52 kontakty: Antykwark, Ładunek kolorowy, Bariony, Bozony, CERN, Chromodynamika kwantowa, Cząstka, Cząstka elementarna, Cząstki dziwne, Deuter, Elektrodynamika, Fermiony, Foton, Gluon, Gwiazda dziwna, Gwiazda neutronowa, Hadrony (ujednoznacznienie), Hadrony egzotyczne, Hiperjądro, Hiperony, Jądro atomowe, Język grecki, Kaon, Kula gluonowa, Kwark, Kwark b, Kwark dolny, Kwark dziwny, Kwark górny, Kwark powabny, Kwark t, LHCb, Liczba barionowa, Materia dziwna, Mezony, Model standardowy, Neutron, Nukleony, Oddziaływanie silne, Pentakwark, Pionium, Próżnia, Proton, Spin (fizyka), Superpozycja, Swoboda asymptotyczna, Tetrakwark, Uwięzienie koloru, Wielki Zderzacz Hadronów, Wzór Gell-Manna-Nishijimy, ..., Z(4430), Zapach (mechanika kwantowa). Rozwiń indeks (2 jeszcze) »
Antykwark
Antykwark – antycząstka kwarka.
Nowy!!: Hadrony i Antykwark · Zobacz więcej »
Ładunek kolorowy
cząstki zbudowane z kwarków, zawsze mająsumaryczny kolor biały zapach. Każdy kwark może występować w trzech odmianach: czerwonej, zielonej i niebieskiej Ładunek kolorowy, kolor – liczba kwantowa wprowadzona, by rozróżnić kwarki znajdujące się w tym samym stanie spinowym.
Nowy!!: Hadrony i Ładunek kolorowy · Zobacz więcej »
Bariony
silnym oddziaływaniem przenoszonym przez gluony. Kwarki posiadająładunki kolorowe przenoszone przez gluony ładunki kolorowe Bariony – rodzina cząstek silnie oddziałujących fermionów (o spinie połówkowym).
Nowy!!: Hadrony i Bariony · Zobacz więcej »
Bozony
Bozony (od nazwiska fizyka Satyendra Bose) – cząstki posiadające całkowity spin.
Nowy!!: Hadrony i Bozony · Zobacz więcej »
CERN
CERN – widok z lotu ptaka Europejska Organizacja Badań Jądrowych CERN (fr Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire) – ośrodek naukowo-badawczy położony na północno-zachodnich przedmieściach Genewy na granicy Szwajcarii i Francji, pomiędzy Jeziorem Genewskim a górskim pasmem Jury.
Nowy!!: Hadrony i CERN · Zobacz więcej »
Chromodynamika kwantowa
oddziaływaniem silnym przenoszonym przez gluony. ładunki koloru, których zmiana następuje poprzez wymianę gluonów. Chromodynamika kwantowa (ang. quantum chromodynamics – QCD) – teoria oddziaływań silnych, czyli kwantowa teoria pola opisująca oddziaływanie silne, najsilniejsze z oddziaływań podstawowych.
Nowy!!: Hadrony i Chromodynamika kwantowa · Zobacz więcej »
Cząstka
Cząstka – niewielki fragment materii, w znaczeniu potocznym zwykle ma kształt podobny do sfery.
Nowy!!: Hadrony i Cząstka · Zobacz więcej »
Cząstka elementarna
Cząstka elementarna – cząstka, będąca podstawowym budulcem, czyli najmniejszym i nieposiadającym wewnętrznej struktury.
Nowy!!: Hadrony i Cząstka elementarna · Zobacz więcej »
Cząstki dziwne
hiperonów posiada dziwność różnąod 0 Cząstki dziwne – cząstki zawierające kwarki lub antykwarki dziwne.
Nowy!!: Hadrony i Cząstki dziwne · Zobacz więcej »
Deuter
Deuter (D) – stabilny izotop wodoru występujący naturalnie.
Nowy!!: Hadrony i Deuter · Zobacz więcej »
Elektrodynamika
Elektrodynamika – dział fizyki zajmujący się badaniem zachowania się ciał obdarzonych ładunkiem elektrycznym, w szczególności.
Nowy!!: Hadrony i Elektrodynamika · Zobacz więcej »
Fermiony
Fermiony (ang. fermion, od nazwiska włoskiego fizyka Enrico Fermiego) – cząstki posiadające niecałkowity spin wyrażony w jednostkach \hbar.
Nowy!!: Hadrony i Fermiony · Zobacz więcej »
Foton
Foton (gr. φῶς – światło, w dopełniaczu – φωτός, nazwa stworzona przez Gilberta N. Lewisa) – cząstka elementarna z grupy bozonów, będąca nośnikiem oddziaływań elektromagnetycznych (bozon cechowania).
Nowy!!: Hadrony i Foton · Zobacz więcej »
Gluon
diagramach Feynmana Pętla gluonowa Gluon (z, klej) – bezmasowa cząstka elementarna pośrednicząca w oddziaływaniach silnych (bozon pośredniczący).
Nowy!!: Hadrony i Gluon · Zobacz więcej »
Gwiazda dziwna
Gwiazda kwarkowa – hipotetyczny typ gwiazdy, zawierający plazmę kwarkowo-gluonową.
Nowy!!: Hadrony i Gwiazda dziwna · Zobacz więcej »
Gwiazda neutronowa
Mgławicy Kraba Gwiazda neutronowa – gwiazda zdegenerowana powstała w wyniku ewolucji gwiazd o dużych masach (ok. 8–10 mas Słońca).
Nowy!!: Hadrony i Gwiazda neutronowa · Zobacz więcej »
Hadrony (ujednoznacznienie)
* Hadrony – cząstki elementarne.
Nowy!!: Hadrony i Hadrony (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »
Hadrony egzotyczne
Hadrony egzotyczne – grupa hadronów, czyli cząstek oddziałujących silnie, które nie sąmezonami złożonymi z pary kwark-antykwark, ani barionami złożonymi z trzech kwarków.
Nowy!!: Hadrony i Hadrony egzotyczne · Zobacz więcej »
Hiperjądro
Hiperjądro – typ jądra atomowego, w którym co najmniej jeden nukleon został zastąpiony hiperonem.
Nowy!!: Hadrony i Hiperjądro · Zobacz więcej »
Hiperony
Hiperony (z gr. hyper "ponad") – bariony zawierające przynajmniej jeden kwark dziwny (s), ale niezawierające kwarku powabnego (c) ani kwarku b. Zaliczane sąw związku z tym do cząstek dziwnych.
Nowy!!: Hadrony i Hiperony · Zobacz więcej »
Jądro atomowe
Atom helu (zacieniowany obszar) i jego jądro (powiększenie), czerwone – protony, błękitne – neutrony. Jądro atomowe – centralna część atomu składająca się z protonów i neutronów, powiązanych siłami jądrowymi, stanowiąca niewielkączęść objętości całego atomu, skupiona jest w nim prawie cała masa.
Nowy!!: Hadrony i Jądro atomowe · Zobacz więcej »
Język grecki
Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku Język grecki, greka (Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego.
Nowy!!: Hadrony i Język grecki · Zobacz więcej »
Kaon
Struktura kaonu plus. Składa się on z kwarka u i antykwarka s Kaon (mezon K) – najlżejsza cząstka o niezerowej dziwności, mezon K jest bozonem o spinie 0.
Nowy!!: Hadrony i Kaon · Zobacz więcej »
Kula gluonowa
Kula gluonowa (glueball) – cząstka będąca stanem związanym gluonów, której istnienie przewiduje chromodynamika kwantowa.
Nowy!!: Hadrony i Kula gluonowa · Zobacz więcej »
Kwark
Kwark – cząstka elementarna, fermion mający ładunek kolorowy (czyli podlegający oddziaływaniom silnym).
Nowy!!: Hadrony i Kwark · Zobacz więcej »
Kwark b
Kwark b (ang. bottom, beauty, kwark niski, kwark piękny w literaturze popularnonaukowej, inaczej zwany dennym lub spodnim) – kwark należący do trzeciej generacji cząstek elementarnych.
Nowy!!: Hadrony i Kwark b · Zobacz więcej »
Kwark dolny
Kwark dolny (ang. down, oznaczenie d) – jeden z kwarków, cząstka będąca podstawowym budulcem materii.
Nowy!!: Hadrony i Kwark dolny · Zobacz więcej »
Kwark dziwny
Kwark dziwny (ang. strange, oznaczenie s) – jeden z kwarków.
Nowy!!: Hadrony i Kwark dziwny · Zobacz więcej »
Kwark górny
Kwark górny (ang. up, oznaczenie u) – jeden z kwarków, cząstka będąca podstawowym budulcem materii.
Nowy!!: Hadrony i Kwark górny · Zobacz więcej »
Kwark powabny
Kwark powabny (ang. charm, oznaczenie c) – jeden z kwarków.
Nowy!!: Hadrony i Kwark powabny · Zobacz więcej »
Kwark t
Kwark t (ang. top, true), kwark wysoki, kwark prawdziwy (w literaturze popularnonaukowej), inaczej zwany szczytowym lub wierzchnim – kwark należący do trzeciej generacji cząstek elementarnych.
Nowy!!: Hadrony i Kwark t · Zobacz więcej »
LHCb
Logo projektu LHCb – jeden z siedmiu eksperymentów używających detektorów cząstek elementarnych do gromadzenia danych w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) w CERN.
Nowy!!: Hadrony i LHCb · Zobacz więcej »
Liczba barionowa
Liczba barionowa – jedna z wielkości fizycznych, zachowywanych w reakcjach jądrowych.
Nowy!!: Hadrony i Liczba barionowa · Zobacz więcej »
Materia dziwna
Materia dziwna – materia oddziałująca silnie, złożona z cząstek dziwnych (zawierających kwark dziwny s).
Nowy!!: Hadrony i Materia dziwna · Zobacz więcej »
Mezony
Mezony – cząstki elementarne należące do hadronów, o liczbie barionowej B.
Nowy!!: Hadrony i Mezony · Zobacz więcej »
Model standardowy
leptonów), cztery bozony cechowania przenoszące oddziaływania oraz bozon Higgsa, mający nadawać masę cząstkom, z którymi oddziałuje Diagram przedstawiający powiązania pomiędzy cząstkami elementarnymi Model standardowy – teoria fizyki cząstek podstawowych, zwanych też cząstkami elementarnymi, które sąpodstawowymi składnikami każdej materii.
Nowy!!: Hadrony i Model standardowy · Zobacz więcej »
Neutron
beta minus ładunki kolorowe przenoszone przez gluony. Każdy kwark może występować w trzech odmianach: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Kolory nie sąna stałe przyporządkowane do pojedynczych kwarków, ponieważ między kwarkami zachodzi wymiana kolorów w oddziaływaniach silnych za pośrednictwem gluonów. Gluony jako nośniki oddziaływania silnego, mająładunki podwójne: jeden kolor i jeden antykolor. Gdy kwark emituje lub pochłania gluon, wtedy jego kolor musi ulec zmianie, aby zachować ładunek kolorowy. Kwarki w neutronie wysyłająi pochłaniajągluony tak często, że nie ma możliwości zaobserwowania koloru pojedynczego kwarka Neutron (z, obojętny) – cząstka subatomowa występująca w jądrach atomowych.
Nowy!!: Hadrony i Neutron · Zobacz więcej »
Nukleony
Nukleony – wspólna nazwa protonów i neutronów, czyli podstawowych cząstek tworzących jądro atomu.
Nowy!!: Hadrony i Nukleony · Zobacz więcej »
Oddziaływanie silne
Oddziaływanie silne – jedno z czterech oddziaływań uznanych za podstawowe.
Nowy!!: Hadrony i Oddziaływanie silne · Zobacz więcej »
Pentakwark
kolory sumujące się do białego, a czwarty kwark ma kolor będący parądo antykoloru antykwarka (żółty reprezentuje tu kolor antyniebieski); linie faliste oznaczajągluony przenoszące oddziaływanie silne Pentakwark – cząstka elementarna, hadron egzotyczny złożony z pięciu kwarków: czterech zwykłych i jednego antykwarka (lub odwrotnie).
Nowy!!: Hadrony i Pentakwark · Zobacz więcej »
Pionium
Pionium – atom egzotyczny złożony z dwóch pionów, dodatniego i ujemnego (π+π−).
Nowy!!: Hadrony i Pionium · Zobacz więcej »
Próżnia
Pompa do ilustracji zjawiska próżni Komora próżniowa (NASA) Próżnia – w rozumieniu tradycyjnym pojęcie równoważne pojęciu pustej przestrzeni.
Nowy!!: Hadrony i Próżnia · Zobacz więcej »
Proton
Proton, p (z – ‘pierwsze’) – trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok.
Nowy!!: Hadrony i Proton · Zobacz więcej »
Spin (fizyka)
Przykład obracającego się ciała, które dopiero po obrocie o 720 stopni znajdzie się w tym samym stanie. Podobne właściwości ma fermion o spinie ½ nieoznaczoności kwantowej określone sąjedynie stożki możliwych usytuowań wektora spinu Spin – moment pędu (kręt) cząstki wynikający z jej natury kwantowej.
Nowy!!: Hadrony i Spin (fizyka) · Zobacz więcej »
Superpozycja
Superpozycja – własność rozwiązań równania różniczkowego przejawiająca się w tym, że suma dwóch rozwiązań także jest rozwiązaniem równania.
Nowy!!: Hadrony i Superpozycja · Zobacz więcej »
Swoboda asymptotyczna
silnym oddziaływaniem przenoszonym przez gluony. Animacja próby rozdzielenia kwarków Swoboda asymptotyczna w chromodynamice kwantowej (QCD) – zjawisko oddziaływania kwarków ze sobąsiłą, która jest proporcjonalna do odległości między nimi.
Nowy!!: Hadrony i Swoboda asymptotyczna · Zobacz więcej »
Tetrakwark
Tetrakwark – cząstka elementarna, hadron egzotyczny złożony z dwóch kwarków i dwóch antykwarków.
Nowy!!: Hadrony i Tetrakwark · Zobacz więcej »
Uwięzienie koloru
Siły kolorowe faworyzująukrycie, gdyż przy szczególnym zasięgu bardziej opłacalne energetycznie jest stworzenie nowej pary kwark–antykwark niż kontynuowanie rozciągania struny strumienia koloru (podobnie zachowuje się rozciągana guma) Animacja uwięzienia koloru. Energia jest dostarczana do kwarków, a struna gluonowa rozciąga się, dopóki nie osiągnie punktu, w którym „urwie się” i uformuje parę kwark–antykwark Uwięzienie koloru, uwięzienie kwarków – zjawisko związane z cząstkami (kwarkami i gluonami) obdarzonymi kolorem i polegające na niemożności odizolowania pojedynczej takiej cząstki, przez co nie da się jej bezpośrednio zarejestrować.
Nowy!!: Hadrony i Uwięzienie koloru · Zobacz więcej »
Wielki Zderzacz Hadronów
nadprzewodzące elektromagnesy Lokalizacja miejsca eksperymentu Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) – największy na świecie akcelerator cząstek (hadronów), znajdujący się w Europejskim Ośrodku Badań Jądrowych CERN w pobliżu Genewy.
Nowy!!: Hadrony i Wielki Zderzacz Hadronów · Zobacz więcej »
Wzór Gell-Manna-Nishijimy
Wzór Gell-Manna-Nishijimy – równanie opisujące własności hadronów, łącząc liczby kwantowe, czyli liczbę barionowąB, dziwność S i izospin I_z, z ładunkiem elektrycznym Q. Zostało zaproponowane przez Kazuhika Nishijimę i Tadao Nakano (w 1953) oraz, niezależnie, Murraya Gell-Manna (w 1956).
Nowy!!: Hadrony i Wzór Gell-Manna-Nishijimy · Zobacz więcej »
Z(4430)
Z(4430) – cząstka subatomowa, odkryty w eksperymencie Belle hadron egzotyczny zbudowany z czterech kwarków (tetrakwark).
Nowy!!: Hadrony i Z(4430) · Zobacz więcej »
Zapach (mechanika kwantowa)
ładunki kolorowe neutrino mionowe) Zapach – jedna z liczb kwantowych przypisywanych elementarnym fermionom materii – kwarkom i leptonom.
Nowy!!: Hadrony i Zapach (mechanika kwantowa) · Zobacz więcej »