Szybszy dostęp niż przeglądarce!
150 kontakty: Aetozaury, Akomodacja oka, Amfisbeny, Anapsydy, Anguis, Anomodonty, Archosauriformes, Archozauromorfy, Archozaury, Areoscelidy, Śledziona, Avemetatarsalia, Łacina, Żółw śródziemnomorski, Biarmosuchia, Caseasauria, Choristodera, Ciało szkliste, Crocodyliformes, Cynodonty, Człowiek rozumny, Diapsydy, Dinocefale, Dinosauriformes, Dinozauromorfy, Dinozaury, Dinozaury gadziomiedniczne, Dinozaury ptasiomiedniczne, Doswelliidae, Drepanosauridae, Dwunastnica, Edafozaury, Erytrozuchy, Euparkeriidae, Eupelykozaury, Eureptilia, Euryapsydy, Fitozaury, Gady (województwo warmińsko-mazurskie), Gardziel, Gorgonopsy, Grad ewolucyjny, Gromada (biologia), Grupa siostrzana, Hatteria, Herpetologia, Heterodontyzm, Homodontyzm, Ichthyopterygia, Ichtiozaury, ..., Jaszczurka zwinka, Jaszczurki, Język (anatomia), Język angielski, Josephus Nicolaus Laurenti, Jura, Kajman żakare, Karol Linneusz, Kłykcie potyliczne, Klad, Kladogram, Klasyfikacja biologiczna, Klaudiozaur, Kloaka (biologia), Kotylozaury, Kręgowce, Kreda (okres), Kresomózgowie, Krezka, Krokodyl nilowy, Krokodyle, Krokodylomorfy, Kuehneosauridae, Legwan zielony, Lemiesz (anatomia), Lepidosauriformes, Lepidozauromorfy, Lepidozaury, Longiskwama, Móżdżek, Melanocyty, Mezozaury, Mezozoik, Międzymózgowie, Michael J. Benton, Millerettidae, Narząd Jacobsona, Neodiapsida, Neogen, Notozaury, Nyctiphruretus, Ofiakodonty, Ornithosuchidae, Owodniowce, Padalec zwyczajny, Paleogen, Parejazaury, Pęcherzyk żółciowy, Pelykozaury, Perm, Plakodonty, Plezjozaury, Polifiodontyzm, Politomia, Poposauridae, Prestosuchidae, Procolophonia, Procolophonomorpha, Prolacertiformes, Proterochampsidae, Proterosuchidae, Protorothyrididae, Przełyk, Przysadka mózgowa, Ptaki, Pterozaury, Rauizuchidy, Rdzeń przedłużony, Reptiliologia, Rynchozaury, Sauria, Sfenodonty, Ssaki, Ssakokształtne, Strunowce, Synapsydy, Synonim (taksonomia), Szyszynka, Takson monofiletyczny, Takson parafiletyczny, Tekodonty, Terapsydy, Teriodonty, Terocefale, Thalattosauria, Trias, Trilofozaury, Trzustka, Twardówka (anatomia), Układ współczulny, Varanopidae, Wątroba, Węże, Younginiformes, Zauropsydy, Zauropterygi, Zoologia, Zwierzę stałocieplne, Zwierzę zmiennocieplne, 1996. Rozwiń indeks (100 jeszcze) »
Aetozaury
Aetozaury (Aetosauria – od aetos – orzeł i sauros – jaszczur) – takson gadów (rząd Aetosauria, rodzina Stagonolepididae, syn. Aetosauridae) o wyglądzie przypominającym współczesne pancerniki i późniejsze od nich ankylozaury.
Nowy!!: Gady i Aetozaury · Zobacz więcej »
Akomodacja oka
Akomodacja (nastawność oka) – zjawisko dostosowania się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach.
Nowy!!: Gady i Akomodacja oka · Zobacz więcej »
Amfisbeny
Amfisbeny, obrączkowce, zwitniki (Amphisbaenia) – klad gadów łuskonośnych (klasyfikowany niekiedy w randze podrzędu), prowadzących podziemny tryb życia.
Nowy!!: Gady i Amfisbeny · Zobacz więcej »
Anapsydy
Anapsydy (Anapsida) – podgromada zauropsydów o prymitywnej budowie, siostrzana do kladu Eureptilia, obejmującego diapsydy oraz rodziny Captorhinidae i Protorothyrididae.
Nowy!!: Gady i Anapsydy · Zobacz więcej »
Anguis
Anguis – rodzaj jaszczurek z podrodziny w Anguinae w rodzinie padalcowatych (Anguidae).
Nowy!!: Gady i Anguis · Zobacz więcej »
Anomodonty
Anomodonty (Anomodontia) – podrząd synapsydów z rzędu terapsydów.
Nowy!!: Gady i Anomodonty · Zobacz więcej »
Archosauriformes
Archosauriformes – klad archozauromorfów obejmujący archozaury i inne stosunkowo zaawansowane formy.
Nowy!!: Gady i Archosauriformes · Zobacz więcej »
Archozauromorfy
żółwi) Archozauromorfy (Archosauromorpha) – infragromada gadów z podgromady Diapsida.
Nowy!!: Gady i Archozauromorfy · Zobacz więcej »
Archozaury
Archozaury, gady naczelne (Archosauria – z gr. archos – władca + sauros – jaszczur) – takson diapsydalnych gadów obejmujący zaawansowane ewolucyjnie rzędy gadów.
Nowy!!: Gady i Archozaury · Zobacz więcej »
Areoscelidy
Areoscelidy (Araeoscelidia syn. Araeoscelida) – rząd wymarłych gadów (diapsydy), kształtem przypominających jaszczurki.
Nowy!!: Gady i Areoscelidy · Zobacz więcej »
Śledziona
Śledziona (łac. lien, gr. σπλήν – splēn) – narząd występujący u kręgowców.
Nowy!!: Gady i Śledziona · Zobacz więcej »
Avemetatarsalia
Avemetatarsalia, awemetatarsale ("ptasie śródstopia") – klad archozaurów (Archosauria) obejmujący m.in.
Nowy!!: Gady i Avemetatarsalia · Zobacz więcej »
Łacina
Łacina, język łaciński (łac.) – język indoeuropejski z latynofaliskiej podgrupy języków italskich.
Nowy!!: Gady i Łacina · Zobacz więcej »
Żółw śródziemnomorski
Żółw śródziemnomorski, żółw mauretański, żółw iberyjski (Testudo graeca) – gatunek gada z rodziny żółwi lądowych z podrzędu żółwi skrytoszyjnych.
Nowy!!: Gady i Żółw śródziemnomorski · Zobacz więcej »
Biarmosuchia
Profile przedstawicieli Burnetiamorpha Biarmosuchia (syn. Eotitanosuchia, Phthinosuchia) – grupa prymitywnych, żyjących w środkowym i późnym permie terapsydów, reprezentująca parafiletycznągrupę trzonowąTherapsida lub bardzo wczesnych przedstawicieli głównej linii terapsydów.
Nowy!!: Gady i Biarmosuchia · Zobacz więcej »
Caseasauria
Caseasauria – jeden z dwóch kladów synapsydów (obok Eupelycosauria).
Nowy!!: Gady i Caseasauria · Zobacz więcej »
Choristodera
Choristodera – rząd wodnych gadów.
Nowy!!: Gady i Choristodera · Zobacz więcej »
Ciało szkliste
Ciało szkliste, szklistka (łac. corpus vitreum) – galaretowata substancja wypełniająca tylnączęść gałki ocznej, nadająca jej kształt i chroniąca siatkówkę.
Nowy!!: Gady i Ciało szkliste · Zobacz więcej »
Crocodyliformes
Crocodyliformes – grupa archozaurów z kladu Crurotarsi, do której należały krokodyle i wymarłe formy pokrewne, definiowana przez Paula Sereno jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka Protosuchus richardsoni i Crocodylus niloticus oraz wszystkich jego potomków.
Nowy!!: Gady i Crocodyliformes · Zobacz więcej »
Cynodonty
Cynodonty (Cynodontia) – grupa synapsydów z rzędu terapsydów, z których prawdopodobnie wywodząsię ssaki; jeśli cynodonty uznaje się za grupę monofiletyczną, należy do nich zaliczyć także klad Mammaliaformes, obejmujący m.in.
Nowy!!: Gady i Cynodonty · Zobacz więcej »
Człowiek rozumny
Dawid'', 1501–1504; wizerunek mężczyzny ''Homo sapiens'' Człowiek rozumny (Homo sapiens) – gatunek ssaka naczelnego, jedyny występujący współcześnie przedstawiciel rodzaju Homo.
Nowy!!: Gady i Człowiek rozumny · Zobacz więcej »
Diapsydy
Diapsydy (Diapsida, z gr. di – dwa + apsis – łuk) – grupa owodniowców z gromady zauropsydów (Sauropsida), w których czaszce rozwinęły się dwie pary otworów skroniowych (po dwa – górny i dolny – za każdym okiem), przez które przewleczone sąsilne mięśnie szczęk.
Nowy!!: Gady i Diapsydy · Zobacz więcej »
Dinocefale
Dinocefale (Dinocephalia) – podrząd gadów ssakokształtnych z rzędu terapsydów.
Nowy!!: Gady i Dinocefale · Zobacz więcej »
Dinosauriformes
Dinosauriformes – klad archozaurów obejmujący dinozaury i ich najbliższych krewnych.
Nowy!!: Gady i Dinosauriformes · Zobacz więcej »
Dinozauromorfy
Dinozauromorfy (Dinosauromorpha) – klad archozaurów obejmujący grupę Dinosauria i taksony blisko z niąspokrewnione.
Nowy!!: Gady i Dinozauromorfy · Zobacz więcej »
Dinozaury
Dinozaury (Dinosauria) – zróżnicowany klad zauropsydów.
Nowy!!: Gady i Dinozaury · Zobacz więcej »
Dinozaury gadziomiedniczne
Dinozaury gadziomiedniczne (Saurischia) – rząd dinozaurów, u których budowa miednicy była podobna do budowy u współczesnych gadów, gdzie obie kości łonowe sązwrócone w dół i do przodu, a kości kulszowe w dół i do tyłu, dla odróżnienia od ptasiomiednicznych.
Nowy!!: Gady i Dinozaury gadziomiedniczne · Zobacz więcej »
Dinozaury ptasiomiedniczne
Dinozaury ptasiomiedniczne (Ornithischia) – rząd dinozaurów, u których budowa miednicy była podobna do budowy miednicy u ptaków, gdzie część kości łonowej biegnie ukośnie do tyłu, równolegle do kości kulszowej, czyli inaczej niż u wspólnego przodka dinozaurów.
Nowy!!: Gady i Dinozaury ptasiomiedniczne · Zobacz więcej »
Doswelliidae
Doswelliidae – wymarła rodzina mięsożernych archeozaurów.
Nowy!!: Gady i Doswelliidae · Zobacz więcej »
Drepanosauridae
Drepanosauridae – rodzina zauropsydów z grupy diapsydów; żyły w okresie późnego triasu na terenach dzisiejszej Europy, Ameryki Północnej i Azji (Kyrgyzsaurus).
Nowy!!: Gady i Drepanosauridae · Zobacz więcej »
Dwunastnica
Dwunastnica – rurowaty narząd wychodzący z żołądka i stanowiący początkowy odcinek jelita cienkiego kręgowców.
Nowy!!: Gady i Dwunastnica · Zobacz więcej »
Edafozaury
Edofozaury (Edaphosauridae, Edaphosauria) – grupa najczęściej dużych (do 3 metrów i więcej) zaawansowanych pelykozaurów, żyjących od późnego pensylwanu do wczesnego permu.
Nowy!!: Gady i Edafozaury · Zobacz więcej »
Erytrozuchy
Erytrozuchy (Erythrosuchidae, – czerwony, Suchus – łacińska nazwa boga Sobka) – rodzina bazalnych archozauromorfów występujących we wczesnym i środkowym triasie, od oleneku do anizyku.
Nowy!!: Gady i Erytrozuchy · Zobacz więcej »
Euparkeriidae
Euparkeriidae – rodzina niewielkich drapieżnych bazalnych archozauromorfów z kladu Archosauriformes.
Nowy!!: Gady i Euparkeriidae · Zobacz więcej »
Eupelykozaury
Eupelykozaury (Eupelycosauria) – takson w obrębie rzędu pelykozaurów.
Nowy!!: Gady i Eupelykozaury · Zobacz więcej »
Eureptilia
Eureptilia − jeden z dwóch głównych kladów zauropsydów, siostrzany w zależności od przyjmowanego nazewnictwa do podgromady anapsydów lub do kladu Parareptilia.
Nowy!!: Gady i Eureptilia · Zobacz więcej »
Euryapsydy
Czaszka euryapsydalna Euryapsydy (Euryapsida) – grupa obejmująca przeważnie morskie gady.
Nowy!!: Gady i Euryapsydy · Zobacz więcej »
Fitozaury
''Angistorhinus'' Fitozaury (Phytosauria, syn. Parasuchia) – rząd archozaurów z kladu Crurotarsi o budowie pokrojowo przypominającej krokodyle.
Nowy!!: Gady i Fitozaury · Zobacz więcej »
Gady (województwo warmińsko-mazurskie)
Kapliczka przy posesji nr 50 Gady podworko Gady (niem. Jadden) – nieduża wieś sołecka w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity około 13 km na północ od Olsztyna.
Nowy!!: Gady i Gady (województwo warmińsko-mazurskie) · Zobacz więcej »
Gardziel
Gardziel – u człowieka jest to trójkątna przestrzeń zawarta pomiędzy łukami podniebienno-językowymi a podniebienno-gardłowymi.
Nowy!!: Gady i Gardziel · Zobacz więcej »
Gorgonopsy
''Arctognathus curvimola'' ''Viatkogorgon'' ''Rubigea'' ''Aelurognathus'' Sauroctonus parringtoni'' Gorgonops torvus'' Gorgonopsy (Gorgonopsia) – podrząd wymarłych synapsydów (gadów ssakokształtnych), obejmujący jednąrodzinę – Gorgonopsidae.
Nowy!!: Gady i Gorgonopsy · Zobacz więcej »
Grad ewolucyjny
Przykładowy kladogram – grupy zaznaczone na niebiesko i czerwono sąkladami, podczas gdy zielona może być gradem Grad ewolucyjny – sztucznie wyróżniona grupa organizmów.
Nowy!!: Gady i Grad ewolucyjny · Zobacz więcej »
Gromada (biologia)
gatunek Gromada (w botanice divisio, w zoologii classis) – nazwa stosowana na określenie dwóch różnych rangąkategorii systematycznych.
Nowy!!: Gady i Gromada (biologia) · Zobacz więcej »
Grupa siostrzana
Grupa siostrzana – w systematyce kladystycznej grupa organizmów powstała z jednej linii ewolucyjnej (grupy macierzystej) po jej rozszczepieniu.
Nowy!!: Gady i Grupa siostrzana · Zobacz więcej »
Hatteria
Hatteria, tuatara, łupkoząb (Sphenodon) – rodzaj gadów z rodziny hatteriowatych (Sphenodontidae) występujących endemicznie na Nowej Zelandii.
Nowy!!: Gady i Hatteria · Zobacz więcej »
Herpetologia
Herpetologia (herpeton ‘wąż’, ‘gad’; λογος logos ‘słowo’, ‘dyskusja’) – dział zoologii badający płazy i gady.
Nowy!!: Gady i Herpetologia · Zobacz więcej »
Heterodontyzm
Uzębienie kota Heterodontyzm, uzębienie heterodontyczne, uzębienie heterodontowe – rodzaj uzębienia charakteryzujący się zróżnicowaniem kształtów i wielkości zębów w zależności od ich przeznaczenia.
Nowy!!: Gady i Heterodontyzm · Zobacz więcej »
Homodontyzm
sześcioszpara szarego (''Hexanchus griseus'') Homodontyzm, uzębienie homodontyczne – termin anatomiczny określający sytuację, w której wszystkie zęby u danego gatunku zwierzęcia mająpodobny kształt i wielkość.
Nowy!!: Gady i Homodontyzm · Zobacz więcej »
Ichthyopterygia
Ichthyopterygia ("rybie płetwy") – określenie wprowadzone przez Richarda Owena w 1840 dla oznaczenia jurajskich ichtiozaurów, które już były znane w tamtym czasie.
Nowy!!: Gady i Ichthyopterygia · Zobacz więcej »
Ichtiozaury
Ichtiozaury (Ichthyosauria, od gr. ichtio – ryba + sauros – jaszczur) – rząd gadów morskich, które pojawiły się we wczesnym triasie, a największe zróżnicowanie osiągnęły od środkowego triasu do środkowej jury.
Nowy!!: Gady i Ichtiozaury · Zobacz więcej »
Jaszczurka zwinka
Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae).
Nowy!!: Gady i Jaszczurka zwinka · Zobacz więcej »
Jaszczurki
''Basiliscus plumifrons'' legwanów Jaszczurki (Lacertilia, dawniej Sauria) – grupa gadów łuskonośnych obejmująca czworonożne lub beznogie zwierzęta lądowe o wydłużonym ciele, oczach posiadających powieki, mocnych szczękach i diapsydalnej czaszce.
Nowy!!: Gady i Jaszczurki · Zobacz więcej »
Język (anatomia)
kota domowego Język – wieloczynnościowy narząd, twór mięśniowy jamy gębowej kręgowców.
Nowy!!: Gady i Język (anatomia) · Zobacz więcej »
Język angielski
Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.
Nowy!!: Gady i Język angielski · Zobacz więcej »
Josephus Nicolaus Laurenti
Josephus Nicolaus Laurenti (ur. 4 grudnia 1735 w Wiedniu, zm. 17 lutego 1805 tamże) – austriacki naturalista pochodzenia włoskiego.
Nowy!!: Gady i Josephus Nicolaus Laurenti · Zobacz więcej »
Jura
Jura – drugi okres ery mezozoicznej, od 201 do 145 milionów lat temu.
Nowy!!: Gady i Jura · Zobacz więcej »
Kajman żakare
Kajman żakare (Caiman yacare) – gatunek gada z rodziny aligatorowatych.
Nowy!!: Gady i Kajman żakare · Zobacz więcej »
Karol Linneusz
Miasta, w których pracował Linneusz Uppsali Karta tytułowa ''Systema naturae'' Tytułowa strona ''Species plantarum'' (1753) Karol Linneusz, szw. Carl von Linné, łac. Carolus Linnaeus (ur. w Råshult, zm. 10 stycznia 1778 w Uppsali) – szwedzki przyrodnik i lekarz, profesor Uniwersytetu w UppsaliMiesięcznik „Wiedza i Życie”.
Nowy!!: Gady i Karol Linneusz · Zobacz więcej »
Kłykcie potyliczne
Kłykcie potyliczne człowieka zaznaczono na czerwono Kłykcie potyliczne (łac. condyli occipitales) – wyrostki stawowe znajdujące się na kościach potylicznych, dla których powierzchnie stawowe (cotyli) znajdująsię na pierwszym kręgu odcinka szyjnego kręgosłupa (dźwigaczu).
Nowy!!: Gady i Kłykcie potyliczne · Zobacz więcej »
Klad
Klad (z gr. – gałąź) – grupa organizmów mających wspólnego przodka, obejmująca wszystkie wywodzące się z niego grupy potomne (linie rozwojowe).
Nowy!!: Gady i Klad · Zobacz więcej »
Kladogram
Kladogram – diagram w kształcie dendrogramu, przypominający drzewo filogenetyczne, ale nieuwzględniający czasu pojawiania się nowych linii ewolucyjnych.
Nowy!!: Gady i Kladogram · Zobacz więcej »
Klasyfikacja biologiczna
Przykłady klasyfikacji opracowanych przez Linneusza (z lewej) i Diderota (z prawej) Przykład drzewa filogenetycznego Klasyfikacja biologiczna – szeregowanie organizmów w uporządkowany sposób według zasad systematyki biologicznej.
Nowy!!: Gady i Klasyfikacja biologiczna · Zobacz więcej »
Klaudiozaur
Claudiosaurus - nazwa rodzajowa ziemno-wodnego gada, żyjącego na terenie obecnego Madagaskaru pod koniec permu.
Nowy!!: Gady i Klaudiozaur · Zobacz więcej »
Kloaka (biologia)
myszołowa rdzawosternego (''Buteo jamaicensis'') Kloaka (łac. cloaca), stek – końcowa rozszerzona część jelita występująca u prawie wszystkich kręgowców poza zrosłogłowymi i ssakami łożyskowymi oraz częściąryb promieniopłetwych.
Nowy!!: Gady i Kloaka (biologia) · Zobacz więcej »
Kotylozaury
Kotylozaury (Cotylosauria) – pierwotnie nazwę tę stosowano na określenie najstarszych i najbardziej pierwotnych gadów kopalnych, które miały dać początek wszystkim późniejszym owodniowcom.
Nowy!!: Gady i Kotylozaury · Zobacz więcej »
Kręgowce
Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.
Nowy!!: Gady i Kręgowce · Zobacz więcej »
Kreda (okres)
Rędzina wytworzona na skałach kredowych Mastrychtu, Kozubowski Park Krajobrazowy Kreda – ostatni okres ery mezozoicznej, trwający około 80 milionów lat (od ~145,0 do 66,0 mln lat temu).
Nowy!!: Gady i Kreda (okres) · Zobacz więcej »
Kresomózgowie
płat potyliczny Kresomózgowie (łac. telencephalon) – część mózgowia obejmująca półkule mózgu, spoidła mózgu (w tym ciało modzelowate), blaszkę krańcową, jądra podstawne, hipokamp, komory boczne, sklepienie oraz węchomózgowie.
Nowy!!: Gady i Kresomózgowie · Zobacz więcej »
Krezka
Krezka – narząd zbudowany z łącznotkankowej błony, pokrytej z zewnątrz nabłonkiem, utrzymującej i stabilizującej narządy wewnętrzne jamy brzusznej: przewód pokarmowy, naczynia krwionośne, jajniki, jajowody oraz elementy układu nerwowego i wydalniczego.
Nowy!!: Gady i Krezka · Zobacz więcej »
Krokodyl nilowy
Krokodyl nilowy (Crocodylus niloticus) – jeden z trzech gatunków krokodyli występujących w Afryce.
Nowy!!: Gady i Krokodyl nilowy · Zobacz więcej »
Krokodyle
Krokodyle (Crocodilia) – rząd dużych gadów drapieżnych z grupy zauropsydów, wiodących ziemno-wodny tryb życia.
Nowy!!: Gady i Krokodyle · Zobacz więcej »
Krokodylomorfy
Krokodylomorfy (Crocodylomorpha) – grupa archozaurów (Archosauria) z kladu Crurotarsi obejmująca krokodyle i wymarłe formy pokrewne.
Nowy!!: Gady i Krokodylomorfy · Zobacz więcej »
Kuehneosauridae
Kuehneosauridae – rodzina diapsydowych szybujących gadów żyjących w triasie.
Nowy!!: Gady i Kuehneosauridae · Zobacz więcej »
Legwan zielony
Legwan zielony (Iguana iguana) – gatunek dużej, nadrzewnej, roślinożernej jaszczurki pochodzącej z Ameryki Środkowej i Południowej.
Nowy!!: Gady i Legwan zielony · Zobacz więcej »
Lemiesz (anatomia)
człowieka rozumnego z zaznaczonym na czerwono lemieszem Lemiesz (łac. vomer) – kość czaszki.
Nowy!!: Gady i Lemiesz (anatomia) · Zobacz więcej »
Lepidosauriformes
Lepidosauriformes – klad obejmujący lepidozaury (węże, jaszczurki i hatterie) oraz spokrewnione z nimi formy kopalne.
Nowy!!: Gady i Lepidosauriformes · Zobacz więcej »
Lepidozauromorfy
Lepidozauromorfy (Lepidosauromorpha) – infragromada gadów z podgromady Diapsida.
Nowy!!: Gady i Lepidozauromorfy · Zobacz więcej »
Lepidozaury
Lepidozaury (Lepidosauria) – klad diapsydów obejmujący ponad 7000 współczesnych gatunków należących do dwóch głównych grup – sfenodontów i łuskonośnych.
Nowy!!: Gady i Lepidozaury · Zobacz więcej »
Longiskwama
Rekonstrukcja Longiskwama (Longisquama) – rodzaj wymarłego diapsyda żyjącego w późnym triasie na obecnych terenach Azji.
Nowy!!: Gady i Longiskwama · Zobacz więcej »
Móżdżek
Móżdżek (łac. cerebellum – „mały mózg”) – główna część tyłomózgowia wszystkich kręgowców.
Nowy!!: Gady i Móżdżek · Zobacz więcej »
Melanocyty
Melanocyty w skórze Melanocyty (gr. melas, melanos ‘czarny’ kytos ‘komórka’) – komórki pigmentowe wytwarzające w procesie melanogenezy melaninę.
Nowy!!: Gady i Melanocyty · Zobacz więcej »
Mezozaury
Mezozaury (rząd Mesosauria, rodzina Mesosauridae) – grupa prymitywnych gadów z podgromady Anapsida, które powróciły do życia w wodzie.
Nowy!!: Gady i Mezozaury · Zobacz więcej »
Mezozoik
Era mezozoiczna, mezozoik – era, która rozpoczęła się od wielkiego wymierania pod koniec permu, a skończyła zagładąwielkich gadów, pod koniec kredy (patrz tabelka), znanego jako wymieranie kredowe.
Nowy!!: Gady i Mezozoik · Zobacz więcej »
Międzymózgowie
Międzymózgowie (diencephalon) – część mózgowia kręgowców zawierająca trzeciąkomorę mózgu.
Nowy!!: Gady i Międzymózgowie · Zobacz więcej »
Michael J. Benton
Michael J. Benton (ur. 8 kwietnia 1956 w Aberdeen) – brytyjski paleontolog, profesor paleontologii kręgowców na Wydziale Nauk o Ziemi na Uniwersytecie w Bristolu i członek m.in.
Nowy!!: Gady i Michael J. Benton · Zobacz więcej »
Millerettidae
Millerettidae – grupa wymarłych anapsydów, które żyły w Południowej Afryce w górnym permie.
Nowy!!: Gady i Millerettidae · Zobacz więcej »
Narząd Jacobsona
Narząd Jacobsona, narząd przylemieszowy (łac. organum vomeronasale) nazywany również narządem lub organem lemieszowym, lemieszowo-nosowym, lub womero-nasalnym, w skrócie oznaczany VNO (od ang. vomeronasal organ) – występujący u wielu zwierząt, chemoreceptywny, parzysty narząd zmysłu wykrywający szereg substancji chemicznych.
Nowy!!: Gady i Narząd Jacobsona · Zobacz więcej »
Neodiapsida
Neodiapsida – klad zauropsydów z grupy diapsydów.
Nowy!!: Gady i Neodiapsida · Zobacz więcej »
Neogen
Neogen („nowy” +, „rodzić”) – młodszy okres ery kenozoicznej trwający od 23,03 do 2,58 mln lat temu.
Nowy!!: Gady i Neogen · Zobacz więcej »
Notozaury
Notozaury (Nothosauria) – rząd wymarłych gadów morskich z nadrzędu zauropterygów (Sauropterygia).
Nowy!!: Gady i Notozaury · Zobacz więcej »
Nyctiphruretus
Nyctiphruretus (strażnik nocy) – rodzaj wymarłego gada, dalekiego krewnego żółwi.
Nowy!!: Gady i Nyctiphruretus · Zobacz więcej »
Ofiakodonty
Ofiakodonty (Ophiacodontidae, Ophiacodontia) – grupa pelykozaurów obejmująca najwcześniejsze znane synapsydy.
Nowy!!: Gady i Ofiakodonty · Zobacz więcej »
Ornithosuchidae
Ornithosuchidae – rodzina archozaurów z kladu Crurotarsi.
Nowy!!: Gady i Ornithosuchidae · Zobacz więcej »
Owodniowce
Owodniowce (Amniota) – klad obejmujący kręgowce, mające zdolność rozwoju zarodkowego na lądzie (gady, ptaki i ssaki).
Nowy!!: Gady i Owodniowce · Zobacz więcej »
Padalec zwyczajny
Padalec przed odrzuceniem ogona Padalec po odrzuceniu ogona Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) – gatunek beznogiej jaszczurki z rodziny padalcowatych.
Nowy!!: Gady i Padalec zwyczajny · Zobacz więcej »
Paleogen
Paleogen (z gr. πᾰλαιός 'stary' i γένος 'ród') – najstarszy okres ery kenozoicznej, trwający od 66,0 mln do 23,03 mln lat temu.
Nowy!!: Gady i Paleogen · Zobacz więcej »
Parejazaury
Parejazaury – grupa gadów, które żyły w środkowym i górnym permie (270 do 251 mln lat temu).
Nowy!!: Gady i Parejazaury · Zobacz więcej »
Pęcherzyk żółciowy
Model dróg żółciowych z widocznym pęcherzykiem żółciowym Mechanizm zagęszczania żółci w pęcherzyku żółciowym Pęcherzyk żółciowy (łac. vesica fellea) (błędnie nazywany też woreczkiem żółciowym) – gruszkowaty narząd służący do magazynowania i zagęszczania żółci do czasu, aż będzie potrzebna do emulgacji tłuszczy.
Nowy!!: Gady i Pęcherzyk żółciowy · Zobacz więcej »
Pelykozaury
Pelykozaury (Pelycosauria) – parafiletyczna grupa synapsydów (gadów ssakokształtnych), które pojawiły się w późnym karbonie i osiągnęły szczyt rozwoju we wczesnym permie.
Nowy!!: Gady i Pelykozaury · Zobacz więcej »
Perm
Perm – termin o dwojakim znaczeniu.
Nowy!!: Gady i Perm · Zobacz więcej »
Plakodonty
Plakodonty (Placodontia, czyli płyto- lub płaskozębne) – rząd triasowych gadów morskich prawdopodobnie z rzędu Sauropterygia – płetwojaszczurów, jednak ich systematyka jest niejasna.
Nowy!!: Gady i Plakodonty · Zobacz więcej »
Plezjozaury
Adama Stuarta Smitha Plezjozaury (Plesiosauria) – rząd wymarłych wodnych gadów z nadrzędu Sauropterygia – płetwojaszczurów.
Nowy!!: Gady i Plezjozaury · Zobacz więcej »
Polifiodontyzm
Polifiodontyzm – zdolność do wielokrotnej wymiany zębów w trakcie życia zwierzęcia, charakterystyczna dla gadów (oprócz żółwi, agam i kameleonów).
Nowy!!: Gady i Polifiodontyzm · Zobacz więcej »
Politomia
Różne rodzaje politomii:A – w pełni rozwikłana,B – częściowo rozwikłana,C – „drzewo gwiezdne” Politomia – w filogenetyce termin określający węzeł na kladogramie, z którego wychodząco najmniej trzy linie ewolucyjne, stanowiące grupy siostrzane.
Nowy!!: Gady i Politomia · Zobacz więcej »
Poposauridae
Poposauridae – rodzina dużych drapieżnych archozaurów z rzędu rauizuchów (Rauisuchia) żyjących w późnym triasie na terenie dzisiejszej Ameryki Północnej i Południowej.
Nowy!!: Gady i Poposauridae · Zobacz więcej »
Prestosuchidae
Prestosuchidae – rodzina dużych drapieżnych archozaurów z kladu Crurotarsi.
Nowy!!: Gady i Prestosuchidae · Zobacz więcej »
Procolophonia
Procolophonia – grupa zauropsydów w randze podrzędu lub bez przyznanej rangi, należąca w zależności od przyjmowanej klasyfikacji do podgromady anapsydów lub do kladu Parareptilia.
Nowy!!: Gady i Procolophonia · Zobacz więcej »
Procolophonomorpha
Procolophonomorpha – klad zauropsydów w randze rzędu, nadrzędu lub bez przyznanej rangi, zaliczany do podgromady anapsydów.
Nowy!!: Gady i Procolophonomorpha · Zobacz więcej »
Prolacertiformes
Prolacertiformes (nazywane też protorozaurami - Protorosauria) – rząd diapsydów żyjących w permie i triasie.
Nowy!!: Gady i Prolacertiformes · Zobacz więcej »
Proterochampsidae
Proterochampsidae – rodzina archozauromorfów z kladu Archosauriformes, obejmująca gatunki żyjące w środkowym i późnym triasie na terenach dzisiejszej Ameryki Południowej, powierzchownie przypominające krokodyle.
Nowy!!: Gady i Proterochampsidae · Zobacz więcej »
Proterosuchidae
Proterosuchidae – rodzina drapieżnych archozauromorfów z grupy Archosauriformes.
Nowy!!: Gady i Proterosuchidae · Zobacz więcej »
Protorothyrididae
Protorothyrididae – rodzina małych jaszczurkopodobnych gadów, prawdopodobnie przodków żółwi.
Nowy!!: Gady i Protorothyrididae · Zobacz więcej »
Przełyk
Przełyk (łac. oesophagus) – u bezkręgowców przedni odcinek układu pokarmowego nieposiadający mięśni lub słabo w nie zaopatrzony, a u kręgowców odcinek między gardzieląa żołądkiem.
Nowy!!: Gady i Przełyk · Zobacz więcej »
Przysadka mózgowa
Przysadka mózgowa, przysadka – gruczoł dokrewny występujący u wszystkich kręgowców, wywodzący się z ektodermy, którego funkcjąjest wytwarzanie i wydzielanie hormonów.
Nowy!!: Gady i Przysadka mózgowa · Zobacz więcej »
Ptaki
Ptaki (Aves) – gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców.
Nowy!!: Gady i Ptaki · Zobacz więcej »
Pterozaury
Pterozaury, gady latające (Pterosauria, z gr. pteron – skrzydło + sauros – jaszczur) – rząd latających archozauromorfów, prawdopodobnie archozaurów (gadów naczelnych), żyjących od późnego triasu do końca kredy (230 do 65,5 mln lat temu).
Nowy!!: Gady i Pterozaury · Zobacz więcej »
Rauizuchidy
Rauizuchidy (Rauisuchidae) – rodzina dużych drapieżnych triasowych archozaurów z kladu Crurotarsi, z rzędu rauizuchów (Rauisuchia).
Nowy!!: Gady i Rauizuchidy · Zobacz więcej »
Rdzeń przedłużony
tyłomózgowia: 1 Wędzidełko zasłony rdzeniowej dolnej 2 Splot naczyniówkowy 3 Zbiornik móżdżkowo-rdzeniowy 4 Kanał centralny 5 Pokrywa śródmózgowia 6 Konar mózgu 7 Wędzidełko zasłony rdzeniowej górnej 8 Wyściółka komory czwartej 9 Zbiornik mostowy Rdzeń przedłużony (łac. medulla oblongata) – część mózgowia (dokładniej tyłomózgowia) o kształcie ściętego stożka, łączy rdzeń kręgowy z mostem.
Nowy!!: Gady i Rdzeń przedłużony · Zobacz więcej »
Reptiliologia
Reptiliologia – nauka zajmująca się badaniem gadów, w tym m.in.
Nowy!!: Gady i Reptiliologia · Zobacz więcej »
Rynchozaury
Rynchozaury (Rhynchosauria) – rząd niewielkich archozauromorfów, obejmujący jednąrodzinę (Rhynchosauridae) i kilka form bazalnych.
Nowy!!: Gady i Rynchozaury · Zobacz więcej »
Sauria
Sauria (z gr. sauros – "jaszczurka, jaszczur") – grupa zauropsydów z podgromady diapsydów.
Nowy!!: Gady i Sauria · Zobacz więcej »
Sfenodonty
Sfenodonty, gady ryjogłowe (Sphenodontia) – rząd gadów z nadrzędu lepidozaurów, o prymitywnej budowie, w większości wymarłych (rozkwit przeżyły w erze mezozoicznej).
Nowy!!: Gady i Sfenodonty · Zobacz więcej »
Ssaki
Ssaki (Mammalia) – zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie.
Nowy!!: Gady i Ssaki · Zobacz więcej »
Ssakokształtne
Ssakokształtne, ssakopodobne (Mammaliaformes) – klad synapsydów obejmujący ssaki (Mammalia) oraz najbliżej z nimi spokrewnione taksony wymarłe.
Nowy!!: Gady i Ssakokształtne · Zobacz więcej »
Strunowce
Strunowce (Chordata, od gr. i łac. chorda – struna) – zwierzęta dwubocznie symetryczne, wtórouste, które na jednym z etapów rozwoju osobniczego mająnastępujące sześć charakterystycznych cech budowy.
Nowy!!: Gady i Strunowce · Zobacz więcej »
Synapsydy
Czaszka synapsydalna Synapsydy (Synapsida, z – ‘razem’ + – ‘łuk’), dawniej określane jako gady ssakokształtne – grupa owodniowców powstałych w pensylwanie (ok. 318–299 mln lat temu) pod koniec karbonu; dominująca grupa kręgowców lądowych w permie i na początku triasu.
Nowy!!: Gady i Synapsydy · Zobacz więcej »
Synonim (taksonomia)
Synonim (skrót syn.) – w taksonomii nierównoważne określenie odnoszące się do taksonu mającego też innąnazwę.
Nowy!!: Gady i Synonim (taksonomia) · Zobacz więcej »
Szyszynka
ang. ''Pineal gland'' – szyszynka Położenie szyszynki według Kartezjusza(zob. też oko ciemieniowe, trzecie oko) Szyszynka (syn., syn.) – jeden z gruczołów wydzielania wewnętrznego, leżący pomiędzy wzgórkami górnymi blaszki pokrywy.
Nowy!!: Gady i Szyszynka · Zobacz więcej »
Takson monofiletyczny
Przykład graficznej prezentacji taksonu monofiletycznego. Cała grupa zaznaczona kolorem ma wspólnego przodka. Takson monofiletyczny – takson, który obejmuje wszystkich potomków ostatniego wspólnego przodka, znanego lub hipotetycznego.
Nowy!!: Gady i Takson monofiletyczny · Zobacz więcej »
Takson parafiletyczny
Gady (Reptilia) to takson parafiletyczny. By stał się monofiletyczny, trzeba by włączyć ptaki (Aves). Takson parafiletyczny (grupa parafiletyczna) – takson, który obejmuje tylko część potomków ostatniego wspólnego przodka.
Nowy!!: Gady i Takson parafiletyczny · Zobacz więcej »
Tekodonty
Tekodonty (Thecodontia) – parafiletyczna grupa wczesnych archozaurów (gadów naczelnych) o budowie pokrojowo przypominającej krokodyle, ale z bardziej prostymi nogami niż inne gady.
Nowy!!: Gady i Tekodonty · Zobacz więcej »
Terapsydy
Terapsydy, gady ssakokształtne (Therapsida) – rząd synapsydów, który pojawił się we wczesnym permie i stał się dominującągrupąkręgowców lądowych w połowie tego okresu.
Nowy!!: Gady i Terapsydy · Zobacz więcej »
Teriodonty
Teriodonty, dawniej nazywane gadami ssakozębnymi (Theriodontia) – grupa owodniowców z rzędu terapsydów z gromady Synapsida.
Nowy!!: Gady i Teriodonty · Zobacz więcej »
Terocefale
''Pristerognathus'' ''Bauria'' ''Aloposaurus'' (głowa) ''Lycosuchus'' (głowa) Terocefale (Therocephalia, łac. „głowy bestii (ssaka)”) – wymarła linia terapsydów z grupy teriodontów.
Nowy!!: Gady i Terocefale · Zobacz więcej »
Thalattosauria
Thalattosauria - klad diapsydów żyjących w triasie.
Nowy!!: Gady i Thalattosauria · Zobacz więcej »
Trias
Trias – najstarszy okres ery mezozoicznej.
Nowy!!: Gady i Trias · Zobacz więcej »
Trilofozaury
Trilofozaury (Trilophosauria) – rząd triasowych archozauromorfów.
Nowy!!: Gady i Trilofozaury · Zobacz więcej »
Trzustka
nerki. Trzustka kota domowego. Trzustka człowieka. '''1''': głowa trzustki, '''2''': wyrostek haczykowaty, '''3''': wcięcie trzustki, '''4''': trzon t., '''5''': powierzchnia przednia t., '''6''': powierzchnia wewnętrzna t., '''7''': powierzchnia górna t., '''8''': brzeg przedni t., '''9''': brzeg wewnętrzny t., '''10''': guz sieciowy, '''11''': ogon t., '''12''': dwunastnica. Trzustka – narząd gruczołowy kręgowców, przy czym trzustka wyspowa występuje też u innych strunowców.
Nowy!!: Gady i Trzustka · Zobacz więcej »
Twardówka (anatomia)
oka z zaznaczonątwardówką(''Sclera'') Twardówka, białkówka – gruba, biała warstwa ochronna, nadająca kształt gałce ocznej, otaczająca oko od strony oczodołu, w przedniej części gałki ocznej przechodzi w rogówkę.
Nowy!!: Gady i Twardówka (anatomia) · Zobacz więcej »
Układ współczulny
Układ współczulny (łac. pars sympathica divisionis autonomici systematis nervosi) – obok układu przywspółczulnego, jedna z dwóch głównych części autonomicznego układu nerwowego, odpowiedzialna przede wszystkim za mobilizację organizmu.
Nowy!!: Gady i Układ współczulny · Zobacz więcej »
Varanopidae
Varanopidae (syn. Varanopsidae, Varanopseidae) – wymarła rodzina drapieżnych owodniowców.
Nowy!!: Gady i Varanopidae · Zobacz więcej »
Wątroba
Wątroba, położenie u człowieka Wątroba (gr. ἧπαρ, łac. hepar) – wielofunkcyjny gruczoł obecny u wszystkich kręgowców, a także u niektórych innych zwierząt.
Nowy!!: Gady i Wątroba · Zobacz więcej »
Węże
Żmija zygzakowata – jeden z gatunków węży występujących w Polsce Węże (Serpentes) – podrząd gadów z rzędu łuskonośnych.
Nowy!!: Gady i Węże · Zobacz więcej »
Younginiformes
Younginiformes – grupa gadów z podrgromady diapsydów.
Nowy!!: Gady i Younginiformes · Zobacz więcej »
Zauropsydy
Zauropsydy (Sauropsida) – jeden z dwóch głównych kladów owodniowców (obok synapsydów), który rozdzielił się na dwie główne linie ewolucyjne: anapsydy, charakteryzujące się czaszkąpozbawionąotworów skroniowych, oraz diapsydy, w których czaszce rozwinęły się dwie pary otworów skroniowych (po dwa – górny i dolny – za każdym okiem), przez które przewleczone sąsilne mięśnie szczęk.
Nowy!!: Gady i Zauropsydy · Zobacz więcej »
Zauropterygi
Zauropterygi, płetwojaszczury (Sauropterygia) – nadrząd wymarłych gadów morskich, do których zaliczamy: plezjozaury, notozaury i być może plakodonty (klasyfikacja jest niepewna).
Nowy!!: Gady i Zauropterygi · Zobacz więcej »
Zoologia
Zoologia (zoon – zwierzę; λόγος, logos – nauka) – dział biologii badający zwierzęta.
Nowy!!: Gady i Zoologia · Zobacz więcej »
Zwierzę stałocieplne
strusi Zwierzę stałocieplne, inaczej: ciepłokrwiste, endotermiczne, homojotermiczne (gr. homoios ‘podobny’) – zwierzę, którego temperatura (zwana też ciepłotąciała) jest względnie stała i w znacznym stopniu niezależna od temperatury otoczenia, a jej dobowe wahania nie sąwiększe od kilku stopni.
Nowy!!: Gady i Zwierzę stałocieplne · Zobacz więcej »
Zwierzę zmiennocieplne
Żaba trawna (''Rana temporaria'') – przykład zwierzęcia zmiennocieplnego Zwierzę zmiennocieplne, inaczej: zimnokrwiste, ektotermiczne, pojkilotermiczne (gr. poikilos ‘zmienny’) – zwierzę, którego temperatura jest zmienna i zależy od temperatury otoczenia oraz zewnętrznych źródeł ciepła.
Nowy!!: Gady i Zwierzę zmiennocieplne · Zobacz więcej »
1996
Bez opisu.
Nowy!!: Gady i 1996 · Zobacz więcej »
