Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Njaja

Indeks Njaja

Njaja (sanskryt: न्याय, trl. nyāya „wzorzec, procedura, wywód, metoda, reguła, maksyma” – wtórnie „logika, epistemologia, metodologia”) – klasyczny system filozofii indyjskiej (zaliczany do grup astika i sat darśana).

61 kontakty: Aćarja, Anwiksziki, Śiwaizm, Astika, Atman, Awatara, Ćajtanja Mahaprabhu, Bhakti, Bhasarwadźńa, Bihar, Brahma, Brahman, Bramin, Buddhi, Buddyzm, Darśan, Dźinizm, Dźiwanmukta, Dewa, Dharma, Epistemologia, Filozofia buddyjska, Filozofia indyjska, Gangeśa Kaśjapa, Gautama Akszapada, Iśwara, Indie, Jadźńa, Karma, Karnataka, Kaszmir (region), Kleśa, Manas (religia), Metodologia, Mimansa, Paśupatowie, Pudźa, Samadhi, Sankhja, Sansara, Sanskryt, Soteriologia, Transliteracja, Udajana, Uddjotakara Bharadwadźa, Upaniszady, VII wiek, Waćaspati Miśra, Waiśeszika, Wisznu, ..., Wisznuizm, Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, Wyzwolenie w hinduizmie, XII wiek, XIV wiek, 1050, 1100, 1150, 200, 900, 980. Rozwiń indeks (11 jeszcze) »

Aćarja

Aćarja (dewanagari आचार्य, transliteracja ācārya, ang. acharya, jap. ajari; tyb. Lobpyn) – mistrz, profesor.

Nowy!!: Njaja i Aćarja · Zobacz więcej »

Anwiksziki

Anwiksziki (sanskr. - badanie, wnikanie; trl. dewanagari: ānvīkṣikī) – pojęcie w filozofii indyjskiej oznaczające wczesny nurt filozoficzny, z którego wykształciła się njaja (w okresie vātsyāyany ānvīkṣika była uznawana za jej synonim).

Nowy!!: Njaja i Anwiksziki · Zobacz więcej »

Śiwaizm

Śiwy z Bengaluru Śiwaizm, siwaizm (sanskrycka litera श transliterowana i wymawiana jest jako „ś”) – monolatryczny odłam hinduistyczny uznający Śiwę za najwyższego Boga.

Nowy!!: Njaja i Śiwaizm · Zobacz więcej »

Astika

Astika – pojęcie pochodzące z hinduizmu oznaczające osobę bądź szkołę filozoficznąakceptującąautorytet Wed.

Nowy!!: Njaja i Astika · Zobacz więcej »

Atman

Atman (dewanagari आत्म ātman, sanskr. oddech, आत्मा) – w hinduizmie określenie duszy rozumianej jako indywidualna jaźń, obecna w każdej żywej istocie.

Nowy!!: Njaja i Atman · Zobacz więcej »

Awatara

Wisznu w postaci ryby – Matsjawatara Awatara (także Awatar) (dewanagari अवतार, transliteracja avatāra, ang. avatara, zstąpienie, "zejście, inkarnacja”) – w hinduizmie wcielenie (inkarnacja) bóstwa, które zstępuje z nieba na ziemię w postaci śmiertelnej – ludzkiej, zwierzęcej lub hybrydalnej).

Nowy!!: Njaja i Awatara · Zobacz więcej »

Ćajtanja Mahaprabhu

Ćajtanja Mahaprabhu (dewanagari चैतन्य महाप्रभु, ang. Chaitanya Mahaprabhu, właściwie: Wiśwambharamiśra, także: Gaura, Gauranga) (ur. 1486 w Majapur, zm. 1534) – XVI-wieczny święty, duchowny, mistyk i reformator hinduizmu.

Nowy!!: Njaja i Ćajtanja Mahaprabhu · Zobacz więcej »

Bhakti

pudźy – popularnej bhaktyjskiej praktyki Bhakti (sanskr. bhakti – przywiązanie, miłość; termin zwykle oddawany jako pobożność) – forma religijności w hinduizmie przejawiająca się głębokim emocjonalnym i intelektualnym oddaniem bogu, której metaforąmoże być miłosny związek z bóstwem, a zarazem niezwykle silny, żywiołowy ruch religijno-społeczny.

Nowy!!: Njaja i Bhakti · Zobacz więcej »

Bhasarwadźńa

Bhasarwadźńa (sanskr. Bhāsarvadźńa)(ok. 860-920) - filozof indyjski.

Nowy!!: Njaja i Bhasarwadźńa · Zobacz więcej »

Bihar

Bihar (hindi बिहार, trb. Bihar, trl. Bihār; ang. Bihar) – stan w północno-wschodnich Indiach ze stolicąw Patnie.

Nowy!!: Njaja i Bihar · Zobacz więcej »

Brahma

Brahma Brahma (dewanagari ब्रह्मा) – w hinduizmie wraz z Wisznu i Śiwątworzy Trimurti.

Nowy!!: Njaja i Brahma · Zobacz więcej »

Brahman

Brahman (sanskryt ब्रह्मन्) – w hinduizmie to absolut, najwyższy,osobowy posiadający cechę wieczności (sat).

Nowy!!: Njaja i Brahman · Zobacz więcej »

Bramin

Bramin podczas odprawiania ceremonii ogniowej Bramin (Dewanagari: ब्राह्मण trl. brāhmaṇa) – w hinduizmie członek najwyższej warny: klasy kapłańskiej.

Nowy!!: Njaja i Bramin · Zobacz więcej »

Buddhi

Buddhi (od rdzenia budh „budzić, obudzony, przebudzony”) – kategoria ontyczna, pierwiastek subtelny w religiach dharmicznych.

Nowy!!: Njaja i Buddhi · Zobacz więcej »

Buddyzm

„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.

Nowy!!: Njaja i Buddyzm · Zobacz więcej »

Darśan

Sadhu udzielający błogosławieństwa poprzez wzrok i gest dłoni (mudra) Darśana (dewanagari दर्शन, trl. darśana, hindi darśan) – sanskryckie słowo znaczące dokładnie spojrzenie i pogląd, które służy do nazywania czynności obcowania z guru lub bóstwem.

Nowy!!: Njaja i Darśan · Zobacz więcej »

Dźinizm

Swastyka – jeden z symboli dźinizmu Otwarta dłoń – inny symbol dźinizmu Dźinizm (też dżinizm, sanskryt जैन धर्म – trl. jaina dharma, trb. dźajna dharma) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e. w reakcji na silnie zrytualizowany braminizm.

Nowy!!: Njaja i Dźinizm · Zobacz więcej »

Dźiwanmukta

Dźiwanmukta (dewanagari, trl. jīvanmukta „Wyzwolony za życia”) – hinduistyczny tytuł odnoszący się do człowieka, który jeszcze żyje w ciele fizycznym, ale jest już wyzwolony z kołowrotu wcieleń (samsary).

Nowy!!: Njaja i Dźiwanmukta · Zobacz więcej »

Dewa

Dhanwantari Dewa Dewa (dewanagari देव, trl. deva – „świetlisty”, „jaśniejący”, „oświecony”, ang. Deva, synonimy w innych językach: tybetański lha, chiński tiān (天), koreański chǒn, japoński ten, wiet. thiên) – nieposiadająca ciała fizycznego istota nadprzyrodzona, bóg lub półbóg, występujący w religiach dharmicznych i mitach kultur azjatyckich.

Nowy!!: Njaja i Dewa · Zobacz więcej »

Dharma

Dharma (skt. धर्म; pali Dhamma धम्म; chiń. 法, pinyin fǎ; kor. pŏp 법, talma; jap. 法 hō lub ダルマ daruma; wiet. pháp, đạt-ma; tyb. ལྷ་ཆོས།, Wylie lha chos) – wieloznaczny termin występujący w religiach dharmicznych, np.

Nowy!!: Njaja i Dharma · Zobacz więcej »

Epistemologia

Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.

Nowy!!: Njaja i Epistemologia · Zobacz więcej »

Filozofia buddyjska

Filozofia buddyjska – została zapoczątkowana przez Buddę, prawdopodobnie w VI wieku p.n.e. lub V wieku p.n.e.

Nowy!!: Njaja i Filozofia buddyjska · Zobacz więcej »

Filozofia indyjska

Mapa Indii Filozofia indyjska – filozofia uprawiana na subkontynencie indyjskim oraz na obszarach, w których zaznaczyły się indyjskie wpływy kulturowe (jak Azja Środkowa, Tybet, Indonezja, Indochiny).

Nowy!!: Njaja i Filozofia indyjska · Zobacz więcej »

Gangeśa Kaśjapa

Gangeśa Kaśjapa (znany także jako Gangeśwara) (XII–XIII w.) – filozof indyjski.

Nowy!!: Njaja i Gangeśa Kaśjapa · Zobacz więcej »

Gautama Akszapada

Akszapada Gautama (dewanagari अक्षपाद गोतम, trl. Akṣapāda Gautama, ang. Akshapada Gautama) – filozof indyjski żyjący w IV wieku.

Nowy!!: Njaja i Gautama Akszapada · Zobacz więcej »

Iśwara

Iśwara (dewanagari ईश्वर trl. Īśvara, Iś oznacza „panowanie”) – w hinduizmie, Najwyższy Bóg osobowy, Pan bądź rządca wszechświata, jednak nie Stwórca.

Nowy!!: Njaja i Iśwara · Zobacz więcej »

Indie

Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.

Nowy!!: Njaja i Indie · Zobacz więcej »

Jadźńa

Jadźńa odprawiana podczas ślubu hinduskiego Jadźńa w świątyni w Waranasi Jadźńa (dewanagari यज्ञ, trl. yajńa, ang. Yajna) – dosłownie "ofiara"; rytuał ofiarny w tradycji wedyjskiej hinduizmu.

Nowy!!: Njaja i Jadźńa · Zobacz więcej »

Karma

Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 yè, kor. 업ǒp; jap. gō; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.

Nowy!!: Njaja i Karma · Zobacz więcej »

Karnataka

Herb Karnataka (hindi कर्नाटक, trb.: Karnataka, trl.: Karnāṭaka; kannada ಕರ್ನಾಟಕ; ang. Karnataka) – stan leżący na południu Indii, przed rokiem 1973 nosił nazwę Mysore po tym, jak powstał z wcześniej istniejącego na jego obszarze królestwa o tej samej nazwie w 1950 r.

Nowy!!: Njaja i Karnataka · Zobacz więcej »

Kaszmir (region)

chińskie. Kaszmir – jeden z 4 regionów Dżammu i Kaszmiru.

Nowy!!: Njaja i Kaszmir (region) · Zobacz więcej »

Kleśa

Kleśa (sanskryt क्लेशा, trl. kleśā, uciążliwość) – czynniki, które według Patańdźalego, autora podręcznika jogi klasycznej, sąprzyczynącierpienia.

Nowy!!: Njaja i Kleśa · Zobacz więcej »

Manas (religia)

Manas – termin oznaczający umysł w religiach dharmicznych.

Nowy!!: Njaja i Manas (religia) · Zobacz więcej »

Metodologia

Metodologia – nauka o metodach badań naukowych, ich skuteczności i wartości poznawczej.

Nowy!!: Njaja i Metodologia · Zobacz więcej »

Mimansa

Mimansa (dewanagari मीमांसा, trl. Mīmāṃsā) – ortodoksyjny kierunek w filozofii indyjskiej, jedna z darśan.

Nowy!!: Njaja i Mimansa · Zobacz więcej »

Paśupatowie

Paśupatowie – jedna z sześciu głównych szkół śiwaizmu.

Nowy!!: Njaja i Paśupatowie · Zobacz więcej »

Pudźa

Nataradźi Pudźa (dewanagari पूजा, trl. pūjā, ang. Puja, „wielbienie, ofiara, szacunek”) – hinduistyczny obrzęd religijny, podczas którego składa się bóstwu ofiarę.

Nowy!!: Njaja i Pudźa · Zobacz więcej »

Samadhi

Samādhi (nie mylić z mahasamadhi) (skt समाधि, chiń. sanmade 三摩提 lub sanmei 三昧, kor. samadi 사마디 lub sammae 삼매, jap. さんまい, wiet. tam-ma-địa) – w religiach dharmicznych oznacza medytacyjne pochłonięcie, stan osiągany dzięki wytrwałej praktyce medytacji (np. zazen lub innej), polegający na głębokiej koncentracji niezakłóconej zewnętrznymi bodźcami.

Nowy!!: Njaja i Samadhi · Zobacz więcej »

Sankhja

Sankhja (sāṁkhya) – dualistyczny, ortodoksyjny, to znaczy uznający autorytet wed, system filozofii indyjskiej.

Nowy!!: Njaja i Sankhja · Zobacz więcej »

Sansara

Saṅsāra lub saṃsāra (pali, sans.: संसार, tel.: సంసారం; chiń.: trad. 輪迴, upr. 轮回, pinyin lún huí, jap.: 輪廻 rinne) – w hinduizmie, dźinizmie i buddyzmie termin dosłownie oznacza nieustanne wędrowanie, czyli kołowrót narodzin i śmierci, cykl reinkarnacji, któremu od niezmierzonego okresu podlegająwszystkie żywe istoty włącznie z istotami boskimi (dewy).

Nowy!!: Njaja i Sansara · Zobacz więcej »

Sanskryt

Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Nowy!!: Njaja i Sanskryt · Zobacz więcej »

Soteriologia

Soteriologia (z gr. σωτήρ soter – zbawca, λόγος logos – słowo) – wywodzi się z antycznej Grecji, tzw.

Nowy!!: Njaja i Soteriologia · Zobacz więcej »

Transliteracja

Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.

Nowy!!: Njaja i Transliteracja · Zobacz więcej »

Udajana

Udajana – indyjski filozof z X wieku n.e. Pochodził z Mithili (północny Bihar).

Nowy!!: Njaja i Udajana · Zobacz więcej »

Uddjotakara Bharadwadźa

Uddjotakara (znany także jako Uddjotakara Bharawadźa i Paśupataćarja) – filozof i logik hinduski z VII wieku ze szkoły njaja.

Nowy!!: Njaja i Uddjotakara Bharadwadźa · Zobacz więcej »

Upaniszady

Upaniszady (dewanagari उपनिषद्, trl. Upaniṣad) – najpóźniejsze, bo pochodzące z VIII–III w. p.n.e., teksty, należące do wedyjskiego objawienia (śruti) o treści religijno-filozoficznej.

Nowy!!: Njaja i Upaniszady · Zobacz więcej »

VII wiek

VI wiek VIII wiek 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700.

Nowy!!: Njaja i VII wiek · Zobacz więcej »

Waćaspati Miśra

Waćaspati Miśra (sanskryt वाचस्पति मिश्र) – filozof hinduski z Mithili ze szkoły njaja, działający około 850 roku n.e. Bramin z grupy Smarta.

Nowy!!: Njaja i Waćaspati Miśra · Zobacz więcej »

Waiśeszika

Filozofia Waiśesziki. Waiśeszika – klasyczny system filozofii indyjskiej (zaliczany do grup astika i sat darśana).

Nowy!!: Njaja i Waiśeszika · Zobacz więcej »

Wisznu

Wisznu Wisznu (hindi: विष्णु) – jeden z najpopularniejszych dewów w hinduizmie, jedyny hinduski bóg czczony w wisznuizmie (największym wyznaniu hinduistycznym).

Nowy!!: Njaja i Wisznu · Zobacz więcej »

Wisznuizm

Posąg Wisznu Wisznuicki sadhu nad Gangesem Kryszna i gopi Wisznuizm (nazywany przez wielu wyznawców waisznawizmem (ew. wajsznawizmem) od oryginalnej nazwy sanskryckiej) – gałąź hinduizmu, w której Wisznu lub jeden z jego awatarów wielbiony jest jako najwyższy Bóg.

Nowy!!: Njaja i Wisznuizm · Zobacz więcej »

Wydawnictwo Akademickie „Dialog”

Wydawnictwo Akademickie „Dialog” – polskie wydawnictwo założone w roku 1992.

Nowy!!: Njaja i Wydawnictwo Akademickie „Dialog” · Zobacz więcej »

Wyzwolenie w hinduizmie

Wyzwolenie – stan będący celem rozwoju duchowego w tych tradycjach hinduistycznych, które dążądo uwolnienia od cykliczności sansary, prawa karmana zmuszającego do ponownej inkarnacji na Ziemi i doświadczanego tutaj cierpienia materialnej egzystencji.

Nowy!!: Njaja i Wyzwolenie w hinduizmie · Zobacz więcej »

XII wiek

XI wiek XIII wiek Lata 1100. • Lata 1110. • Lata 1120. • Lata 1130. • Lata 1140. • Lata 1150. • Lata 1160. • Lata 1170. • Lata 1180. • Lata 1190. 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 Europa w XII wieku.

Nowy!!: Njaja i XII wiek · Zobacz więcej »

XIV wiek

XIII wiek XV wiek Lata 1300. • Lata 1310. • Lata 1320. • Lata 1330. • Lata 1340. • Lata 1350. • Lata 1360. • Lata 1370. • Lata 1380. • Lata 1390. 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400.

Nowy!!: Njaja i XIV wiek · Zobacz więcej »

1050

Bez opisu.

Nowy!!: Njaja i 1050 · Zobacz więcej »

1100

Bez opisu.

Nowy!!: Njaja i 1100 · Zobacz więcej »

1150

Bez opisu.

Nowy!!: Njaja i 1150 · Zobacz więcej »

200

Bez opisu.

Nowy!!: Njaja i 200 · Zobacz więcej »

900

Bez opisu.

Nowy!!: Njaja i 900 · Zobacz więcej »

980

Bez opisu.

Nowy!!: Njaja i 980 · Zobacz więcej »

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »