Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Zainstaluj
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Rzeczpospolita Obojga Narodów

Indeks Rzeczpospolita Obojga Narodów

rolce sztokholmskiej z XVII wieku unii lubelskiej 1 lipca 1569 roku, akt ustanawiający RzeczpospolitąObojga Narodów Rewers 15 dukatów Zygmunta III Wazy z 1617 z herbem królewskim. W otoku napis: MAGNVS DVX LITVAniae RVSsiae PRVSsiae MASoviae SAMogitiae LIVONiae ZC Gęstość zaludnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów według spisu ludności z 1790 roku Zasięg terytorialny Rzeczypospolitej w 1701 roku Podział administracyjny Rzeczypospolitej, stan prawny na rok 1619 Posiadłości ziemskie polskich rodów magnackich w XVI-XVII wieku potopu rosyjskiego miasta królewskie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Jan Matejko, Unia lubelska Jan Matejko, ''Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja 1573'' Jan Matejko, ''Konstytucja 3 maja'' 1791 Quincunx'' z 1564 Rzeczpospolita Obojga Narodów, potocznie: Polska, I Rzeczpospolita lub Rzeczpospolita szlachecka – państwo złożone z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w roku 1569 na mocy unii lubelskiej, przestało istnieć w wyniku traktatów rozbiorowych w 1795 roku.

408 kontakty: Absolutyzm władzy, Adam Zamoyski (historyk), Aglomeracja, Albrycht Stanisław Radziwiłł, Amsterdam, Anarchia, Anglia, Anna Sucheni-Grabowska, Antoni Karbowiak, Antoni Mączak, Antoni Peretiatkowicz, Antwerpia, Armia koronna, Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego, Artykuły henrykowskie, Artyleria, Śląsk, Święte Cesarstwo Rzymskie, Święto Narodowe Trzeciego Maja, August II Mocny, Austria, Azyl, Łacina, Łotysze, Łukasz Kurdybacha, Żmudź, Benedykt Zientara, Bezkrólewie, Białoruś, Biblioteka Narodowa (Warszawa), Biblioteka Załuskich, Biecz, Bilans handlowy, Biskupi gnieźnieńscy, Bitwa na Białej Górze, Bitwa pod Oliwą, Bitwa pod Wiedniem, Bliski Wschód, Bracia czescy, Bracia polscy, Budnicy, Bug, Carstwo Rosyjskie, Cło, Cech, Centralizacja, Chanat Krymski, Chłopi, Claude Carloman de Rulhière, Czopowe, ..., Dewocja, Dragoni, Duchowieństwo, Dukat, Dzień Edukacji Narodowej, Dzikie Pola, Ekonomia (dobra królewskie), Eksport, Elbląg, Emfiteuza, Estonia, Europa, Europa Środkowa, Familia (stronnictwo), Federacja, Flandria (region), Flis, Folwark, Franciszek Bujak (historyk), Franciszek Karpiński, Frans Hogenberg, Fryderyk Józef Moszyński, Głód, Gdańsk, Georg Braun (kartograf), Gotyk, Gwardia koronna, Henryk Samsonowicz, Henryk Wisner, Hetman, Hetmanat, Hiberna, Historia Żydów w Polsce, Historia Marynarki Wojennej, Historiografia, Holandia, Hospodarstwo Mołdawskie, Hugo Kołłątaj, Husaria, I rozbiór Polski, Ignacy Krasicki, II rozbiór Polski, III rozbiór Polski, Imperium Osmańskie, Imperium Rosyjskie, Import, Inflanty, Inkorporacja terytorium, Insurekcja kościuszkowska, Iran, Ireneusz Ihnatowicz, Izba Poselska (I Rzeczpospolita), Jacek Staszewski, Jagiellonowie, Jan Chryzostom Pasek, Jan II Kazimierz Waza, Jan III Sobieski, Jan Stanisław Bystroń, Jan Zamoyski, Janusz Żarnowski, Jarmark, Jazda kozacka, Jazda tatarska, Jazda wołoska, Język polski, Język ruski, Jednostka obrachunkowa, Jezuici, Kalwinizm, Kanclerz wielki koronny, Karpaty, Kasztelan, Katolicyzm, Kawaleria, Kazimierz III Wielki, Kijów, Kościół łaciński, Kościół katolicki, Kobierzec, Kolonizacja, Komisja Edukacji Narodowej, Konfederacja (historia Polski), Konfederacja barska, Konfederacja państw, Konfederacja targowicka, Konfederacja warszawska (1573), Konserwatyzm, Konstytucja 3 maja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Kontrmarsz, Kontrreformacja w Polsce, Kopia (broń), Korneli Szlegel, Korona Królestwa Polskiego, Kozacy rejestrowi, Kozacy zaporoscy, Kraje Korony Czeskiej, Kraków, Król Polski, Królestwo Czech, Królestwo Prus, Królestwo Węgier, Królewszczyzna, Kresy Wschodnie, Księstwa alodialne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Księstwa śląskie, Księstwo, Księstwo Żmudzkie, Księstwo Kurlandii i Semigalii, Księstwo oświęcimskie, Księstwo pomorskie, Księstwo Siedmiogrodu, Księstwo zatorskie, Kultura polska, Kurlandia, Kurlandzka kolonizacja w Gambii, Lenno, Liberum veto, Litwa, Litwini w znaczeniu historycznym, Liwonia, Lokacja (historia), Lublin, Luteranizm, Lwów, Małopolska, Maciej Borkowic, Magnat, Marceli Kosman, Marchia Brandenburska, Marcin Kromer, Maria Bogucka, Mazowsze, Megalomania, Mennica Polska, Mennonici w Polsce, Mesjanizm, Miasto królewskie, Michał Korybut Wiśniowiecki, Ministrowie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Mołdawia, Monarchia, Monarchia elekcyjna, Monarchia Habsburgów, Monarchia konstytucyjna, Morze Bałtyckie, Moskwa (staropolskie), Naddniestrze, Napad ogniowy, Neminem captivabimus nisi iure victum, Nida (dopływ Wisły), Niemcy (naród), Niemen, Niewolnictwo, Nobilitacja, Norman Davies, Noteć, Nowa Kurlandia, Olędrzy, Ordynacja rodowa, Pańszczyzna w Polsce, Pacta conventa, Pancerni (I Rzeczpospolita), Pawłowo (Litwa), Paweł Jasienica, Paweł Ksawery Brzostowski, Petyhorcy, Piechota, Piechota łanowa, Piechota dymowa, Piechota niemiecka, Piechota węgierska, Piechota wybraniecka, Pilica, Piotr I Wielki, Pobór (podatek), Poczta Polska, Podatek pogłówny, Podlasie, Podole, Podymne, Podział władz, Pokój w Buczaczu, Pokój w Nystad, Pokój westfalski, Polacy, Polesie, Polonez (taniec), Polonizacja, Pospolite ruszenie, Potoccy herbu Pilawa, Potop szwedzki, Powiat (Polska), Powstania kozackie, Powstanie Chmielnickiego, Poznań, Prawa kardynalne, Prawo magdeburskie, Prawo pozytywne, Prawosławie, Protektorat, Protestantyzm, Prowincja (podział administracyjny), Prowincja małopolska, Prowincja wielkopolska, Prusy (kraina historyczna), Prusy Królewskie, Prusy Książęce, Prymas Polski, Przyprawa, Przywilej, Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej na cynku wystawiony, Rajtaria, Reformacja w Polsce, Rejestr kozacki, Religia państwowa, Renta feudalna, Repartycja (ekonomia), Rokosz, Rozbiory Polski, Rozejm andruszowski, Rozejm w Dywilinie, Rozejm w Jamie Zapolskim, Ruś Czarna, Ruś Czerwona, Rusini, Ryga, Rynek wewnętrzny, Rzeczpospolita Obojga Narodów (cykl esejów), Rzeczpospolita Pawłowska, Rzeczpospolita Trojga Narodów, Rzemiosło, Samsonów, San, Sarmaci, Słowacja, Sąd, Sejm Czteroletni, Sejm grodzieński (1793), Sejm konwokacyjny, Sejm niemy, Sejm walny I Rzeczypospolitej, Sejmiki ziemskie, Senat (I Rzeczpospolita), Sieradz, Sklepienie, Sołtys, Stal, Stanisław August Poniatowski, Stanisław Kot, Stanisław Leszczyński, Stanisław Pawłowski (geograf), Stanisław Staszic, Stanisław Tync, Starożytny Rzym, Staropolski Okręg Przemysłowy, Starosta, Starostwo, Statut warcki, Step, Stiuk, Stosunki polsko-litewskie, Stosunki polsko-tureckie, Styl potoczny, Suwerenność ludu, Szczecin, Szkocja, Szlachta, Szlachta w Polsce, Szlachta zaściankowa, Szlak bursztynowy, Szwajcaria, Szwecja, Szwedzi, Tabor wojskowy, Tadeusz Korzon, Teresa Chynczewska-Hennel, Toruń, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, Towarzystwo Literatów w Polszcze, Traktat Grzymułtowskiego, Traktat w Karłowicach, Traktaty welawsko-bydgoskie, Trybunał Główny Koronny, Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego, Ugoda perejasławska, Ukraina (Naddnieprze), Ukraina Lewobrzeżna, Ukraina Prawobrzeżna, Unia brzeska, Unia hadziacka, Unia lubelska, Unia realna, Unia w Krewie, Unitarianizm, Uniwersytet Jagielloński, Urbanizacja, Urszula Augustyniak, Urzędy I Rzeczypospolitej, Urzędy senatorskie, Warmia, Warszawa, Warta, Władcy Polski, Władysław Grabski, Władysław Konopczyński, Wielkie Księstwo Litewskie, Wielkie odkrycia geograficzne, Wielkopolska, Wieprz (rzeka), Wilno, Wincenty Kadłubek, Wisła, Wołyń, Województwo, Województwo bracławskie, Województwo brzeskolitewskie, Województwo inflanckie, Województwo kijowskie, Województwo mścisławskie, Województwo mińskie, Województwo nowogródzkie (I Rzeczpospolita), Województwo połockie, Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita), Województwo podolskie, Województwo smoleńskie, Województwo trockie, Województwo wileńskie (I Rzeczpospolita), Województwo witebskie, Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita), Wojewoda, Wojna polsko-rosyjska (1654–1667), Wojna polsko-rosyjska (1792), Wojska prywatne, Wojsko komputowe, Wojsko kwarciane, Wojsko najemne, Wojsko ordynackie, Wojsko suplementowe, Wolna elekcja, Wyprawy łanowe, Wyprawy dymowe, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Zakon krzyżacki, Zaporoże (kraina), Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów, Zastaw spiski, Złota wolność, Złoty polski, Złoty wiek Polski, Zboża, Zgoda sandomierska, Ziemia (administracja), Zygmunt II August, 1 lipca, 1569, 1795, 24 października. Rozwiń indeks (358 jeszcze) »

Absolutyzm władzy

Absolutyzm polityczny – pogląd z dziedziny myśli politycznej, według którego jest dobrze uzasadnione, by władza przysługująca jednemu człowiekowi lub grupie ludzi sprawujących jąw państwie przysługiwała im bez ograniczeń, przy czym ma się na myśli ograniczenia prawne, a czasem nawet moralne.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Absolutyzm władzy · Zobacz więcej »

Adam Zamoyski (historyk)

Adam Stefan Zamoyski (ur. 11 stycznia 1949 w Nowym Jorku) – historyk i publicysta, kawaler maltański, były prezes zarządu Fundacji Książąt Czartoryskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Adam Zamoyski (historyk) · Zobacz więcej »

Aglomeracja

Rzeczypospolitej Obojga Narodów Tokio Meksyk Szanghaj Nowy Jork São Paulo Kair Londyn Aglomeracja miejska (z „nagromadzenie”) – jednostka morfologiczna tworząca spójny zespół wzajemnie powiązanych jednostek osadniczych, powstały w wyniku koncentracji zabudowy i zagospodarowania.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Aglomeracja · Zobacz więcej »

Albrycht Stanisław Radziwiłł

Akt nadania przez Zygmunta III Wazę, króla polskiego, urzędu kanclerza litewskiego Albrechtowi Stanisławowi Radziwiłłowi Albrycht Stanisław Radziwiłł inna forma imienia: Albert Stanisław, herbu Trąby (ur. 1 lipca 1593 w Ołyce, zm. 12 listopada 1656 w Gdańsku) – kanclerz wielki litewski od 1623, podkanclerzy litewski od 1619, starosta łucki 1618–1622, ekonom kobryński w latach 1649-1656, ekonom szawelski w latach 1654-1656, starosta piński, gniewski, tucholski, pamiętnikarz i pisarz religijny.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Albrycht Stanisław Radziwiłł · Zobacz więcej »

Amsterdam

Amsterdam – miasto i stolica konstytucyjna Holandii, w prowincji Holandia Północna.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Amsterdam · Zobacz więcej »

Anarchia

Anarchia (– "bez władcy") – forma struktury społeczno-politycznej, w której nie ma żadnej ukonstytuowanej władzy, nie obowiązujążadne normy prawne.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Anarchia · Zobacz więcej »

Anglia

Anglia – kraj stanowiący część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Anglia · Zobacz więcej »

Anna Sucheni-Grabowska

Anna Katarzyna Sucheni-Grabowska (ur. 12 sierpnia 1920 w Gidlach, zm. 30 lipca 2012 w Warszawie) – polska historyk, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych (specjalność historia Polski wczesnonowożytnej, szczególnie XVI w.), członek Towarzystwa im.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Anna Sucheni-Grabowska · Zobacz więcej »

Antoni Karbowiak

Antoni Karbowiak (ur. 10 stycznia 1856 w Dąbrowie koło Krotoszyna, zm. 27 lipca 1919 w Białce koło Makowa Podhalańskiego) – polski pedagog, historyk oświaty i wychowania, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Antoni Karbowiak · Zobacz więcej »

Antoni Mączak

Antoni Mączak (ur. 30 marca 1928 we Lwowie, zm. 6 marca 2003 w Warszawie) – polski historyk nowożytności.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Antoni Mączak · Zobacz więcej »

Antoni Peretiatkowicz

Antoni Peretiatkowicz (ur. 13 czerwca 1884 w Boruchowie k. Łucka na Wołyniu, zm. 18 grudnia 1956 w Poznaniu) – polski naukowiec, prawnik, sanacyjny działacz polityczny, radca Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu w 1935 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Antoni Peretiatkowicz · Zobacz więcej »

Antwerpia

Panorama miasta z katedrąDworzec kolejowy Zamek Het Steen Antwerpia (wym.;, wym.) – miasto w północnej Belgii, w Regionie Flamandzkim, w dystrykcie Antwerpia, położone nad Skaldą.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Antwerpia · Zobacz więcej »

Armia koronna

Chorąży wielki koronny Wojciecha Kossaka Piechota wojsk koronnych, 1794 Artylerzyści garnizonu krakowskiego w 1794 r. Armia koronna – siły zbrojne Korony Królestwa Polskiego w ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Armia koronna · Zobacz więcej »

Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego

Abrahama van Westervelda Złotej Bramy w Kijowie w 1651 roku, rysunek z natury Abrahama van Westervelda Bitwa pod Chocimiem (1673), oddziały armii koronnej oznaczone literąK, armii litewskiej literąL Pieczęć wielka 1. Brygady Kawalerii Narodowej Wielkiego Księstwa Litewskiego mała pieczęć 2. Dywizji Wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego – siły zbrojne Wielkiego Księstwa Litewskiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1717-1795.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Armia Wielkiego Księstwa Litewskiego · Zobacz więcej »

Artykuły henrykowskie

Artykuły henrykowskie (łac. Articuli Henriciani) – polsko-litewskie akty prawne sformułowane w czasie bezkrólewia po śmierci Zygmunta II Augusta, spisane na sejmie elekcyjnym 1573 roku, którego głównym zadaniem było wybranie monarchy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Artykuły henrykowskie · Zobacz więcej »

Artyleria

L118 Artyleria – jeden z podstawowych rodzajów wojsk, na uzbrojenie którego wchodządziała (armaty, haubice, moździerze) oraz wyrzutnie rakietowe, a w przeszłości także machiny miotające.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Artyleria · Zobacz więcej »

Śląsk

Górny (kolor żółty) Śląsk (ang. Silesia) – kraina historyczna położona w Europie Środkowej, na terenie Polski, Czech i NiemiecJeśli uwzględniać łużyckie powiaty włączone w czasie reformy administracyjnej w 1815 roku do pruskiej prowincji śląskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Śląsk · Zobacz więcej »

Święte Cesarstwo Rzymskie

Święte Cesarstwo Rzymskie, potocznie: Pierwsza Rzesza Niemiecka, I Rzesza (niem. Erstes Reich) lub Stara Rzesza (niem. Altes Reich) – określenie obszaru pod panowaniem cesarza rzymskiego stanowiącego kontynuację cesarstwa zachodniorzymskiego, odwołujące się zarówno do idei, jak i kształtu politycznego średniowiecznej i wczesnonowożytnej Europy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Święte Cesarstwo Rzymskie · Zobacz więcej »

Święto Narodowe Trzeciego Maja

Święto Narodowe Trzeciego Maja – polskie święto państwowe obchodzone 3 maja ustanowione w 1919 i ponownie w 1990.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Święto Narodowe Trzeciego Maja · Zobacz więcej »

August II Mocny

Gwiazda Orderu Orła Białego z królewskiego garnituru diamentowego Augusta II Mocnego (skradziona z ''Grünes Gewölbe'' w 2019 roku) August II Mocny (in. August II Sas, ur. 12 maja 1670 w Dreźnie (według kalendarza juliańskiego), zm. 1 lutego 1733 w Warszawie) – syn Jana Jerzego III Wettyna i Anny Zofii Oldenburg, od 1694 elektor Saksonii jako Fryderyk August I (Friedrich August I.), Wikariusz Świętego Cesarstwa Rzymskiego, w latach 1697–1706 i 1709–1733 elekcyjny król Polski; pierwszy król Polski z saskiej dynastii Wettynów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i August II Mocny · Zobacz więcej »

Austria

Austria (niem. Österreich,.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Austria · Zobacz więcej »

Azyl

Azyl (z gr. ásylon „wolny od grabieży; nietykalny”; a- „bez” i sýlon „prawo zagarnięcia”) – miejsce odosobnienia, ucieczki, schronienia, zwłaszcza dla osób ściganych przez prawo.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Azyl · Zobacz więcej »

Łacina

Łacina, język łaciński (łac.) – język indoeuropejski z latynofaliskiej podgrupy języków italskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Łacina · Zobacz więcej »

Łotysze

Łotysze (łot. latvieši) – naród bałtycki, stanowiący większość (około 62%) ludności Łotwy posługujący się językiem łotewskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Łotysze · Zobacz więcej »

Łukasz Kurdybacha

Grób Łukasza Kurdybachy Łukasz Kurdybacha (ur. 22 października 1907 w Laszkach, zm. 22 grudnia 1972 w Warszawie) – polski pedagog i historyk myśli pedagogicznej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Łukasz Kurdybacha · Zobacz więcej »

Żmudź

Żmudź (żmudz. Žemaitėjė,, od lit. žemas, 'niski') – jeden z pięciu regionów etnograficznych współczesnej Litwy, a także historyczna nazwa Dolnej Litwy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Żmudź · Zobacz więcej »

Benedykt Zientara

cmentarzu Bródnowskim Benedykt Zientara (ur. 15 czerwca 1928 w Ołtarzewie, zm. 11 maja 1983 w Warszawie) – polski profesor nauk historycznych, mediewista, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Benedykt Zientara · Zobacz więcej »

Bezkrólewie

Bezkrólewie (dosł. „międzykrólewie”) – okres między śmierciąlub abdykacjądanego króla, a wstąpieniem na tron (koronacją) jego następcy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bezkrólewie · Zobacz więcej »

Białoruś

Białoruś, Republika Białorusi (biał.,, Bielarus’, Respublika Bielarus; lub Formąoficjalnie stosowanąjest według białoruskiego prawodawstwa Беларусь, natomiast Белоруссия to nazwa tradycyjnie stosowana w Rosji i uznawana za poprawnąprzez tamtejszych językoznawców.) – państwo w Europie Wschodniej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Białoruś · Zobacz więcej »

Biblioteka Narodowa (Warszawa)

gmachu Biblioteki SGH (1930) Tymczasowa siedziba biblioteki przy ul. Hankiewicza 1 (współcześnie siedziba Archiwum Akt Nowych) Pałac Krasińskich, do 2019 siedziba zbiorów specjalnych Biblioteki Narodowej Czytelnia Główna Kodeksu supraskiego'' z XI w. Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, znajdująca się przy alei Niepodległości 213 na Polu Mokotowskim, w dzielnicy Ochota.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Biblioteka Narodowa (Warszawa) · Zobacz więcej »

Biblioteka Załuskich

Józefa Andrzeja ze wzmiankąo otwarciu biblioteki Minuskuł 569 z 1061, zrabowany przez Rosjan w 1794 Biblioteki Narodowej w Warszawie w 1941 roku Dom Pod Królami, siedziba Biblioteki Załuskich (2021) Ekslibris Biblioteki Załuskich z fragmentem wnętrza biblioteki Biblioteka Załuskich, Biblioteka Publiczna Rzeczypospolitej, Biblioteka Publiczna Załuskich – biblioteka publiczna w Warszawie, od 1780 polska biblioteka narodowa, jedna z największych bibliotek świata drugiej połowy XVIII wieku, jedna z pierwszych w Europie (pierwsza w Polsce), które starały się realizować zadania biblioteki narodowej, gromadząc, katalogując i udostępniając możliwie pełny zasób narodowego piśmiennictwa.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Biblioteka Załuskich · Zobacz więcej »

Biecz

Widok miasta z obwodnicy Biecz – miasto w południowo-wschodniej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biecz.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Biecz · Zobacz więcej »

Bilans handlowy

Bilans handlowy, eksport netto (ang. balance of trade, net exports) – różnica między eksportem a importem danego państwa.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bilans handlowy · Zobacz więcej »

Biskupi gnieźnieńscy

Biskupi gnieźnieńscy − biskupi diecezjalni (jednocześnie arcybiskupi metropolici) i biskupi pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Biskupi gnieźnieńscy · Zobacz więcej »

Bitwa na Białej Górze

Bitwa na Białej Górze – bitwa stoczona 8 listopada 1620 na Białej Górze pod Pragąmiędzy siłami czeskich protestantów a wojskami koalicyjnymi katolickich Habsburgów, największa klęska w historii Czech i decydująca bitwa, która zmieniła losy kraju.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bitwa na Białej Górze · Zobacz więcej »

Bitwa pod Oliwą

Bandera Polskiej Marynarki Wojennej z XVII wieku. Bitwa pod OliwąBitwa pod Oliwą– bitwa morska pomiędzy flotąpolskąa eskadrąokrętów szwedzkich, stoczona 28 listopada 1627 na redzie Gdańska.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bitwa pod Oliwą · Zobacz więcej »

Bitwa pod Wiedniem

Bitwa pod Wiedniem (inaczej nazywana OdsiecząWiedeńskąlub rzadziej WiktoriąWiedeńską) – bitwa stoczona 12 września 1683 pod Wiedniem między wojskami polsko-cesarskimi pod dowództwem króla Jana III Sobieskiego a armiąImperium Osmańskiego pod wodząwezyra Kara Mustafy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bitwa pod Wiedniem · Zobacz więcej »

Bliski Wschód

Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Bracia czescy

Bracia Czescy, Jednota Braci Czeskich, Jednota Bracka – ruch społeczno-religijny w Czechach, który wyłonił się z husytyzmu w drugiej połowie XV wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bracia czescy · Zobacz więcej »

Bracia polscy

Ośrodki braci polskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów około 1573 (zobacz mapę w powiększeniu) Krynicy Faust Socyn Szymon Budny Cieszkowach Kolosach Rakowie Pińczowie Bracia polscy (potocznie zwani również arianami, socynianami, antytrynitarzami) – unitariańska wspólnota religijna, która wyodrębniła się w latach 1562–1563 z polskiego Kościoła reformowanego, stanowiąca najbardziej radykalny odłam reformacji w Polsce, powstały dzięki niektórym teologom ewangelickim (np. Miguel Servet) oraz uchodźcom z południowej i zachodniej Europy (głównie włoscy unitarianie), prześladowanym przez katolickąinkwizycję.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bracia polscy · Zobacz więcej »

Budnicy

Kurna chata – w podobnych zabudowaniach mieszkali zwykle budnicy. Budnicy – dawnej rzemieślnicy osiedlani w lasach, charakterystyczni dla terenów puszczańskich w XVIII i XIX wieku, uczestniczący w gospodarce leśnej i zajmujący się wyrębem lasu i pozyskiwaniem surowców pochodzących z lasu lub powstających z przerobu drewna (takich jak: smoła, węgiel drzewny, kalafonia, popiół drzewny, potaż, terpentyna, garbniki itp.). Budnicy, w odróżnieniu od chłopów nie byli na stałe „przywiązani” do ziemi i byli ludźmi wolnymi.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Budnicy · Zobacz więcej »

Bug

Wyszkowie Bug (biał. Заходні Буг, Zachodni Buh; ukr. Західний Буг, Zachidnyj Buh) – czwarta pod względem długości rzeka w Polsce, będąca dopływem Narwi, przepływająca przez zachodniąUkrainę, zachodniąBiałoruś i wschodniąPolskę.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Bug · Zobacz więcej »

Carstwo Rosyjskie

Iwan IV Groźny Siergiej Iwanow ''W czasach smuty'' Wasilija Surikowa namalowany w 1895 Piotr I Wielki Carstwo RosyjskieMikołaj Mazuś:, s. 467.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Carstwo Rosyjskie · Zobacz więcej »

Cło

Przykładowy znak zakazu (B-32 Stój! Kontrola Celna), informacja z cłem Cło – opłata nakładana przez państwo na towary w związku z ich importem i eksportem dokonywanym przez granice celne państwa, a także ich tranzytem przez jego obszar celny.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Cło · Zobacz więcej »

Cech

umieść.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Cech · Zobacz więcej »

Centralizacja

* centralizacja – w naukach prawnych to proces koncentracji władzy w określonych instytucjach, powodujący zmniejszenie wpływu na władzę na obszarach peryferyjnych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Centralizacja · Zobacz więcej »

Chanat Krymski

Pałac chanów krymskich w Bakczysaraju Daniela Schultza (1664) Lwowem'' (1885) Maksymiliana Gierymskiego (1867) Artura Grottgera (1855) Gospodarstwo tatarskie Chanat Krymski – historyczne państwo feudalne na Krymie pod panowaniem chanów tatarskich, istniejące od XV do XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Chanat Krymski · Zobacz więcej »

Chłopi

Przedwojenne polskie chłopki Adama Ciemniewskiego. Chłopi – warstwa społeczna zamieszkująca tereny wiejskie, dominująca w społeczeństwach przedindustrialnych, zajmująca się produkcjąrolną.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Chłopi · Zobacz więcej »

Claude Carloman de Rulhière

Claude Carloman de Rulhière (ur. 12 czerwca 1734 w Bondy, zm. 30 stycznia 1791 tamże), francuski historyk, dyplomata i poeta.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Claude Carloman de Rulhière · Zobacz więcej »

Czopowe

warki, a nie od beczki Czopowe – wprowadzony w Polsce w drugiej połowie XV wieku podatek od wyrobu, importu oraz sprzedaży piwa, wódki, miodu i wina.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Czopowe · Zobacz więcej »

Dewocja

Dewocja (łac. devotio – poświęcenie, ofiarowanie) lub bigoteria (fr. bigoterie – jw.) – pobożność, gorliwość w zachowaniach religijnych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Dewocja · Zobacz więcej »

Dragoni

Dragon z XVIII w. Dragoni – żołnierze formacji zwanej dragonią, utworzonej we Francji przez Henryka IV w końcu XVI wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Dragoni · Zobacz więcej »

Duchowieństwo

Duchowieństwo Oscara Romero (2018) Grupa belgijskich biskupów katolickich (2007) Duchowieństwo, inaczej kler (z) – ogół duchownych danego Kościoła lub wspólnoty religijnej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Duchowieństwo · Zobacz więcej »

Dukat

Zygmunta III Wazy z 1621 r. Dukat – złota lub srebrna moneta używana w Europie od późnego średniowiecza do początków XX wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Dukat · Zobacz więcej »

Dzień Edukacji Narodowej

Krótka animacja na temat tego, co czyni nauczycieli i kierowników szkół znakomitymi (ang.) Dzień Edukacji Narodowej – polskie święto oświaty i szkolnictwa wyższego ustanowione w 1972 roku, określone ustawą– Karta praw i obowiązków nauczyciela jako Dzień Nauczyciela.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Dzień Edukacji Narodowej · Zobacz więcej »

Dzikie Pola

Dzikie Pola oraz ''ziemie ruskie'' I Rzeczypospolitej na mapie Beauplana z 1648 Przybliżona lokalizacja Dzikich Pól na mapie współczesnej Ukrainy Dzikie Pola (łac. Loca Deserta, ros. Дикое поле; ukr. Дике Поле) – historyczna nazwa Zaporoża.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Dzikie Pola · Zobacz więcej »

Ekonomia (dobra królewskie)

Ekonomia, dobra stołowe (łac. bona mensae regiae) – część dóbr królewskich (królewszczyzn) wydzielonych w latach 1589–1590 przeznaczonych wyłącznie na zaspokojenie potrzeb króla i skarbu nadwornego w przeciwieństwie do pozostałych dóbr królewskich, oddawanych jako uposażenie starostom.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ekonomia (dobra królewskie) · Zobacz więcej »

Eksport

Eksport (z łac. ex „poza” + portare „nieść”) – sprzedaż towarów lub usług wytwarzanych w danym państwie podmiotom zagranicznym.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Eksport · Zobacz więcej »

Elbląg

Elbląg (niem., prus. Elbings) – miasto na prawach powiatu w województwie warmińsko-mazurskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Elbląg · Zobacz więcej »

Emfiteuza

Emfiteuza (gr. ἐμφύτευσις, emphýteusis z emphyteúein „zasadzać rośliny”) – w prawie rzymskim prawo do czerpania korzyści z nieruchomości gruntowej, przejętej tytułem wieczystej i dziedzicznej dzierżawy bez możliwości nabycia prawa własności przy jednoczesnym dziedzicznym i zbywalnym prawie do dysponowania tądzierżawą.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Emfiteuza · Zobacz więcej »

Estonia

Estonia, Republika Estońska (est. Eesti Vabariik) – państwo unitarne w Europie Północnej, nad Morzem Bałtyckim, nad ZatokąFińską, nad którąleży Tallinn, stolica i największe miasto kraju, i ZatokąRyską.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Estonia · Zobacz więcej »

Europa

Europa Mapa polityczna Europy Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Europa · Zobacz więcej »

Europa Środkowa

Rzeczypospolitej Obojga Narodów) kolorem jasnozielonym. Granice pokrywająsię z niemieckim imperialnym planem Mitteleuropa. język.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Europa Środkowa · Zobacz więcej »

Familia (stronnictwo)

Michał Fryderyk Czartoryski, portret pędzla Louis de Silvestre'a, kanclerz wielki litewski był przywódcąFamilii August Aleksander Czartoryski. wojewoda ruski, jeden z przywódców stronnictwa Stanisław Antoni Poniatowski, kandydat Familii do tronu polskiego w 1764 roku Familia – nazwa stronnictwa powstałego w połowie XVIII wieku, zgrupowanego wokół magnackich rodów Czartoryskich i Poniatowskich, dążącego do wprowadzenia reform społeczno-ustrojowych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Familia (stronnictwo) · Zobacz więcej »

Federacja

stany Federacja (– „przymierze”, „związek”), in.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Federacja · Zobacz więcej »

Flandria (region)

Regionu Flamandzkiego Holenderska część Flandrii Hrabstwo Flandrii w 1477 Flandria (niderl. Vlaanderen, fr. Flandre) – kraina historyczno-geograficzna położona na terenach Belgii, Francji i Holandii wzdłuż wybrzeża Morza Północnego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Flandria (region) · Zobacz więcej »

Flis

''Flisacy nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881 Flis – rzeczny spław towarów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Flis · Zobacz więcej »

Folwark

Wojanowie Łomnicy Kalinowicach Górnych Folwark – jednostka gospodarcza własności ziemskiej, istniejąca od XII wieku w postaci gospodarstwa rolnego, a od XIV wieku także rolno-hodowlanego, nastawionego na produkcję zboża i innych surowców agrarnych przeznaczonych na zbyt, wykorzystującego pracę przymusowąpańszczyźnianych chłopów (pańszczyzna, najem przymusowy, darmocha), a po zniesieniu pańszczyzny – robotników najemnych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Folwark · Zobacz więcej »

Franciszek Bujak (historyk)

Grób Franciszka Bujaka Franciszek Bujak (ur. 16 sierpnia 1875 w Maszkienicach, zm. 21 marca 1953 w Krakowie) – polski historyk dziejów gospodarczych i społecznych Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Franciszek Bujak (historyk) · Zobacz więcej »

Franciszek Karpiński

Franciszek Karpiński herbu Korab, ps.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Franciszek Karpiński · Zobacz więcej »

Frans Hogenberg

Frans Hogenberg (ur. w 1535 w Mechelen, zm. w 1590, prawdopodobnie w Kolonii, Niemcy) – malarz, sztycharz, grafik, kartograf, wydawca.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Frans Hogenberg · Zobacz więcej »

Fryderyk Józef Moszyński

gospodarstw domowych) w I Rzeczypospolitej, według spisu statystycznego Fryderyka Moszyńskiegow 1789 roku Fryderyk Józef Jan Kanty Moszyński herbu Nałęcz (ur. 14 marca 1738 roku w Dreźnie, zm. 21 stycznia 1817 roku w Kijowie) – generał lejtnant wojsk koronnych od 1773 roku, referendarz wielki litewski od 1773 roku, sekretarz wielki litewski, marszałek wielki koronny w latach (1793–1795), generał-major wojsk polskich od 1768 roku, wicekomendant Szkoły Rycerskiej w latach 1768–1793, w 1771 roku mianowany oboźnym wielkim litewskim, starosta nowokorczyński w 1771 roku, starosta lipnicki w 1765 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Fryderyk Józef Moszyński · Zobacz więcej »

Głód

Głód – fizjologiczne odczucie stanu organizmów wyższych związane z niedoborem pożywienia, składników pokarmowych (takich jak np. białka, tłuszcze, cukry, witaminy czy sole mineralne).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Głód · Zobacz więcej »

Gdańsk

Gdańsk – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce w województwie pomorskim, położone nad Morzem Bałtyckim u ujścia Motławy do Wisły nad ZatokąGdańską, największe pod względem powierzchni miasto w kraju.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Gdańsk · Zobacz więcej »

Georg Braun (kartograf)

Georg Braun (ur. 1542, zm. 10 marca 1622 w Kolonii) – niemiecki teolog zamieszkały w Kolonii, geograf i kartograf, wydawca i drukarz, znany również jako autor tekstu dzieła Civitates orbis terrarum, wydawanego w latach 1572–1617.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Georg Braun (kartograf) · Zobacz więcej »

Gotyk

katedry w Reims (Francja) Wita Stwosza Kościół św. Mateusza w Starogardzie Gdańskim Pietà z Lubiąża Gniezna Gotyk – styl w architekturze i innych dziedzinach sztuk plastycznych (rzeźbie, malarstwie i sztuce sepulkralnej), który powstał przed połowąXII wieku we Francji i szybko rozprzestrzenił się w Anglii (zob. architektura gotycka w Anglii), następnie w wielu innych państwach Europy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Gotyk · Zobacz więcej »

Gwardia koronna

right Gwardia koronna – oddziały gwardii w armii koronnej Rzeczypospolitej w XVIII w. Zadaniem gwardii koronnej była ochrona osoby króla oraz jego siedzib, a także czuwanie nad bezpieczeństwem obrad trybunałów: Trybunału Koronnego w Piotrkowie i w Lublinie oraz Trybunału Skarbowego Radomskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Gwardia koronna · Zobacz więcej »

Henryk Samsonowicz

Henryk Bohdan Samsonowicz (ur. 23 stycznia 1930 w Warszawie, zm. 28 maja 2021 tamże) – polski historyk mediewista i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Henryk Samsonowicz · Zobacz więcej »

Henryk Wisner

Henryk Wisner (ur. 25 sierpnia 1936 w Warszawie) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Henryk Wisner · Zobacz więcej »

Hetman

200px Hetman (łac. capitaneus, czes. hejtman, ukr. гетьман, rum. hatman niem. Hauptmann) – historyczna nazwa głównodowodzących armiami.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Hetman · Zobacz więcej »

Hetmanat

Obszar Hetmanatu w połowie XVII w. Ukrainy Słobodzkiej (zieleń) w połowie XVIII w. Hetmanat, Hetmańszczyzna, (1649–1764), zwane także Wojskiem Zaporoskim – w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów system autonomicznych rządów terytorialnych na Ukrainie Naddnieprzańskiej, oparty na systemie demokracji wojennej Kozaków Zaporoskich, powstały w wyniku zawartej w roku 1649 ugody zborowskiej wojska zaporoskiego z królem Polski Janem II Kazimierzem Waząi Rzecząpospolitą, potwierdzony w roku 1654 w ugodzie perejasławskiej pomiędzy wojskiem zaporoskim a carem rosyjskim Aleksym I i ponownie (w rozszerzonej formie) w unii hadziackiej (króla i Rzeczypospolitej z Kozaczyznązaporoską, 1658).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Hetmanat · Zobacz więcej »

Hiberna

Hiberna (łac. hibernare – zimować, hibernus – zimowy) – w starożytnym Rzymie zimowy obóz legionów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Hiberna · Zobacz więcej »

Historia Żydów w Polsce

Drzwi Gnieźnieńskich około 1170 roku Pogromy dokonywane w czasie I krucjaty, spowodowały napływ uchodźców żydowskich na ziemie polskie, Masakra Żydów z Metzu w 1095 roku, obraz pędzla Auguste Migette Jana Matejki z 1889 roku knaan w piśmie hebrajskim. Można na nim odczytać משקא קרל – Mieszko król Fragment macewy rabbiego Aarona z 1174 roku na Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu Historia Żydów na ziemiach polskich rozpoczęła się około 1000 lat temu, od kupców poszukujących na tych terenach głównie niewolników, sprzedawanych później w krajach muzułmańskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Historia Żydów w Polsce · Zobacz więcej »

Historia Marynarki Wojennej

Jastarni) Morzu Czarnym, okręt skonfiskowała Armada Española pod naciskiem ambasady rosyjskiej ORP „Błyskawica” Brytyjski plakat propagandowy z II wojny światowej z hasłem: „Polska marynarka ramię w ramię z Brytanią”. Galeon „Smok” Historia Marynarki Wojennej – dzieje oraz struktury polskiej Marynarki Wojennej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Historia Marynarki Wojennej · Zobacz więcej »

Historiografia

historii'' Historiografia (z gr. ἱστορία „badanie”/„informacja”/„opowiadanie” + γράφω „piszę”) synonim dziejopisarstwa – dział piśmiennictwa obejmujący gatunki historyczne.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Historiografia · Zobacz więcej »

Holandia

Holandia (wym.), oficjalnie Królestwo Niderlandów – państwo położone w zachodniej Europie i południowej części Ameryki Północnej (Karaiby), będące monarchiąkonstytucyjną, złożone z czterech krajów składowych: Holandii (część europejska), Aruby, Curaçao i Sint Maarten oraz trzech gmin zamorskich: Bonaire, Saba i Sint Eustatius (część karaibska).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Holandia · Zobacz więcej »

Hospodarstwo Mołdawskie

Mołdawia na tle dzisiejszych granic Hospodarstwo Mołdawskie (st.-słow. Землѧ Молдавскаѧ) – państwo historyczne rozciągające się na terenie Wyżyny Mołdawskiej pomiędzy Karpatami Wschodnimi a Dniestrem, istniejące od XIV do XIX w. W latach 1387–1497 lenno Korony Królestwa Polskiego, a następnie lenno Imperium Osmańskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Hospodarstwo Mołdawskie · Zobacz więcej »

Hugo Kołłątaj

Jan Pfeiffer, Portret Hugona Kołłątaja z 1810 r. Autograf Hugona Kołłątaja Popiersie Hugona Kołłątaja na dziedzińcu Collegium Kołłątaja UJ w Krakowie Hugo Stumberg Kołłątaj herbu Kotwica, inna forma nazwiska: Kołłontay, ps.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Hugo Kołłątaj · Zobacz więcej »

Husaria

Husaria lub skrzydlata husaria (starop. usaria) – elitarna ciężka jazda Rzeczypospolitej Obojga Narodów, składająca się z najzamożniejszej szlachty, należąca do autoramentu narodowego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Husaria · Zobacz więcej »

I rozbiór Polski

Ziemie zabrane przez trzy mocarstwa w I rozbiorze Polski Rzeczpospolita w latach 1773–1789 jako protektorat Imperium Rosyjskiego ''Obraz Europy w lipcu 1772'', satyryczna rycina brytyjska Noëla Le Mire’a Udział poszczególnych państw w całości ziem zagarniętych w I rozbiorze Polski I rozbiór Polski – cesja terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów dokonana w 1772 r. na rzecz Królestwa Prus, Monarchii HabsburgówAustria jako państwo pojawiła się dopiero w 1804 r. i Imperium Rosyjskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i I rozbiór Polski · Zobacz więcej »

Ignacy Krasicki

166px Ignacy Błażej Franciszek Krasicki herbu Rogala (ur. 3 lutego 1735 w Dubiecku, zm. 14 marca 1801 w Berlinie) – biskup warmiński od 1767, arcybiskup gnieźnieński od 1795, książę sambijski, hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego, prezydent Trybunału Głównego Koronnego w Lublinie w 1765, proboszcz przemyski, kustosz kapituły katedralnej lwowskiej w 1765 roku, poeta, prozaik, publicysta i encyklopedysta, kawaler maltański zaszczycony Krzyżem Devotionis, mianowany biskupem tytularnym Verinopolis w 1766 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ignacy Krasicki · Zobacz więcej »

II rozbiór Polski

Traktat Rzeczypospolitej z Królestwem Prus z 25 września 1793, sankcjonujący II rozbiór Polski II rozbiór Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zaznaczono tereny zagarnięte przez Rosję i Prusy w 1793 r. Udział poszczególnych państw w całości ziem zagarniętych w II rozbiorze Rzeczypospolitej Obojga Narodów II zaborze pruskim, 1793 II rozbiór Polski – cesja terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów dokonana w 1793 r. na rzecz Królestwa Prus i Imperium Rosyjskiego, bez udziału Monarchii HabsburgówAustria jako państwo pojawiła się dopiero w 1804 r..

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i II rozbiór Polski · Zobacz więcej »

III rozbiór Polski

Ziemie polskie po III rozbiorze III rozbiór Polski – cesja terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów dokonana w 1795 r. na rzecz Królestwa Prus, Monarchii HabsburgówAustria jako państwo pojawiła się dopiero w 1804 r. i Imperium Rosyjskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i III rozbiór Polski · Zobacz więcej »

Imperium Osmańskie

Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Imperium Osmańskie · Zobacz więcej »

Imperium Rosyjskie

Imperium Rosyjskie, oficjalna nazwa polska: Cesarstwo Rosyjskie (przed reformąortografii) – oficjalna nazwa Rosji w latach 1721–1917.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Imperium Rosyjskie · Zobacz więcej »

Import

Import (z łac. in „do” + portare „nieść”) – zakup towarów lub usług za granicąw celu wykorzystania ich na rynku wewnętrznym (krajowym).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Import · Zobacz więcej »

Inflanty

Mapa Inflant w 1573 Prowincje I RP Inflanty (łac. Livonia, także Lieflant, niem. Livland, łot. Vidzeme, est. Liivimaa) – nazwa krainy historycznej nad Dźwinąi ZatokąRyskąpowstałej w średniowieczu w obrębie posiadłości zakonu kawalerów mieczowych, a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie (przodków obecnych Łotyszów) i ugrofińskie (przodków obecnych Estończyków), na których kulturę na przestrzeni wieków wpływała głównie kultura niemiecka, a także skandynawska i polska (szczególnie w Inflantach Polskich/Łatgalii).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Inflanty · Zobacz więcej »

Inkorporacja terytorium

Inkorporacja (łac. incorporatire 'wcielenie') – pojęcie prawa międzynarodowego, zbliżone do pojęcia zjednoczenia.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Inkorporacja terytorium · Zobacz więcej »

Insurekcja kościuszkowska

Kazimierza Wojniakowskiego sprzed 1812 roku Józef Chełmoński, ''Modlitwa przed bitwą'', 1906 Insurekcja kościuszkowska, powstanie kościuszkowskie, daw.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Insurekcja kościuszkowska · Zobacz więcej »

Iran

Iran (trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a ZatokąPerskąi ZatokąOmańskąna południu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Iran · Zobacz więcej »

Ireneusz Ihnatowicz

Ireneusz Ihnatowicz (ur. 19 stycznia 1928 w Głębokiem, zm. 4 stycznia 2001 w Warszawie) – polski historyk, archiwista, profesor.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ireneusz Ihnatowicz · Zobacz więcej »

Izba Poselska (I Rzeczpospolita)

Zamku Królewskim w Warszawie Nowa Izba Poselska na Zamku Królewskim w Warszawie. Po wojnie sala została odtworzona jako jednokondygnacyjna Połączony Senat i Izba Poselska w czasach Zygmunta III Wazy Połączony Senat i Izba Poselska w czasach Augusta II Mocnego Izba Poselska – izba niższa Sejmu walnego w I Rzeczypospolitej, wyłoniona po raz pierwszy na sejmie w Piotrkowie w 1493 jako reprezentacja szlachty wybierana na sejmikach ziemskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Izba Poselska (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Jacek Staszewski

Jacek Staszewski (ur. 3 września 1933 w Płocku, zm. 26 sierpnia 2013 w Toruniu) – polski historyk, znawca dziejów unii polsko-saskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jacek Staszewski · Zobacz więcej »

Jagiellonowie

Wschodnie ziemie mocarstwa jagiellońskiego w XV wieku (w tym pogranicze litewsko-moskiewskie)Jagiellonowie – gałąź dynastii Giedyminowiczów, wywodząca się od Władysława II Jagiełły, wielkiego księcia litewskiego i króla Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jagiellonowie · Zobacz więcej »

Jan Chryzostom Pasek

Jan Chryzostom Pasek z Gosławic herbu Doliwa (ur. ok. 1636 w Węgrzynowicach, zm. 1 sierpnia 1701 w Niedzieliskach) – polski marszałek sejmiku rawskiego w 1661 roku, komornik ziemi krakowskiej, pamiętnikarz epoki baroku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jan Chryzostom Pasek · Zobacz więcej »

Jan II Kazimierz Waza

Jan II Kazimierz Waza (ur. 22 marca 1609 w Krakowie, zm. 16 grudnia 1672 w Nevers) – król Polski i wielki książę litewski w latach 1648–1668, tytularny król Szwecji do 1660 z dynastii Wazów, kardynał w latach 1646–1648.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jan II Kazimierz Waza · Zobacz więcej »

Jan III Sobieski

Jan III Sobieski herbu Janina (ur. 17 sierpnia 1629 w Olesku, zm. 17 czerwca 1696 w Wilanowie) – król Polski od 1674, hetman wielki koronny od 1668, hetman polny koronny od 1666, marszałek wielki koronny od 1665, chorąży wielki koronny od 1656, starosta jaworowski w latach 1644–1664, krasnostawski, kałuski po 1668 roku, stryjski po 1660 (po śmierci poprzedniego starosty Krzysztofa Koniecpolskiego) roku, gniewski w latach 1667–1696, barski w latach 1669–1672, międzyłęski w latach 1673–1696, osiecki w latach 1673–1696, pucki w latach 1678–1696.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jan III Sobieski · Zobacz więcej »

Jan Stanisław Bystroń

cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie Jan Stanisław Bystroń (ur. 20 października 1892 w Krakowie, zm. 18 listopada 1964 w Warszawie) – polski etnograf i socjolog, profesor uniwersytetów w Poznaniu, Krakowie i Warszawie, członek Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jan Stanisław Bystroń · Zobacz więcej »

Jan Zamoyski

Jan Sariusz Zamoyski (Jan Zamojski) herbu Jelita (ur. 19 marca 1542, zm. 3 czerwca 1605) – sekretarz królewski od 1565, podkanclerzy koronny od 1576, kanclerz wielki koronny od 1578 i hetman wielki koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów od roku 1581.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jan Zamoyski · Zobacz więcej »

Janusz Żarnowski

Grób Anny i Janusza Żarnowskich na cmentarzu Bródnowskim Janusz Żarnowski (ur. 26 kwietnia 1932 w Warszawie, zm. 9 maja 2019 tamże) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Janusz Żarnowski · Zobacz więcej »

Jarmark

Jarmark Świętojański w Poznaniu w 2007 roku. Jarmarku Jagiellońskiego. Jarmark (niem. Jahrmarkt – targ doroczny) – rodzaj targu średniowiecznego o znaczeniu ponadlokalnym, będącego centrum wymiany towarów handlu dalekosiężnego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jarmark · Zobacz więcej »

Jazda kozacka

Lubiszewem (1577) Petyhorec wg Józefa Brandta Jazda kozacka (tak zwani kozacy, semeni, czeremisi) – lekko i średniozbrojna jazda w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, używana zazwyczaj jako wsparcie husarii w XVI i XVII wieku będąca poprzednikiem pancernych i odpowiednikiem petyhorców z Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jazda kozacka · Zobacz więcej »

Jazda tatarska

right Jazda tatarska, roty tatarskie, chorągwie tatarskie (pot. tatarzy) – oddziały lekkiej jazdy autoramentu narodowego w granicach Litwy, a później Rzeczypospolitej tworzone w XVI–XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jazda tatarska · Zobacz więcej »

Jazda wołoska

right Jazda wołoska, roty wołoskie, chorągwie wołoskie (pot. wołosi) – oddziały lekkiej jazdy autoramentu narodowego w granicach Korony Królestwa Polskiego, a później Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVI-XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jazda wołoska · Zobacz więcej »

Język polski

Język polski, polszczyzna – język z grupy zachodniosłowiańskiej (do której należąrównież czeski, kaszubski, słowacki i języki łużyckie), stanowiącej część rodziny indoeuropejskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Język polski · Zobacz więcej »

Język ruski

Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1588 Język ruski (nazywany od XIX wieku także starobiałoruskim albo staroukraińskim, a jego wczesna forma staroruskim; jego nazwąwłasnąjest руский ѧзыкъ lub русский языкъ, podobnie jak języka staroruskiego i współczesnego rosyjskiego) – wymarły język wschodniosłowiański, którym posługiwano się na ziemiach dawnej Rusi Kijowskiej zajętych przez Wielkie Księstwo Litewskie, a także Hospodarstwie Mołdawskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Język ruski · Zobacz więcej »

Jednostka obrachunkowa

Jednostka obrachunkowa – stosowany w dawnym systemie pieniężnym standard obrachunkowy służący do nominalnego wartościowania pieniądza.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jednostka obrachunkowa · Zobacz więcej »

Jezuici

Ignacy Loyola Franciszek Ksawery Robert Bellarmin Matteo Ricci Athanasius Kircher Ruđer Josip Bošković Towarzystwo Jezusowe, SJ (łac. Societas Jesu), jezuici – męski papieski zakon apostolski założony przez Ignacego Loyolę.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Jezuici · Zobacz więcej »

Kalwinizm

Kalwinizm, ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtów protestantyzmu, obok luteranizmu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kalwinizm · Zobacz więcej »

Kanclerz wielki koronny

Kanclerz wielki koronny przed królem Polski Krzysztof Szydłowiecki Kanclerz Wielki Koronny1515–1532 Kanclerz wielki koronny – urzędnik kierujący kancelariąkrólewskąKorony Królestwa Polskiego i odpowiadający za politykę zagranicznąKrólestwa Polskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kanclerz wielki koronny · Zobacz więcej »

Karpaty

1. Zewnętrzne Karpaty Zachodnie2. Centralne Karpaty Zachodnie3. Wewnętrzne Karpaty Zachodnie4. Zewnętrzne Karpaty Wschodnie5. Wewnętrzne Karpaty Wschodnie6. Karpaty Południowe7. Góry Zachodniorumuńskie i Wyżyna TransylwańskaI. PodkarpacieII. Równiny PołudnioworumuńskieIII. Kotlina Panońska Tatry Zachodnie Góry Bukowe Trzy Korony (Pieniny) Tatry – widok z Pienin Howerla, Czarnohora Bucegi Góry Fogaraskie Pogórzanie, Doły Jasielsko-Sanockie Preszowa Górale żywieccy (2008) Rumuński zespół folklorystyczny z Kluż-Napoka, Siedmiogród Flisacy w Szczawnicy nad Dunajcem Karpaty (51-54) (ukr. i serb. Карпати; rus. Карпаты; czes. i) – łańcuch górski w środkowej Europie (jeden z największych w tej części świata), ciągnący się łukiem przez terytoria ośmiu krajówhttps://www.bdpn.pl/dokumenty/roczniki/tom17/art_02.pdf.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Karpaty · Zobacz więcej »

Kasztelan

254x254px Kasztelan (łac. comes castellanus) – urzędnik ziemski w średniowiecznej Polsce, wcześniej określany jako komes grodowy lub żupan; nazwa „kasztelan” pojawiła się w XII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kasztelan · Zobacz więcej »

Katolicyzm

Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Katolicyzm · Zobacz więcej »

Kawaleria

Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego Kawaleria (z wł. cavalleria; daw. jazda, konnica) – wojsko walczące lub poruszające się na koniach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kawaleria · Zobacz więcej »

Kazimierz III Wielki

Figura sarkofagowa Kazimierza III Wielkiego na jego grobie na Wawelu Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – najmłodszy syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, król Polski w latach 1333–1370, ostatni monarcha z dynastii Piastów na tronie polskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kazimierz III Wielki · Zobacz więcej »

Kijów

Logotyp Kijów (Kyjiw) – stolica i największe miasto Ukrainy (pod względem liczby ludności oraz powierzchni), leżące nad rzekąDniepr.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kijów · Zobacz więcej »

Kościół łaciński

bazylice św. Jana na Lateranie Kościół łaciński, Kościół rzymskokatolicki – największa liczebnie część Kościoła katolickiego, mająca własną, odrębnątradycję liturgicznąoraz własnąi odrębnąstrukturę; widzialnągłowąKościoła rzymskokatolickiego jest biskup Rzymu, czyli papież.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kościół łaciński · Zobacz więcej »

Kościół katolicki

Bazylika św. Piotra w Watykanie Leonarda da Vinci Św. Paweł Kościół katolicki, Kościół powszechny (katholikos, powszechny) – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kościół katolicki · Zobacz więcej »

Kobierzec

Miniatura przedstawiająca Mahometa na kobiercu modlitewnym o wzorze ukierunkowanym Kobierzec – jednostronna tkanina dekoracyjna pochodzenia wschodniego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kobierzec · Zobacz więcej »

Kolonizacja

Kolonizacja – osadzenie mieszkańców i tworzenie osad na terenach słabo zaludnionych lub niezamieszkanych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kolonizacja · Zobacz więcej »

Komisja Edukacji Narodowej

Instrukcja Hugona Kołłątaja delegowanego do Akademii Krakowskiej. Franciszka Smuglewicza prymas) Michał Jerzy Poniatowski, prezes KEN od 1776 Akademii Krakowskiej Komisja Edukacji Narodowej (KEN), właśc.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Komisja Edukacji Narodowej · Zobacz więcej »

Konfederacja (historia Polski)

Konfederacja (łac. confoederatio, związek) – związek zbrojny zawiązywany przez duchownych, szlachtę i miasta w celu realizacji własnych intencji lub w zastępstwie władzy państwowej, tworzony w Polsce i na Litwie w wiekach XIII-XIX.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konfederacja (historia Polski) · Zobacz więcej »

Konfederacja barska

Ogniska oporu konfederatów barskich i walki z wojskami rosyjskimi i króla Stanisława Augusta Poniatowskiego Kornelego Szlegla Krzyż konfederacji barskiej Pieczęć konfederacji województwa krakowskiego w konfederacji barskiej w 1769 roku OCarm, „Ksiądz Marek”, duchowy przywódca konfederacji barskiej, obraz pędzla nieznanego malarza z XVIII wieku Januarego Suchodolskiego Józef Pułaski, marszałek związku wojskowego konfederacji barskiej, dowódca Pułku Krzyża Świętego, portret pędzla nieznanego malarza z XVIII wieku Józefa Chełmońskiego z 1875 roku Chorągiew konfederatów barskich Juliusza Kossaka Johanna Heinricha Tischbeina z ok. 1770 roku Królewicz Karol Krystian Wettyn pretendent do tronu Polski po detronizacji Stanisława Augusta Krzyż konfederatów barskich na Jasnej Górze Wacława Pawliszaka Józefa Brandta. Józefa Brandta Konfederat barski Grenadierzy i muszkieter wojsk rosyjskich w 1762 Józefa Sawy Calińskiego Medal upamiętniający porwanie Stanisława Augusta Poniatowskiego przez konfederatów barskich w 1771 Biesiady Literackiej z 1899 roku Konfederacja barska (1768–1772) – zbrojny związek szlachty polskiej, utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku z zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko: protektoratowi Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konfederacja barska · Zobacz więcej »

Konfederacja państw

Związek Niemiecki, konfederacja państw i wolnych miast niemieckich, istniejąca w latach 1815–1866 Konfederacja państw – związek państw oparty na umowie międzynarodowej w celu prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konfederacja państw · Zobacz więcej »

Konfederacja targowicka

Wojna polsko-rosyjska 1792 roku Stanisław Szczęsny Potocki, inicjator spisku targowickiego Biskup inflancki Józef Kazimierz Kossakowski, rzeczywisty przywódca konfederacji targowickiej na Litwie Wasilij Stiepanowicz Popow Akces Stanisława Augusta Poniatowskiego do konfederacji targowickiej 24 lipca 1792 Talar konfederacji targowickiej wybity w 1793 Jakob Sievers Wieszanie targowiczan w Warszawie 9 maja 1794 Wieszanie zdrajców'' (''in effigie'')Jan Piotr Norblin Konfederacja targowicka – spisek magnacki zawiązany w nocy z 18 na 19 maja 1792 w Targowicy (w rzeczywistości 27 kwietnia 1792 w Petersburgu), na życzenie i pod patronatem cesarzowej Rosji Katarzyny II, skierowany przeciwko reformom Sejmu Czteroletniego i Konstytucji 3 maja, uznany za symbol zdrady narodowej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konfederacja targowicka · Zobacz więcej »

Konfederacja warszawska (1573)

Akt konfederacji warszawskiej Konfederacja warszawska – określenie uchwały podjętej 28 stycznia 1573 roku na sejmie konwokacyjnym w Warszawie, zawierającej postanowienia dotyczące zapewnienia swobody wyznania szlachcie w Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konfederacja warszawska (1573) · Zobacz więcej »

Konserwatyzm

Japońscy konserwatyści podczas protestu (2009) Konserwatyzm („zachowywać”) – doktryna, która bazuje na hasłach obrony porządku społecznego oraz umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konserwatyzm · Zobacz więcej »

Konstytucja 3 maja

Rzeczpospolita w latach 1789–1792, po zrzuceniu protektoratu Rosji Jan Piotr Norblin, ''Zaprzysiężenie Konstytucji 3 maja'', 1791 Kazimierz Wojniakowski, ''Uchwalenie Konstytucji 3 maja'', 1806 Jan Matejko, ''Konstytucja 3 Maja 1791 roku'', 1891 Zamek Królewski w Warszawie, Sala Senatorska (2016) Król Stanisław August Poniatowski, jeden z autorów Konstytucji 3 maja Ignacy Potocki, wniósł wielki wkład w redakcję ostatecznego kształtu Konstytucji 3 maja Adam Stanisław Krasiński (biskup kamieniecki), jeden z twórców Konstytucji 3 maja Kopia Konstytucji 3 maja eksponowana w Sali Senatorskiej Archiwum Głównego Akt Dawnych, otwarta na jednej ze stron Konstytucji 3 maja Medal wybity w 1791 z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja Medale wybite z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja Daniela Chodowieckiego Konstytucja 3 maja''. Konstytucja 3 maja, właśc.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konstytucja 3 maja · Zobacz więcej »

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – najwyższy akt prawny (ustawa zasadnicza) Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku, ogłoszony w Dzienniku Ustaw:.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej · Zobacz więcej »

Kontrmarsz

ogień w taktyce kontrmarszu Kontrmarsz – pojęcie z dziedziny wojskowości, oznaczające taktykę salwowego prowadzenia ognia kolejnymi szeregami lub sposób przemieszczania się pododdziałów w celu przegrupowania.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kontrmarsz · Zobacz więcej »

Kontrreformacja w Polsce

Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1573 Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1750 Duchowieństwo polskie 1588–1632 Pisma Świętego na język polski kardynał Stanisław Hozjusz, przywódca obozu polskiej kontrreformacji Zygmunta II Augusta od idei utworzenia w Polsce kościoła narodowego Akademii Wileńskiej, będącej ośrodkiem kontrreformacji Quincunx'' z 1564 Kontrreformacja w Polsce – działania podjęte przez Kościół rzymskokatolicki w I Rzeczypospolitej i poparte przez polskich monarchów, w reakcji na wystąpienie reformacji na ziemiach polskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kontrreformacja w Polsce · Zobacz więcej »

Kopia (broń)

Replika średniowiecznej kopii Kopia – broń drzewcowa wywodząca się z włóczni, którąkonny wojownik umieszczał pod pachąi atakował przeciwnika, szarżując na niego galopem.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kopia (broń) · Zobacz więcej »

Korneli Szlegel

Korneli Szlegel (czasem zapisywany jako Szlegiel, Szlegl lub Schlegel, ur. 1819 w Stanisławowie, zm. 1870 we Lwowie) – polski malarz pejzażysta i krytyk artystyczny, przedstawiciel szkoły monachijskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Korneli Szlegel · Zobacz więcej »

Korona Królestwa Polskiego

Korona Królestwa Polskiego, w skrócie Korona Polska lub Królestwo Polskie, potocznie i skrótowo: Korona – 1.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Korona Królestwa Polskiego · Zobacz więcej »

Kozacy rejestrowi

Kozacy rejestrowi – kozacy zaporoscy, wpisani do tak zwanego imiennego wykazu żołnierzy i tym samym wzięci na żołd Rzeczypospolitej, później również Rosji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kozacy rejestrowi · Zobacz więcej »

Kozacy zaporoscy

Rada kozacka Kaffę Józef Brandt, ''Obóz Zaporożców'' Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu bandurze Józef Brandt, ''Kozak na stanowisku'' zwycięstwie nad wojskami koronnymi i przedkłada prośbę Kozaków zaporoskich o poddanie się Carstwu Rosyjskiemu, Czerkasy, 8 czerwca 1648 roku ugodzie zborowskiej 1649 unii hadziackiej 10 czerwca 1659 Oficer kozaków zaporoskich w 1720 Lokalizacja Siczy Zaporoskiej XVI-XVIII w. rozejmie andruszowskim w 1667 roku, kolorem ciemnozielonym zaznaczono ziemie Rzeczypospolitej będące w posiadaniu Carstwa Rosyjskiego na mocy rozejmu andruszowskiego, zaznaczono Zaporoże jako kondominium polsko-rosyjskie w latach 1667-1686 Ukrainy Słobodzkiej (zieleń) w połowie XVIII wieku Kozacy zaporoscy, kozacy niżowi – społeczność zorganizowana na sposób wojskowy, której początki sięgająXV w. i związane sąz południowo-wschodnimi kresami Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kozacy zaporoscy · Zobacz więcej »

Kraje Korony Czeskiej

Kraje Korony Czeskiej, Ziemie Korony Czeskiej lub Korona Królestwa Czech, znane także jako Kraje Korony Świętego Wacława lub Ziemie Korony Świętego Wacława (cz. země Koruny svatováclavské), a także jako Korona Czeska (łac. Corona Bohemiae, cz. Koruna česká) – historyczny twór państwowy w Europie Środkowej, założony w 7 kwietnia 1348 roku przez Karola IV Luksemburskiego, króla Rzymian (Niemiec) i króla Czech, późniejszego cesarza rzymskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kraje Korony Czeskiej · Zobacz więcej »

Kraków

alt.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kraków · Zobacz więcej »

Król Polski

Włócznia Świętego Maurycego uznawana za pierwszy symbol władzy królów Polski. Król Polski (łac. rex Poloniae) – tytuł monarszy koronowanych władców Królestwa Polskiego, Korony Królestwa Polskiego i Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Król Polski · Zobacz więcej »

Królestwo Czech

Królestwo Czech – historyczne państwo istniejące od momentu koronacji Wratysława II na króla Czech.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Królestwo Czech · Zobacz więcej »

Królestwo Prus

Królestwo Prus – historyczne państwo rządzone przez dynastię Hohenzollernów, powstałe w 1701 roku w wyniku koronacji Fryderyka III na „króla w Prusach”.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Królestwo Prus · Zobacz więcej »

Królestwo Węgier

Królestwo Węgier – państwo istniejące w Europie Środkowej od roku 1000 do 1918.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Królestwo Węgier · Zobacz więcej »

Królewszczyzna

Sumy zastawione na dobrach królewskich Korony Królestwa Polskiego według województw w 1569 roku (w czerwonych złotych) gospodarstw domowych) w królewszczyznach I Rzeczypospolitej, według spisu statystycznego Fryderyka Moszyńskiego w 1789 roku Procentowy udział królewszczyzn w stosunku do powierzchni dzielnic I Rzeczypospolitej Królewszczyzna (królewszczyzny, domena królewska, dobra królewskie) – ziemie będące własnością(dominium) monarchy, istniały we wszystkich monarchiach europejskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Królewszczyzna · Zobacz więcej »

Kresy Wschodnie

Porównanie zasięgu państwa polskiego od roku 1000 do 1946 Rzeczpospolita przed 1660 rokiem; Kresy w ówczesnym rozumieniu znajdowały się w prawym dolnym krańcu mapy strefie osiedlenia ok. 1905 roku Wincenty Pol – twórca pojęcia kresów we współczesnym rozumieniu Antoni Józef Rolle – autor ''Zameczków podolskich na kresach multańskich'' Kresy Wschodnie lub po prostu Kresy – dawne wschodnie pogranicze Polski, funkcjonujące w okresie międzywojennym i dawniej jako część polskiego terytorium państwowego, a obecnie stanowiące fragmenty obszarów państwowych Ukrainy, Białorusi i Litwy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kresy Wschodnie · Zobacz więcej »

Księstwa alodialne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Księstwa alodialne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów – niektóre magnackie kompleksy majątkowe, położone po 1569 r. na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego i ruskiej części Korony Królestwa Polskiego, dzierżone na mocy prawa książęcego przez właścicieli posiadających rodzime, terytorialne tytuły książęce i posiadające oficjalnie uznawanąnazwę "księstw".

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwa alodialne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów · Zobacz więcej »

Księstwa śląskie

Przeróbka mapy Śląska z ok. 1645 mapy Martina Helwinga z 1561 Śląsk w latach 1172–1177 Księstwa śląskie – liczne mniej lub bardziej samodzielne państwa feudalne istniejące na Śląsku od XII do XX wieku, formalnie w ramach księstwa śląskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwa śląskie · Zobacz więcej »

Księstwo

Księstwo – państwo, którego panujący monarcha nosi tytuł księcia lub księżnej królewskiej krwi (łac. Princeps).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo · Zobacz więcej »

Księstwo Żmudzkie

Położenie na mapie Wielkiego Księstwa Litewskiego Księstwo Żmudzkie – księstwo podległe władcom Polski i Litwy, jednostka podziału terytorialnego Wielkiego Księstwa Litewskiego od 1219 i I Rzeczypospolitej od 1569.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo Żmudzkie · Zobacz więcej »

Księstwo Kurlandii i Semigalii

Księstwo Kurlandii i Semigalii wraz z koloniami jako część Rzeczypospolitej Korony księstwa lenne Kurlandii i Semigalii w 1569 roku Księstwo Kurlandii i Semigalii – księstwo lenne Korony Królestwa Polskiego, powstałe po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego w 1561, zamieszkane przez Niemców, Liwów i Łotyszy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo Kurlandii i Semigalii · Zobacz więcej »

Księstwo oświęcimskie

Księstwo oświęcimskie – dawne księstwo ze stolicąw Oświęcimiu, przynależące jako lenno wpierw do Królestwa Czech, a następnie w latach 1457–1564 do Jagiellonów, po 1563 do Królestwa Polskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo oświęcimskie · Zobacz więcej »

Księstwo pomorskie

Księstwo pomorskie – historyczne państwo na wybrzeżu Bałtyku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo pomorskie · Zobacz więcej »

Księstwo Siedmiogrodu

Księstwo Siedmiogrodu − państwo zależne od Imperium Osmańskiego, powstałe z przekształcenia Wschodniego Królestwa Węgier i istniejące w latach 1570–1711.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo Siedmiogrodu · Zobacz więcej »

Księstwo zatorskie

Księstwo zatorskie – księstwo ze stolicąw Zatorze, herbem księstwa był orzeł biały na błękitnym polu z literąZ na piersiach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Księstwo zatorskie · Zobacz więcej »

Kultura polska

Kultura polska dotyczy kultury rozwijającej się na obszarze Polski rozumianym historycznie ze względu na zmienność granic państwa i okres rozbiorów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kultura polska · Zobacz więcej »

Kurlandia

Kurlandia (łot. Kurzeme – ziemia Kurów, niem. Kurland) – kraina historyczna w zachodniej części Łotwy na półwyspie nad Bałtykiem.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kurlandia · Zobacz więcej »

Kurlandzka kolonizacja w Gambii

Książę Jakub Kettler Wyspa James w roku 2004 Gambia Kurlandzka kolonizacja w Gambii – mająca miejsce w połowie XVII wieku u ujścia rzeki Gambii próba stworzenia strategicznych punktów kolonialnych przez Księstwo Kurlandii i Semigalii.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Kurlandzka kolonizacja w Gambii · Zobacz więcej »

Lenno

Lenno (łac. feudum) – w ustroju lennym majątek będący przedmiotem kontraktu lennego, czyli nadawany przez seniora wasalowi w użytkowanie i pobieranie części pożytków w zamian za wsparcie militarne lub finansowe.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Lenno · Zobacz więcej »

Liberum veto

Zamku królewskim w Warszawie w roku 1622 Liberum veto (z łac. „wolne nie pozwalam”) – zasada ustrojowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dająca prawo każdemu z posłów biorących udział w obradach Sejmu do zerwania go i unieważnienia podjętych na nim uchwał.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Liberum veto · Zobacz więcej »

Litwa

Prezydent Litwy Gitanas Nausėda Litwa, Republika Litewska (lit. Lietuva, Lietuvos Respublika) – państwo unitarne w Europie, jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO; graniczy od zachodu z Rosją(obwodem królewieckim), od południowego zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Litwa · Zobacz więcej »

Litwini w znaczeniu historycznym

Rozumienie terminu litewski bądź Litwin jest ze względu na skomplikowane dzieje Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego bardzo niejednoznaczne i ma różny sens w zależności od kontekstu historycznego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Litwini w znaczeniu historycznym · Zobacz więcej »

Liwonia

Historyczne dzielnice Łotwy Herb Liwonii Liwonia („Śródziemie”), czasami także Liwlandia – ziemia Liwów) – jedna z czterech krain historycznych składających się na współczesnąŁotwę, leży w jej środkowej i północnej części na prawym brzegu Dźwiny, na północ od Rygi. Liwonię zamieszkiwało ugrofińskie plemię Liwów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Liwonia · Zobacz więcej »

Lokacja (historia)

Lokacja – forma organizacyjno-prawna, nadawana poprzez prawo lokacyjne przez właściciela ziemi, zarówno już istniejącym, jak też nowo zakładanym wsiom i miastom w jego posiadłościach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Lokacja (historia) · Zobacz więcej »

Lublin

() – miasto na prawach powiatu we wschodniej Polsce, stolica województwa i powiatu lubelskiego, centralny ośrodek aglomeracji lubelskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Lublin · Zobacz więcej »

Luteranizm

Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Luteranizm · Zobacz więcej »

Lwów

Gmach Namiestnictwa we Lwowie Lwów (Lwiw) – miasto na Ukrainie, ośrodek administracyjny obwodu lwowskiego i rejonu lwowskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Lwów · Zobacz więcej »

Małopolska

Małopolska (łac. Polonia Minor) – kraina historyczna Polski, obejmująca obecnie południowo-wschodniączęść kraju, w górnym i częściowo środkowym dorzeczu Wisły oraz w dorzeczu górnej Warty.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Małopolska · Zobacz więcej »

Maciej Borkowic

Maćko Borkowic przyrzeka dochowywać wierności Kazimierzowi Wielkiemu (ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych). Maciej Borkowic, Maćko Borkowic herbu Napiwon (ur. 1298; zm. 9 lutego 1360 w Olsztynie pod Częstochową) – wojewoda poznański od 1343, starosta poznański 1348–1352, przywódca konfederacji wielkopolskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Maciej Borkowic · Zobacz więcej »

Magnat

Magnat (Jan Zamoyski) Magnat (z – możnowładca, wielki) – członek najbogatszej grupy szlachty, wywodzącej się ze średniowiecznego możnowładztwa.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Magnat · Zobacz więcej »

Marceli Kosman

Marceli Kosman (ur. 8 maja 1940 w Izbicy Kujawskiej, zm. 29 grudnia 2023 w Poznaniu) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Marceli Kosman · Zobacz więcej »

Marchia Brandenburska

Marchia Brandenburska w ok. 1320 Marchia Brandenburska w latach 1535-1571 Marchia Brandenburska inaczej Margrabstwo Brandenburgii – marchia Świętego Cesarstwa Rzymskiego utworzona około 1157 roku przez Albrechta Niedźwiedzia z przekształcenia Marchii Północnej oraz zdobytych terenów podbitych Słowian połabskich w tym plemion Obodrzytów i Wieletów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Marchia Brandenburska · Zobacz więcej »

Marcin Kromer

J. Gosławski, 1958) Marcin Kromer herbu Kromer (ur. 11 listopada 1512 w Bieczu, zm. 23 marca 1589 w Lidzbarku Warmińskim) – humanista, historyk i pisarz okresu renesansu, teoretyk muzyki, dyplomata; od 1579 biskup warmiński, kustosz sandomierski, kanonik krakowski, wiślicki, kielecki i warmiński, jeden z przywódców polskiej kontrreformacji, pisał po polsku i po łacinie, sekretarz króla Zygmunta I Starego od 1544 roku, przedstawiciel dyplomatyczny Królestwa Polski w Państwie Kościelnym w 1548 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Marcin Kromer · Zobacz więcej »

Maria Bogucka

Maria Bogucka (ur. 1 czerwca 1929 w Warszawie, zm. 27 października 2020 tamże) – polska historyczka, profesor, autorka licznych publikacji naukowych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Maria Bogucka · Zobacz więcej »

Mazowsze

Mazowsze – kraina historyczna w centralnej oraz północno-wschodniej Polsce, położona w środkowym biegu Wisły oraz dorzeczu jej dopływów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Mazowsze · Zobacz więcej »

Megalomania

megalomania Megalomania (urojenia wielkościowe) – zaburzenie urojeniowe polegające na przesadnym skupieniu się na własnej doskonałości, samozadowoleniu oraz świadomości własnej wartości, znaczenia i możliwości, prowadzące do zawyżenia samooceny.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Megalomania · Zobacz więcej »

Mennica Polska

Mennica Polska Spółka Akcyjna – polska spółka publiczna z siedzibąw Warszawie, notowana na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, działająca w przemyśle metalurgicznym i precyzyjnym jako producent wyrobów grawersko-medalierskich, mincerskich, innych wyrobów inwestycyjnych z rafinowanych metali szlachetnych, a także jako dostawca systemów płatności.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Mennica Polska · Zobacz więcej »

Mennonici w Polsce

Dawny kościół mennonicki w Gdańsku Mennonici w Polsce – społeczność mennonitów na ziemiach polskich, której osadnictwo datuje się od XVI wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Mennonici w Polsce · Zobacz więcej »

Mesjanizm

''Czytanie Talmudu'', mal. Samuel Hirszenberg. Mesjanizm – określenie nadziei, która pojawiła się najpierw w religii Izraela, odnoszącej się do końca istnienia świata („tego wieku”).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Mesjanizm · Zobacz więcej »

Miasto królewskie

Rzeczypospolitej Obojga Narodów Miasto królewskie – historyczna jednostka osadnicza, miasto zlokalizowane na gruntach należących do króla (królewszczyźnie).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Miasto królewskie · Zobacz więcej »

Michał Korybut Wiśniowiecki

Pieczęć Michała Korybuta Wiśniowieckiego przy dokumencie, w którym Michał Wiśniowiecki król polski zaświadcza, iż posłowie miasta Poznania wzięli udział w jego elekcji Koronacja Michała Korybuta Wiśniowieckiego Daniel Schultz, Portret króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego z około 1669 roku Ślub Michała Korybuta Wiśniowieckiego z EleonorąHabsburżankąna Jasnej Górze w 1670 roku, malowidło z XVIII wieku w lunecie Sali Rycerskiej klasztoru jasnogórskiego Michał Tomasz Wiśniowiecki herbu Korybut, znany we współczesnej historiografii jako Michał Korybut Wiśniowiecki (ur. 31 maja 1640 w Białym KamieniuCzamańska udowodniła, że data 31 lipca pochodziła z błędnego zapisu w albumie Akademii Zamojskiej i na podstawie wielu przesłanek przyjęła datę 31 maja, Polski Słownik Biograficzny, podaje datę urodzenia 31 lipca 1640 roku w Wiśniowcu na Wołyniu, innądatę i miejsce urodzenia (31 lipca 1640 roku na zamku oleskim) podająrównież: Józef Wolff w Kniaziowie litewsko-ruscy od końca czternastego wieku, Warszawa 1895. oraz, zm. 10 listopada 1673 we Lwowie) – król Polski i wielki książę litewski w latach 1669–1673 jako Michał IKról oficjalnie używał tylko imienia Michał, podpisywał się jako Michał Król, a na monetach umieszczał napis Michael D. G. Rex Poloniae M. D. Lit.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Michał Korybut Wiśniowiecki · Zobacz więcej »

Ministrowie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Ministrowie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów – grupa najwyższych urzędników w państwie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ministrowie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów · Zobacz więcej »

Mołdawia

Mołdawia, Republika Mołdawii – państwo europejskie położone na terenach historycznej Besarabii oraz częściowo na lewym brzegu Dniestru.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Mołdawia · Zobacz więcej »

Monarchia

monarchy (tu:chrześcijańska korona Królestwa Włoch) Monarchia (ze, monarchía „jedynowładztwo”, od μόναρχος „jedyny władca”, od μόνος monos „jeden” i ἀρχός archós „początek”) – ustrój polityczny lub forma rządów, gdzie głowąpaństwa jest jedna osoba, nazywana monarchą, nie wybierana w sposób republikański.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Monarchia · Zobacz więcej »

Monarchia elekcyjna

Monarchia elekcyjna – ustrój polityczny, typ monarchii charakteryzujący się wyborem monarchy (wodza, władcy, króla, cesarza lub papieża) przez społeczeństwo lub jego uprawnionączęść.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Monarchia elekcyjna · Zobacz więcej »

Monarchia Habsburgów

Posiadłości Habsburgów w XVIII wieku Monarchia Habsburgów, imperium Habsburgów, pot.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Monarchia Habsburgów · Zobacz więcej »

Monarchia konstytucyjna

Monarchie parlamentarne oznaczono kolorem ciemnozielonym, monarchie konstytucyjne kolorem jasnozielonym Monarchia konstytucyjna – ustrój państwa, w którym władzę sprawuje monarcha ograniczony we władzy ustawodawczej wymuszonej przez konstytucję współpracąz przedstawicielstwem narodu, a we władzy wykonawczej ma dowolność w wybieraniu ministrów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Monarchia konstytucyjna · Zobacz więcej »

Morze Bałtyckie

Rewie Jarosławcu Mielna Brzeg w Ahrenshoop Morze Bałtyckie, Bałtyk – morze śródlądowe na szelfie kontynentalnym w północnej Europie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Morze Bałtyckie · Zobacz więcej »

Moskwa (staropolskie)

Moskwa – staropolskie, archaiczne określenie Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, a następnie Rosji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Moskwa (staropolskie) · Zobacz więcej »

Naddniestrze

Mapa Naddniestrza Naddniestrze (oficjalnie Naddniestrzańska Republika Mołdawska, także: Mołdawska Republika Naddniestrza) – de iure region autonomiczny we wschodniej Mołdawii, de facto państwo nieuznawane ze stolicąw Tyraspolu, obejmujące tereny położone na lewym brzegu Dniestru oraz prawobrzeżne miasto Bendery (Tighina).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Naddniestrze · Zobacz więcej »

Napad ogniowy

Napad ogniowy - technika wojenna polegająca na kolejnym oddawaniu salw przez poszczególne szeregi żołnierzy piechoty.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Napad ogniowy · Zobacz więcej »

Neminem captivabimus nisi iure victum

Neminem captivabimus nisi iure victum (łac. nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego) - immunitet nietykalności przyznany szlachcie przez Władysława Jagiełłę przywilejami z 1425, 1430 i 1433 r – zasada gwarantująca w Rzeczypospolitej nietykalność osobistąszlachcie, a więc zapewniająca, iż posiadający takie prawo nie zostanie uwięziony bez wyroku sądowego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Neminem captivabimus nisi iure victum · Zobacz więcej »

Nida (dopływ Wisły)

Nida – rzeka w południowej Polsce, lewy dopływ górnej Wisły.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Nida (dopływ Wisły) · Zobacz więcej »

Niemcy (naród)

Niemcy – naród zachodniogermański, pochodzenia zachodniogermańsko-słowiańsko-bałtowskiego, zamieszkujący przede wszystkim Republikę FederalnąNiemiec, posługujący się językiem niemieckim z grupy języków germańskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Niemcy (naród) · Zobacz więcej »

Niemen

Olity Niemen na trasie Mińsk – Nowogródek Niemen (– Nioman, lit., – Nieman) – rzeka płynąca przez Białoruś, Litwę i Rosję (obwód królewiecki) o długości 937 km.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Niemen · Zobacz więcej »

Niewolnictwo

Aukcja niewolników w starożytnym Rzymie Niewolnictwo – zjawisko społeczne, którego istotąjest stosunek zależności, polegający na tym, że pewna grupa ludzi (niewolnicy) stanowi przedmiot własności innych osób, grup ludzi (rodzina, plemię itd.) lub instytucji (państwo, świątynia itp.), mogących nimi swobodnie rozporządzać.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Niewolnictwo · Zobacz więcej »

Nobilitacja

Nobilitacja (z łac.), poza popularnym znaczeniem słownikowym – uszlachcenie, czyli przejście do stanu szlacheckiego osoby (szlachectwo osobiste) lub osoby i jej rodziny (szlachectwo dziedziczne), niemających dotąd tytułu szlacheckiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Nobilitacja · Zobacz więcej »

Norman Davies

Norman Davies z żoną, 2007 alt.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Norman Davies · Zobacz więcej »

Noteć

Stara Noteć na tzw. Bydgoskich Łąkach Nadnoteckich Dębinku rezerwat przyrody Zielona Góra Bocian nad NoteciąŚluza Gromadno na Noteci Dolnej Warty w Santoku Czarnkowie Noteć – rzeka o długości 391 km w Polsce.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Noteć · Zobacz więcej »

Nowa Kurlandia

lokalizacja Tobago Tablica pamiątkowa w Great Courland Bay z napisem w języku angielskim „Na pamiątkę śmiałym, przedsiębiorczym i pracowitym Kurlandczykom z dalekiej Łotwy na wybrzeżach Bałtyku, którzy żyli na tej ziemi, nazwanej od ich imienia, w latach 1639 do 1693” Nowa Kurlandia – kolonia Kurlandii (księstwa będącego lennem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, położonego na terenie obecnej Łotwy) na wyspie Tobago w archipelagu Małych Antyli.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Nowa Kurlandia · Zobacz więcej »

Olędrzy

Olędrzy, inaczej Olendrzy – pierwotnie osadnicy z Fryzji i Niderlandów, najczęściej wyznania mennonickiego, którzy w XVI–XVII wieku zakładali wsie w Prusach Królewskich, wzdłuż Wisły i jej dopływów, na Kujawach, Mazowszu i w Wielkopolsce.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Olędrzy · Zobacz więcej »

Ordynacja rodowa

Ordynacja rodowa, powiernictwo rodowe, fideikomis familijny („w wiarygodne ręce oddaje”) – majątek ziemski rządzący się swoimi własnymi prawami dotyczącymi dziedziczenia, posiadający swój własny statut (akt fundacyjny), zapobiegający rozdrobnieniu dóbr.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ordynacja rodowa · Zobacz więcej »

Pańszczyzna w Polsce

dybach”, Biernat z Lublina w: „Żywot Ezopa Fryga”, Kraków 1578 (Kara ta dotykała najczęściej chłopów pańszczyźnianych) Ferdynanda I Habsburga. Na pomniku napis: ''TEN KRZYŻ POSTAWIŁA GROMADA RUDNIAŃSKA NA PAMIĄTKĘ DANIA NAM WOLNOŚCI ZA PANOWANIA CES: FERDINANDA I DNIA 15 MAJA 1848'' Pańszczyzna w Polsce – forma renty feudalnej polegająca na bezpłatnej i przymusowej pracy chłopów na rzecz właściciela ziemskiego w zamian za użytkowanie przez nich posiadanego gospodarstwa.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pańszczyzna w Polsce · Zobacz więcej »

Pacta conventa

Pacta conventa Henryka Walezego Pacta conventa w publikacji ''Statuta y Przywileie na Walnych Seymiech Koronnych od Roku Pańskiego 1550 aż do roku 1616 uchwalone'' (1616) Pacta conventa (warunki uzgodnione, występuje także pisownia pakta konwenta) – umowa o charakterze publicznoprawnym podpisywana w czasie sejmu koronacyjnego przez każdego nowo wybranego w drodze wolnej elekcji króla.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pacta conventa · Zobacz więcej »

Pancerni (I Rzeczpospolita)

Józef Brandt, ''Towarzysz pancerny'' Pancerni, jazda pancerna – średniozbrojne oddziały jazdy polskiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów od XVII do XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pancerni (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Pawłowo (Litwa)

Pawłowo, Merecz (lit. Merkinė) – wieś na Litwie, w rejonie solecznickim, 2 km na zachód od Turgieli, zamieszkana przez 66 osób.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pawłowo (Litwa) · Zobacz więcej »

Paweł Jasienica

Paweł Jasienica, właściwie Leon Lech Beynar (ur. w Symbirsku, zm. 19 sierpnia 1970 w Warszawie) – polski historyk, pisarz historyczny, eseista i publicysta „Tygodnika Powszechnego”.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Paweł Jasienica · Zobacz więcej »

Paweł Ksawery Brzostowski

Paweł Ksawery Brzostowski herbu Strzemię, ps.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Paweł Ksawery Brzostowski · Zobacz więcej »

Petyhorcy

Szyszak i napierśnik z XVII wieku. Zbroja i karwasze na przedramionach Petyhorcy, pietyhorcy (łac. pientho-horcensis) – lekka odmiana husarii używana w XVI–XVIII wieku najczęściej w Wielkim Księstwie Litewskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Petyhorcy · Zobacz więcej »

Piechota

Wojska Polskiego Piechota (daw. infanteria) – wojsko prowadzące walkę pieszo (dawniej również przemieszczające się pieszo).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piechota · Zobacz więcej »

Piechota łanowa

Piechota łanowa – rodzaj oddziałów wojskowych w Polsce wzorowany na piechocie wybranieckiej, do których pierwszy zaciąg przeprowadzono w 1655 r. wśród chłopów z dóbr królewskich, szlacheckich i kościelnych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piechota łanowa · Zobacz więcej »

Piechota dymowa

Piechota dymowa – rodzaj oddziałów wojskowych w Polsce i Litwie w XVII i XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piechota dymowa · Zobacz więcej »

Piechota niemiecka

XVII-wieczni żołnierze polscy. Pierwszy z lewej muszkieter cudzoziemskiego autoramentu. Piechota niemiecka (tzw. niemcy) – piechota autoramentu cudzoziemskiego, powstała na mocy reformy wojska Rzeczypospolitej za Władysława IV w 1633 roku, zorganizowana na wzór niemiecki i posługująca się głównie broniąpalną.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piechota niemiecka · Zobacz więcej »

Piechota węgierska

piechota węgierska Piechota polska Bartosza Paprockiego ''Hetman'' 1578 Piechota polska i piechota węgierska. Polscy żołnierze w latach 1633-1668. Pierwsi dwaj z prawej to polscy piechurzy. Piechota węgierska, piechota polsko-węgierska, piechota polska (tzw. węgrzy albo hajducy) – formacja wojsk Rzeczypospolitej, zorganizowanej na sposób węgierski przez Stefana Batorego w XVI wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piechota węgierska · Zobacz więcej »

Piechota wybraniecka

Król Stefan Batory - twórca piechoty wybranieckiej, z którądotarł aż pod Psków Piechota wybraniecka (wybrańcy) – rodzaj oddziałów wojskowych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do której rekrutowani byli jedynie chłopi z dóbr królewskich w Koronie od 1578 i na Litwie od 1595.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piechota wybraniecka · Zobacz więcej »

Pilica

Pilica w początkowym biegu (Szczekociny) Pilica w Radoszewnicy Pilica – rzeka w południowej i centralnej Polsce, najdłuższy lewy dopływ Wisły.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pilica · Zobacz więcej »

Piotr I Wielki

Zdobycie Azowa 1696 Piotr I Wielki, portret z 1710 Pomnik Piotra I Wielkiego w Petersburgu Piotr I Aleksiejewicz Wielki, (ur. w Moskwie, zm. w Sankt Petersburgu) – car Rosji od 1682 roku, a od 1721 imperator.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Piotr I Wielki · Zobacz więcej »

Pobór (podatek)

Pobór – podatek nadzwyczajny w I Rzeczypospolitej uchwalany przez sejmy od XVI w. Od 1591 r. na pobór konieczna był zgoda sejmików ziemskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pobór (podatek) · Zobacz więcej »

Poczta Polska

Augusta III Sasa Poczta Polska S.A. – jednoosobowa spółka Skarbu Państwa, zajmująca się świadczeniem usług pocztowych (listy i paczki), bankowo-ubezpieczeniowych – poprzez spółki z Grupy Kapitałowej Poczty Polskiej (Bank Pocztowy i Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych) oraz usług logistycznych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Poczta Polska · Zobacz więcej »

Podatek pogłówny

Podatek pogłówny – forma podatku osobistego, zgodnie z którąkażdy podatnik płaci nominalnie określonąkwotę podatku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Podatek pogłówny · Zobacz więcej »

Podlasie

Podlasie historyczne a późniejsze jednostki podziału administracyjnego Bug w okolicach Drohiczyna Podlasie (albo Podlasze;, Padlaszsza, Padlašša,, Pidlaszszia) – historyczna kraina Polski leżąca na Nizinie Podlaskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Podlasie · Zobacz więcej »

Podole

Podole właściwe (woj. podolskie) przed 1664 Podole ukrainne (woj. bracławskie) w 1648 Podole, 1769 Podole (Podilla,, Podolje) – kraina historyczna i geograficzna (Wyżyna Podolska) na terytorium Ukrainy i Mołdawii, położona nad północnymi dopływami środkowego Dniestru (Zbrucz, Smotrycz, Uszyca i in.) i w górnym biegu rzeki Boh.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Podole · Zobacz więcej »

Podymne

Podymne, także podworowe – stała danina (podatek) pobierana od każdego domu mieszkalnego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Podymne · Zobacz więcej »

Podział władz

Podział władz (podział władzy) – model organizacji państwa, w którym funkcje prawodawcze, wykonawcze i sądownicze sąod siebie oddzielone i powierzone niezależnym od siebie ciałom.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Podział władz · Zobacz więcej »

Pokój w Buczaczu

Pokój buczacki – nieratyfikowany przez polski sejm traktat pokojowy, podpisany 16 lub 18 października 1672 w Buczaczu pomiędzy Imperium Osmańskim i Rzeczpospolitą, który zakładał oddanie we władanie Turcji wschodnich ziem Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pokój w Buczaczu · Zobacz więcej »

Pokój w Nystad

Pokój w Nystad – traktat pokojowy zawarty przez Szwecję i Carstwo Rosyjskie 10 września (30 sierpnia wg kalendarza juliańskiego) 1721 w Uusikaupunki (szw. Nystad) na zachodnim wybrzeżu Finlandii.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pokój w Nystad · Zobacz więcej »

Pokój westfalski

Ratusz w Osnabrücku – miejsce podpisania pokoju pomiędzy Cesarstwem i SzwecjąRatusz w Münster – miejsce podpisania pokoju pomiędzy Cesarstwem i Francją„Traktat pokojowy w Münster” (Gerard ter Borch, 1648) Święte Cesarstwo Rzymskie w 1648 Pokój westfalski – wielostronny traktat pokojowy kończący wojnę trzydziestoletnią(1618–1648), zawarty 24 października 1648 pomiędzy Świętym Cesarstwem Rzymskim a Królestwem Francji (małoletniego Ludwika XIV zastępował w rządach pierwszy minister, kardynał Jules Mazarin) i jej sojusznikami w Münster oraz między Habsburgami a Szwecjąw Osnabrücku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pokój westfalski · Zobacz więcej »

Polacy

Polacy – naród zachodniosłowiański (lechicki) zamieszkujący głównie obszar Rzeczypospolitej Polskiej i będący jej głównym składnikiem ludnościowym, a poza granicami Polski tworzący Polonię.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Polacy · Zobacz więcej »

Polesie

Nizina Poleska na terenie Polski, Białorusi, Ukrainy i Rosji Jezioro Łukie w polskiej części Polesia Prypeć – główna rzeka Polesia Rzeka Lwa w białoruskiej części Polesia Polesie (845) – kraina geograficzna i historyczna, leżąca głównie na terytorium obecnej Białorusi i Ukrainy oraz częściowo Polski i Rosji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Polesie · Zobacz więcej »

Polonez (taniec)

Kornelego Szlegla ''Polonez pod gołym niebem.'' "Tańce polskie. Zbiór najulubieńszych polonezów", okładka, 1890 Polonez (fr. polonaise, la polonaise, wł. la polacca, zwany też tańcem polskim) – polski taniec narodowy, dawniej nazywany tańcem dworskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Polonez (taniec) · Zobacz więcej »

Polonizacja

Polonizacja – proces przyswajania bądź narzucania języka lub kultury polskiej jednostkom i grupom społecznym funkcjonującym wcześniej w ramach innych kultur.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Polonizacja · Zobacz więcej »

Pospolite ruszenie

Pospolite ruszenie (łac. expeditio generalis) – powoływanie pod broń całej męskiej ludności państwa lub tylko pewnej części mieszkańców uprawnionej i zobowiązanej do tego rodzaju służby.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Pospolite ruszenie · Zobacz więcej »

Potoccy herbu Pilawa

Potoccy herbu Pilawa – jeden z największych i najmożniejszych rodów magnackich w dziejach Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Potoccy herbu Pilawa · Zobacz więcej »

Potop szwedzki

Bitwa pod Ujściem'' Erik Dahlbergh, ''Oblężenie Torunia'' Oblężenie Jasnej Góry Józef Brandt, ''Pochód Szwedów do Kiejdan'' Stanisław Lanckoroński), 1655 Walerego Eljasza-Radzikowskiego Bitwa pod Gołębiem Bitwa w widłach Wisły i Sanu koło Sandomierza bitwie pod WarkąJohan Filip Lemke, Bitwa pod Kłeckiem, 7 maja 1656 Tatarami polskimi pod Warszawą1656 Erik Dahlbergh Drugi dzień bitwy pod WarszawąObrona Przemyśla przed wojskami Rakoczego w 1657 Brześcia Litewskiego przez wojska Rakoczego i Karola Gustawa Erik Dahlbergh, Połączenie się wojsk Karola Gustawa i Rakoczego pod Ćmielowem, 12 kwietnia 1657 Modliborzycami Wisłę w Zakroczymiu Oblężenie Torunia w 1658 roku Stefan Czarniecki, portret pędzla Brodero Matthiesena z 1659 roku Żołnierze polscy 1633–1668 Rzeczpospolita w 1660 roku Fryderykiem Wilhelmem I Hohenzollernem Wojna polsko-szwedzka (1655–1660), VI wojna polsko-szwedzka, zwana także potopem szwedzkim – inwazja Szwecji na Rzeczpospolitąw latach 1655–1660, stanowiąca jednąz odsłon II wojny północnej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Potop szwedzki · Zobacz więcej »

Powiat (Polska)

Aktualna mapa powiatów w Polsce Powiat – jednostka samorządu terytorialnego i podziału administracyjnego II stopnia w Polsce.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Powiat (Polska) · Zobacz więcej »

Powstania kozackie

Powstanie Kosińskiego (1591–1593) Powstanie Nalewajki (1594–1596) Wojsko kozackie w 1648 Powstania kozackie – seria zbrojnych wystąpień Kozaków skierowanych przeciwko Rzeczypospolitej w latach 1591–1704 i Carstwu/Imperium Rosyjskiemu w XVII i XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Powstania kozackie · Zobacz więcej »

Powstanie Chmielnickiego

Rzeczpospolita w 1648 r. Józef Brandt, ''Obóz Zaporożców'' List hetmana Bohdana Chmielnickiego do cara Aleksieja Michajłowicza, w którym donosi o zwycięstwie nad Polakami i przedkłada prośbę kozaków zaporoskich o poddanie się Carstwu Rosyjskiemu, Czerkasy, 8 czerwca 1648 roku Powstanie Chmielnickiego – powstanie Kozaków Zaporoskich i chłopstwa ruskiego pod przywództwem hetmana kozackiego Bohdana Chmielnickiego przeciwko Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Powstanie Chmielnickiego · Zobacz więcej »

Poznań

Poznań, Stołeczne Miasto Poznań – miasto na prawach powiatu w zachodniej Polsce, położone na Pojezierzu Wielkopolskim, nad rzekąWartą, u ujścia Cybiny.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Poznań · Zobacz więcej »

Prawa kardynalne

Prawa kardynalne – ustawy z drugiej połowy XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prawa kardynalne · Zobacz więcej »

Prawo magdeburskie

prawa polskiego na niemieckie (Archiwum Główne Akt Dawnych) Prawo magdeburskie (prawo niemieckie) – średniowieczne prawo miejskie, wzorowane na prawie Magdeburga.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prawo magdeburskie · Zobacz więcej »

Prawo pozytywne

Prawo pozytywne – prawo stanowione lub inaczej prawo tworzone przez człowieka (w odróżnieniu od prawa naturalnego), w tym także przez uprawnione do tego władze państwowe (tzw. prawo stanowione – ius civile).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prawo pozytywne · Zobacz więcej »

Prawosławie

Cerkiew Świętego Ducha w Białymstoku Cerkiew cmentarna w Lublinie Prawosławie – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierający swądoktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego (istniejąrównież wspólnoty prawosławne rytu zachodniego).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prawosławie · Zobacz więcej »

Protektorat

Protektorat (z – osłona) – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Protektorat · Zobacz więcej »

Protestantyzm

Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którąskładająsię wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Protestantyzm · Zobacz więcej »

Prowincja (podział administracyjny)

Prowincja – w niektórych państwach nazwa jednostki administracyjno-terytorialnej lub części składowej federacji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prowincja (podział administracyjny) · Zobacz więcej »

Prowincja małopolska

Małopolska – Prowincja Korony Polskiej, 1635 niem. '''Kleinpolen''') przed rokiem 1660, fragment mapy austriackiego towarzystwa bibliograficznego z roku 1892 Prowincja małopolska Korony to, w okresie I Rzeczypospolitej, prawno-administracyjna część składowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do roku 1795.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prowincja małopolska · Zobacz więcej »

Prowincja wielkopolska

Prowincje Rzeczypospolitej w 1619 r. Prowincja wielkopolska – prawno-administracyjna jednostka terytorialna Korony, część składowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, do 1795 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prowincja wielkopolska · Zobacz więcej »

Prusy (kraina historyczna)

Najstarszy opis ziem pruskich w duńskim kodeksie Liber Census Daniae (ok. 1210-1231 r.). Pomorze i Prusy w XII wieku, rozgraniczała je dolna Wisła. Prusy plemienne w XIII wieku. rozbiorach Polski. Mapa Prus z polskimi nazwami (lata 20. XX wieku). Prusy (łac. Borussia, Prutenia, Prussia; niem. Preußen, Preußenland; prus. Prūsa), w historiografii Prusy właściwe, Prusy Wschodnie lub dawniej Stare Prusy (niem. Altpreußen)Tak np.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prusy (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

Prusy Królewskie

Prusy w 1576 roku Koronie Królestwa Polskiego, 15 kwietnia 1454 roku, Archiwum Główne Akt Dawnych Prusy Królewskie, Prusy Polskie – nazwa prowincji przyłączonej do Polski po wojnie trzynastoletniej postanowieniami pokoju toruńskiego z 1466 r. Prusy Królewskie obejmowały: Pomorze Gdańskie, ziemię chełmińską, ziemię malborskąoraz Warmię, która choć zaliczała się do Prus Królewskich, tworzyła jednak wydzielone władztwo terytorialne podlegające miejscowym biskupom – tzw.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prusy Królewskie · Zobacz więcej »

Prusy Książęce

Prusy Książęce, oficjalnie Księstwo w Prusach, potocznie Księstwo Pruskie – państwo utworzone po sekularyzacji państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, na podstawie traktatu krakowskiego z 1525 r., zawartego między Zygmuntem I Starym a jego siostrzeńcem Albrechtem Hohenzollernem.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prusy Książęce · Zobacz więcej »

Prymas Polski

Prymas Polski (łac. Primas Poloniae) – tytuł przysługujący urzędującym arcybiskupom metropolitom gnieźnieńskim od 1417, podkreślający ich pierwszeństwo w polskim episkopacie i historycznąrolę, jakąpełnił prymas jako interrex i pierwszy książę Senatu I Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Prymas Polski · Zobacz więcej »

Przyprawa

Stoisko z przyprawami Przyprawa – składnik potraw, zwykle stosowany w niewielkich ilościach dla poprawienia ich walorów smakowych, zapachowych i w rzadkich przypadkach (takich jak kurkuma czy szafran) – wizualnych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Przyprawa · Zobacz więcej »

Przywilej

Stanisława Sarnickiego ''Statuta i metryka przywilejów koronnych'' z 1594 Przywilej, łac. privilegium – prawo (dokument) lub ugoda w prawie nadane przez monarchę określonej grupie społecznej (stanowi) obowiązujące na danej ziemi lub w całym kraju (przywilej generalny).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Przywilej · Zobacz więcej »

Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej na cynku wystawiony

Polonii'' Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej na cynku wystawiony – dwuczęściowy dialog polityczny Stanisława Orzechowskiego, wydany w 1564 w Krakowie w Drukarni Łazarzowej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Quincunx, to jest wzór Korony Polskiej na cynku wystawiony · Zobacz więcej »

Rajtaria

Rajtar z bandoletem w XVII wieku Piotra Michałowskiego) Rajtar gdański Rajtar Rajtaria, rajtarzy (od niem. Reiter – „jeździec”) – typ kawalerii używającej w walce przede wszystkim pistoletów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rajtaria · Zobacz więcej »

Reformacja w Polsce

Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1573 (największy rozwój protestantyzmu) Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1750 (po zwycięstwie kontrreformacji) Januarego Suchodolskiego z 1848 roku Jan Łaski – założyciel polskiego Kościoła helweckiego (kalwińskiego) Faust Socyn – wybitny teolog polskiego unitarianizmu braci polskich w Polsce. Reformacja w Rzeczypospolitej Obojga Narodów była ruchem religijnym i społecznym, postulującym zmiany w polskim Kościele; istniała od lat 20.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Reformacja w Polsce · Zobacz więcej »

Rejestr kozacki

ugodzie zborowskiej 1649 Rejestr kozacki – spis Kozaków, których Rzeczpospolita wykorzystywała jako żołnierzy zaciężnych w służbie wojskowej do obrony południowo-wschodnich ziem ruskich Korony przed najazdami Tatarów krymskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rejestr kozacki · Zobacz więcej »

Religia państwowa

Religia państwowa – religia wspierana ideowo lub w systemie prawnym, jako jedyna, przez państwo.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Religia państwowa · Zobacz więcej »

Renta feudalna

Renta feudalna to świadczenie poddanych chłopów na rzecz feudała w zamian za prawo użytkowania ziemi.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Renta feudalna · Zobacz więcej »

Repartycja (ekonomia)

Repartycja (łac. repartitio od re- 'w tył; znów; naprzeciw' i partitio 'podział; rozdział', partiri 'dzielić' od pars dpn. partis 'część') – podział w odpowiednim stosunku wpływów, dochodów, wydatków, opłat, podatków.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Repartycja (ekonomia) · Zobacz więcej »

Rokosz

Rokosz sandomierski, XVII wiek Rokosz – pierwotnie zjazd szlachty, później bunt, zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi elektowi w celach politycznych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rokosz · Zobacz więcej »

Rozbiory Polski

Rozbiory Polski – okres w historii Polski i Litwy w latach 1772–1795, gdy Rzeczpospolita Obojga Narodów za sprawąsąsiednich państw: Imperium Rosyjskiego, Królestwa Prus oraz Monarchii HabsburgówAustria jako państwo pojawiła się dopiero w 1804 r., dokonała na ich rzecz cesji części swojego terytorium, jako wynik przegranej wojny, bądź pod groźbąużycia siły.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rozbiory Polski · Zobacz więcej »

Rozejm andruszowski

240x240px Rozejm andruszowski – rozejm zawarty 9 lutego (30 stycznia starego stylu) 1667 w Andruszowie, kończący wojnę Rzeczypospolitej z Carstwem Rosyjskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rozejm andruszowski · Zobacz więcej »

Rozejm w Dywilinie

Rozejm w Dywilinie – rozejm zawarty w Dywilinie 11 grudnia 1618 albo 3 stycznia 1619, kończący wojnę moskiewskątrwającąod 1609, będącąnastępstwem dymitriad.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rozejm w Dywilinie · Zobacz więcej »

Rozejm w Jamie Zapolskim

Rozejm w Jamie Zapolskim w 1582, kolorem pomarańczowym zaznaczono terytoria oddane Rzeczypospolitej przez Carstwo Rosyjskie Rozejm w Jamie Zapolskim – rozejm kończący wojnę polsko-rosyjskąpodpisany 15 stycznia 1582 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rozejm w Jamie Zapolskim · Zobacz więcej »

Ruś Czarna

Rzeczpospolita w granicach z 1660 roku z zaznaczonąCzarnąRusią(jako Schwarzreussen) na niemieckiej mapie z 1892 roku Ruś Czarna – kraina historyczna na terenie dzisiejszej Białorusi, położona między Prypecią, Ptyczem, dolnąBerezynąi górnym Niemnem.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ruś Czarna · Zobacz więcej »

Ruś Czerwona

Obszar Rusi Czerwonej na tle podziału administracyjnego II Rzeczypospolitej Ruś Czerwona (Russia Rubra) – kraina historyczna na terenie północno-zachodniej Ukrainy oraz południowo-wschodniej Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ruś Czerwona · Zobacz więcej »

Rusini

Imperium Rosyjskim przedstawiająca zasięg terytorialny „trójjedynego narodu ruskiego” z Rusinami w znaczeniu Ukraińców (''Małorusowie albo Rusini'')Polska mapa etniczna z 1927 r. przedstawiająca zasięg terytorialny Rusinów (w znaczeniu Ukraińców) Rusini (Rusnacy, Ruśniacy, dawniej też Rusacy) – historyczne narody wschodniosłowiańskie na ziemiach dawnej Rusi Kijowskiej, wchodzące później w skład: Wielkiego Księstwa Litewskiego, Królestwa Polskiego (Ruś Czerwona) i Wielkiego Księstwa Moskiewskiego, a od drugiej połowy XVI wieku: Rzeczypospolitej Obojga Narodów i Carstwa Rosyjskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rusini · Zobacz więcej »

Ryga

Ryga (łot. Rīga, niem. i szw. Riga, lit. Ryga, est. Riia, liw. Rīgõ, fiń. Riika, jidysz ריגע, Rige,, Riga) – stolica i największe miasto Łotwy, położone nad rzekąDźwinąw pobliżu jej ujścia do Bałtyku w Zatoce Ryskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ryga · Zobacz więcej »

Rynek wewnętrzny

Rynek wewnętrzny – w systemie prawnym Unii Europejskiej, definicja rynku wewnętrznego znajduje się w Art.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rynek wewnętrzny · Zobacz więcej »

Rzeczpospolita Obojga Narodów (cykl esejów)

Rzeczpospolita Obojga Narodów – cykl esejów historycznych Pawła Jasienicy wydany w latach 1967–1972 przez Państwowy Instytut Wydawniczy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rzeczpospolita Obojga Narodów (cykl esejów) · Zobacz więcej »

Rzeczpospolita Pawłowska

Rzeczpospolita Pawłowska (lit. Paulavos respublika) – republika samorządowa utworzona w granicach I Rzeczypospolitej we wsi Pawłowo (dawniej Merecz) koło Wilna, w której właściciel wsi, ksiądz Paweł Ksawery Brzostowski, w roku 1769 zastąpił pańszczyznę oczynszowaniem i nadał chłopom wolność osobistą.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rzeczpospolita Pawłowska · Zobacz więcej »

Rzeczpospolita Trojga Narodów

Unii Hadziackiej (1658) z wydzielonym Wielkim Księstwem Ruskim Rzeczpospolita Trojga Narodów – współczesny termin określający XVII-wieczny projekt polityczny przekształcenia federacji Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego tworzącej RzeczpospolitąObojga Narodów w organizm trójczłonowy powstały przez wyodrębnienie Wielkiego Księstwa Ruskiego, połączonego uniąrealnąz dwoma pozostałymi.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rzeczpospolita Trojga Narodów · Zobacz więcej »

Rzemiosło

Putto z młotkiem, kielniąi kołem zębatym jako alegoria rzemiosła (po prawej stronie) Rzemiosło – zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, posiadającąudokumentowane kwalifikacje do wykonywania danej działalności gospodarczej we własnym imieniu i na swój rachunek, przy zatrudnieniu niewielkiej liczby pracowników, których praca ma na celu wspieranie działalności rzemieślnika.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Rzemiosło · Zobacz więcej »

Samsonów

Kamienny drogowskaz w Samsonowie Samsonów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Zagnańsk.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Samsonów · Zobacz więcej »

San

San (trans. Sian) – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, prawobrzeżny dopływ Wisły.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i San · Zobacz więcej »

Sarmaci

Sarmaci w zbrojach łuskowych, zwanych karacenami Sarmaci lub Sauromaci (Sauromatae) – nazwa irańskich ludów koczowniczo-pasterskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sarmaci · Zobacz więcej »

Słowacja

Słowacja, Republika Słowacka – unitarne państwo śródlądowe w Europie Środkowej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Słowacja · Zobacz więcej »

Sąd

Kompleks Urbanistyczny Wymiaru Sprawiedliwości (gmach Sądu Najwyższego) w Warszawie Sądu Kasacyjnego Wnętrze sądu (Old Bailey) w Londynie, XIX wiek Warszawie Limanowej Sąd – we współczesnych demokratycznych systemach prawnych niezawisły organ państwowy, powołany do stosowania prawa w zakresie rozstrzygania sporów między podmiotami pozostającymi w sporze, a także decydowania o przysługujących uprawnieniach oraz dokonywania innych czynności określonych w ustawach lub umowach międzynarodowych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sąd · Zobacz więcej »

Sejm Czteroletni

Rzeczpospolita w latach 1789–1792, po zrzuceniu protektoratu rosyjskiego sejmików przedsejmowych na 18 sierpnia 1788 roku Podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów w czasie trwania Sejmu Czteroletniego Fryderyka Moszyńskiego z 1789 roku, uchwalonego przez Sejm Czteroletni dla ściągnięcia podatków na powiększonąarmię, podana w tabeli w 1790 roku Wysokość ofiary 10 grosza według województw Rzeczypospolitej, oparta na tabeli Fryderyka Józefa Moszyńskiego z 1790 roku Suma wszystkich podatków według województw Rzeczypospolitej, według tabeli Fryderyka Józefa Moszyńskiego z 1790 roku Uchwalenie Konstytucji 3 Maja przez Sejm Czteroletni; malował Kazimierz Wojniakowski w 1806 r. Diariusz Sejmu 1788 Archiwum Głównym Akt Dawnych Marszałek konfederacji Korony Królestwa Polskiego i marszałek Sejmu Czteroletniego Stanisław Małachowski Józefa Peszki z ok. 1791 roku Michał Walewski, wojewoda sieradzki złożył na Sejmie Czteroletnim przyjęty przez aklamację projekt powiększenia armii do 100 tysięcy Sejm Czteroletni, Sejm Wielki – sejm walny zwołany 6 października 1788 za zgodącesarzowej Rosji Katarzyny II w Warszawie, obradujący do 29 maja 1792 pod węzłem konfederacji pod laskąmarszałka konfederacji koronnej Stanisława Małachowskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sejm Czteroletni · Zobacz więcej »

Sejm grodzieński (1793)

Nowy Zamek w Grodnie, miejsce obrad sejmu w 1793 Poseł rosyjski Jakob Sievers Rosyjscy żołnierze z lat 90. XVIII wieku Józef Kimbar, jeden z przywódców opozycji patriotycznej na sejmie grodzieńskim 1793 roku Województwa utworzone na sejmie grodzieńskim Traktat Rzeczypospolitej z Królestwem Prus z 25 września 1793, sankcjonujący II rozbiór Polski Sejm grodzieński – sejm skonfederowany zwołany w Grodnie przez Imperium Rosyjskie w 1793.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sejm grodzieński (1793) · Zobacz więcej »

Sejm konwokacyjny

Sejm konwokacyjny (z łac. con „współ” i vocatio „wzywanie”) – w I Rzeczypospolitej pierwszy sejm odbywający się w momencie nastania bezkrólewia.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sejm konwokacyjny · Zobacz więcej »

Sejm niemy

Zamek Królewski Połączony Senat i Izba Poselska w czasach Augusta II Mocnego Sala senatorska Sejm niemy – jednodniowa sesja sejmu Rzeczypospolitej Obojga Narodów, która miała miejsce 1 lutego 1717 w Warszawie, za panowania króla Augusta II Mocnego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sejm niemy · Zobacz więcej »

Sejm walny I Rzeczypospolitej

Jana Herburta ''Statuta y Przywileie Koronne'' z 1570 roku Leonarda Chodźki z 1839 roku Leonarda Chodźki z 1839 roku Zygmunta III Wazy Połączone Senat i Izba Poselska podczas sejmu koronacyjnego w 1698 roku Zamku Królewskim w Warszawie sejmików przedsejmowych na 18 sierpnia 1788 roku Sejm walny – nazwa parlamentu Korony Królestwa Polskiego, a od 1569 roku Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sejm walny I Rzeczypospolitej · Zobacz więcej »

Sejmiki ziemskie

Jana Piotra Norblina sejmików przedsejmowych na 18 sierpnia 1788 roku Proszowicach 5 grudnia 1689 roku. Głosowanie było jawne, z dziesięciu kandydatów wybrano sześciu Sejmiki ziemskie (łac. comitia minora) w przedrozbiorowej Polsce (od końca XIV wieku) – zjazdy całej szlachty z terenu danej ziemi bądź województwa.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sejmiki ziemskie · Zobacz więcej »

Senat (I Rzeczpospolita)

Senat i Aleksander Jagiellończyk Jana Herburta ''Statuta y Przywileie Koronne'' z 1570 roku, senatorowie duchowni i świeccy siedzą, posłowie ziemscy stojąz boku Sala Senatu na zamku w Warszawie Jasnej Górze w 1661 Zamku Królewskim w Warszawie Sala senatorska w 1732 roku Senat – izba wyższa dwuizbowego parlamentu I Rzeczypospolitej w latach 1493–1795.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Senat (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Sieradz

Most wantowy nad WartąRzeka Warta przepływająca przez Sieradz Rynek w Sieradzu – fotografia sprzed rewitalizacji Sieradzki rynek po rewitalizacji Sieradzkie wieżowce Miasto z górki Kłockiej Węzeł na drodze ekspresowej S-8, w tle Sieradz Komenda Policji w Sieradzu Sieradz – miasto w środkowej Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, położone na Nizinie Południowowielkopolskiej, nad Wartą, w Kotlinie Sieradzkiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sieradz · Zobacz więcej »

Sklepienie

Przykład sklepienia malarstwem ściennym Sklepienie, widok z góry Sklepienie – konstrukcja budowlana o przekroju krzywoliniowym, służąca do przykrycia od góry przestrzeni pomieszczenia w budynku (w konstrukcji inżynierskiej), ograniczona murami, łękami, belkami itp.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sklepienie · Zobacz więcej »

Sołtys

Sołtys (pierwotnie od łac. scholasticus, z niem. Schuldheiss, Schultheiss, Scholtis, Schulte(s) i Schulz(e), sędzia, ten, który wskazuje winnego; forma łacińska scultetus, solthetus) – przedstawiciel lokalnej społeczności, przeważnie wiejskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Sołtys · Zobacz więcej »

Stal

Spust roztopionej stali do czynnika chłodzącego Piec martenowski do wytopu stali Kształtowniki stalowe Lina stalowa Szkielet zbrojenia stalowego przygotowany do wykonania elementu żelbetowego Patelnia ze stali nierdzewnej Stal – stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie, o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stal · Zobacz więcej »

Stanisław August Poniatowski

Stanisław II August, urodzony jako Stanisław Antoni Poniatowski herbu Ciołek (ur. 17 stycznia 1732 w Wołczynie, zm. w Petersburgu) – król Polski w latach 1764–1795, ostatni władca Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stanisław August Poniatowski · Zobacz więcej »

Stanisław Kot

Podpisanie polsko-sowieckiej deklaracji politycznej 4 grudnia 1941. Podpisuje Józef Stalin. Widoczni od lewej: Gieorgij Malenkow, Władysław Anders, Stanisław Kot, Władysław Sikorski, Wiaczesław Mołotow Stanisław Kot (ur. 22 października 1885 we wsi Rudzie, zm. 26 grudnia 1975 w Edgware) – polski historyk wychowania i dziejów reformacji, działacz ruchu ludowego i polityk.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stanisław Kot · Zobacz więcej »

Stanisław Leszczyński

Stanisław Bogusław Leszczyński herbu Wieniawa (ur. 20 października 1677 we Lwowie, zm. 23 lutego 1766 w Lunéville) – król Polski w latach 1704–1709 i 1733–1736, książę Lotaryngii i Baru w latach 1738–1766, wolnomularz, starosta nowodworski w 1701 i 1703 roku, starosta odolanowski w 1696 rokuMichał Zwierzykowski, Samorząd sejmikowy województw poznańskiego i kaliskiego w latach 1696–1732, Poznań 2010, s. 367.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stanisław Leszczyński · Zobacz więcej »

Stanisław Pawłowski (geograf)

Stanisław Pawłowski (ur. 16 marca 1882 w Dębowcu, zm. 6 stycznia 1940 w Poznaniu) – polski geograf, rektor Uniwersytetu Poznańskiego, członek PAU.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stanisław Pawłowski (geograf) · Zobacz więcej »

Stanisław Staszic

Medal z podobiznąStanisława Staszica 1926 Bielanach w Warszawie Łodzi Ławeczka Stanisława Staszica w Pile Politechniki Świętokrzyskiej odsłonięty 3 czerwca 2015 r. Stanisław Wawrzyniec Staszic, inne formy nazwiska: Stasic; Staszyc; Stazis, ps.: „Pisarz „Uwag nad życiem Jana Zamoyskiego”; S.; Zakordonowy obywatel pruski” (ur. przed 6 listopada 1755 w Pile, zm. 20 stycznia 1826 w Warszawie) – polski działacz oświeceniowy, pionier spółdzielczości, pisarz polityczny i publicysta, filozof i tłumacz, wolnomularz, przyrodnik: geograf i geolog; ksiądz katolicki (przez niemal 20 ostatnich lat życia Staszic nie pełnił posługi duszpasterskiej i nie nosił sutanny).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stanisław Staszic · Zobacz więcej »

Stanisław Tync

Stanisław Franciszek Tync (ur. 7 czerwca 1889 w Rzepienniku Strzyżewskim, zm. 29 stycznia 1964 we Wrocławiu) – polski historyk wychowania oraz pedagog, profesor zwyczajny Uniwersytetu Wrocławskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stanisław Tync · Zobacz więcej »

Starożytny Rzym

cesarstwo nicejskie, Despotat Epiru i Despotat Morei Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Starożytny Rzym · Zobacz więcej »

Staropolski Okręg Przemysłowy

Zabytkowy zespół Walcowni i Gwoździarni Staropolski Okręg Przemysłowy (lub Zagłębie Staropolskie albo też Staropolskie Zagłębie Przemysłowe) – najstarszy w encyklopedii WIEM.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Staropolski Okręg Przemysłowy · Zobacz więcej »

Starosta

Starosta – przewodniczący organu wykonawczego powiatu, czyli zarządu powiatu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Starosta · Zobacz więcej »

Starostwo

Starostwo – jednostka podziału administracyjnego funkcjonująca w Koronie Królestwa Polskiego i Wielkim Księstwie Litewskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Starostwo · Zobacz więcej »

Statut warcki

Kodeksie Świętoszława z Wojcieszyna z 1449 roku Statut warcki – prawo nadane przez Władysława II Jagiełłę w 28 października 1423 roku na sejmie walnym w Warcie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Statut warcki · Zobacz więcej »

Step

subtropikalnym (pomarańczowe) Step kazachski Mongolii Step – formacja roślinna, zwykle wielogatunkowa, ale bez drzew.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Step · Zobacz więcej »

Stiuk

zakładzie przyrodoleczniczym „Wojciech” w Lądku-Zdroju Sklepienie kościoła jezuitów, Piotrków Trybunalski, sztukaterie ramowe wokół fresków Mauzoleum Piastów Świdnicko-Jaworskich w Krzeszowie. Stiuk – należy do szlachetnych wypraw tynkarskich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stiuk · Zobacz więcej »

Stosunki polsko-litewskie

Położenie Litwy i Polski w Europie unię krewskąStosunki polsko-litewskie – relacje międzynarodowe łączące Polskę i Litwę.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stosunki polsko-litewskie · Zobacz więcej »

Stosunki polsko-tureckie

Flaga Polski Flaga Turcji Położenie Polski i Turcji Rzeczpospolita Polska i Republika Turcji to państwa współpracujące na różnych płaszczyznach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Stosunki polsko-tureckie · Zobacz więcej »

Styl potoczny

Styl potoczny, styl konwersacyjny, język potoczny – styl funkcjonalny języka stosowany przede wszystkim do swobodnych kontaktów językowych, opozycyjny wobec języka książkowego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Styl potoczny · Zobacz więcej »

Suwerenność ludu

Suwerenność ludu lub suwerenność narodu – doktryna, zgodnie z którąlud, rozumiany jako polityczna wspólnota obywateli (obywatelstwo), jest suwerenem w państwie i od niego wywodzi się legitymizacja władzy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Suwerenność ludu · Zobacz więcej »

Szczecin

Szczecin – miasto na prawach powiatu w północno-zachodniej Polsce, stolica i największe miasto województwa zachodniopomorskiego, położone na Pobrzeżu Szczecińskim, nad Odrąi jeziorem Dąbie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szczecin · Zobacz więcej »

Szkocja

Szkocja (gael. Alba, wym.; sco. i) – kraj stanowiący część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szkocja · Zobacz więcej »

Szlachta

Stroje męskie polskiej szlachty, XVII wiek polskich magnatów, XVI wiek Szlachta (daw. ślachta, ślachcic) – wyższa warstwa społeczna, wywodząca się ze stanu rycerskiego w społeczeństwie feudalnym.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szlachta · Zobacz więcej »

Szlachta w Polsce

Polska szlachta w mundurach wojewódzkich w XVIII wieku data dostępu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szlachta w Polsce · Zobacz więcej »

Szlachta zaściankowa

Szlachta zaściankowa, zwana także szlachtązagrodową– potoczne określenie tzw.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szlachta zaściankowa · Zobacz więcej »

Szlak bursztynowy

Antoniego Sujkowskiego (1918) Prawdopodobny przebieg szlaku z granicami współczesnych państw Szlak bursztynowy – szlak handlowy między europejskimi krajami basenu Morza Śródziemnego a ziemiami leżącymi na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szlak bursztynowy · Zobacz więcej »

Szwajcaria

Szwajcaria, Konfederacja Szwajcarska (niem. Schweiz, Schweizerische Eidgenossenschaft, fr. Suisse, Confédération suisse, wł. Svizzera, Confederazione Svizzera, romansz Svizra, Confederaziun Svizra) – państwo federacyjne w Europie Zachodniej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szwajcaria · Zobacz więcej »

Szwecja

Szwecja, Królestwo Szwecji (Konungariket Sverige) – państwo w Europie Północnej, zaliczane zarówno do państw skandynawskich oraz krajów nordyckich.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szwecja · Zobacz więcej »

Szwedzi

Szwedzi (szw. svenskar) – naród germański mieszkający głównie w Szwecji (około 9 mln), zachodniej i południowo-zachodniej Finlandii (około 300 tys.) oraz w innych krajach skandynawskich, w USA (ponad 4 miliony ludzi pochodzenia szwedzkiego) i Kanadzie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Szwedzi · Zobacz więcej »

Tabor wojskowy

Husycka forteca z wozów – ''„Wagenburg”'' Tabor wojskowy (częściej używane w formie liczby mnogiej: tabory wojskowe) – przewoźne obozowisko, przemieszczające się wraz z armią.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Tabor wojskowy · Zobacz więcej »

Tadeusz Korzon

Tadeusz Korzon (ur. 9 listopada 1839 w Mińsku, zm. 8 marca 1918 w Warszawie) – polski historyk, uczestnik powstania styczniowego, wykładowca Uniwersytetu Latającego, czołowy przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej, członek honorowy Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1892 roku, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie oraz Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i Poznańskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Tadeusz Korzon · Zobacz więcej »

Teresa Chynczewska-Hennel

Teresa Chynczewska-Hennel (ur. 1952) – polska historyk, profesor nauk humanistycznych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Teresa Chynczewska-Hennel · Zobacz więcej »

Toruń

Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO Starego Miasta w Toruniu Mikołaj Kopernik (Torunium) – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce, jedna z dwóch stolic województwa kujawsko-pomorskiego - siedziba marszałka, zarządu i sejmiku województwa oraz jednostek im podporządkowanych, a także jednej z najlepszych uczelni wyższych w Polsce – Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Toruń · Zobacz więcej »

Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych

Ignacy Potocki, prezes TdKE, portret wykonany około 1783/4 roku Ks. Grzegorz Piramowicz, sekretarz TdKE oraz autor ''Elementarza dla szkół parafialnych narodowych'' (1785) ''Elementarz dla szkół parafialnych'' wyd. przez Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych w 1785 Algiebra dla szkół narodowych'' wyd. pierwsze z 1782 r. Krzysztof Kluk, ''Botanika dla szkół narodowych'' (1785) Michał Jan Hube, ''Fizyka dla szkół narodowych'' (1792) Ignacego Zaborowskiego, podręcznik z 1787 r. Onufry Kopczyński, ''Uklad Grammatyki dla szkół narodowych'' (1785) ''Wstęp do fizyki dla szkół narodowych'' (1788) ''Grammatyka dla szkół narodowych'', wydanie drugie (1783) ''Arytmetyka dla szkół narodowych'', wydanie trzecie (1785) Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych (1775–1792) – drugie po Towarzystwie Literatów w Polszcze polskie towarzystwo naukowe zajmujące się opracowaniem i wydawaniem podręczników oraz programów szkolnych, instytucja utworzona przez Komisję Edukacji Narodowej 10 lutego 1775 roku w Warszawie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych · Zobacz więcej »

Towarzystwo Literatów w Polszcze

Towarzystwo Literatów w Polszcze (łac. Societas litteraria ad edendos optimos et Poloniae utilissimos libros) – pierwsze polskie towarzystwo naukowe działające w latach 1765–1770.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Towarzystwo Literatów w Polszcze · Zobacz więcej »

Traktat Grzymułtowskiego

rozejmie andruszowskim Rzeczpospolita i jej sąsiedzi w 1686 roku Dokument traktatu Grzymułtowskiego Traktat Grzymułtowskiego (również Pokój Grzymułtowskiego, Pokój wieczysty ros. Вечный мир) – traktat pokojowy zawarty 6 maja 1686 w Moskwie między Rzecząpospolitąa Carstwem Rosyjskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Traktat Grzymułtowskiego · Zobacz więcej »

Traktat w Karłowicach

Negocjacje w sprawie traktatu Serbii, w której negocjowano traktat Traktat w Karłowicach – traktat pokojowy podpisany 26 stycznia 1699 w Karłowicach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Traktat w Karłowicach · Zobacz więcej »

Traktaty welawsko-bydgoskie

Traktaty welawsko-bydgoskie – dwa traktaty pomiędzy Rzeczpospolitąa Prusami Książęcymi z 1657, których głównym postanowieniem było zerwanie zależności lennych i uzyskanie suwerenności dynastii Hohenzollernów w Księstwie Pruskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Traktaty welawsko-bydgoskie · Zobacz więcej »

Trybunał Główny Koronny

Trybunał Główny Koronny w Lublinie Ratusz w Piotrkowie Trybunalskim – miejsce posiedzeń Trybunału dla prowincji wielkopolskiej Trybunał Główny Koronny (łac. Iudicium Ordinarium Generale Tribunalis Regni) – najwyższy sąd apelacyjny Korony Królestwa Polskiego I Rzeczypospolitej dla spraw prawa ziemskiego normującego stosunki między szlachtą.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Trybunał Główny Koronny · Zobacz więcej »

Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego

Pałac Trybunału Litewskiego na Zamku Dolnym w Wilnie Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego, in.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego · Zobacz więcej »

Ugoda perejasławska

Radziecki znaczek pocztowy z 1954 Ugoda perejasławska – umowa zawarta 18 stycznia 1654 w Perejasławiu pomiędzy Hetmanatem i Bohdanem Chmielnickim a Wasylem Buturlinem, występującym jako pełnomocnik cara Rosji Aleksego I, na mocy której Ukraina została poddana władzy cara Rosji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ugoda perejasławska · Zobacz więcej »

Ukraina (Naddnieprze)

Ukrainy Północ na dole mapy. Carstwa Rosyjskiego określone jako ''UKRAINE ou PAYS DES COSAQUES'' (Ukraina lub ziemie kozackie). Na wschód od Hetmanatu ''OKRAINA'' (pogranicze) określa pograniczne południowe ziemie rosyjskie. drugim rozbiorze. Mapa Thomasa Kitchina, wydawca: Laurie and Whittle (Londyn 1794) prowincji małopolskiej przed rokiem 1660 Ukraina, in.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ukraina (Naddnieprze) · Zobacz więcej »

Ukraina Lewobrzeżna

Ukraina Lewobrzeżna (Lewobrzeże) (ukr. Лівобережна Україна), Zadnieprze – kraina historyczna, część Ukrainy Naddnieprzańskiej leżąca na lewym (wschodnim) brzegu Dniepru.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ukraina Lewobrzeżna · Zobacz więcej »

Ukraina Prawobrzeżna

Ukrainy. Ukraina Prawobrzeżna (Prawobrzeże) (ukr. Правобережна Україна) – kraina historyczna, część Ukrainy Naddnieprzańskiej położona na prawym (zachodnim) brzegu Dniepru.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ukraina Prawobrzeżna · Zobacz więcej »

Unia brzeska

Cerkiew św. Mikołaja w Brześciu, gdzie została podpisana unia brzeska. Ryc. z XVIII wieku Unia brzeska – połączenie Cerkwi prawosławnej z Kościołem łacińskim w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dokonane w Brześciu Litewskim w 1596 roku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Unia brzeska · Zobacz więcej »

Unia hadziacka

Rzeczpospolita Trojga Narodów według unii hadziackiej Dokument przysięgi Jana Kazimierza na tekst unii hadziackiej, 10 czerwca 1659 Unia hadziacka lub Ugoda hadziacka – zawarta 16 września 1658 roku w Hadziaczu umowa między RzecząpospolitąObojga Narodów a Kozackim Wojskiem Zaporoskim, reprezentowanym przez hetmana kozackiego Iwana Wyhowskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Unia hadziacka · Zobacz więcej »

Unia lubelska

Unia lubelska'', obraz Jana Matejki z 1869 roku Rzeczpospolita po unii lubelskiej w 1569 r. Rota przysięgi na Unię panów rad i posłów koronnych i litewskich, lipiec 1569 roku klasztoru dominikanów w Lublinie, według tradycji miejsce zawarcia aktu unii lubelskiej w 1569 roku Akt unii lubelskiej 1 lipca 1569 roku Marcello Bacciarelli ''Unia Lubelska'', 1785–1786, Zamek Królewski w Warszawie. Pomnik Unii Lubelskiej w Lublinie z 1826 roku kościoła franciszkanów w Sanoku wmurowana w 300. rocznicę Unii Lubelskiej Unia lubelska – porozumienie pomiędzy stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego zawarte 1 lipca 1569 na sejmie walnym w Lublinie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Unia lubelska · Zobacz więcej »

Unia realna

Unia realna – związek dwóch lub większej liczby państw, oparty na wspólnych instytucjach państwowych.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Unia realna · Zobacz więcej »

Unia w Krewie

Unia w Krewie lub układ w Krewie, rzadziej umowa krewsko-wołkowyska – akt wydany 14 sierpnia 1385 roku przez wielkiego księcia litewskiego Jagiełłę w Krewie, stanowiący jego zobowiązania przedślubne wobec Królestwa Polskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Unia w Krewie · Zobacz więcej »

Unitarianizm

Unitarianizm – obok luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu i anabaptyzmu, jeden z głównych nurtów reformacji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Unitarianizm · Zobacz więcej »

Uniwersytet Jagielloński

Jan Matejko, „Dzieje Cywilizacji w Polsce”, ''Założenie Szkoły Głównej przeniesieniem do Krakowa ugruntowane. R.P. 1361–1399–1400'', 1888 ul. Jagiellońskiej. Wielkiego Księstwa Litewskiego, na dole herb Akademii Krakowskiej Święty Stanisław z prawąrękąuniesionąw geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem Dziedziniec Collegium Maius Uniwersytet Jagielloński, skr. UJ – polski publiczny uniwersytet w Krakowie, najstarsza polska uczelnia, jeden z najstarszych uniwersytetów na świecie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Uniwersytet Jagielloński · Zobacz więcej »

Urbanizacja

zarchiwizowano.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Urbanizacja · Zobacz więcej »

Urszula Augustyniak

Urszula Anna Augustyniak (ur. 8 kwietnia 1950 w Warszawie) – polska historyk, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny w Instytucie Historycznym UW.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Urszula Augustyniak · Zobacz więcej »

Urzędy I Rzeczypospolitej

Urzędy I Rzeczypospolitej – w I Rzeczypospolitej wyróżniano w porządku starszeństwa.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Urzędy I Rzeczypospolitej · Zobacz więcej »

Urzędy senatorskie

Leonarda Chodźki z 1839 roku Urzędy senatorskie I Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Urzędy senatorskie · Zobacz więcej »

Warmia

Warmia (warm. Warńija, prus. *Wormyan, Wārmi), również Warmia biskupia – kraina historyczna w północno-wschodniej Polsce, stanowiąca część dawnych Prus.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Warmia · Zobacz więcej »

Warszawa

Hejnał warszawski Warszawa, miasto stołeczne WarszawaUstawa z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Warszawa · Zobacz więcej »

Warta

Kaplica św. Jana Nepomucena Źródło Warty w Zawierciu poniżej kaplicy św. Jana Nepomucena Częstochowy Warta Zbiornik Jeziorsko Bazylika archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła) Międzychodu Gorzowie Wielkopolskim Kostrzynie nad OdrąWarta – trzecia pod względem długości rzeka Polski, druga w pełni w jej granicach; główny, prawy dopływ Odry.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Warta · Zobacz więcej »

Władcy Polski

Mapa Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1386–1434) Władcy Polski – lista obejmuje książęta i królów Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Władcy Polski · Zobacz więcej »

Władysław Grabski

Władysław Dominik Grabski (ur. 7 lipca 1874 w Borowie, zm. 1 marca 1938 w Warszawie) – polski polityk narodowej demokracji, ekonomista i historyk, minister skarbu oraz dwukrotny premier II Rzeczypospolitej, autor reformy walutowej (1924).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Władysław Grabski · Zobacz więcej »

Władysław Konopczyński

Władysław Konopczyński, ps.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Władysław Konopczyński · Zobacz więcej »

Wielkie Księstwo Litewskie

Wielkie Księstwo Litewskie (rus. Велїкое кнꙗзство Лїтовское), potocznie: Litwa, w historiografii określana jako Litwa historyczna – państwo powstałe w wyniku zjednoczenia plemiennych księstw litewskich w roku 1236 przez Mendoga.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wielkie Księstwo Litewskie · Zobacz więcej »

Wielkie odkrycia geograficzne

Tabula Idrisiana, była jednąz najdokładniejszych map świata sprzed epoki europejskich wypraw (uwaga: biegun północny znajduje się na dole mapy). Fragment Atlasu Katalońskiego z 1375 roku Gerarda Merkatora z 1587 roku Wielkie odkrycia geograficzne – określenie odkryć geograficznych dokonanych przez europejskich żeglarzy na przełomie XV i XVI wieku, a w szczególności: opłynięcie Przylądka Dobrej Nadziei przez Bartolomeu Diasa (1488), odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (12 października 1492), a następnie jej podbój, podróż Vasco da Gamy do Indii (1498) oraz pierwsza podróż dookoła świata Ferdynanda Magellana (1519–1522).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wielkie odkrycia geograficzne · Zobacz więcej »

Wielkopolska

Wielkopolska – kraina historyczna w środkowej i zachodniej Polsce, na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Południowowielkopolskiej, w dorzeczu środkowej i dolnej Warty; dzielnica historyczna Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wielkopolska · Zobacz więcej »

Wieprz (rzeka)

Wieprz – rzeka w południowo-wschodniej Polsce, prawy dopływ Wisły, o długości 303 km i powierzchni dorzecza ponad 10 tysięcy km².

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wieprz (rzeka) · Zobacz więcej »

Wilno

Wilno (lit. Vilnius, biał. Вільня, Вільнюс, ros. Вильнюс, Вильна, łot. Viļņa, jid. ווילנע.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wilno · Zobacz więcej »

Wincenty Kadłubek

Wincenty Kadłubek, mistrz Wincenty Kadłubek lub mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem (ur. ok. 1150 w Kargowie lub Karwowie, zm. 8 marca 1223 w Jędrzejowie) – autor Kroniki dziejów Polski, uważany za jednąz najważniejszych postaci w dziejach literatury i historiografii polskiej; określany mianem „ojca kultury polskiej”; biskup krakowskiWykorzystano przekłady Brygidy Kürbis i Kazimierza Abgarowicza (Kronika Wincentego Kadłubka, dokumenty średniowieczne).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wincenty Kadłubek · Zobacz więcej »

Wisła

Wisła – najdłuższa rzeka Polski, a także najdłuższa rzeka uchodząca do Morza Bałtyckiego, o długości 1022 km.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wisła · Zobacz więcej »

Wołyń

Ukrainy Pierwotny herb Wołynia Herb Wołynia od 1569 Wołyń – kraina historyczna w dorzeczu górnego Bugu oraz dopływów Dniepru: Prypeci, Styru, Horynia i Słuczy, obecnie część Ukrainy – obwody wołyński i rówieński, zachodnia część żytomierskiego i północne części tarnopolskiego i chmielnickiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wołyń · Zobacz więcej »

Województwo

Województwo – jednostka podziału administracyjnego najwyższego stopnia w Polsce, od 1990 r. jednostka zasadniczego podziału terytorialnego administracji rządowej, a od 1999 r. także jednostka samorządu terytorialnego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo · Zobacz więcej »

Województwo bracławskie

Województwo bracławskie – województwo Rzeczypospolitej, część prowincji małopolskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo bracławskie · Zobacz więcej »

Województwo brzeskolitewskie

240 px Rzeczypospolitej Województwo brzeskolitewskie (brzeskie litewskie, brześciańskie) – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo brzeskolitewskie · Zobacz więcej »

Województwo inflanckie

Województwo inflanckie (Inflanty polskie) na mapie Łotwy Województwo inflanckie (Księstwo Inflanckie), zwane też Inflantami polskimi – północno-wschodnie województwo I Rzeczypospolitej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo inflanckie · Zobacz więcej »

Województwo kijowskie

Kijów (''Kiou'') i okolice na mapie ''Russiae, Moscoviae et Tartariae'' Anthony Jenkinsona (Londyn 1562) Województwo kijowskie. Mapa z 1648 roku. Kijów (''Kiow'') i okolice na mapie ''Tractus Borysthenis Vulgo Dniepr at Niepr dicti.'' Jana Janssona (Amsterdam, 1663) Województwo kijowskie – województwo Wielkiego Księstwa Litewskiego utworzone przez Kazimierza IV Jagiellończyka, istniejące w latach 1471-1569.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo kijowskie · Zobacz więcej »

Województwo mścisławskie

270 px Mohylew w XIX w. Napoleon Orda Województwo mścisławskie – województwo położone we wschodniej części Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo mścisławskie · Zobacz więcej »

Województwo mińskie

Rzeczypospolitej Obojga Narodów Kościół św. Józefa (Bernardynów) w Mińsku Województwo mińskie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów było rozległym chociaż niezbyt ludnym, zwłaszcza w południowej części, województwem położonym na ziemiach ruskich Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo mińskie · Zobacz więcej »

Województwo nowogródzkie (I Rzeczpospolita)

Województwo nowogródzkie – województwo Wielkiego Księstwa Litewskiego, utworzone w 1507 r. z części województwa trockiego, wchodziło w skład Rzeczypospolitej Obojga Narodów od 1569.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo nowogródzkie (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Województwo połockie

Województwo połockie – województwo na Białej Rusi w Wielkim Księstwie Litewskim.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo połockie · Zobacz więcej »

Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita)

Województwo podlaskie (łac. Palatinatus Podlachiae) – województwo I Rzeczypospolitej istniejące w latach 1513–1795 ze stolicąw Drohiczynie, część prowincji małopolskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo podlaskie (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Województwo podolskie

Rzeczypospolitej 1635 Województwo podolskie – województwo Korony Królestwa Polskiego, część prowincji małopolskiej, utworzone w 1434 roku z ziem Podola przyłączonych do Królestwa Polskiego jeszcze w XIV wieku (zob. księstwo podolskie).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo podolskie · Zobacz więcej »

Województwo smoleńskie

Województwo smoleńskie – województwo istniejące nominalnie w latach 1508–1793, faktycznie 1508–1514 i 1611–1654.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo smoleńskie · Zobacz więcej »

Województwo trockie

Województwo trockie – województwo I Rzeczypospolitej, wchodzące w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, ze stolicąw Trokach.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo trockie · Zobacz więcej »

Województwo wileńskie (I Rzeczpospolita)

270 px Województwo wileńskie (łac. Palatinatus Wilnensis) – województwo I Rzeczypospolitej istniejące w latach 1413–1795 ze stolicąw Wilnie; wchodziło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo wileńskie (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Województwo witebskie

270 px Witebsk Czaszniki w województwie witebskim Województwo witebskie – województwo, które było położone na północno-wschodnich kresach Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo witebskie · Zobacz więcej »

Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita)

Województwo wołyńskie – województwo Wielkiego Księstwa Litewskiego, później Korony I Rzeczypospolitej, część prowincji małopolskiej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Województwo wołyńskie (I Rzeczpospolita) · Zobacz więcej »

Wojewoda

Wojewoda („komes pałacowy, palatyn”) – organ administracji państwowej w Polsce, a w przeszłości także w innych krajach słowiańskich i bałkańskich: w Czechach, Rosji, Bułgarii, Mołdawii i Siedmiogrodzie.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojewoda · Zobacz więcej »

Wojna polsko-rosyjska (1654–1667)

Juliusza Kossaka Wojna polsko-rosyjska (1654–1667), wojna moskiewska 1654–1667 – wojna obronna Rzeczypospolitej Obojga Narodów wobec najazdu na jej terytorium wojsk Carstwa Rosyjskiego rozgrywająca się w latach 1654–1667, na czas której przypadł również potop szwedzki (1655-1660).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojna polsko-rosyjska (1654–1667) · Zobacz więcej »

Wojna polsko-rosyjska (1792)

right Wojciecha Kossaka Piechota wojsk koronnych, 1794 Rosyjscy kawalerzyści 1 B KN Wojna polsko-rosyjska w 1792 roku, in.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojna polsko-rosyjska (1792) · Zobacz więcej »

Wojska prywatne

Wojska prywatne (także wojska magnackie, armie prywatne, armie magnackie, oddziały nadworne, milicje) – składały się głównie z zawodowych wojsk zaciężnych, zarówno narodowego jak i cudzoziemskiego autoramentu w XVI-XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojska prywatne · Zobacz więcej »

Wojsko komputowe

right Wojsko komputowe – rodzaj wojsk w Polsce w XVII i XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojsko komputowe · Zobacz więcej »

Wojsko kwarciane

Wojsko kwarciane – zaciężne oddziały wojskowe autoramentu narodowego istniejące tylko w Koronie od ustanowienia w 1563 roku kwarty przez Zygmunta II Augusta.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojsko kwarciane · Zobacz więcej »

Wojsko najemne

Leonardo da Vinci, „Kondotier” (1480) Wojsko najemne (także: najemnicy, żołnierze najemni, kondotierzy, żołnierze fortuny) – formacja wojskowa składająca się z ochotników walczących za pieniądze, najczęściej w służbie obcego wojska dla danego państwa, miasta, władcy lub jakiejś organizacji, a nawet osoby prywatnej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojsko najemne · Zobacz więcej »

Wojsko ordynackie

Wojsko ordynackie, chorągwie ordynackie – oddziały wojskowe wystawiane i utrzymywane na potrzeby Rzeczypospolitej Obojga Narodów przez ordynacje magnackie w XVI-XVIII wieku.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojsko ordynackie · Zobacz więcej »

Wojsko suplementowe

Wojska suplementowe – zawodowi żołnierze powoływani w momentach poważniejszego zagrożenia (najazd tatarski, wojna).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wojsko suplementowe · Zobacz więcej »

Wolna elekcja

Jan Matejko, ''Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja'' (1889) Jana Piotra Norblina (ok. 1790) Elekcja Stanisława Augusta'' przedstawiający elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 na Woli, widoczna szopa senatorska, koło rycerskie z chorągwiami województw Plan pola elekcyjnego na Woli Wikizeszyty audio. Artykuł czytany przez Magdę Karel Wolna elekcja – wybór monarchy nieprzestrzegający zasad sukcesji dynastycznej.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wolna elekcja · Zobacz więcej »

Wyprawy łanowe

Wyprawy łanowe – piesze lub konne jednostki wojska złożone z rekrutów doraźnie powoływanych celem wzmocnienia sił zbrojnych w okresie I Rzeczypospolitej Podstawę prawnąich powołania stanowiła ustawa sejmowa lub uchwały sejmików.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wyprawy łanowe · Zobacz więcej »

Wyprawy dymowe

Wyprawy dymowe – piesze lub konne jednostki wojska złożone z rekrutów doraźnie powoływanych celem wzmocnienia sił zbrojnych w okresie I Rzeczypospolitej Podstawę prawnąich powołania stanowiła ustawa sejmowa lub uchwały sejmików.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Wyprawy dymowe · Zobacz więcej »

Zakład Narodowy im. Ossolińskich

Zakład Narodowy im.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zakład Narodowy im. Ossolińskich · Zobacz więcej »

Zakon krzyżacki

Domy zakonu krzyżackiego w Europie oraz państwo zakonne w Prusach i Inflantach około 1300 roku data dostępu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zakon krzyżacki · Zobacz więcej »

Zaporoże (kraina)

Zaporoże (również znana jako Niż) – historyczna nazwa terytorium nad dolnym Dnieprem, leżącego poniżej tzw.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zaporoże (kraina) · Zobacz więcej »

Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów

200px Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów – szczegółowe przepisy wykonawcze do Konstytucji 3 maja, uchwalone przez Sejm Czteroletni 20 października 1791.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów · Zobacz więcej »

Zastaw spiski

Na niebiesko i zielono zaznaczono zastawione tereny Spisza. Kolorem zielonym zaznaczono dominium lubowlańsko-podolinieckie z siedzibąw Lubowli. Zastaw spiski – umowa zawarta 8 listopada 1412 w Zagrzebiu między królem węgierskim i niemieckim Zygmuntem Luksemburskim a królem Polski Władysławem Jagiełłą.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zastaw spiski · Zobacz więcej »

Złota wolność

''Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja R.P.'' 1573. Jan Matejko Złota wolność – określenie swobód i przywilejów, przysługujących szlachcie w Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Złota wolność · Zobacz więcej »

Złoty polski

Moneta 5 złp z 1831 Złoty polski – obrachunkowa jednostka pieniężna równa 30 groszom, w czasach nowożytnych wybijana jako moneta.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Złoty polski · Zobacz więcej »

Złoty wiek Polski

unii lubelskiej w 1569 r. Wiek XVI jest nazywany złotym wiekiem dziejów Polski.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Złoty wiek Polski · Zobacz więcej »

Zboża

Łan jęczmienia Produkty zbożowe Zboża, rośliny zbożowe – grupa roślin uprawnych z rodziny wiechlinowatych (traw, Poaceae).

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zboża · Zobacz więcej »

Zgoda sandomierska

Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1573 Rzeczpospolita Obojga Narodów w 1569 roku Zgoda sandomierska (ugoda sandomierska) – porozumienie pomiędzy wyznaniami ewangelickimi w I Rzeczypospolitej: luteranami, ewangelikami reformowanymi oraz braćmi czeskimi zawarte 14 kwietnia 1570 roku w Sandomierzu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zgoda sandomierska · Zobacz więcej »

Ziemia (administracja)

Ziemia – jednostka historycznego podziału terytorialnego od czasów Zjednoczonego Królestwa Polskiego do rozbiorów.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Ziemia (administracja) · Zobacz więcej »

Zygmunt II August

Jana Matejki, około 1875, Muzeum Narodowe w Krakowie Portret Zygmunta II Augusta, ok. 1554 Portret króla Zygmunta Augusta w zbroi z lat 50 XVI wieku Szczątki króla wydobyte z grobowca w 1930 roku Pieczęć Zygmunta Augusta z 1553 roku Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie w 1561 Sumy zastawione na dobrach królewskich Korony Królestwa Polskiego według województw w 1569 roku (w czerwonych złotych) Akt Unii Lubelskiej 1 lipca 1569 roku Jana Herburta ''Statuta y Przywileie Koronne'' z 1570 roku Pieczęcie Zygmunta II Augusta Zygmunt II August (ur. 1 sierpnia 1520 w Krakowie, zm. 7 lipca 1572 w Knyszynie) – wielki książę litewski od 1529, król Polski od 1530 (do 1548 koregent); ostatni dziedziczny wielki książę LitwyPo unii lubelskiej (1569) Polska i Litwa stały się jednym państwem, a kolejny wspólny władca (po śmierci Zygmunta Augusta) był wybierany w drodze elekcji.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i Zygmunt II August · Zobacz więcej »

1 lipca

O godzinie północy tego dnia mija połowa roku przestępnego.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i 1 lipca · Zobacz więcej »

1569

Bez opisu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i 1569 · Zobacz więcej »

1795

Bez opisu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i 1795 · Zobacz więcej »

24 października

Bez opisu.

Nowy!!: Rzeczpospolita Obojga Narodów i 24 października · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

I RP, I Rzeczpospolita, IRP, Pierwsza Rzeczpospolita, Pierwsza rzeczpospolita, RzON, Rzeczpospolita Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeczpospolita szlachecka.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »