Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Zainstaluj
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Język staro-cerkiewno-słowiański

Indeks Język staro-cerkiewno-słowiański

Język staro-cerkiewno-słowiański, język scs., język starosłowiański – najstarszy literacki język słowiański, formujący się od połowy IX wieku, oparty głównie na słowiańskich gwarach okolic Sołunia (dzisiejsze Saloniki).

176 kontakty: Accusativus cum infinitivo, Akcent wyrazowy, Aleksandr Wostokow, Alfabet grecki, Antoni Mironowicz, Aoryst, Apostoł eniński, Archaizm, Aspekt (językoznawstwo), Athos, August Leskien, Ławra Peczerska, Biblia, Biblia warszawska, Blatnohrad, Bogdan Walczak, Bogurodzica (pieśń), Bohuslav Havránek, Cesarstwo Bizantyńskie, Chilandar, Chrystianizacja Wielkich Moraw, Chrzest Polski, Chrzest Rusi, Cyryl i Metody, Cyrylica, Czas zaprzeszły, Czasownik posiłkowy, Czernorizec Chrabyr, Czesław Łapicz, Czesław Bartula, Dalmacja, Deklinacja (językoznawstwo), Dialekt, Dyftong, Dyglosja, Dywiz, Enklityka, Epopeja słowiańska, Ewangeliarz Ostromira, Ewangeliarz z Cividale, Filologia, Fleksja, Fonem, Fonologia, Fragmenty Cloza, Franc Miklošič, Franciszek Sławski, František Václav Mareš, Głagolica, Gerard Labuda, ..., Grażdanka, Grupa wschodnia języków południowosłowiańskich, Gwara, Gwara podhalańska, Hadrian II, Halina Karaś, Henrik Birnbaum, Henryk Ułaszyn, Iloczas, Imiesłów przymiotnikowy bierny, Imiesłów przysłówkowy uprzedni, Imperfekt, Intonacja (językoznawstwo), Jan Łoś, Janusz Siatkowski, Janusz Strutyński, Józefa Kobylińska, Język średniogrecki, Język cerkiewnosłowiański, Język dolnołużycki, Język literacki, Język prasłowiański, Język słoweński, Język staropolski, Język staroruski, Języki bałtosłowiańskie, Języki indoeuropejskie, Języki południowosłowiańskie, Języki słowiańskie, Jer (głoska), Jernej Kopitar, Jerzy Rusek, Josef Dobrovský, Karolina Lanckorońska, Kazania świętokrzyskie, Klasztor Zografu, Kocel, Kodeks Assemaniego, Kodeks mariański, Kodeks supraski, Kodeks Zografski, Koniugacja (językoznawstwo), Księga Sawy, Leszek Moszyński, Liczba (językoznawstwo), Liczba podwójna, Macedonia (Grecja), Macedonia (kraina historyczna), Majuskuła, Maria Karpluk, Międzyrostek, Michał III Metystes, Mikulčice, Minuskuła, Mołdawia (kraina historyczna), Modlitewnik synajski, Monaster św. Pantelejmona, Morfologia (językoznawstwo), Moskwa – Trzeci Rzym, Mszał kijowski, Nikołaj Trubieckoj, Nikolas van Wijk, Norman Davies, Ѣ, Ochrydzka szkoła piśmiennicza, Ojcze nasz, Optativus, Orzecznik, Państwo wielkomorawskie, Państwo wschodniofrankijskie, Palatalizacja, Panonia, Paul Diels, Pavol Jozef Šafárik, Poncjusz Piłat, Powieść minionych lat, Prawo sylaby otwartej, Prawosławie, Presławska szkoła piśmiennicza, Przedimek, Przedimek w języku angielskim, Przekład Biblii na język staro-cerkiewno-słowiański, Przestawka, Przydawka, Przypadek, Psałterz synajski, Rękopis, Rościsław (książę wielkomorawski), Rodzaj gramatyczny, Rodzajnik, Rodzajniki w języku francuskim, Roman Szul, Ryt słowiański, Saloniki, Samogłoska nosowa, Słowianie, Sigma, Slawistyka, Sonant, Stanisław Koziara, Stanisław Słoński, Stefan V, Styl (językoznawstwo), Supinum, Syntaktyka (językoznawstwo), Tadeusz Brajerski, Tadeusz Lehr-Spławiński, Tadeusz Milewski (językoznawca), Tłumaczenie dosłowne, Temat wyrazu, Teresa Friedelówna, Transliteracja, Tryb rozkazujący, Ubezdźwięcznienie, Vatroslav Jagić, Václav Vondrák, Wczesna cyrylica, Wiching, Wielka schizma wschodnia, Wiesław Boryś, Wikipedia staro-cerkiewno-słowiańska, Witold Mańczak, Wołoszczyzna, Zabytki fryzyńskie, Zdzisław Stieber, Związek rządu. Rozwiń indeks (126 jeszcze) »

Accusativus cum infinitivo

Accusativus cum infinitivo (acc.c.inf., A.C.I., ACI) – charakterystyczny dla niektórych języków, zwłaszcza łaciny i greki klasycznej, równoważnik zdania dopełnieniowego lub podmiotowego; składa się on z wyrażenia rzeczownikowego w bierniku (łac. accusativus) oraz bezokolicznika (łac. infinitivus).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Accusativus cum infinitivo · Zobacz więcej »

Akcent wyrazowy

Akcent wyrazowy (od „zaśpiew”) – wyróżnienie za pomocąśrodków fonetycznych niektórych sylab w obrębie wyrazu lub syntagmy.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Akcent wyrazowy · Zobacz więcej »

Aleksandr Wostokow

Vostokov - zdjęcie z I dekady XIX wieku Aleksandr Charitonowicz Wostokow (ros: Алекса́ндр Христофо́рович Восто́ков), właściwie Alexander von Ostenek (ur. 28 marca 1781 w Estonii w Arensburgu (ob. Kuressaare), zm. 20 lutego 1864 w Petersburgu) – rosyjski filolog, językoznawca, jeden z twórców rosyjskiej slawistyki, zapoczątkował rozwój językoznawstwa historyczno-porównawczego w Rosji.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Aleksandr Wostokow · Zobacz więcej »

Alfabet grecki

Alfabet grecki – pismo powstałe około IX w. p.n.e., służące do zapisu języka greckiego, oraz niektórych innych języków ludów znajdujących się pod wpływem kultury greckiej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Alfabet grecki · Zobacz więcej »

Antoni Mironowicz

Antoni Mironowicz (ur. 30 października 1959 w Białymstoku) – polski historyk i działacz społeczny narodowości białoruskiej, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu w Białymstoku.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Antoni Mironowicz · Zobacz więcej »

Aoryst

Aoryst (gr. aoristos – „nieokreślony” lub „nieograniczony”), czasem nazywany z łaciny aoristus – czas lub aspekt gramatyczny, występujący w niektórych językach.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Aoryst · Zobacz więcej »

Apostoł eniński

Karta z Apostoła enińskiego Apostoł eniński – pisany cyrylicąmanuskrypt z XI wieku, będący najstarszym znanym lekcjonarzem Nowego Testamentu w przekładzie na język staro-cerkiewno-słowiański.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Apostoł eniński · Zobacz więcej »

Archaizm

Archaizm (gr. archaíos „dawny” od archē „początek”) – wyraz, konstrukcja składniowa lub związek frazeologiczny, który wyszedł z użycia w danej formie języka.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Archaizm · Zobacz więcej »

Aspekt (językoznawstwo)

Aspekt (postać, forma) – kategoria gramatyczna wyrażająca sposób przedstawienia czynności lub stanu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Aspekt (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Athos

Góra Athos Simonos Petra Athos, także Święta Góra (nowogr. Άγιο Όρος, grec. staroż. – Agion Oros) – wspólnota mnichów prawosławnych w Grecji, posiadająca status regionu autonomicznego równego jednostkom administracji zdecentralizowanej, z terytorium obejmującym dalsząod nasady część półwyspu Athos wraz z górąAthos.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Athos · Zobacz więcej »

August Leskien

August Leskien (ur. 8 lipca 1840 w Kilonii, zm. 20 września 1916 w Lipsku) – niemiecki językoznawca, profesor języków słowiańskich na uniwersytecie w Lipsku, jeden z twórców szkoły młodogramatycznej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i August Leskien · Zobacz więcej »

Ławra Peczerska

Ławra Peczerska – prawosławny klasztor w Kijowie, jedno z największych chrześcijańskich centrów na Ukrainie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ławra Peczerska · Zobacz więcej »

Biblia

Tory w języku hebrajskim LXXVTS 10a (zwój ''Proroków mniejszych'') ok. I wieku p.n.e. Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki Dziesięć Przykazań) Johna Wyclifa (XIV wiek) Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku Biblii Królowej Zofii (1455) Biblii Wujka Biblii gdańskiej Biblia (biblion – zwój papirusu, księga; l.m. βιβλία, biblia – księgi), Pismo Święte – wspólna nazwa (hiperonim) różnych dzieł literackich, zwanych kanonami.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Biblia · Zobacz więcej »

Biblia warszawska

Biblia warszawska, dawniej Nowy Przekład, potocznie: „Biblia Ojców”, lub: „Brytyjka” – XX-wieczne protestanckie tłumaczenie Pisma Świętego Starego i Nowego Testamentu z języków oryginalnych (hebrajskiego, aramejskiego i greckiego) na język polski, opracowane przez Komisję Przekładu Pisma Świętego, z inicjatywy Brytyjskiego i Zagranicznego Towarzystwa Biblijnego w Warszawie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Biblia warszawska · Zobacz więcej »

Blatnohrad

Księstwo Błatneńskie bazyliki Blatnohrad (późniejszy Mosaburg, Moosburg, dziś węgierska wieś Zalavár) – słowiański gród warowny założony przez księcia Pribinę w latach 839-847 jako stolica Księstwa Błatneńskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Blatnohrad · Zobacz więcej »

Bogdan Walczak

Bogdan Walczak (ur. 17 lutego 1942 w Miłosławiu, zm. 1 lutego 2022 w Poznaniu) – polski językoznawca, polonista, slawista, profesor nauk humanistycznych, prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Bogdan Walczak · Zobacz więcej »

Bogurodzica (pieśń)

Zapis nutowy Bogurodzica – Collegium Vocale Bydgoszcz Bogurodzica – średniowieczna polska pieśń religijna i najstarszy zachowany wraz z melodiąpolski tekst poetycki.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Bogurodzica (pieśń) · Zobacz więcej »

Bohuslav Havránek

Bohuslav Havránek (ur. 30 stycznia 1893 w Pradze, zm. 2 marca 1978 tamże) – czeski językoznawca, slawista oraz leksykograf, profesor Uniwersytetu Karola w Pradze.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Bohuslav Havránek · Zobacz więcej »

Cesarstwo Bizantyńskie

Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyjskie) Cesarstwo wschodniorzymskie, później Cesarstwo Bizantyńskie (w literaturze przeważnie w formie Cesarstwo Bizantyjskie, choć sąteż odmienne opinie, pot. i skrótowo Bizancjum) – termin historiograficzny, używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego cesarstwa rzymskiego ze stolicąw Konstantynopolu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Cesarstwo Bizantyńskie · Zobacz więcej »

Chilandar

Chilandar (serbski: Хиландар; grecki: Χιλανδαρίου) – klasztor położony w północno-zachodniej części półwyspu Athos.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Chilandar · Zobacz więcej »

Chrystianizacja Wielkich Moraw

Pozostałości kościoła z czasów wielkomorawskich w miejscowości Mikulčice, w dzisiejszych Czechach. Chrystianizacja Wielkich Moraw – proces chrystianizacji państwa wielkomorawskiego we wczesnym średniowieczu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Chrystianizacja Wielkich Moraw · Zobacz więcej »

Chrzest Polski

Chrzest Polski – przyjęcie chrztu przez księcia Polan Mieszka I, tradycyjnie uważane za początek chrystianizacji Polski.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Chrzest Polski · Zobacz więcej »

Chrzest Rusi

Chrzest Włodzimierza. Fresk W. Wasniecowa w soborze włodzimierskim w Kijowie Chrzest Rusi – proces masowego przyjęcia i rozszerzenia chrześcijaństwa (chrystianizacji) na ziemiach Rusi Kijowskiej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Chrzest Rusi · Zobacz więcej »

Cyryl i Metody

Włodzimierz Tetmajer, ''Cyryl i Metody'', katedra św. Mikołaja Biskupa w Kaliszu Święty Cyryl, właściwie Konstantyn (ur. ok. 827 w Tesalonice, zm. 14 lutego 869) i Święty Metody, właśc.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Cyryl i Metody · Zobacz więcej »

Cyrylica

Obszar, na którym używana jest cyrylica Cyrylica – pismo alfabetyczne służące do zapisu języków wschodniosłowiańskich, większości południowosłowiańskich i innych.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Cyrylica · Zobacz więcej »

Czas zaprzeszły

Czas zaprzeszły, Plusquamperfectum – czas stosowany dla podkreślenia uprzedniości czasowej danego zdarzenia, a w szczególności dla wskazania, że jakaś czynność wydarzyła się i zakończyła przed innączynnością, która również miała miejsce w przeszłości.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Czas zaprzeszły · Zobacz więcej »

Czasownik posiłkowy

Czasownik posiłkowy – część mowy, która ma właściwości składniowe i morfologiczne czasowników danego języka, jednak w przeciwieństwie do nich nie ma żadnego znaczenia własnego, a spełnia jedynie funkcje gramatyczne (w szczególności służy do tworzenia form złożonych).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Czasownik posiłkowy · Zobacz więcej »

Czernorizec Chrabyr

Strona najstarszej (1348) kopii dzieła Chrabra Czernorizec Chrabyr (Mnich Chrobry, Mnich Chrabr) – średniowieczny bułgarski pisarz, działający w presławskiej szkole piśmienniczej na przełomie IX i X w. Nie zachowały się żadne dane biograficzne, które wskazywałyby kim był Czernorizec, wiadomo tylko, iż był w jakiś sposób związany z kościołem, o czym świadczy jego imię ('czernorizec'.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Czernorizec Chrabyr · Zobacz więcej »

Czesław Łapicz

Czesław Łapicz (ur. 10 lutego 1945 w Gliniszczu Małym) – polski filolog, zajmujący się slawistykąi językoznawstwem słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Czesław Łapicz · Zobacz więcej »

Czesław Bartula

Czesław Bartula (ur. 1924 w Nawsiu Kołaczyckim, zm. 10 września 2013 w Krakowie) – polski językoznawca, profesor polonistyki i slawistyki, wykładowca WSP/ Akademii Świętokrzyskiej / Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Pedagogicznego im.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Czesław Bartula · Zobacz więcej »

Dalmacja

Położenie Dalmacji w Chorwacji Historyczny herb Dalmacji Dalmacja – kraina historyczna w Chorwacji, Bośni i Hercegowinie oraz Czarnogórze na wschodnim wybrzeżu Adriatyku.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Dalmacja · Zobacz więcej »

Deklinacja (językoznawstwo)

Deklinacja (od „odmieniać”) – odmiana wyrazu (imienia) przez przypadki i liczby.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Deklinacja (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Dialekt

Dialekt, narzecze – wieloznaczny termin lingwistyczny.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Dialekt · Zobacz więcej »

Dyftong

Dyftong, dwugłoska (diphthongos „dwubrzmiący”) – pojedyncza samogłoska (na ogół długa) o zmiennym przebiegu artykulacji, co sprawia, że ucho ludzkie słyszy dwa dźwięki, mimo że sąone zespolone niejako w jeden i mająwłaściwości pojedynczej samogłoski.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Dyftong · Zobacz więcej »

Dyglosja

Dyglosja (z gr. diglossia „dwujęzyczność”) – sytuacja, w której jedna społeczność językowa posługuje się dwiema odmianami języka (systemami językowymi), spełniającymi różne funkcje i mającymi własny zakres zastosowania.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Dyglosja · Zobacz więcej »

Dywiz

Wszystkie dywizy: dywiza-minus - miękka dywiza U+002d lub U+00ad dywiza - U+2010 nierozdzielająca dywiza - U+2011 dywiza punktorowa ⁃ U+2043 minus - lub - U+2212 Zastosowana czcionka: Code2000. Wersja SVG Dywiz, czyli łącznik – znak pisarski oznaczony znakiem - w postaci krótkiej poziomej kreski (krótszej od pauzy i półpauzy) uniesionej ponad podstawowąliniąpisma.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Dywiz · Zobacz więcej »

Enklityka

Enklityka (z gr. enklínein – oprzeć) – wyraz nieposiadający własnego akcentu, lecz tworzący całość akcentowąz wyrazem poprzedzającym.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Enklityka · Zobacz więcej »

Epopeja słowiańska

Epopeja słowiańska (czes. Slovanská epopej) – cykl dwudziestu obrazów Alfonsa Muchy z lat 1910–1928, przedstawiających mitologię i historię Czech oraz innych ludów słowiańskich.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Epopeja słowiańska · Zobacz więcej »

Ewangeliarz Ostromira

Karta z ''Ewangeliarza Ostromira'' Karta z ''Ewangeliarza Ostromira'' Ewangeliarz Ostromira – jeden z najcenniejszych zabytków piśmiennictwa staroruskiego powstały w latach 1056–1057.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ewangeliarz Ostromira · Zobacz więcej »

Ewangeliarz z Cividale

Strona z kodeksu Ewangeliarz z Cividale, Kodeks z Cividale, Kodeks akwilejski – pochodzący z VI/VII wieku ewangeliarz pisany uncjałą, zawierający łaciński tekst Ewangelii Marka.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ewangeliarz z Cividale · Zobacz więcej »

Filologia

Filologia – nauka humanistyczna badająca literaturę kręgu cywilizacyjnego lub narodu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Filologia · Zobacz więcej »

Fleksja

Fleksja – system opozycji słów należących do jednego leksemu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Fleksja · Zobacz więcej »

Fonem

Fonem – podstawowa jednostka struktury fonologicznej mowy.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Fonem · Zobacz więcej »

Fonologia

Fonologia (dawniej głosownia) – nauka o systemach dźwiękowych języków.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Fonologia · Zobacz więcej »

Fragmenty Cloza

Karta nr 5 Fragmenty Cloza (Glagolita Clozianus) – kolekcja pochodzących z XI wieku 14 pisanych głagolicąkart, zawierających urywki z niezachowanego do czasów współczesnych wielkiego zbioru homilii w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Fragmenty Cloza · Zobacz więcej »

Franc Miklošič

Franc Miklošič Franc Miklošič, Franz von Miklosich (ur. 20 listopada 1813 w Radomerščaku k. Ljutomera, zm. 7 marca 1891 w Wiedniu) – słoweński językoznawca i slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Franc Miklošič · Zobacz więcej »

Franciszek Sławski

Franciszek Sławski (ur. 13 maja 1916 w Kopyczyńcach, zm. 19 stycznia 2001 w Krakowie) – polski filolog polski, językoznawca, slawista, dialektolog, etymolog; profesor nauk humanistycznych (1954), członek Polskiej Akademii Nauk (1969) i Polskiej Akademii Umiejętności (1989); autor Słownika etymologicznego języka polskiego (1952–1982).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Franciszek Sławski · Zobacz więcej »

František Václav Mareš

František Václav Mareš (ur. 20 grudnia 1922 w Benešovie, zm. 19 listopada 1994 tamże) – czeski językoznawca.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i František Václav Mareš · Zobacz więcej »

Głagolica

chorwackiej wyspie Krk Przykład głagolicy bułgarskiej i odpowiedniki polskich głosek Tablica z tekstem wyrytym głagolicą„Ojcze nasz” w trzech odmianach głagolicy.Po lewej – pierwotna głagolica okrągła,pośrodku – chorwacka kanciastai po prawej kursywna Głagolica (scs. glagolъ ⰃⰎⰀⰃⰑⰎⰟ „słowo, litera”) – najstarsze znane pismo słowiańskie, którego stworzenie przypisuje się misjonarzowi-apostołowi Konstantemu zwanemu Cyrylem, który wraz z bratem Metodym zapisał w IX wieku za jego pomocąjęzyk słowiański używany w okolicach Salonik; głagolica była pierwotnym alfabetem języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, który miał być językiem liturgicznym Słowian, a w swojej późniejszej fazie rozwojowej, jako język cerkiewnosłowiański, na wiele wieków pozostał językiem literackim warstw wykształconych w kręgu wyznania prawosławnego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Głagolica · Zobacz więcej »

Gerard Labuda

Gerard Labuda (ur. 28 grudnia 1916 w Nowej Hucie koło Kartuz, zm. 1 października 2010 w Poznaniu) – polski historyk mediewista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Gerard Labuda · Zobacz więcej »

Grażdanka

Okładka pierwszej książki opublikowanej w grażdance (1708) Grażdanka (ru skrót odprzymiotnikowy od гражданский шрифт, grażdanskij szrift, tj. pismo świeckie) – zbliżona do form antykwy łacińskiej, graficzna odmiana cyrylicy, opracowana przez Piotra Mohyłę i później wprowadzona w Carstwie Rosyjskim za czasów Piotra I Wielkiego w latach 1708–1711.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Grażdanka · Zobacz więcej »

Grupa wschodnia języków południowosłowiańskich

Grupa wschodnia języków południowosłowiańskich lub grupa bułgarsko-macedońska – grupa dwóch blisko spokrewnionych ze sobąjęzyków południowosłowiańskich, którąstanowiąjęzyk bułgarski i macedoński.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Grupa wschodnia języków południowosłowiańskich · Zobacz więcej »

Gwara

Gwara – termin określający odmiany języka odrębne od odmiany ogólnej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Gwara · Zobacz więcej »

Gwara podhalańska

Gwara podhalańska – jedna z gwar dialektu małopolskiego, występująca na terenie Podhala.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Gwara podhalańska · Zobacz więcej »

Hadrian II

Hadrian II (ur. w 792 w Rzymie, zm. 14 grudnia 872 tamże) – papież w okresie od 14 grudnia 867 do 14 grudnia 872.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Hadrian II · Zobacz więcej »

Halina Karaś

Halina Apolonia Karaś – polska językoznawczyni, dr hab.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Halina Karaś · Zobacz więcej »

Henrik Birnbaum

Henrik Birnbaum (ur. 13 grudnia 1925 we Wrocławiu, zm. 30 kwietnia 2002 w Los Angeles) – amerykański językoznawca, slawista i historyk.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Henrik Birnbaum · Zobacz więcej »

Henryk Ułaszyn

Henryk Ułaszyn (ur. 19 stycznia 1874 w Łychaczysze, zm. 23 maja 1956 w Łodzi) – językoznawca, slawista, profesor uniwersytetu we Lwowie, Poznaniu i Łodzi, działacz społeczny i oświatowy.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Henryk Ułaszyn · Zobacz więcej »

Iloczas

Iloczas – zjawisko prozodyjne, charakteryzujące się różnicowaniem długości trwania sylab lub głosek.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Iloczas · Zobacz więcej »

Imiesłów przymiotnikowy bierny

Imiesłów przymiotnikowy przeszły bierny – część mowy, imiesłów odnoszący się do przedmiotu czynności.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Imiesłów przymiotnikowy bierny · Zobacz więcej »

Imiesłów przysłówkowy uprzedni

Imiesłów przysłówkowy uprzedni – bezosobowa forma czasownika, stosowana w celu wyrażenia uprzedniości jakiejś czynności w stosunku do innej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Imiesłów przysłówkowy uprzedni · Zobacz więcej »

Imperfekt

Imperfekt – czas przeszły prosty (niedokonany).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Imperfekt · Zobacz więcej »

Intonacja (językoznawstwo)

Intonacja – w trakcie wypowiadania tekstu nadawanie mu pewnego rodzaju melodii, poprzez zmianę modulacji głosu, w celu wyrażenia emocji lub tylko dla oddania specyficznego charakteru danej wypowiedzi.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Intonacja (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Jan Łoś

Jan Nepomucen Bonifacy Łoś (ur. 14 maja 1860 w Kielcach, zm. 10 listopada 1928 w Krakowie) – polski językoznawca, slawista, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca gramatyki historycznej języka polskiego, autor fundamentalnej Gramatyki polskiej (1922–1927) i monografii Wiersze polskie w ich dziejowym rozwoju (1920).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Jan Łoś · Zobacz więcej »

Janusz Siatkowski

Janusz Siatkowski (ur. 5 marca 1929 w Warszawie) – językoznawca, slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Janusz Siatkowski · Zobacz więcej »

Janusz Strutyński

Janusz Strutyński (ur. 1932, zm. 23 grudnia 2021) – polski filolog, prof.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Janusz Strutyński · Zobacz więcej »

Józefa Kobylińska

Józefa Kobylińska zd.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Józefa Kobylińska · Zobacz więcej »

Język średniogrecki

Język średniogrecki (greka bizantyjska) – termin określający czwartąfazę w ewolucji języka greckiego, w okresie między założeniem Konstantynopola w roku 330 a jego upadkiem w roku 1453.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język średniogrecki · Zobacz więcej »

Język cerkiewnosłowiański

Język cerkiewnosłowiański (cs.) – język literacki i liturgiczny używany w Cerkwi prawosławnej (także przez prawosławnych w Polsce) oraz części Kościołów greckokatolickich. Wywodzi się z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język cerkiewnosłowiański · Zobacz więcej »

Język dolnołużycki

Język dolnołużycki (dolnołuż.) – jeden z dwóch języków łużyckich, którym posługująsię Dolnołużyczanie na niewielkim obszarze wokół Chociebuża we wschodniej części Niemiec.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język dolnołużycki · Zobacz więcej »

Język literacki

Język literacki – wieloznaczny termin lingwistyczny.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język literacki · Zobacz więcej »

Język prasłowiański

Język prasłowiański – hipotetyczny, rekonstruowany wspólny prajęzyk dawnych Słowian, z którego później wykształciły się wszystkie języki słowiańskie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język prasłowiański · Zobacz więcej »

Język słoweński

Język słoweński (słoweń. lub) – język południowosłowiański, urzędowy w Słowenii i jeden z oficjalnych języków Unii Europejskiej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język słoweński · Zobacz więcej »

Język staropolski

Język staropolski – etap rozwoju języka polskiego w tzw.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język staropolski · Zobacz więcej »

Język staroruski

Język staroruski (star. rus. рѹсьскъ ѩꙁꙑкъ, translit. rusĭskŭ językŭ, zwany także językiem wschodniosłowiańskim) – język wschodniosłowiański używany od X do XV wieku, protoplasta współczesnych języków: białoruskiego, rusińskiego, ukraińskiego i rosyjskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Język staroruski · Zobacz więcej »

Języki bałtosłowiańskie

Różne schematy możliwego pokrewieństwa języków bałtyckich i słowiańskich; Van Wijk, 1923 Języki bałtosłowiańskie, języki bałtycko-słowiańskie – hipotetyczna podrodzina językowa w obrębie języków indoeuropejskich, obejmująca języki bałtyckie i języki słowiańskie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Języki bałtosłowiańskie · Zobacz więcej »

Języki indoeuropejskie

Języki indoeuropejskie – rodzina językowa, największa pod względem liczby mówiących.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Języki indoeuropejskie · Zobacz więcej »

Języki południowosłowiańskie

Kontinuum dialektów południowosłowiańskich z głównymi grupami dialektów Słowianie Języki południowosłowiańskie – jedna z trzech grup języków słowiańskich (obok zachodnio- i wschodniosłowiańskich).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Języki południowosłowiańskie · Zobacz więcej »

Języki słowiańskie

Rozprzestrzenienie języków słowiańskich w Europie Słowianie Języki słowiańskie – grupa języków w obrębie podrodziny bałtosłowiańskiej rodziny języków indoeuropejskich.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Języki słowiańskie · Zobacz więcej »

Jer (głoska)

Jer – jedna z dwóch samogłosek występujących w języku prasłowiańskim, które różniły się od wszystkich pozostałych samogłosek krótszym czasem wymawiania.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Jer (głoska) · Zobacz więcej »

Jernej Kopitar

Grób Jerneja Kopitara w Wiedniu Jernej Kopitar (ur. 21 sierpnia 1780 w Repnju, zm. 11 sierpnia 1844 w Wiedniu) – słoweński językoznawca, slawista, skryptor i kustosz wiedeńskiej biblioteki dworskiej, z którego autorytetem i opiniami liczył się sam Goethe, Humboldt czy bracia Grimm.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Jernej Kopitar · Zobacz więcej »

Jerzy Rusek

Jerzy Rusek (ur. 9 października 1930 w Ruszczy, zm. 15 lutego 2015 w Krakowie) – polski uczony, językoznawca, slawista, bułgarysta i macedonista, wykładowca Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Jerzy Rusek · Zobacz więcej »

Josef Dobrovský

Klasztoru Hradisko Pradze Josef Dobrovský (ur. 17 sierpnia 1753 w Balassagyarmat, zm. 6 stycznia 1829 w Brnie) – czeski filolog, językoznawca, ksiądz i slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Josef Dobrovský · Zobacz więcej »

Karolina Lanckorońska

Karolina Maria Adelajda Franciszka Ksawera Małgorzata Edina Lanckorońska z Brzezia herbu Zadora (ur. 11 sierpnia 1898 w Buchberg am Kamp, Dolna Austria, zm. 25 sierpnia 2002 w Rzymie) – polska historyk i historyk sztuki, nauczycielka akademicka Uniwersytetu Jana Kazimierza, żołnierz Armii Krajowej, więzień obozu koncentracyjnego Ravensbrück, oficer prasowa 2 Korpusu Polskiego Polskich Sił Zbrojnych, po 1945 najszerzej rozpoznawalna działaczka Polonii we Włoszech, inicjatorka i współzałożycielka Polskiego Instytutu Historycznego w Rzymie, pisarka, członek założyciel Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie i członkini Polskiej Akademii Umiejętności.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Karolina Lanckorońska · Zobacz więcej »

Kazania świętokrzyskie

Aleksander Brückner – odkrywca kazań (1895) Widok klasztoru na Łysej Górze około 1825–1850 Kazania świętokrzyskie – polskie średniowieczne kazania, pochodzące prawdopodobnie z końca XIII lub z XIV wieku, uznawane za najstarszy dokument prozatorski stworzony w języku polskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Kazania świętokrzyskie · Zobacz więcej »

Klasztor Zografu

Klasztor Zografu (bułg.: Зографски манастир, Zografski manastir; grec.: Μονή Ζωγράφου, Moní Zográphou) – jeden z klasztorów na Górze Athos.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Klasztor Zografu · Zobacz więcej »

Kocel

Dolna Panonia za panowania Kocela, IX wiek Kocel (ur. ? – zm. 876) (w źródłach występuje również jako: Gozil, Chozilo, Chezilo, Chezul, Kocelj) – od około 861 do 876 roku drugi książę Księstwa Błatneńskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Kocel · Zobacz więcej »

Kodeks Assemaniego

Karta z Kodeksu Assemaniego Kodeks Assemaniego (łac. Codex Assemanius) – pochodzący z przełomu X i XI wieku pergaminowy manuskrypt pisany głagolicą, zawierający zbiór czytań ewangelicznych na niedziele i święta w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Kodeks Assemaniego · Zobacz więcej »

Kodeks mariański

Codex Marianus Kodeks mariański (łac. Codex Marianus) – manuskrypt głagolicki zawierający tekst 4 ewangelii w przekładzie na język staro-cerkiewno-słowiański, pochodzący z końca X wieku lub początku XI wieku.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Kodeks mariański · Zobacz więcej »

Kodeks supraski

Kodeks supraski, właśc.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Kodeks supraski · Zobacz więcej »

Kodeks Zografski

Kodeks Zografski, 1 karta ''Codex Zographensis'' Kodeks Zografski (łac. Codex Zographensis) — rękopis, składający się z 304 pergaminowych kart i zawierający tekst czterech Ewangelii, synaksarion i menologium.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Kodeks Zografski · Zobacz więcej »

Koniugacja (językoznawstwo)

Koniugacja (z łac.) – odmiana czasownika przez osoby, czasy, tryby, strony, liczby, aspekty i inne kategorie gramatyczne.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Koniugacja (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Księga Sawy

Karta z Księgi Sawy Księga Sawy – pisany cyrylicąmanuskrypt z XI wieku, zawierający ewangeliarz w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Księga Sawy · Zobacz więcej »

Leszek Moszyński

Leszek Józef Moszyński (ur. 19 lutego 1928 w Lublinie, zm. 16 kwietnia 2006) – polski slawista i językoznawca.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Leszek Moszyński · Zobacz więcej »

Liczba (językoznawstwo)

Liczba – kategoria gramatyczna dotycząca niektórych części mowy.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Liczba (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Liczba podwójna

Liczba podwójna (liczba mnoga podwójna, dualis) – występująca w niektórych językach (w tym w dawnej polszczyźnie i czeszczyźnie) kategoria gramatyczna, służąca wyrażaniu podwójności, parzystości.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Liczba podwójna · Zobacz więcej »

Macedonia (Grecja)

Macedonia (Macedonia Grecka, Macedonia Egejska, gr. Μακεδονία Makedonia) – kraina historyczna w Grecji.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Macedonia (Grecja) · Zobacz więcej »

Macedonia (kraina historyczna)

Macedonia na tle współczesnego podziału politycznego. Macedonia – region geograficzno-historyczny leżący w granicach Grecji, Macedonii Północnej i Bułgarii (niewielkie części regionu znajdująsię też w Albanii i Kosowie/Serbii).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Macedonia (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

Majuskuła

alfabetu łacińskiego Majuskuła (wersalik, wielka litera, duża litera) – każda z dużych liter alfabetu, tj.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Majuskuła · Zobacz więcej »

Maria Karpluk

Maria Karpluk (ur. 30 października 1925 w Brodach, zm. 2 stycznia 2016 w Głogoczowie) – polska profesor, językoznawczyni, polonistka i slawistka.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Maria Karpluk · Zobacz więcej »

Międzyrostek

MiędzyrostekNiekiedy międzyrostek nazywany jest błędnie wrostkiem.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Międzyrostek · Zobacz więcej »

Michał III Metystes

Michał III Metystes (gr. Μιχαήλ Γ΄, Mikhaēl III; ur. 839 lub 840 w Konstantynopolu, zm. 23 lub 24 września 867 tamże) – cesarz bizantyński od 842, ostatni z dynastii amoryjskiej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Michał III Metystes · Zobacz więcej »

Mikulčice

Mikulčice – miejscowość w Czechach, w kraju południowomorawskim w powiecie Hodonin, w pobliżu granicy ze Słowacją.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Mikulčice · Zobacz więcej »

Minuskuła

Minuskuła (mała litera, litera tekstowa) – każda z małych liter alfabetu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Minuskuła · Zobacz więcej »

Mołdawia (kraina historyczna)

Mołdawia (hist. także Multany) – kraina historyczna w środkowo-wschodniej Europie, obecnie podzielona pomiędzy Rumunię, Mołdawię oraz Ukrainę.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Mołdawia (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

Modlitewnik synajski

Karta z Modlitewnika synajskiego Modlitewnik synajski – liczący 109 kart manuskrypt pisany głagolicą, zawierający zbiór modlitw liturgicznych w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Modlitewnik synajski · Zobacz więcej »

Monaster św. Pantelejmona

Widok na klasztor Monaster św.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Monaster św. Pantelejmona · Zobacz więcej »

Morfologia (językoznawstwo)

Morfologia – dziedzina lingwistyki zajmująca się formami odmiennymi części mowy (fleksja) oraz słowotwórstwem.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Morfologia (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Moskwa – Trzeci Rzym

Vexillum Cesarstwa Bizantyńskiego przejęty przez Wielkie Księstwo Moskiewskie po zawarciu małżeństwa Iwana III Srogiego z ostatniądziedziczkątronu biazntyjskiego, księżniczkąZofiąPaleolog. Herb współczesnej Rosji Insygnia władzy carów rosyjskich. Zgodnie z legendąludowązostały one odziedziczone po cesarzach bizantyjskich Moskwa – Trzeci Rzym – koncepcja historiozoficzna stworzona przez mnicha Filoteusza z Pskowa przypuszczalnie pod koniec XV wieku, głosząca, że pierwszy Rzym upadł na skutek herezji, drugi Rzym – Konstantynopol – na skutek zdrady prawdziwej wiary, trzecim Rzymem jest Moskwa, a czwartego już nie będzie. Najstarszym zachowanym dokumentem, w którym teoria trzech Rzymów została zaprezentowana jest list Filoteusza do księcia Wasyla III z roku 1510.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Moskwa – Trzeci Rzym · Zobacz więcej »

Mszał kijowski

Mszał kijowski, folio 7r Mszał kijowski (także: Fragmenty Kijowskie, łac. Folia Kioviensia, skrót: Kij) – głagolicki zabytek kanoniczny języka staro-cerkiewno-słowiańskiego datowany na wiek X. Ze względów językowych uważany za najbardziej archaiczny dokument piśmiennictwa staro-cerkiewno-słowiańskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Mszał kijowski · Zobacz więcej »

Nikołaj Trubieckoj

Nikołaj Siergiejewicz Trubieckoj (Mikołaj Trubecki,; ur. 16 kwietnia 1890 w Moskwie, zm. 25 czerwca 1938 w Wiedniu) – rosyjski językoznawca, fonolog, jeden z głównych twórców Praskiego Koła Lingwistycznego, współczesnej fonologii i strukturalizmu, teoretyk międzywojennego eurazjatyzmu, książę.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Nikołaj Trubieckoj · Zobacz więcej »

Nikolas van Wijk

Nicolaas van Wijk (ur. 17 października 1880, zm. 7 kwietnia 1941) – holenderski językoznawca, slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Nikolas van Wijk · Zobacz więcej »

Norman Davies

Norman Davies z żoną, 2007 alt.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Norman Davies · Zobacz więcej »

Ѣ

Jać. Warto zwrócić uwagę na postać małej litery w kursywie. Jać (Ѣ, ѣ) (scs., ros., ukr. ять, bułg. ят lub е двойно, serb. јат, chorw. jat) – nazwa 32.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ѣ · Zobacz więcej »

Ochrydzka szkoła piśmiennicza

Codex Assemanius Ochrydzka szkoła piśmiennicza (czasem też po prostu szkoła ochrydzka) – jedna z dwu głównych (obok szkoły presławskiej) szkół piśmiennictwa staro-cerkiewno-słowiańskiego i starobułgarskiego, z centrum w Ochrydzie w średniowiecznej Bułgarii (dziś na terenie Macedonii Północnej).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ochrydzka szkoła piśmiennicza · Zobacz więcej »

Ojcze nasz

Fridolin Leiber, ''Pater noster'' Zygmunta Glogera Jerozolimie kościoła Pater Noster w Jerozolimie Ojcze nasz, Modlitwa Pańska, Modlitwa wzorcowa (łac. Oratio Dominica, Pater Noster) – najstarsza, a zarazem najważniejsza, modlitwa chrześcijan.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ojcze nasz · Zobacz więcej »

Optativus

Optativus (tryb życzący) – tryb czasownika występujący w niektórych językach.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Optativus · Zobacz więcej »

Orzecznik

Orzecznik – część orzeczenia imiennego stanowiąca dopełnienie zdaniowe łącznika i orzekająca o podmiocie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Orzecznik · Zobacz więcej »

Państwo wielkomorawskie

Mapa przedstawiająca hipotezę koegzystowania dwóch księstw Pribiny i Mojmira przed 833 rokiem Terytorium Wielkiej Morawy w czasach Mojmira I Terytorium Wielkiej Morawy w czasach Rościsława Państwo wielkomorawskie (także Wielkie Morawy –,, lub Rzesza Wielkomorawska –) – średniowieczne państwo słowiańskie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Państwo wielkomorawskie · Zobacz więcej »

Państwo wschodniofrankijskie

Państwo wschodniofrankijskie lub Królestwo Franków Wschodnich (Regnum Francorum Orientalium) – jedno z trzech państw powstałych z podziału Królestwa Franków na mocy traktatu z Verdun (843).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Państwo wschodniofrankijskie · Zobacz więcej »

Palatalizacja

Palatalizacja (zmiękczenie) – zjawisko wymowy danej głoski z dodatkowąartykulacjąśrodkowopodniebienną(obok głównego zbliżenia narządów mowy pojawia się zbliżenie środkowej części języka do podniebienia), np.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Palatalizacja · Zobacz więcej »

Panonia

Panonia – w starożytności prowincja rzymska położona między Sawąa Dunajem (dzisiejsze tereny zachodnich Węgier, wschodniej Austrii, północnej Chorwacji, Słowenii oraz północno-zachodniej Serbii).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Panonia · Zobacz więcej »

Paul Diels

Paul Diels (ur. 28 grudnia 1882 w Berlinie, zm. 19 lutego 1963 w Monachium) – niemiecki slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Paul Diels · Zobacz więcej »

Pavol Jozef Šafárik

Pavol Jozef Šafárik (Safáry, Schaffáry, Schafary, Saf(f)arik, Šafarík, Szafarzik;;;;;; ur. 13 majaJerzy Strzelczyk podaje datę urodzenia 13 kwietnia 1795. Prawdopodobnie to pomyłka spowodowana pułapkąjęzykową: czeski „květen” to polski „maj” i słowacki „máj”, czyli piąty miesiąc w roku. 1795 w Kobeliarovie, zm. 26 czerwca 1861 w Pradze) – słowacki poeta, historyk, etnograf, slawista i profesor uniwersytecki.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Pavol Jozef Šafárik · Zobacz więcej »

Poncjusz Piłat

Poncjusz Piłat – od 26 do 36/37 n.e. rzymski prefekt Judei, będącej wówczas częściąprowincji Syria.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Poncjusz Piłat · Zobacz więcej »

Powieść minionych lat

Latopisie Radziwiłłowskim Powieść minionych lat (st.rus. Повѣсть времѧньныхъ лѣтъ,,,, inne polskie nazwy: Powieść doroczna, Powieść lat minionych, Kronika Nestora) – staroruski latopis, opisujący dzieje państwa ruskiego od czasów najdawniejszych (przybycie Ruryka do Nowogrodu Wielkiego) do początku XII wieku, podstawowe źródło do poznania historii wczesnej Rusi Kijowskiej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Powieść minionych lat · Zobacz więcej »

Prawo sylaby otwartej

Prawo sylaby otwartej – prawo fonetyczne języka prasłowiańskiego, zgodnie z którym każda sylaba w wyrazie kończyła się samogłoską.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Prawo sylaby otwartej · Zobacz więcej »

Prawosławie

Cerkiew Świętego Ducha w Białymstoku Cerkiew cmentarna w Lublinie Prawosławie – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierający swądoktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego (istniejąrównież wspólnoty prawosławne rytu zachodniego).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Prawosławie · Zobacz więcej »

Presławska szkoła piśmiennicza

Presławska szkoła piśmiennicza (czasem także po prostu: szkoła presławska) była pierwsząszkołąpiśmiennicząw Bułgarii.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Presławska szkoła piśmiennicza · Zobacz więcej »

Przedimek

brak przedimka Przedimek – część mowy występująca przed rzeczownikiem (także przed konstrukcjąrzeczownikową, a niekiedy również przed przymiotnikiem lub liczebnikiem użytym rzeczownikowo), wskazująca na jego kategorię określoności lub nieokreśloności.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Przedimek · Zobacz więcej »

Przedimek w języku angielskim

Przedimek w języku angielskim – nieodmienna część mowy w języku angielskim należąca do określników.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Przedimek w języku angielskim · Zobacz więcej »

Przekład Biblii na język staro-cerkiewno-słowiański

''Codex Zographensis'' Przekład Biblii na język staro-cerkiewno-słowiański został dokonany w IX–X wieku.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Przekład Biblii na język staro-cerkiewno-słowiański · Zobacz więcej »

Przestawka

Przestawka, inaczej metateza (gr. metáthesis) – jeden z podstawowych zależnych procesów fonetycznych, polegająca na zmianie kolejności sąsiednich głosek.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Przestawka · Zobacz więcej »

Przydawka

Przydawka (zwana również atrybutem) – część zdania określająca rzeczownik lub zaimek rzeczowny.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Przydawka · Zobacz więcej »

Przypadek

Przypadek – kategoria gramatyczna, przez którąodmieniająsię rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, imiesłowy (określane przez to zbiorczym mianem imion), a niekiedy też czasowniki (co w języku polskim nie występuje), będąca odzwierciedleniem ich różnorodnych funkcji.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Przypadek · Zobacz więcej »

Psałterz synajski

Psałterz synajski Psałterz synajski – psałterz pochodzący z XI wieku n.e., napisany klasycznągłagolicąw języku staro-cerkiewno-słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Psałterz synajski · Zobacz więcej »

Rękopis

Pana Tadeusza Rękopis, in.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Rękopis · Zobacz więcej »

Rościsław (książę wielkomorawski)

Rościsław (cz. Rostislav, slowacki Rastislav, w źródłach łacińskich Rastic, Restitius, Rastiz, Rastisclao, Rastislaus; zm. 870) – drugi (po Mojmirze) książę z rodu Mojmirowiców, władca państwa wielkomorawskiego w latach 846-870, święty Cerkwi prawosławnej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Rościsław (książę wielkomorawski) · Zobacz więcej »

Rodzaj gramatyczny

Rodzaj gramatyczny – kategoria gramatyczna, która wyznacza podział rzeczowników na kilka grup.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Rodzaj gramatyczny · Zobacz więcej »

Rodzajnik

Rodzajnik – specyficzny rodzaj przedimka, który oprócz właściwej przedimkowi kategorii określoności bądź nieokreśloności, wyznacza dodatkowo kategorię rodzaju gramatycznego, choć nie we wszystkich językach jest to ścisłe wyznaczenie w każdym przypadku – np.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Rodzajnik · Zobacz więcej »

Rodzajniki w języku francuskim

Rodzajnik w języku francuskim – jeden z określników (determinantów) rzeczownika w języku francuskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Rodzajniki w języku francuskim · Zobacz więcej »

Roman Szul

Roman Szul (ur. 19 października 1952) – polski ekonomista, zajmujący się także zagadnieniami polityczno-językowymi; profesor nadzwyczajny w Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Roman Szul · Zobacz więcej »

Ryt słowiański

Ryt słowiański, głagolicki lub cyrylo-metodiański – słowiańska forma liturgii św. Piotra stworzona przez świętych Cyryla i Metodego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ryt słowiański · Zobacz więcej »

Saloniki

Panorama wschodniej i centralnej części miasta Δημήτριος) – patron miasta Saloniki (Tesaloniki), hist.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Saloniki · Zobacz więcej »

Samogłoska nosowa

Samogłoska nosowa – samogłoska, podczas wymawiania której strumień powietrza przepływa zarówno przez jamę ustną, jak i jamę nosową.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Samogłoska nosowa · Zobacz więcej »

Słowianie

południowosłowiańskim językiem urzędowym Słowianie – grupa etnolingwistyczna w obrębie ludów indoeuropejskich posługujących się językami słowiańskimi.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Słowianie · Zobacz więcej »

Sigma

Sigma (stgr. σῖγμα, nwgr. σίγμα, pisana Σ, σ lub ς) – osiemnasta litera współczesnego alfabetu greckiego, przy czym „Σ” to majuskuła, „σ’ to minuskuła stosowana na początku lub w środku wyrazu, „ς” zaś na jego końcu.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Sigma · Zobacz więcej »

Slawistyka

Slawistyka – interdyscyplinarna dziedzina nauki, obejmująca badanie i opis najogólniej pojmowanych kultur, krajów, narodów i języków słowiańskich.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Slawistyka · Zobacz więcej »

Sonant

Sonant, inaczej spółgłoska sylabiczna – spółgłoska zgłoskotwórcza, tworząca sylabę.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Sonant · Zobacz więcej »

Stanisław Koziara

Stanisław Koziara (ur. 1956) – językoznawca, polonista, wykładowca Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Stanisław Koziara · Zobacz więcej »

Stanisław Słoński

cmentarzu Powązkowskim Stanisław Słoński (ur. 9 października 1879 w Michałowicach, zm. 8 marca 1959 w Warszawie) – polski językoznawca, slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Stanisław Słoński · Zobacz więcej »

Stefan V

Stefan V lub Stefan VI (łac. Stephanus V, ur. w Rzymie, zm. 14 września 891) – papież w okresie od września 885 do 14 września 891.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Stefan V · Zobacz więcej »

Styl (językoznawstwo)

Styl – relacja między znaczeniem tekstu a formąwyrażenia tego sensu za pomocąśrodków językowych, zmieniającąswoje ukształtowanie w zależności od kontekstu społecznego lub zamysłu ekspresywnego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Styl (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Supinum

Supinum – forma czasownika występująca w stosunkowo niewielu językach, która wyraża pewnącelowość, zwykle w połączeniu z czasownikami ruchu (w prasłowiańskim i staro-cerkiewno-słowiańskim tylko po nich).

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Supinum · Zobacz więcej »

Syntaktyka (językoznawstwo)

Syntaktyka, składnia (gr. sýntaxis – „porządek, szyk”, syntaktikós – „porządkujący”) – dział językoznawstwa, który zajmuje się budowąwypowiedzeń.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Syntaktyka (językoznawstwo) · Zobacz więcej »

Tadeusz Brajerski

Tadeusz Brajerski, (ur. 14 listopada 1913 w Żabnie, zm. 24 lipca 1997 w Lublinie) – polski językoznawca.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Tadeusz Brajerski · Zobacz więcej »

Tadeusz Lehr-Spławiński

Grobowiec rodziny Spławińskich na cmentarzu Rakowickim Tadeusz Lehr-Spławiński (ur. 20 września 1891 w Krakowie, zm. 17 lutego 1965 tamże) – polski językoznawca, slawista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i rektor tej uczelni w latach 1938–1939 i 1945–1946, wiceprezes Komisji Intelektualistów i Działaczy Katolickich.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Tadeusz Lehr-Spławiński · Zobacz więcej »

Tadeusz Milewski (językoznawca)

Tadeusz Milewski (ur. 17 maja 1906 w Kołomyi, zm. 5 marca 1966 w Krakowie) – polski językoznawca, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Tadeusz Milewski (językoznawca) · Zobacz więcej »

Tłumaczenie dosłowne

Tłumaczenie dosłowne, tłumaczenie bezpośrednie – tłumaczenie tekstu z jednego języka na drugi słowo po słowie (łacina: verbum pro verbo), niekoniecznie oddające sens całości oryginału.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Tłumaczenie dosłowne · Zobacz więcej »

Temat wyrazu

Temat wyrazu – część wyrazu, która zasadniczo nie uczestniczy w odmianie, pozostająca po usunięciu formantów fleksyjnych.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Temat wyrazu · Zobacz więcej »

Teresa Friedelówna

Teresa Friedel (ur. 28 czerwca 1934 w Toruniu, zm. 28 listopada 2011) – polska filolog, specjalizująca się w filologii słowiańskiej i językoznawstwie słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Teresa Friedelówna · Zobacz więcej »

Transliteracja

Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Transliteracja · Zobacz więcej »

Tryb rozkazujący

Tryb rozkazujący (łac. imperativus) – jeden z podstawowych trybów w mowie.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Tryb rozkazujący · Zobacz więcej »

Ubezdźwięcznienie

Ubezdźwięcznienie (desonoryzacja) – upodobnienie fonetyczne polegające na tym, że spółgłoska dźwięczna traci dźwięczność.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Ubezdźwięcznienie · Zobacz więcej »

Vatroslav Jagić

Vatroslav Jagić (ur. 6 lipca 1838 w Varaždinie, zm. 5 sierpnia 1923 w Wiedniu) – badacz języka chorwackiego i znany slawista.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Vatroslav Jagić · Zobacz więcej »

Václav Vondrák

Václav Vondrák (ur. 22 września 1859 w Dubie, zm. 13 sierpnia 1925 w Brnie) – czeski językoznawca, profesor filologii słowiańskiej.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Václav Vondrák · Zobacz więcej »

Wczesna cyrylica

Wczesna cyrylica – pierwotna wersja cyrylicy, nazywana też bukwicą(od słowa bukwa - litera), która została utworzona dla języka staro-cerkiewno-słowiańskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Wczesna cyrylica · Zobacz więcej »

Wiching

Wiching (zm. 12 września 912) – niemiecki duchowny, biskup nitrzański i pasawski.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Wiching · Zobacz więcej »

Wielka schizma wschodnia

Wielka schizma wschodnia„Schizma wschodnia” jest nazwą, która przyjęła się w wielu opracowaniach, w tym encyklopedii PWN.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Wielka schizma wschodnia · Zobacz więcej »

Wiesław Boryś

Wiesław Stefan Boryś (ur. 4 stycznia 1939 w Bzinie, zm. 29 listopada 2021) – polski slawista, prof.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Wiesław Boryś · Zobacz więcej »

Wikipedia staro-cerkiewno-słowiańska

Wikipedia staro-cerkiewno-słowiańska (scs. Словѣньска Википєдїꙗ) – wersja Wikipedii w języku staro-cerkiewno-słowiańskim.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Wikipedia staro-cerkiewno-słowiańska · Zobacz więcej »

Witold Mańczak

Witold Mańczak (ur. 12 sierpnia 1924 w Sosnowcu, zm. 12 stycznia 2016 w Krakowie) – polski językoznawca, znawca języków romańskich i indoeuropejskich, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek krajowy Polskiej Akademii Umiejętności i członek Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Witold Mańczak · Zobacz więcej »

Wołoszczyzna

Dokument potwierdzający złożenie hołdu lennego z Wołoszczyzny przez Włada Uzurpatora królowi Polski Władysławowi II Jagielle w 1396 roku (widoczna pieczęć Hospodarstwa Wołoskiego) Wołoszczyzna (rum. Țara Românească albo Valahia) – kraina historyczna w Rumunii, obejmująca Nizinę Wołoską, położona pomiędzy Karpatami Południowymi a dolnym Dunajem.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Wołoszczyzna · Zobacz więcej »

Zabytki fryzyńskie

Kodeks Clm 6426, karta 78 recto. Początek ''Zabytku fryzyńskiego I''. Zabytki fryzyńskie, Zabytki fryzyjskie, Fragmenty fryzyńskie lub Fragmenty fryzyjskieWykorzystano przekład Leszka Moszyńskiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Zabytki fryzyńskie · Zobacz więcej »

Zdzisław Stieber

Zdzisław Stieber (ur. 7 czerwca 1903 w Szczakowej, zm. 12 października 1980 w Warszawie) – polski slawista i językoznawca, prof.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Zdzisław Stieber · Zobacz więcej »

Związek rządu

Związek rządu (rekcja) – relacja między powiązanymi elementami zdania, w której jeden musi mieć pewnąz góry ustalonąformę, niezależnie od formy drugiego.

Nowy!!: Język staro-cerkiewno-słowiański i Związek rządu · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Język s-c-s, Język starobułgarski, Język starocerkiewnosłowiański, Język starosłoweński, Język starosłowiański, Język słowianobułgarski, Scs., Staro-cerkiewno-słowiański, Starocerkiewnosłowiański.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »