Szybszy dostęp niż przeglądarce!
38 kontakty: Awalokiteśwara, Bhikku, Buddyzm tybetański, Cesarze Chin, Ciąża, Congdu, Congkhapa, Cultrim Gjaco, Dalajlama, Dordże, Filozofia buddyjska, Ganden Tripa, Gelug, Język tybetański, Kaszag, Khedrub Gjaco, Klasztor buddyjski, Lama (religioznawstwo), Lhamo Laco, Lhasa, Mala (przedmiot), Norbulingka, Pałac Potala, Padmasambhava, Pinyin tybetański, Poród, Qianlong, Rinpocze, Rok księżycowy, Sanskryt, Shannan, Thubten Gjaco, Tortura, Transliteracja Wyliego, Tulku, Tybet (region), Tybetańczycy, Złota urna.
Awalokiteśwara
Avalokitesvara z tysiącem ramion Bogini Guanyin, Kuala Lumpur Płaskorzeźba Bodhisattwa Avalokiteśwara, Japonia, 2 poł XX w., Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Awalokiteśwara (skt. अवलोकितेश्वर trl. Avalokiteśvara, ang. Avalokiteshvara, dosł. Pan patrzący w dół (tzn. ze współczuciem); tyb. སྤྱན་རས་གཟིགས།, Wylie: spyan ras gzigs, wymowa: Czenrezig lub Cienrezig – jest jednym z najważniejszych bodhisattwów w buddyzmie mahajany i wadżrajany, uosabiającym współczucie.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Awalokiteśwara · Zobacz więcej »
Bhikku
Bhikku – nazwa w pełni wyświęconego mnicha buddyjskiego.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Bhikku · Zobacz więcej »
Buddyzm tybetański
Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Buddyzm tybetański · Zobacz więcej »
Cesarze Chin
Cesarze Chin – wykaz chińskich władców od ustanowienia Cesarstwa (221 p.n.e.) do obalenia monarchii.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Cesarze Chin · Zobacz więcej »
Ciąża
Ciężarna owca Ciąża, brzemienność – proces fizjologiczny u większości samic ssaków, trwający od zapłodnienia bądź implantacji do porodu.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Ciąża · Zobacz więcej »
Congdu
Congdu (tyb. ཚོང་འདུས་, wylie: tshong-'dus, pol. Zgromadzenie Narodowe) – jedna z najważniejszych instytucji Tybetu, istniejąca do momentu inwazji chińskiej.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Congdu · Zobacz więcej »
Congkhapa
klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Congkhapa · Zobacz więcej »
Cultrim Gjaco
Cultrim Gjaco (język tybetański ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: tshul-khrims-rgya-mtsho, ZWPY: Cüchim Gyaco; ur. 1816, zm. 1837) – najwyższy inkarnowany lama szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego, dziesiąty dalajlama.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Cultrim Gjaco · Zobacz więcej »
Dalajlama
Tenzin Gjaco – obecny czternasty Dalajlama Dalajlama (tyb. ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, Wylie: taa-la’i bla-ma, ZWPY: Dalai Lama) – przedstawiciel szkoły gelug – jednej z czterech największych szkół buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Dalajlama · Zobacz więcej »
Dordże
Dordże Dordże (sanskryt wadżra, wadźra; tyb.: རྡོ་རྗེ།, Wylie: rdo rje) – diament.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Dordże · Zobacz więcej »
Filozofia buddyjska
Filozofia buddyjska – została zapoczątkowana przez Buddę, prawdopodobnie w VI wieku p.n.e. lub V wieku p.n.e.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Filozofia buddyjska · Zobacz więcej »
Ganden Tripa
Ganden Tripa (tyb. དགའ་ལྡན་ཁྲི་པ་, Wylie: dgaʼ-ldan-khri-pa, ZWPY: Gandain Chiba; pol. władca tronu (klasztoru) Ganden, dzierżawca tronu Ganden) – tytuł nadawany obieralnemu przywódcy szkoły Gelug buddyzmu tybetańskiego.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Ganden Tripa · Zobacz więcej »
Gelug
Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Gelug · Zobacz więcej »
Język tybetański
Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Język tybetański · Zobacz więcej »
Kaszag
Członkowie Kaszagu pod koniec lat 30. XX w. Kaszag, także Kaszak (tyb.: བཀའ་ཤག་, Wylie: bkaʼ-shag, ZWPY: Gaxag), tradycyjna nazwa tybetańskiego rządu.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Kaszag · Zobacz więcej »
Khedrub Gjaco
Khedrub Gjaco, XI Dalajlama (tyb.: མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ, Wylie: mkhas grub rgya mtsho, ZWPY: Kaichub Gyaco; ur. 1 listopada 1838 w Gathar – zm. 1855 lub 31 stycznia 1856, Lhasa).
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Khedrub Gjaco · Zobacz więcej »
Klasztor buddyjski
Klasztor buddyjski (chiń. si 寺; kor. sa 사; jap. 寺 ji lub tera; wiet. tự lub chùa) – budynek lub kompleks budynków, w którym przebywająi praktykująmnisi buddyjscy lub mniszki buddyjskie.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Klasztor buddyjski · Zobacz więcej »
Lama (religioznawstwo)
Mongolski lama z klasztoru Gandan w Ułan Bator Lama (tybetański བླ་མ་; Wylie bla-ma) – duchowny nauczyciel w buddyzmie tybetańskim i w starszej religii tybetańskiej bön.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Lama (religioznawstwo) · Zobacz więcej »
Lhamo Laco
Lhamo Laco, Lhamo Latso (tyb.: ལྷ་མོའི་བླ་མཚོ།, Wylie: Lha mo bla mtsho; chiń. 拉姆拉错, Lāmǔ Lācuò) – niewielkie owalne jezioro w Tybecie, położone ok.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Lhamo Laco · Zobacz więcej »
Lhasa
Lhasa (tyb., Wylie: lha-sa, ZWPY: Lhasa) – stolica i największe miasto chińskiego Tybetańskiego Regionu Autonomicznego.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Lhasa · Zobacz więcej »
Mala (przedmiot)
Mala Mala (skt. जप माला japa mālā, माला mālā) – tybetański lub indyjski sznur modlitewny.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Mala (przedmiot) · Zobacz więcej »
Norbulingka
Pałac Norbulingka Norbulingka (tyb. ནོར་བུ་གླིང་ཀ་; Wylie: Nor-bu-gling-ka, ZWPY: Norbulingka) – pałac otoczony największym w Tybecie parkiem, znajdujący się kilka kilometrów na zachód od centrum Lhasy.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Norbulingka · Zobacz więcej »
Pałac Potala
Śnieżny lew u wejścia do kompleksu. Pałac Potala (tyb.: པོ་ཏ་ལ; Wylie: Po-ta-la, ZWPY: Bodala) – zimowa rezydencja nominalnych władców Tybetu do 1959 roku, kiedy Dalajlama XIV został zmuszony do ucieczki w wyniku nieudanego powstania.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Pałac Potala · Zobacz więcej »
Padmasambhava
Padmasambhava Gompie Drophan Ling w Darnkowie Padmasambhava (dosł. „zrodzony z lotosu”; tyb.: པདྨ་འབྱུང་གནས།, Wylie: pad ma 'byung gnas, ZWPY: Bämajungnä; chiń.: 蓮花生, Liánhuāshēng), Guru Rinpocze (ok. 730-810) – urodzony w królestwie Oddijana, które znajdowało się na terenie obecnego Pakistanu, wielki mahasiddha, który w VIII wieku przeniósł pełny przekaz buddyzmu do Tybetu i Bhutanu, a zwłaszcza nauki Wadżrajany.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Padmasambhava · Zobacz więcej »
Pinyin tybetański
Tybetański pinyin (chiń. 藏文拼音 Zàngwén Pīnyīn, stąd skrót ZWPY) – oficjalna transkrypcja języka tybetańskiego przy użyciu alfabetu łacińskiego, używana na terenie ChRL.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Pinyin tybetański · Zobacz więcej »
Poród
Poród u kota. Poród (również rozwiązanie, narodziny) – u samic ssaków łożyskowych oraz torbaczy wydalenie płodu i łożyska z macicy samicy kończące ciążę.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Poród · Zobacz więcej »
Qianlong
Muzeum Pałacowym w Pekinie Qianlong, chiń. 乾隆, pinyin Qiánlóng; imię prywatne 弘曆, Hongli (ur. 25 września 1711, zm. 7 lutego 1799) – cesarz Chin z dynastii Qing, panujący w latach 1735–1796.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Qianlong · Zobacz więcej »
Rinpocze
Rinpocze (tyb.: རིན་པོ་ཆེ་, Wylie: rin po che, ZWPY: Rinboqê; IPA, w dosłownym tłumaczeniu drogocenny, opiekun, schronienie) – tytuł honorowy używany przy nazwiskach wysokich lamów buddyjskich.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Rinpocze · Zobacz więcej »
Rok księżycowy
Rok księżycowy – okres złożony z 12 miesięcy księżycowych.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Rok księżycowy · Zobacz więcej »
Sanskryt
Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Sanskryt · Zobacz więcej »
Shannan
Shannan lub Lhoka (tyb. ལྷོ་ཁ་གྲོང་ཁྱེར།, Wylie lho-kha grong-khyer, ZWPY Lhoka Chongkyir) – miasto na prawach prefektury w Chinach, w Tybetańskim Regionie Autonomicznym.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Shannan · Zobacz więcej »
Thubten Gjaco
Thubten Gjaco (tyb.: ཐུབ་བསྟན་རྒྱ་མཚོ་, Wylie: thub bstan rgya mtsho, ZWPY: Tubdain Gyaco; ur. 12 lutego 1876, zm. 17 grudnia 1933) – XIII dalajlama, duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Thubten Gjaco · Zobacz więcej »
Tortura
Różne rodzaje tortur. Ilustracja z encyklopedii Brockhausa (przełom XIX-XX w.) Tortura (zwykle w liczbie mnogiej: tortury) – celowe zadawanie komuś bólu fizycznego lub psychicznego w okrutny sposób.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Tortura · Zobacz więcej »
Transliteracja Wyliego
Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »
Tulku
Tulku (tyb.: སྥྲུལ་སྐུ་, Wylie: sprul sku, ZWPY: zhügu) – w buddyzmie tybetańskim – istota, która manifestuje się w postaci ludzkiej przez wiele kolejnych inkarnacji, w przeciwieństwie do innych istot odradzająca się w świadomy sposób, aczkolwiek nie zawsze pamiętająca swoje poprzednie żywoty.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Tulku · Zobacz więcej »
Tybet (region)
Tybet (Wylie: Bod, ZWPY: Poi; chiń.: 西藏, pinyin: Xīzàng) – kraina historyczna w Azji obejmująca Wyżynę Tybetańskąi jej przyległości, obecnie w większości w granicach Chin.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Tybet (region) · Zobacz więcej »
Tybetańczycy
Tybetańczycy (tyb. བོད་པ།་ Wylie: Bod pa; chiń. 藏族, pinyin: Zàng Zú) – protonaród zamieszkujący głównie Wyżynę Tybetańską, po inwazji chińskiej i aneksji Tybetu w 1951 r. stanowiąobecnie mniejszość narodowąw zachodnich Chinach (4,8 mln, 1994 r.). Tybetańczycy zamieszkująrównież prowincje Qinghai, Syczuan, Gansu, Junnan oraz Indie (historyczny region Ladakh, zwany też niekiedy Tybetem Zachodnim, Sikkim oraz liczne skupiska emigracyjne w stanie Himachal Pradesh, w tym obecna siedziba XIV Dalajlamy Dharamsala), Nepal i Bhutan.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Tybetańczycy · Zobacz więcej »
Złota urna
Złota urna (tyb.: གསེར་བུམ་སྐྲུག་པ; Wylie: gser bum skrug pa) – procedura rozpoznania inkarnacji tybetańskich lamów, wprowadzona pod koniec XVIII wieku przez chińskiego cesarza Qianlonga.
Nowy!!: Trinlej Gjaco i Złota urna · Zobacz więcej »
