35 kontakty: Abhidharma, Asanga, Bodhićitta, Budda, Buddyzm, Buddyzm tybetański, Congkhapa, Cztery Szlachetne Prawdy, Duhkha, Filozofia buddyjska, Hinajana, Indie, Język pali, Kangjur, Karma, Lamrim, Madhjamaka, Mahajana, Natura Buddy, Ningma, Sakja, Sakja Pandita, Sansara, Sarvastivada, Sautrantika, Siunjata, Sutra, Tenzin Gjaco, Tipitaka, Trisong Decen, Tybet (region), Wadżrajana, Wajbaszika, Wasubandhu, Winaja Pitaka.
Abhidharma
Abhidharma (sanskr.; pali abhidhamma; chiń. 阿毘達磨 ebidamo; kor. 아비달마 abidarma; jap. apidarma, ahitatsuma; wiet. a-tì-đạt-ma) – termin znaczący właściwie „o dharmie”, tradycyjnie tłumaczony jednak jako „Najwyższa Dharma”.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Abhidharma · Zobacz więcej »
Asanga
MaitrejąAsanga − żyjący w Indiach IV w.n.e. filozof indyjski, twórca szkoły filozoficznej jogaćara należącej do kręgu buddyzmu mahajany.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Asanga · Zobacz więcej »
Bodhićitta
Bodhićitta (dosł. umysł oświecenia, przebudzone serce-umysł lub serce przebudzonego umysłu) – aspiracja osiągnięcia oświecenia dla dobra wszystkich czujących istot (pragnienie uwolnienia wszystkich istot od cierpienia).
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Bodhićitta · Zobacz więcej »
Budda
Budda Japonii Wizerunek Buddy w świątyni koreańskiej Posążek Buddy Przedstawienie leżącego Buddy, Tajlandia Statuetki Buddy w budynku przyjęć Pałacu Królewskiego w Phnom Penh Budda (sanskr. Buddha „oświecony”, „przebudzony”, „nieuśpiony”), właśc.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Budda · Zobacz więcej »
Buddyzm
„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Buddyzm · Zobacz więcej »
Buddyzm tybetański
Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Buddyzm tybetański · Zobacz więcej »
Congkhapa
klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Congkhapa · Zobacz więcej »
Cztery Szlachetne Prawdy
Cztery Szlachetne Prawdy (pāli. cattari arya sacchani; sanskr. catvari arya satyani) – to podstawa nauk buddyzmu.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Cztery Szlachetne Prawdy · Zobacz więcej »
Duhkha
Duḥkha (pal. dukkha दुक्ख; skt दुःख; chiń. ku 苦; kor. ko 고(苦); jap. ku 苦; wiet. khổ) – buddyjskie określenie pochodzące z sanskrytu oznaczający cierpienie lub bolesność, często jest też tłumaczone jako psychiczny dyskomfort związany z brakiem trwałego zadowolenia.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Duhkha · Zobacz więcej »
Filozofia buddyjska
Filozofia buddyjska – została zapoczątkowana przez Buddę, prawdopodobnie w VI wieku p.n.e. lub V wieku p.n.e.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Filozofia buddyjska · Zobacz więcej »
Hinajana
Hinajana – nazwa „hīnayāna” (sanskr. हीनयान; chiń. xiaosheng 小乘, kor. sosŭng 소승, jap. shōjō, wiet. tiểu thừa) oznacza Podrzędny Pojazd, Gorszy Wóz, Niższy Wóz (według Pali Text Society: hina.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Hinajana · Zobacz więcej »
Indie
Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Indie · Zobacz więcej »
Język pali
Język pali (sanskr. पाळि pāli, szereg, wiersz, kanon), język palijski – martwy język średnioindyjski z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich, wykazujący duże podobieństwo do języka wedyjskiego i sanskrytu klasycznego.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Język pali · Zobacz więcej »
Kangjur
Kangjur (tyb.: བཀའ་འགྱུར, Wylie: bka’ 'gyur, ZWPY: Ganggyur, w większości dialektów czyta się kandziur, w sanskrycie tripitaka, dosł. „przełożona mowa”) – tybetański kanon buddyjski, który jest uporządkowanym w ok.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Kangjur · Zobacz więcej »
Karma
Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 yè, kor. 업ǒp; jap. gō; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Karma · Zobacz więcej »
Lamrim
Lamrim (tyb. Lam Rim – stopnie ścieżki) – jest żywątradycjąnauk i technik medytacyjnych buddyzmu tybetańskiego, szczególnie w szkole gelug.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Lamrim · Zobacz więcej »
Madhjamaka
Posążek przedstawiający nauczającego Nagardżunę, klasztor tybetański w Kullu, Indie. Madhjamaka, czyli „Droga Środka” (sanskryt: माध्यमक, Mādhyamaka, chiń. 中觀派 Zhōngguānpài lub 中道宗 Zhōngdàozōng; zwana też Śunyavada) – jest tradycjąnauk mahajany, na temat m.in.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Madhjamaka · Zobacz więcej »
Mahajana
Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Mahajana · Zobacz więcej »
Natura Buddy
Natura Buddy (także Tathagatagarbha, Sugatagarbha; sans. Buddhatā, chiń. 佛性 fóxìng, kor. pulsŏng lub bulseong, jap. 仏性 busshō, wiet. phật tính, wylie: de bzhin gshegs pa’i snying po; chin. rulaizang) – esencja umysłu, najwyższa mądrość, absolutna natura wszystkiego, co istnieje, umożliwiająca osiągnięcie Oświecenia według buddyzmu.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Natura Buddy · Zobacz więcej »
Ningma
Mandarawy i Jeszie Tsogial nad którymi znajdująsię Samantabhadra, Wadżrasattwa i Garab Dordże, a poniżej tybetańscy mistrzowie Longczenpa oraz Dżigme Lingpa Ningma (tyb. རྙིང་མ་, Wylie: rnying ma, ZWPY: Nyingma) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Ningma · Zobacz więcej »
Sakja
Sakja (tyb.: ས་སྐྱ་, Wylie: sa skya, ZWPY: Sa’gya) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Sakja · Zobacz więcej »
Sakja Pandita
Sakya Pandita Sakja Pandita Kunga Gyeltsen, Kunga Gylatshan Pal Zangpo (tyb.: ས་སྐྱ་པཎྜི་ཏ་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་།, Wylie: sa skya paṇḍita kun dga’ rgyal mtshan, tyb.: Sa’gya Pandita Günga Gyaincain; 1182–1251 r. n.e.) – wielki tybetański przywódca duchowy, jeden z najbardziej wpływowych buddyjskich uczonych oraz scholastyków.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Sakja Pandita · Zobacz więcej »
Sansara
Saṅsāra lub saṃsāra (pali, sans.: संसार, tel.: సంసారం; chiń.: trad. 輪迴, upr. 轮回, pinyin lún huí, jap.: 輪廻 rinne) – w hinduizmie, dźinizmie i buddyzmie termin dosłownie oznacza nieustanne wędrowanie, czyli kołowrót narodzin i śmierci, cykl reinkarnacji, któremu od niezmierzonego okresu podlegająwszystkie żywe istoty włącznie z istotami boskimi (dewy).
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Sansara · Zobacz więcej »
Sarvastivada
Sarvāstivāda (dosł. „Nauka głosząca, że wszystko istnieje” – od słów „sarvam asti”) – nazwa jednej ze wczesnych buddyjskich szkół, głosząca, że wszystkie dharmy istniejąw każdym czasie (przyszłość, przeszłość i teraźniejszość).
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Sarvastivada · Zobacz więcej »
Sautrantika
Sautrāntika – należy do wczesnych szkół buddyjskich.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Sautrantika · Zobacz więcej »
Siunjata
Siakjamuniego nauczającego siunjatę, Muzeum w Sarnath, Indie. Siunjata (pāli. suññatā; sanskr. śūnyatā; शून्यता – pustka, pustość, niesubstancjalność; chiń. 空 kōng, kongxing 空性; kor. kong 공, kongsŏng; jap. kū, kūshō; wiet. không, không tính; tyb. stong pa nyid) – pojęcie występujące we wszystkich odłamach buddyzmu.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Siunjata · Zobacz więcej »
Sutra
Diamentowej Sutry Sutry Lankavatara Sutra (sans. सूत्र, sūtra; pali sutta, co znaczy „księga” lub „pismo”; chiń. jing 經; kor. kyŏng 경; jap. kyō 経; wiet. kinh; tyb. མདོ, Wylie mdo) – nazwa religijnych ksiąg buddyjskich lub hinduskich.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Sutra · Zobacz więcej »
Tenzin Gjaco
XIV Dalajlama w dzieciństwie Miejsce narodzin XIV Dalajlamy Tenzin Gjaco i George W. Bush w Białym Domu Senacie (2008) XIV Dalajlama otrzymuje Złoty Medal Kongresu, 17 października 2007 Tenzin Gjaco, XIV Dalajlama, tyb. ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་,, wylie: bstan ’dzin rgya mtsho, ZWPY: Dainzin Gyaco (ur. 6 lipca 1935) – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1989).
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Tenzin Gjaco · Zobacz więcej »
Tipitaka
Tipitaka Tipitaka – zbiór nauk buddyjskich, spisany w języku palijskim.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Tipitaka · Zobacz więcej »
Trisong Decen
Trisong Decen (tyb.: ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན, Wylie: khri srong lde btsan, ZWPY: Chisong Dêzain) – władca imperium tybetańskiego w okresie od 755 do 797 lub 804 roku, syn Me Agtsoma.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Trisong Decen · Zobacz więcej »
Tybet (region)
Tybet (Wylie: Bod, ZWPY: Poi; chiń.: 西藏, pinyin: Xīzàng) – kraina historyczna w Azji obejmująca Wyżynę Tybetańskąi jej przyległości, obecnie w większości w granicach Chin.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Tybet (region) · Zobacz więcej »
Wadżrajana
mala Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktykątantr, który wyodrębnił się ok.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Wadżrajana · Zobacz więcej »
Wajbaszika
Wajbaszika – należy do wczesnych szkół buddyjskich.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Wajbaszika · Zobacz więcej »
Wasubandhu
Wasubandhu (skt वसुबन्दु, chiń. Shiqin (世親), Tianqin 天親; kor. Sech'in 세친; jap. Sesshin; wiet. Thế Thân, Thiên Thân; tyb. dbyig gnyen དབྱིག་གཉེན་) – uczony i mnich buddyjski, razem ze swym bratem Asangą, jeden z założycieli buddyjskiej szkoły jogaczara.
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Wasubandhu · Zobacz więcej »
Winaja Pitaka
Winaja Pitaka (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol. kosz dyscypliny) – tekst buddyjski, jeden z trzech „koszy” (pāḷi: piṭaka), które tworząTipitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr. Tripiṭaka त्रिपिटक; pol. trzy kosze).
Nowy!!: Hinajana w buddyzmie tybetańskim i Winaja Pitaka · Zobacz więcej »