61 kontakty: Akrecja (astronomia), Atom, Brązowy karzeł, Ciało doskonale czarne, Ciąg główny, Ciąg główny wieku zero, Ciśnienie, Cykl protonowy, Cząsteczka, Dżet (astronomia), Deuter, Diagram Hertzsprunga-Russella, Dyfuzja ambipolarna, Dysk akrecyjny, Dysk protoplanetarny, Efekt Dopplera, Elektron, Energia kinetyczna, Energia potencjalna, Ewolucja gwiazd, Fala uderzeniowa, Gęstość, Globula Boka, Grawitacja, Gwiazda, Jednostka astronomiczna, Jon, Lit, Masa (fizyka), Masa Słońca, Mikrofale, Nature, Niestabilność Jeansa, Ośrodek międzygwiazdowy, Obłok międzygwiazdowy, Obłok molekularny, Obiekt Herbiga-Haro, Parsek, Plazma, Podczerwień, Pole magnetyczne, Pole wmrożone, Promieniowanie, Protosłońce, Przemiana adiabatyczna, Pył kosmiczny, Równowaga dynamiczna, Równowaga hydrostatyczna, Reakcja termojądrowa, Słońce, ..., Siła pływowa, Stała Boltzmanna, Stała grawitacji, Supernowa, Turbulencja, Twierdzenie o wiriale, Wielki Obłok Magellana, Wodór, Wykładnik adiabaty, Zapadanie grawitacyjne, Zderzenie galaktyk. Rozwiń indeks (11 jeszcze) »
Akrecja (astronomia)
Akrecja – opadanie rozproszonej materii na powierzchnię ciała niebieskiego w wyniku działania grawitacji.
Nowy!!: Protogwiazda i Akrecja (astronomia) · Zobacz więcej »
Atom
fm – ok. 100 000 razy mniej od rozmiarów chmury elektronowej. Atom – podstawowy składnik materii.
Nowy!!: Protogwiazda i Atom · Zobacz więcej »
Brązowy karzeł
54 Psc B, sfotografowane przez Kosmiczny Teleskop Spitzera Brązowy karzeł – obiekt gwiazdopodobny o masie zbyt małej (poniżej ok. 8% masy Słońca – 80 mas Jowisza), by mogły zachodzić w nim reakcje przemiany wodoru w hel, które sągłównym źródłem energii gwiazd ciągu głównego.
Nowy!!: Protogwiazda i Brązowy karzeł · Zobacz więcej »
Ciało doskonale czarne
Praktyczna realizacja modelu ciała doskonale czarnego za pomocąwnęki z niewielkim otworem natężenia napromienienia. Ciało doskonale czarne – wyidealizowane ciało fizyczne pochłaniające całkowicie padające na nie promieniowanie elektromagnetyczne, niezależnie od temperatury tego ciała, kąta padania i widma padającego promieniowania.
Nowy!!: Protogwiazda i Ciało doskonale czarne · Zobacz więcej »
Ciąg główny
typem widmowym dla gwiazd ciągu głównego. Zmiany barwy od czerwieni ku błękitowi (od lewej do prawej) związane sąze wzrostem temperatury fotosfery. Ciąg główny – pas przebiegający wzdłuż krzywej na diagramie Hertzsprunga-Russella, w którym zgrupowana jest większość gwiazd z okolic Słońca.
Nowy!!: Protogwiazda i Ciąg główny · Zobacz więcej »
Ciąg główny wieku zero
Linia ciągu głównego wieku zero oraz droga ewolucji Słońca. Ciąg główny wieku zero – linia na diagramie Hertzsprunga-Russella w obszarze ciągu głównego odpowiadająca położeniu gwiazd w momencie rozpoczęcia reakcji termojądrowych (zerowym wieku gwiazdy).
Nowy!!: Protogwiazda i Ciąg główny wieku zero · Zobacz więcej »
Ciśnienie
Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni, podzielona przez powierzchnię, na jakąona działa, co przedstawia zależność: gdzie: W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcjąobjętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako parametr stanu.
Nowy!!: Protogwiazda i Ciśnienie · Zobacz więcej »
Cykl protonowy
Cykl protonowy ppI Schemat cyklu protonowego Cykl protonowy (cykl proton-proton, łańcuch pp, cykl Bethego) – cykl reakcji jądrowych, w których z czterech jąder wodoru powstaje stabilne jądro helu.
Nowy!!: Protogwiazda i Cykl protonowy · Zobacz więcej »
Cząsteczka
par elektronowych Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model wypełnienia przestrzeni Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy z uwidocznieniem powierzchni potencjału elektrycznego Cząsteczka, molekuła – neutralna elektrycznie grupa dwóch lub więcej atomów utrzymywanych razem kowalencyjnym wiązaniem chemicznym.
Nowy!!: Protogwiazda i Cząsteczka · Zobacz więcej »
Dżet (astronomia)
Artystyczna wizja powstawania dysku akrecyjnego i dżetu Teleskopu Hubble'a). Teleskop Hubble'a przedstawiająca poruszające się czoła dżetu wybiegającego z młodej gwiazdy. Dżet (z ang. jet), inaczej struga – skolimowany strumień plazmowej materii wyrzucany z relatywistycznymi prędkościami z biegunów jądra galaktyki lub gwiazdy.
Nowy!!: Protogwiazda i Dżet (astronomia) · Zobacz więcej »
Deuter
Deuter (D) – stabilny izotop wodoru występujący naturalnie.
Nowy!!: Protogwiazda i Deuter · Zobacz więcej »
Diagram Hertzsprunga-Russella
Diagram Hertzsprunga-Russella (H-R) – wykres klasyfikujący gwiazdy.
Nowy!!: Protogwiazda i Diagram Hertzsprunga-Russella · Zobacz więcej »
Dyfuzja ambipolarna
Dyfuzja ambipolarna - zachodząca w plazmie wspólna dyfuzja dwóch grup przeciwnie naładowanych cząstek.
Nowy!!: Protogwiazda i Dyfuzja ambipolarna · Zobacz więcej »
Dysk akrecyjny
Artystyczna wizja powstawania dysku akrecyjnego Dysk akrecyjny – wirująca struktura uformowana przez pył i gaz, opadający (poprzez zjawisko akrecji) na silne źródło grawitacji.
Nowy!!: Protogwiazda i Dysk akrecyjny · Zobacz więcej »
Dysk protoplanetarny
url.
Nowy!!: Protogwiazda i Dysk protoplanetarny · Zobacz więcej »
Efekt Dopplera
Źródło fal poruszające się w lewo. Długość fali jest mniejsza po lewej, a większa po prawej od źródła Efekt Dopplera – zjawisko fizyczne występujące dla fal, polegające na powstawaniu różnicy częstotliwości fali wysyłanej przez jej źródło oraz częstotliwości fali rejestrowanej przez obserwatora, który porusza się względem tego źródła.
Nowy!!: Protogwiazda i Efekt Dopplera · Zobacz więcej »
Elektron
Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.
Nowy!!: Protogwiazda i Elektron · Zobacz więcej »
Energia kinetyczna
energię potencjalnągrawitacji. Przy pominięciu oporów ruchu suma tych dwóch energii pozostaje stała. Energia kinetyczna (E_k) z gr. kinēma ‘ruch’ – energia ciała związana z ruchem (po gr. κίνησις ‘ruch’) jego masy.
Nowy!!: Protogwiazda i Energia kinetyczna · Zobacz więcej »
Energia potencjalna
prądnic w energię elektrycznąGdy łucznik napina łuk, wykonuje pracę; energia biochemiczna łucznika zamienia się w energię potencjalnąsprężystości w zgiętej części łuku. Gdy cięciwa zostaje puszczona, działa ona siłąna strzałę i wykonuje na niej pracę. W ten sposób energia potencjalna łuku jest przemieniana w energię kinetycznąstrzały Pole grawitacyjne Ziemi dla dużych odległości jest polem centralnym Energia potencjalna – energia, jakąma ciało lub układ ciał w zależności od położenia ciała (układu ciał) w przestrzeni.
Nowy!!: Protogwiazda i Energia potencjalna · Zobacz więcej »
Ewolucja gwiazd
Wielkim Obłoku Magellana. Ewolucja gwiazdy – sekwencje zmian, które gwiazda przechodzi podczas całego swojego życia, zwykle w ciągu milionów, miliardów lat, emitując przy tym promieniowanie.
Nowy!!: Protogwiazda i Ewolucja gwiazd · Zobacz więcej »
Fala uderzeniowa
Vieques Portoryko) 1 lipca 1984 – obserwowane fale na powierzchni oceanu Fala uderzeniowa – cienka warstwa, w której następuje gwałtowny wzrost ciśnienia ośrodka, rozchodząca się szybciej niż dźwięk.
Nowy!!: Protogwiazda i Fala uderzeniowa · Zobacz więcej »
Gęstość
Gęstość, masa właściwa – stosunek masy pewnej ilości substancji do zajmowanej przez niąobjętości.
Nowy!!: Protogwiazda i Gęstość · Zobacz więcej »
Globula Boka
Globula Boka w IC 2944 („Biegnący kurczak”) Globula Boka (Mgławica Boka) (łac. globulus – kulka) – rodzaj ciemnej mgławicy, składającej się z gęstego pyłu i gazu, w których ma miejsce proces tworzenia się gwiazd.
Nowy!!: Protogwiazda i Globula Boka · Zobacz więcej »
Grawitacja
Upuszczenie młotka i piór: astronauta David Scott (z misji Apollo 15) na Księżycu przedstawiający legendarny eksperyment Galileusza Grawitacja, ciążenie powszechne – zjawisko fizyczne polegające na wzajemnym przyciąganiu się wszystkich ciał – wszelkich mas i innych postaci energii.
Nowy!!: Protogwiazda i Grawitacja · Zobacz więcej »
Gwiazda
ultrafiolecie Drogi Mlecznej. Gwiazda – kuliste ciało niebieskie, stanowiące skupisko powiązanej grawitacyjnie materii.
Nowy!!: Protogwiazda i Gwiazda · Zobacz więcej »
Jednostka astronomiczna
Jednostka astronomiczna, oznaczenie au (dawniej również AU od ang. astronomical unit, w języku polskim czasem stosowany jest skrót j.a.) – pozaukładowa jednostka odległości używana w astronomii równa dokładnie 149 597 870 700 m.
Nowy!!: Protogwiazda i Jednostka astronomiczna · Zobacz więcej »
Jon
potencjałem elektrycznym: im intensywniejszy kolor, tym większy potencjał ujemny Jon (ze ion „idące, biegnące ”) – atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.
Nowy!!: Protogwiazda i Jon · Zobacz więcej »
Lit
Lit (Li, z ‛skała’) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 3.
Nowy!!: Protogwiazda i Lit · Zobacz więcej »
Masa (fizyka)
Masa – jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca bezwładność (masa bezwładna) i oddziaływanie grawitacyjne (masa grawitacyjna) obiektów fizycznych.
Nowy!!: Protogwiazda i Masa (fizyka) · Zobacz więcej »
Masa Słońca
Masa Słońca M☉ – pozaukładowa jednostka używana w astronomii do określania mas obiektów astronomicznych (gwiazd, gromad, galaktyk itp.). Masa Słońca wynosi M_.
Nowy!!: Protogwiazda i Masa Słońca · Zobacz więcej »
Mikrofale
Kuchenka mikrofalowa wykorzystuje mikrofale do podgrzewania żywności Mikrofale – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali pomiędzy podczerwieniąa falami ultrakrótkimi.
Nowy!!: Protogwiazda i Mikrofale · Zobacz więcej »
Nature
Nature – jedno z najstarszych i najbardziej prestiżowych czasopism naukowych.
Nowy!!: Protogwiazda i Nature · Zobacz więcej »
Niestabilność Jeansa
Niestabilność Jeansa – zależność opisująca warunki jakie musząbyć spełnione do zapadania grawitacyjnego obłoków materii i formowania się gromad galaktyk, galaktyk, gwiazd, planet itp.
Nowy!!: Protogwiazda i Niestabilność Jeansa · Zobacz więcej »
Ośrodek międzygwiazdowy
doi.
Nowy!!: Protogwiazda i Ośrodek międzygwiazdowy · Zobacz więcej »
Obłok międzygwiazdowy
mgławicy. Obłok międzygwiazdowy – lokalne zagęszczenia gazu i pyłu w ośrodku międzygwiazdowym, głównym budulcem obłoków jest wodór.
Nowy!!: Protogwiazda i Obłok międzygwiazdowy · Zobacz więcej »
Obłok molekularny
Mgławicy w Kilu. W pobliżu widać nowo powstałe gwiazdy, których obraz jest poczerwieniony przez wybiórczo rozproszone niebieskie światło na dominującym pyle. Obraz na zdjęciu rozciąga się na przestrzeni około 2 lat świetlnych. Wykonane przez orbitujący Kosmiczny Teleskop Hubble’a w 1999 roku. Spitzera) Obłok molekularny – rodzaj obłoku międzygwiazdowego, w którym gęstość wodoru jest wystarczająco duża, a temperatura odpowiednio niska, aby formowały się molekuły wodoru H2.
Nowy!!: Protogwiazda i Obłok molekularny · Zobacz więcej »
Obiekt Herbiga-Haro
jednostek astronomicznych Obiekt Herbiga-Haro (HH) – mały, mgławicopodobny, aktywny obszar w kosmosie, powiązany z regionem gwiazdotwórczym.
Nowy!!: Protogwiazda i Obiekt Herbiga-Haro · Zobacz więcej »
Parsek
Parsek – jednostka odległości używana w astronomii.
Nowy!!: Protogwiazda i Parsek · Zobacz więcej »
Plazma
poziomów energetycznych do niższych stanów. Wyładowanie w kuli plazmowej Plazma (ang. plasma z gr. πλάσμα plásma „rzecz uformowana, ulepiona, wymyślona” od πλάσσειν, plássein ‘formować; modelować’) – zjonizowana materia o stanie skupienia przypominającym gaz, w którym znaczna część cząstek jest naładowana elektrycznie.
Nowy!!: Protogwiazda i Plazma · Zobacz więcej »
Podczerwień
Zdjęcie lwa wykonane w średniej podczerwieni (kolory umowne) Zdjęcie w bliskiej podczerwieni świetle widzialnym Podczerwień, promieniowanie podczerwone, IR – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal między światłem widzialnym a falami radiowymiMikrofale sązaliczane do fal radiowych.
Nowy!!: Protogwiazda i Podczerwień · Zobacz więcej »
Pole magnetyczne
żelaza) dookoła magnesu sztabkowego Wiązka elektronów poruszających się po orbicie kołowej w stałym polu magnetycznym Pole magnetyczne – stan przestrzeni, w której siły działająna poruszające się ładunki elektryczne, a także na ciała mające moment magnetyczny niezależnie od ich ruchu.
Nowy!!: Protogwiazda i Pole magnetyczne · Zobacz więcej »
Pole wmrożone
Pole wmrożone – pojęcie używane w fizyce plazmy, szczególnie w astrofizyce, opisujące zjawisko polegające na tym, że jeżeli w plazmie istnieje pole magnetyczne, a plazma porusza się, to pole magnetyczne porusza się razem z plazmą.
Nowy!!: Protogwiazda i Pole wmrożone · Zobacz więcej »
Promieniowanie
Promień lasera skierowany z obserwatorium do Księżyca, w celu zmierzenia odległości promieniowania jonizującego Promieniowanie, radiacja – rodzaj strumienia cząstek lub niektórych innych fal, a także proces ich wysyłania (emisji).
Nowy!!: Protogwiazda i Promieniowanie · Zobacz więcej »
Protosłońce
Protosłońce – Słońce na etapie ewolucji protogwiazdy.
Nowy!!: Protogwiazda i Protosłońce · Zobacz więcej »
Przemiana adiabatyczna
izotermy (przemiana izotermiczna), niebieska – adiabata Przemiana adiabatyczna, proces adiabatyczny – proces termodynamiczny, podczas którego izolowany układ nie nawiązuje wymiany ciepła, lecz całość energii jest dostarczana lub odbierana z niego jako praca.
Nowy!!: Protogwiazda i Przemiana adiabatyczna · Zobacz więcej »
Pył kosmiczny
Porowaty chondryt – drobina pyłu międzyplanetarnego Pył kosmiczny – materia wypełniająca przestrzeń kosmicznązłożona z cząstek o wielkości od kilku atomów do 0,1 μm średnicy.
Nowy!!: Protogwiazda i Pył kosmiczny · Zobacz więcej »
Równowaga dynamiczna
Równowaga dynamiczna jest rodzajem stanu równowagi pomiędzy siłami, zjawiskami lub procesami (fizycznymi, chemicznymi, społecznymi, biologicznymi, doboru naturalnego itp.), w której.
Nowy!!: Protogwiazda i Równowaga dynamiczna · Zobacz więcej »
Równowaga hydrostatyczna
Równowaga hydrostatyczna (równowaga dynamiczna) – stan równowagi materii, kiedy siła grawitacji jest zrównoważona przez siłę gradientu ciśnienia, działającąw odwrotnym kierunku.
Nowy!!: Protogwiazda i Równowaga hydrostatyczna · Zobacz więcej »
Reakcja termojądrowa
helu-4, neutronu i energii energii kinetycznej cząstek alfa Reakcja termojądrowa, synteza jądrowa lub fuzja jądrowa – zjawisko polegające na złączeniu się dwóch lżejszych jąder w jedno cięższe.
Nowy!!: Protogwiazda i Reakcja termojądrowa · Zobacz więcej »
Słońce
Słońce (łac. Sol, gr. Ἥλιος, trb. Hḗlios; symbol: ☉) – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz małe ciała Układu Słonecznego.
Nowy!!: Protogwiazda i Słońce · Zobacz więcej »
Siła pływowa
Siły pływowe, ciało wywołujące je jest z prawej strony Siły pływowe w otoczeniu ciała, ciało wywołujące siłę znajduje się poniżej rysunku Siła pływowa – siła działająca na ciało rozciągłe znajdujące się w polu sił o różnej wartości lub kierunku w różnych punktach ciała.
Nowy!!: Protogwiazda i Siła pływowa · Zobacz więcej »
Stała Boltzmanna
Stała Boltzmanna – stała fizyczna pojawiająca się w równaniach określających rozkłady energii cząsteczek.
Nowy!!: Protogwiazda i Stała Boltzmanna · Zobacz więcej »
Stała grawitacji
Stała grawitacji (oznaczenie: G) – stała fizyczna służąca do opisu pola grawitacyjnego.
Nowy!!: Protogwiazda i Stała grawitacji · Zobacz więcej »
Supernowa
Mgławica pozostała po „Gwieździe Keplera”, SN 1604 Supernowa w NGC 6946 Supernowa – termin określający kilka rodzajów kosmicznych eksplozji powodujących powstanie na niebie niezwykle jasnego obiektu, który już po kilku tygodniach lub miesiącach staje się niemal niewidoczny.
Nowy!!: Protogwiazda i Supernowa · Zobacz więcej »
Turbulencja
Wir wywołany przelotem samolotu Turbulencja, przepływ burzliwy – w mechanice ośrodków ciągłych, reologii i aerodynamice – określenie bardzo skomplikowanego, nielaminarnego ruchu płynów.
Nowy!!: Protogwiazda i Turbulencja · Zobacz więcej »
Twierdzenie o wiriale
Twierdzenie (Clausiusa) o wiriale opisuje zależność między średniąenergiąpotencjalnąa średniąenergiąkinetycznącząstki lub układu.
Nowy!!: Protogwiazda i Twierdzenie o wiriale · Zobacz więcej »
Wielki Obłok Magellana
Zdjęcie podczerwone Wielkiego Obłoku Magellana (ESA/NASA/JPL-Caltech/STScI) Wielki Obłok Magellana – największa galaktyka satelitarna położona w pobliżu Drogi Mlecznej.
Nowy!!: Protogwiazda i Wielki Obłok Magellana · Zobacz więcej »
Wodór
Wodór (H) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego.
Nowy!!: Protogwiazda i Wodór · Zobacz więcej »
Wykładnik adiabaty
Wykładnik adiabaty w termodynamice – bezwymiarowa wielkość równa stosunkowi ciepła właściwego w przemianie izobarycznej do ciepła właściwego w przemianie izochorycznej.
Nowy!!: Protogwiazda i Wykładnik adiabaty · Zobacz więcej »
Zapadanie grawitacyjne
Schemat mechanizmu zapadania grawitacyjnego gwiazdy. Zapadanie grawitacyjne, kolaps – zjawisko kurczenia się skupisk materii pod wpływem siły grawitacji.
Nowy!!: Protogwiazda i Zapadanie grawitacyjne · Zobacz więcej »
Zderzenie galaktyk
Zderzenia galaktyk galaktyk spiralnych Zderzenie galaktyk – zjawisko astronomiczne, które zachodzi, gdy dwie lub więcej galaktyk zbliża się lub nachodzi na siebie, w wyniku czego na ciała w galaktyce działa też pole grawitacyjne innej galaktyki, zaburzając ruch ciał w galaktyce.
Nowy!!: Protogwiazda i Zderzenie galaktyk · Zobacz więcej »