Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Exemplum

Indeks Exemplum

Exemplum, egzemplum, kommemoracja (łac. commemoratio), przykład, wzór – w retoryce i dialektyce argument z wydarzenia lub wydarzeń rzeczywistych czy fikcyjnych, który jest elementem wypowiedzi.

39 kontakty: Albert Gorzkowski, Ambroży z Mediolanu, Andrzej Borowski (literaturoznawca), Antonomazja, Argumentacja, Arystoteles, Augustyn z Hippony, Łacina, Cyceron, Dialektyka, Dominikanie, Exempla, Gatunek literacki, Herkules, Hieronim ze Strydonu, Jan Amor Tarnowski, Janusz Tazbir, Jerzy Axer, Jerzy Ossoliński, Kwintylian, Maria Cytowska, Narracja (retoryka), Nowela, Opowiadanie, Piotr Skarga, Porównanie, Prometeusz (mitologia), Proza, Puszka Pandory, Retoryka, Romuald Turasiewicz, Stanisław Orzechowski (pisarz), Tertulian, Topika, Topiki, Topos, Wnioskowanie entymematyczne, Wypowiedź, Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych.

Albert Gorzkowski

Albert Juliusz Gorzkowski (ur. 26 sierpnia 1971 w Tarnowie) – polski badacz literatury staropolskiej i dawnej, eseista i tłumacz, znawca starożytnej retoryki i filologii biblijnej, profesor nadzwyczajny Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek pisma poświęconego kulturze renesansu – „Terminus”, wykładowca akademicki.

Nowy!!: Exemplum i Albert Gorzkowski · Zobacz więcej »

Ambroży z Mediolanu

Ambroży z Mediolanu (ur. ok. 340 w Trewirze, zm. 4 kwietnia 397 w Mediolanie) – arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, wyznawca, ojciec i doktor Kościoła.

Nowy!!: Exemplum i Ambroży z Mediolanu · Zobacz więcej »

Andrzej Borowski (literaturoznawca)

Andrzej Stanisław Borowski (ur. 1945) – literaturoznawca, teoretyk i historyk literatury, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności (2012–2018), emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, b. kierownik Katedry Historii Literatury Staropolskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor zwyczajny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, członek Rady Wydawniczej Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, członek Rady Akademii Artes Liberales.

Nowy!!: Exemplum i Andrzej Borowski (literaturoznawca) · Zobacz więcej »

Antonomazja

Antonomazja (gr. antonomasía, łac. prōnōminātiō) – odmiana metonimii, zastąpienie nazwy własnej osoby lub przedmiotu innąnazwą(najczęściej epitetem).

Nowy!!: Exemplum i Antonomazja · Zobacz więcej »

Argumentacja

Argumentacja lub argumentowanie, dowodzenie – trzecia, główna część wypowiedzi, której zadaniem jest przedstawienie tezy głoszonej przez autora oraz udowodnienie jej za pomocąargumentów.

Nowy!!: Exemplum i Argumentacja · Zobacz więcej »

Arystoteles

Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.

Nowy!!: Exemplum i Arystoteles · Zobacz więcej »

Augustyn z Hippony

Philippe’a de Champaigne Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi PrawosławnejPor.

Nowy!!: Exemplum i Augustyn z Hippony · Zobacz więcej »

Łacina

Łacina, język łaciński (łac.) – język indoeuropejski z latynofaliskiej podgrupy języków italskich.

Nowy!!: Exemplum i Łacina · Zobacz więcej »

Cyceron

Marek Tulliusz Cyceron, inaczej Marek Tulliusz CyceroNiekiedy w literaturze polskiej można również spotkać formy Ciceron lub Cicero.

Nowy!!: Exemplum i Cyceron · Zobacz więcej »

Dialektyka

Cornelisa Corta z 1565 roku. Dialektyka – nauka zajmująca się poprawnościąargumentacji i refutacji podczas wypowiedzi.

Nowy!!: Exemplum i Dialektyka · Zobacz więcej »

Dominikanie

Dominikanie, Zakon Kaznodziejski (łac. Ordo Praedicatorum) – katolicki zakon męski założony w 1216 r. przez św. Dominika Guzmána „szczególnie dla kaznodziejstwa i zbawiania dusz”.

Nowy!!: Exemplum i Dominikanie · Zobacz więcej »

Exempla

Exempla – gatunek piśmiennictwa hagiograficznego ilustrujący „budujące przykłady” z życia świętych.

Nowy!!: Exemplum i Exempla · Zobacz więcej »

Gatunek literacki

Gatunek literacki – forma utworu literackiego; jednostka klasyfikacyjna podrzędna względem rodzaju i nadrzędna do odmiany gatunkowej.

Nowy!!: Exemplum i Gatunek literacki · Zobacz więcej »

Herkules

Herkules – ubóstwiony heros mitologii rzymskiej, którego kult w późniejszym okresie zlał się całkowicie z greckim herosem Heraklesem.

Nowy!!: Exemplum i Herkules · Zobacz więcej »

Hieronim ze Strydonu

Hieronim ze Strydonu (ur. między 331 a 347 w Strydonie, zm. 30 września 420 w Betlejem) – święty Kościoła katolickiego, doktor Kościoła, apologeta chrześcijaństwa; święty Kościoła prawosławnego i koptyjskiego, wyznawca.

Nowy!!: Exemplum i Hieronim ze Strydonu · Zobacz więcej »

Jan Amor Tarnowski

Pałac Jana Tarnowskiego w Krakowie przed pożarem (później Wielopolskich) Jan Amor Tarnowski herbu Leliwa, łacińska forma nazwiska Joannes Tarnovius (ur. 1488 w Tarnowie, zm. 16 maja 1561 w Wiewiórce) – pamiętnikarz, teoretyk wojskowości, mówca, kasztelan krakowski od 1536, wojewoda krakowski od 1535, wojewoda ruski od 1527, kasztelan wojnicki od 1522, starosta sandomierski, lubaczowski, stryjski, chmielnicki, w latach 1527–1533, 1539–1546, 1547–1551, 1554–1555 i 1557–1559 dzierżył buławę hetmana wielkiego koronnego.

Nowy!!: Exemplum i Jan Amor Tarnowski · Zobacz więcej »

Janusz Tazbir

Nagrobek Janusza Tazbira. (autor: arch. Tomasz Skorupa) Janusz Tazbir (ur. 5 sierpnia 1927 w Kałuszynie, zm. 3 maja 2016 w Warszawie) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, badacz dziejów kultury staropolskiej oraz reformacji i kontrreformacji w Polsce, członek Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Exemplum i Janusz Tazbir · Zobacz więcej »

Jerzy Axer

Jerzy Axer (ur. 18 kwietnia 1946 r. w Łodzi) – polski filolog klasyczny, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, od 2022 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Exemplum i Jerzy Axer · Zobacz więcej »

Jerzy Ossoliński

Jerzy Ossoliński, portret Peetera Danckersa de Rij po 1643 roku Stefano Della Bella ''Wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w 1633'' – akwaforta Stefano Della Bella (fragmenty) zamku w Ossolinie fundacji Jerzego Ossolińskiego Kościół św. Józefa w Klimontowie fundacji Jerzego Ossolińskiego Jerzy Ossoliński herbu Topór (ur. 15 grudnia 1595 w Sandomierzu, zm. 9 sierpnia 1650 w Warszawie) – marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie w 1631 roku i marszałek sejmu zwyczajnego w Warszawie w 1635 roku, dyplomata, podstoli wielki koronny od 1630, marszałek sejmu 1631, starosta bydgoski od 1633, podskarbi nadworny koronny w latach 1632-1636, wojewoda sandomierski od 1636, podkanclerzy koronny od 1638, kanclerz wielki koronny od 1643, starosta lubelski w latach 1649–1650, starosta lubomelski w 1639 roku, lubaczowski w latach 1637–1645 i 1648–1650, bogusławski, brodnicki, rycki, dorpacki, adzelski, stanisławowski, bydgoski w latach 1632–1644, starosta żydaczowski w 1650 roku, starosta radoszycki w 1625 rokuJan Kwak, Sejm warszawski 1626 roku, Opole 1985, s. 21.

Nowy!!: Exemplum i Jerzy Ossoliński · Zobacz więcej »

Kwintylian

Kroniki norymberskiej), 1493. Pomnik Kwintyliana w Calahorra (Hiszpania) Marcus Fabius Quintilianus (ok. 35 – ok. 96) – rzymski retor i pedagog w dziedzinie teorii wymowy.

Nowy!!: Exemplum i Kwintylian · Zobacz więcej »

Maria Cytowska

Maria Cytowska (ur. 6 marca 1922 w Warszawie, zm. 14 listopada 2007 tamże) – polska filolog klasyczna, badaczka kultury antycznej i jej recepcji w literaturze polskiej oraz europejskiej; zasłużony wykładowca akademicki, tłumaczka i edytor literatury klasycznej oraz renesansowej (w tym pism Erazma z Rotterdamu).

Nowy!!: Exemplum i Maria Cytowska · Zobacz więcej »

Narracja (retoryka)

florenckie z około 1477 roku. Narracja – druga część wypowiedzi, której zadaniem jest przedstawienie faktów lub pojęć dotyczących omawianej sprawy w taki sposób, aby odbiorca podzielił z mówcąlub pisarzem ich odpowiedniąinterpretację.

Nowy!!: Exemplum i Narracja (retoryka) · Zobacz więcej »

Nowela

Nowela Nowela (wł. novella – nowość) – krótki utwór literacki, pisany prozą, charakteryzujący się wyraźnie zarysowanąi sprawnie skrojonąakcjągłówną, mocno udramatyzowaną, która zmierza do punktu kulminacyjnego.

Nowy!!: Exemplum i Nowela · Zobacz więcej »

Opowiadanie

Opowiadanie – krótki utwór literacki o prostej akcji, niewielkich rozmiarach, najczęściej jednowątkowej fabule, pisany prozą.

Nowy!!: Exemplum i Opowiadanie · Zobacz więcej »

Piotr Skarga

Tablica pamiątkowa w Krakowie Krypta ks. Piotra Skargi w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie Piotr Skarga herbu Pawęża, SJSkrót łac. SI Societas Iesu używany także SJ z ang. Society of Jesus lub TJ pol. Towarzystwo Jezusowe zob.

Nowy!!: Exemplum i Piotr Skarga · Zobacz więcej »

Porównanie

Porównanie, comparatio (w niektórych kontekstach także similitudo) – dwuczłonowa konstrukcja semantyczna, w której cechy przedmiotu lub zjawiska (czyli tego, co porównujemy, comparandum) do scharakteryzowanego w członie pierwszego słowa zostająuwydatnione przez wskazanie na jego podobieństwo do przedmiotów lub zjawisk scharakteryzowanych w członie naszego pierwszego słowa (czyli tego, do czego porównujemy, comparans).

Nowy!!: Exemplum i Porównanie · Zobacz więcej »

Prometeusz (mitologia)

Ukaranie Prometeusza, Muzeum Pergamońskie, Berlin, eksp. nr 8 Luki Giordana, druga połowa XVII w., Muzeum Narodowe w Warszawie Prometeusz (gr. Promētheús, "myślący w przód") – w mitologii greckiej jeden z tytanów.

Nowy!!: Exemplum i Prometeusz (mitologia) · Zobacz więcej »

Proza

Karta rękopisu powieści ''Biesy'' Fiodora Dostojewskiego Drukowany tekst prozatorski: fragment karty z pierwszej edycji ''Biesów'' Fiodora Dostojewskiego Proza – pojęcie z zakresu teorii literatury, mające różne znaczenia.

Nowy!!: Exemplum i Proza · Zobacz więcej »

Puszka Pandory

Pandora z puszką(Lawrence Alma-Tadema) Puszka Pandory – artefakt z mitologii greckiej; naczynie, które Pandora otrzymała od bogów i którego miała nigdy nie otwierać.

Nowy!!: Exemplum i Puszka Pandory · Zobacz więcej »

Retoryka

Justynian. Napis głosi: ''Retoryka (...) jest najcudowniejsząze wszystkich umiejętności''. Retoryka – sztuka budowania artystycznej, perswazyjnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej, nauka o niej, refleksja teoretyczna, jak również wiedza o komunikacji słownej, obrazowej i zachowawczej pomiędzy autorem wypowiedzi a jej odbiorcami.

Nowy!!: Exemplum i Retoryka · Zobacz więcej »

Romuald Turasiewicz

Romuald Turasiewicz (ur. 11 października 1930 w Bydgoszczy, zm. 31 stycznia 2005 w Krakowie) – filolog klasyczny, brat Adama; od 1976 profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1997 do 2002 profesor Katedry Filologii Klasycznej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego; od 1990 członek PAU.

Nowy!!: Exemplum i Romuald Turasiewicz · Zobacz więcej »

Stanisław Orzechowski (pisarz)

Mikołaj Oleśnicki i stolnik sandomierski Stanisław Lupa Podlodowski Stanisław Orzechowski łac.

Nowy!!: Exemplum i Stanisław Orzechowski (pisarz) · Zobacz więcej »

Tertulian

Tertullian Quintus Septimius Florens Tertullianus (ur. pomiędzy 150 a 160 w Kartaginie, zm. 240 tamże)Stefan Swieżawski - „Dzieje Europejskiej Filozofii Klasycznej” s. 331 – łaciński teolog z Afryki Północnej, nawrócony na chrześcijaństwo w 190 roku lub około 195 roku (zobacz też Adolf Harnack, Bonwetsch i in.), stał się jego najgorliwszym w owym czasie apologetą.

Nowy!!: Exemplum i Tertulian · Zobacz więcej »

Topika

Bibliotece opactwa św. Galla pod sygnaturą818, pagina 253. Topika – nauka zajmująca się wynajdywaniem, analizą, klasyfikacjąi zastosowaniem toposów, czyli miejsc wspólnych (komunałów), używanych podczas argumentacji lub refutacji w wypowiedzi albo dyskusji.

Nowy!!: Exemplum i Topika · Zobacz więcej »

Topiki

#TAM Topiki (Arystoteles).

Nowy!!: Exemplum i Topiki · Zobacz więcej »

Topos

bibliotece opactwa św. Galla pod sygnaturą818, pagina 253 Topos lub miejsce wspólne, w dawniejszych polskich pracach niekiedy komunał – twierdzenie przyjmowane w danej kulturze bez dowodu, będące podstawąargumentacji (według definicji dialektycznej); gotowy do użycia, powszechnie znany argument, o dużej sile perswazyjnej, który można zastosować do udowadniania dowolnej tezy podczas wypowiedzi (według definicji retorycznej); ponadczasowy konstant w literaturze, przejawiający się w tożsamych znakach, motywach i sformułowaniach (według definicji literackiej)W polskiej literaturze naukowej występujądwie formy mianownika liczby mnogiej: toposy lub topoi.

Nowy!!: Exemplum i Topos · Zobacz więcej »

Wnioskowanie entymematyczne

Wnioskowanie entymematyczne, także entymemat lub entymem (z gr. ἐν θυμῶ – w umyśle) – takie wnioskowanie dedukcyjne, w którym została przemilczana któraś z przesłanek.

Nowy!!: Exemplum i Wnioskowanie entymematyczne · Zobacz więcej »

Wypowiedź

Wypowiedź lub wypowiedzenie, niekiedy stanowisko lub oświadczenie – ustny lub pisemny, rzeczywisty komunikat językowy wyrażający stanowisko, pogląd czy opinię autora.

Nowy!!: Exemplum i Wypowiedź · Zobacz więcej »

Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych

Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych (łac. Ordo Fratrum Minorum Conventualium, siglum: OFMConv, pot. franciszkanie, franciszkanie konwentualni, franciszkanie czarni) – katolicka wspólnota zakonna z grupy zakonów żebrzących, z rodziny franciszkańskiej, założona w 1209 przez św.

Nowy!!: Exemplum i Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Egzempla, Egzemplum, Kommemoracja, Przykład.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »