Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Haskala

Indeks Haskala

Avrom Ber Gotlober • Abraham Mapu • Samuel Josef Fünn • Izaak Ber Lewinson Haskala (hebr. השכלה, „oświecenie”), oświecenie żydowskie – ruch intelektualny Żydów europejskich w późnych latach XVIII wieku, opowiadający się za przyjęciem przez nich oświeceniowych ideałów, integracjąze społecznościami nieżydowskimi, polepszeniem edukacji dotyczącej spraw świeckich, nauczaniem języka hebrajskiego i historii żydowskiej.

33 kontakty: Aaron Halle-Wolfssohn, Abraham Ber Gottlober, Abraham Mapu, Żydzi, Biblia, Chasydyzm, Getto, Izaak Ber Lewinson, Józef Perl, Język aramejski, Język hebrajski, Język niemiecki, Jewish Virtual Library, Jidysz, Judaizm, Judaizm reformowany, Królestwo Prus, Litwa, Marcus Elieser Bloch, Menahem Mendel Lefin, Miszna, Moses Mendelssohn, Musaryzm, Naphtali Herz Wessely, Niemcy, Oświecenie (epoka), Polska, Rabin, Routledge Encyclopedia of Philosophy, Samuel Josef Fünn, Syjonizm, Talmud, Tora.

Aaron Halle-Wolfssohn

Aaron Halle-Wolfssohn (ur. 1754 r., zm. 20 marca 1835) - niemiecki Żyd, tłumacz, komentator Tanachu i jeden z czołowych pisarzy haskali (żydowskiego oświecenia).

Nowy!!: Haskala i Aaron Halle-Wolfssohn · Zobacz więcej »

Abraham Ber Gottlober

Abraham Ber Gottlober (ur. 14 stycznia 1811 w Starokonstantynowie na Wołyniu, zm. 12 kwietnia 1899 w Białymstoku) – rosyjski maskil, poeta, tłumacz, historyk i publicysta.

Nowy!!: Haskala i Abraham Ber Gottlober · Zobacz więcej »

Abraham Mapu

Abraham Mapu, (hebr. אברהם מאפו, ur. 3 stycznia 1808 w Wiliampolu w Imperium Rosyjskim, zm. 9 października 1867 w Królewcu w Prusach Wschodnich) – pisarz żydowski tworzący w języku hebrajskim w okresie haskali, autor jednych z pierwszych powieści we współczesnej literaturze hebrajskiej.

Nowy!!: Haskala i Abraham Mapu · Zobacz więcej »

Żydzi

Żydzi (dosł. „chwalcy Jahwe” lub „czciciele Jahwe” z hebr. Jehudim, יהודים, jid. Jidn, ייִדן, ladino ג׳ודיוס Gjudios) – naród semicki, zamieszkujący w starożytności Palestynę (określany wtedy jako Hebrajczycy albo Izraelici), posługujący się wówczas językiem hebrajskim, a w średniowieczu i czasach nowożytnych mieszkający w diasporze na całym świecie i posługujący się wieloma różnymi językami, w rezultacie czego niestanowiący jednolitej grupy religijnej i etnicznej.

Nowy!!: Haskala i Żydzi · Zobacz więcej »

Biblia

Tory w języku hebrajskim LXXVTS 10a (zwój ''Proroków mniejszych'') ok. I wieku p.n.e. Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki Dziesięć Przykazań) Johna Wyclifa (XIV wiek) Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku Biblii Królowej Zofii (1455) Biblii Wujka Biblii gdańskiej Biblia (biblion – zwój papirusu, księga; l.m. βιβλία, biblia – księgi), Pismo Święte – wspólna nazwa (hiperonim) różnych dzieł literackich, zwanych kanonami.

Nowy!!: Haskala i Biblia · Zobacz więcej »

Chasydyzm

Bracławski chasyd w Jerozolimie w czasie modlitwy Chasydyzm (chasidut, dosł. „pobożność, bogobojność”), chasydzi (chasid, l.mn. chasidim) – ruch religijny lub pobożnościowy o charakterze mistycznym, powstały w łonie judaizmu.

Nowy!!: Haskala i Chasydyzm · Zobacz więcej »

Getto

Mulberry Street we włoskim getcie w Nowym Jorku (tzw. Małe Włochy) getcie łódzkim getta warszawskiego (1941) getta krakowskiego (1941) Getto – odizolowana część miasta, przeznaczona dla zamieszkania mniejszości narodowej, etnicznej, kulturowej bądź religijnej, poza którąnie wolno tejże społeczności zamieszkiwać.

Nowy!!: Haskala i Getto · Zobacz więcej »

Izaak Ber Lewinson

Izaak Ber Lewinson, ps.

Nowy!!: Haskala i Izaak Ber Lewinson · Zobacz więcej »

Józef Perl

Józef Perl ps.

Nowy!!: Haskala i Józef Perl · Zobacz więcej »

Język aramejski

Język aramejski (aram. ܐܪܡܝܐ Ārāmājâ, Arāmît) – język z grupy semickiej, używany na Bliskim Wschodzie od II tysiąclecia p.n.e. do czasów dzisiejszych.

Nowy!!: Haskala i Język aramejski · Zobacz więcej »

Język hebrajski

Język hebrajski (hebr., trb.) – język z grupy kananejskiej języków semickich północno-zachodnich, należących do afroazjatyckiej rodziny językowej, zapisywany przeważnie alfabetem hebrajskim.

Nowy!!: Haskala i Język hebrajski · Zobacz więcej »

Język niemiecki

Język niemiecki (niem.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich.

Nowy!!: Haskala i Język niemiecki · Zobacz więcej »

Jewish Virtual Library

Jewish Virtual Library (JVL) – angielskojęzyczna encyklopedia internetowa wydawana przez American–Israeli Cooperative Enterprise (AICE).

Nowy!!: Haskala i Jewish Virtual Library · Zobacz więcej »

Jidysz

''Elementarz'', Warszawa 1958 Jidysz (jid. jidisz, dosł. „żydowski” – od pierwotnego określenia w tym języku jidisz-tajcz „żydowsko-niemiecki”, „judeo-niemiecki”) – język Żydów aszkenazyjskich, powstały ok.

Nowy!!: Haskala i Jidysz · Zobacz więcej »

Judaizm

data.

Nowy!!: Haskala i Judaizm · Zobacz więcej »

Judaizm reformowany

Synagoga w Hamburgu «Israelitischer Tempel Poolstraße» Judaizm postępowy (reformowany albo liberalny) – nurt judaizmu, który powstał w XIX wieku w Niemczech.

Nowy!!: Haskala i Judaizm reformowany · Zobacz więcej »

Królestwo Prus

Królestwo Prus – historyczne państwo rządzone przez dynastię Hohenzollernów, powstałe w 1701 roku w wyniku koronacji Fryderyka III na „króla w Prusach”.

Nowy!!: Haskala i Królestwo Prus · Zobacz więcej »

Litwa

Prezydent Litwy Gitanas Nausėda Litwa, Republika Litewska (lit. Lietuva, Lietuvos Respublika) – państwo unitarne w Europie, jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO; graniczy od zachodu z Rosją(obwodem królewieckim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.

Nowy!!: Haskala i Litwa · Zobacz więcej »

Marcus Elieser Bloch

Marcus Élieser Bloch (ur. 1723 w Ansbach, zm. 6 sierpnia 1799 w Karlsbadzie) – niemiecki lekarz, ichtiolog.

Nowy!!: Haskala i Marcus Elieser Bloch · Zobacz więcej »

Menahem Mendel Lefin

Menahem Mendel Lefin, znany też jako Mendel Lewin z Satanowa (ur. 1749 w Satanowie na Podolu, zm. 1826 w Tarnopolu) – pisarz, działacz społeczny i tłumacz, polski Żyd będący pod wpływem idei oświeceniowych (Oświecenia), pionier polskiego odłamu tzw.

Nowy!!: Haskala i Menahem Mendel Lefin · Zobacz więcej »

Miszna

Struktura karty Talmudu wraz z umiejscowieniem Miszny Miszna (miszna „nauczać”, „ustnie przekazywać”, „studiować”, „badać”, od szana „powtarzać”, „różnić się”, „być odmiennym”; jid. Miszne) – w judaizmie uporządkowany zbiór tekstów ustnego prawa uzupełniający Torę (Prawo pisane).

Nowy!!: Haskala i Miszna · Zobacz więcej »

Moses Mendelssohn

Moses (Mojżesz) Mendelssohn (ur. 6 września 1729 w Dessau, zm. 4 stycznia 1786 w Berlinie) – filozof żydowski i niemiecki, pisarz, tłumacz, krytyk literacki, pierwszy propagator zrównania praw Żydów z ludnościąnieżydowskąw krajach niemieckich, przyjaciel Gottholda Ephraima Lessinga.

Nowy!!: Haskala i Moses Mendelssohn · Zobacz więcej »

Musaryzm

Musaryzm, (ruch) Musar, niekiedy Mussar (hebr. מוסר chłosta, ale także upomnienie) – ruch religijny w judaizmie, zapoczątkowany w połowie XIX w. przez rabina Izraela ben Zeewa Wolfa Lipkina zwanego Salanterem, (1810–1883).

Nowy!!: Haskala i Musaryzm · Zobacz więcej »

Naphtali Herz Wessely

Naphtali Herz Wessely (Wesel) (ur. 9 grudnia 1725 w Hamburgu, zm. 23 marca 1805 tamże) – niemiecki filolog, tłumacz i poeta żydowskiego pochodzenia.

Nowy!!: Haskala i Naphtali Herz Wessely · Zobacz więcej »

Niemcy

Niemcy; Republika Federalna Niemiec, RFN (niem. Deutschland; Bundesrepublik Deutschland, BRD,.

Nowy!!: Haskala i Niemcy · Zobacz więcej »

Oświecenie (epoka)

Voltaire (François-Marie Arouet) Jean-Jacques Rousseau Edmund Burke Jonathan Swift Joseph von Sonnenfels: ''Człowiek bez przesądów'' – A.D. 1765 Jorge Juan y Santacilia Immanuel Kant Oświecenie, in.

Nowy!!: Haskala i Oświecenie (epoka) · Zobacz więcej »

Polska

Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry.

Nowy!!: Haskala i Polska · Zobacz więcej »

Rabin

Rabin (rabbī lub רַב, raw) – podstawowa funkcja religijna w judaizmie.

Nowy!!: Haskala i Rabin · Zobacz więcej »

Routledge Encyclopedia of Philosophy

Routledge Encyclopedia of Philosophy – encyklopedia filozofii pod redakcjąEdwarda Craiga.

Nowy!!: Haskala i Routledge Encyclopedia of Philosophy · Zobacz więcej »

Samuel Josef Fünn

Samuel Josef Fünn, także Finn (ur. 1818, zm. 1890 w Wilnie) – żydowski pisarz, publicysta i historyk.

Nowy!!: Haskala i Samuel Josef Fünn · Zobacz więcej »

Syjonizm

Syjonizm (od nazwy wzgórza Syjon w Jerozolimie, na którym stała Świątynia Jerozolimska) – ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela, będących w okresie międzywojennym mandatem Wielkiej Brytanii (Brytyjski Mandat Palestyny).

Nowy!!: Haskala i Syjonizm · Zobacz więcej »

Talmud

Talmud (talmud „nauka”) – jedna z podstawowych (choć nie jest uznawana za świętą) ksiąg judaizmu.

Nowy!!: Haskala i Talmud · Zobacz więcej »

Tora

Zwój Tory w języku hebrajskim Tora (– wskazówka, pouczenie, wtórnie prawo) – pięć pierwszych ksiąg Biblii (stąd także Pięcioksiąg, Pentateuch), najważniejszy tekst objawiony judaizmu.

Nowy!!: Haskala i Tora · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Maskil.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »