Szybszy dostęp niż przeglądarce!
43 kontakty: Alfabet, Alfred Charles Gimson, Alofon, Alternacja (językoznawstwo), Archifonem, Cecha fonologiczna relewantna, Daniel Jones (fonetyk), Dźwięczność, Dyftong, Edward Sapir, Ferdinand de Saussure, Fonetyka, Fonologia, Głoska, Grafem, Gramatyka generatywna, Homofonia (językoznawstwo), Jan Niecisław Baudouin de Courtenay, Językoznawstwo, Językoznawstwo diachroniczne, Językoznawstwo synchroniczne, Jednostki językowe, Kazańska szkoła językoznawcza, Leonard Bloomfield, Lingwistyka kognitywna, Miejsce artykulacji, Mikołaj Kruszewski, Morfem, Mowa (językoznawstwo), Nikołaj Trubieckoj, Para minimalna, Praskie Koło Lingwistyczne, Received Pronunciation, Reguła fonologiczna, Roman Jakobson, Samogłoska nosowa, Spółgłoska wargowa, Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna, Spółgłoska zwarto-szczelinowa, Strukturalizm (językoznawstwo), Sylaba, Szwa, Wyraz.
Alfabet
Alfabet polski (litery szare nie sąużywane w słowach pochodzenia polskiego) Alfabet, abecadło (od stgr. nazw pierwszych liter alfabetu: alfa i beta lub z) – najpopularniejszy system zapisywania mowy.
Nowy!!: Fonem i Alfabet · Zobacz więcej »
Alfred Charles Gimson
Alfred Charles Gimson, pseudonim Gim (ur. 7 czerwca 1917 w Londynie, zm. 22 kwietnia 1985 tamże) – brytyjski fonetyk, zajmujący się wymowąjęzyka angielskiego.
Nowy!!: Fonem i Alfred Charles Gimson · Zobacz więcej »
Alofon
Diagram samogłoskowy z zaznaczonymi alofonami w języku polskim. Na czarno zaznaczono główne alofony, a na zielono i czerwono alofony kombinatoryczne. Dodatkowo alofony zaznaczone na czerwono pojawiająsię w kontekstach podniebiennych. Alofon (allofon, z gr. ἄλλος állos „inny” i φωνή phōnē „dźwięk”) – realizacja fonemu zawierająca oprócz cech fonologicznie relewantnych również szereg cech nierelewantnych w zależności od pozycji głoski (w stosunku do innych) i mówiącego.
Nowy!!: Fonem i Alofon · Zobacz więcej »
Alternacja (językoznawstwo)
Alternacja – w dziedzinie fonetyki oznacza oboczność tematu lub rdzenia wyrazu, czyli wymianę głosek fonetycznie różnych, lecz pokrewnych pod względem etymologicznym (np. stół – stole, dwór – dworze, grób – grobie).
Nowy!!: Fonem i Alternacja (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Archifonem
Archifonem – głoska występująca w miejscu, w którym doszło do neutralizacji (zaniku) jakiejś opozycji fonologicznej.
Nowy!!: Fonem i Archifonem · Zobacz więcej »
Cecha fonologiczna relewantna
Cecha fonologiczna relewantna (inaczej cecha odróżniająca, dystynktywna, kontrastywna lub istotna) – właściwość fonemu, której zmiana powoduje zmianę znaczenia wyrazów, w których ów fonem został użyty.
Nowy!!: Fonem i Cecha fonologiczna relewantna · Zobacz więcej »
Daniel Jones (fonetyk)
Daniel Jones (ur. 12 września 1881 w Londynie, zm. 4 grudnia 1967 w Gerrards Cross w hrabstwie Buckinghamshire) – brytyjski językoznawca specjalizujący się w fonetyce.
Nowy!!: Fonem i Daniel Jones (fonetyk) · Zobacz więcej »
Dźwięczność
Dźwięczność (fonacja) – jedna z cech artykulacji głosek związana z pracąwięzadeł głosowych.
Nowy!!: Fonem i Dźwięczność · Zobacz więcej »
Dyftong
Dyftong, dwugłoska (diphthongos „dwubrzmiący”) – pojedyncza samogłoska (na ogół długa) o zmiennym przebiegu artykulacji, co sprawia, że ucho ludzkie słyszy dwa dźwięki, mimo że sąone zespolone niejako w jeden i mająwłaściwości pojedynczej samogłoski.
Nowy!!: Fonem i Dyftong · Zobacz więcej »
Edward Sapir
Edward Sapir (ur. 26 stycznia 1884 w Lęborku, zm. 4 lutego 1939 w New Haven) – amerykański filolog germański i antropolog żydowskiego pochodzenia, językoznawca; krytyk literacki, muzyczny, poeta i kompozytor.
Nowy!!: Fonem i Edward Sapir · Zobacz więcej »
Ferdinand de Saussure
Ferdinand de Saussure (ur. 26 listopada 1857 w Genewie, zm. 22 lutego 1913 w Vufflens-le-Château) – szwajcarski językoznawca, filozof, założyciel strukturalizmu.
Nowy!!: Fonem i Ferdinand de Saussure · Zobacz więcej »
Fonetyka
rezonansu magnetycznego. Daniela Jonesa. Fonetyka (dawniej głosownia) – jeden z działów lingwistyki, zajmujący się badaniem dźwięków mowy ludzkiej (zwanych głoskami) od strony ich artykulacji (tj. sposobu wytwarzania za pomocąnarządów mowy - fonetyka artykulacyjna), ich cech fizycznych (dokładniej: akustycznych – fonetyka akustyczna), ich odbierania (fonetyka audytywna).
Nowy!!: Fonem i Fonetyka · Zobacz więcej »
Fonologia
Fonologia (dawniej głosownia) – nauka o systemach dźwiękowych języków.
Nowy!!: Fonem i Fonologia · Zobacz więcej »
Głoska
Głoska – najmniejszy element dźwiękowej formy wypowiedzi charakteryzujący się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych.
Nowy!!: Fonem i Głoska · Zobacz więcej »
Grafem
Grafem – najmniejsza jednostka pisma, która często odpowiada fonemowi.
Nowy!!: Fonem i Grafem · Zobacz więcej »
Gramatyka generatywna
Gramatyka generatywna – koncepcja lingwistyczna, która zamierza wyjaśnić kompetencję mówiącego (słuchającego) w zakresie tworzenia (rozumienia) zdań danego języka, polegającąmiędzy innymi na tym, że każdy mówiący jest zdolny do konstruowania zdań, których dotąd nie zbudował, a słuchający do rozumienia zdań, których dotąd nie słyszał.
Nowy!!: Fonem i Gramatyka generatywna · Zobacz więcej »
Homofonia (językoznawstwo)
Homofonia – fonetyczna tożsamość różnych segmentów językowych (głosek, sylab, wyrazów itd.) przy możliwych różnicach w pisowni.
Nowy!!: Fonem i Homofonia (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Jan Niecisław Baudouin de Courtenay
lewo Jan Niecisław Ignacy Baudouin de Courtenay (ur. 13 marca 1845 w Radzyminie, zm. 3 listopada 1929 w Warszawie) – polski językoznawca, uznawany za jednego z najwybitniejszych w historii dyscypliny.
Nowy!!: Fonem i Jan Niecisław Baudouin de Courtenay · Zobacz więcej »
Językoznawstwo
Językoznawstwo, inaczej lingwistyka (od „język”) – nauka badająca język pod kątem jego jednostek, struktury, funkcji i rozwoju.
Nowy!!: Fonem i Językoznawstwo · Zobacz więcej »
Językoznawstwo diachroniczne
Językoznawstwo diachroniczne (gr. día „przez”, chrónos „czas”), językoznawstwo historyczne – dział językoznawstwa ogólnego zajmujący się badaniem relacji, jakie występująmiędzy elementami języka w różnych epokach jego rozwoju.
Nowy!!: Fonem i Językoznawstwo diachroniczne · Zobacz więcej »
Językoznawstwo synchroniczne
Językoznawstwo synchroniczne (od gr. syn „razem”, chronos „czas”) – działy językoznawstwa, których przedmiotem jest badanie systemu językowego w danej chwili, bez względu na historię języka jako całości, jak i na historię poszczególnych jego elementów.
Nowy!!: Fonem i Językoznawstwo synchroniczne · Zobacz więcej »
Jednostki językowe
Jednostki językowe, elementy językowe – elementy składowe języka, wydzielone na podstawie ich funkcji, struktury i umiejscowienia w systemie.
Nowy!!: Fonem i Jednostki językowe · Zobacz więcej »
Kazańska szkoła językoznawcza
Kazańska szkoła językoznawcza – polska językoznawcza szkoła naukowa, działająca na rosyjskim Cesarskim Uniwersytecie Kazańskim w drugiej połowie XIX wieku.
Nowy!!: Fonem i Kazańska szkoła językoznawcza · Zobacz więcej »
Leonard Bloomfield
Leonard Bloomfield (ur. 1 kwietnia 1887 w Chicago, zm. 18 kwietnia 1949 w New Haven) – amerykański językoznawca.
Nowy!!: Fonem i Leonard Bloomfield · Zobacz więcej »
Lingwistyka kognitywna
Lingwistyka kognitywna – paradygmat językoznawstwa zakładający, że język jest ściśle powiązany z umysłowymi procesami dotyczącymi postrzegania świata.
Nowy!!: Fonem i Lingwistyka kognitywna · Zobacz więcej »
Miejsce artykulacji
Miejsce artykulacji – nieruchomy narząd mowy, przy którym dochodzi do największego zbliżenia lub zwarcia w czasie artykulacji spółgłoski.
Nowy!!: Fonem i Miejsce artykulacji · Zobacz więcej »
Mikołaj Kruszewski
Mikołaj Kruszewski (ur. 18 grudnia 1851 w Łucku, zm. 12 listopada 1887 w Kazaniu) – polski językoznawca, indoeuropeista, prekursor fonologii, przedstawiciel kazańskiej szkoły językoznawczej.
Nowy!!: Fonem i Mikołaj Kruszewski · Zobacz więcej »
Morfem
Morfem – najmniejsza grupa fonemów, która niesie ze sobąokreślone znaczenie i której nie można podzielić na mniejsze jednostki znaczeniowe.
Nowy!!: Fonem i Morfem · Zobacz więcej »
Mowa (językoznawstwo)
obrazowania metodąrezonansu magnetycznego w czasie rzeczywistym Mowa, mówienie – używanie języka w procesie porozumiewania się, czyli konkretne akty użycia systemu językowego (złożonego ze znaków i reguł).
Nowy!!: Fonem i Mowa (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Nikołaj Trubieckoj
Nikołaj Siergiejewicz Trubieckoj (Mikołaj Trubecki,; ur. 16 kwietnia 1890 w Moskwie, zm. 25 czerwca 1938 w Wiedniu) – rosyjski językoznawca, fonolog, jeden z głównych twórców Praskiego Koła Lingwistycznego, współczesnej fonologii i strukturalizmu, teoretyk międzywojennego eurazjatyzmu, książę.
Nowy!!: Fonem i Nikołaj Trubieckoj · Zobacz więcej »
Para minimalna
Przykład pary minimalnej ''kit'' i ''kid'' w języku angielskim Para minimalna – para wyrazów lub wyrażeń danego języka różniących się tylko jednągłoskąi mających różne znaczenia.
Nowy!!: Fonem i Para minimalna · Zobacz więcej »
Praskie Koło Lingwistyczne
Praskie Koło Lingwistyczne – czeska szkoła strukturalna założona w październiku 1926 z inicjatywy kilku językoznawców czeskich: Viléma Mathesiusa, Bohuslava Havránka, Bohumila Trnki, a później także Vladimíra Skalički i Jana Mukařovskiego.
Nowy!!: Fonem i Praskie Koło Lingwistyczne · Zobacz więcej »
Received Pronunciation
Received Pronunciation (RP), zwany również BBC English lub King’s (Queen’s) English – wymowa i akcent angielszczyzny ogólnej używanej w Anglii.
Nowy!!: Fonem i Received Pronunciation · Zobacz więcej »
Reguła fonologiczna
Reguła fonologiczna – sposób sformułowania generalizacji opisującej proces fonologiczny w danym języku.
Nowy!!: Fonem i Reguła fonologiczna · Zobacz więcej »
Roman Jakobson
Roman Osipowicz Jakobson (ur. w Moskwie, zm. 18 lipca 1982 w Bostonie) – rosyjski językoznawca, teoretyk literatury, slawista oraz teoretyk języka.
Nowy!!: Fonem i Roman Jakobson · Zobacz więcej »
Samogłoska nosowa
Samogłoska nosowa – samogłoska, podczas wymawiania której strumień powietrza przepływa zarówno przez jamę ustną, jak i jamę nosową.
Nowy!!: Fonem i Samogłoska nosowa · Zobacz więcej »
Spółgłoska wargowa
Termin spółgłoska wargowa odnosi się do sposobu artykulacji spółgłosek polegającego na zbliżeniu warg do siebie (spółgłoska dwuwargowa) lub górnych zębów do dolnej wargi (spółgłoska wargowo-zębowa).
Nowy!!: Fonem i Spółgłoska wargowa · Zobacz więcej »
Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna
Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem.
Nowy!!: Fonem i Spółgłoska zwarta dziąsłowa bezdźwięczna · Zobacz więcej »
Spółgłoska zwarto-szczelinowa
Spółgłoski zwarto-szczelinowe (afrykaty) powstają, gdy w pierwszej fazie artykulacji dochodzi do blokady przepływu przez jamę ustnąi nosową(zwarcia), po czym tworzy się dostatecznie wąska szczelina, by powstał szum, tarcie.
Nowy!!: Fonem i Spółgłoska zwarto-szczelinowa · Zobacz więcej »
Strukturalizm (językoznawstwo)
Strukturalizm – teoria oparta na przekonaniu, że język stanowi zamknięty system znaków, będących podstawowym kodem komunikacji międzyludzkiej.
Nowy!!: Fonem i Strukturalizm (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Sylaba
Struktura sylaby Sylaba (syllabḗ), zgłoska – element struktury fonologicznej aktu komunikacyjnego, który pomimo pozornej oczywistości wciąż nie ma ustalonej jednoznacznej definicji.
Nowy!!: Fonem i Sylaba · Zobacz więcej »
Szwa
Szwa – w językoznawstwie, zwłaszcza w fonetyce i fonologii, określenie samogłoski średnio centralnej (zaokrąglonej lub niezaokrąglonej) znajdującej się w środku diagramu samogłoskowego, oznaczanej w międzynarodowym alfabecie fonetycznym symbolem ə lub innąsamogłoski bliskiej tej pozycji.
Nowy!!: Fonem i Szwa · Zobacz więcej »
Wyraz
Wyraz – wieloznaczny termin językoznawczy; jest to wspólna nazwa (hiperonim) kilku powiązanych pojęć o różnych znaczeniach.
Nowy!!: Fonem i Wyraz · Zobacz więcej »
