127 kontakty: Alveolata, Ameba (biologia), Amoebozoa, Aparat Golgiego, Apikompleksy, Świdrowce, Autotrofizm, Łacina, Brunatnice, Bruzdnice, Cercozoa, Charophyta, Chlorofile, Chryzofity, Cytoplazma, Didinium, Drapieżnictwo, Dyfuzja, Dyfuzja wspomagana, Ektoplazma (biologia komórki), Euglena zielona, Eugleniny, Eukarionty, Ewolucja, Excavata, Fagocytoza, Fikobiliny, Filogeneza, Gabonionta, Gameta, Glaukofity, Glikogen, Glony, Grypania spiralis, Grzyby, Haptofity, Heterolobosea, Heterotrofizm, Incertae sedis, Jądro komórkowe, Karoteny, Kinetoplast, Kinetoplastydy, Klad, Klasyfikacja biologiczna, Koniugacja (biologia), Krasnorosty, Królestwo (biologia), Kryptomonady, Ksantofile, ..., Kwas deoksyrybonukleinowy, Labiryntulorośla, Lęgniowce, Likopen, Lizosom, Lynn Margulis, Makronukleus, Materiał zapasowy roślin, Metamonada, Mikronukleus, Miksotrofizm, Mitochondrium, Nibynóżki, Nietoperze, Okrzemki, Opaliny, Opisthokonta, Organellum, Organizm jednokomórkowy, Orzęski, Osmoza, Otwornice, Owady uskrzydlone, Pantofelek, Pasożytnictwo, Pellikula, Pierwotniaki, Pinocytoza, Plamka oczna, Plastyd, Podział komórki, Promienice, Protisty grzybopodobne, Protisty roślinopodobne, Różnowiciowce, Reotaksja, Rhizaria, Rośliny, Rośliny zielone, Robert Whittaker, Rozmnażanie płciowe, Rzęsistki, Rzęska, Saprotrof, Słonecznice, Skamieniałości, Skoczki akrokontyczne, Skrobia, Stramenopile, Symbioza, Systematyka organizmów, Takson, Takson monofiletyczny, Takson parafiletyczny, Takson polifiletyczny, Taksonomia, Tłuszcze, Thomas Cavalier-Smith, Tkanka, Tobołki (glony), Transport aktywny, Typ (biologia), Wakuola, Wchłanianie pokarmu, Wić, Wiciowce, Wiciowce kołnierzykowe, Wirczyk, Wtórna endosymbioza, Zarodnik, Zarodziec pasmowy, Zarodziowce, Złotowiciowce, Zegar molekularny, Zielenice, Zmienność genetyczna, Zwierzęta. Rozwiń indeks (77 jeszcze) »
Alveolata
Alveolata – takson eukariotów należący do supergrupy Sar.
Nowy!!: Protisty i Alveolata · Zobacz więcej »
Ameba (biologia)
Ameboidalne ciało ''Chaos carolinense'' Ameba, pełzak (z greckiego amoibe 'przemiana') – nazwa jednokomórkowych organizmów (w tradycyjnym ujęciu – pierwotniaków) o zmiennym kształcie ciała, poruszających się ruchem pełzakowatym za pomocąnibynóżek.
Nowy!!: Protisty i Ameba (biologia) · Zobacz więcej »
Amoebozoa
Amoebozoa – takson eukariontów o statusie supergrupy.
Nowy!!: Protisty i Amoebozoa · Zobacz więcej »
Aparat Golgiego
Mikrofotografia aparatu Golgiego widocznego jako stos półkolistych czarnych pierścieni w dolnej części obrazu. Liczne koliste pęcherzyki sąwidoczne w pobliżu organellum gładka siateczka śródplazmatyczna (sER), '''5.''' rybosom na rER, '''6.''' białka transportowane, '''7.''' pęcherzyk transportowy, '''8.''' aparat Golgiego, '''9.''' biegun cis aparatu Golgiego, '''10.''' biegun trans aparatu Golgiego, '''11.''' cysterna aparatu Golgiego Aparat Golgiego – organellum występujące powszechnie w komórkach eukariotycznych, służące chemicznym modyfikacjom wytwarzanych przez komórkę substancji, ich sortowaniu oraz dystrybucji w obrębie komórki.
Nowy!!: Protisty i Aparat Golgiego · Zobacz więcej »
Apikompleksy
Apikompleksy (Apicomplexa, sporowce, Sporozoa) – organizmy wyłącznie pasożytnicze, wyróżniające się obecnościątzw.
Nowy!!: Protisty i Apikompleksy · Zobacz więcej »
Świdrowce
Świdrowce (trypanosomy, Trypanosomatidae Doflein, 1901) – rodzina pasożytniczych pierwotniaków powodujących choroby zwierząt w tym człowieka.
Nowy!!: Protisty i Świdrowce · Zobacz więcej »
Autotrofizm
Toczek (przykład autotrofa) Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.
Nowy!!: Protisty i Autotrofizm · Zobacz więcej »
Łacina
Łacina, język łaciński (łac.) – język indoeuropejski z latynofaliskiej podgrupy języków italskich.
Nowy!!: Protisty i Łacina · Zobacz więcej »
Brunatnice
Brunatnice (Phaeophyta) – gromada protistów roślinopodobnych, zaliczanych do glonów.
Nowy!!: Protisty i Brunatnice · Zobacz więcej »
Bruzdnice
Bruzdnice (Dinoflagellata) – takson glonów zaliczanych niegdyś do gromady tobołków, jedna z grup Protista.
Nowy!!: Protisty i Bruzdnice · Zobacz więcej »
Cercozoa
Cercozoa – takson eukariotów należący do supergrupy Sar.
Nowy!!: Protisty i Cercozoa · Zobacz więcej »
Charophyta
Charophyta – takson glonów w randze gromady wyróżniany niekiedy jako równorzędny wobec gromady Chlorophyta, czyli zielenic.
Nowy!!: Protisty i Charophyta · Zobacz więcej »
Chlorofile
Maksima absorpcyjne chlorofili na tle widma światła białego Chlorofile – grupa organicznych związków chemicznych obecnych między innymi w roślinach, algach i bakteriach fotosyntetyzujących (np. w sinicach).
Nowy!!: Protisty i Chlorofile · Zobacz więcej »
Chryzofity
Jeden z chryzofitów – ''Ochromonas sp.'' Chryzofity, glony złociste, złocienice (Chrysophyta) – typ protistów roślinopodobnych, zaliczanych do glonów.
Nowy!!: Protisty i Chryzofity · Zobacz więcej »
Cytoplazma
białek i większych struktur. Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.
Nowy!!: Protisty i Cytoplazma · Zobacz więcej »
Didinium
Didinium – rodzaj protistów z rodziny Didiniidae zaliczany do typu orzęsków.
Nowy!!: Protisty i Didinium · Zobacz więcej »
Drapieżnictwo
Drapieżnikiem jest biedronka siedmiokropka; jej larwy i osobniki dorosłe zabijająi zjadająmszyce Drapieżnictwo – bywa definiowane jako sposób odżywiania się organizmów, polegający na wykorzystaniu jako pokarm ciała innego zwierzęcia i w odróżnieniu od pasożytnictwa prowadzący do śmierci ofiary.
Nowy!!: Protisty i Drapieżnictwo · Zobacz więcej »
Dyfuzja
Schematyczna reprezentacja procesu mieszania dwóch substancji na drodze dyfuzji (droga „cząsteczki śledzonej”) Dyfuzja ukierunkowana w skali makro jako efekt chaotycznego ruchu pojedynczych cząsteczek Model dyfuzji w sieci krystalicznej Dyfuzja („rozprzestrzenianie”) – proces samorzutnego rozprzestrzeniania i przenikania się cząsteczek lub energii w każdym ośrodku (o temperaturze T > 0 K) (np. w gazie, cieczy lub ciele stałym itd.), będący konsekwencjąchaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobąlub z cząsteczkami otaczającego jąośrodka.
Nowy!!: Protisty i Dyfuzja · Zobacz więcej »
Dyfuzja wspomagana
Dyfuzja wspomagana, ułatwiona jest to proces przemieszczania się hydrofilowych cząsteczek przez dwuwarstwę lipidowąbłony komórkowej za pomocąbiałkowych przenośników, transporterów lub kanałów z obszaru o większym ich stężeniu do obszaru o stężeniu mniejszym.
Nowy!!: Protisty i Dyfuzja wspomagana · Zobacz więcej »
Ektoplazma (biologia komórki)
W cytologii ektoplazmąokreśla się zewnętrznąwarstwę cytoplazmy komórki.
Nowy!!: Protisty i Ektoplazma (biologia komórki) · Zobacz więcej »
Euglena zielona
Euglena zielona, klejnotka zielona (Euglena viridis Ehr. 1830) – gatunek euglenin z rodziny Euglenaceae.
Nowy!!: Protisty i Euglena zielona · Zobacz więcej »
Eugleniny
Eugleniny, klejnotki (Euglenophyta, Euglenida) – takson glonów ze względów morfologicznych włączanych do nieformalnej grupy wiciowców.
Nowy!!: Protisty i Eugleniny · Zobacz więcej »
Eukarionty
Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów.
Nowy!!: Protisty i Eukarionty · Zobacz więcej »
Ewolucja
Ewolucja – stopniowy proces zmian zachodzących w czasie.
Nowy!!: Protisty i Ewolucja · Zobacz więcej »
Excavata
Excavata – takson eukariotów o kategorii supergrupy.
Nowy!!: Protisty i Excavata · Zobacz więcej »
Fagocytoza
Proces fagocytozy '''Przebieg fagocytozy'''a. nibynóżki obejmująpatogen, powstaje fagosomb. połączenie fagosomu z lizosomemc. produkty trawienia sąusuwane (lub przyswajane)1. patogeny2. fagosom3. lizosomy4. produkty trawienia5. cytoplazma6. błona komórkowa Fagocytoza (gr. phagein – jeść, kytos – komórka) – rodzaj endocytozy, spotykany u komórek i organizmów jednokomórkowych.
Nowy!!: Protisty i Fagocytoza · Zobacz więcej »
Fikobiliny
Przykładowe fikobiliny'''1.''' fikocyjanobilina (chromofor niebieski)'''2.''' fikoerytrobilina (chromofor czerwony)Różnice w strukturze (inne położenie jednego z wiązań podwójnych) zaznaczono kolorem zielonym Fikobiliny ((fikos) – glon oraz – żółć) – chromofory występujące u sinic oraz w chloroplastach glaukocystofitów, krasnorostów i kryptomonad.
Nowy!!: Protisty i Fikobiliny · Zobacz więcej »
Filogeneza
Filogeneza (gr. – gatunek, ród i – pochodzenie) – droga rozwoju rodowego, pochodzenie i zmiany ewolucyjne grupy organizmów, zwykle gatunków.
Nowy!!: Protisty i Filogeneza · Zobacz więcej »
Gabonionta
Odciski proterozoicznych organizmów zachowane w gabońskich łupkach Skamieniałość o długości 12 cm Gabonionta – grupa makroskopowych skamieniałości, uważanych za pozostałości pierwszych, prawdopodobnie eukariotycznych organizmów wielokomórkowych, pochodzących sprzed 2,1 miliarda lat (z paleoproterozoiku).
Nowy!!: Protisty i Gabonionta · Zobacz więcej »
Gameta
Plemnik i komórka jajowa u człowieka (tuż przed zapłodnieniem) Gameta (komórka płciowa, komórka rozrodcza) – komórka służąca do rozmnażania płciowego.
Nowy!!: Protisty i Gameta · Zobacz więcej »
Glaukofity
Glaukofity (Glaucophyta) – typ (gromada) jednokomórkowych (rzadziej tworzących cenobia) glonów, należących do królestwa roślin.
Nowy!!: Protisty i Glaukofity · Zobacz więcej »
Glikogen
Glikogen – polisacharyd (wielocukier), którego cząsteczki zbudowane sąz połączonych ok.
Nowy!!: Protisty i Glikogen · Zobacz więcej »
Glony
Krasnorost – ''Laurencia'' Glony w stawie ogrodowym Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj.
Nowy!!: Protisty i Glony · Zobacz więcej »
Grypania spiralis
Skamieniałość ''Grypania spiralis'' z Negaunee Iron, Palmer, Michigan (USA) Grypania spiralis – spiralna skamieniałość prekambryjskiego organizmu opisana w 1899 roku jako gatunek prawdopodobnie eukariotycznego glonu, odkryta w Montanie, Chinach, Indiach oraz we wstęgowych rudach żelazistych formacji Negaunee Iron-Formation (Marquette Iron Range) w stanie Michigan (USA).
Nowy!!: Protisty i Grypania spiralis · Zobacz więcej »
Grzyby
Strzępki grzyba kapeluszowego Grzyby (Fungi R.T. Moore) – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota).
Nowy!!: Protisty i Grzyby · Zobacz więcej »
Haptofity
Morza Celtyckiego wywołany przez kokolitonośne glony Kokolitowy pancerzyk ''Emiliania huxleyi'' Haptofity (Haptophyta) – typ (gromada) glonów z supergrupy Chromalveolata (Chromista).
Nowy!!: Protisty i Haptofity · Zobacz więcej »
Heterolobosea
Discicristata – takson eukariotów należący do supergrupy excavata.
Nowy!!: Protisty i Heterolobosea · Zobacz więcej »
Heterotrofizm
Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.
Nowy!!: Protisty i Heterotrofizm · Zobacz więcej »
Incertae sedis
Incertae sedis lub incertæ sedis (łac. „o niepewnej pozycji”) – termin używany w taksonomii do określenia jednostki taksonomicznej, której szersze pokrewieństwo jest nieznane lub niezdefiniowane.
Nowy!!: Protisty i Incertae sedis · Zobacz więcej »
Jądro komórkowe
DNA jest skupione i gotowe do podziału. Jądra komórkowe leukocytów człowieka, wybarwione za pomocąbarwnika DAPI. cytozol12. lizosom13. centriola Jądro komórkowe, nukleus – otoczone podwójnąbłonąorganellum obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych, z wyjątkiem tych, które wtórnie je utraciły w trakcie różnicowania, np.
Nowy!!: Protisty i Jądro komórkowe · Zobacz więcej »
Karoteny
Ważnym źródłem β-karotenu jest marchew Karoteny (E160a) – grupa organicznych związków chemicznych, rozbudowanych przestrzennie węglowodorów nienasyconych zawierających 40 atomów węgla o wzorze sumarycznym: C40H56.
Nowy!!: Protisty i Karoteny · Zobacz więcej »
Kinetoplast
''Leishmania amastigotes'' z widocznym jądrem i kinetoplastem Kinetoplast, blefaroplast – struktura komórkowa występująca u wiciowców zwierzęcych z grupy kinetoplastydów (Kinetoplastida).
Nowy!!: Protisty i Kinetoplast · Zobacz więcej »
Kinetoplastydy
Kinetoplastydy (Kinetoplastida) – wiciowce zwierzęce z supergrupy eukariontów Excavata klasyfikowane zwykle w randze gromady w typie Euglenozoa.
Nowy!!: Protisty i Kinetoplastydy · Zobacz więcej »
Klad
Klad (z gr. – gałąź) – grupa organizmów mających wspólnego przodka, obejmująca wszystkie wywodzące się z niego grupy potomne (linie rozwojowe).
Nowy!!: Protisty i Klad · Zobacz więcej »
Klasyfikacja biologiczna
Przykłady klasyfikacji opracowanych przez Linneusza (z lewej) i Diderota (z prawej) Przykład drzewa filogenetycznego Klasyfikacja biologiczna – szeregowanie organizmów w uporządkowany sposób według zasad systematyki biologicznej.
Nowy!!: Protisty i Klasyfikacja biologiczna · Zobacz więcej »
Koniugacja (biologia)
Koniugacja drabinkowa u sprzężnicy Koniugacja – termin określający różne procesy, zwykle prowadzące do rekombinacji genetycznej.
Nowy!!: Protisty i Koniugacja (biologia) · Zobacz więcej »
Krasnorosty
Krasnorosty (Rhodophyta) – typ (gromada) wyspecjalizowanych glonów należących do królestwa roślin, liczący ok.
Nowy!!: Protisty i Krasnorosty · Zobacz więcej »
Królestwo (biologia)
gatunek Królestwo (łac. regnum, l.mn. regna) – stosowana w systematyce organizmów kategoria systematyczna obejmująca spokrewnione typy (phylum) w zoologii, lub gromady (divisio) w botanice.
Nowy!!: Protisty i Królestwo (biologia) · Zobacz więcej »
Kryptomonady
Kryptomonady, kryptomonadowe, kryptofity (Cryptophyta, Cryptista, Cryptomonadea, Cryptophyceae) – glony zaliczane niegdyś do gromady tobołków, jedna z grup wiciowców.
Nowy!!: Protisty i Kryptomonady · Zobacz więcej »
Ksantofile
liści Wzór strukturalny kryptoksantyny antocyjanów, maskowanych do tej pory przez zielony barwnik, dlatego liście jesieniąsąkolorowe luteinie Ksantofile – grupa organicznych związków chemicznych, barwników roślinnych należących do karotenoidów, tlenowe pochodne karotenów.
Nowy!!: Protisty i Ksantofile · Zobacz więcej »
Kwas deoksyrybonukleinowy
wiązania wodorowe) Widełki replikacyjne DNA Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z), kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych.
Nowy!!: Protisty i Kwas deoksyrybonukleinowy · Zobacz więcej »
Labiryntulorośla
Labiryntulorośla (Labyrinthulomycetes/Labyrinthulomycota) to mikroskopijne organizmy jednokomórkowe lub komórczakowe, podobne pod pewnymi względami do grzybów, jednak należące do supergrupy stramenopili w królestwie protistów.
Nowy!!: Protisty i Labiryntulorośla · Zobacz więcej »
Lęgniowce
Konidiofory ''Peronospora sparsa'' podagrycznika pospolitego Cykl rozwojowy ''Saprolegnia'' Lęgniowce, grzybopodobne lęgniowe, dawniej grzyby lęgniowe (Oomycota Arx) – grzybopodobne organizmy eukariotyczne, w najnowszej klasyfikacji według Cavalliera-Smitha zaliczane do królestwa Chromista.
Nowy!!: Protisty i Lęgniowce · Zobacz więcej »
Likopen
Likopen, E160d – organiczny związek chemiczny z grupy karotenów, węglowodór nienasycony o budowie podobnej do kauczuku naturalnego.
Nowy!!: Protisty i Likopen · Zobacz więcej »
Lizosom
cytozol12. '''lizosom'''13. centriola Lizosom – organellum cytoplazmatyczne wytwarzane przez aparat Golgiego, występujące licznie w komórkach eukariotycznych (typowo w komórkach zwierzęcych) i komórkach roślinnych, natomiast nieobecne w komórkach prokariotycznych.
Nowy!!: Protisty i Lizosom · Zobacz więcej »
Lynn Margulis
Lynn Margulis (ur. 5 marca 1938 w Chicago, zm. 22 listopada 2011 w Amherst) – amerykańska specjalistka w dziedzinie biologii i nauczycielka akademicka, znana z prac naukowych dotyczących teorii endosymbiozy, propagatorka hipotezy Gai, popularyzatorka nauki.
Nowy!!: Protisty i Lynn Margulis · Zobacz więcej »
Makronukleus
Makronukleus u orzęska z rodzaju ''Nassula'' widoczny w prawym dolnym rogu Makronukleus, makrojądro – występujące u orzęsków (Ciliata) wyspecjalizowane jądro wegetatywne.
Nowy!!: Protisty i Makronukleus · Zobacz więcej »
Materiał zapasowy roślin
bulwy ziemniaka Materiały zapasowe roślin, substancje zapasowe – związki organiczne gromadzone przez roślinę i zużywane na niektórych etapach rozwoju, np.
Nowy!!: Protisty i Materiał zapasowy roślin · Zobacz więcej »
Metamonada
Metamonady (od łac. meta – zmieniać i monus – jednostka) to grupa protistów klasyfikowanych obecnie w grupie Excavata.
Nowy!!: Protisty i Metamonada · Zobacz więcej »
Mikronukleus
Mikronukleus – jądro generatywne występujące u orzęsków (Ciliata), razem z makronukleusem tworząich aparat jądrowy.
Nowy!!: Protisty i Mikronukleus · Zobacz więcej »
Miksotrofizm
Euglena zielona – przykład miksotrofa Miksotrofizm, zmiennożywność (‘mieszać’, gr. trophé ‘pożywienie’) – zdolność niektórych organizmów do odżywiania autotroficznego albo heterotroficznego, w zależności od warunków środowiska.
Nowy!!: Protisty i Miksotrofizm · Zobacz więcej »
Mitochondrium
matriks oraz błony cytozol12) lizosom13) centriola Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone dwiema błonami organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych.
Nowy!!: Protisty i Mitochondrium · Zobacz więcej »
Nibynóżki
Różne formy pseudopodiów Amoeba proteus z licznymi pseudopodiami Nibynóżki, pseudopodia (pseudo- + gr. podós ‘noga’) – ruchliwe wypustki cytoplazmatyczne o zmiennym kształcie, powstające wskutek nacisku cytoplazmy na otaczającąjąbłonę komórkową.
Nowy!!: Protisty i Nibynóżki · Zobacz więcej »
Nietoperze
Nietoperze Nietoperze, rękoskrzydłe (Chiroptera) – rząd ssaków łożyskowych z podgromady ssaków żyworodnych (Theria), obejmujący ok.
Nowy!!: Protisty i Nietoperze · Zobacz więcej »
Okrzemki
Okrzemki (Bacillariophyceae, Bacillariophyta, Diatomophyceae) – klasa lub gromada jednokomórkowych glonów.
Nowy!!: Protisty i Okrzemki · Zobacz więcej »
Opaliny
Opaliny (Opalinidae) – monotypowa gromada, rząd i rodzina stramenopilów.
Nowy!!: Protisty i Opaliny · Zobacz więcej »
Opisthokonta
Opisthokonta – w nowoczesnych klasyfikacjach supergrupa eukariontów.
Nowy!!: Protisty i Opisthokonta · Zobacz więcej »
Organellum
centriole Organellum – każda oddzielona od cytozolu błonąplazmatycznąstruktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji.
Nowy!!: Protisty i Organellum · Zobacz więcej »
Organizm jednokomórkowy
Pantofelek – przykład organizmu jednokomórkowego Organizm jednokomórkowy – organizm składający się z tylko jednej komórki.
Nowy!!: Protisty i Organizm jednokomórkowy · Zobacz więcej »
Orzęski
Schemat komórki orzęska: 1 – wodniczka tętniąca, 2 – kanał doprowadzający, 3 – wodniczka pokarmowa, 4 – makronukleus, 5 – mikronukleus, 6 – rzęska, 7 – zagłębienie okołogębowe, 8 – lejek, 9 – cytostom, 10 – cytopyge Orzęski (Ciliata), dawniej wymoczki – typ organizmów z królestwa Protista, tradycyjnie zaliczany do protistów zwierzęcych.
Nowy!!: Protisty i Orzęski · Zobacz więcej »
Osmoza
Po lewej: naczynie z membranąpółprzepuszczalnąrozdzielającąroztwór o niskim stężeniu (lewa strona naczynie) od roztworu o wysokim stężeniu.Po prawej: w wyniku osmozy rozpuszczalnik przemieścił się z roztworu o niskim stężeniu od roztworu o wysokim stężeniu i stężenia wyrównały się.Legenda: czerwona przerywana linia – membrana półprzepuszczalna; szaroniebieskie kulki – cząsteczki substancji rozpuszczonej; kolor łososiowy – rozpuszczalnik Osmoza – dyfuzja rozpuszczalnika przez membranę półprzepuszczalnąrozdzielającądwa roztwory o różnym stężeniu.
Nowy!!: Protisty i Osmoza · Zobacz więcej »
Otwornice
Otwornice (Foraminifera) – grupa organizmów należących do królestwa protistów.
Nowy!!: Protisty i Otwornice · Zobacz więcej »
Owady uskrzydlone
Owady uskrzydlone (Pterygota) – owady skrzydlate lub wtórnie bezskrzydłe o odwłoku pozbawionym odnóży krocznych (typowych czy zmodyfikowanych).
Nowy!!: Protisty i Owady uskrzydlone · Zobacz więcej »
Pantofelek
Pantofelek (Paramecium caudatum), pantofelek ogoniasty – protist zwierzęcy (pierwotniak) należący do typu orzęsków (Ciliata) z podgromady równorzęsych.
Nowy!!: Protisty i Pantofelek · Zobacz więcej »
Pasożytnictwo
sówki Pasożytnictwo, parazytyzm – forma antagonistycznego współżycia dwóch organizmów, z których jeden czerpie korzyści ze współżycia, a drugi ponosi szkody.
Nowy!!: Protisty i Pasożytnictwo · Zobacz więcej »
Pellikula
Pellikula – białkowo-lipidowa błona komórkowa otaczająca cytoplazmę protista zwierzęcego, podścielona utworami błoniastymi wzmacniającymi całąkonstrukcję komórki.
Nowy!!: Protisty i Pellikula · Zobacz więcej »
Pierwotniaki
Pierwotniaki (Protozoa) – takson o różnej randze – w zależności od systemu klasyfikacyjnego – obejmujący drobne organizmy, przeważnie heterotroficzne.
Nowy!!: Protisty i Pierwotniaki · Zobacz więcej »
Pinocytoza
Schemat pinocytozy Pinocytoza – rodzaj endocytozy, sposób odżywiania wielu ameb (Amoeba), orzęsków (Ciliata) oraz wiciowców (Flagellata).
Nowy!!: Protisty i Pinocytoza · Zobacz więcej »
Plamka oczna
Schemat budowy eugleniny (Euglenida) z zaznaczoną'''stigmą''' ('''2''') i fotoreceptorem (3) Plamka oczna, stigma – organellum występujące u wielu wiciowców (Flagellata) oraz w zoosporach, pełniące funkcję filtru zasłaniającego fotoreceptor.
Nowy!!: Protisty i Plamka oczna · Zobacz więcej »
Plastyd
Typy plastydów Możliwe przemiany jednych plastydów w inne Plastyd – organellum otoczone dwiema błonami plastydowymi, występujące u roślin oraz protistów roślinopodobnych.
Nowy!!: Protisty i Plastyd · Zobacz więcej »
Podział komórki
Schemat podziałów komórki Podział ''Euglypha ciliata'' Podział komórki – proces zachodzący u wszystkich organizmów (jedna z faz cyklu komórkowego), w którym komórka dzieli się na dwie lub więcej komórek potomnych.
Nowy!!: Protisty i Podział komórki · Zobacz więcej »
Promienice
Różne gatunki promienic Promienice, radiolarie – gromada promienionóżek (Actinopoda) żyjących wyłącznie w planktonie mórz o pełnym zasoleniu, zasiedlając wszystkie warstwy wód do głębokości 5000 m. Nieliczne gatunki sąnagie, pozostałe zaś posiadająszkielet, często o skomplikowanym wzorze i zaopatrzony w wyrostki lub kolce, zbudowany z krzemionkowych igiełek (luźnych, prostych lub rozgałęzionych) albo koronkowych płytek o różnym kształcie (tworzących pokłady radiolarytów), które łącząsię w środku ciała.
Nowy!!: Protisty i Promienice · Zobacz więcej »
Protisty grzybopodobne
Wykwit piankowaty (''Fuligo septica'') – śluzowiec ''Achlya'' sp. – lęgniowiec ''Percolomonas'' sp. – akrazjowiec Protisty grzybopodobne lub organizmy grzybopodobne – nieformalna grupa protistów zaliczanych według innych, zwłaszcza dawnych, ujęć taksonomicznych do grzybów.
Nowy!!: Protisty i Protisty grzybopodobne · Zobacz więcej »
Protisty roślinopodobne
Protisty roślinopodobne – nieformalna grupa protistów zaliczanych, zwłaszcza według dawnych ujęć taksonomicznych, do roślin.
Nowy!!: Protisty i Protisty roślinopodobne · Zobacz więcej »
Różnowiciowce
Różnowiciowce (Xanthophyceae Allorge ex Fritsch, 1935, Xanthophyta, Xanthophycea, Heterokontae, Heterocontae) – klasa protistów roślinopodobnych zaliczanych do glonów.
Nowy!!: Protisty i Różnowiciowce · Zobacz więcej »
Reotaksja
Reotaksja - reakcja na kierunek ruchu środowiska ciekłego.
Nowy!!: Protisty i Reotaksja · Zobacz więcej »
Rhizaria
Rhizaria – mający rangę infrakrólestwa takson głównie jednokomórkowych eukariontów z królestwa chromistówwg Ruggiera i innych 2015, jak również wg Cavalier-Smitha, Chao i Lewis 2018.
Nowy!!: Protisty i Rhizaria · Zobacz więcej »
Rośliny
Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawąbarwników asymilacyjnych (zdarzająsię wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mająone charakter wtórny).
Nowy!!: Protisty i Rośliny · Zobacz więcej »
Rośliny zielone
Rośliny zielone (Chloroplastida Adl i in. 2005, Viridiplantae Cavalier-Smith 1981, Chlorobionta Jeffrey 1982, Chlorobiota Kendrick i Crane 1997) – klad roślin obejmujący zielenice i rośliny telomowe.
Nowy!!: Protisty i Rośliny zielone · Zobacz więcej »
Robert Whittaker
Robert Harding Whittaker (ur. 27 grudnia 1920 w Wichita, zm. 20 października 1980) – amerykański botanik, ekolog i klimatolog.
Nowy!!: Protisty i Robert Whittaker · Zobacz więcej »
Rozmnażanie płciowe
Rozmnażanie płciowe, generatywne – rozmnażanie za pomocąhaploidalnych komórek rozrodczych (gamet) – męskiej i żeńskiej, powstających zazwyczaj w wyspecjalizowanych narządach płciowych (u zwierząt) lub organach generatywnych (u roślin).
Nowy!!: Protisty i Rozmnażanie płciowe · Zobacz więcej »
Rzęsistki
Rzęsistek (Trichomonas) – rodzaj protistów zwierzęcych występujących w środowisku jako pasożyty lub nieszkodliwi współbiesiadnicy.
Nowy!!: Protisty i Rzęsistki · Zobacz więcej »
Rzęska
Budowa rzęski nabłonka oddechowego. Rzęski (łac. cilia) – cienkie wypustki cytoplazmatyczne, osadzone na ciałkach podstawowych.
Nowy!!: Protisty i Rzęska · Zobacz więcej »
Saprotrof
Saprotrofy, roztocza, mikrokonsumenci (z gr. saprós – zgniły) – cudzożywne organizmy pobierające energię z martwych szczątków organicznych, rozkładając je do związków prostych.
Nowy!!: Protisty i Saprotrof · Zobacz więcej »
Słonecznice
Słonecznice (Heliozoa) – wyróżniana niegdyś gromada promienionóżek.
Nowy!!: Protisty i Słonecznice · Zobacz więcej »
Skamieniałości
Skamieniała ryba Skamieniałości Parku Narodowym Skamieniałego Lasu Skamieniałości – zachowane w skałach szczątki organizmów (skamieniałości właściwe, strukturalne), a także ślady ich aktywności życiowej (skamieniałości śladowe).
Nowy!!: Protisty i Skamieniałości · Zobacz więcej »
Skoczki akrokontyczne
Skoczki akrokontyczne (Hyphochytridiomycota lub Hyphochytriomycota) – takson grzybopodobnych organizmów wyróżniany w randze gromady (typu) z jednąklasą– strzępkowe lub klasy Hyphochytridiomycetes (.
Nowy!!: Protisty i Skoczki akrokontyczne · Zobacz więcej »
Skrobia
Skrobia – organiczny związek chemiczny, węglowodan, polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z merów glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi, pełniący w roślinach rolę magazynu energii.
Nowy!!: Protisty i Skrobia · Zobacz więcej »
Stramenopile
Stramenopile (Stramenopiles) – linia rozwojowa protistów, w zasadzie identyczna z grupąHeterokonta.
Nowy!!: Protisty i Stramenopile · Zobacz więcej »
Symbioza
ukwiałem Symbioza (łac. z gr. sym- 'współ-' i gr. bíos ‘życie’) – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm).
Nowy!!: Protisty i Symbioza · Zobacz więcej »
Systematyka organizmów
Systematyka organizmów, systematyka biologiczna – najstarsza dziedzina nauk biologicznych, nauka zajmująca się klasyfikowaniem, katalogowaniem oraz opisywaniem organizmów w oparciu o badania ich różnorodności, pochodzenia i pokrewieństwa.
Nowy!!: Protisty i Systematyka organizmów · Zobacz więcej »
Takson
Takson (z gr. τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretnącechąróżniącąje od innych jednostek taksonomicznych.
Nowy!!: Protisty i Takson · Zobacz więcej »
Takson monofiletyczny
Przykład graficznej prezentacji taksonu monofiletycznego. Cała grupa zaznaczona kolorem ma wspólnego przodka. Takson monofiletyczny – takson, który obejmuje wszystkich potomków ostatniego wspólnego przodka, znanego lub hipotetycznego.
Nowy!!: Protisty i Takson monofiletyczny · Zobacz więcej »
Takson parafiletyczny
Gady (Reptilia) to takson parafiletyczny. By stał się monofiletyczny, trzeba by włączyć ptaki (Aves). Takson parafiletyczny (grupa parafiletyczna) – takson, który obejmuje tylko część potomków ostatniego wspólnego przodka.
Nowy!!: Protisty i Takson parafiletyczny · Zobacz więcej »
Takson polifiletyczny
zwierzęta stałocieplne Takson polifiletyczny (grupa polifiletyczna) – sztuczny takson, który obejmuje organizmy pochodzące od różnych przodków i niebędące ze sobąspokrewnione, ale wykazujące podobieństwa budowy lub fizjologii na skutek konwergencji.
Nowy!!: Protisty i Takson polifiletyczny · Zobacz więcej »
Taksonomia
Taksonomia (gr. τάξις táksis „układ, porządek” + νόμος nómos „prawo”) – poddyscyplina systematyki organizmów, nauka o zasadach i metodach klasyfikowania, w szczególności o tworzeniu i opisywaniu jednostek systematycznych (taksonów) i włączaniu ich w układ kategorii taksonomicznych Niekiedy słowem tym określa się określony podział (układ) systematyczny danej grupy organizmów.
Nowy!!: Protisty i Taksonomia · Zobacz więcej »
Tłuszcze
triglicerydu)'''R''' oznacza łańcuchy alifatyczne Tłuszcze – zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli.
Nowy!!: Protisty i Tłuszcze · Zobacz więcej »
Thomas Cavalier-Smith
Thomas (Tom) Cavalier-Smith (ur. 21 października 1942, zm. 19 marca 2021) – brytyjski biolog ewolucyjny, od 1989 profesor botaniki w University of British Columbia w Kanadzie, od 1999 profesor Wydziału Zoologii Uniwersytetu Oksfordzkiego, jeden z najbardziej uznanych naukowców zajmujących się ewolucją, filogeneząi klasyfikacjąorganizmów.
Nowy!!: Protisty i Thomas Cavalier-Smith · Zobacz więcej »
Tkanka
tkanki nerwowej Tkanka (łac. textum, l. m. textus; gr. histos – utkanie, tkanka) – zespół komórek (wraz z macierząpozakomórkową) o podobnej budowie, określonych czynnościach, wspólnym pochodzeniu, przemianie materii i przystosowanych do wykonywania określonej funkcji na rzecz całego organizmu.
Nowy!!: Protisty i Tkanka · Zobacz więcej »
Tobołki (glony)
Tobołki (Pyrrophyta) – grupa glonów, zaliczanych do protistów, wśród których występujązarówno organizmy autotroficzne jak i heterotroficzne.
Nowy!!: Protisty i Tobołki (glony) · Zobacz więcej »
Transport aktywny
I – uniport, II – symport, III – antyport Transport aktywny – rodzaj przenikania związków chemicznych przez błony komórkowe, który zachodzi z udziałem pewnych mechanizmów transportujących lub substancji przenośnikowych, ze środowiska o mniejszym stężeniu do środowiska o stężeniu większym, czyli wbrew gradientowi elektrochemicznemu (np. wchłanianie glukozy w jelicie cienkim).
Nowy!!: Protisty i Transport aktywny · Zobacz więcej »
Typ (biologia)
gatunek Typ (phylum) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa od królestwa, a wyższa od gromady (classis) w systematyce zwierząt lub klasy (classis) w botanice.
Nowy!!: Protisty i Typ (biologia) · Zobacz więcej »
Wakuola
Wodniczki (zabarwione) wewnątrz komórek. Pole widzenia – ok. 450 μm Wakuole, wodniczki – struktury komórkowe występujące u roślin i niektórych pierwotniaków oraz w komórkach grzybów.
Nowy!!: Protisty i Wakuola · Zobacz więcej »
Wchłanianie pokarmu
Wchłanianie pokarmu – pobieranie substancji pokarmowych przez powierzchnię błon śluzowych i błon komórkowych, np.
Nowy!!: Protisty i Wchłanianie pokarmu · Zobacz więcej »
Wić
pompąprotonowa Przykłady schematu ułożenia bakteryjnych wici. A-Monotrichus; B-Lophotrichus; C-Amphitrichus; D-Peritrichus Wić (łac. flagellum, l.mn. flagella) – organellum ruchu wyrastające z powierzchni komórki u niektórych mikroorganizmów, bakterii, pierwotniaków, niektórych grzybów, niższych roślin i komórek zwierząt, np.
Nowy!!: Protisty i Wić · Zobacz więcej »
Wiciowce
Wiciowce (Flagellata) – typ protistów, posiadających wić (lub wici) jako organellum ruchu.
Nowy!!: Protisty i Wiciowce · Zobacz więcej »
Wiciowce kołnierzykowe
Wiciowce kołnierzykowe (Choanoflagellata) – jednokomórkowe, jednojądrowe, wodne, wolno żyjące organizmy eukariotyczne wyposażone w pojedynczą, długąwić otoczonąpodobnym do choanocytu gąbek wysokim kołnierzykiem z wypustek cytoplazmatycznych (microvilli), tworzącym rodzaj aparatu filtrującego.
Nowy!!: Protisty i Wiciowce kołnierzykowe · Zobacz więcej »
Wirczyk
Wirczyk (Vorticella) – rodzaj organizmów należących do typu orzęsków.
Nowy!!: Protisty i Wirczyk · Zobacz więcej »
Wtórna endosymbioza
Wtórna endosymbioza – proces, w którym organizm posiadający endosymbionty staje się endosymbiontem innego organizmu.
Nowy!!: Protisty i Wtórna endosymbioza · Zobacz więcej »
Zarodnik
worku Zarodniki ''Oedohysterium pulchrum'' Zarodnik, spora – termin stosowany w botanice, mykologii i mikrobiologii w odniesieniu do komórki powstałej podczas rozmnażania protistów, roślin (mszaki, paprotniki) i grzybów.
Nowy!!: Protisty i Zarodnik · Zobacz więcej »
Zarodziec pasmowy
Zarodziec pasmowy, zarodziec malaryczny (Plasmodium malariae) – gatunek protista zaliczany do apikompleksów, jeden z kilku, które wywołująmalarię u ludzi.
Nowy!!: Protisty i Zarodziec pasmowy · Zobacz więcej »
Zarodziowce
Zarodziowce (zarodziowe, pełzaki, sarkodowe, Sarcodina) - grupa jednokomórkowych protistów zwierzęcych wyróżniona na podstawie kilku wspólnych cech morfologicznych, a zwłaszcza nibynóżek oraz braku pellikuli przynajmniej w pewnym okresie cyklu życiowego.
Nowy!!: Protisty i Zarodziowce · Zobacz więcej »
Złotowiciowce
Kolonia ''Dinobryon divergens'' Złotowiciowce, złotki (Chrysophyceae) – klasa glonów należących do gromady Chrysophyta nazywanej po polsku chryzofitami lub, tak samo jak klasa, złotowiciowcami, a z niądo grupy Stramenopiles, słodkowodne protisty roślinopodobne.
Nowy!!: Protisty i Złotowiciowce · Zobacz więcej »
Zegar molekularny
Zegar molekularny – metoda pozwalająca oszacować kolejność i czas oddzielania się różnych linii ewolucyjnych na podstawie liczby mutacji nagromadzonych u poszczególnych współczesnych form.
Nowy!!: Protisty i Zegar molekularny · Zobacz więcej »
Zielenice
sałatąmorską. Ilustracja z: ''Sowerby's English botany'', 1790-1814 Zielenice (Chlorophyta) – parafiletyczna grupa jednokomórkowych (o strukturze wiciowcowej, kapsalnej i kokoidalnej) lub wielokomórkowych, samożywnych roślin występujących w wodach słodkich i słonych, rzadko w środowisku lądowym – wówczas sąto higrofity lub symbionty.
Nowy!!: Protisty i Zielenice · Zobacz więcej »
Zmienność genetyczna
Zmienność genetyczna – naturalne różnice sekwencji DNA (genotypu) organizmów jednego gatunku.
Nowy!!: Protisty i Zmienność genetyczna · Zobacz więcej »
Zwierzęta
Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się.
Nowy!!: Protisty i Zwierzęta · Zobacz więcej »