Szybszy dostęp niż przeglądarce!
138 kontakty: Ablatyw, Absolutyw, Agens, Aglutynacyjność, Archeologia, Aspekt (językoznawstwo), Asymilacja fonetyczna, Asyria, Aszurbanipal, Autochton, Babilon, Cambridge University Press, Celownik (przypadek), Chuzestan, Czas (językoznawstwo), Czas przeszły, Czasownik, Czasownik nieprzechodni, Czasownik przechodni, Dżamdat Nasr, Determinatyw, Dialekt, Dietz-Otto Edzard, Dingir, Dopełniacz (przypadek), Dopełnienie (językoznawstwo), Ebla, Elamici, Enklityka, Epos o Gilgameszu, Ergatyw, Ernest Choquin de Sarzec, Fonem, Fonetyka, Fonologia, Formant (morfologia), François Thureau-Dangin, Fraza nominalna, Futurum, Gatumdug, Girsu, Gudea, Gutejowie, Hetyci, Hieroglify, Homofonia (językoznawstwo), Huryci, Ideogram, Imiesłów, Imperium akadyjskie, ..., Iran, Isztar, Jan Braun, Język akadyjski, Język baskijski, Język buruszaski, Język elamicki, Język ergatywno-absolutywny, Język fiński, Język mongolski, Język perski, Język staroperski, Język tonalny, Język turecki, Język tybetański, Język węgierski, Języki ałtajskie, Języki austroazjatyckie, Języki bantu, Języki chińsko-tybetańskie, Języki dene-kaukaskie, Języki drawidyjskie, Języki izolowane, Języki jenisejskie, Języki kaukaskie, Języki na-dene, Języki nostratyczne, Języki polisyntetyczne, Języki semickie, Języki uralskie, Jules Oppert, Koniugacja (językoznawstwo), Kontrakcja (fonetyka), Lagasz, Larsa, Liczba, Liczba mnoga, Liczba pojedyncza, Lulubejowie, Makrorodzina językowa, Mezopotamia, Miejscownik, Monolit, Morfem, Morfologia (językoznawstwo), Mother Tongue, Nansze, Niniwa, Nippur, Optativus, Petersburg, Pismo klinowe, Pismo logograficzne, Podmiot (językoznawstwo), Pokrewieństwo języków, Przeczenie, Przedrostek, Przydawka, Przydech, Przypadek, Przyrostek, Przysłówek, Pszenica, Rdzeń (językoznawstwo), Rodzaj gramatyczny, Rodzina językowa, Rzeczownik, Słownictwo, Socjolekt, Spółgłoska faryngalna, Spółgłoska krtaniowa, Spółgłoska zwarto-szczelinowa, Strona medialna, Substrat językowy, Sumer, Synereza (językoznawstwo), Szuruppak, Transliteracja, Tryb (językoznawstwo), Typologia języków, Umma (miasto), Ur (miasto), Urartu, Uruk, Wrostek (językoznawstwo), Zaimek, Zapożyczenie językowe, Złożenie (językoznawstwo). Rozwiń indeks (88 jeszcze) »
Ablatyw
right Ablatyw (łac. ablativus, w języku polskim nazywany także pochodnikiem lub oddalnikiem) – przypadek w językach aglutynacyjnych i niektórych fleksyjnych, wyraża odchodzenie i oddzielanie się od czegoś (odwrotnie niż allatyw).
Nowy!!: Język sumeryjski i Ablatyw · Zobacz więcej »
Absolutyw
Absolutyw (łac. absolutivus) – przypadek gramatyczny; w językach ergatywno-absolutywnych określa podmiot czasownika nieprzechodniego oraz dopełnienie czasownika przechodniego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Absolutyw · Zobacz więcej »
Agens
Agens (podmiot czynny) w językoznawstwie – rola semantyczna wykonawcy czynności określonej czasownikiem.
Nowy!!: Język sumeryjski i Agens · Zobacz więcej »
Aglutynacyjność
Aglutynacyjność (dosł. sklejanie), aglutynacja – w językoznawstwie proces morfologiczny polegający na stosowaniu różnego rodzaju afiksów, określających funkcję składniowąwyrazu w wypowiedzeniu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Aglutynacyjność · Zobacz więcej »
Archeologia
autostrady A2 Archeologia (z gr. ἀρχαῖος archaīos – dawny, stary i -λογία -logiā – mowa, nauka) – nauka, której celem jest odtwarzanie społeczno-kulturowej przeszłości człowieka na podstawie znajdujących się w ziemi, na ziemi lub w wodzie źródeł archeologicznych, czyli materialnych pozostałości działań ludzkich.
Nowy!!: Język sumeryjski i Archeologia · Zobacz więcej »
Aspekt (językoznawstwo)
Aspekt (postać, forma) – kategoria gramatyczna wyrażająca sposób przedstawienia czynności lub stanu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Aspekt (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Asymilacja fonetyczna
Asymilacja fonetyczna, upodobnienie fonetyczne (in. uwarunkowania pozycyjne głosek) – jeden z podstawowych zależnych procesów fonetycznych, polegający na upodobnieniu sąsiednich głosek.
Nowy!!: Język sumeryjski i Asymilacja fonetyczna · Zobacz więcej »
Asyria
Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.
Nowy!!: Język sumeryjski i Asyria · Zobacz więcej »
Aszurbanipal
Mapa imperium asyryjskiego za czasów Aszurbanipala (na brązowo) British Museum. Niniwy; zbiory British Museum steli Aszurbanipala; zbiory British Museum Aszurbanipal, Asurbanipal, właśc.
Nowy!!: Język sumeryjski i Aszurbanipal · Zobacz więcej »
Autochton
Laponii. Autochton (autochthon – „z tej ziemi”, „tuziemiec, tubylec”, od autós „sam” i chthōn „ziemia”) – człowiek należący do rdzennej ludności danego obszaru.
Nowy!!: Język sumeryjski i Autochton · Zobacz więcej »
Babilon
Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Babilon · Zobacz więcej »
Cambridge University Press
Siedziba główna wydawnictwa w Cambridge Cambridge University Press – angielska oficyna wydawnicza, działająca od 1534 na mocy edyktu króla Henryka VIII.
Nowy!!: Język sumeryjski i Cambridge University Press · Zobacz więcej »
Celownik (przypadek)
Celownik – jeden z przypadków deklinacji, forma używana jako dopełnienie dalsze (Kasia dała Ali prezent) oraz do oznaczania celu pożytku lub szkody (np. dzieci zepsuły mu telewizor – mu nie dotyczy tu bezpośrednio akcji, a jedynie jej skutków).
Nowy!!: Język sumeryjski i Celownik (przypadek) · Zobacz więcej »
Chuzestan
Chuzestan – ostan w południowo-zachodnim Iranie nad ZatokąPerską.
Nowy!!: Język sumeryjski i Chuzestan · Zobacz więcej »
Czas (językoznawstwo)
Czas – kategoria językowa określająca w czasie czynność, zjawisko lub stan, o których mowa w zdaniu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Czas (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Czas przeszły
Czas przeszły – kategoria gramatyczna (czas gramatyczny) czasownika, która najczęściej wskazuje i nazywa wcześniejszączynność lub wcześniejszy stan niż moment mówienia lub pisania o nich, np.
Nowy!!: Język sumeryjski i Czas przeszły · Zobacz więcej »
Czasownik
Czasownik – część mowy służąca do przedstawiania dziejących się czynności oraz zachodzących stanów.
Nowy!!: Język sumeryjski i Czasownik · Zobacz więcej »
Czasownik nieprzechodni
Czasownik nieprzechodni – czasownik, który nie może mieć dopełnienia bliższego, i w związku z tym nie tworzy strony biernej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Czasownik nieprzechodni · Zobacz więcej »
Czasownik przechodni
Czasownik przechodni – czasownik, który może posiadać dopełnienie bliższe.
Nowy!!: Język sumeryjski i Czasownik przechodni · Zobacz więcej »
Dżamdat Nasr
Rzeźba siedzącego byka pochodząca z wykopalisk w Dżamdat Nasr Dżamdat Nasr – miasto w Iraku, leżące 75 kilometrów na południe od Bagdadu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Dżamdat Nasr · Zobacz więcej »
Determinatyw
Determinatyw („określający” od „wyznaczać, rozróżniać, wskazywać, rozstrzygać”, „z (czego), od, wy-” i „ograniczać” od „słup graniczny, granica, cel, koniec”) – znak stojący w systemach pisma ideograficzno-fonetycznego przed lub po znaku określanym, oznaczający klasę pojęciową, jakąokreślany znak reprezentuje (drzewa, ludzie, bogowie).
Nowy!!: Język sumeryjski i Determinatyw · Zobacz więcej »
Dialekt
Dialekt, narzecze – wieloznaczny termin lingwistyczny.
Nowy!!: Język sumeryjski i Dialekt · Zobacz więcej »
Dietz-Otto Edzard
Dietz-Otto Edzard (ur. 28 sierpnia 1930, zm. 2 czerwca 2004) – niemiecki asyriolog.
Nowy!!: Język sumeryjski i Dietz-Otto Edzard · Zobacz więcej »
Dingir
Dingir (sum. dingir lub diĝir) – sumeryjskie słowo na oznaczenie boga, istoty boskiej (jego odpowiednikiem w języku akadyjskim jest słowo ilu - bóg).
Nowy!!: Język sumeryjski i Dingir · Zobacz więcej »
Dopełniacz (przypadek)
Dopełniacz – drugi przypadek deklinacji, odpowiada na pytania: kogo? czego?.
Nowy!!: Język sumeryjski i Dopełniacz (przypadek) · Zobacz więcej »
Dopełnienie (językoznawstwo)
Dopełnienie – część zdania oznaczająca przedmiot czynności wyrażonej orzeczeniem zdania w stronie czynnej w sposób bezpośredni bądź pośredni.
Nowy!!: Język sumeryjski i Dopełnienie (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Ebla
Ebla – jedno z najważniejszych miast starożytnej Syrii, ok.
Nowy!!: Język sumeryjski i Ebla · Zobacz więcej »
Elamici
Elamici – lud z południowo-zachodniego Iranu, o nieustalonym pochodzeniu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Elamici · Zobacz więcej »
Enklityka
Enklityka (z gr. enklínein – oprzeć) – wyraz nieposiadający własnego akcentu, lecz tworzący całość akcentowąz wyrazem poprzedzającym.
Nowy!!: Język sumeryjski i Enklityka · Zobacz więcej »
Epos o Gilgameszu
Sargona II w Dur-Szarrukin prawdopodobnie przedstawiający Gilgamesza z małym lwem; zbiory Luwru (AO 19862) III dynastii z Ur; zbiory Luwru (AO 3761) Epos o Gilgameszu – akadyjski epos opisujący poszukiwanie przez legendarnego Gilgamesza, władcę sumeryjskiego miasta Unug (akadyjskie Uruk), tajemnicy nieśmiertelności.
Nowy!!: Język sumeryjski i Epos o Gilgameszu · Zobacz więcej »
Ergatyw
Ergatyw – przypadek w językach ergatywno-absolutywnych, określający podmiot czasownika przechodniego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Ergatyw · Zobacz więcej »
Ernest Choquin de Sarzec
Ernest Choquin de Sarzec (ur. 1837 w Rennes, zm. 1901 w Poitiers) – francuski dyplomata, archeolog, odkrywca starożytnej cywilizacji sumeryjskiej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Ernest Choquin de Sarzec · Zobacz więcej »
Fonem
Fonem – podstawowa jednostka struktury fonologicznej mowy.
Nowy!!: Język sumeryjski i Fonem · Zobacz więcej »
Fonetyka
rezonansu magnetycznego. Daniela Jonesa. Fonetyka (dawniej głosownia) – jeden z działów lingwistyki, zajmujący się badaniem dźwięków mowy ludzkiej (zwanych głoskami) od strony ich artykulacji (tj. sposobu wytwarzania za pomocąnarządów mowy - fonetyka artykulacyjna), ich cech fizycznych (dokładniej: akustycznych – fonetyka akustyczna), ich odbierania (fonetyka audytywna).
Nowy!!: Język sumeryjski i Fonetyka · Zobacz więcej »
Fonologia
Fonologia (dawniej głosownia) – nauka o systemach dźwiękowych języków.
Nowy!!: Język sumeryjski i Fonologia · Zobacz więcej »
Formant (morfologia)
Formant, zrostek, afiks (od „element przyczepiony”) – słowotwórcza część wyrazu, dodana do jego rdzenia (podstawy słowotwórczej).
Nowy!!: Język sumeryjski i Formant (morfologia) · Zobacz więcej »
François Thureau-Dangin
François Thureau-Dangin (ur. 3 stycznia 1872 w Paryżu, zm. 24 stycznia 1944 tamże) – francuski archeolog i asyrolog, jeden z pierwszych badaczy języka sumeryjskiego.
Nowy!!: Język sumeryjski i François Thureau-Dangin · Zobacz więcej »
Fraza nominalna
Fraza nominalna, zwana również fraząrzeczownikową, grupąnominalnąlub NP – w gramatykach bezkontekstowych, a zwłaszcza w gramatyce generatywno-transformacyjnej – fraza, której nadrzędnikiem jest rzeczownik.
Nowy!!: Język sumeryjski i Fraza nominalna · Zobacz więcej »
Futurum
Futurum – drugi album studyjny polskiego rapera Fu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Futurum · Zobacz więcej »
Gatumdug
Gatumdug, Gatumdu (sum. dga2-tum3-du10) – w mitologii sumeryjskiej bogini miasta-państwa Lagasz, uważana – podobnie jak bogini Bau, z którąjąpóźniej utożsamiano – za córkę boga Anu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Gatumdug · Zobacz więcej »
Girsu
Urukaginy ok. 2350 p.n.e., znaleziona w Girsu, Muzeum Brytyjskie Girsu (sum. ĝir2-suki) – starożytne miasto założone przez Sumerów w południowej Mezopotamii, ok.
Nowy!!: Język sumeryjski i Girsu · Zobacz więcej »
Gudea
Głowa Gudei (fragment kamiennego posągu); zbiory Luwru (AO 13). Napis „Gudea władca Lagasz” (fragment kamiennego posągu); zbiory Luwru tzw. cylindry Gudei - gliniane walce pokryte inskrypcjąklinowąopisującąbudowę E-ninnu („Domu Pięćdziesiątki”) - świątyni boga Ningirsu w mieście Girsu Gudea (sum. gù.dé.a, tłum. „powołany”) – sumeryjski władca miasta-państwa Lagasz, panujący w 2.
Nowy!!: Język sumeryjski i Gudea · Zobacz więcej »
Gutejowie
Gutejowie (Gutejczycy, Gutowie) – starożytny lud wywodzący się z gór Zagros (dzisiejszy zachodni Iran), o nieznanej bliżej przynależności etnicznej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Gutejowie · Zobacz więcej »
Hetyci
Płaskorzeźba króla Tudhalijasa IV w Yazılıkaya pod HattusąProcesja 12 bogów świata podziemnego; płaskorzeźba z Yazılıkaya Hetyci (biblijni חתי lub HTY) – lud posługujący się indoeuropejskim językiem hetyckim, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa (dzisiejsze Boğazkale) w Anatolii.
Nowy!!: Język sumeryjski i Hetyci · Zobacz więcej »
Hieroglify
Hieroglify ze świątyni w Kom Ombo Hieroglify (hieroglyphiká, dosł. „święte znaki”) – najstarszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Hieroglify · Zobacz więcej »
Homofonia (językoznawstwo)
Homofonia – fonetyczna tożsamość różnych segmentów językowych (głosek, sylab, wyrazów itd.) przy możliwych różnicach w pisowni.
Nowy!!: Język sumeryjski i Homofonia (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Huryci
epoce brązu (kolor różowy). Huryci – lud wywodzący się z Wyżyny Armeńskiej, później zasiedlający Mezopotamię.
Nowy!!: Język sumeryjski i Huryci · Zobacz więcej »
Ideogram
Człowiek z toporem w głowie – hieroglif oznaczający „wroga” lub „śmierć”. Płaskorzeźba ze świątyni w Luksorze piśmie wielkopieczęciowym; postać współczesna '''从''' Ideogram (– "prawzór" – umowny znak graficzny, wyrażający określone pojęcie bez użycia liter. Ideogramami posługuje się współcześnie pismo chińskie, pismo japońskie i dawne pismo w Korei Południowej, a w starożytności także hieroglify egipskie i pismo klinowe. Nie informuje on o wymowie, stąd np. ten sam znak chiński może być w różnych dialektach języka chińskiego wymawiany odmiennie, zachowując swoje znaczenie. Ideogramy wywodząsię z piktogramów: najprostsze ideogramy to obrazy istot lub przedmiotów (ideogram oznaczał konkretnąrzecz wyobrażoną) lub obrazki przedstawiające jakąś czynność np. picia. Z czasem ulegały uproszczeniu, przedstawiając czynności itp. w sposób symboliczny (np. para naszkicowanych nóg oznaczała „chodzić”).
Nowy!!: Język sumeryjski i Ideogram · Zobacz więcej »
Imiesłów
Imiesłów (łac. participium) – nieosobowa forma czasownika mająca cechy składniowe i fleksyjne przymiotnika.
Nowy!!: Język sumeryjski i Imiesłów · Zobacz więcej »
Imperium akadyjskie
Imperium akadyjskie (akad. 𒆳𒌵𒆠, māt Akkadi) – semickie państwo założone przez Sargona Wielkiego, istniejące w latach panowania dynastii akadyjskiej: 2334–2193 p.n.e., na terenie środkowej Mezopotamii, którego stolicąbyło miasto Akad (Agade).
Nowy!!: Język sumeryjski i Imperium akadyjskie · Zobacz więcej »
Iran
Iran (trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a ZatokąPerskąi ZatokąOmańskąna południu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Iran · Zobacz więcej »
Isztar
Tzw. „waza Isztar” z wizerunkiem nagiej bogini w otoczeniu zwierząt (wielorożna tiara na głowie jest symbolem boskości); Larsa; pocz. II tys. p.n.e.; zbiory Luwru (AO 17000) Terakotowa płytka z przedstawieniem Isztar; Esznunna; pocz. II tys. p.n.e.; zbiory Luwru (AO 12456) detal z kudurru (steli) króla babilońskiego Meli-Szipaka, ukazujący ośmioramiennągwiazdę – symbol bogini Isztar Isztar (sum. Inana, asyr. Issar) – w mitologii mezopotamskiej bogini wojny i miłości, z czasem główna i jedyna licząca się bogini panteonu mezopotamskiego; jej kult rozpowszechnił się szeroko na całym obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu – w Syrii i Fenicji (Asztarte) oraz Anatolii (Szauszka); w Babilonii czczona głównie w Uruk w świątyni E-ana („Dom nieba”).
Nowy!!: Język sumeryjski i Isztar · Zobacz więcej »
Jan Braun
Jan Nepomucen Józef Braun (ur. 15 maja 1926 w Łodzi, zm. 29 czerwca 2015) – polski sumerolog i kartwelolog, przez lata związany z Zakładem Wschodu Starożytnego Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Jan Braun · Zobacz więcej »
Język akadyjski
Język akadyjski (akad. lišānum akkadītum), dawniej też zwany „chaldejskim” – język z grupy semickiej, używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. Nazwa języka pochodzi od miasta Akad w środkowej Mezopotamii, stolicy imperium akadyjskiego, założonego około 2350 roku p.n.e. przez Sargona.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język akadyjski · Zobacz więcej »
Język baskijski
Basque Country in Spain and France Język baskijski (nazwy własne, zależnie od dialektu) – język Basków, zamieszkujących kilka prowincji i departamentów na pograniczu Hiszpanii i Francji.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język baskijski · Zobacz więcej »
Język buruszaski
Język buruszaski (w piśmie arabskim: بروشسکی, trl. burū́šaskī, /bʊrʊˈʃæski/) – język izolowany o nieustalonym pochodzeniu, używany przez grupę etnicznąBuruszowie (ok. 90 tys. użytkowników wg danych z 1991 r.), zamieszkałąw Gilgit-Baltistan, terytorium w płn.-wsch.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język buruszaski · Zobacz więcej »
Język elamicki
Tabliczka zapisana pismem elamickim Hitą, elamickim władcąz Awan; najstarszy znany tekst historyczny spisany w języku elamickim; zbiory Luwru. Język elamicki – wymarły język starożytnego Elamu, używany przez lud Elamitów od III tysiąclecia p.n.e. W okresie od VI do IV wieku p.n.e. był oficjalnym językiem starożytnej Persji, wyszedł z użycia po podbojach Aleksandra Wielkiego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język elamicki · Zobacz więcej »
Język ergatywno-absolutywny
Język ergatywno-absolutywny (ergatywny) – według typologii syntaktycznej język, w którym dla wyrażenia agensa (podmiotu zdania przechodniego, a właściwie zdania agentywnego) używa się specjalnego przypadku o nazwie ergatyw, a rolę podmiotu zdania aktywnego i pacjensa określa natomiast absolutyw.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język ergatywno-absolutywny · Zobacz więcej »
Język fiński
Język fiński na obszarze południowej Szwecji (stan na 2005) Język fiński (fiń.) – język należący do podgrupy języków bałtycko-fińskich, zaliczanej do podrodziny języków ugrofińskich z rodziny uralskiej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język fiński · Zobacz więcej »
Język mongolski
Język mongolski (mong.) – główny język z rodziny mongolskiej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język mongolski · Zobacz więcej »
Język perski
Język perski, nowoperski (pers. fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu (po języku arabskim).
Nowy!!: Język sumeryjski i Język perski · Zobacz więcej »
Język staroperski
Język staroperski – wymarły język irański, wraz z awestyjskim i medyjskim, używany w okresie staroirańskim.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język staroperski · Zobacz więcej »
Język tonalny
Języki tonalne na świecie Schemat tonów w języku tajskim Schemat tonów w języku kantońskim Schemat tonów w języku wietnamskim (Hanoi) Schemat tonów w języku wietnamskim (dialekt północny) Schemat tonów w standardowym języku mandaryńskim Język tonalny − język, w którym każda sylaba ma przypisany pewien ton, polegający na odpowiedniej modulacji głosu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język tonalny · Zobacz więcej »
Język turecki
Język turecki (tur., IPA:, Türk dili) – język należący do grupy oguzyjskiej języków tureckich, ojczysty dla ponad 83 mln ludzi na całym świecie, co czyni go najpowszechniejszym ze swojej rodziny językowej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język turecki · Zobacz więcej »
Język tybetański
Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.
Nowy!!: Język sumeryjski i Język tybetański · Zobacz więcej »
Język węgierski
Europy Środkowo-Wschodniej Język węgierski (węg.) – język należący do grupy języków ugryjskich, zaliczanej do podrodziny ugrofińskiej (w ramach rodziny uralskiej).
Nowy!!: Język sumeryjski i Język węgierski · Zobacz więcej »
Języki ałtajskie
Rozmieszczenie geograficzne języków ałtajskich Języki ałtajskie – grupa języków, wcześniej traktowanych jako rodzina językowa.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki ałtajskie · Zobacz więcej »
Języki austroazjatyckie
Rozmieszczenie języków austroazjatyckich Języki austroazjatyckie – rodzina językowa skupiająca języki używane w południowo-wschodniej Azji oraz na małych obszarach rozrzuconych po Indiach i Bangladeszu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki austroazjatyckie · Zobacz więcej »
Języki bantu
Rodziny językowe Afryki Języki bantu – rodzina języków afrykańskich, zaliczana do wielkiej rodziny nigero-kongijskiej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki bantu · Zobacz więcej »
Języki chińsko-tybetańskie
Języki chińsko-tybetańskie (sino-tybetańskie) – hipotetyczna rodzina językowa, do której należąjęzyki używane na terenie Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki chińsko-tybetańskie · Zobacz więcej »
Języki dene-kaukaskie
Zasięg występowania języków zaliczanych do hipotetycznej makrorodziny dene-kaukaskiej Języki dene-kaukaskie – hipotetyczna makrorodzina językowa, postulująca wspólne pochodzenie kilku języków izolowanych na świecie.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki dene-kaukaskie · Zobacz więcej »
Języki drawidyjskie
Języki drawidyjskie – rodzina językowa, obejmująca 85 języków południowych Indii i Sri Lanki.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki drawidyjskie · Zobacz więcej »
Języki izolowane
Języki izolowane, języki odosobnione – języki, które ze względu na swąspecyfikę, tj.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki izolowane · Zobacz więcej »
Języki jenisejskie
Języki jenisejskie – rodzina języków używanych w centralnej Syberii, głównie na terenie kraju krasnojarskiego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki jenisejskie · Zobacz więcej »
Języki kaukaskie
Języki kaukaskie – grupa języków używanych przez rdzennąludność Kaukazu, uznawana przez niektórych językoznawców za rodzinę językową.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki kaukaskie · Zobacz więcej »
Języki na-dene
Języki na-dene Języki na-dene – jedna z większych rodzin języków rdzennej ludności Ameryki Północnej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki na-dene · Zobacz więcej »
Języki nostratyczne
Języki nostratyczne sązaznaczone na zielono Języki nostratyczne – hipotetyczna makrorodzina językowa zaproponowana przez duńskiego językoznawcę Holgera Pedersena w 1903 roku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki nostratyczne · Zobacz więcej »
Języki polisyntetyczne
Języki polisyntetyczne – języki syntetyczne charakteryzujące się obecnościądługich słów złożonych z licznych morfemów, łączonych z reguły bez zmian fonetycznych na szwach morfemicznych.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki polisyntetyczne · Zobacz więcej »
Języki semickie
Współczesny zasięg języków semickich (kolor jasnopomarańczowy) na tle rodziny afroazjatyckiej Języki semickie – rodzina języków, należąca do języków afroazjatyckich, wywodząca się z języka prasemickiego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki semickie · Zobacz więcej »
Języki uralskie
język jukagirski Języki uralskie – rodzina językowa, której językami posługuje się około 24 mln ludzi, zamieszkujących północnąEurazję i Nizinę Węgierską.
Nowy!!: Język sumeryjski i Języki uralskie · Zobacz więcej »
Jules Oppert
Jules Oppert, Julius Oppert (ur. 9 lipca 1825 roku w Hamburgu, zm. 21 sierpnia 1905 roku w Paryżu) – francuski asyrolog niemieckiego pochodzenia, profesor Collège de France, prezydent Akademii Inskrypcji i Literatury Pięknej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Jules Oppert · Zobacz więcej »
Koniugacja (językoznawstwo)
Koniugacja (z łac.) – odmiana czasownika przez osoby, czasy, tryby, strony, liczby, aspekty i inne kategorie gramatyczne.
Nowy!!: Język sumeryjski i Koniugacja (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Kontrakcja (fonetyka)
Kontrakcja – ściągnięcie dwóch samogłosek (sąsiadujących lub rozdzielonych spółgłoską) w jedną.
Nowy!!: Język sumeryjski i Kontrakcja (fonetyka) · Zobacz więcej »
Lagasz
okresie wczesnodynastycznym (ok. 2900-2350 p.n.e.). Lagasz (sum. lagaški) – starożytne miasto-państwo założone przez Sumerów w południowej Mezopotamii; obecnie stanowisko archeologiczne Tell al-Hiba w Iraku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Lagasz · Zobacz więcej »
Larsa
Mapa południowej Mezopotamii z zaznaczonym miastem Larsa Lista Królów Larsy, terakota, zbiory Luwru (AO 7025) Larsa (być może biblijne Ellasar, Genesis 14:1) – starożytne miasto-państwo w południowej Mezopotamii, obecnie stanowisko archeologiczne Tell Senkereh w Iraku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Larsa · Zobacz więcej »
Liczba
Liczby algebraiczne. Liczba – pojęcie abstrakcyjne, jedno z najczęściej używanych w matematyce.
Nowy!!: Język sumeryjski i Liczba · Zobacz więcej »
Liczba mnoga
Liczba mnoga – szereg form fleksyjnych oznaczających wielość przedmiotów.
Nowy!!: Język sumeryjski i Liczba mnoga · Zobacz więcej »
Liczba pojedyncza
Liczba pojedyncza, lp – szereg form fleksyjnych oznaczających pojedynczość przedmiotu lub osoby bez względu na to, czy jest to rzeczywiście jednostka (np. mały chłopiec biegnie), gatunek (np. pies szczeka) czy też zbiorowość (np. armia walczy).
Nowy!!: Język sumeryjski i Liczba pojedyncza · Zobacz więcej »
Lulubejowie
Płaskorzeźba na cześć króla Anubaniniego Lulubejowie – plemię zamieszkujące północno-wschodnie góry Zagros (obecnie Kurdystan na pograniczu iracko-irańsko-tureckim), które obok Gutejów było stałym źródłem niepokojów dla osiadłych mieszkańców Mezopotamii.
Nowy!!: Język sumeryjski i Lulubejowie · Zobacz więcej »
Makrorodzina językowa
Makrorodzina językowa (nadrodzina językowa) – w genetycznej klasyfikacji języków jednostka obejmująca rodzinę językowąplus język(i), które w założeniu sąze sobąspokrewnione wywodząc się od wspólnego prajęzyka.
Nowy!!: Język sumeryjski i Makrorodzina językowa · Zobacz więcej »
Mezopotamia
Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Mezopotamia · Zobacz więcej »
Miejscownik
Miejscownik – forma używana do opisu miejsca akcji.
Nowy!!: Język sumeryjski i Miejscownik · Zobacz więcej »
Monolit
Płaskorzeźba na monolicie Stone Mountain Monolit – geologiczny lub technologiczny twór (np. góra lub obelisk) składający się z pojedynczego bloku skalnego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Monolit · Zobacz więcej »
Morfem
Morfem – najmniejsza grupa fonemów, która niesie ze sobąokreślone znaczenie i której nie można podzielić na mniejsze jednostki znaczeniowe.
Nowy!!: Język sumeryjski i Morfem · Zobacz więcej »
Morfologia (językoznawstwo)
Morfologia – dziedzina lingwistyki zajmująca się formami odmiennymi części mowy (fleksja) oraz słowotwórstwem.
Nowy!!: Język sumeryjski i Morfologia (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Mother Tongue
Mother Tongue – coroczne wydawnictwo Association for the Study of Languages in Prehistory – ASLIP (Stowarzyszenia Badawczego Języków Starożytnych), wychodzące od 1995 roku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Mother Tongue · Zobacz więcej »
Nansze
Nansze – sumeryjska bogini mórz i rybołówstwa morskiego, wiązana również z wróżbiarstwem i wyjaśnianiem snów.
Nowy!!: Język sumeryjski i Nansze · Zobacz więcej »
Niniwa
Niniwa (akad. Ninūa) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, leżące nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu; jedna ze stolic Asyrii.
Nowy!!: Język sumeryjski i Niniwa · Zobacz więcej »
Nippur
Nippur (sum. nibru(EN.LÍL)ki; akad. Nippur, Nippuru) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, pradawna stolica religijna Sumeru i główne miejsce kultu boga Enlila (w świątyni E-kur); obecnie stanowisko archeologiczne Niffar położone w prowincji Al-Kadisijja w Iraku, nieco na północ od miasta Afak i ok.
Nowy!!: Język sumeryjski i Nippur · Zobacz więcej »
Optativus
Optativus (tryb życzący) – tryb czasownika występujący w niektórych językach.
Nowy!!: Język sumeryjski i Optativus · Zobacz więcej »
Petersburg
Petersburg (forma zalecana), Sankt Petersburg (egzonim wariantowy) (Sankt-Pietierburg, potocznie, Pietierburg,, Pitier; dawniej Piotrogród, ros., Leningrad, ros.) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad ZatokąFińską.
Nowy!!: Język sumeryjski i Petersburg · Zobacz więcej »
Pismo klinowe
Mapa ważniejszych stanowisk archeologicznych na których znaleziono archiwa z tekstami zapisanymi pismem klinowym Pismo klinowe – jedna z najstarszych na świecie odmian pisma, powstała na Bliskim Wschodzie, stworzona najprawdopodobniej przez Sumerów ok.
Nowy!!: Język sumeryjski i Pismo klinowe · Zobacz więcej »
Pismo logograficzne
Pismo logograficzne (gr. λόγος, lógos – myśl, rozum, słowo) – typ zapisu języka w systemach glottograficznych, gdy znaki graficzne oznaczająposzczególne pojęciaT.
Nowy!!: Język sumeryjski i Pismo logograficzne · Zobacz więcej »
Podmiot (językoznawstwo)
Podmiot – część zdania, która w zdaniu w stronie czynnej oznacza wykonawcę czynności wyrażonej orzeczeniem, obiekt podlegający procesowi wyrażonemu orzeczeniem lub znajdujący się w stanie wyrażonym orzeczeniem.
Nowy!!: Język sumeryjski i Podmiot (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Pokrewieństwo języków
Pokrewieństwo języków – powiązanie między językami naturalnymi polegające na pochodzeniu tych języków od wspólnego prajęzyka.
Nowy!!: Język sumeryjski i Pokrewieństwo języków · Zobacz więcej »
Przeczenie
Przeczenie – luźna partykuła występująca również w postaci afiksu, która dodana do wypowiedzi lub wyrazu zaprzecza jego treści (negacja zdaniowa i wyrazowa) lub sama stanowi wypowiedź przeczącą(negacja absolutna np. nie).
Nowy!!: Język sumeryjski i Przeczenie · Zobacz więcej »
Przedrostek
Przedrostek, prefiks (od łac. praefixus „przymocowany na przedzie”) – w językoznawstwie jest to fragment wyrazu (tzw. morfem) dodawany do początku słowa podstawowego lub jego rdzenia (czyli do podstawy słowotwórczej), służący tworzeniu wyrazów pochodnych.
Nowy!!: Język sumeryjski i Przedrostek · Zobacz więcej »
Przydawka
Przydawka (zwana również atrybutem) – część zdania określająca rzeczownik lub zaimek rzeczowny.
Nowy!!: Język sumeryjski i Przydawka · Zobacz więcej »
Przydech
Przydech (aspiracja) – zjawisko fonetyczne polegające na energicznym rozwarciu wcześniej zwartych narządów mowy, co daje słaby dźwięk h towarzyszący artykulacji danej spółgłoski zwartej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Przydech · Zobacz więcej »
Przypadek
Przypadek – kategoria gramatyczna, przez którąodmieniająsię rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, imiesłowy (określane przez to zbiorczym mianem imion), a niekiedy też czasowniki (co w języku polskim nie występuje), będąca odzwierciedleniem ich różnorodnych funkcji.
Nowy!!: Język sumeryjski i Przypadek · Zobacz więcej »
Przyrostek
Przyrostek, sufiks (z „dołączony” od „pod” i „umocowany”) – w językoznawstwie jest to każdy fragment wyrazu (jego morfem), o ile jest dodany po jego rdzeniu (czyli podstawie słowotwórczej) i jednocześnie ma właściwości słowotwórcze (czyli nie jest końcówkąfleksyjną).
Nowy!!: Język sumeryjski i Przyrostek · Zobacz więcej »
Przysłówek
Przysłówek – nieodmienna część mowy, która głównie służy jako modyfikator czasownika i przymiotnika.
Nowy!!: Język sumeryjski i Przysłówek · Zobacz więcej »
Pszenica
Kłosy pszenicy: B – ''T. aestivum'', C – ''T. compositum'', D – ''T. turgidum'' Kłos z odsłoniętymi ziarniakami w fazie dojrzałości woskowej Rozmieszczenie upraw pszenicy na świecie Łan dojrzałej pszenicy zwyczajnej młóckę pszenicy (XV w.) Pszenica (Triticum L.) – rodzaj zbóż z rodziny wiechlinowatych.
Nowy!!: Język sumeryjski i Pszenica · Zobacz więcej »
Rdzeń (językoznawstwo)
Rdzeń (niekiedy także pierwiastek; por.) – główny morfem wyrazu, który pozostaje po oddzieleniu od niego wszystkich afiksów.
Nowy!!: Język sumeryjski i Rdzeń (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Rodzaj gramatyczny
Rodzaj gramatyczny – kategoria gramatyczna, która wyznacza podział rzeczowników na kilka grup.
Nowy!!: Język sumeryjski i Rodzaj gramatyczny · Zobacz więcej »
Rodzina językowa
Rodzina językowa – w klasyfikacji języków jednostka obejmująca grupę (zespół) języków, co do których zakłada się, że wywodząsię one od wspólnego prajęzyka; tzw.
Nowy!!: Język sumeryjski i Rodzina językowa · Zobacz więcej »
Rzeczownik
Rzeczownik – samodzielna składniowo i semantycznie odmienna część mowy nazywająca rzeczy, obiekty, miejsca, osoby, czynności, organizmy, zjawiska i pojęcia abstrakcyjne.
Nowy!!: Język sumeryjski i Rzeczownik · Zobacz więcej »
Słownictwo
Słownictwo, inaczej leksyka – ogół wyrazów danego języka; pojedyncza warstwa leksykalna (np. słownictwo neutralne, książkowe, ekspresywne itp.) lub wyrazy używane przez konkretnąosobę.
Nowy!!: Język sumeryjski i Słownictwo · Zobacz więcej »
Socjolekt
Socjolekt – odmiana językowa właściwa dla danej klasy lub grupy społecznej, zawodowej lub subkultury.
Nowy!!: Język sumeryjski i Socjolekt · Zobacz więcej »
Spółgłoska faryngalna
Spółgłoski faryngalne (spółgłoski gardłowe) – spółgłoski szczelinowe artykułowane poprzez silne cofnięcie nasady języka, tak że powstaje szczelina między nagłośniąa tylnąściankąjamy gardłowej.
Nowy!!: Język sumeryjski i Spółgłoska faryngalna · Zobacz więcej »
Spółgłoska krtaniowa
Spółgłoska krtaniowa lub laryngalna – spółgłoska artykułowana w głośni.
Nowy!!: Język sumeryjski i Spółgłoska krtaniowa · Zobacz więcej »
Spółgłoska zwarto-szczelinowa
Spółgłoski zwarto-szczelinowe (afrykaty) powstają, gdy w pierwszej fazie artykulacji dochodzi do blokady przepływu przez jamę ustnąi nosową(zwarcia), po czym tworzy się dostatecznie wąska szczelina, by powstał szum, tarcie.
Nowy!!: Język sumeryjski i Spółgłoska zwarto-szczelinowa · Zobacz więcej »
Strona medialna
Strona medialna – istniejąca w języku praindoeuropejskim strona gramatyczna.
Nowy!!: Język sumeryjski i Strona medialna · Zobacz więcej »
Substrat językowy
Substrat językowy („podłoże”) – pierwotne podłoże językowe (lub etniczno-językowe) na określonym obszarze zamieszkanym później przez ludność używającąinnego języka.
Nowy!!: Język sumeryjski i Substrat językowy · Zobacz więcej »
Sumer
Sumer i jego miasta. W czasach jego istnienia linia brzegowa sięgała miasta Ur. Sumer (Szumer, Sumeria; sum. 𒌦 𒊕 𒈪 𒂵 Ki-en-gir, hebr. שִׁנְעָר Szinear – por. Rdz 10:10) – starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak).
Nowy!!: Język sumeryjski i Sumer · Zobacz więcej »
Synereza (językoznawstwo)
Synereza – wymawianie dwóch samogłosek jako jednej sylaby, przeciwieństwo dierezy, np.
Nowy!!: Język sumeryjski i Synereza (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Szuruppak
Szuruppak – starożytne miasto w Sumerze; obecnie stanowisko archeologiczne Fara w prowincji Al-Kadisijja w Iraku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Szuruppak · Zobacz więcej »
Transliteracja
Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.
Nowy!!: Język sumeryjski i Transliteracja · Zobacz więcej »
Tryb (językoznawstwo)
Tryb – kategoria gramatyczna czasownika wyrażająca stosunek mówiącego do treści wypowiedzenia.
Nowy!!: Język sumeryjski i Tryb (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Typologia języków
Typologia języków – dziedzina językoznawstwa zajmująca się kategoryzowaniem języków ze względu na ich cechy systemowo-strukturalne.
Nowy!!: Język sumeryjski i Typologia języków · Zobacz więcej »
Umma (miasto)
okresie wczesnodynastycznym (ok. 2900-2350 p.n.e.) Umma – starożytne miasto-państwo założone przez Sumerów w południowej Mezopotamii, znane przede wszystkim z długotrwałego sporu granicznego z sąsiadującym miastem-państwem Lagasz; obecnie stanowisko archeologiczne Dżucha (Jūkhā) w Iraku.
Nowy!!: Język sumeryjski i Umma (miasto) · Zobacz więcej »
Ur (miasto)
Ur (sum. uri2/urim2(ŠEŠ.UNUG)ki lub uri5/urim5(ŠEŠ.AB)ki) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, w XXI wieku p.n.e. stolica imperium III dynastii z Ur; obecnie stanowisko archeologiczne Tall al-Mukajjar w Iraku, położone ok.
Nowy!!: Język sumeryjski i Ur (miasto) · Zobacz więcej »
Urartu
Urartu, Ararat, Biajnili, Królestwo Wan (urart. KURbi-a-i-na, orm. Ուրարտու, tur. Urartular, pers. اورارتو) – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, na Wyżynie Armeńskiej (współcześnie terytorium byłego Urartu znajduje się w granicach Armenii, Turcji i Iranu).
Nowy!!: Język sumeryjski i Urartu · Zobacz więcej »
Uruk
Uruk (sum. unug/unuki; akad. Uruk; bibl. Erech) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone nad starym korytem Eufratu, współcześnie stanowisko archeologiczne Warka (też Al-Warka) w południowym Iraku, leżące ok.
Nowy!!: Język sumeryjski i Uruk · Zobacz więcej »
Wrostek (językoznawstwo)
Wrostek, śródrostek (rzad.), infiks (od „w” i „umocowany”)Wrostka (infiksu) nie należy mylić z międzyrostkiem (interfiksem).
Nowy!!: Język sumeryjski i Wrostek (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Zaimek
Zaimek – część mowy zastępująca rzeczownik (np. ja), przymiotnik (np. mój), przysłówek (np. tam) lub liczebnik (np. tyle) i pełniąca ich funkcje w zdaniu.
Nowy!!: Język sumeryjski i Zaimek · Zobacz więcej »
Zapożyczenie językowe
Zapożyczenie językowe, inaczej pożyczka, wyraz obcy – element językowy zaczerpnięty z języka obcego, który zadomowił się w mniejszym lub większym stopniu jako element języka rodzimego.
Nowy!!: Język sumeryjski i Zapożyczenie językowe · Zobacz więcej »
Złożenie (językoznawstwo)
Złożenie – wyraz powstały przez połączenie co najmniej dwóch rdzeni lub ich derywatów za pomocąmiędzyrostka.
Nowy!!: Język sumeryjski i Złożenie (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
