Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Reformacja

Indeks Reformacja

kościoła zamkowego w Wittenberdze. bulli papieskiej. Przedstawiciele reformacji przy wspólnym stole, anonimowa rycina z XVII wieku. Jan Łaski, na Zachodzie znany jako Johannes a Lasco, był jedynym przedstawicielem polskiej reformacji, który zyskał europejski rozgłos. Reformacja – ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa.

118 kontakty: Afera kiełbaskowa, Akt supremacji, Anabaptyzm, Anglikanizm, Anna Boleyn, Antypapież, Antytrynitaryzm, Augustianie, Łaska, Żmudź, Banicja, Bóg, Biblia, Biskup, Bitwa na Białej Górze, Bracia polscy, Bulla, Celibat, Chrześcijaństwo, Chrzest, Cuius regio, eius religio, Diecezja, Dogmat, Doktryna religijna, Elektorzy Rzeszy, Erazm z Rotterdamu, Eucharystia (sakrament), Exsurge Domine, Faust Socyn, Filip Melanchton, Francisco Jiménez de Cisneros, Fryderyk III Mądry, Gmina kalwińska, Henryk VIII Tudor, Herezja, Hierarchia kościelna, Hiszpania, Hugenoci, Huldrych Zwingli, Husytyzm, Inkwizycja, Jan Hus, Jan Kalwin, Janusz Tazbir, Język kaszubski, Język niemiecki, Jezus Chrystus, Kalwinizm, Kardynał, Katarzyna Aragońska, ..., Klasztor, Kościół katolicki, Kościół Wszystkich Świętych w Wittenberdze, Koncyliaryzm, Kontrreformacja, Korona Królestwa Polskiego, Królestwo Anglii, Księstwo pomorskie, Leon X, Lichwa, List żelazny, Liturgia, Logika, Luteranizm, Magnat, Manfred Uglorz, Marcin Luter, Max Weber, Miguel Servet, Monarchia absolutna, Nacjonalizacja, Oświecenie (epoka), Odpust, Państwo narodowe, Papież, Pastor, Paweł Janowski, Pedagogika, Pietyzm, Pokój augsburski, Pokój westfalski, Polska, Predestynacja, Proboszcz, Prostytucja, Protestantyzm, Prusy Książęce, Psalm, Racjonalizm światopoglądowy, Rebelia modlitewników, Religia, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Sakrament, Sakrament pokuty i pojednania, Saksonia, Sejm Rzeszy w Spirze, Sekularyzacja, Seminarium duchowne, Sobór laterański V, Sobór trydencki, Sobór w Konstancji, Sutenerstwo, Symonia, Thomas Müntzer, Tolerancja religijna, Tomasz More, Trójca Święta, Unam Sanctam, Uniwersalizm, Utrakwiści, Wittenberga, Wojna religijna, Wojna trzydziestoletnia, Wyznanie augsburskie, Zakon, Zakon krzyżacki, 31 października, 95 tez. Rozwiń indeks (68 jeszcze) »

Afera kiełbaskowa

Afera kiełbaskowa (1522) – wydarzenie, które rozpoczęło reformację w Zurychu.

Nowy!!: Reformacja i Afera kiełbaskowa · Zobacz więcej »

Akt supremacji

Akt supremacji – ustawa uchwalona przez parlament angielski w roku 1534 (przywrócona później w 1559), która przyznała władcy Anglii tytuł głowy Kościoła anglikańskiego oraz uniezależniła angielskie duchowieństwo od papiestwa.

Nowy!!: Reformacja i Akt supremacji · Zobacz więcej »

Anabaptyzm

Thomas Müntzer – jeden z założycieli anabaptyzmu Anabaptyzm (z gr. anabaptizein – „na nowo chrzcić”), nowochrzczeńcy – radykalny nurt w reformacji XVI w. Anabaptyści byli zróżnicowanym ruchem.

Nowy!!: Reformacja i Anabaptyzm · Zobacz więcej »

Anglikanizm

Anglikanizm – jedna z gałęzi chrześcijaństwa, która powstała w Anglii w XVI wieku.

Nowy!!: Reformacja i Anglikanizm · Zobacz więcej »

Anna Boleyn

Anna Boleyn (ur. ok. 1501, zm. 19 maja 1536 w Londynie) – córka Tomasza Boleyna i Elżbiety Howard, druga żona króla Henryka VIII Tudora, koronowana w 1533 na królowąAnglii i Irlandii, matka Elżbiety I Tudor.

Nowy!!: Reformacja i Anna Boleyn · Zobacz więcej »

Antypapież

Antypapież – osoba powołana na tron papieski nieprawnie, za pontyfikatu legalnego papieża lub w czasie, gdy urząd papieski był nieobsadzony.

Nowy!!: Reformacja i Antypapież · Zobacz więcej »

Antytrynitaryzm

Antytrynitaryzm (gr. anty + – przeciw Trójcy) – nurt doktrynalny występujący w wielu różnych wyznaniach chrześcijańskich, nieuznający doktryny o Trójcy Świętej i nieuznający boskości Jezusa Chrystusa.

Nowy!!: Reformacja i Antytrynitaryzm · Zobacz więcej »

Augustianie

klasztoru Augustianów w Policach-Jasienicy Zakon Świętego Augustyna (Augustianie, łac. Ordo Sancti Augustini – OSA; do 1963 augustianie-eremici, łac. Ordo Eremitarum Sancti Augustini, OESA) – zgromadzenie zakonne powstałe 1 marca 1256 roku po zjednoczeniu różnych wspólnot eremickich, które żyły według reguły św. Augustyna.

Nowy!!: Reformacja i Augustianie · Zobacz więcej »

Łaska

Łaska (gr. χαρις, charis, łac. gratia) – w teologii rozumiana jako dar udzielany człowiekowi przez Boga, a którego przyznanie nie jest związane z żadnązasługą.

Nowy!!: Reformacja i Łaska · Zobacz więcej »

Żmudź

Żmudź (żmudz. Žemaitėjė,, od lit. žemas, 'niski') – jeden z pięciu regionów etnograficznych współczesnej Litwy, a także historyczna nazwa Dolnej Litwy.

Nowy!!: Reformacja i Żmudź · Zobacz więcej »

Banicja

Banita (Samuel Zborowski) prowadzony na śmierć Banicja (łac. bannitio, od bannire - skazać na wygnanie) – ogłoszone wygnanie z ojczyzny.

Nowy!!: Reformacja i Banicja · Zobacz więcej »

Bóg

Bóg stwarzający świat'', Muzeum Brytyjskie tetragram JHWH nad obrazem Jezusa Kopia obok Wawelu. Kraków Kaligrafia słowa Allah antyczny Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie (jednej bądź wielu) uznaje większość religii.

Nowy!!: Reformacja i Bóg · Zobacz więcej »

Biblia

Tory w języku hebrajskim LXXVTS 10a (zwój ''Proroków mniejszych'') ok. I wieku p.n.e. Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki Dziesięć Przykazań) Johna Wyclifa (XIV wiek) Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku Biblii Królowej Zofii (1455) Biblii Wujka Biblii gdańskiej Biblia (biblion – zwój papirusu, księga; l.m. βιβλία, biblia – księgi), Pismo Święte – wspólna nazwa (hiperonim) różnych dzieł literackich, zwanych kanonami.

Nowy!!: Reformacja i Biblia · Zobacz więcej »

Biskup

tempera na desce z XV wieku. Biskup (nadzorca, opiekun) – w Kościołach chrześcijańskich zwierzchnik kościoła partykularnego „jako zastępca i wysłannik Chrystusa”.

Nowy!!: Reformacja i Biskup · Zobacz więcej »

Bitwa na Białej Górze

Bitwa na Białej Górze – bitwa stoczona 8 listopada 1620 na Białej Górze pod Pragąmiędzy siłami czeskich protestantów a wojskami koalicyjnymi katolickich Habsburgów, największa klęska w historii Czech i decydująca bitwa, która zmieniła losy kraju.

Nowy!!: Reformacja i Bitwa na Białej Górze · Zobacz więcej »

Bracia polscy

Ośrodki braci polskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów około 1573 (zobacz mapę w powiększeniu) Krynicy Faust Socyn Szymon Budny Cieszkowach Kolosach Rakowie Pińczowie Bracia polscy (potocznie zwani również arianami, socynianami, antytrynitarzami) – unitariańska wspólnota religijna, która wyodrębniła się w latach 1562–1563 z polskiego Kościoła reformowanego, stanowiąca najbardziej radykalny odłam reformacji w Polsce, powstały dzięki niektórym teologom ewangelickim (np. Miguel Servet) oraz uchodźcom z południowej i zachodniej Europy (głównie włoscy unitarianie), prześladowanym przez katolickąinkwizycję.

Nowy!!: Reformacja i Bracia polscy · Zobacz więcej »

Bulla

papieża Juliusza II z 1505 roku Bulla ołowiana papieża Klemensa VI z 1342 roku (ze zbiorów AGAD). Bulla – list lub dokument papieski.

Nowy!!: Reformacja i Bulla · Zobacz więcej »

Celibat

Celibat (– bez żony, samotny) – forma życia polegająca na dobrowolnej wstrzemięźliwości seksualnej oraz zrezygnowaniu z wchodzenia w związek małżeński.

Nowy!!: Reformacja i Celibat · Zobacz więcej »

Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.

Nowy!!: Reformacja i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »

Chrzest

Chrzest – w chrześcijaństwie obrzęd nawrócenia i oczyszczenia z grzechów, sprawowany na polecenie samego jego założyciela Jezusa Chrystusa (por. Mt 28,18–20).

Nowy!!: Reformacja i Chrzest · Zobacz więcej »

Cuius regio, eius religio

Cuius regio, eius religio (z łac. „czyja władza, tego religia”) – łacińska sentencja streszczająca ugodę zawartąprzez cesarza Karola V z książętami niemieckimi.

Nowy!!: Reformacja i Cuius regio, eius religio · Zobacz więcej »

Diecezja

Diecezja (pot. biskupstwo) – jednostka administracyjna w kościołach chrześcijańskich podległa biskupowi.

Nowy!!: Reformacja i Diecezja · Zobacz więcej »

Dogmat

Demre w Turcji Dogmat (gr. dógma)– termin pochodzący z języka greckiego, posiadający kilka różnych znaczeń, występujących w sferze religijnej, historycznej, politycznej czy filozoficznej,.

Nowy!!: Reformacja i Dogmat · Zobacz więcej »

Doktryna religijna

Doktryna religijna – doktryna, poglądy dotyczące natury i cech charakterystycznych strefy sacrum.

Nowy!!: Reformacja i Doktryna religijna · Zobacz więcej »

Elektorzy Rzeszy

Henryka VII na koronację cesarską. Od lewej elektorzy duchowni – arcybiskupi Kolonii, Moguncji i Trewiru oraz elektorzy świeccy Palatynatu, Saksonii, Brandenburgii i Czech Lubece, z wizerunkiem cesarza w otoczeniu elektorów Rzeszy Karola IV Strój i insygnia elektorskie z XVII w. w wiedeńskim Hofburgu Elektorzy Rzeszy, Książęta Elektorzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego (łac. electores – wyborcy; niem. Kurfürsten – od staroniemieckiego słowa kuri – wybór) – książęta Rzeszy uprawnieni do udziału w elekcji cesarskiej, podczas której wybierano cesarza rzymskiego.

Nowy!!: Reformacja i Elektorzy Rzeszy · Zobacz więcej »

Erazm z Rotterdamu

Erazm z Rotterdamu, łac. Desiderius Erasmus Roterodamus, właściwie Geert Geerts, Gerhard Gerhardson.

Nowy!!: Reformacja i Erazm z Rotterdamu · Zobacz więcej »

Eucharystia (sakrament)

Muzeum Historycznego w Sanoku Eucharystia (gr. εὐχαριστία, eucharistía, „dziękczynienie”) lub Najświętsza Ofiara, Sakrament Ołtarza, Msza Święta, Komunia (łac. communio, „współdzielić”), Najświętszy Sakrament (łac. sacramentum, „poświęcenie; przysięga”), Wieczerza Pańska, Ciało Chrystusa, Krew Chrystusa – liturgiczna celebracja Ofiary Jezusa Chrystusa – Męki i Śmierci (por. Łk 22,19-20; 1 Kor 11,26), ustanowiona podczas Ostatniej Wieczerzy, którąchrześcijanie sprawująwypełniając polecenie Mistrza: To czyńcie na mojąpamiątkę (Łk 22,19).

Nowy!!: Reformacja i Eucharystia (sakrament) · Zobacz więcej »

Exsurge Domine

Bulla "Exurge Domine" papieża Leona X Exsurge Domine (Powstań Panie) – bulla papieska wydana przez Leona X 15 czerwca 1520 roku zawierająca potępienie poglądów i działań Marcina Lutra.

Nowy!!: Reformacja i Exsurge Domine · Zobacz więcej »

Faust Socyn

Grobowiec Fausta Socyna w Lusławicach, widok z 1848 roku Faust Socyn,, (ur. 5 grudnia 1539 w Sienie, zm. 3 marca 1604 w Lusławicach) – włoski reformator religijny, teolog, polemista, pisarz i poeta.

Nowy!!: Reformacja i Faust Socyn · Zobacz więcej »

Filip Melanchton

Filip Melanchton (właściwie Philipp Schwartzerd ur. 16 lutego 1497 w Bretten, zm. 19 kwietnia 1560 w Wittenberdze) – reformator religijny, najbliższy współpracownik Marcina Lutra, współtwórca reformacji, profesor Uniwersytetu w Wittenberdze.

Nowy!!: Reformacja i Filip Melanchton · Zobacz więcej »

Francisco Jiménez de Cisneros

Francisco Jiménez (Ximénes) de Cisneros (ur. 1436 w Torrelaguna (prowincja toledańska), zm. 8 listopada 1517 w Roa) – hiszpański kardynał, arcybiskup Toledo, franciszkanin.

Nowy!!: Reformacja i Francisco Jiménez de Cisneros · Zobacz więcej »

Fryderyk III Mądry

Fryderyk III Wettyn (ur. 17 stycznia 1463 na Zamku Hartenfels w Torgau, zm. 5 maja 1525 w Lochau) – książę saski i elektor Rzeszy Niemieckiej w latach 1486–1525.

Nowy!!: Reformacja i Fryderyk III Mądry · Zobacz więcej »

Gmina kalwińska

Gmina ewangelicko reformowana – podstawowa jednostka organizacyjna Kościoła Ewangelicko-Reformowanego.

Nowy!!: Reformacja i Gmina kalwińska · Zobacz więcej »

Henryk VIII Tudor

Henryk VIII (ur. 28 czerwca 1491 w Greenwich, zm. 28 stycznia 1547 w Londynie) – król Anglii (od 21 kwietnia 1509 do końca życia), lord Irlandii (1494–1542), król Irlandii (1542–1547), drugi monarcha z dynastii Tudorów (po swoim ojcu, Henryku VII).

Nowy!!: Reformacja i Henryk VIII Tudor · Zobacz więcej »

Herezja

Herezja (gr. hairesis – wybierać, łac. haeresis) – doktryna religijna odrzucana przez władze kościelne lub religijne jako błędna.

Nowy!!: Reformacja i Herezja · Zobacz więcej »

Hierarchia kościelna

Hierarchia kościelna – uszeregowanie wedle zależności personalnej duchownych, a wedle niektórych kategoryzacji również świeckich.

Nowy!!: Reformacja i Hierarchia kościelna · Zobacz więcej »

Hiszpania

Hiszpania, Królestwo Hiszpanii (hiszp. España, Reino de España) – państwo w zachodniej części Europy Południowej, położone głównie na Półwyspie Iberyjskim, obejmujące także Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim oraz mniejsze wysepki i tereny w północnej Afryce.

Nowy!!: Reformacja i Hiszpania · Zobacz więcej »

Hugenoci

Miasta z populacjąhugenockąw królestwie francuskim w 1685 Hugenoci (fr. huguenots) – nazwa francuskich ewangelików reformowanych (potocznie nazywanych kalwinistami) w XVI i XVII wieku.

Nowy!!: Reformacja i Hugenoci · Zobacz więcej »

Huldrych Zwingli

Huldrych Zwingli (Ulrich Zwingli) (ur. 1 stycznia 1484 w Wildhaus, zm. 11 października 1531 w Kappel am Albis) – szwajcarski kaznodzieja i teolog, jeden z głównych twórców ewangelicyzmu reformowanego i przedstawicieli reformacji w Szwajcarii.

Nowy!!: Reformacja i Huldrych Zwingli · Zobacz więcej »

Husytyzm

Jan Hus – duchowy ojciec husytyzmu Obraz przedstawiający spalenie Jana Husa Replika husyckiego wozu bojowego. Husytyzm – ruch religijny i polityczny zapoczątkowany przez Jana Husa, którego zwolennicy w 1417 ogłosili Cztery artykuły praskie w których domagali się m.in.

Nowy!!: Reformacja i Husytyzm · Zobacz więcej »

Inkwizycja

auto da fe'', obraz Pedro Berruguete (ok. 1495). Według średniowiecznej legendy hagiograficznej św. Dominik miał być pierwszym inkwizytorem Inkwizycja, Inquisitio haereticae pravitatis, Sanctum officiumEncyklopedia popularna ilustrowana.

Nowy!!: Reformacja i Inkwizycja · Zobacz więcej »

Jan Hus

Jan Hus (ur. w 1370 w Husincu, zm. 6 lipca 1415 w Konstancji) – czeski duchowny i bohater narodowy, filozof, reformator Kościoła, prekursor protestantyzmu, rektor Uniwersytetu Praskiego.

Nowy!!: Reformacja i Jan Hus · Zobacz więcej »

Jan Kalwin

Jan Kalwin, albo również Jean Calvin (ur. 10 lipca 1509 w Noyon, zm. 27 maja 1564 w Genewie) – francuski teolog protestancki, reformator, kaznodzieja, pisarz i organizator życia duchowego w Szwajcarii w okresie reformacji.

Nowy!!: Reformacja i Jan Kalwin · Zobacz więcej »

Janusz Tazbir

Nagrobek Janusza Tazbira. (autor: arch. Tomasz Skorupa) Janusz Tazbir (ur. 5 sierpnia 1927 w Kałuszynie, zm. 3 maja 2016 w Warszawie) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, badacz dziejów kultury staropolskiej oraz reformacji i kontrreformacji w Polsce, członek Polskiej Akademii Nauk.

Nowy!!: Reformacja i Janusz Tazbir · Zobacz więcej »

Język kaszubski

Język kaszubski, dialekt kaszubski (kaszub.) – mowa zachodniosłowiańska i lechicka o spornym statusie – w zależności od przyjętych kryteriów uznawana za odrębny język lub dialekt języka polskiego.

Nowy!!: Reformacja i Język kaszubski · Zobacz więcej »

Język niemiecki

Język niemiecki (niem.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich.

Nowy!!: Reformacja i Język niemiecki · Zobacz więcej »

Jezus Chrystus

Jezus Chrystus (ur. ok. 8–4 p.n.e. w Betlejem, zm. ok. 30Por. Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary (381 r.): Wierzę... w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. lub 33 n.e. w Jerozolimie) – centralna postać chrześcijaństwa Według tego autora Jezusa uważa się za założyciela religii w klasycznych teoriach religiologicznych oraz religioznawczych, które nie uwzględniająogólnych idei genezy religii.

Nowy!!: Reformacja i Jezus Chrystus · Zobacz więcej »

Kalwinizm

Kalwinizm, ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtów protestantyzmu, obok luteranizmu.

Nowy!!: Reformacja i Kalwinizm · Zobacz więcej »

Kardynał

Herb kardynała będącego arcybiskupem metropolitą(na taśmie pod tarcząznajduje się dewiza) Herb kardynała będącego arcybiskupem (ale nie metropolitą) sutanna kardynalska strój chórowy kardynała Szaty kardynała (2005) Kardynał (ilustracja z pocz. XX w.) Kardynał (– główny, zasadniczy, mocno z czymś związany), formalnie Kardynał Świętego Kościoła Rzymskiego (łac. Cardinalis Sanctae Romanae Ecclesiae) – najwyższa po papieżu godność kościelna w Kościele katolickim.

Nowy!!: Reformacja i Kardynał · Zobacz więcej »

Katarzyna Aragońska

Katarzyna Aragońska (ur. 16 grudnia 1485 w Alcalá de Henares, zm. 7 stycznia 1536 w Kimbolton) – królewna aragońska i kastylijska, księżna Walii w latach 1499–1509 i 1533–1536, królowa Anglii w latach 1509–1533 jako pierwsza żona Henryka VIII Tudora, regentka Anglii w roku 1513, matka Marii I.

Nowy!!: Reformacja i Katarzyna Aragońska · Zobacz więcej »

Klasztor

Opactwo Cystersów w Henrykowie Klasztor benedyktyński na Monte Cassino – widok z Polskiego Cmentarza Wojennego Klasztor (z, od – miejsce zamknięte) – budynek lub zespół budynków, w którym mieszkająwspólnoty religijne zakonników albo zakonnic.

Nowy!!: Reformacja i Klasztor · Zobacz więcej »

Kościół katolicki

Bazylika św. Piotra w Watykanie Leonarda da Vinci Św. Paweł Kościół katolicki, Kościół powszechny (katholikos, powszechny) – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu.

Nowy!!: Reformacja i Kościół katolicki · Zobacz więcej »

Kościół Wszystkich Świętych w Wittenberdze

Kościół Wszystkich Świętych w Wittenberdze, kościół zamkowy (niem. Schlosskirche) – późnogotycki kościół stanowiący obecnie najważniejszączęść kompleksu zamkowego w Wittenberdze (Saksonia-Anhalt, Niemcy).

Nowy!!: Reformacja i Kościół Wszystkich Świętych w Wittenberdze · Zobacz więcej »

Koncyliaryzm

Koncyliaryzm (z łac. consilium „rada, narada, sobór”) – w XIV i XV wieku doktryna w katolicyzmie, twierdząca, że sobory powszechne sąnajwyższąwładząKościoła, mającąnawet władzę sędziowskąnad papieżem.

Nowy!!: Reformacja i Koncyliaryzm · Zobacz więcej »

Kontrreformacja

Bitwa pod Lepanto – Paolo Veronese Kontrreformacja – ruch w Kościele katolickim zapoczątkowany soborem trydenckim, a zakończony wraz z wojnątrzydziestoletnią, zmierzający do uzdrowienia stosunków w Kościele, będący odpowiedziąna reformację.

Nowy!!: Reformacja i Kontrreformacja · Zobacz więcej »

Korona Królestwa Polskiego

Korona Królestwa Polskiego, w skrócie Korona Polska lub Królestwo Polskie, potocznie i skrótowo: Korona – 1.

Nowy!!: Reformacja i Korona Królestwa Polskiego · Zobacz więcej »

Królestwo Anglii

Królestwo Anglii (stfr. Reaume d’Angleterre, ang-nor. Realme d'Engleterre) – historyczne królestwo w zachodniej Europie, które istniało od 927 do 1707 roku.

Nowy!!: Reformacja i Królestwo Anglii · Zobacz więcej »

Księstwo pomorskie

Księstwo pomorskie – historyczne państwo na wybrzeżu Bałtyku.

Nowy!!: Reformacja i Księstwo pomorskie · Zobacz więcej »

Leon X

Leon X (właśc. Giovanni di Lorenzo de’ Medici, pol. Jan Medyceusz; ur. 11 grudnia 1475 we Florencji, zm. 1 grudnia 1521 w Rzymie) – papież w okresie od 11 marca 1513 do 1 grudnia 1521.

Nowy!!: Reformacja i Leon X · Zobacz więcej »

Lichwa

Quentin Massys, ''Lichwiarze'' Albrechtowi Dürerowi Lichwa – udzielanie nieetycznych pożyczek, z uwagi na zawyżone odsetki lub inne opłaty, w wyniku czego następuje nieuczciwe wzbogacenie się pożyczkodawcy.

Nowy!!: Reformacja i Lichwa · Zobacz więcej »

List żelazny

List żelazny – zgodnie z kodeksem postępowania karnego specjalny dokument, wydawany przez właściwy miejscowo sąd okręgowy, zapewniający oskarżonemu pozostawanie na wolności do czasu prawomocnego ukończenia postępowania.

Nowy!!: Reformacja i List żelazny · Zobacz więcej »

Liturgia

Liturgia (gr. λειτουργια – działanie na rzecz ludu, leitos od laos – lud i ergon – praca) – w starożytnej Grecji działania konkretnej osoby lub społeczności na rzecz obywateli, obecnie – publiczna forma kultu religijnego, dotycząca całokształtu zrytualizowanych, zbiorowych i ściśle określonych czynności sakralnych, ustalonych przez kapłanów danej religii.

Nowy!!: Reformacja i Liturgia · Zobacz więcej »

Logika

Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.

Nowy!!: Reformacja i Logika · Zobacz więcej »

Luteranizm

Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517).

Nowy!!: Reformacja i Luteranizm · Zobacz więcej »

Magnat

Magnat (Jan Zamoyski) Magnat (z – możnowładca, wielki) – członek najbogatszej grupy szlachty, wywodzącej się ze średniowiecznego możnowładztwa.

Nowy!!: Reformacja i Magnat · Zobacz więcej »

Manfred Uglorz

Manfred Karol Uglorz (ur. 12 listopada 1940 w Łaziskach Średnich) – duchowny Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, profesor nauk teologicznych, biblista.

Nowy!!: Reformacja i Manfred Uglorz · Zobacz więcej »

Marcin Luter

Marcin Luter (ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) – niemiecki duchowny chrześcijański i tłumacz, doktor teologii.

Nowy!!: Reformacja i Marcin Luter · Zobacz więcej »

Max Weber

Karl Emil Maximilian „Max” Weber (ur. 21 kwietnia 1864, zm. 14 czerwca 1920) – niemiecki socjolog, filozof, prawnik i ekonomista, którego idee miały ogromny wpływ na teorię socjologicznąi badania społeczne.

Nowy!!: Reformacja i Max Weber · Zobacz więcej »

Miguel Servet

Miguel Servet (także: Michał Serwet; ur. 29 września 1511 w Villanueva de Sigena, zm. 27 października 1553 w Genewie) – hiszpański teolog unitariański, astronom, prawnik, lekarz i humanista.

Nowy!!: Reformacja i Miguel Servet · Zobacz więcej »

Monarchia absolutna

Cardin Le Bret (1558–1655) jeden z teoretyków absolutyzmu z ojcem Fryderyk II Wielki spotyka się z filozofami przy okrągłym stole Monarchia absolutna, absolutyzm – forma rządów typowa przede wszystkim dla wczesnonowożytnej Europy oraz mające jąuzasadnić doktryny polityczne.

Nowy!!: Reformacja i Monarchia absolutna · Zobacz więcej »

Nacjonalizacja

Nacjonalizacja – forma upaństwowienia, poprzez przejęcie przez państwo praw własności ziemi, przedsiębiorstw i kapitału na podstawie odrębnego aktu prawnego.

Nowy!!: Reformacja i Nacjonalizacja · Zobacz więcej »

Oświecenie (epoka)

Voltaire (François-Marie Arouet) Jean-Jacques Rousseau Edmund Burke Jonathan Swift Joseph von Sonnenfels: ''Człowiek bez przesądów'' – A.D. 1765 Jorge Juan y Santacilia Immanuel Kant Oświecenie, in.

Nowy!!: Reformacja i Oświecenie (epoka) · Zobacz więcej »

Odpust

Odpust na wsi, Franciszek Kostrzewski 1866. Odpust (łac. indulgentia) – w teologii katolickiej pojęcie oznaczające darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy, które zostały odpuszczone co do winy.

Nowy!!: Reformacja i Odpust · Zobacz więcej »

Państwo narodowe

Państwo narodowe – państwo, którego prawie wszyscy mieszkańcy stanowiąjeden naród i zdecydowana większość członków tego narodu zamieszkuje to właśnie państwo.

Nowy!!: Reformacja i Państwo narodowe · Zobacz więcej »

Papież

Petera Rubensa Papież (głowa Kościoła, ojciec święty, łac. summus pontifex, od starożytnego pontifex maximus; wł. papa, gr. πάπας (papas); forma funkcjonująca w języku polskim pochodzi od czeskiego papež) – biskup Rzymu, prymas Italii, zwierzchnik Kościoła katolickiego, głowa Stolicy Apostolskiej oraz suweren Państwa Miasta Watykan; od 2013 papieżem jest Franciszek.

Nowy!!: Reformacja i Papież · Zobacz więcej »

Pastor

Bielsku (1894-1923) Pastor Kościoła Szwecji bp Eva Brunne Pastor (– pasterz) – w Kościołach protestanckich duchowny, który pełni obowiązki duszpasterskie w zborze.

Nowy!!: Reformacja i Pastor · Zobacz więcej »

Paweł Janowski

Paweł Janowski (ur. 10 grudnia 1968 w Połczynie Zdroju) – polski historyk, teolog, wykładowca na Wydziale Nauk Politycznych Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku (2008–2010), adiunkt oraz koordynator do spraw badań naukowych (2009–2011) w Instytucie Leksykografii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, od lutego 2011 pracownik Ośrodka Badań nad Poloniąi Duszpasterstwem Polonijnym KUL.

Nowy!!: Reformacja i Paweł Janowski · Zobacz więcej »

Pedagogika

Pedagogika – w znaczeniu potocznym, świadoma i celowa działalność wychowawcza; w znaczeniu instytucjonalnym – zespół nauk o wychowaniu, istocie, celach, treściach, metodach, środkach i formach organizacji procesów wychowawczych.

Nowy!!: Reformacja i Pedagogika · Zobacz więcej »

Pietyzm

Philipp Jacob Spener – teolog, jeden z twórców pietyzmu Pietyzm – nurt religijny w luteranizmie z XVII i XVIII wieku kładący nacisk na intensywnąmodlitwę, studiowanie Biblii, udział w pobożnych zgromadzeniach religijnych, rygorystycznąmoralność oraz działalność charytatywną.

Nowy!!: Reformacja i Pietyzm · Zobacz więcej »

Pokój augsburski

Pokój augsburski (również Augsburski pokój religijny) – pokój zawarty 25 września 1555 roku między cesarzem Karolem V a protestanckimi książętami Rzeszy w Augsburgu.

Nowy!!: Reformacja i Pokój augsburski · Zobacz więcej »

Pokój westfalski

Ratusz w Osnabrücku – miejsce podpisania pokoju pomiędzy Cesarstwem i SzwecjąRatusz w Münster – miejsce podpisania pokoju pomiędzy Cesarstwem i Francją„Traktat pokojowy w Münster” (Gerard ter Borch, 1648) Święte Cesarstwo Rzymskie w 1648 Pokój westfalski – wielostronny traktat pokojowy kończący wojnę trzydziestoletnią(1618–1648), zawarty 24 października 1648 pomiędzy Świętym Cesarstwem Rzymskim a Królestwem Francji (małoletniego Ludwika XIV zastępował w rządach pierwszy minister, kardynał Jules Mazarin) i jej sojusznikami w Münster oraz między Habsburgami a Szwecjąw Osnabrücku.

Nowy!!: Reformacja i Pokój westfalski · Zobacz więcej »

Polska

Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry.

Nowy!!: Reformacja i Polska · Zobacz więcej »

Predestynacja

Predestynacja (od łac. praedestinare, gr. προοριζειν, „przeznaczyć z góry”) – koncepcja religijna, według której losy człowieka (jego zbawienie lub potępienie) sąz góry określone przez wolę Boga.

Nowy!!: Reformacja i Predestynacja · Zobacz więcej »

Proboszcz

Proboszcz (z niem. Propst, a to od łac. praepositus, przełożony; łac. odpowiednik to parochus, z gr. πάροικος paroikos, sąsiad), pleban (łac. plebanus od plebs lud) – duchowny, na ogół w stopniu prezbitera, zarządzający gminąkościelną(parafią).

Nowy!!: Reformacja i Proboszcz · Zobacz więcej »

Prostytucja

Prostytutka – ''Femmes de Maison'', Henri de Toulouse-Lautrec, obraz pastelowy na płótnie (ok. 1894) Prostytucja (pot. nierząd) – świadczenie usług o charakterze seksualnym, polegające zwykle na odbywaniu stosunku płciowego w zamian za pieniądze lub inne korzyści.

Nowy!!: Reformacja i Prostytucja · Zobacz więcej »

Protestantyzm

Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którąskładająsię wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.

Nowy!!: Reformacja i Protestantyzm · Zobacz więcej »

Prusy Książęce

Prusy Książęce, oficjalnie Księstwo w Prusach, potocznie Księstwo Pruskie – państwo utworzone po sekularyzacji państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, na podstawie traktatu krakowskiego z 1525 r., zawartego między Zygmuntem I Starym a jego siostrzeńcem Albrechtem Hohenzollernem.

Nowy!!: Reformacja i Prusy Książęce · Zobacz więcej »

Psalm

kości słoniowej, przełom X/XI w. Psalm (– psalmós, pochodzi od psallein i oznacza śpiew przy akompaniamencie instrumentu strunowego zwanego psalterionem) – liryczny utwór modlitewny, rodzaj pieśni religijnej o podniosłym charakterze, którego adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek.

Nowy!!: Reformacja i Psalm · Zobacz więcej »

Racjonalizm światopoglądowy

Racjonalizm światopoglądowy la ratio – rozum; rationalis – rozumny, rozsądny – światopogląd i postawa, zakładające.

Nowy!!: Reformacja i Racjonalizm światopoglądowy · Zobacz więcej »

Rebelia modlitewników

Obelisk upamiętniający rebelię Rebelia modlitewników (ang. The Prayer Book Rebellion) – rewolta ludowa w Kornwalii w r. 1549, będąca protestem ludności kornijskojęzycznej przeciwko wprowadzeniu modlitewników w języku angielskim i wiążącej się z tym protestantyzacji katolickich Celtów - Kornwalczyków.

Nowy!!: Reformacja i Rebelia modlitewników · Zobacz więcej »

Religia

rodzimowierstwa słowiańskiego (czwarty rząd) Procent obywateli uznających religię za bardzo ważną: do 19%, > 90% obszary niereligijne Religia – system wierzeń i praktyk określający relację między różnie pojmowanąsferąsacrum (świętością) i sferąboskąa społeczeństwem, grupąlub jednostką.

Nowy!!: Reformacja i Religia · Zobacz więcej »

Rzeczpospolita Obojga Narodów

rolce sztokholmskiej z XVII wieku unii lubelskiej 1 lipca 1569 roku, akt ustanawiający RzeczpospolitąObojga Narodów Rewers 15 dukatów Zygmunta III Wazy z 1617 z herbem królewskim. W otoku napis: MAGNVS DVX LITVAniae RVSsiae PRVSsiae MASoviae SAMogitiae LIVONiae ZC Gęstość zaludnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów według spisu ludności z 1790 roku Zasięg terytorialny Rzeczypospolitej w 1701 roku Podział administracyjny Rzeczypospolitej, stan prawny na rok 1619 Posiadłości ziemskie polskich rodów magnackich w XVI-XVII wieku potopu rosyjskiego miasta królewskie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Jan Matejko, Unia lubelska Jan Matejko, ''Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja 1573'' Jan Matejko, ''Konstytucja 3 maja'' 1791 Quincunx'' z 1564 Rzeczpospolita Obojga Narodów, potocznie: Polska, I Rzeczpospolita lub Rzeczpospolita szlachecka – państwo złożone z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w roku 1569 na mocy unii lubelskiej, przestało istnieć w wyniku traktatów rozbiorowych w 1795 roku.

Nowy!!: Reformacja i Rzeczpospolita Obojga Narodów · Zobacz więcej »

Sakrament

Sakrament (łac. sacramentum, st.gr. μυστήριον) – w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako widzialny znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa.

Nowy!!: Reformacja i Sakrament · Zobacz więcej »

Sakrament pokuty i pojednania

Giuseppe Molteni ''Spowiedź'', 1838 Wielkanoc 2023 r. - fot. Ivonna Nowicka Sakrament pokuty i pojednania – chrześcijański obrzęd oczyszczenia z grzechów.

Nowy!!: Reformacja i Sakrament pokuty i pojednania · Zobacz więcej »

Saksonia

Saksonia, Wolny Kraj Saksonia (łac. Saxonia; niem. Freistaat Sachsen; górnołuż. Swobodny stat Sakska; dolnołuż. Lichotny stat Sakska) – kraj związkowy w Niemczech graniczący z Polską, Czechami i z następującymi krajami związkowymi: Bawaria, Turyngia, Saksonia-Anhalt i Brandenburgia.

Nowy!!: Reformacja i Saksonia · Zobacz więcej »

Sejm Rzeszy w Spirze

Budynek starego ratusza w Spirze, w którym odbywały się posiedzenia Sejmu Rzeszy Kościół Pamięci w Spirze thumb Sejm Rzeszy w Spirze (niem. Reichstage zu Speyer) – zgromadzenia stanów Świętego Cesarstwa Rzymskiego odbywające się w XVI wieku w mieście Spira.

Nowy!!: Reformacja i Sejm Rzeszy w Spirze · Zobacz więcej »

Sekularyzacja

Sekularyzacja, zeświecczenie – zespół działań zmierzający do znacznego ograniczenia lub wręcz całkowitego wyeliminowania roli religii w społeczeństwie.

Nowy!!: Reformacja i Sekularyzacja · Zobacz więcej »

Seminarium duchowne

diecezji toruńskiej Seminarium duchowne – w Kościołach chrześcijańskich, w katolicyzmie, prawosławiu, a także protestantyzmie, instytucja przygotowująca przyszłych prezbiterów, poprzez wprowadzanie w duchowość chrześcijańskąi prezbiteratu, studia teologiczne oraz kształcenie umiejętności duszpasterskich.

Nowy!!: Reformacja i Seminarium duchowne · Zobacz więcej »

Sobór laterański V

Sobór laterański V – sobór powszechny Kościoła katolickiego, który obradował w latach 1512-1517.

Nowy!!: Reformacja i Sobór laterański V · Zobacz więcej »

Sobór trydencki

Sobór trydencki – sobór powszechny Kościoła katolickiego, który odbył się w Trydencie, mieście w północnych Włoszech w latach 1545–1563.

Nowy!!: Reformacja i Sobór trydencki · Zobacz więcej »

Sobór w Konstancji

Sobór w Konstancji – sobór powszechny Kościoła katolickiego, którego głównym celem było zakończenie wielkiej schizmy zachodniej zwołany przez pizańskiego antypapieża Jana (XXIII) (później potwierdzony przez papieża Grzegorza XII) na wezwanie Zygmunta Luksemburskiego (wówczas elektora brandenburskiego, króla węgierskiego i niemieckiego, późniejszego cesarza rzymskiego), trwający od 16 listopada 1414 do 22 kwietnia 1418 w Konstancji.

Nowy!!: Reformacja i Sobór w Konstancji · Zobacz więcej »

Sutenerstwo

Hermann Vogel: ''Gefällt sie Ihnen?'' (ilustracja z czasopisma) Sutenerstwo – czerpanie korzyści majątkowych z uprawiania prostytucji przez innąosobę.

Nowy!!: Reformacja i Sutenerstwo · Zobacz więcej »

Symonia

Symonia, świętokupstwo – handel godnościami i urzędami kościelnymi, sakramentami oraz dobrami duchowymi.

Nowy!!: Reformacja i Symonia · Zobacz więcej »

Thomas Müntzer

Manifest praski napisany przez Thomasa Müntzera w 1521. Wzywał w nim do utworzenia „nowego Kościoła”, który będzie „bronił słowa Bożego” Thomas Müntzer, także Münzer (ur. w 1489 lub 1490 w Stolbergu, zm. 27 maja 1525 w Mühlhausen) – anabaptysta, wcześniej teolog ewangelicki, wcześniej ksiądz katolicki.

Nowy!!: Reformacja i Thomas Müntzer · Zobacz więcej »

Tolerancja religijna

Konfederacji Warszawskiej (1573) Tolerancja religijna – postawa tolerancji dla poglądów religijnych innych osób i uznawanie ich prawa do wyznawania religii odmiennej od religii przez siebie wyznawanej bądź do światopoglądu bezreligijnego; przeciwieństwo fanatyzmu religijnego.

Nowy!!: Reformacja i Tolerancja religijna · Zobacz więcej »

Tomasz More

Thomas More (wym. //), forma spolszczona Tomasz More, Morus (ur. 7 lutego 1478 w Londynie, zm. 6 lipca 1535 tamże) – angielski myśliciel, pisarz i polityk, członek Izby Lordów i kanclerz królewski, tercjarz franciszkański (OFS), męczennik chrześcijański czczony przez anglikanów, święty Kościoła katolickiego.

Nowy!!: Reformacja i Tomasz More · Zobacz więcej »

Trójca Święta

Wyobrażenie Trójcy Świętej Trójca Święta, Święta Trójca (także Trinitas, stgr. Αγια Τριας, trb. Hágia Trías) – chrześcijański dogmat uznający, że Bóg jest Bogiem Trójjedynym, istniejącym jako trzy Osoby – po grecku hipostazy – pozostając jednocześnie jednym Bytem.

Nowy!!: Reformacja i Trójca Święta · Zobacz więcej »

Unam Sanctam

Unam Sanctam (chodzi o Kościół rzymski) – bulla papieża Bonifacego VIII z 18 listopada 1302 roku.

Nowy!!: Reformacja i Unam Sanctam · Zobacz więcej »

Uniwersalizm

Uniwersalizm („powszechny, ogólny”) – dążenie do ogarnięcia pewnej całości, objęcia wszystkiego, całokształt postaw i uznanie zasady dominacji całości nad częściami; powszechność.

Nowy!!: Reformacja i Uniwersalizm · Zobacz więcej »

Utrakwiści

Utrakwiści, także kalikstyni (z łac. calix „kielich”) – pierwotnie określenie wszystkich husytów, później umiarkowany ich odłam z głównym ośrodkiem życia religijnego w Pradze.

Nowy!!: Reformacja i Utrakwiści · Zobacz więcej »

Wittenberga

Wittenberga (niem. Lutherstadt Wittenberg) – miasto powiatowe w środkowych Niemczech, leżące nad Łabąw kraju związkowym Saksonia-Anhalt, siedziba powiatu Wittenberga.

Nowy!!: Reformacja i Wittenberga · Zobacz więcej »

Wojna religijna

Bitwa pod Belgradem (1456) Wojna religijna, inaczej święta wojna – wojna w głównej mierze motywowana przyczynami religijnymi.

Nowy!!: Reformacja i Wojna religijna · Zobacz więcej »

Wojna trzydziestoletnia

Defenestracja praska Mapa działań wojny trzydziestoletniej Oblężenie Budziszyna w 1620 Fryderyk V Wittelsbach Gábor Bethlen Albrecht von Wallenstein Gustaw II Adolf Ernst von Mansfeld Pappenheima Pokój westfalski Rzeszy na skutek wojny Wojna trzydziestoletnia – europejski konflikt trwający od 23 maja 1618 do 24 października 1648 pomiędzy protestanckimi państwami Świętego Cesarstwa Rzymskiego (I Rzeszy) wspieranymi przez inne państwa europejskie (takie jak Szwecja, Dania, Republika Zjednoczonych Prowincji, Francja), a katolickądynastiąHabsburgów.

Nowy!!: Reformacja i Wojna trzydziestoletnia · Zobacz więcej »

Wyznanie augsburskie

Wyznanie augsburskie (Konfesja augsburska, łac. Confessio Augustana) – podstawowa księga wyznaniowa luteranizmu, napisana przez Filipa Melanchtona i ogłoszona na sejmie Rzeszy w Augsburgu 25 czerwca 1530 roku.

Nowy!!: Reformacja i Wyznanie augsburskie · Zobacz więcej »

Zakon

Zurbarána Zakon (łac. ordo) – organizacja, której członkowie, po złożeniu ślubów, żyjąwedług ściśle określonych reguł religijnych lub (rzadziej) świeckich.

Nowy!!: Reformacja i Zakon · Zobacz więcej »

Zakon krzyżacki

Domy zakonu krzyżackiego w Europie oraz państwo zakonne w Prusach i Inflantach około 1300 roku data dostępu.

Nowy!!: Reformacja i Zakon krzyżacki · Zobacz więcej »

31 października

Bez opisu.

Nowy!!: Reformacja i 31 października · Zobacz więcej »

95 tez

Marcina Lutra Wittenberdze upamiętniającymi przybicie przez Marcina Lutra 95 tez 95 tez (niem. 95 Thesen) – dokument ogłoszony przez Marcina Lutra w dniu 31 października 1517 w Wittenberdze.

Nowy!!: Reformacja i 95 tez · Zobacz więcej »

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »