Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Zainstaluj
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Złoty wiek Polski

Indeks Złoty wiek Polski

unii lubelskiej w 1569 r. Wiek XVI jest nazywany złotym wiekiem dziejów Polski.

40 kontakty: Absolutyzm władzy, Andrzej Frycz Modrzewski, Architektura renesansu w Polsce, Łukasz Górnicki, Bracia polscy, Carstwo Rosyjskie, Demokracja szlachecka, Folwark, Gdańsk, Handel wiślany, Heliocentryzm, Historia Żydów w Polsce, Imperium Osmańskie, Jan Dantyszek, Jan Kalwin, Jan Kochanowski, Jezuici, Kalwinizm, Kaplica Zygmuntowska na Wawelu, Kazimierz Dolny, Kazimierz III Wielki, Kontrreformacja, Kozacy, Kraków, Luteranizm, Magnateria w Polsce, Marcin Luter, Mikołaj Kopernik, Mikołaj Rej, Norman Davies, Pańszczyzna w Polsce, Piotr Skarga, Reformacja w Polsce, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Stańczyk, Wawel, Zamość, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August.

Absolutyzm władzy

Absolutyzm polityczny – pogląd z dziedziny myśli politycznej, według którego jest dobrze uzasadnione, by władza przysługująca jednemu człowiekowi lub grupie ludzi sprawujących jąw państwie przysługiwała im bez ograniczeń, przy czym ma się na myśli ograniczenia prawne, a czasem nawet moralne.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Absolutyzm władzy · Zobacz więcej »

Andrzej Frycz Modrzewski

Zygmunta Augusta Zygmunta Augusta Andrzej Frycz Modrzewski, właśc.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Andrzej Frycz Modrzewski · Zobacz więcej »

Architektura renesansu w Polsce

Architektura renesansu w Polsce – dzieła architektoniczne powstałe w Polsce pomiędzy początkiem XVI wieku a połowąXVII wieku zgodne z założeniami sztuki renesansowej.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Architektura renesansu w Polsce · Zobacz więcej »

Łukasz Górnicki

Łukasz Górnicki herbu Ogończyk (ur. 1527 w Oświęcimiu, zm. 22 lipca 1603 w Lipnikach pod Tykocinem) – polski humanista renesansowy, poeta, pisarz polityczny, tłumacz, sekretarz królewski Zygmunta Augusta (1559) i jego bibliotekarz, sekretarz Stefana Batorego, starosta niegrodowy tykociński (1571), starosta wasilkowski (1576), prebendarz dóbr duchownych (otrzymywał dochody z probostw wielickiego i kęckiego oraz kanonii kruszwickiej), wójt wasilkowski.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Łukasz Górnicki · Zobacz więcej »

Bracia polscy

Ośrodki braci polskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów około 1573 (zobacz mapę w powiększeniu) Krynicy Faust Socyn Szymon Budny Cieszkowach Kolosach Rakowie Pińczowie Bracia polscy (potocznie zwani również arianami, socynianami, antytrynitarzami) – unitariańska wspólnota religijna, która wyodrębniła się w latach 1562–1563 z polskiego Kościoła reformowanego, stanowiąca najbardziej radykalny odłam reformacji w Polsce, powstały dzięki niektórym teologom ewangelickim (np. Miguel Servet) oraz uchodźcom z południowej i zachodniej Europy (głównie włoscy unitarianie), prześladowanym przez katolickąinkwizycję.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Bracia polscy · Zobacz więcej »

Carstwo Rosyjskie

Iwan IV Groźny Siergiej Iwanow ''W czasach smuty'' Wasilija Surikowa namalowany w 1895 Piotr I Wielki Carstwo RosyjskieMikołaj Mazuś:, s. 467.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Carstwo Rosyjskie · Zobacz więcej »

Demokracja szlachecka

Demokracja szlachecka – system panujący w XV i XVI wieku w Królestwie Polskim, a następnie Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Demokracja szlachecka · Zobacz więcej »

Folwark

Wojanowie Łomnicy Kalinowicach Górnych Folwark – jednostka gospodarcza własności ziemskiej, istniejąca od XII wieku w postaci gospodarstwa rolnego, a od XIV wieku także rolno-hodowlanego, nastawionego na produkcję zboża i innych surowców agrarnych przeznaczonych na zbyt, wykorzystującego pracę przymusowąpańszczyźnianych chłopów (pańszczyzna, najem przymusowy, darmocha), a po zniesieniu pańszczyzny – robotników najemnych.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Folwark · Zobacz więcej »

Gdańsk

Gdańsk – miasto na prawach powiatu w północnej Polsce w województwie pomorskim, położone nad Morzem Bałtyckim u ujścia Motławy do Wisły nad ZatokąGdańską, największe pod względem powierzchni miasto w kraju.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Gdańsk · Zobacz więcej »

Handel wiślany

''Flisacy nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881 Handel wiślany – określenie handlu (przede wszystkim zbożowego), wykorzystującego rzekę Wisłę, w okresie XV-XVIII w. Stronami tego handlu byli polscy szlachcice i gdańscy kupcy.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Handel wiślany · Zobacz więcej »

Heliocentryzm

Heliocentryzm, grafika z dzieła ''Harmonia Macrocosmica'' (1660) Heliocentryzm, kopernikanizm (gr. ἡλιος hēlios – słońce, κέντρον kentron – centrum) – teoria budowy Układu Słonecznego, w której Słońce jest jego środkiem, a wszystkie planety – łącznie z Ziemią– je obiegają.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Heliocentryzm · Zobacz więcej »

Historia Żydów w Polsce

Drzwi Gnieźnieńskich około 1170 roku Pogromy dokonywane w czasie I krucjaty, spowodowały napływ uchodźców żydowskich na ziemie polskie, Masakra Żydów z Metzu w 1095 roku, obraz pędzla Auguste Migette Jana Matejki z 1889 roku knaan w piśmie hebrajskim. Można na nim odczytać משקא קרל – Mieszko król Fragment macewy rabbiego Aarona z 1174 roku na Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu Historia Żydów na ziemiach polskich rozpoczęła się około 1000 lat temu, od kupców poszukujących na tych terenach głównie niewolników, sprzedawanych później w krajach muzułmańskich.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Historia Żydów w Polsce · Zobacz więcej »

Imperium Osmańskie

Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Imperium Osmańskie · Zobacz więcej »

Jan Dantyszek

''Ad magnificum dominum Sigismundum de Erberstain'', 1518 J. Gosławski, 1958) Jan Dantyszek herbu Dantyszek (łac. Dantiscus, Dantiscus de Curiis), właściwie Johann(es) von Hoefen, przydomki: Flachsbinder, Linodesmon (ur. 1 listopada 1485 w Gdańsku, zm. 28 października 1548 w Lidzbarku Warmińskim) – polski duchowny katolicki, literat, dyplomata i podróżnik.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Jan Dantyszek · Zobacz więcej »

Jan Kalwin

Jan Kalwin, albo również Jean Calvin (ur. 10 lipca 1509 w Noyon, zm. 27 maja 1564 w Genewie) – francuski teolog protestancki, reformator, kaznodzieja, pisarz i organizator życia duchowego w Szwajcarii w okresie reformacji.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Jan Kalwin · Zobacz więcej »

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski, (ur. ok. 1530 w Sycynie, zm. 22 sierpnia 1584 w Lublinie) – polski poeta epoki renesansu, tłumacz, prepozyt kapituły katedralnej poznańskiej w latach 1564–1574, poeta nadworny Stefana Batorego w 1579 roku, sekretarz królewski Zygmunta Augusta i Stefana Batorego, wojski sandomierski w latach 1579–1584.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Jan Kochanowski · Zobacz więcej »

Jezuici

Ignacy Loyola Franciszek Ksawery Robert Bellarmin Matteo Ricci Athanasius Kircher Ruđer Josip Bošković Towarzystwo Jezusowe, SJ (łac. Societas Jesu), jezuici – męski papieski zakon apostolski założony przez Ignacego Loyolę.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Jezuici · Zobacz więcej »

Kalwinizm

Kalwinizm, ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtów protestantyzmu, obok luteranizmu.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kalwinizm · Zobacz więcej »

Kaplica Zygmuntowska na Wawelu

Dedykacja na fasadzie kaplicy Ośmioboczny bęben, kopuła i latarnia kaplicy Zygmuntowskiej kaplicy Wazów i Wieża Srebrnych Dzwonów Nagrobek Zygmunta I Starego i Zygmunta II Augusta. XVI w. XVI w. XVI w. Georga Pencza (1531-38) Kaplica Zygmuntowska zw.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kaplica Zygmuntowska na Wawelu · Zobacz więcej »

Kazimierz Dolny

Zimowa panorama Kazimierza Dolnego z Góry Trzech Krzyży. Kazimierz Dolny (Kuzmer lub Kuzmir; do 1927 Kazimierz, Kazimierz nad Wisłą) – miasto w Polsce w województwie lubelskim, w powiecie puławskim, nad Wisłą, w Małopolskim Przełomie Wisły, w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kazimierz Dolny · Zobacz więcej »

Kazimierz III Wielki

Figura sarkofagowa Kazimierza III Wielkiego na jego grobie na Wawelu Kazimierz III Wielki (ur. 30 kwietnia 1310 w Kowalu, zm. 5 listopada 1370 w Krakowie) – najmłodszy syn Władysława I Łokietka i Jadwigi Bolesławówny, król Polski w latach 1333–1370, ostatni monarcha z dynastii Piastów na tronie polskim.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kazimierz III Wielki · Zobacz więcej »

Kontrreformacja

Bitwa pod Lepanto – Paolo Veronese Kontrreformacja – ruch w Kościele katolickim zapoczątkowany soborem trydenckim, a zakończony wraz z wojnątrzydziestoletnią, zmierzający do uzdrowienia stosunków w Kościele, będący odpowiedziąna reformację.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kontrreformacja · Zobacz więcej »

Kozacy

Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu Józefa Brandta. Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu Juliusza Kossaka. Stanisława Masłowskiego ol./pł, 1883Obraz był reprodukowany po raz pierwszy w "Albumie malarzy polskich", wyd. M.Robiczka w Warszawie, 1885, zeszyt 11 Ossolineum, Wrocław 1957, s. 145. Kozacy (ukr. козаки́ / kozaky, ros. каза́ки a. казаки́ / kazaki, z tur. quazzāq, awanturnik) – nazwa odnosząca się do grupy ludności o charakterze wieloetnicznym z dominującym substratem ruskim, zamieszkującej stepy położone na południe od księstw ruskich, określająca później także rodzaj osadnictwa wojskowego na zasiedlanych ziemiach pogranicznych Rzeczypospolitej i Rosji.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kozacy · Zobacz więcej »

Kraków

alt.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Kraków · Zobacz więcej »

Luteranizm

Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517).

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Luteranizm · Zobacz więcej »

Magnateria w Polsce

Posiadłości ziemskie polskich rodów magnackich w XVI-XVII wieku Magnaci polscy 1576–1586 Magnaci polscy 1697–1795 Pałac w Radzyniu Podlaskim Potockich herbu Pilawa, przykład rezydencji magnackiej Ordynacji Zamojskiej na początku XVII wieku Dwór polskiego magnata w podróży w czasie panowania Augusta III Peetera Danckersa de Rij po 1643 roku Aleksander Janusz Zasławski, był dziedzicem jednej z największych fortun magnackich w Rzeczypospolitej Towarzystwa Naukowego Jabłonowskich w Lipsku herbu złożonego Magnateria polska – najwyższa warstwa szlachty w Rzeczypospolitej Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Magnateria w Polsce · Zobacz więcej »

Marcin Luter

Marcin Luter (ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) – niemiecki duchowny chrześcijański i tłumacz, doktor teologii.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Marcin Luter · Zobacz więcej »

Mikołaj Kopernik

Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu kapituły warmińskiej, której kanonikiem był Kopernik przez 48 lat życia,, (ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. przed 21 maja 1543 we Fromborku) – polski polihistor pochodzenia niemieckiego; prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego, zajmujący się również astronomiąi astrologią, matematyką, ekonomią, strategiąwojskową, kartografiąi filologią.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Mikołaj Kopernik · Zobacz więcej »

Mikołaj Rej

Mikołaj Oleśnicki i stolnik sandomierski Stanisław Lupa Podlodowski Portret Mikołaja Reja, rys. Adam Grabowski, 1921 Jana Gwalberta Olszewskiego, 1905 Pomnik Mikołaja Reja w Rejowcu. Popiersie Mikołaja Reja w Nagłowicach. Tablica pamiątkowa w Nagłowicach. Zwierzyńca'' z 1562 Zwierzyńca'' Skan pochodzący z portalu https://polona.pl/item/263188/6/ www.polona.pl Karta tytułowa wydania z 1567 roku. Mikołaj Rej z NagłowicZnany również pod pseudonimami: Ambroży Korczbok Rożek, Adrianus Brandenburgensis, Doctor Civitatis Lublinensis, Doktor lubelski Adrian Brandenburczyk, Albertus Branderburgensis, Andrych, twój dobry towarzysz, Jakub Podwysocki Pherrat(?), Joachim Heller, mistrz norymberski, Ks.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Mikołaj Rej · Zobacz więcej »

Norman Davies

Norman Davies z żoną, 2007 alt.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Norman Davies · Zobacz więcej »

Pańszczyzna w Polsce

dybach”, Biernat z Lublina w: „Żywot Ezopa Fryga”, Kraków 1578 (Kara ta dotykała najczęściej chłopów pańszczyźnianych) Ferdynanda I Habsburga. Na pomniku napis: ''TEN KRZYŻ POSTAWIŁA GROMADA RUDNIAŃSKA NA PAMIĄTKĘ DANIA NAM WOLNOŚCI ZA PANOWANIA CES: FERDINANDA I DNIA 15 MAJA 1848'' Pańszczyzna w Polsce – forma renty feudalnej polegająca na bezpłatnej i przymusowej pracy chłopów na rzecz właściciela ziemskiego w zamian za użytkowanie przez nich posiadanego gospodarstwa.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Pańszczyzna w Polsce · Zobacz więcej »

Piotr Skarga

Tablica pamiątkowa w Krakowie Krypta ks. Piotra Skargi w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie Piotr Skarga herbu Pawęża, SJSkrót łac. SI Societas Iesu używany także SJ z ang. Society of Jesus lub TJ pol. Towarzystwo Jezusowe zob.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Piotr Skarga · Zobacz więcej »

Reformacja w Polsce

Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1573 (największy rozwój protestantyzmu) Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1750 (po zwycięstwie kontrreformacji) Januarego Suchodolskiego z 1848 roku Jan Łaski – założyciel polskiego Kościoła helweckiego (kalwińskiego) Faust Socyn – wybitny teolog polskiego unitarianizmu braci polskich w Polsce. Reformacja w Rzeczypospolitej Obojga Narodów była ruchem religijnym i społecznym, postulującym zmiany w polskim Kościele; istniała od lat 20.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Reformacja w Polsce · Zobacz więcej »

Rzeczpospolita Obojga Narodów

rolce sztokholmskiej z XVII wieku unii lubelskiej 1 lipca 1569 roku, akt ustanawiający RzeczpospolitąObojga Narodów Rewers 15 dukatów Zygmunta III Wazy z 1617 z herbem królewskim. W otoku napis: MAGNVS DVX LITVAniae RVSsiae PRVSsiae MASoviae SAMogitiae LIVONiae ZC Gęstość zaludnienia Rzeczypospolitej Obojga Narodów według spisu ludności z 1790 roku Zasięg terytorialny Rzeczypospolitej w 1701 roku Podział administracyjny Rzeczypospolitej, stan prawny na rok 1619 Posiadłości ziemskie polskich rodów magnackich w XVI-XVII wieku potopu rosyjskiego miasta królewskie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Jan Matejko, Unia lubelska Jan Matejko, ''Potęga Rzeczypospolitej u zenitu. Złota wolność. Elekcja 1573'' Jan Matejko, ''Konstytucja 3 maja'' 1791 Quincunx'' z 1564 Rzeczpospolita Obojga Narodów, potocznie: Polska, I Rzeczpospolita lub Rzeczpospolita szlachecka – państwo złożone z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstałe w roku 1569 na mocy unii lubelskiej, przestało istnieć w wyniku traktatów rozbiorowych w 1795 roku.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Rzeczpospolita Obojga Narodów · Zobacz więcej »

Srebrny wiek

Polska w 1569 roku Polska w 1635 roku Polska w 1686 roku Srebrny wiek − określenie epoki w historii Polski, obejmującej znacznączęść XVII wieku.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Srebrny wiek · Zobacz więcej »

Stańczyk

Stańczyk (właściwie Stanisław, zwany też Stasiu Gąska od staropol. gąska, błazen; ur. ok. 1480, zm. między 1556 a 1562) – błazen nadworny Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka, Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta, znany z ostrego dowcipu.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Stańczyk · Zobacz więcej »

Wawel

Wawel, ''Civitates orbis terrarum'', 1617 Jan Nepomucen Głowacki, ''Wawel'', 1845 kościoła św. Michała Wawel – wzgórze na Pomoście Krakowskim, w Krakowie w dzielnicy I, na lewym brzegu Wisły.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Wawel · Zobacz więcej »

Zamość

Zamość – miasto na prawach powiatu w Polsce w południowej części województwa lubelskiego, siedziba władz powiatu zamojskiego i gminy wiejskiej Zamość.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Zamość · Zobacz więcej »

Zygmunt I Stary

Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie w 1526 roku Pieczęć Zygmunta Starego z 1518 r. Pieczęć większa litewska Zygmunta I Starego z 1529 r. Bazylika kolegiacka Grobu Bożego w Miechowie-Kaplica Grobu Chrystusa, herb króla Zygmunta I Starego (Królestwa Polskiego) z 1530 r. Orzeł Zygmunta I Starego, kaplica Zygmuntowska na Wawelu Medal Zygmunta I Starego z 1526 r. Henryk Rodakowski: „Wojna kokosza” Hołd pruski (Jan Matejko, 1882 r.) Jana Matejki z cyklu Poczet królów i książąt polskich Zygmunt I Stary (ur. 1 stycznia 1467 w Kozienicach, zm. 1 kwietnia 1548 w Krakowie) – od roku 1506 wielki książę litewski, od 1507 do 1548 roku król Polski.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Zygmunt I Stary · Zobacz więcej »

Zygmunt II August

Jana Matejki, około 1875, Muzeum Narodowe w Krakowie Portret Zygmunta II Augusta, ok. 1554 Portret króla Zygmunta Augusta w zbroi z lat 50 XVI wieku Szczątki króla wydobyte z grobowca w 1930 roku Pieczęć Zygmunta Augusta z 1553 roku Korona Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie w 1561 Sumy zastawione na dobrach królewskich Korony Królestwa Polskiego według województw w 1569 roku (w czerwonych złotych) Akt Unii Lubelskiej 1 lipca 1569 roku Jana Herburta ''Statuta y Przywileie Koronne'' z 1570 roku Pieczęcie Zygmunta II Augusta Zygmunt II August (ur. 1 sierpnia 1520 w Krakowie, zm. 7 lipca 1572 w Knyszynie) – wielki książę litewski od 1529, król Polski od 1530 (do 1548 koregent); ostatni dziedziczny wielki książę LitwyPo unii lubelskiej (1569) Polska i Litwa stały się jednym państwem, a kolejny wspólny władca (po śmierci Zygmunta Augusta) był wybierany w drodze elekcji.

Nowy!!: Złoty wiek Polski i Zygmunt II August · Zobacz więcej »

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »