest terminem funkcjonującym w co najmniej trzech znaczeniach.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i System filozoficzny · Zobacz więcej »
Tabula rasa
Rzymska ''tabula'' (tabliczka woskowa). Tabula rasa (z łac. „czysta tablica”) – w filozofii i psychologii pojęcie mające wyrażać pogląd, że wszelka wiedza pochodzi wyłącznie z doświadczenia, a umysł pozbawiony doświadczeń jest „niezapisany” (tzw. empiryzm).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Tabula rasa · Zobacz więcej »
Teologia moralna
Teologia moralna – dział teologii chrześcijańskiej zajmujący się moralnościączynów ludzkich w świetle Objawienia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Teologia moralna · Zobacz więcej »
Teoria postępu
Nicolas de Condorcet Anne Robert Turgot Teoria postępu – teoria społeczna stworzona w XVIII wieku przez Jeana Antoine’a Nicolasa de Condorceta oraz Anne Roberta Jacques’a Turgota.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Teoria postępu · Zobacz więcej »
Thomas Hobbes
Thomas Hobbes (ur. 5 kwietnia 1588 w Westport (Wiltshire), ob. Malmesbury, zm. 4 grudnia 1679 w Hardwick Hall) – angielski filozof, myśliciel społeczny, twórca kontraktualizmu, autor dzieła Lewiatan (1651), traktatu z zakresu filozofii społecznej i filozofii politycznej, w którym dowodzi, że człowiek wyszedł z hipotetycznego stanu natury, czyli stanu wojny każdego z każdym (łac. bellum omnium contra omnes) szukając gwarancji swojego bezpieczeństwa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Thomas Hobbes · Zobacz więcej »
Thomas Moore
Thomas Moore, irl. Tomás Ua Mórdha (ur. 28 maja 1779 w Dublinie, zm. 25 lutego 1852 w Sloperton Cottage) – poeta irlandzki.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Thomas Moore · Zobacz więcej »
Thomas Reid
Thomas Reid (ur. 26 kwietnia 1710, zm. 7 października 1796) – szkocki filozof, żył współcześnie z Davidem Hume’em, uważany za twórcę szkockiej szkoły zdroworozsądkowej (Scottish School of Common Sense).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Thomas Reid · Zobacz więcej »
Tomizm
Tomizm – system filozoficzny oparty na poglądach Tomasza z Akwinu.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Tomizm · Zobacz więcej »
Tommaso Campanella
Tommaso Campanella, imiona świeckie Giovanni Domenico (ur. 5 września 1568 w Stignano w Kalabrii, zm. 21 maja 1639 w Paryżu) – włoski filozof, teolog i poeta epoki renesansu, autor dzieła pt.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Tommaso Campanella · Zobacz więcej »
Traktat (nauka)
Traktat – tekst naukowy w formie rozbudowanej rozprawy, zazwyczaj bardzo obszernej.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Traktat (nauka) · Zobacz więcej »
Umowa społeczna
John Locke filozof kontraktualizmu, który dał podwaliny współczesnej demokracji Ten artykuł dotyczy filozoficznego i politycznego pojęcia umowy społecznej, tzw.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Umowa społeczna · Zobacz więcej »
Umysł
Metafora umysłu z XVII wieku Umysł – termin ogólny oznaczający ogół aktywności mózgu ludzkiego, przede wszystkim takich, których posiadania człowiek jest świadomy: spostrzeganie, myślenie, zapamiętywanie, odczuwanie emocji, uczenie się, czy regulowanie uwagi.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Umysł · Zobacz więcej »
Uniwersalizm cesarski
Ewangeliarza Ottona III (ok. 1000 roku) Uniwersalizm cesarski – idea średniowiecznej filozofii politycznej popularna w pełnym średniowieczu, zgodnie z którązwierzchnikiem nad wszystkimi państwami chrześcijańskimi i Kościołem miał być cesarz rzymski.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Uniwersalizm cesarski · Zobacz więcej »
Uniwersalizm papieski
Uniwersalizm papieski – idea średniowiecznej filozofii politycznej popularna w pełnym średniowieczu, zgodnie z którąpapież miał sprawować pełnię władzy nad całym światem chrześcijańskim, a więc i władcami świeckimi.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Uniwersalizm papieski · Zobacz więcej »
Uniwersytet Stanforda
Stanford University Stanford University Main Quad Uniwersytet Stanforda, The Leland Stanford Junior University (ang. Stanford University) – prywatna uczelnia w Stanfordzie, w Dolinie Krzemowej, w Stanach Zjednoczonych, jeden z najbardziej prestiżowych uniwersytetów świata.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Uniwersytet Stanforda · Zobacz więcej »
Uniwersytet w Heidelbergu
Fragment budynku uniwersyteckiej biblioteki Uniwersytet w Heidelbergu, pełna nazwa: Uniwersytet Ruprechta i Karola w Heidelbergu (niem. Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg) – najstarsza i jedna z czołowych uczelni w granicach współczesnych NiemiecWedług aktu erekcyjnego starszy w granicach współczesnych Niemiec jest, założony w 1379 r., Uniwersytet w Erfurcie, jednak jego oficjalne otwarcie nastąpiło w 1392 r..
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Uniwersytet w Heidelbergu · Zobacz więcej »
Utopia
Utopii'' Morusa, 1518 Utopia – projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, opierającego się na sprawiedliwości, solidarności i równości.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Utopia · Zobacz więcej »
Utopia (utwór)
Utopia, właśc.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Utopia (utwór) · Zobacz więcej »
Voltaire
Voltaire, pol.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Voltaire · Zobacz więcej »
Wątpienie
Wątpienie (łac. dubitatio) – przeciwieństwo pewności, pojęcie oznaczające: (1) brak asercji u kogoś co do tego, czy jakiś fakt rzeczywiście zachodzi; (2) brak asercji u kogoś co do tego, czy jakieś zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wątpienie · Zobacz więcej »
Wiara religijna
Wiara religijna – różnie definiowana postawa osobowa.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wiara religijna · Zobacz więcej »
Wiedza
Bibliotece Celsusa w Efezie Wiedza – termin używany powszechnie, istnieje wiele definicji tego pojęcia.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wiedza · Zobacz więcej »
Wielka encyklopedia francuska
thumb Wielka encyklopedia francuska (oryginalny tytuł Encyclopédie, ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers – Encyklopedia albo słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł) – encyklopedia wydawana we Francji w latach 1751–1766, a z późniejszymi suplementami i wydaniami poprawionymi – w 1772, 1777 i 1780.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wielka encyklopedia francuska · Zobacz więcej »
Wojna sprawiedliwa
Wojna sprawiedliwa (łac. bellum iustum) – koncepcja filozoficzna, według której istniejąwojny słuszne, będące przeciwieństwem wojen agresywnych (niesprawiedliwych).
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wojna sprawiedliwa · Zobacz więcej »
Wolność
Wolność – brak przymusu, możliwość działania zgodnie z własnąwolą.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wolność · Zobacz więcej »
Wolności obywatelskie
Magna charta libertatum civitatis Waterford. Timotheo Cunningham editore. Fleuron T145627-2 Wolności obywatelskie – sformułowane przez konstytucję i ustawodawstwo zobowiązanie władzy państwowej do nieingerowania w określone sfery życia osobistego i publicznego obywateli.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Wolności obywatelskie · Zobacz więcej »
Zwierciadło (literatura)
Zwierciadło (także źwierciadło lub speculum) – gatunek literacki, prozatorski lub wierszowany, sytuujący się w obrębie literatury parenetycznej, którego zadaniem była prezentacja obranego wzoru osobowego.
Nowy!!: Filozofia nowożytna i Zwierciadło (literatura) · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Filozofia oświecenia, Filozofia wczesnowożytna.
