Szybszy dostęp niż przeglądarce!
169 kontakty: Administracja, Albert von Buxhövden, Aleksander I Romanow, Andrus Ansip, Archeologia, Archidiecezja ryska, Armia Czerwona, Arnold Rüütel, Autorytaryzm (ustrój), Łotwa, Łotysze, Bałtowie, Biskup, Biskupstwo Dorpatu, Biskupstwo kurlandzkie, Biskupstwo Ozylii, Bitwa pod Białym Kamieniem, Bitwa pod Grunwaldem, Bitwa pod Lyndanisse, Bitwa pod Rakvere (1603), Bitwa pod Rewlem, Bitwa w dniu św. Mateusza, Blok wschodni, Celestyn III, Chrystian III Oldenburg, Chrystianizacja, Dania, Dwudziestolecie międzywojenne (historia powszechna), Dystrykt, Edgar Savisaar, Emancypacja, Ententa, Ententa Bałtycka, Epoka lodowa, Estończycy, Estońska Komuna Ludu Pracującego, Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka, Estonia, Estowie, Feudalizm, Finlandia, Gospodarka planowa, Gotthard Kettler, Gustaw II Adolf, Hanza, Hiuma, Holsztyn, I tysiąclecie n.e., I wojna północna, II wojna światowa, ..., III wojna północna, Inflanty, Isamaa, Iwan III Srogi, Iwan IV Groźny, Iwangorod, Jagiellonowie, Jan III Waza, Jarosław I Mądry, Język estoński, Językoznawstwo, Kama (rzeka), Karol IX Waza, Karol XI, Katolicyzm, Kawalerowie Mieczowi, Kolaboracja, Konfederacja Inflancka, Konstantin Päts, Konstytucja Estonii, Konstytucja Estonii (1919), Korona estońska, Kraje bałtyckie, Królestwo Prus, Krucjata, Księstwo Kurlandii i Semigalii, Kultury ceramiki dołkowo-grzebykowej, Kunda (miasto), Lembitu, Lennart Meri, Lenno, Liga Narodów, Litwa, Liwowie, Ludy ugrofińskie, Luteranizm, Magnus inflancki, Mart Laar, Mezolit, Morze Bałtyckie, Narwa (miasto), NATO, Neolit, Niemcy, NKWD, Oblężenie Białego Kamienia, Oblężenie Fellina, Oblężenie Parnawy, Obywatelska inicjatywa ustawodawcza, Organizacja Narodów Zjednoczonych, Pacta conventa, Paide, Pakt Ribbentrop-Mołotow, Pakt wileński, Parnawa, Parnawa (rzeka), Partia Socjaldemokratyczna (Estonia), Põltsamaa, Pieczory, Piotr I Wielki, Plebs (średniowiecze i nowożytność), Plemię, Pogaństwo, Pokój w Szczecinie, Polska, Poswol, Prawo lubeckie, Protestantyzm, Przed naszą erą, Rada Bałtycka, Referendum, Referendum w Estonii w 2003 roku, Republika radziecka, Rewolucja lutowa (1917), Rosja, Rozejm, Rozejm w Jamie Zapolskim, Ruś Kijowska, Rusyfikacja, Ryga, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Sarema, Słowianie wschodni, Sejm walny I Rzeczypospolitej, Sekularyzacja, Skandynawia, Sowieckie deportacje z Estonii, Sowietyzacja, Starożytność, Stefan Batory, Syberia, Szwecja, Tallinn, Tartu, Tiit Vähi, Toomas Hendrik Ilves, Traktat w Tartu (sowiecko-estoński), Traktat w Tiawzinie, Uniwersytet w Tartu, Viljandi, Wabsowie, Waldemar II Zwycięski, Wielkie Księstwo Moskiewskie, Wikingowie, Wołga, Województwo dorpackie, Województwo parnawskie, Województwo wendeńskie, Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570), Wspólnota Europejska, Wybory parlamentarne w Estonii w 1999 roku, Wybory parlamentarne w Estonii w 2003 roku, Wybory parlamentarne w Estonii w 2007 roku, Zakon krzyżacki, Zgromadzenie Państwowe, Związek Ojczyźniany, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, Zygmunt II August, Zygmunt III Waza. Rozwiń indeks (119 jeszcze) »
Administracja
Administracja (łac. administrare – być pomocnym, obsługiwać, zarządzać, ministrare – służyć) – działalność organizatorska realizowana przy pomocy aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, regulowana przez ogólne normy prawne.
Nowy!!: Historia Estonii i Administracja · Zobacz więcej »
Albert von Buxhövden
Albert von Buxhövden, (łot. Alberts fon Bukshēvdens; zwany także Albertem Ryskim, Albertem Liwońskim i Biskupem Albertem; łot. Bīskaps Alberts; ur. 1165, zm. 17 stycznia 1229) – założyciel miasta Rygi (1201), trzeci biskup ryski w latach 1199–1229.
Nowy!!: Historia Estonii i Albert von Buxhövden · Zobacz więcej »
Aleksander I Romanow
Aleksander I Pawłowicz (ur. w Petersburgu, zm. w Taganrogu) – cesarz Rosji od 1801, wielki książę Finlandii od 1809, król Polski od 1815 (Królestwo Polskie), syn Pawła I z dynastii Romanowów, starszy brat księcia Konstantego oraz Mikołaja, swojego następcy na tronie Rosji.
Nowy!!: Historia Estonii i Aleksander I Romanow · Zobacz więcej »
Andrus Ansip
Andrus Ansip (ur. 1 października 1956 w Tartu) – estoński ekonomista, przedsiębiorca i polityk.
Nowy!!: Historia Estonii i Andrus Ansip · Zobacz więcej »
Archeologia
autostrady A2 Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.
Nowy!!: Historia Estonii i Archeologia · Zobacz więcej »
Archidiecezja ryska
Bp "Arosiensis" Vesteras, egzekutor papieski, poleca abpom, bpom, prałatom i wszystkim, których to dotyczy, aby w przeciągu 6 dni ogłosili karę ekskomuniki zakonu krzyżackiego w Liwonii z powodu nieoddania Rygi abpowi ryskiemu, 13 listopada 1364 roku Archidiecezja ryska – początkowo powstała w 1186 jako biskupstwo w mieście Ikšķile, następnie przeniesione do Rygi w 1202 i podniesione do rangi archidiecezji w 1255 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Archidiecezja ryska · Zobacz więcej »
Armia Czerwona
Początki Armii Czerwonej – Trocki i Lenin wraz z żołnierzami Mundury żołnierzy Armii Czerwonej z 1919 r. Młot i pług – pierwszy symbol Armii Czerwonej placu Czerwonym w Moskwie, 1922 r. Armia Czerwona (właściwie Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona,, RKKA) – siły zbrojne Rosji Radzieckiej (RFSRR) w latach 1918–1922, następnie wojska lądowe Sił Zbrojnych Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) w latach 1922–1946.
Nowy!!: Historia Estonii i Armia Czerwona · Zobacz więcej »
Arnold Rüütel
Arnold Rüütel (ur. 10 maja 1928 w Laimjali na wyspie Sarema) – estoński polityk, agronom i nauczyciel akademicki, parlamentarzysta, prezydent Estonii od 8 października 2001 do 9 października 2006.
Nowy!!: Historia Estonii i Arnold Rüütel · Zobacz więcej »
Autorytaryzm (ustrój)
Autorytaryzm – ustrój polityczny, w którym władza jest skupiona w rękach przywódcy i jego najbliższego środowiska.
Nowy!!: Historia Estonii i Autorytaryzm (ustrój) · Zobacz więcej »
Łotwa
Łotwa, Republika Łotewska – państwo unitarne w Europie Północnej, jeden z krajów nadbałtyckich, położony w przeważającej części w dorzeczu Dźwiny.
Nowy!!: Historia Estonii i Łotwa · Zobacz więcej »
Łotysze
Łotysze (łot. latvieši) – naród bałtycki, stanowiący większość (około 62%) ludności Łotwy posługujący się językiem łotewskim.
Nowy!!: Historia Estonii i Łotysze · Zobacz więcej »
Bałtowie
Północna Europa na początku IX wieku data.
Nowy!!: Historia Estonii i Bałtowie · Zobacz więcej »
Biskup
tempera na desce z XV wieku. Biskup (nadzorca, opiekun) – w Kościołach chrześcijańskich zwierzchnik kościoła partykularnego „jako zastępca i wysłannik Chrystusa”.
Nowy!!: Historia Estonii i Biskup · Zobacz więcej »
Biskupstwo Dorpatu
Biskupstwo Dorpatu (diecezja dorpacka, niem: Bisdom Dorpat, est: Tartu piiskopkond) – biskupstwo Kościoła katolickiego a jednocześnie księstwo, członek Konfederacji Inflanckiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Biskupstwo Dorpatu · Zobacz więcej »
Biskupstwo kurlandzkie
Biskupstwo kurlandzkie, inaczej też biskupstwo kurońskie (łac. Episcopatus Curoniensis, dolniem. Bisdom Curland) – zależna od zakonu krzyżackiego jednostka administracyjna Kościoła katolickiego na terenie Kurlandii, wchodząca w skład utworzonej w 1255 r. metropolii w Rydze.
Nowy!!: Historia Estonii i Biskupstwo kurlandzkie · Zobacz więcej »
Biskupstwo Ozylii
Biskupstwo Ozylii (est: Saare-Lääne piiskopkond; niem.: Bistum Ösel-Wiek) – półautonomiczne księstwo obejmujące tereny dzisiejszych estońskich prowincji Sarema, Lääne, Parnawa (część zachodnia) i Hiuma.
Nowy!!: Historia Estonii i Biskupstwo Ozylii · Zobacz więcej »
Bitwa pod Białym Kamieniem
Bitwa pod Białym Kamieniem miała miejsce 25 września 1604 podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600–1611.
Nowy!!: Historia Estonii i Bitwa pod Białym Kamieniem · Zobacz więcej »
Bitwa pod Grunwaldem
Władysław Jagiełło i Witold modlący się przed bitwą(Jan Matejko) Bitwa pod Grunwaldem. Diebold Schilling, miniatura (XV wiek) Bitwa pod Grunwaldem (zwana w języku niemieckim pierwsząbitwąpod Tannenbergiem „Schlacht bei Tannenberg”, a w języku litewskim bitwąpod Żalgirisem „Žalgirio mūšis”) – jedna z największych bitew w historii średniowiecznej Europy (pod względem liczby uczestników), stoczona na polach pod Grunwaldem 15 lipca 1410 roku, w czasie trwania wielkiej wojny między siłami zakonu krzyżackiego, wspomaganego przez rycerstwo zachodnioeuropejskie (głównie z Czech, z wielu księstw śląskich, z Pomorza Zachodniego i z pozostałych państw Świętego Cesarstwa Rzymskiego) oraz Prusów pod dowództwem wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena, a połączonymi siłami polskimi i litewskimi (złożonymi głównie z Polaków, Litwinów i Rusinów) oraz niewielkich wojsk tatarskich wspieranymi lennikami obu tych krajów (Hospodarstwo Mołdawskie, księstwo mazowieckie, księstwo płockie, księstwo bełskie, Podole i litewskie lenna na Rusi) oraz najemnikami z Czech, Moraw i z księstw Śląska oraz uciekinierami ze Złotej Ordy i chorągwiami prywatnymi (między innymi chorągiew z Nowogrodu Wielkiego księcia Lingwena Semena), pod dowództwem króla Polski Władysława II Jagiełły i wielkiego księcia litewskiego Witolda.
Nowy!!: Historia Estonii i Bitwa pod Grunwaldem · Zobacz więcej »
Bitwa pod Lyndanisse
Bitwa pod Lyndanisse – starcie zbrojne, które miało miejsce 15 czerwca 1219 roku, kiedy duński król Waldemar II, odbywający krucjatę liwońskąprzeciw pogańskim Estom, zdobył estoński zamek Lyndanisse (dzisiejszy Tallinn).
Nowy!!: Historia Estonii i Bitwa pod Lyndanisse · Zobacz więcej »
Bitwa pod Rakvere (1603)
Bitwa pod Rakvere (w literaturze polskiej również bitwa pod Rakibor) – starcie, które miało miejsce 5 marca 1603 podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600-1611.
Nowy!!: Historia Estonii i Bitwa pod Rakvere (1603) · Zobacz więcej »
Bitwa pod Rewlem
Bitwa pod Rewlem miała miejsce 30 czerwca 1602 roku podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600-1611.
Nowy!!: Historia Estonii i Bitwa pod Rewlem · Zobacz więcej »
Bitwa w dniu św. Mateusza
Bitwa w dniu św.
Nowy!!: Historia Estonii i Bitwa w dniu św. Mateusza · Zobacz więcej »
Blok wschodni
Blok wschodni na świecie (tzw. ''Drugi Świat'')zaznaczony kolorem czerwonym Blok wschodni w Europiezaznaczony kolorem czerwonym / różowym Blok wschodni (blok komunistyczny, blok sowiecki, blok socjalistyczny, państwa socjalistyczne, kraje komunistyczne, Ostblok, demoludy) – potoczne określenie grupy komunistycznych państw Europy Środkowej i Wschodniej, Azji Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej pod dominacjąZwiązku Socjalistycznych Republik Radzieckich w okresie zimnej wojny (1947–1991).
Nowy!!: Historia Estonii i Blok wschodni · Zobacz więcej »
Celestyn III
Celestyn III (właśc. Giacinto Boboni; ur. ok. 1105 w Rzymie, zm. 8 stycznia 1198 tamże) – papież od 21 marca 1191 do 8 stycznia 1198.
Nowy!!: Historia Estonii i Celestyn III · Zobacz więcej »
Chrystian III Oldenburg
Chrystian III Oldenburski (ur. 12 sierpnia 1503 w zamku Gottorp w Szlezwiku, zm. 1 stycznia 1559 w Koldinghus, Kolding) – król Danii i Norwegii od 1534, z dynastii oldenburskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Chrystian III Oldenburg · Zobacz więcej »
Chrystianizacja
Jana Matejki z 1889 Chrzest Litwy'', obraz Jana Matejki Chrystianizacja – proces wypierania religii etnicznych, osiadłego w określonym rejonie ludu, przez religię chrześcijańską.
Nowy!!: Historia Estonii i Chrystianizacja · Zobacz więcej »
Dania
Dania – państwo położone w Europie Północnej (Skandynawia), najmniejsze z państw nordyckich.
Nowy!!: Historia Estonii i Dania · Zobacz więcej »
Dwudziestolecie międzywojenne (historia powszechna)
Dwudziestolecie międzywojenne (także: okres międzywojenny, międzywojnie) – okres w historii świata, obejmujący dwadzieścia jeden lat pomiędzy zakończeniem I wojny światowej, tj.
Nowy!!: Historia Estonii i Dwudziestolecie międzywojenne (historia powszechna) · Zobacz więcej »
Dystrykt
Dystrykt (od łac. districtus) – nazwa jednostki administracyjnej, a także okręgu sądowego, wyborczego lub innego, stosowana współcześnie lub dawniej w wielu państwach.
Nowy!!: Historia Estonii i Dystrykt · Zobacz więcej »
Edgar Savisaar
Edgar Savisaar (ur. 31 maja 1950 w Harku, zm. 29 grudnia 2022 w Tallinnie) – estoński polityk, założyciel i wieloletni przewodniczący Estońskiej Partii Centrum.
Nowy!!: Historia Estonii i Edgar Savisaar · Zobacz więcej »
Emancypacja
Emancypacja (dosł. wypuszczenie z rąk) – wyzwolenie i obdarzenie kogoś pełniąpraw.
Nowy!!: Historia Estonii i Emancypacja · Zobacz więcej »
Ententa
I wojny światowej Ententa Ententa (czyt., z – porozumienie,, potrójna ententa, trójporozumienie) – sojusz pomiędzy Francją, WielkąBrytaniąi Imperium Rosyjskim.
Nowy!!: Historia Estonii i Ententa · Zobacz więcej »
Ententa Bałtycka
Państwa członkowskie Ententy Bałtyckiej Spotkanie ministrów spraw zagranicznych Ententy Bałtyckiej, 1937 Ententa Bałtycka – międzypaństwowy sojusz Litwy, Łotwy i Estonii, zawarty na mocy traktatu o porozumieniu i współpracy 12 września 1934 roku w Genewie i funkcjonujący do 1940 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Ententa Bałtycka · Zobacz więcej »
Epoka lodowa
Artystyczna wizja Ziemi widzianej z kosmosu w okresie plejstocenu. Półkula północna podczas maksimum ostatniego zlodowacenia. Utworzenie warstwy pokrywy śnieżnej o grubości od 3 do 4 km spowodowało globalne obniżenie poziomu mórz o ok. 120 m. Epoka lodowa, inaczej epoka lodowcowa – historyczny termin na określenie okresu zlodowaceń w Europie odpowiadający z grubsza plejstocenowi, zaproponowany w 1838 przez niemieckiego botanika Karla Friedricha Schimpera jako alternatywa terminu dyluwium.
Nowy!!: Historia Estonii i Epoka lodowa · Zobacz więcej »
Estończycy
Estończycy (est. eestlased) – naród ugrofiński zamieszkujący Estonię, posługujący się językiem estońskim.
Nowy!!: Historia Estonii i Estończycy · Zobacz więcej »
Estońska Komuna Ludu Pracującego
Jaan Anvelt, przewodniczący rady komisarzy Estońskiej Komuny Ludu Pracującego Hans Pöögelmann, komisarz rolnictwa Estońskiej Komuny Ludu Pracującego Estońska Komuna Ludu PracującegoJ.
Nowy!!: Historia Estonii i Estońska Komuna Ludu Pracującego · Zobacz więcej »
Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka
Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka – republika sowiecka utworzona w sierpniu 1940 roku po okupacji terytorium Estonii 17 czerwca 1940 przez Armię Czerwonąi formalnej aneksji jej terytorium przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich 6 sierpnia 1940.
Nowy!!: Historia Estonii i Estońska Socjalistyczna Republika Radziecka · Zobacz więcej »
Estonia
Estonia, Republika Estońska (est. Eesti Vabariik) – państwo unitarne w Europie Północnej, nad Morzem Bałtyckim, nad ZatokąFińską, nad którąleży Tallinn, stolica i największe miasto kraju, i ZatokąRyską.
Nowy!!: Historia Estonii i Estonia · Zobacz więcej »
Estowie
Tacyta Europa na początku IX wieku. Ziemie ludów bałtyjskich i części fińskich określone jako „Estonia” Alfreda Wielkiego. Widoczne ziemie ''Estum'' lub ''Osti'' oraz ''Witland'', ''Estmere'' i Truso (mapa z 1773). data.
Nowy!!: Historia Estonii i Estowie · Zobacz więcej »
Feudalizm
Feudalizm (z lub feudum – lenno) – nazwa określająca ustrój społeczno-gospodarczo-polityczny rozpowszechniony w średniowiecznej Europie, trwający do rewolucji francuskiej, uznany za metodę rządzenia opierającąsię na systemie hierarchicznej zależności jednostek, z podziałem społeczeństwa na trzy stany: duchowieństwo, rycerstwo i chłopstwo oraz władców (książęta, królowie, cesarzowie, hanowie i sułtanowie).
Nowy!!: Historia Estonii i Feudalizm · Zobacz więcej »
Finlandia
Finlandia, Republika Finlandii – państwo unitarne w Europie Północnej, będące republiką.
Nowy!!: Historia Estonii i Finlandia · Zobacz więcej »
Gospodarka planowa
Gospodarka planowa (centralnie planowa/sterowana) – rodzaj systemu gospodarczego, w którym decyzje dotyczące inwestycji, produkcji i alokacji dóbr kapitałowych zawarte sąw planie sformułowanym przez władze centralne, zwykle przez agencję rządowąAlec Nove: „planned economy”, The New Palgrave: A Dictionary of Economics, 1987, t. 3, s. 879, 880.
Nowy!!: Historia Estonii i Gospodarka planowa · Zobacz więcej »
Gotthard Kettler
Gotthard Kettler (w polskiej literaturze także Gotard Kettler; ur. 2 lutego 1517 lub 1518 na zamku Eggeringhausen pod Soest, zm. 17 maja 1587 w Mitawie) – mistrz krajowy inflancki zakonu krzyżackiego w latach 1559–1561, książę Kurlandii i Semigalii w latach 1561–1587, gubernator Inflant w latach 1561–1565.
Nowy!!: Historia Estonii i Gotthard Kettler · Zobacz więcej »
Gustaw II Adolf
Szwecja w latach 1658–1660. Rządy Gustawa II Adolfa 1611-1632 były fundamentem do dalszego rozwoju dominacji Szwecji. Gustaw II Adolf, Lew Północy (ur. 9 grudnia 1594 w Sztokholmie, zm. 16 listopada 1632 pod Lützen) – król Szwecji w latach 1611–1632, dowódca, strateg, reformator armii i polityk.
Nowy!!: Historia Estonii i Gustaw II Adolf · Zobacz więcej »
Hanza
strefa szwedzka Kwadratami oznaczono Kantory, kółkami miasta hanzeatyckie. Hanza, Liga Hanzeatycka, Związek Hanzeatycki (ze niem. Hanse – gromada) – związek kupców lub miast handlowych Europy z czasów średniowiecza.
Nowy!!: Historia Estonii i Hanza · Zobacz więcej »
Hiuma
Hiuma (inne nazwy est. Hiiumaa, szw. Dagö – wyspa dnia, fin. Hiidenmaa – ziemia diabła) – należąca do Estonii wyspa, położona na Bałtyku na południe od wejścia do Zatoki Fińskiej, otwierająca zatokę Ryską, od Saremy oddzielona cieśninąSoela väin, od stałego lądu cieśninąMuhu Väin.
Nowy!!: Historia Estonii i Hiuma · Zobacz więcej »
Holsztyn
Półwyspu Jutlandzkiego Holsztyn – historyczna kraina w północnych Niemczech, położona pomiędzy Morzem Północnym na zachodzie a Morzem Bałtyckim na wschodzie oraz rzekami Eider na północy i Łabąna południu.
Nowy!!: Historia Estonii i Holsztyn · Zobacz więcej »
I tysiąclecie n.e.
I tysiąclecie p.n.e. I tysiąclecie n.e. II tysiąclecie n.e.I wiek II wiek III wiek IV wiek V wiek VI wiek VII wiek VIII wiek IX wiek X wiek Pierwsze tysiąclecie naszej ery – okres rozpoczynający się według kalendarza juliańskiego 1 stycznia 1 roku i kończący się 31 grudnia 1000 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i I tysiąclecie n.e. · Zobacz więcej »
I wojna północna
I wojna północna (1563–1570) zwana także wojnąsiedmioletnią– konflikt zbrojny pomiędzy RzeczpospolitąObojga Narodów (do 1569 KoronąKrólestwa Polskiego i Wielkim Księstwem Litewskim), Szwecją, Carstwem Rosyjskim, Daniąi Lubekąo podział Inflant oraz hegemonię na Morzu Bałtyckim, tzw.
Nowy!!: Historia Estonii i I wojna północna · Zobacz więcej »
II wojna światowa
Polskiego Radia o wybuchu wojny II wojna światowa – największa i najkrwawsza wojna w dziejach, zaliczana do wojen totalnych, trwająca od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i II wojna światowa · Zobacz więcej »
III wojna północna
Pierwsza faza III wojny północnej Druga faza III wojny północnej Bitwa pod Narwąw 1700, mal. Alexander von Kotzebue pod Połtawą, mal. Louis Caravaque 290x290px Bitwa morska u brzegów Ozylii, mal. Aleksiej Bogolubow III wojna północna (wielka wojna północna) – konflikt zbrojny, który toczył się w latach 1700–1721 pomiędzy Królestwem Danii i Norwegii, Rosją, Saksonią, Prusami, Hanowerem (od 1715) i RzeczpospolitąObojga Narodów (od 1704) z jednej strony, a Szwecjąz drugiej.
Nowy!!: Historia Estonii i III wojna północna · Zobacz więcej »
Inflanty
Mapa Inflant w 1573 Prowincje I RP Inflanty (łac. Livonia, także Lieflant, niem. Livland, łot. Vidzeme, est. Liivimaa) – nazwa krainy historycznej nad Dźwinąi ZatokąRyskąpowstałej w średniowieczu w obrębie posiadłości zakonu kawalerów mieczowych, a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie (przodków obecnych Łotyszów) i ugrofińskie (przodków obecnych Estończyków), na których kulturę na przestrzeni wieków wpływała głównie kultura niemiecka, a także skandynawska i polska (szczególnie w Inflantach Polskich/Łatgalii).
Nowy!!: Historia Estonii i Inflanty · Zobacz więcej »
Isamaa
Ojczyzna (est. Isamaa) – estońska partia polityczna o profilu konserwatywno-liberalnym i chadeckim.
Nowy!!: Historia Estonii i Isamaa · Zobacz więcej »
Iwan III Srogi
Nowogrodu przez Iwana III Znaczek pocztowy wydany w 1995 z podobiznąIwana III Moneta 25 rubli z 1989 wykonana z palladu Iwan III Srogi, Iwan III Wasiljewicz, Iwan Wielki (ros. Иван III Васильевич, Иван Великий; ur. 22 stycznia 1440 w Moskwie, zm. 27 października 1505 tamże) – syn Wasyla II Ślepego z dynastii Rurykowiczów, w latach 1462–1505 wielki książę moskiewski.
Nowy!!: Historia Estonii i Iwan III Srogi · Zobacz więcej »
Iwan IV Groźny
Iwan Groźny na obrazie Aleksandra Litowczenki Ilja Riepin, ''Car Iwan Groźny i jego syn Iwan 16 listopada 1581 roku'' Iwan IV Groźny (lub; ur. 25 sierpnia 1530 w Kołomienskoje, zm. 18 marca 1584 w Moskwie) – car Rosji z dynastii Rurykowiczów, syn Wasyla III i Heleny Glińskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Iwan IV Groźny · Zobacz więcej »
Iwangorod
Iwangorod – miasto w Rosji w obwodzie leningradzkim na prawym brzegu Narwy.
Nowy!!: Historia Estonii i Iwangorod · Zobacz więcej »
Jagiellonowie
Wschodnie ziemie mocarstwa jagiellońskiego w XV wieku (w tym pogranicze litewsko-moskiewskie)Jagiellonowie – gałąź dynastii Giedyminowiczów, wywodząca się od Władysława II Jagiełły, wielkiego księcia litewskiego i króla Polski.
Nowy!!: Historia Estonii i Jagiellonowie · Zobacz więcej »
Jan III Waza
Jan III Waza (ur. 20 grudnia 1537 w zamku Stegeborg, zm. 17 listopada/27 listopadaKalendarz juliański/gregoriański 1592 w Sztokholmie) – książę Finlandii w latach 1556–1563, król Szwecji w latach 1569–1592.
Nowy!!: Historia Estonii i Jan III Waza · Zobacz więcej »
Jarosław I Mądry
Jedyny wizerunek Jarosława Mądrego za życia na jego pieczęci Jarosław I Mądry (starorus. Ꙗрославъ Володимѣровичь; staronord. Jarisleif) (ur. 978 lub 1. poł. lat 80' X w., zm. 20 lutego 1054) – pochodził z dynastii Rurykowiczów, syn i następca Włodzimierza I Wielkiego i Rognedy, wielki książę Rusi Kijowskiej (Gardariki) w latach 1016-1018 i 1019-1054.
Nowy!!: Historia Estonii i Jarosław I Mądry · Zobacz więcej »
Język estoński
Język estoński (est., wym.) – język należący do podgrupy języków bałtycko-fińskich, w grupie fińskiej zaliczanej do podrodziny ugrofińskiej w rodzinie uralskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Język estoński · Zobacz więcej »
Językoznawstwo
Językoznawstwo, inaczej lingwistyka (od „język”) – nauka badająca język pod kątem jego jednostek, struktury, funkcji i rozwoju.
Nowy!!: Historia Estonii i Językoznawstwo · Zobacz więcej »
Kama (rzeka)
Kama (Ка́ма) (tatar. Çulman) – rzeka w Rosji, lewy dopływ Wołgi (i największy z nich, w rzeczywistości większy także od Wołgi w miejscu połączenia obu rzek).
Nowy!!: Historia Estonii i Kama (rzeka) · Zobacz więcej »
Karol IX Waza
Karol IX Waza, Karol Sudermański jako książę Karol – szw. Hertig Karl (ur. 4 października 1550 w zamku sztokholmskim, zm. 30 października 1611 w Nyköping) – król Szwecji w latach 1604–1611 (koronowany 15 marca 1607), wcześniej regent Szwecji w latach 1599–1604, książę Sudermanii (Södermanland).
Nowy!!: Historia Estonii i Karol IX Waza · Zobacz więcej »
Karol XI
Karol XI Wittelsbach, szw. Karl XI (ur. 24 listopada 1655 w Sztokholmie, zm. 5 kwietnia 1697 tamże) – król Szwecji, książę Bremy i Verden, książę Palatynatu-Dwóch Mostów od 1660.
Nowy!!: Historia Estonii i Karol XI · Zobacz więcej »
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Katolicyzm · Zobacz więcej »
Kawalerowie Mieczowi
Zakon Kawalerów Mieczowych znany również jako Kawalerowie Mieczowi, Zakon Liwoński, Rycerze Chrystusowi, Zakon Inflancki – niemiecki zakon rycerski w Inflantach (obecna Łotwa i Estonia), założony w oparciu o regułę templariuszy w Rydze przez cysterskiego opata Teodoryka w 1202.
Nowy!!: Historia Estonii i Kawalerowie Mieczowi · Zobacz więcej »
Kolaboracja
Holenderski plakat nawołujący do wstępowania do Waffen SS Kolaboracja (łac. ko – przedrostek oznaczający „razem, wspólnie” + łac. laborare – „pracować”) – współpraca z nieprzyjacielem, okupantem; kolaborant, kolaboracjonista – współpracujący z wrogiem, zaborcą.
Nowy!!: Historia Estonii i Kolaboracja · Zobacz więcej »
Konfederacja Inflancka
Konfederacja Inflancka (1228–1560) – luźny związek pięciu państewek na terenie historycznych Inflant, tzn.
Nowy!!: Historia Estonii i Konfederacja Inflancka · Zobacz więcej »
Konstantin Päts
Ignacym Mościckim na warszawskim dworcu głównym, 1935 r. Konstantin Päts po aresztowaniu przez NKWD 1941 Pomnik prezydenta Pätsa w jego wsi rodzinnej Tahkuranna Konstantin Päts (ur. 23 lutego 1874 w Tahkurannie, zm. 18 stycznia 1956 w Buraszewie k. Kalinina) – estoński polityk okresu międzywojennego, współtwórca państwowości estońskiej, wielokrotny premier, a od 1938 prezydent Estonii.
Nowy!!: Historia Estonii i Konstantin Päts · Zobacz więcej »
Konstytucja Estonii
Konstytucja Estonii została przyjęta 28 czerwca 1992 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Konstytucja Estonii · Zobacz więcej »
Konstytucja Estonii (1919)
Konstytucja Estonii z 1919 – pierwsza, tymczasowa ustawa zasadnicza Republiki Estońskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Konstytucja Estonii (1919) · Zobacz więcej »
Korona estońska
Korona estońska – jednostka monetarna Estonii (od 1928 roku do 31 grudnia 2010, z przerwąw okresie ZSRR).
Nowy!!: Historia Estonii i Korona estońska · Zobacz więcej »
Kraje bałtyckie
Europy Kraje bałtyckie – nazwa stosowana dla określenia trzech państw położonych nad Morzem Bałtyckim: Litwy, Łotwy i Estonii.
Nowy!!: Historia Estonii i Kraje bałtyckie · Zobacz więcej »
Królestwo Prus
Królestwo Prus – historyczne państwo rządzone przez dynastię Hohenzollernów, powstałe w 1701 roku w wyniku koronacji Fryderyka III na „króla w Prusach”.
Nowy!!: Historia Estonii i Królestwo Prus · Zobacz więcej »
Krucjata
J. Matejko, 1876) Krucjaty („krzyż”) – wyprawy zbrojne podejmowane na wezwanie papieży głównie przez rycerstwo chrześcijańskie w okresie średniowiecza.
Nowy!!: Historia Estonii i Krucjata · Zobacz więcej »
Księstwo Kurlandii i Semigalii
Księstwo Kurlandii i Semigalii wraz z koloniami jako część Rzeczypospolitej Korony księstwa lenne Kurlandii i Semigalii w 1569 roku Księstwo Kurlandii i Semigalii – księstwo lenne Korony Królestwa Polskiego, powstałe po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego w 1561, zamieszkane przez Niemców, Liwów i Łotyszy.
Nowy!!: Historia Estonii i Księstwo Kurlandii i Semigalii · Zobacz więcej »
Kultury ceramiki dołkowo-grzebykowej
Zasięg kultury grzebykowej (kolor fioletowy) na mapie kultur archeologicznych Europy epoki środkowego neolitu Przykład ceramiki kultury grzebykowej (z Muzeum Historycznego Estonii) Kultury ceramiki dołkowo-grzebykowej (lub grzebykowo-dołkowej) – zespół neolitycznych kultur wywodzący się ze stref lesistych Europy Północno-wschodniej, w Polsce trwała między ok.
Nowy!!: Historia Estonii i Kultury ceramiki dołkowo-grzebykowej · Zobacz więcej »
Kunda (miasto)
Kunda – miasto w Estonii, leży na północnym wybrzeżu państwa nad rzekąo nazwie Kunda w odległości około 100 km na wschód od Tallinna.
Nowy!!: Historia Estonii i Kunda (miasto) · Zobacz więcej »
Lembitu
Lembitu (zm. 21 września 1217) - estoński starosta Sakali, przywódca Estów w wojnie z zakonem kawalerów mieczowych na początku XIII wieku.
Nowy!!: Historia Estonii i Lembitu · Zobacz więcej »
Lennart Meri
Lennart Georg Meri (ur. 29 marca 1929 w Tallinnie, zm. 14 marca 2006 tamże) – estoński pisarz i polityk.
Nowy!!: Historia Estonii i Lennart Meri · Zobacz więcej »
Lenno
Lenno (łac. feudum) – w ustroju lennym majątek będący przedmiotem kontraktu lennego, czyli nadawany przez seniora wasalowi w użytkowanie i pobieranie części pożytków w zamian za wsparcie militarne lub finansowe.
Nowy!!: Historia Estonii i Lenno · Zobacz więcej »
Liga Narodów
Rodowód Ligi Narodów Liga Narodów – istniejąca w latach 1920-1946 organizacja międzynarodowa powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona podczas paryskiej konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową.
Nowy!!: Historia Estonii i Liga Narodów · Zobacz więcej »
Litwa
Prezydent Litwy Gitanas Nausėda Litwa, Republika Litewska (lit. Lietuva, Lietuvos Respublika) – państwo unitarne w Europie, jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO; graniczy od zachodu z Rosją(obwodem królewieckim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.
Nowy!!: Historia Estonii i Litwa · Zobacz więcej »
Liwowie
Liwowie – niewielka ugrofińska grupa etniczna zamieszkująca w Kurlandii na Łotwie (Wybrzeże Liwskie), rdzenni mieszkańcy ziem, zamieszkiwanych obecnie przez Bałtów, czyli Łotyszy.
Nowy!!: Historia Estonii i Liwowie · Zobacz więcej »
Ludy ugrofińskie
Eurazji Ludy ugrofińskie (t. Ugrofinowie) – grupa ludów posługujących się językami ugrofińskiej grupy uralskiej rodziny językowej, zamieszkujących kilka izolowanych obszarów północno-wschodniej Europy i zachodniej Syberii.
Nowy!!: Historia Estonii i Ludy ugrofińskie · Zobacz więcej »
Luteranizm
Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517).
Nowy!!: Historia Estonii i Luteranizm · Zobacz więcej »
Magnus inflancki
Magnus inflancki (ur. 26 sierpnia 1540 w Kopenhadze, zm. 18 marca 1583 w Piltyniu) – książę duński, książę Holsztynu, król Inflant w latach 1570–1577, książę-biskup Ozylii 1560-1572, książę-biskup Kurlandii 1560-1583 Syn króla Danii Chrystiana III i Doroty z Saksonii-Lauenburga.
Nowy!!: Historia Estonii i Magnus inflancki · Zobacz więcej »
Mart Laar
Mart Laar (ur. 22 kwietnia 1960 w Viljandi) – estoński polityk i publicysta, dwukrotny premier Estonii, a także minister, deputowany i honorowy lider partii Isamaa ja Res Publica Liit.
Nowy!!: Historia Estonii i Mart Laar · Zobacz więcej »
Mezolit
Mezolit (gr. mesos „średni” i lithos „kamień”), środkowa epoka kamienia, epipaleolit – środkowy okres epoki kamienia trwający od około 11000–7000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8000–4800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu i związany z postępującymi przemianami klimatycznymi (schyłek zlodowacenia).
Nowy!!: Historia Estonii i Mezolit · Zobacz więcej »
Morze Bałtyckie
Rewie Jarosławcu Mielna Brzeg w Ahrenshoop Morze Bałtyckie, Bałtyk – morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w północnej Europie.
Nowy!!: Historia Estonii i Morze Bałtyckie · Zobacz więcej »
Narwa (miasto)
Kościół luterański (Aleksandri kirik) Narwa – miasto w północno-wschodniej Estonii, na granicy z Rosją, nad rzekąNarwą, niedaleko ujścia tej rzeki do Zatoki Fińskiej (Morze Bałtyckie).
Nowy!!: Historia Estonii i Narwa (miasto) · Zobacz więcej »
NATO
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (– NATO; – OTAN, zwyczajowo NATO lub Sojusz Północnoatlantycki) – międzynarodowa organizacja polityczno-wojskowa utworzona na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu północnoatlantyckiego, obowiązującego od 24 sierpnia 1949.
Nowy!!: Historia Estonii i NATO · Zobacz więcej »
Neolit
cywilizację maltańskąw okresie neolituhttp://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/00001.pdf Ġgantija Temples, National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islandshttp://www.bradshawfoundation.com/malta/ The Prehistoric Archaeology of the Temples of Malta, bradshawfoundation.com Rekonstrukcja neolitycznego ołtarza na terenie dzisiejszej Ukrainy Skara Brae na Orkadach jest najlepiej zachowanąwsiąneolitycznąw Europie. Wzgórze Silbury jest najwyższym kopcem usypanym w okresie neolitu. Neolit (gr. néos „nowy” i líthos „kamień”), młodsza epoka kamienia, epoka kamienia gładzonego – ostatni okres epoki kamienia (poprzedzający epokę brązu).
Nowy!!: Historia Estonii i Neolit · Zobacz więcej »
Niemcy
Niemcy; Republika Federalna Niemiec, RFN (niem. Deutschland; Bundesrepublik Deutschland, BRD,.
Nowy!!: Historia Estonii i Niemcy · Zobacz więcej »
NKWD
NKWD ZSRR, Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR (trb. Narodnyj komissariat wnutriennich dieł SSSR) – centralny organ państwowy (ministerstwo) wchodzący w skład Rady Komisarzy Ludowych – rządu ZSRR, istniejący pod tąnazwąw latach 1917–1946.
Nowy!!: Historia Estonii i NKWD · Zobacz więcej »
Oblężenie Białego Kamienia
Oblężenie Białego Kamienia miało miejsce od 31 maja do 30 września 1602 podczas wojny polsko-szwedzkiej 1600-1611.
Nowy!!: Historia Estonii i Oblężenie Białego Kamienia · Zobacz więcej »
Oblężenie Fellina
Oblężenie Fellina miało miejsce 25 marca – 17 maja 1602 podczas wojny polsko-szwedzkej 1600-1611.
Nowy!!: Historia Estonii i Oblężenie Fellina · Zobacz więcej »
Oblężenie Parnawy
Oblężenie Parnawy (szw. Belägringen av Pärnu) miało miejsce 28 lutego – 2 marca 1609 podczas wojny polsko-szwedzkiej (1600-1611).
Nowy!!: Historia Estonii i Oblężenie Parnawy · Zobacz więcej »
Obywatelska inicjatywa ustawodawcza
Obywatelska inicjatywa ustawodawcza (inicjatywa ludowa) – jeden z elementów demokracji bezpośredniej, umożliwiający ściśle określonej przez prawo grupie obywateli, posiadających pełnię praw wyborczych wystąpić z inicjatywąustawodawcządo parlamentu.
Nowy!!: Historia Estonii i Obywatelska inicjatywa ustawodawcza · Zobacz więcej »
Organizacja Narodów Zjednoczonych
Organizacja Narodów Zjednoczonych, ONZ (Organizacyja Objedinionnych Nacyj;, al-Umam al-Muttahida;, Liánhéguó) – uniwersalna (z wyjątkiem narodów niereprezentowanych) organizacja międzynarodowa, z siedzibąw Nowym Jorku, powstała 24 października 1945 roku w wyniku wejścia w życie podpisanej 26 czerwca 1945 w San Francisco Karty Narodów Zjednoczonych.
Nowy!!: Historia Estonii i Organizacja Narodów Zjednoczonych · Zobacz więcej »
Pacta conventa
Pacta conventa Henryka Walezego Pacta conventa w publikacji ''Statuta y Przywileie na Walnych Seymiech Koronnych od Roku Pańskiego 1550 aż do roku 1616 uchwalone'' (1616) Pacta conventa (warunki uzgodnione, występuje także pisownia pakta konwenta) – umowa o charakterze publicznoprawnym podpisywana w czasie sejmu koronacyjnego przez każdego nowo wybranego w drodze wolnej elekcji króla.
Nowy!!: Historia Estonii i Pacta conventa · Zobacz więcej »
Paide
Paide (niem. hist. Weißenstein, pol. hist. Biały Kamień) – miasto w Estonii, zwane sercem Estonii z racji centralnego położenia na terytorium kraju.
Nowy!!: Historia Estonii i Paide · Zobacz więcej »
Pakt Ribbentrop-Mołotow
Spotkanie Józefa Stalina z Joachimem von Ribbentropem w Moskwie 23 sierpnia 1939 roku 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie. Od lewej stoją: szef działu prawnego niemieckiego MSZ Friedrich Gauss, niemiecki minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop, Józef Stalin oraz ludowy komisarz (minister) spraw zagranicznych ZSRR Wiaczesław Mołotow Joachim von Ribbentrop na lotnisku w Moskwie w sierpniu 1939 (na budynku w tle flaga ze swastyką) Strefy interesów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i III Rzeszy na terytorium II Rzeczypospolitej zgodnie z ustaleniami tajnego protokołu dodatkowego do paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939 roku Dokument tajnego protokołu do paktu z 23 sierpnia 1939 r. z podpisami J. Ribbentropa i W. Mołotowa. Tekst niemiecki. Strefy interesów Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i III Rzeszy na terytorium II Rzeczypospolitej zgodnie z ustaleniami radziecko-niemieckiego układu o przyjaźni i granicy z 28 września 1939 roku litwa. Podział Polski i Europy Wsch. Armii Czerwonej w Polsce. Brześć, gabinet w Urzędzie Wojewódzkim. Armii Czerwonej w Lublinie 1939 Pakt Ribbentrop–Mołotow, też: pakt Hitler–Stalin – umowa międzynarodowa z 23 sierpnia 1939 roku, będąca formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzesząi Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, która zgodnie z tajnym protokołem dodatkowym, stanowiącym załącznik do oficjalnego dokumentu umowy, dotyczyła rozbioru terytoriów lub rozporządzenia niepodległościąsuwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii.
Nowy!!: Historia Estonii i Pakt Ribbentrop-Mołotow · Zobacz więcej »
Pakt wileński
Pakt wileński (28 listopada 1561 roku) – drugi układ pomiędzy arcybiskupem ryskim Wilhelmem Hohenzollernem, landmistrzem Gotthardem Kettlerem i stanami inflanckimi, na mocy którego Inflanty poddały się Zygmuntowi II Augustowi jako królowi polskiemu i wielkiemu księciu litewskiemu.
Nowy!!: Historia Estonii i Pakt wileński · Zobacz więcej »
Parnawa
Film z drona z Pärnu 2022 Parnawa (est. Pärnu, niem. Pernau, ros. Пярну – za czasów ZSRR i obecnie; za czasów Imperium Rosyjskiego Пернов, łot. Pērnava) – miasto w południowej Estonii, port morski nad ZatokąParnawską(część Zatoki Ryskiej we wschodniej części Morza Bałtyckiego), stolica prowincji Pärnu.
Nowy!!: Historia Estonii i Parnawa · Zobacz więcej »
Parnawa (rzeka)
Parnawa (est. Pärnu jõgi) – rzeka w Estonii uchodząca do Zatoki Parnawskiej (część Zatoki Ryskiej).
Nowy!!: Historia Estonii i Parnawa (rzeka) · Zobacz więcej »
Partia Socjaldemokratyczna (Estonia)
Partia Socjaldemokratyczna (est. Sotsiaaldemokraatlik Erakond, SDE) – estońska partia polityczna o orientacji socjaldemokratycznej założona 8 września 1990 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Partia Socjaldemokratyczna (Estonia) · Zobacz więcej »
Põltsamaa
Põltsamaa (niem. Oberpahlen, staropol. Iberpol) – miasto w środkowej Estonii w prowincji Jõgevamaa, liczy ok.
Nowy!!: Historia Estonii i Põltsamaa · Zobacz więcej »
Pieczory
Pieczory (ros. Печоры; est. Petseri) – miasto w Rosji w obwodzie pskowskim.
Nowy!!: Historia Estonii i Pieczory · Zobacz więcej »
Piotr I Wielki
Zdobycie Azowa 1696 Piotr I Wielki, portret z 1710 Pomnik Piotra I Wielkiego w Petersburgu Piotr I Aleksiejewicz Wielki, (ur. w Moskwie, zm. w Sankt Petersburgu) – car Rosji od 1682 roku, a od 1721 imperator.
Nowy!!: Historia Estonii i Piotr I Wielki · Zobacz więcej »
Plebs (średniowiecze i nowożytność)
moście Wymiany w Paryżu Plebs – w średniowieczu i czasach nowożytnych najniższa warstwa ludności miejskiej (najbiedniejsi), pozbawiona obywatelstwa miejskiego, złożona między innymi z robotników najemnych, służby, „marginesu społecznego” (żebracy, przestępcy, prostytutki), a także czeladników i terminatorów.
Nowy!!: Historia Estonii i Plebs (średniowiecze i nowożytność) · Zobacz więcej »
Plemię
Plemię – grupa rodów, wywodzących się od wspólnego przodka (w odróżnieniu od szczepu), zamieszkujących jeden obszar i połączonych wspólnymi związkami społecznymi oraz ekonomicznymi.
Nowy!!: Historia Estonii i Plemię · Zobacz więcej »
Pogaństwo
Poganie – deprecjonujące określenie używane przez chrześcijan wobec wyznawców religii niechrześcijańskich, głównie niemonoteistycznych, politeistycznych i animalistycznych, w Polsce od XII wieku określeniem „poganin” posługiwano się jako formązniewagi.
Nowy!!: Historia Estonii i Pogaństwo · Zobacz więcej »
Pokój w Szczecinie
Strona podpisu traktatu pokojowego ze Szczecina (Dokument 2 Szwecja-Lubeka), 1570 Pokój w Szczecinie – pokój zawarty 13 grudnia 1570 na kongresie w Szczecinie, kończącym I wojnę północną.
Nowy!!: Historia Estonii i Pokój w Szczecinie · Zobacz więcej »
Polska
Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry.
Nowy!!: Historia Estonii i Polska · Zobacz więcej »
Poswol
Poswol (również Pozwoł, Pozwol, lit. Pasvalys) − miasto na Litwie w okręgu poniewieskim, założone p.n.e. Liczba ludności wynosi około 8700 mieszkańców, powierzchnia 129 tys.
Nowy!!: Historia Estonii i Poswol · Zobacz więcej »
Prawo lubeckie
Prawo lubeckie (niem. Lübisches Recht) – niemieckie prawo lokacyjne, obok prawa magdeburskiego najbardziej rozpowszechnione.
Nowy!!: Historia Estonii i Prawo lubeckie · Zobacz więcej »
Protestantyzm
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którąskładająsię wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Nowy!!: Historia Estonii i Protestantyzm · Zobacz więcej »
Przed naszą erą
„Taśma czasu” z umownym podziałem na lata p.n.e. i n.e. przed nasząerą(p.n.e.) – wyrażenie i skrót stosowane w języku polskim oznaczające datę przed początkiem „naszej ery” kalendarzowej.
Nowy!!: Historia Estonii i Przed naszą erą · Zobacz więcej »
Rada Bałtycka
Rada Bałtycka (ang. Baltic Assembly, est. Balti Assamblee, łot. Baltijas Asambleja, lit. Baltijos Asamblėja) – przymierze polityczne Estonii, Litwy i Łotwy zawarte w 1990 r., mające na celu koordynację polityki zagranicznej jego członków, zwłaszcza wobec Wspólnoty Niepodległych Państw.
Nowy!!: Historia Estonii i Rada Bałtycka · Zobacz więcej »
Referendum
Karta do głosowania w referendumw Polsce Referendum (głosowanie ludowe) – forma głosowania o charakterze powszechnym, najbliższa ideałowi demokracji bezpośredniej, w której udział mogąbrać wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania (tj. mający czynne prawo wyborcze).
Nowy!!: Historia Estonii i Referendum · Zobacz więcej »
Referendum w Estonii w 2003 roku
Referendum w Estonii w 2003 roku – referendum w sprawie przystąpienia Estonii do Unii Europejskiej i ratyfikacji traktatu ateńskiego, tzw.
Nowy!!: Historia Estonii i Referendum w Estonii w 2003 roku · Zobacz więcej »
Republika radziecka
Republiki radzieckie – twory państwowe odwołujące się do ideologii leninizmu, powoływane w końcu pierwszej wojny światowej i wkrótce po jej zakończeniu.
Nowy!!: Historia Estonii i Republika radziecka · Zobacz więcej »
Rewolucja lutowa (1917)
Rewolucja lutowa – rosyjska rewolucja przeciwko carowi Mikołajowi II Romanowowi i samodzierżawiu.
Nowy!!: Historia Estonii i Rewolucja lutowa (1917) · Zobacz więcej »
Rosja
zarchiwizowano.
Nowy!!: Historia Estonii i Rosja · Zobacz więcej »
Rozejm
Jagiełłą, „wielkim królem litewskim” (dokument z 1385 roku). Rozejm – pojęcie z zakresu prawa międzynarodowego, oznaczające czasowe lub bezterminowe wstrzymanie działań wojennych pomiędzy stronami walczącymi na wszystkich frontach.
Nowy!!: Historia Estonii i Rozejm · Zobacz więcej »
Rozejm w Jamie Zapolskim
Rozejm w Jamie Zapolskim w 1582, kolorem pomarańczowym zaznaczono terytoria oddane Rzeczypospolitej przez Carstwo Rosyjskie Rozejm w Jamie Zapolskim – rozejm kończący wojnę polsko-rosyjskąpodpisany 15 stycznia 1582 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Rozejm w Jamie Zapolskim · Zobacz więcej »
Ruś Kijowska
Wielkie Księstwo Kijowskie, Ruś Kijowska (st.rus. Рѹсь / Rusĭ, рѹсьскаѧ землѧ / rusĭskaę zemlę, / Rhossía,, od XII wieku także Ruthenia, st.nord. Garðaríki) – średniowieczne państwo feudalne w Europie Wschodniej, rządzone przez dynastię Rurykowiczów pochodzenia wareskiego, oparte na plemionach wschodniosłowiańskich, z których w okresie późniejszym powstały narody rosyjski, ukraiński i białoruski.
Nowy!!: Historia Estonii i Ruś Kijowska · Zobacz więcej »
Rusyfikacja
Obwieszczenie o zakazie mówienia po polsku, 1868 Rusyfikacja – proces dobrowolnego lub przymusowego przyswajania języka rosyjskiego i kultury rosyjskiej przez osoby lub zbiorowości funkcjonujące wcześniej w ramach innych kultur.
Nowy!!: Historia Estonii i Rusyfikacja · Zobacz więcej »
Ryga
Ryga (łot. Rīga, niem. i szw. Riga, lit. Ryga, est. Riia, liw. Rīgõ, fiń. Riika, jidysz ריגע, Rige,, Riga) – stolica i największe miasto Łotwy, położone nad rzekąDźwinąw pobliżu jej ujścia do Bałtyku w Zatoce Ryskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Ryga · Zobacz więcej »
Rzeczpospolita Obojga Narodów
rolce sztokholmskiej z XVII wieku unii lubelskiej 1 lipca 1569 roku, akt ustanawiający RzeczpospolitąObojga Narodów Rewers 15 dukatów Zygmunta III Wazy z 1617 z herbem królewskim. W otoku napis: MAGNVS DVX LITVAniae RVSsiae PRVSsiae MASoviae SAMogitiae LIVONiae ZC Gęstość zaludnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów według spisu ludności z 1790 roku Zasięg terytorialny Rzeczypospolitej w 1701 roku Podział administracyjny Rzeczypospolitej, stan prawny na rok 1619 Posiadłości ziemskie polskich rodów magnackich w XVI-XVII wieku potopu rosyjskiego miasta królewskie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Jan Matejko, Unia lubelska Jan Matejko, ''Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja 1573'' Jan Matejko, ''Konstytucja 3 maja'' 1791 Quincunx'' z 1564 Rzeczpospolita Obojga Narodów, potocznie: Polska, I Rzeczpospolita lub Rzeczpospolita szlachecka – państwo złożone z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w roku 1569 na mocy unii lubelskiej, przestało istnieć w wyniku traktatów rozbiorowych w 1795 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Rzeczpospolita Obojga Narodów · Zobacz więcej »
Sarema
Sarema dawniej zwana Ozylią(i) – największa wyspa należąca do Estonii, położona na Bałtyku na południe od wejścia do Zatoki Fińskiej, odgradzająca Zatokę Ryskąod pełnego morza.
Nowy!!: Historia Estonii i Sarema · Zobacz więcej »
Słowianie wschodni
Słowianie południowi Słowianie wschodni w VIII–IX w. Wojciecha Szymańskiego) Słowianie wschodni – indoeuropejska grupa ludnościowa Europy, zamieszkująca wschodniąi część środkowej partii tego kontynentu, licząca około 210 mln ludzi.
Nowy!!: Historia Estonii i Słowianie wschodni · Zobacz więcej »
Sejm walny I Rzeczypospolitej
Jana Herburta ''Statuta y Przywileie Koronne'' z 1570 roku Leonarda Chodźki z 1839 roku Leonarda Chodźki z 1839 roku Zygmunta III Wazy Połączone Senat i Izba Poselska podczas sejmu koronacyjnego w 1698 roku Zamku Królewskim w Warszawie sejmików przedsejmowych na 18 sierpnia 1788 roku Sejm walny – nazwa parlamentu Korony Królestwa Polskiego, a od 1569 roku Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Nowy!!: Historia Estonii i Sejm walny I Rzeczypospolitej · Zobacz więcej »
Sekularyzacja
Sekularyzacja, zeświecczenie – zespół działań zmierzający do znacznego ograniczenia lub wręcz całkowitego wyeliminowania roli religii w społeczeństwie.
Nowy!!: Historia Estonii i Sekularyzacja · Zobacz więcej »
Skandynawia
Flaga Danii Flaga Szwecji Flaga Norwegii Unii kalmarskiej Skandynawizm – plakat propagandowy; flagi: Danii, Norwegii i Szwecji Skandynawia – region północnej Europy, obejmujący państwa: Szwecję, Norwegię oraz Danię.
Nowy!!: Historia Estonii i Skandynawia · Zobacz więcej »
Sowieckie deportacje z Estonii
Świece na Placu Wolności w Tallinnie upamiętniające ofiary deportacji Sowieckie deportacje z Estonii – seria przymusowych deportacji ludności z terytorium Estonii przeprowadzonych podczas sowieckiej okupacji krajów bałtyckich.
Nowy!!: Historia Estonii i Sowieckie deportacje z Estonii · Zobacz więcej »
Sowietyzacja
propagandowy z 1939 Sowietyzacja (z – rada; Sowietskaja Rossija - Rosja Sowiecka, Sowietskij Sojuz – ZSRR, Związek Sowiecki) – narzucenie siłąmilitarnąustroju sowieckiego: Ukrainie (1919-20), Azerbejdżanowi (1920), Armenii (1920), Gruzji (1921), Mongolii (1924), następnie okupowanym i anektowanym wschodnim terenom Polski (1939), Litwie, Łotwie i Estonii (1940), wreszcie po II wojnie światowej krajom bloku wschodniego uzależnionym przez ZSRR.
Nowy!!: Historia Estonii i Sowietyzacja · Zobacz więcej »
Starożytność
Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.
Nowy!!: Historia Estonii i Starożytność · Zobacz więcej »
Stefan Batory
Batorych Rzeczpospolita w 1582 r. Potwierdzenie przez Stefana Batorego na sejmie koronacyjnym 4 maja 1576 r. praw i przywilejów szlachty Rzeczypospolitej, Archiwum Główne Akt Dawnych Stefan Batory (ur. 27 września 1533 w Szilágysomlyó, zm. 12 grudnia 1586 w Grodnie) – syn Stefana Batorego i Katarzyny Telegdi, od 1571 książę siedmiogrodzki, od 1576 mąż Anny Jagiellonki i iure uxoris król Polski.
Nowy!!: Historia Estonii i Stefan Batory · Zobacz więcej »
Syberia
Obszar Syberii w ujęciu geograficznym Obszar Syberii w ujęciu historycznym i potocznym (na ciemnoczerwono – Syberyjski Okręg Federalny) Rejon Ałtaju i jez. Bajkał, mapa z 1903 Amur, mapa z 1903 wojny domowej w Rosji Herb Syberii z czasów Imperium Rosyjskiego Syberia (Sibir’&thinsp) – kraina geograficzna w północnej Azji, wchodząca w skład Rosji, położona między Uralem na zachodzie, Oceanem Arktycznym na północy, działem wód zlewisk Oceanu Arktycznego i Spokojnego na wschodzie, oraz stepami Kazachstanu i Mongolii na południu.
Nowy!!: Historia Estonii i Syberia · Zobacz więcej »
Szwecja
Szwecja, Królestwo Szwecji (Konungariket Sverige) – państwo w Europie Północnej, zaliczane zarówno do państw skandynawskich oraz krajów nordyckich.
Nowy!!: Historia Estonii i Szwecja · Zobacz więcej »
Tallinn
Tallinn (od 1219 do 1918 Rewel, niem. hist.) – stolica i największe miasto Estonii, zlokalizowane na północy kraju, na brzegu Zatoki Tallińskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Tallinn · Zobacz więcej »
Tartu
Tartu (hist. pol., niem. i szw. Dorpat, ros. Дерпт, Dierpt) – drugie co do wielkości miasto Estonii, uznawane za intelektualnąi kulturalnąstolicę kraju.
Nowy!!: Historia Estonii i Tartu · Zobacz więcej »
Tiit Vähi
Tiit Vähi (ur. 10 stycznia 1947 w Valdze) – estoński polityk i inżynier, od stycznia do października 1992 i od kwietnia 1995 do marca 1997 premier Estonii.
Nowy!!: Historia Estonii i Tiit Vähi · Zobacz więcej »
Toomas Hendrik Ilves
Toomas Hendrik Ilves (wym.; ur. 26 grudnia 1953 w Sztokholmie) – estoński polityk, dyplomata, przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej w latach 2001–2002, prezydent Estonii w latach 2006–2016.
Nowy!!: Historia Estonii i Toomas Hendrik Ilves · Zobacz więcej »
Traktat w Tartu (sowiecko-estoński)
Adolf Joffe podpisujący traktat Delegacja Estonii przy zawarciu traktatu – od lewej Jaan Poska, Jaan Soots i płk Victor Mutt Granica między RosjąSowieckąa Estoniąustalona w traktacie Traktat w Tartu – traktat pokojowy zawarty 2 lutego 1920 r. w Tartu między Estoniąa RosyjskąFederacyjnąSocjalistycznąRepublikąRadziecką, który zakończył wojnę estońsko-bolszewicką.
Nowy!!: Historia Estonii i Traktat w Tartu (sowiecko-estoński) · Zobacz więcej »
Traktat w Tiawzinie
Traktat w Tiawzinie – traktat pokojowy zawarty pomiędzy Carstwem Rosyjskim a Szwecjąwe wsi Tiawzino (szw. Teusina, fin. Täyssinä, ros. Тявзино) w Ingrii 18 maja 1595 roku.
Nowy!!: Historia Estonii i Traktat w Tiawzinie · Zobacz więcej »
Uniwersytet w Tartu
Uniwersytet w Tartu 2021 Uniwersytet w Tartu, dawniej Uniwersytet Dorpacki – publiczny uniwersytet założony w 1632 w Tartu.
Nowy!!: Historia Estonii i Uniwersytet w Tartu · Zobacz więcej »
Viljandi
Symbol miasta - truskawka. Viljandi (do 1917 roku Fellin) – miasto w południowej Estonii, nad jeziorem Viljandi.
Nowy!!: Historia Estonii i Viljandi · Zobacz więcej »
Wabsowie
Emblemat Eesti Vabadussõjalaste Liit Parnawie Wabsowie – potoczna nazwa członków organizacji Estoński Związek Uczestników Wojny Wyzwoleńczej (est. Eesti Vabadussõjalaste Liit, EVL) działającej w latach 30.
Nowy!!: Historia Estonii i Wabsowie · Zobacz więcej »
Waldemar II Zwycięski
Waldemar II Zwycięski (ur. w 1170, zm. 28 marca 1241 roku) – król Danii w latach 1202–1241.
Nowy!!: Historia Estonii i Waldemar II Zwycięski · Zobacz więcej »
Wielkie Księstwo Moskiewskie
Wielkie Księstwo Moskiewskie (ros. Великое княжество Московское, łac. Magnus Ducatus Moscuensis; potocznie pol. Moskwa, ros. Московия, łac. Moscovia lub Muscovia) – państwo wielkoruskie istniejące w latach 1263–1547, ze stolicąw Moskwie.
Nowy!!: Historia Estonii i Wielkie Księstwo Moskiewskie · Zobacz więcej »
Wikingowie
Festiwal wikingów Magnus Barelegs Zrekonstruowany długi dom z epoki wikingów Wikingowie – najemni wojownicy, którzy od VIII wieku podejmowali dalekie wyprawy o charakterze kupieckim, rabunkowym lub osadniczym.
Nowy!!: Historia Estonii i Wikingowie · Zobacz więcej »
Wołga
Rzeka Wołga w Twerze Wołga (mar. Jul, tat. Idel, łac. Rha) – rzeka w Rosji przeduralskiej.
Nowy!!: Historia Estonii i Wołga · Zobacz więcej »
Województwo dorpackie
Województwo dorpackie (derpskie) – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Inflant.
Nowy!!: Historia Estonii i Województwo dorpackie · Zobacz więcej »
Województwo parnawskie
Województwo parnawskie – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Inflant.
Nowy!!: Historia Estonii i Województwo parnawskie · Zobacz więcej »
Województwo wendeńskie
Województwo wendeńskie – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Inflant.
Nowy!!: Historia Estonii i Województwo wendeńskie · Zobacz więcej »
Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570)
Wojna litewsko-moskiewska w latach 1558–1570 – wojna pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim, wspieranym przez Polskę a Carstwem Rosyjskim.
Nowy!!: Historia Estonii i Wojna litewsko-moskiewska (1558–1570) · Zobacz więcej »
Wspólnota Europejska
Wspólnota Europejska, WE, znana głównie pod nazwąEuropejska Wspólnota Gospodarcza, EWG (fr. Communauté Économique Européenne, CEE; ang. European Economic Community, EEC) – organizacja ponadnarodowa państw europejskich, powołana do życia 1 stycznia 1958 na mocy traktatów rzymskich jako EWG, istniejąca do 30 listopada 2009.
Nowy!!: Historia Estonii i Wspólnota Europejska · Zobacz więcej »
Wybory parlamentarne w Estonii w 1999 roku
Wybory parlamentarne w Estonii w 1999 roku zostały przeprowadzone 7 marca 1999.
Nowy!!: Historia Estonii i Wybory parlamentarne w Estonii w 1999 roku · Zobacz więcej »
Wybory parlamentarne w Estonii w 2003 roku
Wybory parlamentarne w Estonii w 2003 roku odbyły się 2 marca 2003.
Nowy!!: Historia Estonii i Wybory parlamentarne w Estonii w 2003 roku · Zobacz więcej »
Wybory parlamentarne w Estonii w 2007 roku
Wybory parlamentarne w Estonii odbyły się 4 marca 2007.
Nowy!!: Historia Estonii i Wybory parlamentarne w Estonii w 2007 roku · Zobacz więcej »
Zakon krzyżacki
Domy zakonu krzyżackiego w Europie oraz państwo zakonne w Prusach i Inflantach około 1300 roku data dostępu.
Nowy!!: Historia Estonii i Zakon krzyżacki · Zobacz więcej »
Zgromadzenie Państwowe
Zgromadzenie Państwowe (est. Riigikogu) – jednoizbowy parlament Estonii, główny organ władzy ustawodawczej w tym kraju.
Nowy!!: Historia Estonii i Zgromadzenie Państwowe · Zobacz więcej »
Związek Ojczyźniany
Związek Ojczyźniany (est. Isamaaliit) – estońska partia polityczna o profilu konserwatywnym i chadeckim, działająca w latach 1995–2006.
Nowy!!: Historia Estonii i Związek Ojczyźniany · Zobacz więcej »
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR, Związek Radziecki, również Związek Sowiecki, Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich, skr. ZSRS,; Sowietskij Sojuz, Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik, SSSR) – historyczne pierwsze państwo komunistyczne na świecie, położone częściowo w Europie wschodniej i północno-wschodniej, a częściowo w Azji, ze stolicąw Moskwie, istniejące w latach 1922–1991.
Nowy!!: Historia Estonii i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich · Zobacz więcej »
Zygmunt II August
Jana Matejki, około 1875, Muzeum Narodowe w Krakowie Portret Zygmunta II Augusta, ok. 1554 Portret króla Zygmunta Augusta w zbroi z lat 50 XVI wieku Szczątki króla wydobyte z grobowca w 1930 roku Pieczęć Zygmunta Augusta z 1553 roku Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie w 1561 Sumy zastawione na dobrach królewskich Korony Królestwa Polskiego według województw w 1569 roku (w czerwonych złotych) Akt Unii Lubelskiej 1 lipca 1569 roku Jana Herburta ''Statuta y Przywileie Koronne'' z 1570 roku Pieczęcie Zygmunta II Augusta Zygmunt II August (ur. 1 sierpnia 1520 w Krakowie, zm. 7 lipca 1572 w Knyszynie) – wielki książę litewski od 1529, król Polski od 1530 (do 1548 koregent); ostatni dziedziczny wielki książę LitwyPo unii lubelskiej (1569) Polska i Litwa stały się jednym państwem, a kolejny wspólny władca (po śmierci Zygmunta Augusta) był wybierany w drodze elekcji.
Nowy!!: Historia Estonii i Zygmunt II August · Zobacz więcej »
Zygmunt III Waza
Zygmunt III Waza, szw. Sigismund (ur. 20 czerwca 1566 w Gripsholm, zm. 30 kwietnia 1632 w Warszawie) – król Polski i wielki książę litewski w latach 1587–1632 oraz król Szwecji (panował w latach 1592–1599, zachował tytuł do śmierci w 1632) z dynastii Wazów.
Nowy!!: Historia Estonii i Zygmunt III Waza · Zobacz więcej »
