Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Atiśa

Indeks Atiśa

Atīśa Dīpaṅkara Śrījñāna (Atiśa Dipankara Śridźńana, sanskryt: अतिश दीपङ्कर श्रीज्ञान, bengalski: অতীশ দীপঙ্কর শ্রীজ্ঞান Ôtish Dipôngkor Srigên, chiń. trad. 燃燈吉祥智 pinyin: Rándēng Jíxiángzhì) ur.

42 kontakty: Ü-Tsang, Bangladesz, Bengal, Buddyzm, Buddyzm tybetański, Congkhapa, Dalajlama, Dharma, Dromton, Egzegeza, Gelug, Hanyu pinyin, Imperium tybetańskie, Język bengalski, Język polski, Kadam, Kagju, Kaszmir (region), Katmandu, Langdarma, Mahajana, Mahasanghika, Mahasiddha, Marpa Tłumacz, Metropolitan Museum of Art, Nepal, Samje, Sanskryt, Sarma (buddyzm), Sumatra, Tantra, Tonglen, Tradycyjne pismo chińskie, Transliteracja Wyliego, Tybet (region), Wadżrajana, Wadi-e Swat, Wczesne szkoły buddyjskie, Wikramasila, Winaja Pitaka, 1054, 982.

Ü-Tsang

Regiony historyczne w Tybecie i obszar kontrolowany przez to państwo w okresie międzywojennym na tle współczesnych granic prowincji Ü-Tsang (tyb.: དབུས་གཙང་, Wylie: Dbus-gtsang, ZWPY: Ü-Zang) − jeden z trzech tradycyjnych regionów (prowincji) Tybetu, obok Amdo i Kham.

Nowy!!: Atiśa i Ü-Tsang · Zobacz więcej »

Bangladesz

240px Bangladesz (beng. বাংলাদেশ), Ludowa Republika Bangladeszu (beng. গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ, Gonoprodźatontri Bangladesz) – państwo w Azji Południowej, położone nad ZatokąBengalskąi graniczące z zachodu, północy i wschodu z Indiami, a na południowym wschodzie z Mjanmą.

Nowy!!: Atiśa i Bangladesz · Zobacz więcej »

Bengal

Położenie na mapie. Bengal – kraina historyczna w Azji Południowej, we wschodniej części Niziny Hindustańskiej, nad ZatokąBengalską.

Nowy!!: Atiśa i Bengal · Zobacz więcej »

Buddyzm

„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.

Nowy!!: Atiśa i Buddyzm · Zobacz więcej »

Buddyzm tybetański

Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.

Nowy!!: Atiśa i Buddyzm tybetański · Zobacz więcej »

Congkhapa

klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug.

Nowy!!: Atiśa i Congkhapa · Zobacz więcej »

Dalajlama

Tenzin Gjaco – obecny czternasty Dalajlama Dalajlama (tyb. ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, Wylie: taa-la’i bla-ma, ZWPY: Dalai Lama) – przedstawiciel szkoły gelug – jednej z czterech największych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Atiśa i Dalajlama · Zobacz więcej »

Dharma

Dharma (skt. धर्म; pali Dhamma धम्म; chiń. 法, pinyin fǎ; kor. pŏp 법, talma; jap. 法 hō lub ダルマ daruma; wiet. pháp, đạt-ma; tyb. ལྷ་ཆོས།, Wylie lha chos) – wieloznaczny termin występujący w religiach dharmicznych, np.

Nowy!!: Atiśa i Dharma · Zobacz więcej »

Dromton

Dromton lub Dromtön, Dromtonpa Gyelwa Jungne, tybet. འབྲོམ་སྟོན་རྒྱལ་བའི་འབྱུང་གནས། (ur. 1004 lub 1005 w Tolung, zm. 1064 w klasztorze Reting) – najważniejszy uczeń Atiśy, założyciel szkoły Kadam buddyzmu tybetańskiego i klasztoru Reting.

Nowy!!: Atiśa i Dromton · Zobacz więcej »

Egzegeza

Egzegeza (exḗgēsis – „wyjaśnienie, wyprowadzenie”) – badanie i krytyczna interpretacja tekstów, zwłaszcza świętych i utworów hagiograficznych (opowiadających o żywotach świętych).

Nowy!!: Atiśa i Egzegeza · Zobacz więcej »

Gelug

Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.

Nowy!!: Atiśa i Gelug · Zobacz więcej »

Hanyu pinyin

Hanyu pinyin – oficjalna transkrypcja standardowego języka mandaryńskiego (putonghua, hanyu pinyin: pǔtōnghuà) – urzędowego języka Chin – na alfabet łaciński.

Nowy!!: Atiśa i Hanyu pinyin · Zobacz więcej »

Imperium tybetańskie

Dolina Jarlung w pobliżu Lhasy, matecznik tybetańskiej państwowości Imperium tybetańskie – wczesny okres w historii Tybetu, który rozpoczął się wraz z powstaniem pierwszego państwa tybetańskiego w VII wieku n.e., i zakończył się jego późniejszym o dwieście lat rozpadem.

Nowy!!: Atiśa i Imperium tybetańskie · Zobacz więcej »

Język bengalski

Zasięg geograficzny języka bengalskiego. Zasięg języka bengalskiego na terenie Bangladeszu. Spółgłoski alfabetu bengalskiego Język bengalski (bengalski: trl.: bāṃlā //) – język z grupy indoaryjskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się jako językiem ojczystym ponad 180 mln osób, głównie w Bangladeszu (120 mln) i Indiach (60 mln).

Nowy!!: Atiśa i Język bengalski · Zobacz więcej »

Język polski

Język polski, polszczyzna – język z grupy zachodniosłowiańskiej (do której należąrównież czeski, kaszubski, słowacki i języki łużyckie), stanowiącej część rodziny indoeuropejskiej.

Nowy!!: Atiśa i Język polski · Zobacz więcej »

Kadam

Kadam (tyb. བཀའ་གདམས་པ་, Wylie: bka’ gdams pa; bka znaczy „Nauki (Buddy)”, gdams znaczy instrukcje (bycia wyzwolonym)) – nieistniejąca już odrębnie szkoła buddyzmu tybetańskiego założona w XI wieku przez indyjskiego uczonego i świętego Dżoło Dzie Atiszię (982 – 1054 n.e.), oraz jego uczniów – następców Lamę Dromtonpę, Khutona Yundrung i Ngok Legpe Sherapa.

Nowy!!: Atiśa i Kadam · Zobacz więcej »

Kagju

Tradycyjne wyobrażenie Marpy Tłumacza (1012-1097), założyciela marpa kagju w Tybecie Kagju (wymowa tybetańska kagjü, tyb.: བཀའ་བརྒྱུད་པ, wylie: bka’ brgyud pa, ZWPY: Gagyü-pa) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Nowy!!: Atiśa i Kagju · Zobacz więcej »

Kaszmir (region)

chińskie. Kaszmir – jeden z 4 regionów Dżammu i Kaszmiru.

Nowy!!: Atiśa i Kaszmir (region) · Zobacz więcej »

Katmandu

Panorama miasta Jedna z ulic w Katmandu Katmandu (nep. काठमाडौं, trl. Kāthmāndu) – stolica Nepalu położona w środkowej części kraju, w Dolinie Katmandu.

Nowy!!: Atiśa i Katmandu · Zobacz więcej »

Langdarma

Langdarma, tybet. གླང་དར་མ།, Wylie glang dar ma (ur. 803, zm. 842) – król (canpo) Imperium tybetańskiego, ostatni władca tego państwa w latach 838–842, popierał pierwotnąreligię bön przeciwko buddyzmowi.

Nowy!!: Atiśa i Langdarma · Zobacz więcej »

Mahajana

Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.

Nowy!!: Atiśa i Mahajana · Zobacz więcej »

Mahasanghika

Mahasanghika (Skt mahāsāghika महासांघिक; dosł. „Wielka Społeczność” lub większość) – była jednąz wczesnych szkół buddyjskich w starożytnych Indiach, która w chwili obecnej już nie istnieje (tj. jej linia święceń nie jest kontynuowana).

Nowy!!: Atiśa i Mahasanghika · Zobacz więcej »

Mahasiddha

Mahasiddha (tyb.: གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ, Wylie: grub thob chen po, ZWPY: Chubtobqênbo), urzeczywistniony mistrz – w buddyzmie tybetańskim i hinduizmie tantrycznym termin określający oświeconych mistrzów ścieżki tantrycznej, którzy osiągnęli najwyższy poziom poznania, maha-siddhi, oznaczający najwyższąmoc, osiągnięcie jedności z nienazywalnąrzeczywistością, jak i również manifestujących to urzeczywistnienie (spełnienie) w wymiarze względnym, zjawiskowym.

Nowy!!: Atiśa i Mahasiddha · Zobacz więcej »

Marpa Tłumacz

Marpa Tłumacz (tyb.: མར་པ་ལོ་ཙྰ་བ་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་, Wylie:mar pa lo bo’ chos kyi blo gros; 1012–1097) – wielki mistrz buddyzmu tybetańskiego, uczeń m.in.

Nowy!!: Atiśa i Marpa Tłumacz · Zobacz więcej »

Metropolitan Museum of Art

The Metropolitan Museum of Art (Metropolitalne Muzeum Sztuki) – największe amerykańskie muzeum, znajdujące się w Nowym Jorku, na wschodnim skraju Central Parku, przy Piątej Alei.

Nowy!!: Atiśa i Metropolitan Museum of Art · Zobacz więcej »

Nepal

Prowincje Nepalu dystrykcie Mustang Nepal, oficjalnie Federalna Demokratyczna Republika Nepalu (nep. नेपाल trl. Nepāl, trb. Nepal) – demokratyczna republika federalna w Azji Południowej, położona w środkowej części Himalajów, granicząca na północy z Chinami a na południu, wschodzie i zachodzie z Indiami, bez dostępu do morza.

Nowy!!: Atiśa i Nepal · Zobacz więcej »

Samje

Samje (tyb.: བསམ་ཡས་, Wylie: bSam yas; chiń.: 桑耶寺, pinyin: Sāngyé sì) – najstarszy klasztor buddyjski (gompa) na terenie Tybetu.

Nowy!!: Atiśa i Samje · Zobacz więcej »

Sanskryt

Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Nowy!!: Atiśa i Sanskryt · Zobacz więcej »

Sarma (buddyzm)

Sarma (tybetański: གསར་མ, Wylie: gsar ma)– tybetańska nazwa oznaczająca „Nowy przekaz” nauk buddyzmu w Tybecie i regionach sąsiednich, odnosząca się do rozkwitu i odnowienia buddyzmu tybetańskiego zapoczątkowanego w XI wieku.

Nowy!!: Atiśa i Sarma (buddyzm) · Zobacz więcej »

Sumatra

Sumatra – wyspa w Azji Południowo-Wschodniej, w Archipelagu Malajskim, w grupie Wielkich Wysp Sundajskich; w całości należy do Indonezji.

Nowy!!: Atiśa i Sumatra · Zobacz więcej »

Tantra

Tantra - ilustracja z muzeum Patan w Nepalu Tantra – rodzaj dzieła, właściwy dla tantryzmu śaktyjskiego, dźinijskiego i buddyjskiego.

Nowy!!: Atiśa i Tantra · Zobacz więcej »

Tonglen

Praktyka Dawania i Brania (tyb. གཏོང་ལེན་, Wylie: gtong len) znana też jako medytacja serca Atishy to jedna z praktyk stosowanych w buddyzmie mahajana.

Nowy!!: Atiśa i Tonglen · Zobacz więcej »

Tradycyjne pismo chińskie

Tradycyjne pismo chińskie (chiń. trad. 繁體字, chiń. upr. 繁体字, pinyin zhèngtǐzì/fántǐzì) – odmiana pisma chińskiego, w której znaki majątradycyjnąpostać, umożliwiającączytanie dawniejszych tekstów.

Nowy!!: Atiśa i Tradycyjne pismo chińskie · Zobacz więcej »

Transliteracja Wyliego

Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.

Nowy!!: Atiśa i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »

Tybet (region)

Tybet (Wylie: Bod, ZWPY: Poi; chiń.: 西藏, pinyin: Xīzàng) – kraina historyczna w Azji obejmująca Wyżynę Tybetańskąi jej przyległości, obecnie w większości w granicach Chin.

Nowy!!: Atiśa i Tybet (region) · Zobacz więcej »

Wadżrajana

mala Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktykątantr, który wyodrębnił się ok.

Nowy!!: Atiśa i Wadżrajana · Zobacz więcej »

Wadi-e Swat

Dystrykt Swat (zaznaczony na żółto) na mapie prowincji Chajber Pasztunchwa Kultury archeologiczne w rejonie Wadi-e Swat (Dolina Swatu, dolina rzeki Swat, ang. Swat Valley) – dolina rzeki Swat w dystrykcie Swat w Pakistanie.

Nowy!!: Atiśa i Wadi-e Swat · Zobacz więcej »

Wczesne szkoły buddyjskie

Wczesne szkoły buddyjskie – nazwa nadana szkołom buddyjskim, które pojawiły się po schizmie na II soborze w Vesali (lub Vaishali, Wajśali) za panowania króla Kalasoki około roku 386 p.n.e. Sobór ten zwany jest też „Soborem 700 Mnichów”, gdyż siedmiuset mnichów recytowało na nim fragmenty świętych tekstów.

Nowy!!: Atiśa i Wczesne szkoły buddyjskie · Zobacz więcej »

Wikramasila

Atiśy. Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork Wikramasila lub Wikramaśila – buddyjski klasztor i uniwersytet założony w drugiej poł.

Nowy!!: Atiśa i Wikramasila · Zobacz więcej »

Winaja Pitaka

Winaja Pitaka (pāḷi: Vinaya Piṭaka; pol. kosz dyscypliny) – tekst buddyjski, jeden z trzech „koszy” (pāḷi: piṭaka), które tworząTipitakę (pāḷi: Tipiṭaka; skr. Tripiṭaka त्रिपिटक; pol. trzy kosze).

Nowy!!: Atiśa i Winaja Pitaka · Zobacz więcej »

1054

Bez opisu.

Nowy!!: Atiśa i 1054 · Zobacz więcej »

982

Bez opisu.

Nowy!!: Atiśa i 982 · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Atisa, Atisia, Atisza.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »