Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Zmiana klimatu

Indeks Zmiana klimatu

anomalia temperatury w latach 1850–2020 (odchylenie od średniej z lat 1850–1900) według analiz różnych instytutów klimatologicznych. Zmiana klimatu – zmiana stanu systemu klimatycznego, opisywana w kategoriach zmiany średniej lub zmienności jakiegoś parametru, a która utrzymuje się przez dłuższy czas.

65 kontakty: Absorpcja (optyka), Aerosol Characterization Experiments, Aerozol, Aerozole atmosferyczne, Aktywność słoneczna, Albedo, Średniowieczne optimum klimatyczne, Atmosfera, Cambridge University Press, Central Equatorial Pacific Experiment, Chmura (meteorologia), Cirrus, Cumulus, Cykle Milankovicia, Cykle oceaniczne Fischera, Dwutlenek węgla, Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi, Edward Lorenz (matematyk), Efekt cieplarniany, Efekt motyla, El Niño, Fitoplankton, Gaz cieplarniany, Globalne ocieplenie, Hipoteza tęczówki, Hipoteza termostatu, II wojna światowa, Indeks Eksplozywności Wulkanicznej, Indian Ocean Experiment, Indie, Indonezja, Klimat, Mała epoka lodowa, Mayon, Metan, Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu, Milutin Milanković, Minimum Daltona, Monsun, Naturalna zmienność klimatu, Niż baryczny, Ocean Indyjski, Ozon, Para wodna, Para wodna (meteorologia), Półkula północna, Petycja oregońska, Piąty raport IPCC, Planeta, Podczerwień, ..., Popiół wulkaniczny, Precesja, Prognoza pogody, Promieniowanie słoneczne, Punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, Słońce, Siarczek dimetylu, Skala Celsjusza, Soufrière (Saint Vincent), Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości, Sprzężenie zwrotne, Tambora, Tlenek diazotu, Troposfera, Ziemia. Rozwiń indeks (15 jeszcze) »

Absorpcja (optyka)

Absorpcja – w optyce proces pochłaniania energii fali elektromagnetycznej przez substancję.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Absorpcja (optyka) · Zobacz więcej »

Aerosol Characterization Experiments

Aerosol Characterization Experiments (ACE).

Nowy!!: Zmiana klimatu i Aerosol Characterization Experiments · Zobacz więcej »

Aerozol

Aerozol – układ koloidalny, w którym ośrodkiem rozpraszającym jest gaz (często powietrze), a cząstkami koloidalnymi sąsubstancje ciekłe lub stałe.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Aerozol · Zobacz więcej »

Aerozole atmosferyczne

Kamieniołomie Romanowo Aerozole atmosferyczne (pyły zawieszone, drobiny) – ciekłe krople lub stałe cząstki pochodzenia naturalnego, jak w przypadku aerozolu soli morskiej lub pyłów mineralnych, albo cząstki produkowane przez człowieka (zanieczyszczenia), jak to jest w przypadku aerozolu kropli lub cząstek stałych siarczanów.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Aerozole atmosferyczne · Zobacz więcej »

Aktywność słoneczna

Aktywność słoneczna w latach 1976–2006.Oznaczenia wykresów: Irradiancja (dzienna/roczna), Plamy słoneczne, Rozbłysk słoneczny, Strumień radiowy 10,7 cm. Aktywność słoneczna – zmiany zachodzące w atmosferze Słońca, powodujące fluktuacje poziomu emitowanego przez gwiazdę promieniowania elektromagnetycznego, w tym światła, które dociera do Ziemi (zob. stała słoneczna) oraz strumienia cząstek naładowanych, wysyłanych przez Słońce w postaci tzw.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Aktywność słoneczna · Zobacz więcej »

Albedo

Wartość procentowa odbijanego światła słonecznego na Ziemi w różnych warunkach Albedo – parametr fotometryczny określający zdolność odbijania światła przez danąpowierzchnię.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Albedo · Zobacz więcej »

Średniowieczne optimum klimatyczne

Temperatury w średniowiecznym optimum klimatycznym Średniowieczne optimum klimatyczne – okres ocieplenia znany głównie z rejonu północnego Atlantyku (Europa, Ameryka Północna), które miało miejsce ok.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Średniowieczne optimum klimatyczne · Zobacz więcej »

Atmosfera

Górne warstwy atmosfery Ziemi; w tle widoczny zdeformowany przez ugięcie światła obraz Księżyca Atmosfera – gazowa powłoka otaczająca ciało niebieskie o masie wystarczającej do utrzymywania warstwy gazów w wyniku działania grawitacji.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Atmosfera · Zobacz więcej »

Cambridge University Press

Siedziba główna wydawnictwa w Cambridge Cambridge University Press – angielska oficyna wydawnicza, działająca od 1534 na mocy edyktu króla Henryka VIII.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Cambridge University Press · Zobacz więcej »

Central Equatorial Pacific Experiment

Central Equatorial Pacific Experiment (Eksperyment na Centralnym Pacyfiku Równikowym, w skrócie CEPEX) odbył się w marcu 1993 roku na centralnym Pacyfiku.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Central Equatorial Pacific Experiment · Zobacz więcej »

Chmura (meteorologia)

Chmury – obserwowane w atmosferze skupiska kondensatów substancji występującej w postaci pary.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Chmura (meteorologia) · Zobacz więcej »

Cirrus

''Chmury Cirrus uncinus'' (u góry fotografii) i ''Cirrus spissatus'' (u dołu) Cirrus (Ci) – chmura pierzasta.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Cirrus · Zobacz więcej »

Cumulus

Cumulus (Cu), chmura kłębiasta – oddzielna, nieprzezroczysta, zwykle biała chmura złożona z kropel wody.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Cumulus · Zobacz więcej »

Cykle Milankovicia

Periodyczność orbity i średnia temperatura w okresie 1 miliona lat (1 kyr.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Cykle Milankovicia · Zobacz więcej »

Cykle oceaniczne Fischera

Cykle oceaniczne, megacykle Fischera – opracowana przez Alfreda G. Fischera koncepcja sugerująca istnienie w historii Ziemi stosunkowo regularnie występujących naprzemiennych okresów „cieplarni” i „chłodni”, trwających po ok.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Cykle oceaniczne Fischera · Zobacz więcej »

Dwutlenek węgla

Dwutlenek węgla, ditlenek węgla,, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym węgiel występuje na IV stopniu utlenienia.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Dwutlenek węgla · Zobacz więcej »

Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi

Stężenie dwutlenku węgla w atmosferze, kolejno: roczne, w maju, w październiku. Niżej, trend zmian w troposferze i przy powierzchni O2 (%) Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi – składnik śladowy współczesnej atmosfery Ziemi (dwutlenek węgla), który w okresie powstawania planety był składnikiem dominującym.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Dwutlenek węgla w atmosferze Ziemi · Zobacz więcej »

Edward Lorenz (matematyk)

Edward Norton Lorenz (ur. 23 maja 1917 w West Hartford w Connecticut, zm. 16 kwietnia 2008 w Cambridge, Massachusetts) – amerykański matematyk i meteorolog.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Edward Lorenz (matematyk) · Zobacz więcej »

Efekt cieplarniany

bilans energetyczny Ziemi na podstawie pracy Kiehl i Trenberth (1997) Efekt cieplarniany, efekt szklarniowy – zjawisko podwyższenia temperatury planety przez obecne w jej atmosferze gazy cieplarniane (w porównaniu z sytuacją, w której gazów cieplarnianych by nie było).

Nowy!!: Zmiana klimatu i Efekt cieplarniany · Zobacz więcej »

Efekt motyla

atraktora Lorenza Efekt motyla (ang. butterfly effect) – wrażliwa zależność od warunków początkowych, anegdotyczne przedstawienie chaosu deterministycznego.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Efekt motyla · Zobacz więcej »

El Niño

El Niño zaobserwowany przez satelitę TOPEX/Poseidon w 1997 El Niño – zjawisko pogodowe i oceaniczne, polegające na utrzymywaniu się ponadprzeciętnie wysokiej temperatury na powierzchni wody w strefie równikowej Pacyfiku.

Nowy!!: Zmiana klimatu i El Niño · Zobacz więcej »

Fitoplankton

Fitoplankton – mikroskopijne organizmy roślinne (w tym glony niezaliczane do królestwa roślin w niektórych systemach taksonomicznych) oraz sinice (należące do prokariontów), żyjące w wodzie, nie posiadające zdolności ruchu lub tylko w znacznie ograniczonym zakresie.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Fitoplankton · Zobacz więcej »

Gaz cieplarniany

Gaz cieplarniany, gaz szklarniowy (GHG, z ang. greenhouse gas) – gazowy składnik atmosfery biorący udział w efekcie cieplarnianym.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Gaz cieplarniany · Zobacz więcej »

Globalne ocieplenie

anomalia temperatury w latach 1850–2022 (odchylenie od średniej z lat 1850–1900) według analiz różnych instytutów klimatologicznych. anomalia temperatury z lat 2010–2019, względem okresu 1850-1900. Globalne ocieplenie – wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Globalne ocieplenie · Zobacz więcej »

Hipoteza tęczówki

Rys. 1. Konwekcja w atmosferze tropikalnej powoduje wymianę ciepła i pary wodnej pomiędzy oceanem i atmosferąEfekt tęczówki w meteorologii – kontrowersyjny mechanizm klimatycznego sprzężenia zwrotnego wiążącego parę wodną, temperaturę oceanu i pokrywę wysokich chmur w tropikach.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Hipoteza tęczówki · Zobacz więcej »

Hipoteza termostatu

W hipotezie termostatu tropikalnego przy wzrastającej temperaturze oceanu rozwija się głęboka konwekcja (burza) i tworzy się rozległe kowadło, które odbija promieniowanie słoneczne i stabilizuje temperaturę oceanu (rysunek – Robert Simmon) Hipoteza termostatu równikowego – meteorologiczna hipoteza, która stara się wytłumaczyć dlaczego maksymalna temperatura oceanu na ziemi utrzymuje się w granicach 300K.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Hipoteza termostatu · Zobacz więcej »

II wojna światowa

Polskiego Radia o wybuchu wojny II wojna światowa – największa i najkrwawsza wojna w dziejach, zaliczana do wojen totalnych, trwająca od 1 września 1939 roku do 2 września 1945 roku.

Nowy!!: Zmiana klimatu i II wojna światowa · Zobacz więcej »

Indeks Eksplozywności Wulkanicznej

Porównanie przykładowych erupcji Indeks Eksplozywności Wulkanicznej (ang. Volcanic Explosivity Index, VEI) – skala eksplozywności erupcji wulkanicznych, opracowana w 1982 przez Chrisa Newhalla z U.S. Geological Survey i Steve’a Selfa z University of Hawaii.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Indeks Eksplozywności Wulkanicznej · Zobacz więcej »

Indian Ocean Experiment

Indian Ocean Experiment (Eksperyment na Oceanie Indyjskim), skrótowiec INDOEX – eksperyment z 1999 roku, którego celem było zbadanie wpływu aerozoli pochodzenia naturalnego i antropogenicznego na klimat oraz wzajemne oddziaływania między aerozolami a klimatem w skali regionu i całego świata.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Indian Ocean Experiment · Zobacz więcej »

Indie

Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Indie · Zobacz więcej »

Indonezja

Indonezja, oficjalnie Republika Indonezji – wyspiarskie państwo unitarne położone w Azji Południowo-Wschodniej oraz w Oceanii, którego stolicąjest Dżakarta.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Indonezja · Zobacz więcej »

Klimat

Klimat (z gr. κλίμα lm. κλίματα - skłonność) – wolnozmienne cechy oddziaływań w, obejmującym atmosferę, hydrosferę i powierzchnie lądów.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Klimat · Zobacz więcej »

Mała epoka lodowa

Średnia temperatura w ciągu ostatnich 2000 lat ^14C) Mała epoka lodowa (w skrócie MEL, – LIA) – okres ochłodzenia znany głównie z rejonu północnego Atlantyku, który nastąpił po okresie średniowiecznego optimum klimatycznego.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Mała epoka lodowa · Zobacz więcej »

Mayon

Mayon – czynny wulkan na wyspie Luzon na Filipinach o wysokości 2463 metrów n.p.m., zaliczany do stratowulkanów.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Mayon · Zobacz więcej »

Metan

Metan, – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nasycony (alkan).

Nowy!!: Zmiana klimatu i Metan · Zobacz więcej »

Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu

Międzyrządowy Zespół ds.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu · Zobacz więcej »

Milutin Milanković

Milutin Milanković, cyrylicą: Милутин Миланковић (ur. 28 maja 1879 w Dalju, zm. 12 grudnia 1958 w Belgradzie) – serbski matematyk, geofizyk i astrofizyk, inżynier budownictwa oraz pisarz i popularyzator nauki.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Milutin Milanković · Zobacz więcej »

Minimum Daltona

Liczba plam słonecznych – zmiany aktywności Słońca Minimum Daltona – okres małej aktywności słonecznej, trwający od około 1790 do 1830 roku, wyznaczony na podstawie obserwowanej liczby plam słonecznych.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Minimum Daltona · Zobacz więcej »

Monsun

Chmury monsunowe w Indiach Monsun – układ wiatrów, które zmieniająswój kierunek na przeciwny w zależności od pory roku.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Monsun · Zobacz więcej »

Naturalna zmienność klimatu

Naturalna zmienność klimatu (w skrócie zmienność klimatu, ang. climate variability) – wahania stanu atmosfery i oceanu wokół stanu średniego, mające charakterystyczny czas trwania od miesięcy do tysiącleci i wynikające z przyczyn naturalnych.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Naturalna zmienność klimatu · Zobacz więcej »

Niż baryczny

System niżowy średnich szerokości koło wybrzeża Islandii 4 września 2003 Niż baryczny, cyklon – układ baryczny, w którym występujązazwyczaj układy frontalne.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Niż baryczny · Zobacz więcej »

Ocean Indyjski

batymetryczna Oceanu Indyjskiego Ocean Indyjski (rzadko: Indyk) – trzeci pod względem wielkości zbiornik wodny na świecie, ocean zajmujący około 20% powierzchni Wszechoceanu.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Ocean Indyjski · Zobacz więcej »

Ozon

Ozon (stgr. ὄζον – pachnący), tritlen lub trójtlen (O3) – alotropowa odmiana tlenu składająca się z trójatomowych cząsteczek.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Ozon · Zobacz więcej »

Para wodna

Skroplona para wodna Para wodna – gazowy stan skupienia wody.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Para wodna · Zobacz więcej »

Para wodna (meteorologia)

Para wodna – w atmosferze Ziemi para wodna jest gazem o zmiennej ilości, tworzy się przez parowanie wody i przez sublimację lodu.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Para wodna (meteorologia) · Zobacz więcej »

Półkula północna

Półkula północna Półkula północna Półkula północna – część kuli ziemskiej, półkula położona na północ od równika.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Półkula północna · Zobacz więcej »

Petycja oregońska

Petycja oregońska – nazwa apelu wzywającego do odrzucenia protokołu z Kioto, zainicjowana w 1998 przez Oregon Institute of Science and Medicine.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Petycja oregońska · Zobacz więcej »

Piąty raport IPCC

Piąty Raport IPCC (The Fifth Assessment Report of the IPCC; w skrócie AR5) – piąty raport podsumowujący obecne i przewidywane zmiany klimatu opracowywany przez Międzyrządowy Zespół do spraw Zmian Klimatu (IPCC).

Nowy!!: Zmiana klimatu i Piąty raport IPCC · Zobacz więcej »

Planeta

tło Syriusz B i Wenus. Planeta – ciało niebieskie (obiekt astronomiczny) spełniające kilka kryteriów.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Planeta · Zobacz więcej »

Podczerwień

Zdjęcie lwa wykonane w średniej podczerwieni (kolory umowne) Zdjęcie w bliskiej podczerwieni świetle widzialnym Podczerwień, promieniowanie podczerwone, IR – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal między światłem widzialnym a falami radiowymiMikrofale sązaliczane do fal radiowych.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Podczerwień · Zobacz więcej »

Popiół wulkaniczny

Vestmannaeyjar zasypane popiołem wulkanicznym w 1973 r. Popiół wulkaniczny, Mount St. Helens, Washington. Popiół wulkaniczny – stały produkt erupcji wulkanu, utworzony z rozpylonej w powietrzu lawy i skał wyrwanych z podłoża.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Popiół wulkaniczny · Zobacz więcej »

Precesja

Precesja żyroskopu Ruchy osi planety („p” – precesja) Precesja lub ruch precesyjny – zjawisko zmiany kierunku osi obrotu obracającego się ciała.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Precesja · Zobacz więcej »

Prognoza pogody

Prognoza pogody – przewidywanie czasowych i przestrzennych zmian stanu atmosfery.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Prognoza pogody · Zobacz więcej »

Promieniowanie słoneczne

stałąsłoneczną2,54 kalorii/minutę/centymetr kwadratowy. Ukrainie Promieniowanie słoneczne – strumień fal elektromagnetycznych i cząstek elementarnych (promieniowanie korpuskularne) docierający ze Słońca do Ziemi.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Promieniowanie słoneczne · Zobacz więcej »

Punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym

Elementy krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, na podstawie Lenton i inni (2008) Przewidywane oddziaływania między niektórymi punktami krytycznymi w ziemskim systemie klimatycznym, na podstawie Lenton et al. (2008) i Kriegler i inni (2009) Punkt krytyczny w ziemskim systemie klimatycznym – wartość lub szybkość zmiany wartości (próg) przekroczenie której może prowadzić do znaczącej zmiany klimatu, która może być nieodwracalna (zob.). Występujące w systemie dodatnie sprzężenie zwrotne może prowadzić do przyspieszenia, nieodwracalnych zmian systemu.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym · Zobacz więcej »

Słońce

Słońce (łac. Sol, gr. Ἥλιος, trb. Hḗlios; symbol: ☉) – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz małe ciała Układu Słonecznego.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Słońce · Zobacz więcej »

Siarczek dimetylu

Siarczek dimetylu – związek siarkoorganiczny o wzorze (CH3)2S.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Siarczek dimetylu · Zobacz więcej »

Skala Celsjusza

Skala Celsjusza – skala termometryczna, nazwana od nazwiska szwedzkiego uczonego Andersa Celsiusa, który zaproponował jąw roku 1742.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Skala Celsjusza · Zobacz więcej »

Soufrière (Saint Vincent)

La Soufrière (Soufrière Saint Vincent) – czynny stratowulkan na wyspie Saint Vincent, wchodzącej w skład wyspiarskiego państwa Saint Vincent i Grenadyny na Morzu Karaibskim.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Soufrière (Saint Vincent) · Zobacz więcej »

Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości

Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości – oznaczenia stosowane do zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch liczb lub wartości liczbowych dwóch wielkości o takich samych jednostkach.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Sposoby zapisu bezwymiarowego stosunku dwóch wielkości · Zobacz więcej »

Sprzężenie zwrotne

Sprzężenie zwrotne (ang. feedback) – reakcja, będąca bezpośrednim oddziaływaniem sygnałów stanu końcowego (wyjściowego) na sygnały referencyjne (wejściowe), emitowane w ramach określonego procesu, systemu, układu lub organizmu w celu otrzymania informacji o jego własnym działaniu (o wartości wyjściowej).

Nowy!!: Zmiana klimatu i Sprzężenie zwrotne · Zobacz więcej »

Tambora

Położenie wulkanu Tambora Tambora – czynny wulkan na wyspie Sumbawa w Indonezji; zaliczany do stratowulkanów.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Tambora · Zobacz więcej »

Tlenek diazotu

Tlenek diazotu, podtlenek azotu (nazwa Stocka: tlenek azotu(I); wzór) – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków azotu, w którym azot jest na formalnym stopniu utlenienia I. Stosuje się go do znieczulania anestezjologicznego (tzw. gaz rozweselający).

Nowy!!: Zmiana klimatu i Tlenek diazotu · Zobacz więcej »

Troposfera

Pionowy podział atmosfery ziemskiej z zachowanąskaląwysokości Troposfera – najniższa warstwa atmosfery planety, zawierająca większość jej masy, w której temperatura zasadniczo maleje ze wzrostem wysokości.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Troposfera · Zobacz więcej »

Ziemia

Ziemia (trb. Gaja) – trzecia, licząc od Słońca, oraz piąta pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego.

Nowy!!: Zmiana klimatu i Ziemia · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Ocieplenie klimatu, Zmiana klimatyczna, Zmiany klimatu, Zmiany klimatyczne.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »