Szybszy dostęp niż przeglądarce!
121 kontakty: Abu Bakr, Aleksander (cesarz bizantyński), Aleksy Komnen (zm. 1142), Ali ibn Abi Talib, Allah, Ambona (architektura), Anna Różycka-Bryzek, Antemiusz z Tralles, Apsyda (architektura), Architektura bizantyńska, Architraw, Arkada, Atrium, Bartłomiej I (patriarcha Konstantynopola), Baza (architektura), Bazyli I Macedończyk, Bazylika, Błękitny Meczet, Bęben (architektura), Budowla centralna, Cesarstwo Bizantyńskie, Cesarze bizantyńscy, Cherub, Cyborium (architektura), Deesis, Donald M. Nicol, Dzieciątko Jezus, Eksedra, Empora, Encyklopedia kultury bizantyńskiej, Filar, Focjusz I Wielki, Franciszek (papież), Galeria (budownictwo), Grzegorz Cudotwórca, Hasan ibn Ali, Hieronim II (arcybiskup Aten), Husajn ibn Ali, Ignacy I, Ikonoklazm, Imperium Osmańskie, Irena Węgierska, IV wyprawa krzyżowa, Izydor (metropolita kijowski), Izydor z Miletu, Jabłko królewskie, Jan Chryzostom, Jan Chrzciciel, Jan II Komnen, Jezus Chrystus, ..., Justynian I Wielki, Kalif, Katolicyzm, Kciuk, Kościół łaciński, Kościoły wschodnie, Kolumna (architektura), Konstancjusz II, Konstantyn I Wielki, Konstantyn IX Monomach, Konstantynopol, Kopuła (architektura), Leon III Izauryjczyk, Leon VI Filozof, Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji, Mahomet, Maria z Nazaretu, Marmur, Matka Boża, Mauzoleum, Meczet, Meczet Bajazyda II, Meczet Dolmabahçe, Meczet Fatih, Meczet Nuruosmaniye, Meczet Ortaköy, Meczet Rüstema Paszy, Meczet Sulejmana, Meczet Sultan Eyüp, Mehmed II Zdobywca, Mekka, Michał III Metystes, Michał VIII Paleolog, Mihrab, Milet, Minaret, Minbar, Mozaika, Mustafa Kemal Atatürk, Muzeum, Muzułmanin, Naos, Narteks, Nawa, Nowy Meczet w Stambule, Pantokrator, Patriarcha Konstantynopola, Pendentyw, Pergamon (miasto), Porfir, Powstanie Nika, Prawosławie, Prokopiusz z Cezarei, Recep Tayyip Erdoğan, Salomon (król Izraela), Serafin (anioł), Sinan, Skarpa (architektura), Sklepienie krzyżowe, Spolium, Stambuł, Templon, Teodozjusz II (cesarz bizantyński), Teofil (cesarz bizantyński), Thomas Whittemore, Trdat (architekt), Umar ibn al-Chattab, Upadek Konstantynopola, Usman ibn Affan, Zakon mniszy, Zoe (cesarzowa bizantyńska). Rozwiń indeks (71 jeszcze) »
Abu Bakr
Usmana Abu Bakr (właściwie Abd Allah Ibn Usman Abu Kuhafa; ur. 573 w Mekce, zm. 23 sierpnia 634 w Medynie) – pierwszy kalif, panujący w latach 632–634.
Nowy!!: Hagia Sophia i Abu Bakr · Zobacz więcej »
Aleksander (cesarz bizantyński)
Aleksander (ur. 870, zm. 6 czerwca 913) – cesarz bizantyński w latach 912–913.
Nowy!!: Hagia Sophia i Aleksander (cesarz bizantyński) · Zobacz więcej »
Aleksy Komnen (zm. 1142)
Mozaika w kościele Hagia Sofia Aleksy Komnen (ur. przed 26 października 1107, zm. zap. 28 listopada 1142) - współcesarz bizantyjski, najstarszy syn cesarza Jana II Komnena oraz jego żony cesarzowej Ireny, Porfirogeneta.
Nowy!!: Hagia Sophia i Aleksy Komnen (zm. 1142) · Zobacz więcej »
Ali ibn Abi Talib
Ali ibn Abi Talib (ur. ok. roku 600/22. P.H., według tradycji 13. radżaba w Mekce, zm. w styczniu 661/ramadanie 40. A.H. w Al-Kufie) – brat stryjeczny, przybrany syn, a następnie zięć Mahometa, mąż Fatimy, pierwszy imam szyitów, ostatni z czterech kalifów prawowiernych (656–661/35-40. A.H.). Przez wielu muzułmanów, a w szczególności szyitów, Ali jest uważany za najważniejsząpo Mahomecie postać wczesnego okresu islamu, chociaż w tym kontekście sunnici wymieniająteż czasem Umara lub Abu Bakra.
Nowy!!: Hagia Sophia i Ali ibn Abi Talib · Zobacz więcej »
Allah
Turcji. Allah (Allāh, wym.) – w języku arabskim słowo oznaczające abrahamicznego Boga.
Nowy!!: Hagia Sophia i Allah · Zobacz więcej »
Ambona (architektura)
Ambona (gr. ambon "szczyt", "podwyższenie", łac. ambo), kazalnica – w budownictwie sakralnym miejsce służące duchownym do czytania tekstów liturgicznych, głoszenia kazań.
Nowy!!: Hagia Sophia i Ambona (architektura) · Zobacz więcej »
Anna Różycka-Bryzek
Anna Różycka-Bryzek (ur. 27 kwietnia 1928, zm. 4 września 2005) – prof.
Nowy!!: Hagia Sophia i Anna Różycka-Bryzek · Zobacz więcej »
Antemiusz z Tralles
Antemiusz z Tralles (gr.: Ἀνθέμιος από τις Τράλλεις,ur. ok. 474, zm. ok. 534) – bizantyjski inżynier, architekt, fizyk i matematyk.
Nowy!!: Hagia Sophia i Antemiusz z Tralles · Zobacz więcej »
Apsyda (architektura)
kościoła z zaznaczonąapsydąkościoła w Niemczy Apsyda (lub absyda) – pomieszczenie na rzucie półkola, półelipsy lub wieloboku, dostawione do bryły budynku, często świątyni i otwarte do jej wnętrza.
Nowy!!: Hagia Sophia i Apsyda (architektura) · Zobacz więcej »
Architektura bizantyńska
Architektura bizantyńska (lub bizantyjska) cechuje się przejęciem i znacznym udoskonaleniem konstrukcyjnym technik i tradycji rzymskich, wczesnochrześcijańskich oraz hellenistycznych i orientalnych – zwłaszcza perskich.
Nowy!!: Hagia Sophia i Architektura bizantyńska · Zobacz więcej »
Architraw
Architraw (epistyl, nadsłupie) – główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego, który podtrzymywał belki stropu.
Nowy!!: Hagia Sophia i Architraw · Zobacz więcej »
Arkada
Arkady w Hamburgu Ślepa arkada Gzyms arkadowy w Strzelinie Arkada (łac. arcus - łuk) – element architektoniczny składający się z dwóch podpór (kolumn, słupów lub filarów), które zostały połączone u góry łukiem.
Nowy!!: Hagia Sophia i Arkada · Zobacz więcej »
Atrium
Plan rzymskiego domu z centralnym pomieszczeniem atrium domus'' Atrium (autrium) – najczęściej niezadaszone pomieszczenie wewnętrzne.
Nowy!!: Hagia Sophia i Atrium · Zobacz więcej »
Bartłomiej I (patriarcha Konstantynopola)
Papież Franciszek i Bartłomiej I Bartłomiej I, właśc.
Nowy!!: Hagia Sophia i Bartłomiej I (patriarcha Konstantynopola) · Zobacz więcej »
Baza (architektura)
Schemat porządku jońskiego Baza kolumny Klasyczna baza Baza – dolna część, podstawa kolumny, pilastra lub filaru stosowana w porządkach architektonicznych.
Nowy!!: Hagia Sophia i Baza (architektura) · Zobacz więcej »
Bazyli I Macedończyk
Bazyli I Macedończyk, Bazyli I Macedoński, Bazyli I Kefalas, Bazyli I Głowacz (ur. 811, zm. 29 sierpnia 886) – cesarz bizantyjski od 867, pierwszy cesarz z dynastii macedońskiej.
Nowy!!: Hagia Sophia i Bazyli I Macedończyk · Zobacz więcej »
Bazylika
Pizie Przekrój poprzeczny bazyliki Plan bazyliki Bazylika – współcześnie tąnazwąnajczęściej określa się chrześcijańskąświątynię wielonawową(niezależnie od pełnionych funkcji kanonicznych) z nawągłównąwyższąod naw bocznych, posiadającąokna ponad dachami naw bocznych (w odróżnieniu od kościoła halowego).
Nowy!!: Hagia Sophia i Bazylika · Zobacz więcej »
Błękitny Meczet
Błękitny Meczet (właściwie Meczet Sułtana Ahmeda, tur. Sultanahmet Camii lub Sultan Ahmed Camii) – zbudowany z polecenia sułtana Ahmeda I meczet w Stambule, który jest jednym z ostatnich, a zarazem najwspanialszych przykładów tzw.
Nowy!!: Hagia Sophia i Błękitny Meczet · Zobacz więcej »
Bęben (architektura)
Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, wyróżnia się ośmioboczny bęben przepruty okrągłymi oknami Bęben (tambur) – część budynku na rzucie koła, wieloboku lub elipsy, stanowiąca podbudowę pod kopułę lub hełm.
Nowy!!: Hagia Sophia i Bęben (architektura) · Zobacz więcej »
Budowla centralna
Budowla centralna – budowla wzniesiona zgodnie z zasadami układu centralnego, czyli na planie mającym co najmniej dwie krzyżujące się osie symetrii i o wnętrzu i bryle ukształtowanych odśrodkowo względem obrotowej osi symetrii.
Nowy!!: Hagia Sophia i Budowla centralna · Zobacz więcej »
Cesarstwo Bizantyńskie
Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyjskie) Cesarstwo wschodniorzymskie, później Cesarstwo Bizantyńskie (w literaturze przeważnie w formie Cesarstwo Bizantyjskie, choć sąteż odmienne opinie, pot. i skrótowo Bizancjum) – termin historiograficzny, używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego cesarstwa rzymskiego ze stolicąw Konstantynopolu.
Nowy!!: Hagia Sophia i Cesarstwo Bizantyńskie · Zobacz więcej »
Cesarze bizantyńscy
Cesarze bizantyńscy – chronologiczna lista władców Cesarstwa Wschodniorzymskiego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Cesarze bizantyńscy · Zobacz więcej »
Cherub
sasanidzki. Emaliowana plakietka, XII wiek, Luwr Replika Arki Przymierza z dwoma cherubami amorkiem Cherub lub cherubin (l.mn. cheruby, cherubini, cherubiny, cherubinowie; hebr. l.p. כְּרוּב kərūv, l.mn. כְּרוּבִים krūvîm od akadyjskiego karābu – błogosławieństwo, modlitwa, poświęcenie) – według wierzeń, potężna nadprzyrodzona istota, stojąca bardzo wysoko w hierarchii bytów, znajdująca się często w bezpośredniej bliskości Boga.
Nowy!!: Hagia Sophia i Cherub · Zobacz więcej »
Cyborium (architektura)
bazylice watykańskiej Cyborium – ażurowa nadbudowa ołtarza lub innego obiektu w kościele chrześcijańskim, składająca się zazwyczaj z czterech kolumn podtrzymujących baldachim w formie kopuły, ostrosłupa lub innej bardziej złożonej.
Nowy!!: Hagia Sophia i Cyborium (architektura) · Zobacz więcej »
Deesis
Jarosławiu, początek XVIII wieku Hagia Sofia, mozaika z XIII wieku Deesis (gr. δέησις – „modlitwa”, „prośba”, „usilna prośba”) lub deisus – motyw, temat kompozycyjny związany z ikonografiąchrześcijańską.
Nowy!!: Hagia Sophia i Deesis · Zobacz więcej »
Donald M. Nicol
Donald MacGillivray Nicol (ur. 4 lutego 1923 w Portsmouth, zm. 25 września 2003 w Cambrigde) – brytyjski historyk, bizantynolog.
Nowy!!: Hagia Sophia i Donald M. Nicol · Zobacz więcej »
Dzieciątko Jezus
Adoracja Dzieciątka (ok. 1410) Starzec Symeon i Dzieciątko Jezus w świątyni (Rembrandt, 1669) Praskie Dzieciątko Jezus Dzieciątko Jezus – postać Jezusa Chrystusa jako dziecka w wieku do lat 12.
Nowy!!: Hagia Sophia i Dzieciątko Jezus · Zobacz więcej »
Eksedra
Hypocaustum pod podłogąeksedry w starorzymskiej willi Eksedra (dawniej też egzedra) – otwarta, półkolista nisza.
Nowy!!: Hagia Sophia i Eksedra · Zobacz więcej »
Empora
kościele Narodzenia NMP w Lądku-Zdroju Ścinawce Średniej Kościół św. Katarzyny w Starogardzie Gdańskim – empory widoczne po bokach fotografii Empora (niem. Empore), chór muzyczny – element architektoniczny występujący najczęściej w kościele w postaci odrębnej kondygnacji o charakterze antresoli, zazwyczaj usytuowanej nad kruchtąlub nadwieszonej nad głównym wejściem do świątyni.
Nowy!!: Hagia Sophia i Empora · Zobacz więcej »
Encyklopedia kultury bizantyńskiej
Encyklopedia kultury bizantyńskiej – polska encyklopedia, specjalistyczny leksykon, będący oryginalnym pomysłem polskich bizantynologów.
Nowy!!: Hagia Sophia i Encyklopedia kultury bizantyńskiej · Zobacz więcej »
Filar
Dworcu Centralnym w Warszawie (1975) Filary w postaci słupów żelbetowych Filar Filar – pionowa, wolno stojąca podpora konstrukcji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Filar · Zobacz więcej »
Focjusz I Wielki
Focjusz I Wielki, gr. Φώτιος (ur. ok. 810 w Konstantynopolu, zm. 6 lutego 891 tamże) – patriarcha Konstantynopola w latach 858–867 oraz 877–886, święty Kościoła prawosławnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Focjusz I Wielki · Zobacz więcej »
Franciszek (papież)
Franciszek (właśc. Jorge Mario Bergoglio SJ; ur. 17 grudnia 1936 w Buenos Aires) – argentyński duchowny rzymskokatolicki, jezuita, arcybiskup metropolita Buenos Aires i Prymas Argentyny w latach 1998–2013, kardynał prezbiter w latach 2001–2013, przewodniczący Konferencji Episkopatu Argentyny w latach 2005–2011, 266.
Nowy!!: Hagia Sophia i Franciszek (papież) · Zobacz więcej »
Galeria (budownictwo)
Galeria – termin definiowany na różne sposoby.
Nowy!!: Hagia Sophia i Galeria (budownictwo) · Zobacz więcej »
Grzegorz Cudotwórca
Grzegorz Cudotwórca (ur. ok. 213 w Neocezarei, zm. 273 tamże) – jeden z Ojców Kościoła, któremu przypisuje się ważny udział w budowie Kościoła i zwiększenie jego znaczenia, biskup, święty Kościoła katolickiego, ormiańskiego, koptyjskiego i prawosławnego, Wyznawca.
Nowy!!: Hagia Sophia i Grzegorz Cudotwórca · Zobacz więcej »
Hasan ibn Ali
Ḥasan ibn ʿAli ibn Abī Ṭālib (arab. الحسن بن علي بن أبي طالب, ur. 4 marca 625 – zm. 2 kwietnia 670) – według szyitów, drugi prawowity przywódca muzułmańskiej wspólnoty.
Nowy!!: Hagia Sophia i Hasan ibn Ali · Zobacz więcej »
Hieronim II (arcybiskup Aten)
Hieronymus II, gr. (ur. 30 marca 1938 w Oinofyta w Beocji) – grecki duchowny prawosławny, arcybiskup Aten, zwierzchnik Kościoła Grecji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Hieronim II (arcybiskup Aten) · Zobacz więcej »
Husajn ibn Ali
Ḥusajn ibn ‘Alī ibn Abī Tālib (ur. 10 stycznia 626, zm. 10 października 680) – trzeci imam szyitów.
Nowy!!: Hagia Sophia i Husajn ibn Ali · Zobacz więcej »
Ignacy I
Ignacy I, cs. Swiatitiel Ignatij, patriarch Konstantinopolskij, gr. Ιγνάτιος (ur. ok. 798, zm. 877) – patriarcha Konstantynopola od 4 lipca 847 do 23 października 858 i ponownie od 23 listopada 867 do śmierci, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Ignacy I · Zobacz więcej »
Ikonoklazm
Ikonoklaści (mal. Domenico Morelli) Ikonoklazm, obrazoburstwo (od gr. eikōn – obraz; klásis – złamanie) – ruch religijny szerzący się w łonie chrześcijaństwa w VIII–IX wieku w Bizancjum i państwie Franków oraz w Niderlandach w XVI w., sprzeciwiający się kultowi obrazów i wizerunków.
Nowy!!: Hagia Sophia i Ikonoklazm · Zobacz więcej »
Imperium Osmańskie
Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.
Nowy!!: Hagia Sophia i Imperium Osmańskie · Zobacz więcej »
Irena Węgierska
Irena Węgierska, właśc.
Nowy!!: Hagia Sophia i Irena Węgierska · Zobacz więcej »
IV wyprawa krzyżowa
Doża Dandolo przed krzyżowcami IV wyprawa krzyżowa – wyprawa wojenna, wszczęta w roku 1202.
Nowy!!: Hagia Sophia i IV wyprawa krzyżowa · Zobacz więcej »
Izydor (metropolita kijowski)
Izydor (ur. ok. 1385 w Monemwasii lub w Salonikach, zm. 27 kwietnia 1463 w Rzymie) – metropolita kijowski i całej Rusi w latach 1436–1442 (de facto).
Nowy!!: Hagia Sophia i Izydor (metropolita kijowski) · Zobacz więcej »
Izydor z Miletu
Hagia Sophia Izydor z Miletu (gr. Ισίδωρος ο Μιλήσιος, ur. 442, zm. 537) – bizantyjski architekt, fizyk i matematyk.
Nowy!!: Hagia Sophia i Izydor z Miletu · Zobacz więcej »
Jabłko królewskie
Duńskie jabłko królewskie korona, '''jabłko''', berło Jabłko królewskie – jeden z trzech symboli władzy monarszej, obok korony i berła.
Nowy!!: Hagia Sophia i Jabłko królewskie · Zobacz więcej »
Jan Chryzostom
Jan Chryzostom, Jan Złotousty (ur. przed 350 w Antiochii, zm. 14 września 407) – biskup Konstantynopola, pisarz chrześcijański, uznawany za największego kaznodzieję kościoła wschodniorzymskiego, doktor Kościoła, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Jan Chryzostom · Zobacz więcej »
Jan Chrzciciel
meczecie Umajjadów w Damaszku Rubens, ''Salome patrzy na ścięcie Jana Chrzciciela.'' Jan Chrzciciel, Jan Baptysta (cs. Prorok, Priedtiecza i Krestitiel Gospodień Ioann, s-c-s. Іоаннъ Крестѧи,, Jehohanan,,, trl. Yaḥyā; ur. pomiędzy 6 p.n.e. a 2 p.n.e. w En Kerem, zm. ok. 32 w Macheroncie) – żydowski pustelnik, prorok dla chrześcijan, muzułmanów i mandejczyków.
Nowy!!: Hagia Sophia i Jan Chrzciciel · Zobacz więcej »
Jan II Komnen
Jan II Komnen (ur. 13 września 1087, zm. 8 kwietnia 1143), cesarz bizantyjski od 15 sierpnia 1118.
Nowy!!: Hagia Sophia i Jan II Komnen · Zobacz więcej »
Jezus Chrystus
Jezus Chrystus (ur. ok. 8–4 p.n.e. w Betlejem, zm. ok. 30Por. Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary (381 r.): Wierzę... w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. lub 33 n.e. w Jerozolimie) – centralna postać chrześcijaństwa Według tego autora Jezusa uważa się za założyciela religii w klasycznych teoriach religiologicznych oraz religioznawczych, które nie uwzględniająogólnych idei genezy religii.
Nowy!!: Hagia Sophia i Jezus Chrystus · Zobacz więcej »
Justynian I Wielki
kościele San Vitale w Rawennie Granice Cesarstwa Bizantyńskiego w 550 r. Pomnik Justyniana I w Skopje dyptyku Barberini z kości słoniowej z początku VI w. Justynian I Wielki, Iustinianus (właśc. Flavius Petrus Sabbatius Iustinianus, ur. 11 maja 483 w Tauresium, Prowincja Iliria, zm. 14 listopada 565 w Konstantynopolu) – cesarz bizantyński od 1 sierpnia 527 do 13 listopada 565 z dynastii justyniańskiej, święty Kościoła prawosławnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Justynian I Wielki · Zobacz więcej »
Kalif
Kalif (arab. ħalifa, „następca”) – w islamie sunnickim tytuł następców Mahometa, czyli przywódców muzułmańskich społeczności państwowo-religijnych zwanych kalifatami.
Nowy!!: Hagia Sophia i Kalif · Zobacz więcej »
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Nowy!!: Hagia Sophia i Katolicyzm · Zobacz więcej »
Kciuk
Lewa dłoń z odchylonym kciukiem Kciuk (łac. pollex) – u naczelnych pierwszy palec ręki przeciwstawny czterem pozostałym.
Nowy!!: Hagia Sophia i Kciuk · Zobacz więcej »
Kościół łaciński
bazylice św. Jana na Lateranie Kościół łaciński, Kościół rzymskokatolicki – największa liczebnie część Kościoła katolickiego, mająca własną, odrębnątradycję liturgicznąoraz własnąi odrębnąstrukturę; widzialnągłowąKościoła rzymskokatolickiego jest biskup Rzymu, czyli papież.
Nowy!!: Hagia Sophia i Kościół łaciński · Zobacz więcej »
Kościoły wschodnie
Kościoły wschodnie – zbiorcza nazwa Kościołów chrześcijańskich mających swoje korzenie na terenach starożytnych patriarchatów: Konstantynopola, Aleksandrii, Antiochii i Jerozolimy.
Nowy!!: Hagia Sophia i Kościoły wschodnie · Zobacz więcej »
Kolumna (architektura)
Kolumny egipskie krużganka Kolumna Zygmunta III Wazy Kolumny podtrzymujące więźbę dachu w połowie przewiązane podwiązką. Kraków. Wawel. Krużganki Kolumna – pionowa podpora architektoniczna o przekroju koła lub wielokąta foremnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Kolumna (architektura) · Zobacz więcej »
Konstancjusz II
Konstancjusz II (ur. 7 sierpnia 317, zm. 3 listopada 361) – cesarz rzymski od 9 września 337 do 3 listopada 361.
Nowy!!: Hagia Sophia i Konstancjusz II · Zobacz więcej »
Konstantyn I Wielki
Pomnik Konstantyna I Wielkiego w Yorku Konstantyn I Wielki, (ur. 27 lutego ok. 272 w Niszu w dzisiejszej Serbii, zm. 22 maja 337) – cesarz rzymski od 306 do 337 roku, święty Kościoła prawosławnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Konstantyn I Wielki · Zobacz więcej »
Konstantyn IX Monomach
Konstantyn IX Monomach (1000 - 11 stycznia 1055) – cesarz Bizancjum od 11 czerwca 1042.
Nowy!!: Hagia Sophia i Konstantyn IX Monomach · Zobacz więcej »
Konstantynopol
Hagia Sophia – symbol Konstantynopola Kościół Chrystusa Pantokratora Konstantynopol – nazwa Bizancjum nadana miastu przez Konstantyna Wielkiego, który wybrał je na swojąsiedzibę; w latach 330–395 stolica Cesarstwa Rzymskiego, w latach 395–1453 stolica Cesarstwa Bizantyńskiego i Cesarstwa Łacińskiego (1204–1261), stolica Imperium Osmańskiego w latach 1453–1922.
Nowy!!: Hagia Sophia i Konstantynopol · Zobacz więcej »
Kopuła (architektura)
Kopuła – sklepienie o kształcie czaszy, półkoliste, półeliptyczne, ostrołukowe lub cebulaste, oparte na murze lub bębnie budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym za pośrednictwem pendentywów lub tromp.
Nowy!!: Hagia Sophia i Kopuła (architektura) · Zobacz więcej »
Leon III Izauryjczyk
Leon III wraz z synem Konstantynem Cesarstwo Bizantyńskie w roku 717. Leon III Izauryjczyk (gr. Λέων Γ' ο Ίσαυρος, ok. 680–18 czerwca 741) – cesarz bizantyński od 717 do śmierci, pierwszy władca z dynastii izauryjskiej.
Nowy!!: Hagia Sophia i Leon III Izauryjczyk · Zobacz więcej »
Leon VI Filozof
Leon VI Filozof (ur. 19 września 866 w Konstantynopol, zm. 11 maja 912 tamże) – cesarz Bizancjum z dynastii macedońskiej.
Nowy!!: Hagia Sophia i Leon VI Filozof · Zobacz więcej »
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji
Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji – lista miejsc w Turcji wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17.
Nowy!!: Hagia Sophia i Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji · Zobacz więcej »
Mahomet
Mahomet (arab.,, pełne arabskie imię: Muhammad ibn Abd Allah ibn Abd al-Muttalib; محمد إبن عبد الله إبن عبد المطاليب), ur.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mahomet · Zobacz więcej »
Maria z Nazaretu
Maria z Nazaretu (hebr. Miriam, Mariam;, Mariám, María; Marjam) (ur. przed 20 p.n.e. w Jerozolimie lub Seforis, zm. po 30 n.e. według tradycji w Efezie) – matka Jezusa Chrystusa, żona Józefa z Nazaretu, jedna z głównych osób w wierze wielu wyznań chrześcijańskich, znana także w innych religiach (np. w islamie, bahaizmie i kaodaizmie).
Nowy!!: Hagia Sophia i Maria z Nazaretu · Zobacz więcej »
Marmur
Rędziny, Dolny Śląsk Szlif cienki marmuru Wyroby z marmuru Marmurowy Pomnik Bitwy o Monte Cassino w Warszawie inspirowany starożytnąrzeźbąNike z Samotraki Marmur (od łac. marmor, z marmaros) – skała metamorficzna powstała z przeobrażenia wapieni, rzadziej dolomitów.
Nowy!!: Hagia Sophia i Marmur · Zobacz więcej »
Matka Boża
Soborze efeskim (431 r.) Kaplicy Trójcy Świętej w Lublinie Matka Boska - Ikona Matka Boża (skr. MB), Theotokos (gr. Θεοτόκος), pot.
Nowy!!: Hagia Sophia i Matka Boża · Zobacz więcej »
Mauzoleum
Tadź Mahal jest najbardziej znanym mauzoleum, Indie Mauzoleum w Halikarnasie Mauzoleum cesarza Hadriana, Rzym Starym Wielisławiu Mauzoleum (gr. mausoleion) – rodzaj grobowca w formie monumentalnej, samodzielnej budowli o bogatym wystroju architektonicznym.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mauzoleum · Zobacz więcej »
Meczet
Meczet (masdżid; l.mn. masadżid) – miejsce kultu muzułmańskiego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet · Zobacz więcej »
Meczet Bajazyda II
Meczet Bajazyda II (tr. Beyazidye Camii, zwany również Meczetem Gołębi) – meczet w Turcji znajdujący się w Stambule, w dystrykcie Fatih, leżący po wschodniej stronie placu Bajazyda.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Bajazyda II · Zobacz więcej »
Meczet Dolmabahçe
Meczet Dolmabahçe – świątynia muzułmańska wybudowana w latach 1853-1855 w Stambule przez Nikoğosa Balyana, syna znanego budowniczego Karabeta Balyana dla matki sułtana Abdülmecida I - Sułtanki Bezmialem.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Dolmabahçe · Zobacz więcej »
Meczet Fatih
Meczet Fatih – meczet położony w dzielnicy Fatih, na jednym z siedmiu wzgórz Stambułu w Turcji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Fatih · Zobacz więcej »
Meczet Nuruosmaniye
Meczet Nuruosmaniye – meczet w Stambule w Turcji, jest położony na jednym z siedmiu wzgórz Stambułu, w dzielnicy o tej samej nazwie, u wejścia na Kryty Bazar.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Nuruosmaniye · Zobacz więcej »
Meczet Ortaköy
Meczet Ortaköy (tr Ortaköy Camii, właściwie: Büyük Mecidiye Camii) – położony na nabrzeżu Ortaköy (dosłowne znaczenie: wioska pośrodku), w Stambule w Turcji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Ortaköy · Zobacz więcej »
Meczet Rüstema Paszy
Meczet Rüstema Paszy (tr. Rüstempaşa Camii) – meczet zbudowany w latach 1561-1562 przez architekta Sinana w dzielnicy Eminönü w Stambule w Turcji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Rüstema Paszy · Zobacz więcej »
Meczet Sulejmana
Meczet Sulejmana – świątynia muzułmańska w Stambule w Turcji, wybudowana za panowania Sulejmana Wspaniałego na trzecim z siedmiu wzgórz Stambułu, w obrębie murów miejskich, na zboczu schodzącym do Złotego Rogu.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Sulejmana · Zobacz więcej »
Meczet Sultan Eyüp
Meczet Sultan Eyüp – jeden z najważniejszych dla muzułmanów meczetów w Stambule w Turcji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Meczet Sultan Eyüp · Zobacz więcej »
Mehmed II Zdobywca
Mehmed II Zdobywca (ur. 30 marca 1432 w Adrianopolu, zm. 3 maja 1481), (Mehmed al-Fatih) – sułtan z dynastii Osmanów, panujący w latach 1444–1446 i 1451–1481.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mehmed II Zdobywca · Zobacz więcej »
Mekka
Ulica w Mekce Trasa pielgrzymek Mekka (arab. مكة, Makka) – miasto w zachodniej części Arabii Saudyjskiej, w krainie Hidżaz, u podnóża gór Dżabal al-Hidżaz, siedziba administracyjna prowincji Mekka.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mekka · Zobacz więcej »
Michał III Metystes
Michał III Metystes (gr. Μιχαήλ Γ΄, Mikhaēl III; ur. 839 lub 840 w Konstantynopolu, zm. 23 lub 24 września 867 tamże) – cesarz bizantyński od 842, ostatni z dynastii amoryjskiej.
Nowy!!: Hagia Sophia i Michał III Metystes · Zobacz więcej »
Michał VIII Paleolog
Herb Paleologów w XV wieku Michał VIII Paleolog (ur. 1224/1225, zm. 11 grudnia 1282) – cesarz Nicei od 1259, cesarz Bizancjum od 1261.
Nowy!!: Hagia Sophia i Michał VIII Paleolog · Zobacz więcej »
Mihrab
Mihrab z Isfahanu znajdujący się w Metropolitan Museum of Art Mihrab (arab. محراب, mihrāb, od arab. haraba – „srożyć się, walczyć, modlić się”) – nisza modlitewna w meczecie, wskazująca kierunek modlitwy, również zdobienie dywanika modlitewnego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mihrab · Zobacz więcej »
Milet
Milet – miasto jońskie na wybrzeżu Karii przy ujściu rzeki Meander do Zatoki Latmijskiej, współcześnie stanowisko archeologiczne w pobliżu miejscowości Balat w Turcji.
Nowy!!: Hagia Sophia i Milet · Zobacz więcej »
Minaret
Meczet w Gdańsku. Minaret (arab. منارة manara – miejsce, skąd widać światło, latarnia morska) – wysoka, zwykle smukła wieża stawiana przy meczecie z nadwieszonym balkonem lub galeryjką, z którego muezin może nawoływać wiernych na modlitwę.
Nowy!!: Hagia Sophia i Minaret · Zobacz więcej »
Minbar
Minbar i mihrab w meczecie Sułtana Hassana w Kairze Minbar, mimbar (arab. miejsce, skąd się woła, wzniesienie) – kazalnica, która jest standardowym wyposażeniem meczetu, ustawiona na prawo od mihrabu.
Nowy!!: Hagia Sophia i Minbar · Zobacz więcej »
Mozaika
Mozaika w Herkulanum Mozaika – dekoracja w postaci ornamentu lub obrazu, wykonana z drobnych, o różnej kolorystyce (dwu- lub wielobarwne), fakturze i kształcie kamyczków, kawałków szkła lub ceramiki.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mozaika · Zobacz więcej »
Mustafa Kemal Atatürk
Mustafa Kemal Atatürk (ur. 1881Jego urodziny sąnieznane. 19 maja (dzień, w którym wylądował w Samsun w 1919 r., aby rozpocząć ruch nacjonalistyczny) uważa się za jego symboliczne urodziny. Twierdzono również, że urodził się w 1880 roku. Zürcher, Erik Jan (1984). The Unionist factor: the role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905–1926. Leiden: E.J. Brill. p. 106. w SalonikachArtykuł w podaje, że data urodzenia Atatürka nie jest pewna – do 25 czerwca 1925 stosowano w Turcji dwa kalendarze, a w metryce Atatürka nie jest wskazane, w którym systemie zapisana jest data – rokiem urodzenia mógłby być 1880 lub 1881. Ponadto sąwątpliwości co do dnia i miesiąca urodzenia. Za datę urodzenia Atatürka przyjmuje się oficjalnie dzień 19 maja 1881 – dzień ten został wybrany, ponieważ wtedy rozpoczęła się w 1919 wojna o niepodległość Turcji., zm. 10 listopada 1938 w Stambule) – turecki polityk, wojskowy, Mareşal (Marszałek Turcji), mąż stanu, współtwórca i pierwszy prezydent Republiki Turcji od roku 1923 do śmierci w 1938 roku.
Nowy!!: Hagia Sophia i Mustafa Kemal Atatürk · Zobacz więcej »
Muzeum
Ermitaż w Petersburgu, Wielki Świetlik Włoski (2017) Musée d’Orsay w Paryżu, hol główny (2004) Muzeum (z mouseíon ‘świątynia muz’) – instytucja kultury powołana w celu gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi wartość historycznąbądź artystyczną.
Nowy!!: Hagia Sophia i Muzeum · Zobacz więcej »
Muzułmanin
J.-L. Gérôme, 1865)Muzułmanin to wyznawca islamu, jednej z największych religii światowych.
Nowy!!: Hagia Sophia i Muzułmanin · Zobacz więcej »
Naos
peripteros z zaznaczonym wewnątrz naosem Naos (gr. ναός naós - okręt, nawa), cella (łac. cella - izba) – najważniejsze pomieszczenie w świątyni.
Nowy!!: Hagia Sophia i Naos · Zobacz więcej »
Narteks
Rzut kościoła z zaznaczonym narteksem Narteks (dawniej też narthex lub nartex) – w architekturze wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej oraz w okresie wczesnośredniowiecznym: kryty przedsionek przy przedniej (frontowej) ścianie kościoła.
Nowy!!: Hagia Sophia i Narteks · Zobacz więcej »
Nawa
Nawa główna Nawy boczne lądeckiego kościoła Nawa – część kościoła położona między prezbiterium a kruchtą, przeznaczona dla wiernych.
Nowy!!: Hagia Sophia i Nawa · Zobacz więcej »
Nowy Meczet w Stambule
Nowy Meczet (tur. Yeni Cami) – XVI-wieczny meczet w Stambule, w Turcji w dzielnicy Eminönü.
Nowy!!: Hagia Sophia i Nowy Meczet w Stambule · Zobacz więcej »
Pantokrator
thumb Pantokrator (Wszechwładca, Pan wszystkiego, gr. Παντοκρατωρ) – w ikonografii przedstawienie Jezusa Chrystusa jako władcy i sędziego Wszechświata.
Nowy!!: Hagia Sophia i Pantokrator · Zobacz więcej »
Patriarcha Konstantynopola
Hagia Sophia – była katedrąpatriarchy Konstantynopola od 537 do 1453, kiedy to po zdobyciu miasta przez Turków została zamieniona na meczet. Do dnia dzisiejszego widoczne sąmozaiki z postaciami świętych. Patriarcha Konstantynopola, oficjalnie: Arcybiskup Konstantynopola, Nowego Rzymu i Patriarcha Ekumeniczny – jeden z patriarchów prawosławnych oraz duchowy zwierzchnik Cerkwi.
Nowy!!: Hagia Sophia i Patriarcha Konstantynopola · Zobacz więcej »
Pendentyw
Pendentyw - kopuła bizantyjska 240px Błękitnego Meczetu oparta na pendentywach Pendentyw, żagielek – element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Pendentyw · Zobacz więcej »
Pergamon (miasto)
Akropol, po lewej ruiny świątyni Trajana Muzeum Pergamońskim Teatr Świątynia Trajana Pergamon (Pérgamon, łac. Pergamum) – miasto w starożytnej Myzji, w Azji Mniejszej, stolica państwa pergamońskiego, współcześnie stanowisko archeologiczne w pobliżu miasta Bergama w Turcji, położonego poniżej starożytnego akropolu.
Nowy!!: Hagia Sophia i Pergamon (miasto) · Zobacz więcej »
Porfir
Fryderyka II wykonany z porfiru Porfir Porfir („purpura”) – potoczna nazwa stosowana do określania magmowych skał wulkanicznych lub żyłowych, posiadających strukturę porfirową.
Nowy!!: Hagia Sophia i Porfir · Zobacz więcej »
Powstanie Nika
Hipodromu konstantynopolitańskiego Powstanie Nika – konstantynopolitańskie powstanie ludowe, które trwało od 13 do 18 stycznia 532 roku.
Nowy!!: Hagia Sophia i Powstanie Nika · Zobacz więcej »
Prawosławie
Cerkiew Świętego Ducha w Białymstoku Cerkiew cmentarna w Lublinie Prawosławie – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierający swądoktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego (istniejąrównież wspólnoty prawosławne rytu zachodniego).
Nowy!!: Hagia Sophia i Prawosławie · Zobacz więcej »
Prokopiusz z Cezarei
Prokopiusz z Cezarei lub Prokop z Cezarei (Prokopios Kaisareus; ur. ok. 490 w Cezarei Nadmorskiej, zm. ok. 561) – najsłynniejszy historyk bizantyński.
Nowy!!: Hagia Sophia i Prokopiusz z Cezarei · Zobacz więcej »
Recep Tayyip Erdoğan
Recep Tayyip Erdoğan, Władimir Putin i Silvio Berlusconi (2005) premier Grecji Jorgos Papandreu (2011) Recep Tayyip Erdoğan (wym. tur.; ur. 26 lutego 1954 w Stambule) – turecki ekonomista i polityk, przewodniczący Partii Sprawiedliwości i Rozwoju w latach 2001–2014 i ponownie od 2017, burmistrz Stambułu w latach 1994–1998, premier Turcji w latach 2003–2014, prezydent Turcji od 28 sierpnia 2014.
Nowy!!: Hagia Sophia i Recep Tayyip Erdoğan · Zobacz więcej »
Salomon (król Izraela)
Salomon i królowa Saby (mal. Piero della Francesca) „Salomon na tronie” (XVIII-wieczna rycina) Salomon (Szlomoh,, Sulayman, Sulaiman, Süleyman, Solyman; ur. ok. 1000 p.n.e., zm. ok. 931 p.n.e.) – biblijny król Izraela, syn i następca króla Dawida.
Nowy!!: Hagia Sophia i Salomon (król Izraela) · Zobacz więcej »
Serafin (anioł)
Petites Heures de Jean de Berry'' katedrze w Cefalù, mozaika z ok. 1150 roku Serafin lub Seraf (z hebr. l.p. שׂרף seraf, l.mn. שׂרפים serafim) – istota biblijna wymieniona w Starym Testamencie przez proroka Izajasza (Iz 6,1-3): Słowa, które wypowiadały serafiny, sączęściąhymnu Sanctus śpiewanego podczas Eucharystii w wielu obrządkach chrześcijańskich.
Nowy!!: Hagia Sophia i Serafin (anioł) · Zobacz więcej »
Sinan
Sinan Sinan, Hoca Mimar (ur. 15 kwietnia 1489, zm. 17 lipca 1588) – turecki architekt, nadworny architekt trzech sułtanów Turcji, twórca prawie 400 budowli.
Nowy!!: Hagia Sophia i Sinan · Zobacz więcej »
Skarpa (architektura)
wieży na Grodziszczu Skarpa, szkarpa, przypora – pionowy element konstrukcyjny budowli, mur odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku w postaci filara.
Nowy!!: Hagia Sophia i Skarpa (architektura) · Zobacz więcej »
Sklepienie krzyżowe
Sklepienie krzyżowe Sklepienie krzyżowe – rysunek poglądowy Santa Maria Maggiore w Guardiagrele w Abruzzo Sklepienie krzyżowe – sklepienie zbudowane na planie kwadratu z dwóch krzyżujących się pod kątem prostym sklepień kolebkowych o tej samej średnicy, nie posiadających żeber.
Nowy!!: Hagia Sophia i Sklepienie krzyżowe · Zobacz więcej »
Spolium
cerkwi św. Łazarza w Larnace z IX wieku Spolium (l.mn. spolia, z łac., łup, zdobycz) – ponowne wykorzystanie starszego elementu architektonicznego (kolumny, kamiennego detalu itp.) w nowym budynku.
Nowy!!: Hagia Sophia i Spolium · Zobacz więcej »
Stambuł
Stambuł (tur. İstanbul) – największe i najludniejsze miasto w Turcji oraz jej centrum kulturalne, handlowe i finansowe.
Nowy!!: Hagia Sophia i Stambuł · Zobacz więcej »
Templon
Rekonstrukcja templonu z bazyliki św Piotra i Pawła w Dżarasz (starożytna Geraza) Kopenhagi Templon (gr.: τέμπλον, z łac. templum co znaczy „świątynia”, w liczbie mnogiej templa) – element architektury bizantyńskiej, który po raz pierwszy pojawił się w kościołach chrześcijańskich około V wieku n.e. i wciąż jest spotykany w niektórych świątyniach obrządku wschodniego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Templon · Zobacz więcej »
Teodozjusz II (cesarz bizantyński)
Teodozjusz II, Flavius Theodosius (ur. 10 kwietnia 401, zm. 28 lipca 450) – najstarszy syn cesarza Arkadiusza i wnuk Teodozjusza I Wielkiego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Teodozjusz II (cesarz bizantyński) · Zobacz więcej »
Teofil (cesarz bizantyński)
Teofil (ur. 813, zm. 20 stycznia 842) – cesarz bizantyjski od 829 (drugi cesarz z dynastii amoryjskiej), syn Michała II i jego pierwszej żony – Tekli.
Nowy!!: Hagia Sophia i Teofil (cesarz bizantyński) · Zobacz więcej »
Thomas Whittemore
Thomas Whittemore (ur. 2 stycznia 1871, zm. 8 czerwca 1950) – amerykański archeolog, bizantynolog.
Nowy!!: Hagia Sophia i Thomas Whittemore · Zobacz więcej »
Trdat (architekt)
Trdat, orm. Տրդատ թե Արչիտեցտ, łac. Tiridates (ur. ok. 940, zm. ok. 1020) – ormiański architekt i rzeźbiarz, nadworny architekt dynastii Bagratydów.
Nowy!!: Hagia Sophia i Trdat (architekt) · Zobacz więcej »
Umar ibn al-Chattab
Usmana Umar ibn al-Chattab, także Omar (arab. عمر بن الخطاب; ur. ok. 591, zm. 3 listopada 644 w Medynie) – od 634 drugi kalif, drugi z czterech zwanych później sprawiedliwymi, jeden z twórców potęgi imperium arabsko-muzułmańskiego.
Nowy!!: Hagia Sophia i Umar ibn al-Chattab · Zobacz więcej »
Upadek Konstantynopola
Upadek Konstantynopola – we wtorek 29 maja 1453 roku wojska Imperium Osmańskiego zajęły Konstantynopol.
Nowy!!: Hagia Sophia i Upadek Konstantynopola · Zobacz więcej »
Usman ibn Affan
Usman ibn Affan, (ur. w Mekce, zm. 17 czerwca 656 w Medynie) – trzeci „kalif prawowierny”, panujący w latach 644 do 656.
Nowy!!: Hagia Sophia i Usman ibn Affan · Zobacz więcej »
Zakon mniszy
Zakon mniszy, zakon kontemplacyjny (z gr. μοναχός monachos – samotnik, z łac. contemplare – wpatrywać się) – katolicka i prawosławna forma życia zakonnego, polegająca w pierwotnej wersji na odcięciu się od świata zewnętrznego i życiu w całkowitym odosobnieniu lub w nielicznej zamkniętej wspólnocie, poświęconemu prawie wyłącznie modlitwie i kontemplacji Boga.
Nowy!!: Hagia Sophia i Zakon mniszy · Zobacz więcej »
Zoe (cesarzowa bizantyńska)
Zoe (ur. ok. 978, zm. 1050) – cesarzowa bizantyjska.
Nowy!!: Hagia Sophia i Zoe (cesarzowa bizantyńska) · Zobacz więcej »
