Pracujemy nad przywróceniem aplikacji Unionpedia w Google Play Store
TowarzyskiPrzybywający
🌟Uprościliśmy nasz projekt, aby ułatwić nawigację!
Instagram Facebook X LinkedIn

Bakterie

Indeks Bakterie

metodąGrama agarowej Bakterie (łac. bacteria, od gr. βακτήριον baktērion „pałeczka, laseczka”) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobnądomenę.

Spis treści

  1. 489 kontakty: Acanthurus nigrofuscus, Adenozyno-5′-trifosforan, Adolf Engler, Aerob, Agar-agar, Agrobacterium tumefaciens, Agrochemikalia, Akceptor, Alfred Fischer (botanik), Aminokwasy, Amoniak, Anabolizm, Anaerob, Anoksja (ekologia), Antagonista (farmakologia), Anton de Bary, Antoni van Leeuwenhoek, Antybiotyk bakteriostatyczny, Antybiotyki, Antybiotyki beta-laktamowe, Antygen, Antyseptyka, Aparat Golgiego, Archaik, Archeony, Artefakt (histologia), Ściana komórkowa, Ściana komórkowa bakterii, Środek bakteriobójczy, Śrubowce, Asymilacja (biologia), Autotrofizm, Azotany, Łacina, Życie, Bacillus (bakteria), Bacillus thuringiensis, Badanie moczu, Bakterie, Bakterie azotowe, Bakterie żelazowe, Bakterie śluzowe, Bakterie brodawkowe, Bakterie denitryfikacyjne, Bakterie Gram-dodatnie, Bakterie Gram-ujemne, Bakterie kwasowe, Bakterie nitryfikacyjne, Bakterie purpurowe, Bakterie siarkowe, ... Rozwiń indeks (439 jeszcze) »

  2. Bakteriologia

Acanthurus nigrofuscus

Acanthurus nigrofuscus – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny pokolcowatych (Acanthuridae).

Zobaczyć Bakterie i Acanthurus nigrofuscus

Adenozyno-5′-trifosforan

Adenozyno-5′-trifosforan, ATP, adenozynotrójfosforan – organiczny związek chemiczny, nukleotyd adeninowy zbudowany z adenozyny z przyłączonąwiązaniem estrowym w pozycji 5′-OH grupątrifosforanową.

Zobaczyć Bakterie i Adenozyno-5′-trifosforan

Adolf Engler

Grób Adolfa i Marie Englerów w Berlińskim Ogrodzie Botanicznym Adolf Engler (pełne nazwisko: Heinrich Gustav Adolf Engler, ur. 25 marca 1844 w Żaganiu, zm. 10 października 1930 w Berlinie) – niemiecki botanik, fitogeograf i systematyk.

Zobaczyć Bakterie i Adolf Engler

Aerob

Aerob, tlenowiec, aerobiont, oksybiont (gr. aër, aëros – powietrze; βίος (bios) – życie; łac. oxygenium – tlen) – organizm wymagający do życia dostępu wolnego tlenu, który wykorzystuje w procesie oddychania jako ostateczny akceptor protonów i elektronów (teoria chemiosmotyczna Mitchella).

Zobaczyć Bakterie i Aerob

Agar-agar

Yōkan, tradycyjne japońskie słodycze przygotowywane z użyciem agaru Żel agarowy w laboratorium Agar, agar-agar (E406) – substancja żelująca pochodzenia roślinnego, której głównym składnikiem jest trudno przyswajalny przez człowieka cukier galaktoza.

Zobaczyć Bakterie i Agar-agar

Agrobacterium tumefaciens

Agrobacterium tumefaciens – glebowa bakteria Gram-ujemna, pałeczkowata, fitopatogeniczna.

Zobaczyć Bakterie i Agrobacterium tumefaciens

Agrochemikalia

Agrochemikalia, chemikalia rolnicze – preparaty i substancje chemiczne stosowane w rolnictwie, np.

Zobaczyć Bakterie i Agrochemikalia

Akceptor

Akceptor – cząsteczka, pojedynczy atom lub jon, który przyjmuje elektron, proton, grupę funkcyjnąlub określony jon od innych cząsteczek w trakcie reakcji chemicznej.

Zobaczyć Bakterie i Akceptor

Alfred Fischer (botanik)

Alfred Fischer (ur. 17 grudnia 1858 w Miśni, zm. 1913) – niemiecki botanik i mykolog.

Zobaczyć Bakterie i Alfred Fischer (botanik)

Aminokwasy

Schemat budowy α-aminokwasu – grupa aminowa po lewej i grupa karboksylowa po prawej Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadowągrupę aminowąoraz grupę karboksylowąlub, w ogólniejszym ujęciu, dowolnągrupę kwasową.

Zobaczyć Bakterie i Aminokwasy

Amoniak

Amoniak (nazwy systematyczne: azan, trihydrydoazot), – nieorganiczny związek chemiczny azotu i wodoru.

Zobaczyć Bakterie i Amoniak

Anabolizm

Anabolizm (z gr. ἀναβολή od ἁνά 'w górę' i βάλλειν 'rzut') – grupa reakcji chemicznych, w wyniku których z prostych substratów powstajązwiązki złożone, gromadzące energię.

Zobaczyć Bakterie i Anabolizm

Anaerob

Anaerob (gr. an – przedrostek oznaczający przeczenie; aer – powietrze; bio – żyję), beztlenowiec, anaerobiont, anoksybiont – organizm rozwijający się w warunkach beztlenowych.

Zobaczyć Bakterie i Anaerob

Anoksja (ekologia)

Anoksja (deficyt tlenowy) – stan niedoboru tlenu w środowisku.

Zobaczyć Bakterie i Anoksja (ekologia)

Antagonista (farmakologia)

Sposób i natężenie odpowiedzi w zależności od rodzaju substancji chemicznej i jej stężenia (''full agonist'' – pełny agonista; ''partial agonist'' – częściowy agonista; ''neutral antagonist'' – neutralny '''antagonista'''; ''inverse agonist'' – odwrotny agonista) Antagonista (z gr.

Zobaczyć Bakterie i Antagonista (farmakologia)

Anton de Bary

Heinrich Anton de Bary (ur. 26 stycznia 1831 we Frankfurcie nad Menem, zm. 19 stycznia 1888 w Strasburgu) – niemiecki botanik, mykolog i fitopatolog, twórca briologii.

Zobaczyć Bakterie i Anton de Bary

Antoni van Leeuwenhoek

Antoni van Leeuwenhoek Antoni van Leeuwenhoek (wym.; ur. 24 października 1632 w Delfcie; ochrzczony 4 listopada 1632 jako Thonius Philipszoon; zm. 26 sierpnia 1723 tamże) – holenderski urzędnik miejski, przedsiębiorca i przyrodnik (bez formalnego wykształcenia uniwersyteckiego).

Zobaczyć Bakterie i Antoni van Leeuwenhoek

Antybiotyk bakteriostatyczny

Antybiotyk bakteriostatyczny – antybiotyk hamujący rozwój mikroorganizmów.

Zobaczyć Bakterie i Antybiotyk bakteriostatyczny

Antybiotyki

Penicylina Antybiotyki (z, „przeciw” i, „życie”) – naturalne wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów, które działając wybiórczo w niskich stężeniach wpływająna struktury komórkowe lub procesy metaboliczne innych mikroorganizmów, hamując ich wzrost i podziały.

Zobaczyć Bakterie i Antybiotyki

Antybiotyki beta-laktamowe

Ogólny wzór penicylin Antybiotyki beta-laktamowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa antybiotyków bakteriobójczych, do której zalicza się: penicyliny, cefalosporyny, karbapenemy, monobaktamy.

Zobaczyć Bakterie i Antybiotyki beta-laktamowe

Antygen

Antygen (źródłosłów niejasny: anti, przeciw, genos, ród, rodzaj; przytaczane także.

Zobaczyć Bakterie i Antygen

Antyseptyka

Odkażanie skóry Antyseptyka (dosłownie: zapobieganie gniciu) – postępowanie odkażające, mające na celu niszczenie drobnoustrojów na skórze, błonach śluzowych, w zakażonych ranach.

Zobaczyć Bakterie i Antyseptyka

Aparat Golgiego

Mikrofotografia aparatu Golgiego widocznego jako stos półkolistych czarnych pierścieni w dolnej części obrazu. Liczne koliste pęcherzyki sąwidoczne w pobliżu organellum gładka siateczka śródplazmatyczna (sER), '''5.''' rybosom na rER, '''6.''' białka transportowane, '''7.''' pęcherzyk transportowy, '''8.''' aparat Golgiego, '''9.''' biegun cis aparatu Golgiego, '''10.''' biegun trans aparatu Golgiego, '''11.''' cysterna aparatu Golgiego Aparat Golgiego – organellum występujące powszechnie w komórkach eukariotycznych, służące chemicznym modyfikacjom wytwarzanych przez komórkę substancji, ich sortowaniu oraz dystrybucji w obrębie komórki.

Zobaczyć Bakterie i Aparat Golgiego

Archaik

Archaik (od ‛na przedzie’), archeozoik (z ‛życie’), azoik (z gr. ‛bez życia’).

Zobaczyć Bakterie i Archaik

Archeony

Archeony żyjące w pobliżu gejzerów Archeony, archeany (Archaea), archeowce, dawniej archebakterie lub archeobakterie (Archaebacteria) – drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, tradycyjnie zaliczane z eubakteriami do prokariontów.

Zobaczyć Bakterie i Archeony

Artefakt (histologia)

limfocytów. Komórki te sąpodatne na uszkodzenia podczas sporządzania rozmazu. Widoczne sątrzy zniszczone komórki (cienie Gumprechta) – artefakty Artefakt (łac. arte factum – „stworzone przez sztukę, technikę; wyrób rzemieślniczy”) – struktura tkanki lub komórki, która powstała w procesie przygotowywania danego preparatu biologicznego, nieistniejąca faktycznie w żywym organizmie (biofakt).

Zobaczyć Bakterie i Artefakt (histologia)

Ściana komórkowa

komórki roślinnej Ściana komórkowa – struktura otaczająca protoplast komórek roślin, grzybów, bakterii, archeonów oraz części protistów.

Zobaczyć Bakterie i Ściana komórkowa

Ściana komórkowa bakterii

Ściana komórkowa bakterii – zewnętrzna warstwa otaczająca protoplast bakterii, jest elastyczna i wytrzymała, pełni funkcję ochronną, nadaje kształt o zapobiega wpływowi zmian ciśnienia osmotycznego na komórkę bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Ściana komórkowa bakterii

Środek bakteriobójczy

Środek bakteriobójczy – substancja chemiczna o działaniu toksycznym dla drobnoustrojów, doprowadzająca do ich śmierci.

Zobaczyć Bakterie i Środek bakteriobójczy

Śrubowce

Śrubowce (łac. Spirillum) - rodzaj Gram-ujemnych bakterii z rzędu Nitrosomonadales.

Zobaczyć Bakterie i Śrubowce

Asymilacja (biologia)

Asymilacja, przyswajanie (z łac. assimilatio.

Zobaczyć Bakterie i Asymilacja (biologia)

Autotrofizm

Toczek (przykład autotrofa) Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.

Zobaczyć Bakterie i Autotrofizm

Azotany

Azotany, nazwa systematyczna: trioksydoazotany(1−); – grupa związków chemicznych, sole i estry kwasu azotowego.

Zobaczyć Bakterie i Azotany

Łacina

Łacina, język łaciński (łac.) – język indoeuropejski z latynofaliskiej podgrupy języków italskich.

Zobaczyć Bakterie i Łacina

Życie

Rośliny w górach Ruwenzori (Uganda) Życie roślinne (Waitakere Ranges) Morza Czerwonego symetria Gaja) Życie (gr. βίος, bios) w biologii ma dwie, związane ze sobądefinicje.

Zobaczyć Bakterie i Życie

Bacillus (bakteria)

Bacillus (łac. bacillus – laseczka) – rodzaj bakterii Gram-dodatnich o walcowym kształcie, należących do typu Firmicutes, zdolnych do tworzenia przetrwalników.

Zobaczyć Bakterie i Bacillus (bakteria)

Bacillus thuringiensis

Bacillus thuringiensis (Bt) – Gram-dodatnia bakteria żyjąca w glebie oraz przewodach pokarmowych gąsienic różnych gatunków motyli.

Zobaczyć Bakterie i Bacillus thuringiensis

Badanie moczu

Test paskowy używany do szybkiej oceny ogólnych właściwości fizykochemicznych moczu Badanie moczu — jedno z podstawowych laboratoryjnych badań diagnostycznych w praktyce medycznej.

Zobaczyć Bakterie i Badanie moczu

Bakterie

metodąGrama agarowej Bakterie (łac. bacteria, od gr. βακτήριον baktērion „pałeczka, laseczka”) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobnądomenę.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie

Bakterie azotowe

Bakterie azotowe, bakterie diazotroficzne – bakterie (a także archeany obecnie niezaliczane do właściwych bakterii) zdolne do diazotrofii, czyli przyswajania — przy użyciu enzymu nitrogenazy — azotu cząsteczkowego (N2) występującego w atmosferze.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie azotowe

Bakterie żelazowe

Pojęcie bakterie żelazowe nie jest nazwąz opisu systematyki organizmów, lecz nazwąrzetelnąpewnej określonej grupy bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie żelazowe

Bakterie śluzowe

''Myxococcus xanthus'' Bakterie śluzowe, myksobakterie, miksobakterie – jednokomórkowe bakterie Gram-ujemne, pałeczki należące do królestwa Eubacteria, wydzielające śluz i poruszające się ruchem ślizgowym.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie śluzowe

Bakterie brodawkowe

Bakterie brodawkowe uczestnicząw symbiozie z roślinami. ''Bradyrhizobium'' w brodawkach korzeniowych soi. Bakterie brodawkowe, bakterie korzeniowe – glebowe bakterie azotowe z rodzaju Rhizobium, Bradyrhizobium, Azorhizobium, Sinorhizobium i Mesorhizobium żyjące w symbiozie z roślinami motylkowatymi, które tworząna swych korzeniach narośla, tzw.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie brodawkowe

Bakterie denitryfikacyjne

Bakterie denitryfikacyjne – grupa fizjologiczna fakultatywnie beztlenowych bakterii przeprowadzających w warunkach beztlenowych proces denitryfikacji.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie denitryfikacyjne

Bakterie Gram-dodatnie

płynu mózgowo-rdzeniowego (inne komórki to leukocyty) Struktura ścian komórkowych bakterii Gram-dodatnich Bakterie Gram-dodatnie, G+ – bakterie barwiące się na fioletowo w barwieniu metodąGrama.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie Gram-dodatnie

Bakterie Gram-ujemne

Pseudomonas aeruginosa'' błona cytoplazmatyczna, 5–8 – komponenty w cytoplaźmie Bakterie Gram-ujemne (w skrócie G−) − bakterie, których ściany komórkowe nie wiążąfioletu krystalicznego, a w efekcie sąwybarwiane na różowo lub czerwono w barwieniu metodąGrama.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie Gram-ujemne

Bakterie kwasowe

url.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie kwasowe

Bakterie nitryfikacyjne

Bakterie nitryfikacyjne – chemolitotroficzne bakterie tlenowe (aeroby obligatoryjne).

Zobaczyć Bakterie i Bakterie nitryfikacyjne

Bakterie purpurowe

Bakterie purpurowe – grupa fototroficznych bakterii anoksygenowych zaliczana najczęściej do proteobakterii.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie purpurowe

Bakterie siarkowe

Bakterie siarkowe – nazwa zbiorcza bakterii wykorzystujących w swoim metabolizmie utlenianie siarki.

Zobaczyć Bakterie i Bakterie siarkowe

Bakteriocyny

Bakteriocyny – substancje toksyczne o charakterze białkowym wytwarzane przez liczne bakterie Gram- oraz Gram+, zdolne do zahamowania wzrostu organizmów pokrewnych, lub nawet do ich zabicia, sąone kodowane przez plazmidy bakteriocynogenne oraz DNA chromosomalneBłaszczyk U., 2008, Bakteriocyny - właściwości i zastosowanie, Laboratorium przemysłowe, 10/2008, 28-32.

Zobaczyć Bakterie i Bakteriocyny

Bakteriofag

url.

Zobaczyć Bakterie i Bakteriofag

Bakteriologia

Bakteriologia – dział mikrobiologii poświęcony badaniu, wykorzystywaniu i zwalczaniu bakterii, a także sprawdzaniu ich ogólnych właściwości.

Zobaczyć Bakterie i Bakteriologia

Barwienie metodą Grama

Metoda Grama – metoda barwienia bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Barwienie metodą Grama

Barwienie metodą Ziehla-Neelsena

Barwienie metodąZiehla-Neelsena – w bakteriologii rodzaj techniki diagnostycznej służącej do barwienia prątków (diagnostyka gruźlicy).

Zobaczyć Bakterie i Barwienie metodą Ziehla-Neelsena

Błądzenie losowe

Błądzenie losowe – pojęcie z zakresu matematyki i fizyki określające ruch losowy: w kolejnych chwilach czasu cząstka („chodziarz”) przemieszcza się z aktualnego położenia do innego, losowo wybranego.

Zobaczyć Bakterie i Błądzenie losowe

Błona komórkowa

komórki zwierzęcej Błona komórkowaTakże membrana komórkowa.

Zobaczyć Bakterie i Błona komórkowa

Bezkręgowce

Przykład bezkręgowca – jeżowiec Bezkręgowce (Invertebrata) – zespół wszystkich grup zwierzęcych o rozmaitych planach budowy i różnym pochodzeniu, przeciwstawiany potocznie kręgowcom (Vertebrata).

Zobaczyć Bakterie i Bezkręgowce

Białka

zwinięciu białka (kolor czerwony – reszty kwasowe, niebieski – reszty zasadowe, zielony – reszty polarne, biały – reszty niepolarne) mioglobiny Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok.

Zobaczyć Bakterie i Białka

Biofilm

gronkowca złocistego. 5 etapów powstawania biofilmu. 1. początkowe przywiązanie; 2. nieodwracalne przywiązanie; 3. dojrzewanie I; 4. dojrzewanie II; 5. rozproszenie. Każdemu etapowi powstawania biofilmu na schemacie odpowiada mikrofotografia powstającego biofilmu P. aeruginosa. Wszystkie mikrofotografie sąprzedstawione w tej samej skali.

Zobaczyć Bakterie i Biofilm

Bioinżynieria

Bioinżynieria (inżynieria bioprocesowa) – dział biotechnologii.

Zobaczyć Bakterie i Bioinżynieria

Biologia molekularna

Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologiąna poziomie molekularnym.

Zobaczyć Bakterie i Biologia molekularna

Biologiczne nazewnictwo zwyczajowe

Linneusz. Biologiczne nazewnictwo zwyczajowe – utrwalone regionalnie lub środowiskowo, powszechnie stosowane, niefachowe nazewnictwo organizmów lub ich grup (taksonów).

Zobaczyć Bakterie i Biologiczne nazewnictwo zwyczajowe

Biomasa

trzciny cukrowej Proso rózgowe, jedna z roślin wykorzystywanych w USA jako paliwo Biomasa – oznacza ulegającąbiodegradacji frakcję produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej (w tym substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego), leśnej i powiązanych gałęzi przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także biogazy i ulegającąbiodegradacji frakcję odpadów przemysłowych i komunalnych.

Zobaczyć Bakterie i Biomasa

Biomasa (ekologia)

Biomasa – łączna masa organizmów w danym ekosystemie.

Zobaczyć Bakterie i Biomasa (ekologia)

Bioremediacja

Bioremediacja – technologia usuwania zanieczyszczeń (głównie substancji ropopochodnych) z gleby i wód podziemnych za pomocążywych mikroorganizmów w celu katalizowania, destrukcji lub transformacji różnego rodzaju zanieczyszczeń w formy mniej szkodliwe.

Zobaczyć Bakterie i Bioremediacja

Biosynteza

Biosynteza, synteza biologiczna – proces biologiczny składający się na anabolizm.

Zobaczyć Bakterie i Biosynteza

Biotechnologia

Cząsteczka insuliny Biotechnologia – interdyscyplinarna dziedzina nauki, wykorzystująca procesy biologiczne na skalę przemysłową.

Zobaczyć Bakterie i Biotechnologia

Biotop

Biotop (gr. βίος bíos „życie”, τόπος tópos „miejsce, region”) – środowisko życia biocenozy, środowiskowa część ekosystemu.

Zobaczyć Bakterie i Biotop

Biotyna

Biotyna (– życie), witamina H, witamina B7 – heterocykliczny organiczny związek chemiczny z grupy witamin B. Zawiera układ skondensowanych pierścieni – imidazolidynowego oraz tiolanowego z łańcuchem alkilowym zakończonym grupąkarboksylową.

Zobaczyć Bakterie i Biotyna

Bodziec (fizjologia)

Bodziec (fizjologia) – uczucie, czynnik fizyczny lub biochemiczny powodujący specyficznąreakcję receptorów nerwowych lub innej komórki; bądź rozpoczynający ciąg reakcji w układach: nerwowym lub hormonalnym; zmiana środowiska zewnętrznego, w którym znajduje się dana komórka lub narząd.

Zobaczyć Bakterie i Bodziec (fizjologia)

Borelioza

Borelioza, krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme (łac. borreliosis, morbus Lyme) – wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków.

Zobaczyć Bakterie i Borelioza

Borrelia burgdorferi

Borrelia burgdorferi – mikroaerofilna bakteria Gram-ujemna o kształcie krętka średnicy 0,3-0,5 µm i długości 20-30 µm powodująca w Ameryce Północnej najczęściej spośród krętków Borrelia chorobę zakaźną– boreliozę.

Zobaczyć Bakterie i Borrelia burgdorferi

Carl Flügge

Carl Georg Friedrich Wilhelm Flügge (ur. 9 grudnia 1847 w Hannoverze, zm. 12 października 1923 w Berlinie) – niemiecki lekarz, wykładowca akademicki.

Zobaczyć Bakterie i Carl Flügge

Carl Theodor Siebold

Carl Theodor Siebold Carl Theodor Siebold (1804-1885) – niemiecki zoolog i anatom.

Zobaczyć Bakterie i Carl Theodor Siebold

Carl Woese

Carl Richard Woese (ur. 15 lipca 1928 w Syracuse, zm. 30 grudnia 2012 w Urbanie) – amerykański mikrobiolog i fizyk, znany przede wszystkim z opisania i zaklasyfikowania archeonów.

Zobaczyć Bakterie i Carl Woese

Celuloza

Celuloza (‘komórka’) – nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd zbudowany liniowo z 3000–14 000 cząsteczek D-glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi (masa molowa 160–560 kg/mol).

Zobaczyć Bakterie i Celuloza

Chaos (rodzaj)

Chaos – rodzaj ameb należących do supergrupy Amoebozoa w klasyfikacji Cavaliera-Smitha.

Zobaczyć Bakterie i Chaos (rodzaj)

Chemoautotrofy

Chemoautotrofy – organizmy chemosyntetyzujące, które wykorzystująenergię chemicznąpozyskiwanąz utleniania związków nieorganicznych do produkcji związków organicznych.

Zobaczyć Bakterie i Chemoautotrofy

Chemotaksja

Chemotaksja – reakcja ruchowa całego organizmu lub zdolnych do samodzielnego ruchu komórek na kierunkowe chemiczne bodźce.

Zobaczyć Bakterie i Chemotaksja

Chemotaksonomia

Chemotaksonomia (chemosystematyka, taksonomia chemiczna) – dziedzina taksonomii wykorzystująca dane chemiczne w celu ulepszenia systematyki organizmów żywych.

Zobaczyć Bakterie i Chemotaksonomia

Chityna

Chityna (chiton ‘wierzchnia szata’) – organiczny związek chemiczny z grupy biopolimerów, polisacharyd zbudowany z cząsteczek β-glukozaminy, połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi.

Zobaczyć Bakterie i Chityna

Chlamydie

Chlamydie (łac. Chlamydiae) – rodzaj bakterii bezwzględnie wewnątrzkomórkowych.

Zobaczyć Bakterie i Chlamydie

Chlamydophila pneumoniae

Chlamydophila pneumoniae, chlamydofila zapalenia płuc (dawniej Chlamydia pneumoniae, chlamydia zapalenia płuc) – bakteria przenoszona drogąkropelkową, powodująca między innymi zapalenia płuc (rzadko u dzieci poniżej piątego roku życia).

Zobaczyć Bakterie i Chlamydophila pneumoniae

Chloramfenikol

Chloramfenikol (chloromycetyna, detreomycyna) – antybiotyk o działaniu bakteriostatycznym wobec szeregu bakterii G- i G+, a także riketsji, mykoplazm, chlamydii i innych.

Zobaczyć Bakterie i Chloramfenikol

Chloroplast

zawilca Chloroplast (ze starogreckiego: χλωρός (chlōrós) + πλαστός (plastós) – ciałko zieleni) – otoczone podwójnąbłonąbiałkowo-lipidowąorganellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych.

Zobaczyć Bakterie i Chloroplast

Cholera

Cholera – ostra i zaraźliwa choroba zakaźna przewodu pokarmowego, której przyczynąjest spożycie pokarmu lub wody skażonej Gram-ujemnąbakterią– szczepami przecinkowca cholery (Vibrio cholerae) produkującego enterotoksynę.

Zobaczyć Bakterie i Cholera

Choroba niedokrwienna serca

Ultrasonografia wewnątrzwieńcowa – na zielono zaznaczono blaszkę miażdżycowązawężającąświatło naczynia Choroba niedokrwienna serca (łac. morbus ischaemicus cordis), ChNS – zespół objawów chorobowych będących następstwem przewlekłego stanu niedostatecznego zaopatrzenia komórek mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze.

Zobaczyć Bakterie i Choroba niedokrwienna serca

Chorobotwórczość

Chorobotwórczość – zdolność danego czynnika (zwanego patogenem) do wywoływania zmian patologicznych lub choroby.

Zobaczyć Bakterie i Chorobotwórczość

Choroby bakteryjne

Choroby bakteryjne – choroby wywoływane przez szkodliwe bakterie, które wnikająw sposób bierny lub czynny do organizmu, w obrębie którego rozmnażająsię i wywołująodpowiedź odpornościową.

Zobaczyć Bakterie i Choroby bakteryjne

Christian Gottfried Ehrenberg

Christian Gottfried Ehrenberg (ur. 19 kwietnia 1795 w Delitzsch, zm. 27 czerwca 1876 w Berlinie) – niemiecki przyrodnik, zoolog, lekarz i geolog.

Zobaczyć Bakterie i Christian Gottfried Ehrenberg

Chromosom

Chromosom submetacentryczny: 1 – chromatyda, 2 – centromer – miejsce złączenia dwóch chromatyd, 3 – ramię krótkie, 4 – ramię długie Kolejne stopnie upakowania materiału genetycznego Chromosom – forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki.

Zobaczyć Bakterie i Chromosom

Ciśnienie

Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni, podzielona przez powierzchnię, na jakąona działa, co przedstawia zależność: gdzie: W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcjąobjętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako parametr stanu.

Zobaczyć Bakterie i Ciśnienie

Ciecz

wody Ciecz – stan skupienia materii pośredni między ciałem stałym a gazem, w którym ciało fizyczne trudno zmienia objętość, ale łatwo zmienia kształt.

Zobaczyć Bakterie i Ciecz

Clostridium

Clostridium – rodzaj bakterii Gram-dodatnich, beztlenowych, wytwarzających spory laseczek z typu Firmicutes, tworzących przetrwalniki.

Zobaczyć Bakterie i Clostridium

CRISPR

Białko Cas, stanowiące kluczowy element systemu CRISPR/Cas (kolor niebieski) związane z niciąDNA (kolor pomarańczowy) CRISPR (ang. Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) – system obrony organizmów prokariotycznych (bakterii i archeonów) przed egzogennymi elementami genetycznymi (np.

Zobaczyć Bakterie i CRISPR

Cukrzyca

Cukrzyca – grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią(podwyższonym poziomem glukozy we krwi) wynikającąz defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta wysp trzustkowych.

Zobaczyć Bakterie i Cukrzyca

Cykl biogeochemiczny

Cykl biogeochemiczny – krążenie pierwiastka lub związku chemicznego w obrębie całej ekosfery, łącznie z biosferą.

Zobaczyć Bakterie i Cykl biogeochemiczny

Cysta (biologia)

Entamoeba histolytica Cysta – rodzaj przetrwalnika tworzący się w warunkach niekorzystnych dla rozwoju niektórych wiciowców, pierwotniaków (np. u pełzaka czerwonki) i bakterii (np. z rodzaju Azotobacter).

Zobaczyć Bakterie i Cysta (biologia)

Cytoplazma

białek i większych struktur. Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.

Zobaczyć Bakterie i Cytoplazma

Cytoszkielet

jądro komórkowe Cytoszkielet – sieć włóknistych struktur białkowych w komórce eukariotycznej, dzięki którym organella i substancje nie pływająswobodnie w cytozolu, ale zajmująpewne przypisane sobie miejsca.

Zobaczyć Bakterie i Cytoszkielet

Cytozol

Cytozol, cytoplazma podstawowa, matriks cytoplazmy, płyn wewnątrzkomórkowy – płynny składnik cytoplazmy, w którym znajdująsię organelle.

Zobaczyć Bakterie i Cytozol

Cytozyna

Cytozyna (skróty: Cyt, C) – organiczny związek chemiczny z grupy pirymidyn, jedna z pięciu zasad azotowych, wchodzących w skład podstawowych nukleotydów kwasów nukleinowych (DNA i RNA).

Zobaczyć Bakterie i Cytozyna

Dżuma

Dżuma (czarna śmierć, mór, zaraza morowa) – ostra bakteryjna choroba zakaźna gryzoni i (rzadziej) innych drobnych ssaków, a także człowieka (zoonoza).

Zobaczyć Bakterie i Dżuma

Denitryfikacja

Denitryfikacja – reakcja chemiczna polegająca na redukcji azotanów do azotu.

Zobaczyć Bakterie i Denitryfikacja

Detergenty

Detergenty Detergenty.

Zobaczyć Bakterie i Detergenty

Dezynfekcja

Dezynfekcja Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) – postępowanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników.

Zobaczyć Bakterie i Dezynfekcja

Diazotrofia

Diazotrofia – zdolność organizmów do wiązania azotu cząsteczkowego występującego w powietrzu i przekształcania go do postaci użytecznych biologicznie.

Zobaczyć Bakterie i Diazotrofia

Dimetylortęć

Dimetylortęć – związek chemiczny, kompleks alkilowy rtęci.

Zobaczyć Bakterie i Dimetylortęć

Dobowe migracje pionowe

Dobowe migracje pionowe – zachowanie organizmów wodnych polegające na pionowym przemieszczaniu się w toni wodnej w cyklu dobowym.

Zobaczyć Bakterie i Dobowe migracje pionowe

Domena (biologia)

gatunek Domena (dominium) – kategoria systematyczna wyższa od królestwa, stosowana w klasyfikacji biologicznej, zaproponowana w 1974 przez Royalla T. Moore’a, a wprowadzona w 1990 przez Carla Woese’a, Ottona Kandlera i Marka Wheelisa jako kategoria najwyższego poziomu (o najwyższej randze taksonomicznej).

Zobaczyć Bakterie i Domena (biologia)

Donor

Donor – pojęcie chemiczne oznaczające cząsteczkę, pojedynczy atom lub jon, który dostarcza elektron, proton, grupę funkcyjnąlub określony jon innym cząsteczkom w trakcie reakcji chemicznej.

Zobaczyć Bakterie i Donor

Drożdże

Rozmnażanie się ''Saccharomyces cerevisiae'' przez pączkowanie Drożdże – eukariotyczne, jednokomórkowe mikroorganizmy zaliczane do królestwa grzybów.

Zobaczyć Bakterie i Drożdże

Drzewo filogenetyczne

Drzewo filogenetyczne jądrowców. Inne grupy pokazane pobieżnie Drzewo filogenetyczne – graf acykliczny przedstawiający ewolucyjne zależności pomiędzy sekwencjami lub gatunkami wszystkich organizmów, podobnie jak pokrewieństwo w rodzie ludzkim obrazuje drzewo genealogiczne.

Zobaczyć Bakterie i Drzewo filogenetyczne

Dur brzuszny

Dur brzuszny (łac. typhus abdominalis), zwany dawniej tyfusem lub tyfusem brzusznym – ogólnoustrojowa choroba bakteryjna wywołana Gram-ujemnymi pałeczkami Salmonella enterica, serotyp Typhi (Salmonella Typhi).

Zobaczyć Bakterie i Dur brzuszny

Dwoinka

dwoinki zapalenia płuc (''Streptococcus pneumoniae'') Dwoinka (l. mn. diplococci) – morfologiczna forma bakterii powstająca w wyniku połączenia dwóch komórek utworzonych po podziale amitotycznym.

Zobaczyć Bakterie i Dwoinka

Dwoinka zapalenia płuc

Dwoinka zapalenia płuc, potocznie pneumokok (Streptococcus pneumoniae, pneumococcus) – bakteria Gram-dodatnia, anaerob fakultatywny, należący do paciorkowców alfa-hemolizujących.

Zobaczyć Bakterie i Dwoinka zapalenia płuc

Dwutlenek węgla

Dwutlenek węgla, ditlenek węgla,, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków, w którym węgiel występuje na IV stopniu utlenienia.

Zobaczyć Bakterie i Dwutlenek węgla

Eksperyment

Eksperyment (łac. experimentum – doświadczenie, badanie) – w naukach przyrodniczych i społecznych zbiór działań wzbudzających w obiektach materialnych określone reakcje i zjawiska w warunkach pozwalających kontrolować wszelkie istotne czynniki, które poddaje się dokładnej obserwacji.

Zobaczyć Bakterie i Eksperyment

Ekstremofil

Gejzer z matami archeanów Ekstremofil – organizm tolerujący lub wymagający do życia skrajnych zakresów zmienności czynników środowiskowych.

Zobaczyć Bakterie i Ekstremofil

Elektron

Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.

Zobaczyć Bakterie i Elektron

Enancjomery

Enancjomery – para nienakładalnych na siebie cząsteczek chemicznych, które sąwzajemnymi odbiciami lustrzanymi (podobnie jak prawa i lewa ręka).

Zobaczyć Bakterie i Enancjomery

Enterobakterie

Enterobakterie – monotypowy rząd (Enterobacteriales) i rodzina (Enterobacteriaceae) Gram-ujemnych bakterii jelitowych o kształcie pałeczek, niesporulujące, fermentujące glukozę i tworzące kwas.

Zobaczyć Bakterie i Enterobakterie

Enterokrwotoczny szczep pałeczki okrężnicy

Enterokrwotoczny szczep pałeczki okrężnicy, EHEC (od ang. enterohemorrhagic Escherichia coli) – szczep pałeczki okrężnicy (Escherichia coli) wytwarzający werotoksynę.

Zobaczyć Bakterie i Enterokrwotoczny szczep pałeczki okrężnicy

Ernst Haeckel

Ernst Haeckel (1834-1919) królestwa: Plantae, Protista, Animalia. Ilustracja z ''Generelle Morphologie der Organismen'' (1866). Ernst Haeckel (ur. 16 lutego 1834 w Poczdamie, zm. 9 sierpnia 1919 w Jenie) – niemiecki biolog, filozof i podróżnik; zwolennik darwinizmu.

Zobaczyć Bakterie i Ernst Haeckel

Etanol

Etanol, alkohol etylowy, – organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi.

Zobaczyć Bakterie i Etanol

Eukarionty

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów.

Zobaczyć Bakterie i Eukarionty

Europa

Europa Mapa polityczna Europy Europa – część świata leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej.

Zobaczyć Bakterie i Europa

Ewolucja biologiczna

Ewolucja biologiczna, ewolucja organiczna – zmiany cech całych grup organizmów następujące z biegiem pokoleń.

Zobaczyć Bakterie i Ewolucja biologiczna

Félix Dujardin

Félix Dujardin (ur. 5 kwietnia 1801 w Tours, zm. 8 kwietnia 1860) – francuski przyrodnik (zoolog i botanik).

Zobaczyć Bakterie i Félix Dujardin

Fenotyp

Fenotyp (gr. φαίνω „przejawiać” + τύπος „wzór, norma”) – zespół cech organizmu: oprócz morfologii też właściwości fizjologiczne, płodność, zachowanie się, ekologia, cykl życiowy, zmiany biologiczne, wpływ środowiska na organizm.

Zobaczyć Bakterie i Fenotyp

Ferdinand Julius Cohn

Starym Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu Ferdinand Julius Cohn (ur. 24 stycznia 1828 we Wrocławiu, zm. 25 czerwca 1898 tamże) – niemiecki botanik i mikrobiolog.

Zobaczyć Bakterie i Ferdinand Julius Cohn

Fermentacja

Fermentacja Fermentacja – enzymatyczny proces przemian związków organicznych w warunkach beztlenowych, prowadzony przez mikroorganizmy, np.

Zobaczyć Bakterie i Fermentacja

Filogenetyka

Filogenetyka – dział biologii zajmujący się badaniem drogi rozwojowej (filogenezą) organizmów.

Zobaczyć Bakterie i Filogenetyka

Filogenetyka molekularna

Filogenetyka molekularna, zwana też klasyfikacjąmolekularnąlub systematykąmolekularną– rodzaj systematyki filogenetycznej, w której klasyfikację organizmów przeprowadza się na podstawie stopnia pokrewności określonej na podstawie badań struktur DNA, RNA i białek.

Zobaczyć Bakterie i Filogenetyka molekularna

Fimbrie

''Escherichia coli'' z widocznymi fimbriami Fimbria – włosowata struktura komórkowa.

Zobaczyć Bakterie i Fimbrie

Firmicutes

Firmicutes – typ pospolitych, w większości Gram-dodatnich bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Firmicutes

Fizjologia

Fizjologia (gr. φυσιολογία, od φύσις „natura”, λόγος „nauka”) – nauka o mechanizmach rządzących przebiegiem czynności życiowych organizmów.

Zobaczyć Bakterie i Fizjologia

Fluorescencja

światłem ultrafioletowym Fluorescencja – zjawisko emitowania światła przez substancję uprzednio wzbudzonąpoprzez pochłonięcie światła lub innego promieniowania elektromagnetycznego; rodzaj luminescencji.

Zobaczyć Bakterie i Fluorescencja

Fosforescencja

fosforescencja fosforescencyjny proszek widziany w świetle normalnym, ultrafioletowym i w całkowitej ciemności Fosforescencja – rodzaj fotoluminescencji, zjawisko świecenia niektórych substancji światłem własnym, wywołane uprzednim naświetleniem (lub napromieniowaniem pokrewnego rodzaju) z zewnątrz.

Zobaczyć Bakterie i Fosforescencja

Fotoautotrofy

chlorofilu a w oceanach i wskaźnik wegetacji lądowej sąprzybliżonymi wartościami masy fotoautotrofów Fotoautotrofy – autotroficzne organizmy pozyskujące pożywienie na drodze fotosyntezy.

Zobaczyć Bakterie i Fotoautotrofy

Fotosynteza

alt.

Zobaczyć Bakterie i Fotosynteza

Fototaksja

Fototaksja – jedna z taksji, jest to zjawisko reakcji na świetlne bodźce: eLife2018 synth-microswim.

Zobaczyć Bakterie i Fototaksja

Frederick Griffith

Fred Griffith z psem o imieniu Bobby, 1936. Frederick Griffith (ur. 1877 lub 1881, zm. 1941 w Londynie) — brytyjski lekarz i naukowiec, który w 1928 r. jako pierwszy zbadał i opisał zjawisko transformacji DNA.

Zobaczyć Bakterie i Frederick Griffith

Friedrich Wilhelm Zopf

Friedrich Wilhelm Zopf (12 grudnia 1846 w Roßleben, zm. 24 czerwca 1909 w Münster) – niemiecki botanik i mykolog.

Zobaczyć Bakterie i Friedrich Wilhelm Zopf

Funkcja wykładnicza

Wykres funkcji y.

Zobaczyć Bakterie i Funkcja wykładnicza

Gatunek (biologia)

rodzaj i '''gatunek''' Gatunek – w biologii podstawowa jednostka taksonomiczna, jedna z kategorii systematycznych oraz jednostka różnorodności biologicznej.

Zobaczyć Bakterie i Gatunek (biologia)

Günther Enderlein

Günther Enderlein (ur. 7 czerwca 1872 w Lipsku, zm. 11 sierpnia 1968 w Wentorf bei Hamburg) – niemiecki zoolog i entomolog.

Zobaczyć Bakterie i Günther Enderlein

Gąsienica (larwa)

isbn.

Zobaczyć Bakterie i Gąsienica (larwa)

Gen

Gen (gr. γένος – ród, pochodzenie) – pojęcie teoretyczne stosowane w wielu działach biologii oraz innych dziedzinach wiedzy.

Zobaczyć Bakterie i Gen

Genetyka molekularna

Genetyka molekularna – dział biologii, zajmujący się genetykąna poziomie biologii molekularnej.

Zobaczyć Bakterie i Genetyka molekularna

Genom

Genom (nazwa z połączenia słów gen i chromosom) – kompletna informacja genetyczna żywego organizmu lub wirusa.

Zobaczyć Bakterie i Genom

Gleba

Gleba Chmielnik (Wzgórza Włodzickie), Sudety, gleba zabarwiona na czerwono tlenkami żelaza Gleba (– ziemia uprawna, rola) — naturalna, trójfazowa, biologicznie czynna, powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, ukształtowana poprzez procesy glebotwórcze ze zwietrzeliny skalnej (skały macierzystej) w wyniku oddziaływania klimatu i organizmów żywych, przy określonej rzeźbie terenu, w określonym przedziale czasu, często przy wpływie działalności człowieka.

Zobaczyć Bakterie i Gleba

Glikogen

Glikogen – polisacharyd (wielocukier), którego cząsteczki zbudowane sąz połączonych ok.

Zobaczyć Bakterie i Glikogen

Glikokaliks

Glikokaliks – węglowodanowa warstwa pokrywająca powierzchnię błon komórkowych komórek zwierzęcych oraz niektórych bakterii i innych komórek.

Zobaczyć Bakterie i Glikokaliks

Glony

Krasnorost – ''Laurencia'' Glony w stawie ogrodowym Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj.

Zobaczyć Bakterie i Glony

Glukoza

Glukoza, D-glukoza – organiczny związek chemiczny, monosacharyd (cukier prosty) z grupy aldoheksoz.

Zobaczyć Bakterie i Glukoza

Gorączka okopowa

Gorączka okopowa (gorączka pięciodniowa) – choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z gatunku Bartonella quintana, roznoszone przez wesz ludzką(odzieżową).

Zobaczyć Bakterie i Gorączka okopowa

Gospodarz (biologia)

Gospodarz – organizm, którego ciało jest środowiskiem życia innego organizmu (ewentualnie pochodzących z obcego organizmu elementów – patrz: przeszczepianie narządów – wówczas gospodarz nazywany jest „biorcą”).

Zobaczyć Bakterie i Gospodarz (biologia)

Gradient stężeń roztworów

Gradient stężeń roztworów – wielkość określająca zmiany stężenia roztworu w przestrzeni.

Zobaczyć Bakterie i Gradient stężeń roztworów

Gromada (biologia)

gatunek Gromada (w botanice divisio, w zoologii classis) – nazwa stosowana na określenie dwóch różnych rangąkategorii systematycznych.

Zobaczyć Bakterie i Gromada (biologia)

Gronkowce

Gronkowiec złocisty Gronkowce, stafilokoki, stafylokoki (łac. Staphylococcus, od gr. σταφυλή, staphylē, czyli grona, i κόκκος, kókkos, czyli ziarenko) – rodzaj bakterii zaliczanych do grupy bakterii Gram-dodatnich.

Zobaczyć Bakterie i Gronkowce

Gruźlica człowieka

Gruźlica (łac. tuberculosis, TB – tubercule bacillus) – powszechna i potencjalnie śmiertelna choroba zakaźna, wywoływana przez prątka gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis).

Zobaczyć Bakterie i Gruźlica człowieka

Grzybnia

Strzępki grzybni rozrodczej Watowata grzybnia na pniu Grzybnia – plecha stanowiąca ciało grzybów, zbudowana z wyrośniętej i rozgałęzionej strzępki lub wielu strzępek skupionych w jednym miejscu.

Zobaczyć Bakterie i Grzybnia

Grzyby

Strzępki grzyba kapeluszowego Grzyby (Fungi R.T. Moore) – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota).

Zobaczyć Bakterie i Grzyby

Grzyby strzępkowe

huraganu Katrina (2005) Fotografia poklatkowa gnijącej brzoskwini. Zdjęcia zostały zrobione na przestrzeni sześciu dni w odstępie 12-godzinnym Pleśń pokrywająca truskawki Grzyby strzępkowe, grzyby pleśniowe, grzyby nitkowate, potocznie pleśń – grzyby rosnące w postaci wielokomórkowych włókien zwanych strzępkami, w odróżnieniu od drożdży, które sągrzybami jednokomórkowymi.

Zobaczyć Bakterie i Grzyby strzępkowe

Guanina

Guanina – organiczny związek chemiczny z grupy puryn, jedna z pięciu zasad azotowych, wchodzących w skład podstawowych nukleotydów kwasów nukleinowych (DNA i RNA).

Zobaczyć Bakterie i Guanina

Guzowatość korzeni

Guzowatość korzeni drzewa Guzowatość korzeni maliny pekana (''Carya illinoinensis'') róży Guzowatość korzeni – choroba roślin spowodowana przez bakterie z rodziny Rhizobiaceae.

Zobaczyć Bakterie i Guzowatość korzeni

Haemophilus influenzae

Haemophilus influenzae – Gram-ujemna bakteria (pałeczka) przenoszona drogąkropelkową, wywołująca głównie zakażenia układu oddechowego i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Zobaczyć Bakterie i Haemophilus influenzae

Hans Christian Gram

Hans Christian Joachim Gram (ur. 13 września 1853 w Kopenhadze, zm. 14 listopada 1938) - duński bakteriolog, profesor patologii.

Zobaczyć Bakterie i Hans Christian Gram

Helicobacter pylori

Helicobacter pylori (w skrócie Hp, dawna nazwa Campylobacter pylori) – gram-ujemna, wyposażona w kilka witek bakteria o helikalnym kształcie, która zaliczana jest do pałeczek.

Zobaczyć Bakterie i Helicobacter pylori

Heliobakterie

Heliobakterie – grupa bakterii, u których nie występująchromatofory ani chlorosomy, a charakterystyczny dla tej grupy bakterii jest bakteriochlorofil g. Tworzy on kompleksy z białkami i związany jest bezpośrednio z błonącytoplazmatyczną.

Zobaczyć Bakterie i Heliobakterie

Heterocyty

Heterocyty, heterocysty (synonim przestarzały) – przekształcone komórki (pojedyncze, rzadziej tworzące szereg kilku komórek) występujące u sinic z rzędów Nostocales i Stignematales (głównie u form nitkowatych).

Zobaczyć Bakterie i Heterocyty

Heterotrofizm

Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.

Zobaczyć Bakterie i Heterotrofizm

Hipertermofil

Hipertermofil – ekstremalny termofil, którego optimum wzrostu występuje w środowiskach o temperaturze przekraczającej 80 stopni Celsjusza.

Zobaczyć Bakterie i Hipertermofil

Historia odkryć i badań nad chorobą wrzodową i Helicobacter pylori

mikroskopie elektronowym Wrzód trawienny W tym haśle opisano historię odkryć i badań nad chorobąwrzodowąi Helicobacter pylori.

Zobaczyć Bakterie i Historia odkryć i badań nad chorobą wrzodową i Helicobacter pylori

Homologia (biologia)

ssaków sąnarządami homologicznymi Homologia (gr. homólogos ‘zgodny’) – wspólne ewolucyjne pochodzenie struktur (np. narządów) lub procesów fizjologicznych, występujących u różnych organizmów, wynikające z ich odziedziczenia po wspólnym przodku.

Zobaczyć Bakterie i Homologia (biologia)

Hormony zwierzęce

Hormony (od hormao – rzucam się naprzód, pędzę) – związki chemiczne wydzielane przez gruczoły lub tkanki układu hormonalnego.

Zobaczyć Bakterie i Hormony zwierzęce

Hybrydyzacja kwasów nukleinowych

Hybrydyzacja kwasów nukleinowych – zjawisko spontanicznego łączenia się komplementarnych nici kwasów nukleinowych (DNA z DNA, RNA z RNA lub DNA z RNA).

Zobaczyć Bakterie i Hybrydyzacja kwasów nukleinowych

Hybrydyzacja Southerna

Hybrydyzacja Southerna – stosowana w biologii molekularnej metoda służąca do wykrywania określonych fragmentów DNA.

Zobaczyć Bakterie i Hybrydyzacja Southerna

Hydrogenosomy

Hydrogenosomy – organella występujące w komórkach anaerobów.

Zobaczyć Bakterie i Hydrogenosomy

Hydroszkielet

Hydroszkielet (szkielet hydrostatyczny) – płyn zawarty w jamie ciała otoczonej przez mięśnie.

Zobaczyć Bakterie i Hydroszkielet

Immunologia

Immunologia – dziedzina nauki z pogranicza biologii i medycyny zajmująca się biologicznymi i biochemicznymi podstawami reakcji odpornościowo-obronnej ustroju na patogen lub inne obce organizmowi substancje i ciała jak np.

Zobaczyć Bakterie i Immunologia

Immunosupresja

Immunosupresja – hamowanie procesu wytwarzania przeciwciał i komórek odpornościowych przez różne czynniki zwane immunosupresorami, najczęściej farmakologicznie przez leki immunosupresyjne (w przeszłości przez promieniowanie rentgenowskie).

Zobaczyć Bakterie i Immunosupresja

Incertae sedis

Incertae sedis lub incertæ sedis (łac. „o niepewnej pozycji”) – termin używany w taksonomii do określenia jednostki taksonomicznej, której szersze pokrewieństwo jest nieznane lub niezdefiniowane.

Zobaczyć Bakterie i Incertae sedis

Inhibitor

Inhibitor (– powstrzymanie) – substancja chemiczna, która powoduje zmniejszenie szybkości reakcji chemicznej.

Zobaczyć Bakterie i Inhibitor

Insulina

Kryształki insuliny Insulina (– pol. wyspa) – anaboliczny hormon peptydowy o działaniu ogólnoustrojowym odgrywający zasadnicząrolę w metabolizmie węglowodanów, a także białek i tłuszczów wydzielany przez część wewnątrzwydzielniczątrzustki, a dokładniej przez komórki beta wysp Langerhansa.

Zobaczyć Bakterie i Insulina

Interferencja RNA

pmid.

Zobaczyć Bakterie i Interferencja RNA

Intron

prokariotycznej Intron, sekwencja niekodująca – część sekwencji genu, która nie koduje sekwencji aminokwasów polipeptydu, a jedynie rozdziela kodujące eksony.

Zobaczyć Bakterie i Intron

Jądro komórkowe

DNA jest skupione i gotowe do podziału. Jądra komórkowe leukocytów człowieka, wybarwione za pomocąbarwnika DAPI. cytozol12. lizosom13. centriola Jądro komórkowe, nukleus – otoczone podwójnąbłonąorganellum obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych, z wyjątkiem tych, które wtórnie je utraciły w trakcie różnicowania, np.

Zobaczyć Bakterie i Jądro komórkowe

Język angielski

Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.

Zobaczyć Bakterie i Język angielski

Język grecki

Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku Język grecki, greka (Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego.

Zobaczyć Bakterie i Język grecki

Jelito

odbytnica Jelito – fragment przewodu pokarmowego kręgowców, a u bezkręgowców – fragment lub cały przewód pokarmowy.

Zobaczyć Bakterie i Jelito

Jon amonowy

Jon amonowy, jon amoniowy – kation powstający przez przyłączenie jonu wodorowego do cząsteczki amoniaku.

Zobaczyć Bakterie i Jon amonowy

Kapusta kwaszona

Kapusta kwaszona Kapusta kwaszona, kapusta kiszona – szatkowana kapusta poddana kiszeniu przez zasolenie i fermentację (z udziałem szczepów bakterii mlekowych: Leuconostoc, Lactobacillus plantarum i Pediococcus).

Zobaczyć Bakterie i Kapusta kwaszona

Karboksysomy

Tsai-2007. Karboksysomy – organelle występujące u niektórych bakterii wiążących dwutlenek węgla (CO2), przeprowadzających fotosyntezę lub chemosyntezę.

Zobaczyć Bakterie i Karboksysomy

Karl Bernhard Lehmann

thumb Karl Bernhard Lehmann (ur. 27 września 1858 w Zurychu, zm. 30 stycznia 1940 w Würzburgu) – niemiecki lekarz, bakteriolog, jeden z pionierów niemieckiej mikrobiologii.

Zobaczyć Bakterie i Karl Bernhard Lehmann

Karol Linneusz

Miasta, w których pracował Linneusz Uppsali Karta tytułowa ''Systema naturae'' Tytułowa strona ''Species plantarum'' (1753) Karol Linneusz, szw. Carl von Linné, łac. Carolus Linnaeus (ur. w Råshult, zm. 10 stycznia 1778 w Uppsali) – szwedzki przyrodnik i lekarz, profesor Uniwersytetu w UppsaliMiesięcznik „Wiedza i Życie”.

Zobaczyć Bakterie i Karol Linneusz

Karolina Głowacka

Karolina Głowacka podczas wręczenia nagrody Podkaster 2021 roku Karolina Głowacka – polska dziennikarka specjalizująca się w tematyce naukowej i technologicznej.

Zobaczyć Bakterie i Karolina Głowacka

Katabolizm

Katabolizm (z gr. καταβολή od κᾰτᾰ 'w dół' i βάλλειν 'rzut') – ogół reakcji chemicznych metabolizmu prowadzący do rozpadu złożonych związków chemicznych na prostsze cząsteczki.

Zobaczyć Bakterie i Katabolizm

Kategoria systematyczna

Kategoria systematyczna, kategoria taksonomiczna, ranga taksonomiczna – w systematyce organizmów, pozycja (ranga) taksonu w hierarchicznym systemie klasyfikacji biologicznej (układzie systematycznym) obejmująca dany takson oraz wszystkie zaliczane do niego taksony niższego poziomu.

Zobaczyć Bakterie i Kategoria systematyczna

Kiła

Kiła (łac. lues, syphilis,, „brudny”) – infekcja przenoszona głównie drogąpłciową, wywoływana przez krętka bladego (łac. Treponema pallidum ssp. pallidum).

Zobaczyć Bakterie i Kiła

Kinetosom

Struktura wici eukariotycznej:(1) aksonema, (2) błona komórkowa,(3) transport wewnątrzrzęskowy,(4) '''ciałko podstawowe''' mikroskopu elektronowego Kinetosom (gr. kinetós ‘ruchomy’, sóma ‘ciało’), ciałko podstawowe – część podstawna pęczku mikrotubul (ułożonych w 9 tripletów odchylonych pod kątem ok.

Zobaczyć Bakterie i Kinetosom

Kladogram

Kladogram – diagram w kształcie dendrogramu, przypominający drzewo filogenetyczne, ale nieuwzględniający czasu pojawiania się nowych linii ewolucyjnych.

Zobaczyć Bakterie i Kladogram

Klasa (biologia)

gatunek Klasa (łac. classis) – kategoria systematyczna w systematyce roślin i grzybów obejmująca spokrewnione rzędy, odpowiadająca rangągromadzie (classis) w systematyce zwierząt.

Zobaczyć Bakterie i Klasa (biologia)

Klasyfikacja biologiczna

Przykłady klasyfikacji opracowanych przez Linneusza (z lewej) i Diderota (z prawej) Przykład drzewa filogenetycznego Klasyfikacja biologiczna – szeregowanie organizmów w uporządkowany sposób według zasad systematyki biologicznej.

Zobaczyć Bakterie i Klasyfikacja biologiczna

Klasyfikacja minerałów Strunza

Klasyfikacja minerałów Strunza – klasyfikacja minerałów opracowana przez niemieckiego mineraloga Hugo Strunza, oparta na strukturze krystalicznej i składzie chemicznym.

Zobaczyć Bakterie i Klasyfikacja minerałów Strunza

Klon (genetyka)

Klony – zbiór komórek lub organizmów będących swoimi wiernymi kopiami genetycznymi (innymi słowy: mającymi identyczny genotyp).

Zobaczyć Bakterie i Klon (genetyka)

Kończyna

Kończyna – część ciała kręgowców.

Zobaczyć Bakterie i Kończyna

Kolonia (biologia)

Rurkopławy – parzydełkowce, u których poszczególne polipy tworząwspólny organizm kolonijny toczkowców Kolonia – forma współżycia organizmów (ekologia), np.

Zobaczyć Bakterie i Kolonia (biologia)

Kolonia bakteryjna

Kolonia bakteryjna - widoczne gołym okiem skupisko wielu komórek powstałych (w wyniku podziałów amitotycznych) z jednej komórki bakteryjnej lub z jednej jednostki wzrostowej.

Zobaczyć Bakterie i Kolonia bakteryjna

Komórka

DNA (zielony), obraz mikroskopowy Komórka (łac. cellula) – najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie).

Zobaczyć Bakterie i Komórka

Komórka eukariotyczna

Komórki zarodkowe myszy Komórka eukariotyczna – komórka mająca przynajmniej na pewnym etapie rozwoju jądro komórkowe ograniczone otoczkąjądrową, zawierające DNA z histonami upakowane w chromosomy (eucyty majązazwyczaj tylko jedno jądro, choć np. komórki mięśniowe czy megakariocyty mająwiele jąder, orzęski majądwa różne jądra: mikro- i makronukleus, zaś czerwone krwinki ssaków i człony rurek sitowych roślin tracąw trakcie rozwoju jądra).

Zobaczyć Bakterie i Komórka eukariotyczna

Komensalizm

Komensalizm (współbiesiadnictwo; od łac. commensalis „współbiesiadnik” com „współ” i mensa „stół”) – najbardziej pierwotny typ oddziaływania protekcyjnego.

Zobaczyć Bakterie i Komensalizm

Komonica błotna

Morfologia Komonica błotna (Lotus uliginosus Schkuhr) – gatunek byliny należący do rodziny bobowatych.

Zobaczyć Bakterie i Komonica błotna

Koniugacja bakterii

Koniugacja – proces poziomego transferu genów u niektórych bakterii polegający na bezpośrednim przekazywaniu DNA z jednej komórki do drugiej, kiedy wchodząone ze sobąw kontakt za pośrednictwem pilusów, czyli cienkich mostków cytoplazmatycznych.

Zobaczyć Bakterie i Koniugacja bakterii

Konkurencja (ekologia)

rodzaju ''Setophaga'' (''Dendroica'', ''Setophaga'') – ''Dendroica tigrinai'' i ''Dendroica castanea''. Przykład podziału siedliska w wyniku konkurencji; cyfry – numery stref wysokości (po 3 m) Konkurencja (‘współzawodnictwo’) – jedna z antagonistycznych interakcji międzypopulacyjnych, w której dwie populacje tego samego lub różnych gatunków, zazwyczaj o podobnych wymaganiach środowiskowych, rywalizująo ten sam czynnik środowiskowy (np.

Zobaczyć Bakterie i Konkurencja (ekologia)

Konsensus naukowy

Konsensus naukowy – powszechna ocena, stanowisko lub opinia środowiska naukowego w konkretnej dziedzinie badań.

Zobaczyć Bakterie i Konsensus naukowy

Konsument (biologia)

Konsument w biologii – organizm heterotroficzny, głównie zwierzę roślinożerne lub drapieżne żywiące się roślinożercami (lub innymi, np. owadożernymi), także człowiek.

Zobaczyć Bakterie i Konsument (biologia)

Korzenionóżki

Pełzak odmieniec jeden z przykładów korzenionóżek (obecnie w taksonie Amoebozoa) Korzenionóżki (Rhizopoda) – takson pierwotniaków wyróżniany w XIX- i XX-wiecznych systemach taksonomicznych.

Zobaczyć Bakterie i Korzenionóżki

Królestwo (biologia)

gatunek Królestwo (łac. regnum, l.mn. regna) – stosowana w systematyce organizmów kategoria systematyczna obejmująca spokrewnione typy (phylum) w zoologii, lub gromady (divisio) w botanice.

Zobaczyć Bakterie i Królestwo (biologia)

Krętek blady

Krętek blady (łac. Treponema pallidum) – bakteria spiralna, względnie beztlenowa, wykazująca ruch, nie barwi się w metodzie Grama, ale zawiera lipopolisacharyd, więc zalicza się jądo bakterii Gram-ujemnych.

Zobaczyć Bakterie i Krętek blady

Krętki

Krętki – typ długich i cienkich bakterii Gram-ujemnych, przypominających korkociągi o długości 10 – 13 µm Treponema pallidum.

Zobaczyć Bakterie i Krętki

Krew

rany na palcu frakcjonowana przez wirowanie. Widoczne osocze (warstwa górna), warstwa leukocytarno-płytkowa (cienka, biało zabarwiona warstwa środkowa) oraz warstwa erytrocytarna (na dole). Od lewej do prawej: erytrocyt, trombocyt, leukocyt Krew (łac. sanguis,, haima) – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportowąoraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu.

Zobaczyć Bakterie i Krew

Kształt bakterii

Kształty bakterii Podział bakterii ze względu na morfologię oparty jest na kształcie bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Kształt bakterii

Kultura komórkowa

Kultura komórkowa, hodowla komórkowa – hodowla komórek prowadzona in vitro w ściśle określonych warunkach.

Zobaczyć Bakterie i Kultura komórkowa

Kwas deoksyrybonukleinowy

wiązania wodorowe) Widełki replikacyjne DNA Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z), kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych.

Zobaczyć Bakterie i Kwas deoksyrybonukleinowy

Kwas foliowy

Kwas foliowy (folacyna, witamina B9) – organiczny związek chemiczny z grupy witamin B. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa folium, oznaczającego liść.

Zobaczyć Bakterie i Kwas foliowy

Kwas masłowy

Kwas masłowy, kwas butanowy – organiczny związek chemiczny z grupy kwasów karboksylowych.

Zobaczyć Bakterie i Kwas masłowy

Kwas mlekowy

Kwas mlekowy, kwas 2-hydroksypropanowy, E270 – organiczny związek chemiczny z grupy hydroksykwasów, obecny w skwaśniałym mleku (skąd pochodzi jego nazwa) oraz powstający w mięśniach w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego, kiedy dochodzi do procesu beztlenowego oddychania zwanego fermentacjąmleczanową.

Zobaczyć Bakterie i Kwas mlekowy

Kwas propionowy

Kwas propionowy, kwas propanowy – organiczny związek chemiczny z grupy nasyconych kwasów karboksylowych.

Zobaczyć Bakterie i Kwas propionowy

Kwasy

Kwasy – związki chemiczne wykazujące charakter kwasowy, co w zależności od definicji może oznaczać zdolność do.

Zobaczyć Bakterie i Kwasy

Kwasy nukleinowe

podwójnej helisy DNA Kwasy nukleinowe (dawniej nukleiny) – organiczne związki chemiczne, biopolimery zbudowane z nukleotydów (czyli polinukleotydy).

Zobaczyć Bakterie i Kwasy nukleinowe

Kwasy organiczne

Kwasy organiczne – organiczne związki chemiczne wykazujące właściwości kwasowe.

Zobaczyć Bakterie i Kwasy organiczne

Kwasy rybonukleinowe

Porównanie RNA z DNA. RNA ma często znacznie bardziej skomplikowanąbudowę Trójwymiarowa struktura tRNA Kwasy rybonukleinowe, RNA (od) – organiczne związki chemiczne z grupy kwasów nukleinowych, zbudowane z rybonukleotydów połączonych wiązaniami fosfodiestrowymi.

Zobaczyć Bakterie i Kwasy rybonukleinowe

Kwasy tłuszczowe

Kwasy tłuszczowe – kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R–COOH (R oznacza prosty łańcuch węglowodorowy o długości co najmniej trzech atomów węgla, a COOH jest grupąkarboksylowąznajdującąsię na końcu tego łańcucha).

Zobaczyć Bakterie i Kwasy tłuszczowe

Lactobacillus

Lactobacillus – rodzaj Gram-dodatnich bakterii z rodziny Lactobacillaceae, zaliczanych do bakterii kwasu mlekowego.

Zobaczyć Bakterie i Lactobacillus

Laseczka

metodąSchaeffera-Fultona z widocznymi zielononiebieskimi przetrwalnikami Laseczki – grupa Gram-dodatnich bakterii w kształcie pałeczek, których charakterystycznącechąjest zdolność do tworzenia przetrwalników.

Zobaczyć Bakterie i Laseczka

Laseczka jadu kiełbasianego

Laseczka jadu kiełbasianego (Clostridium botulinum) – należąca do rodzaju Clostridium beztlenowa Gram-dodatnia bakteria w kształcie laseczki, wytwarzająca przetrwalniki.

Zobaczyć Bakterie i Laseczka jadu kiełbasianego

Laseczka sienna

Endospory laseczki siennej Laseczka sienna (Bacillus subtilis) – Gram-dodatnia bakteria należąca do rodziny Bacillaceae.

Zobaczyć Bakterie i Laseczka sienna

Laseczka tężca

Laseczka tężca (łac. Clostridium tetani) – bakteria Gram-dodatnia tworząca przetrwalniki (endospory) umieszczone na końcu komórki, w obrazie mikroskopowym przypominające "pałeczki dobosza".

Zobaczyć Bakterie i Laseczka tężca

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (szw. Nobelpriset i fysiologi eller medicin) – nagroda przyznawana corocznie przez Instytut Karolinska za wyjątkowe osiągnięcia naukowe z różnych dziedzin fizjologii lub medycyny.

Zobaczyć Bakterie i Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Leukocyty

Leukocyty, krwinki białe – elementy morfotyczne krwi.

Zobaczyć Bakterie i Leukocyty

Libia

Flaga Libii w latach 1977–2011 Trypolis Panorama Trypolisu Tobruk Al-Bajda Bengazi Sabracie Pustynia Libijska Libia (arab. ليبيا, trl. Lībiyā, trb. Libija), oficjalnie Państwo Libia (arab. دولة ليبيا, trl. Dawlat Lībiyā, trb. Daulat Libija) – państwo położone w Afryce Północnej, nad zatokąWielka Syrta (Morze Śródziemne), ze stolicąw Trypolisie.

Zobaczyć Bakterie i Libia

Liczebniki główne potęg tysiąca

dolarów Zimbabwe podpisane ''One hundred billion dollars'' ze względu na stosowanie w Zimbabwe krótkiej skali Liczebniki główne potęg tysiąca – słowa oznaczające liczby o wykładniku naturalnym takie jak 103, 106, 109 (czyli tysiąc, milion, miliard) i wyższe.

Zobaczyć Bakterie i Liczebniki główne potęg tysiąca

Linia śrubowa

Linia śrubowa prawoskrętna Linia śrubowa, helisa – krzywa trójwymiarowa zakreślona przez punkt poruszający się ze stałąprędkościąpo tworzącej walca lub stożka, który obraca się jednocześnie ze stałąprędkościąkątowąwokół swej osi.

Zobaczyć Bakterie i Linia śrubowa

Linia rozwojowa

Linia rozwojowa - organizmy (w biologii) lub produkty (w inżynierii) pochodzące (w przypadku organizmów) lub rozwijane (w przypadku produktów) od wspólnego przodka.

Zobaczyć Bakterie i Linia rozwojowa

Lipopolisacharyd

Schemat budowy LPS Lipopolisacharyd (LPS) – endotoksyna stanowiąca amfifilowy integralny składnik zewnętrznej błony komórkowej osłony bakterii Gram-ujemnych i cyjanobakterii, gdzie tworzy złożone struktury z białkami i fosfolipidami.

Zobaczyć Bakterie i Lipopolisacharyd

Lipoproteina

Lipoproteina – wielkocząsteczkowy kompleks hydrofobowego rdzenia lipidowego, który zawiera estry cholesterolu i trójglicerydy oraz polarnej powłoki zawierającej fosfolipidy, wolny cholesterol i białka, określane mianem apolipoprotein, które odgrywająważnąrolę w metabolizmie i transporcie lipidów.

Zobaczyć Bakterie i Lipoproteina

Listeria

Listeria – rodzaj bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Listeria

Litotrofia

Litotrofia - sposób odżywiania niektórych organizmów, polegający na czerpaniu elektronów potrzebnych do oddychania komórkowego ze zredukowanych substancji nieorganicznych, takich jak H2, NH3, H2S czy H2O.

Zobaczyć Bakterie i Litotrofia

Logarytm

Dzieło ''Logarithmorum canonis descriptio'' Johna Napiera z 1620 roku, w którym podpisuje się on nazwiskiem „Neper”. Logarytm (łac. logarithmus – stosunek, z gr. λόγ- log-, od λόγος logos – zasada, rozum, słowo, i ἀριθμός árithmós – liczba) – dla danych liczb a, b>0,\;a \ne 1 liczba oznaczana \log_a b będąca rozwiązaniem równania a^x.

Zobaczyć Bakterie i Logarytm

Louis Pasteur

winianu amonowo-sodowego Louis Pasteur (pol. Ludwik Pasteur; ur. 27 grudnia 1822 w Dole, zm. 28 września 1895 w Saint-Cloud) – francuski chemik i prekursor mikrobiologii.

Zobaczyć Bakterie i Louis Pasteur

Maczugowce

Maczugowce (gr. Corynebacteriaceae; coryne – maczuga, buława i bacterion – pałeczka) – zaliczana do form wydłużonych forma morfologiczna Gram-dodatnich bakterii tlenowych lub względnie beztlenowych.

Zobaczyć Bakterie i Maczugowce

Makrofagi

Makrofagi Makrofagi – komórki fagocytujące, zaliczane do tkanki łącznej.

Zobaczyć Bakterie i Makrofagi

Mastitis

Mastitis (łac.), zapalenie wymienia – przewlekły, utajony lub ostry stan zapalny gruczołu mlekowego zwierząt, a także stosowana niekiedy w medycynie łacińska nazwa zapalenia sutka.

Zobaczyć Bakterie i Mastitis

Materiał zapasowy roślin

bulwy ziemniaka Materiały zapasowe roślin, substancje zapasowe – związki organiczne gromadzone przez roślinę i zużywane na niektórych etapach rozwoju, np.

Zobaczyć Bakterie i Materiał zapasowy roślin

Medycyna

Medycyna (łac. medicina „sztuka lekarska”) – nauka empiryczna (oparta na doświadczeniu) obejmująca całość wiedzy o zdrowiu i chorobach człowieka oraz sposobach ich zapobiegania, oraz ich leczenia.

Zobaczyć Bakterie i Medycyna

Metabolit

Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach).

Zobaczyć Bakterie i Metabolit

Metabolizm

adenozynotrifosforanu, głównego elementu metabolizmu energii Metabolizm (z gr. μεταβολή 'zmiana' od μετά 'ponad, poza' i βάλλειν 'rzut') – całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych.

Zobaczyć Bakterie i Metabolizm

Metagenom

Metagenom – pula DNA organizmów zamieszkujących dane środowisko.

Zobaczyć Bakterie i Metagenom

Metan

Metan, – organiczny związek chemiczny, najprostszy węglowodór nasycony (alkan).

Zobaczyć Bakterie i Metan

Metanogeny

Metanogeny zwane też tradycyjnie bakteriami metanogennymi, bakteriami metanogenicznymi lub metanobakteriami, mimo że według obecnych klasyfikacji taksonomicznych nie sązaliczane do bakterii, sąto archeowce u których głównym produktem oddychania jest metan.

Zobaczyć Bakterie i Metanogeny

Metanotrof

Szlak rybulozomonofosforanowy (RuMP) wykorzystywany przez metanotrofy typu I z klasy Gammaproteobacteria. Metanotrofy (czasem nazywane też metanofilami) to mikroorganizmy prokariotyczne, zdolne do metabolizowania metanu jako jedynego źródła węgla i energii.

Zobaczyć Bakterie i Metanotrof

Metylortęć

Metylortęć – metaloorganiczny związek chemiczny z grupy związków rtęcioorganicznych, o bardzo wysokiej toksyczności oraz łatwości wnikania do organizmu.

Zobaczyć Bakterie i Metylortęć

Mezosom

Mezosom – struktura występująca w błonie komórkowej komórek prokariotycznych, o niepoznanej do końca genezie i ewentualnej funkcji.

Zobaczyć Bakterie i Mezosom

Międzynarodowy kodeks nomenklatury bakterii

Międzynarodowy kodeks nomenklatury bakterii – zespół zasad i zaleceń dotyczących tworzenia nazw naukowych (systematycznych) bakterii i archeonów, stanowiących nomenklaturę taksonów prokariotycznych.

Zobaczyć Bakterie i Międzynarodowy kodeks nomenklatury bakterii

Międzynarodowy kodeks nomenklatury botanicznej

Międzynarodowy kodeks nomenklatury botanicznej (The International Code for Nomenclature of Algae, Fungi and Plants (ICN), przed 2011: International code Botanical Nomenclature (ICBN)) – zespół zasad i zaleceń dotyczących tworzenia nazw naukowych (systematycznych) roślin stosowanych w botanice, stanowiących nomenklaturę botaniczną.

Zobaczyć Bakterie i Międzynarodowy kodeks nomenklatury botanicznej

Mikrobiologia

Mikrobiologia – nauka biologiczna zajmująca się zagadnieniami związanymi z mikroorganizmami oraz wirusami, dział biologii.

Zobaczyć Bakterie i Mikrobiologia

Mikrobiota jelitowa

E. coli jeden z podstawowych gatunków bakterii wchodzących w skład bioty jelitowej Mikrobiota jelitowa (tradycyjnie: mikroflora jelitowa, flora bakteryjna jelit) – zespół mikroorganizmów (mikrobiom), głównie bakterii, tworzący w układzie pokarmowym złożony ekosystem.

Zobaczyć Bakterie i Mikrobiota jelitowa

Mikroorganizm

pałeczek okrężnicy (powiększenie 10000 razy) Mikroorganizm (gr. μικρός, mikrós ‘mały’, ὀργανισμός, organismós ‘organizm’), drobnoustrój, pot.

Zobaczyć Bakterie i Mikroorganizm

Mitochondrium

matriks oraz błony cytozol12) lizosom13) centriola Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone dwiema błonami organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych.

Zobaczyć Bakterie i Mitochondrium

Monera (biologia)

Monera – tradycyjna i obecnie już przestarzała jednostka taksonomiczna w biologii, obejmująca prokarionty.

Zobaczyć Bakterie i Monera (biologia)

Monografia

Monografia – praca naukowa omawiająca jakieś zagadnienie w sposób wyczerpujący.

Zobaczyć Bakterie i Monografia

Motyle

Paź królowej Motyle, inaczej łuskoskrzydłe (Lepidoptera – z lepis, dopełniacz lepidos – „łuska” i pteron – „skrzydło”) – rząd owadów uskrzydlonych, blisko spokrewniony z chruścikami.

Zobaczyć Bakterie i Motyle

MT Exxon Valdez

Usuwanie skutków katastrofy MT Exxon Valdez (później: MT „SeaRiver Mediterranean”, „Dong Fang Ocean” i „Oriental Nicety”) – tankowiec (od 2008 roku masowiec) należący do amerykańskiego koncernu Exxon.

Zobaczyć Bakterie i MT Exxon Valdez

Mukowiscydoza

Przewlekłe zapalenie płuc ze zniszczeniem miąższu płucnego u osoby z mukowiscydoząMukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate, łac. mucoviscidosis) – wrodzona choroba uwarunkowana genetycznie polegająca na zaburzeniu wydzielania przez gruczoły zewnątrzwydzielnicze.

Zobaczyć Bakterie i Mukowiscydoza

Mutacja

Mutacja (– zmiana) – nagłe, skokowe zmiany materiału genetycznego komórki.

Zobaczyć Bakterie i Mutacja

Mutagen

Mutagen (łac. dokonujący zmiany) – czynnik wywołujący mutacje, czyli zmieniający materiał genetyczny.

Zobaczyć Bakterie i Mutagen

Mycoplasma

Mycoplasma – rodzaj bakterii z rodziny Mycoplasmataceae.

Zobaczyć Bakterie i Mycoplasma

Naczynie krwionośne

Schemat układu krążenia człowieka Naczynie krwionośne – część układu krążenia służąca do transportowania krwi przez organizm.

Zobaczyć Bakterie i Naczynie krwionośne

Nagroda Nobla

Nagroda Nobla – wyróżnienie przyznawane od początku XX wieku za wybitne zasługi dla ludzkości: naukowe, literackie lub w działaniach na rzecz pokoju.

Zobaczyć Bakterie i Nagroda Nobla

Neisseria

Neisseria – rodzaj gram-ujemnych betaproteobakterii zasiedlających ludzkie i zwierzęce błony śluzowe.

Zobaczyć Bakterie i Neisseria

Neomycyna

Neomycyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, naturalny antybiotyk zaliczany do grupy antybiotyków aminoglikozydowych produkowany przez Streptomyces fradiae.

Zobaczyć Bakterie i Neomycyna

Nitryfikacja

Nitryfikacja – proces utleniania amoniaku i soli amonowych do azotynów i azotanów prowadzony przez bakterie nitryfikacyjne.

Zobaczyć Bakterie i Nitryfikacja

Niuton

Niuton (N) – jednostka siły w układzie SI (jednostka pochodna układu SI).

Zobaczyć Bakterie i Niuton

Nocardia

Nokardia (Nocardia) – rodzaj tlenowych katalazo-dodatnich bakterii Gram-dodatnich.

Zobaczyć Bakterie i Nocardia

Nomenklatura botaniczna

Nomenklatura botaniczna – zbiór zasad obowiązujących przy tworzeniu i stosowaniu nazw naukowych taksonów roślin, uznawanych także za wiążące w taksonomii grzybów i zwykle także protistów roślinopodobnych oraz sinic.

Zobaczyć Bakterie i Nomenklatura botaniczna

Nukleoid

Komórka prokariotyczna z uwidocznionym nukleoidem w porównaniu z komórkąeukariotycznąNukleoid (prokarion) – obszar cytoplazmy komórek prokariotycznych, w którym znajduje się kolista nić kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) w postaci genoforu.

Zobaczyć Bakterie i Nukleoid

Nukleotydy

Nukleotydy – organiczne związki chemiczne z grupy estrów fosforanowych; sąestrami nukleozydów i kwasu fosforowego (5'-fosforany nukleozydów).

Zobaczyć Bakterie i Nukleotydy

Obieg azotu w przyrodzie

Obieg azotu w przyrodzie Cykl azotowy, cykl nitryfikacyjny, obieg azotu w przyrodzie – cykl biogeochemiczny, który opisuje cyrkulację azotu i jego związków chemicznych w biosferze.

Zobaczyć Bakterie i Obieg azotu w przyrodzie

Oczyszczanie ścieków

Oczyszczanie ścieków Oczyszczanie ścieków – proces technologiczny polegający na usuwaniu ze ścieków zanieczyszczeń i osadów oraz substancji chemicznych w nich rozpuszczonych, koloidów i zawiesin.

Zobaczyć Bakterie i Oczyszczanie ścieków

Oddziaływania nieantagonistyczne

Oddziaływania nieantagonistyczne, interakcje nieantagonistyczne – rodzaj zależności międzygatunkowych polegających na tym, że żadna ze stron (populacji) nie ponosi szkody na skutek wzajemnych oddziaływań.

Zobaczyć Bakterie i Oddziaływania nieantagonistyczne

Odmiana (biologia)

Odmiana (łac. morpha lub varietas, w skrócie var.) – kategoria systematyczna niższa od podgatunku, wyższa od formy.

Zobaczyć Bakterie i Odmiana (biologia)

Oporność na antybiotyki

Schemat pokazujący zasadę selekcji bakterii. Przed czynnikiem selekcyjnym istniały już bakterie oporne na antybiotyk, ale były one w zdecydowanej mniejszości. Po zastosowaniu antybiotyku przeżyły wyłącznie owe drobnoustroje oporne. W kolejnych pokoleniach bakterie będąjuż niewrażliwe na antybiotyk Oporność na antybiotyki – cecha części szczepów bakteryjnych, która umożliwia im przeciwstawianie się wpływowi antybiotyku.

Zobaczyć Bakterie i Oporność na antybiotyki

Organellum

centriole Organellum – każda oddzielona od cytozolu błonąplazmatycznąstruktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji.

Zobaczyć Bakterie i Organellum

Organizm

prokariotycznego Prekambryjskie stromatolity – geologiczne twory z cienkich warstw węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic. Należądo najstarszych śladów życia na Ziemi, najstarszy stromatolit pochodzi sprzed 3,2 mld lat Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianąmaterii), której części składowe tworząfunkcjonalnącałość (indywiduum) zdolnądo samodzielnego życia.

Zobaczyć Bakterie i Organizm

Organizm jednokomórkowy

Pantofelek – przykład organizmu jednokomórkowego Organizm jednokomórkowy – organizm składający się z tylko jednej komórki.

Zobaczyć Bakterie i Organizm jednokomórkowy

Organizm wielokomórkowy

Organizm wielokomórkowy – organizm składający się z wielu zintegrowanych komórek, które współpracująze sobąw zgrupowaniach zwanych tkankami.

Zobaczyć Bakterie i Organizm wielokomórkowy

Organotrofia

Organotrofia – sposób odżywiania polegający na pozyskiwaniu wodoru lub elektronów z substancji organicznych.

Zobaczyć Bakterie i Organotrofia

Osad czynny

thumb Wieluniu Osad czynny – żywa zawiesina bakterii heterotroficznych i pierwotniaków.

Zobaczyć Bakterie i Osad czynny

Ostatni uniwersalny wspólny przodek

Ostatni uniwersalny wspólny przodek mógł być podobny do niezwykle odpornej bakterii ''Deinococcus radiodurans'' Ostatni uniwersalny wspólny przodek (ang. last universal common ancestor, LUCA), ostatni uniwersalny przodek (ang. last universal ancestor, LUA) – hipotetyczny organizm, który był ostatnim wspólnym przodkiem wszystkich żyjących obecnie na Ziemi, należących do domeny bakterii, archeonów i eukariontów.

Zobaczyć Bakterie i Ostatni uniwersalny wspólny przodek

Ostatni wspólny przodek

Ostatni wspólny przodek − ostatni organizm, od którego pochodząwszystkie organizmy z danej grupy (kladu).

Zobaczyć Bakterie i Ostatni wspólny przodek

Otoczka bakteryjna

adhezję substancji organicznych i kolejnych komórek w wielowarstwowej strukturze Otoczka bakteryjna – warstwa o charakterze żelu lub śluzu otaczająca od zewnątrz ścianę komórkowąwielu bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Otoczka bakteryjna

Otto Friedrich Müller

Otto Friedrich Müller (ur. 11 marca 1730 w Kopenhadze, zm. 26 grudnia 1784) – duński przyrodnik, jeden z pionierów badań fauny Danii i Norwegii, autor klasyfikacji ponad 3 000 gatunków.

Zobaczyć Bakterie i Otto Friedrich Müller

Pałeczka (mikrobiologia)

Pałeczka okrężnicy (''Escherichia coli'') Pałeczka – bakteria o cylindrycznym, wydłużonym kształcie.

Zobaczyć Bakterie i Pałeczka (mikrobiologia)

Pałeczka okrężnicy

Skupisko ''Escherichia coli'' powiększone 10 000x Pałeczka okrężnicy (łac. Escherichia coli) – Gram-ujemna względnie beztlenowa bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae.

Zobaczyć Bakterie i Pałeczka okrężnicy

Pałeczka ropy błękitnej

Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) – Gram-ujemna bakteria o wymiarach 0,5-0,8 µm na 1,5-3,0 µm, żyjąca głównie w glebie i wodzie oraz na powierzchni roślin i rzadko na skórze zwierząt.

Zobaczyć Bakterie i Pałeczka ropy błękitnej

Paciorkowce

Paciorkowce, streptokoki (łac. Streptococcus – nazwa pochodząca od greckiego "streptos" oznaczającego coś łatwo wyginającego się) – rodzaj kulistych bakterii Gram dodatnich, tlenowych lub względnie beztlenowych.

Zobaczyć Bakterie i Paciorkowce

Pakietowce

Pakietowiec – morfologiczna forma bakterii, w której komórki (ziarenkowce) układająsię w skupiska podobne do sześcianów.

Zobaczyć Bakterie i Pakietowce

Para zasad

Komplementarność zasad w DNA Komplementarność zasad w RNA Wiązania wodorowe pary AT Wiązania wodorowe pary GC Para zasad (pz lub bp z en base pair) – w biologii molekularnej sąto dwie komplementarne, połączone wiązaniami wodorowymi, zasady azotowe nukleotydów dwóch różnych nici kwasu nukleinowego.

Zobaczyć Bakterie i Para zasad

Pasożytnictwo

sówki Pasożytnictwo, parazytyzm – forma antagonistycznego współżycia dwóch organizmów, z których jeden czerpie korzyści ze współżycia, a drugi ponosi szkody.

Zobaczyć Bakterie i Pasożytnictwo

Patogen

Przykład patogenu biologicznego – wirus Ebola Patogen, czynnik chorobotwórczy – ciało obce, twór biologiczny lub mikroorganizm wywołujący chorobę u danego organizmu.

Zobaczyć Bakterie i Patogen

Paul Ehrlich

Paul Ehrlich (wym.

Zobaczyć Bakterie i Paul Ehrlich

Płyn mózgowo-rdzeniowy

Płyn mózgowo-rdzeniowy (łac. liquor cerebrospinalis) – przejrzysta, opalizująca ciecz, która wypełnia przestrzeń podpajęczynówkową, układ komorowy i kanał rdzenia kręgowego.

Zobaczyć Bakterie i Płyn mózgowo-rdzeniowy

Peptydoglikan

Struktura peptydoglikanu Peptydoglikan, mureina – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów.

Zobaczyć Bakterie i Peptydoglikan

Peptydy

Oligopeptydy Peptydy (gr. πεπτίδια, strawne) – organiczne związki chemiczne, amidy powstające przez połączenie dwóch lub więcej cząsteczek aminokwasów wiązaniem peptydowym.

Zobaczyć Bakterie i Peptydy

Pestycydy

Pestycydy (łac. pestis – zaraza, pomór; caedo – zabijam) – syntetyczne lub naturalne substancje używane do zwalczania organizmów szkodliwych, lub niepożądanych, stosowane głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych, ale także zwierząt, ludzi, produktów żywnościowych, oraz do niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach.

Zobaczyć Bakterie i Pestycydy

Philippe Édouard Léon Van Tieghem

Philippe Édouard Léon Van Tieghem (ur. 19 kwietnia 1839 w Bailleul, zm. 28 kwietnia 1914 w Paryżu) – francuski botanik i mykolog.

Zobaczyć Bakterie i Philippe Édouard Léon Van Tieghem

Pierwiastek chemiczny

Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.

Zobaczyć Bakterie i Pierwiastek chemiczny

Pierwotniaki

Pierwotniaki (Protozoa) – takson o różnej randze – w zależności od systemu klasyfikacyjnego – obejmujący drobne organizmy, przeważnie heterotroficzne.

Zobaczyć Bakterie i Pierwotniaki

Pilus

Pilus – rodzaj fimbrii, pustego w środku „włoska” komórkowego, zbudowanego z piliny, występującego u męskich osobników bakterii, u których ma miejsce zróżnicowanie płciowe.

Zobaczyć Bakterie i Pilus

Piwowarstwo

XVI-wieczny browar Piwowarstwo albo browarnictwo – sztuka warzenia piwa (w tym piwowarstwo domowe) oraz produkcja piwa w browarach na skalę przemysłową(zob. przemysł piwowarski).

Zobaczyć Bakterie i Piwowarstwo

Plankton

Plankton (grafika na podstawie obserwacji mikroskopowej) Plankton (gr. planktós – „błąkający się”) – zespół organizmów unoszących się w wodzie.

Zobaczyć Bakterie i Plankton

Plazmid

1 – chromosom bakteryjny2 – plazmidy Plazmid – cząsteczka pozachromosomowego DNA występująca w cytoplazmie komórki, zdolna do autonomicznej replikacji.

Zobaczyć Bakterie i Plazmid

Plemię (biologia)

Podstawowe kategorie systematyczne w hierarchicznym systemie klasyfikacji biologicznej. Kategorie pomocnicze nie zostały pokazane. Plemię, tryb (łac. tribus) – pomocnicza kategoria systematyczna szczebla rodzinowego, niższa od rodziny (familia), a wyższa od rodzaju (genus).

Zobaczyć Bakterie i Plemię (biologia)

Plwocina

Plwocina – wykrztuszana wydzielina dróg oddechowych, w skład której wchodząmiędzy innymi: ślina, komórki złuszczonego nabłonka, pyły, a czasem także resztki pokarmowe.

Zobaczyć Bakterie i Plwocina

Podłoże hodowlane

Pożywka agarowa z koloniami drobnoustrojów. Cztery typy pożywek agarze krwawym zakażenia układu moczowego. Podłoże hodowlane, pożywka hodowlana – mieszanina związków chemicznych umożliwiających hodowlę bakterii lub grzybów.

Zobaczyć Bakterie i Podłoże hodowlane

Podgatunek

Podgatunek (łac. subspecies lub ssp.) – jeden z taksonów w systematyce organizmów, niższy od gatunku, a wyższy od odmiany.

Zobaczyć Bakterie i Podgatunek

Podział komórki

Schemat podziałów komórki Podział ''Euglypha ciliata'' Podział komórki – proces zachodzący u wszystkich organizmów (jedna z faz cyklu komórkowego), w którym komórka dzieli się na dwie lub więcej komórek potomnych.

Zobaczyć Bakterie i Podział komórki

Polifosforany

Polifosforany – (M'n+2PnO3n+1, gdzie M'.

Zobaczyć Bakterie i Polifosforany

Polihydroksyalkaniany

Polihydroksyalkaniany, PHA – polimery biodegradowalne należące do grupy poliestrów alifatycznych, zbudowane z od stu reszt hydroksykwasów do kilku tysięcy takich reszt.

Zobaczyć Bakterie i Polihydroksyalkaniany

Polihydroksymaślan

Polihydroksymaślan (poli-β-hydroksymaślan, PHB z ang. polyhydroxybutyrate) to polimer biodegradowalny z grupy alifatycznych poliestrów produkowany i magazynowany przez różne gatunki bakterii, ulegający biodegradacji.

Zobaczyć Bakterie i Polihydroksymaślan

Polimery

meru syntetycznego polimeru organicznego – polipropylenu polisiloksanów RNA – polimeru naturalnego Polimery (wieloczęściowy, zbudowany z wielu części) – substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składająsię z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami.

Zobaczyć Bakterie i Polimery

Polisacharydy

Polisacharydy, wielocukry, cukry złożone – grupa węglowodanów i zarazem biopolimerów, które sązłożone z merów będących cukrami prostymi połączonych wiązaniami glikozydowymi.

Zobaczyć Bakterie i Polisacharydy

Pompa protonowa

Pompy protonowe – integralne białka błonowe, zdolne do transportu protonów (jonów wodorowych H+) przez błony biologiczne przeciwnie do ich gradientu stężenia.

Zobaczyć Bakterie i Pompa protonowa

Populacja (biologia)

Populacja biologiczna (– „lud, naród”) – grupa osobników jednego gatunku zamieszkujących dany obszar, współwystępujących w określonym czasieChaeles J. Krebs, „Ekologia”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 143.

Zobaczyć Bakterie i Populacja (biologia)

Postulaty Kocha

Postulaty Kocha – podstawowe reguły diagnostyczne przedstawione przez Roberta Kocha w 1892 roku.

Zobaczyć Bakterie i Postulaty Kocha

Poziom troficzny

Poziom troficzny – grupa organizmów pełniąca podobnąrolę w obiegu materii i przepływie energii w biocenozie.

Zobaczyć Bakterie i Poziom troficzny

Poziomy transfer genów

Poziomy transfer genów (horyzontalny transfer genów – HGT, lateralny transfer genów – LGT) – zjawisko przechodzenia genów między organizmami różnych gatunków, najczęściej pozostającymi ze sobąw ścisłej relacji ekologicznej.

Zobaczyć Bakterie i Poziomy transfer genów

Prątek gruźlicy

Charakterystyczny, szorstki wygląd kolonii przypominający kwiat kalafiora Prątek gruźlicy – kwasooporna (barwienie metodąZiehla-Neelsena), słabo Gram-dodatnia bakteria, która jest czynnikiem etiologicznym groźnej choroby zakaźnej – gruźlicy.

Zobaczyć Bakterie i Prątek gruźlicy

Prątki

Prątki (Mycobacterium) – drobnoustroje należące do rodziny Mycobacteriaceae, rząd Actinomycetales, klasa Schizomycetes.

Zobaczyć Bakterie i Prątki

Probiotyk

Probiotyki (gr. pro bios – dla życia), czynnościowa żywność – podawane doustnie wyselekcjonowane kultury bakteryjne lub drożdży, najczęściej bakterie kwasu mlekowego (Lactobacillus), których zadaniem jest korzystne dla zdrowia działanie w przewodzie pokarmowym, poprzez immunomodulację oraz zachowywanie prawidłowej flory fizjologicznej.

Zobaczyć Bakterie i Probiotyk

Profilaktyka zdrowotna

Profilaktyka zdrowotna – działania mające na celu zapobieganie chorobom, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie.

Zobaczyć Bakterie i Profilaktyka zdrowotna

Prokarionty

Gronkowiec złocisty (''Staphylococcus aureus'') jest organizmem prokariotycznym Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów.

Zobaczyć Bakterie i Prokarionty

Promieniowanie gamma

Promieniowanie gamma Promieniowanie gamma – wysokoenergetyczna forma promieniowania elektromagnetycznego.

Zobaczyć Bakterie i Promieniowanie gamma

Promieniowanie jonizujące

Przenikliwość promieniowania jądrowego Skład promieniowania tła według UNSCEAR Promieniowanie jonizujące – wszystkie rodzaje promieniowania, które wywołująjonizację ośrodka materialnego, tj.

Zobaczyć Bakterie i Promieniowanie jonizujące

Promieniowce

Promieniowce (typ Actinobacteria, według dawnej systematyki rząd Actinomycetales) – organizmy prokariotyczne, tworzące rząd Gram-dodatnich bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Promieniowce

Proteobakterie

Proteobakterie (łac. Proteobacteria) – jedna z największych grup (typ) bakterii.

Zobaczyć Bakterie i Proteobakterie

Protisty

Protisty (łac. Protista) – jedno z pięciu królestw, wyróżnianych w ostatnich hierarchicznych systemach klasyfikacji organizmów (np. w podziałach Whittakera i Margulis oraz Cavaliera-Smitha).

Zobaczyć Bakterie i Protisty

Przecinkowce

Przecinkowce – rodzaj bakterii Gram-ujemnych z rodziny Vibrionaceae.

Zobaczyć Bakterie i Przecinkowce

Przecinkowiec cholery

Przecinkowiec cholery (Vibrio cholerae) – gram-ujemna bakteria z rodzaju Vibrio, względny beztlenowiec wywołujący cholerę.

Zobaczyć Bakterie i Przecinkowiec cholery

Przeciwciało

mostki dwusiarczkowe data.

Zobaczyć Bakterie i Przeciwciało

Przedział ufności

Przedziały ufności (95%) oparte na stu symulacjach prób z tego samego rozkładu normalnego. Szerokość i położenie każdego przedziału to parametry oparte na próbie, w związku z czym cechująsię one zmiennością. Można jednak oczekiwać, że w idealnej sytuacji na sto przypadków tylko około pięć nie będzie zawierać średniej oryginalnego rozkładu.

Zobaczyć Bakterie i Przedział ufności

Przemysł chemiczny

kolumny rektyfikacyjne Przemysł chemiczny – jedna z kluczowych gałęzi przemysłu przetwórczego obejmująca.

Zobaczyć Bakterie i Przemysł chemiczny

Przestrzeń peryplazmatyczna

Przestrzeń peryplazmatyczna – warstwa ściany komórkowej bakterii Gram ujemnych, znajdująca się pomiędzy błonązewnętrzną, a błonąkomórkową.

Zobaczyć Bakterie i Przestrzeń peryplazmatyczna

Przetrwalnik

Bacillus subtilis'' ukazujący endospory na zielono i formy wegetatywne na czerwono '''Kształt i położenie endospor u różnych bakterii:'''1. Endospora położona centralnie (np. ''Bacillus megaterium).''2. Endospora terminalna z białkowąsubstancjąwtrętową(np.

Zobaczyć Bakterie i Przetrwalnik

Przewód pokarmowy

Przewód pokarmowy Przewód pokarmowy – fragment układu pokarmowego w postaci mięśniowej cewy podzielonej na odcinki o różnej budowie lub funkcjach.

Zobaczyć Bakterie i Przewód pokarmowy

Przyrostek

Przyrostek, sufiks (z „dołączony” od „pod” i „umocowany”) – w językoznawstwie jest to każdy fragment wyrazu (jego morfem), o ile jest dodany po jego rdzeniu (czyli podstawie słowotwórczej) i jednocześnie ma właściwości słowotwórcze (czyli nie jest końcówkąfleksyjną).

Zobaczyć Bakterie i Przyrostek

Pseudoplazmodium

Pseudoplazmodium u ''Dictyostelium discoideum'' Pseudoplazmodium, także nibyśluźnia, śluźnia rzekoma, plazmodium agregacyjne – forma ciała występująca u akrazji oraz śluzowców z klasy dikcjosteliowych.

Zobaczyć Bakterie i Pseudoplazmodium

Puromycyna

Puromycyna (łac. purus – czysty; gr. mýkes – grzyb) – antybiotyk otrzymywany z glebowego promieniowca Streptomyces alboniger.

Zobaczyć Bakterie i Puromycyna

Quorum sensing

Quorum sensing jest to sposób „porozumiewania się” między sobąbakterii za pomocącząsteczek związków chemicznych.

Zobaczyć Bakterie i Quorum sensing

Radioaktywność

Znak ostrzegający przed substancjami promieniotwórczymi Dodatkowy znak ostrzegawczy wprowadzony w 2007 RadioaktywnośćZ łac. radius 'promień', activus 'czynny' od actum 'rzecz zrobiona' od agere 'czynić; działać'.

Zobaczyć Bakterie i Radioaktywność

Różnowiciowce

Różnowiciowce (Xanthophyceae Allorge ex Fritsch, 1935, Xanthophyta, Xanthophycea, Heterokontae, Heterocontae) – klasa protistów roślinopodobnych zaliczanych do glonów.

Zobaczyć Bakterie i Różnowiciowce

Rdzeń (językoznawstwo)

Rdzeń (niekiedy także pierwiastek; por.) – główny morfem wyrazu, który pozostaje po oddzieleniu od niego wszystkich afiksów.

Zobaczyć Bakterie i Rdzeń (językoznawstwo)

Reakcja łańcuchowa polimerazy

Zestaw ośmiu probówek do PCR (po 100 μl mieszaniny reakcyjnej) Termocykler Reakcja łańcuchowa polimerazy, łańcuchowa reakcja polimerazy, PCR (od) – metoda powielania łańcuchów DNA polegająca na łańcuchowej reakcji polimerazy DNA w wyniku wielokrotnego podgrzewania i oziębiania próbki, w warunkach laboratoryjnych.

Zobaczyć Bakterie i Reakcja łańcuchowa polimerazy

Reakcja chemiczna

SN2 rozerwanie wiązania i utworzenie nowego zachodzi równocześnie Reakcja chemiczna – każdy proces, w wyniku którego pierwotna substancja zwana substratem przemienia się w innąsubstancję zwanąproduktem.

Zobaczyć Bakterie i Reakcja chemiczna

Reakcja redoks

Reakcja redoks – każda reakcja chemiczna, w której dochodzi zarówno do redukcji, jak i utleniania.

Zobaczyć Bakterie i Reakcja redoks

Reakcja syntezy

Reakcja syntezy (reakcja tworzenia) – reakcja chemiczna, w wyniku której z prostych substratów powstająbardziej złożone produkty.

Zobaczyć Bakterie i Reakcja syntezy

Reducent

Grzyby na martwym drzewie Reducenci (– zmniejszam, niszczę), destruenci (– burzę) – organizmy stanowiące końcowy etap łańcucha pokarmowego.

Zobaczyć Bakterie i Reducent

Rekombinacja genetyczna

Struktura Hollidaya Rekombinacja genetyczna – proces wymiany materiału genetycznego, w wyniku którego powstająnowe genotypy.

Zobaczyć Bakterie i Rekombinacja genetyczna

Riketsje

Riketsje (Rickettsia) – rodzaj Gram-ujemnych bakterii o kształcie pałeczkowatym z rzędu Rickettsiales.

Zobaczyć Bakterie i Riketsje

Rośliny

Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawąbarwników asymilacyjnych (zdarzająsię wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mająone charakter wtórny).

Zobaczyć Bakterie i Rośliny

Rośliny zarodnikowe

Rośliny zarodnikowe lub kryptogamiczne (Cryptogamae) – dawna nazwa grupy organizmów nie wytwarzających kwiatów i nasion, rozmnażających się przez zarodniki lub przez podział.

Zobaczyć Bakterie i Rośliny zarodnikowe

Robert Koch

Robert Koch, właściwie: Heinrich Hermann Robert Koch (ur. 11 grudnia 1843 w Clausthal, zm. 27 maja 1910 w Baden-Baden) – niemiecki naukowiec, lekarz i mikrobiolog.

Zobaczyć Bakterie i Robert Koch

Rodzaj (biologia)

gatunek Rodzaj (l.mn.) – podstawowa, obowiązkowa kategoria systematyczna obejmująca gatunek lub monofiletycznągrupę gatunków wyróżnionych na podstawie jednej, lub więcej cech taksonomicznych.

Zobaczyć Bakterie i Rodzaj (biologia)

Rodzina (biologia)

gatunek Rodzina (łac. familia) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa niż rząd (ordo), a wyższa niż rodzaj (genus).

Zobaczyć Bakterie i Rodzina (biologia)

Ropa naftowa

Ropa naftowa Ropa naftowa; pot. ropa, nafta, olej skalny – ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych (bituminów) z niewielkimi domieszkami związków azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń nieorganicznych.

Zobaczyć Bakterie i Ropa naftowa

Royal Society

Siedziba Royal Society w Londynie The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge (pol. Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Rozszerzania Wiedzy o Przyrodzie) popularnie nazywane The Royal Society, pol.

Zobaczyć Bakterie i Royal Society

Rozmnażanie

Bzygowate kojarząsię w locie Rozmnażanie, reprodukcja, prokreacja – właściwy wszystkim organizmom proces życiowy polegający na wytwarzaniu potomstwa przez organizmy rodzicielskie.

Zobaczyć Bakterie i Rozmnażanie

Rozmnażanie bezpłciowe

jukki, w którym z pnia rośliny macierzystej wybijająpędy Rozmnażanie bezpłciowe, wegetatywne, agamiczne – typ rozmnażania organizmów, który nie jest związany z wytwarzaniem komórek generatywnych, czyli gamet.

Zobaczyć Bakterie i Rozmnażanie bezpłciowe

Rozpad gnilny

Gnijąca brzoskwinia fotografowana co około 12 godzin przez okres 6 dni. Z zewnątrz gnijąca brzoskwinia została pokryta przez pleśń Rozpad gnilny (łac. putrefactio) – zachodzący w warunkach beztlenowych proces rozkładu związków białkowych odbywający się pod wpływem enzymów proteolitycznych wydzielanych głównie przez saprofityczne bakterie gnilne (obecne w dużych ilościach m.in.

Zobaczyć Bakterie i Rozpad gnilny

RRNA

Atomowa struktura dużej podjednostki 50S rybosomu. Kolorem niebieskim zaznaczone sąbiałka, pomarańczowym RNA, a czerwonym adenina 2486 w centrum aktywnym rRNA – rybosomalny, rybosomowy RNA (z ang. Ribosomal RNA).

Zobaczyć Bakterie i RRNA

Rtęć

szalkę Petriego Rtęć (Hg,, z ‘wodne srebro’) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Zobaczyć Bakterie i Rtęć

Rybosom

Rybosom: 1 – duża podjednostka, 2 – mała podjednostka Rybosom – budowa przestrzenna Rybosom – kompleks białek z kwasami nukleinowymi służący do produkcji białek w procesie translacji.

Zobaczyć Bakterie i Rybosom

Ryzosfera

włośników; F.

Zobaczyć Bakterie i Ryzosfera

Rząd (biologia)

gatunek Rząd (łac. ordo) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa od gromady (classis w zoologii) lub klasy (classis w botanice), a wyższa od rodziny (familia).

Zobaczyć Bakterie i Rząd (biologia)

Rzeżączka

Rzeżączkowe zapalenie okolicy oczu u noworodka Rzeżączka (gr. γονόρροια gonórrhoia, łac. gonorrhoea, co znaczy „nasieniotok”), także wiewiór, tryper – choroba zakaźna, przenoszona drogąpłciową, której czynnikiem etiologicznym jest Gram-ujemna bakteria – dwoinka rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae).

Zobaczyć Bakterie i Rzeżączka

Salmonella

metodąGrama Salmonella – rodzaj bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, grupujący Gram-ujemne względnie beztlenowe (fermentujące glukozę) pałeczki.

Zobaczyć Bakterie i Salmonella

Salmonelloza

Salmonelloza, salmoneloza (łac. salmonellosis) – jest to grupa chorób zakaźnych spowodowanych przez Gram-ujemne pałeczki Salmonella inne niż serotypy Salmonella typhi i Salmonella paratyphi odpowiedzialne z kolei za dur brzuszny.

Zobaczyć Bakterie i Salmonelloza

Salwarsan

Salwarsan – nazwa handlowa arsfenaminy, arsenoorganicznego związku chemicznego, będącego pierwszym syntetycznym środkiem bakteriobójczym.

Zobaczyć Bakterie i Salwarsan

Sen zimowy

Norwegii Sen zimowy – fizjologiczny stan odrętwienia organizmu objawiający się okresowym spowolnieniem procesów życiowych u niektórych zwierząt stałocieplnych, pozwalający przetrwać im trudne warunki zimy.

Zobaczyć Bakterie i Sen zimowy

Sepsa

Sepsa, posocznica, endotoksemia – specyficzna reakcja organizmu na zakażenie.

Zobaczyć Bakterie i Sepsa

Serce

Serce – centralny narząd układu krwionośnego strunowców, stawonogów, pazurnic, mięczaków i ramienionogów.

Zobaczyć Bakterie i Serce

Serologia

Serologia – część immunologii zajmująca się interakcjąmiędzy antygenami a przeciwciałami, jak również rozwojem metod badania obecności antygenów i przeciwciał w surowicy krwi.

Zobaczyć Bakterie i Serologia

Shigella

Shigella – rodzaj bakterii Gram-ujemnych.

Zobaczyć Bakterie i Shigella

Siarczany

Siarczany (nazwa systematyczna: tetraoksydosiarczany(2−); w systemie Stocka: siarczany(VI); daw. witriole lub koperwasy) – sole lub estry kwasu siarkowego.

Zobaczyć Bakterie i Siarczany

Siarka

Siarka w postaci granulowanej Kryształy siarki w toluenie Siarka (S) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16, niemetal z bloku p w układzie okresowym.

Zobaczyć Bakterie i Siarka

Siarkowodór

Siarkowodór (sulfan), – nieorganiczny związek chemiczny z grupy wodorków kowalencyjnych, połączenie siarki i wodoru.

Zobaczyć Bakterie i Siarkowodór

Siateczka śródplazmatyczna

aparatu Golgiego. 1. jądro komórkowe 2. por jądrowy 3. siateczka śródplazmatyczna szorstka (rER) 4. siateczka śródplazmatyczna gładka (sER) 5. rybosom na rER 6. białka transportowane 7. pęcherzyk transportowy 8. aparat Golgiego 9. biegun cis aparatu Golgiego 10. biegun trans aparatu Golgiego 11.

Zobaczyć Bakterie i Siateczka śródplazmatyczna

Sinice

Sinice, cyjanofity, cyjanobakterie, cyjanoprokariota (Cyanobacteria) – gromada organizmów samożywnych, dawniej uznawanych za rośliny, według nowszej taksonomii zaliczanych do Procaryota (prokarioty, królestwo bakterii).

Zobaczyć Bakterie i Sinice

Skamieniałość przewodnia

Skamieniałości przewodnie – skamieniałości charakteryzujące się wąskim zasięgiem stratygraficznym i szerokim rozprzestrzenieniem geograficznym, dzięki czemu sądobrym narzędziem datującym skały osadowe, w których występują.

Zobaczyć Bakterie i Skamieniałość przewodnia

Skamieniałości

Skamieniała ryba Skamieniałości Parku Narodowym Skamieniałego Lasu Skamieniałości – zachowane w skałach szczątki organizmów (skamieniałości właściwe, strukturalne), a także ślady ich aktywności życiowej (skamieniałości śladowe).

Zobaczyć Bakterie i Skamieniałości

Sos sojowy

Sos sojowy ciemny Soja warzywna prefekturze Kagawa (materialne dziedzictwo kulturowe Japonii) Wasabi w shōyu, do maczania sushi – sos fermentowany, wytwarzany z mieszaniny soi, pszenicy, wody i soli pochodzący pierwotnie z Chin.

Zobaczyć Bakterie i Sos sojowy

Sterylizacja (mikrobiologia)

Sterylizacja, wyjaławianie – jednostkowy proces technologiczny polegający na zniszczeniu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych oraz zarodnikowych form mikroorganizmów.

Zobaczyć Bakterie i Sterylizacja (mikrobiologia)

Strategia życiowa

Strategia życiowa, strategia rozrodcza – uwarunkowany genetycznie zespół cech osobniczych, umożliwiający danemu gatunkowi przetrwanie.

Zobaczyć Bakterie i Strategia życiowa

Strategia metaboliczna

Strategia metaboliczna – zespół procesów metabolicznych wyróżniany na podstawie podstawowych typów pokarmu, tj.

Zobaczyć Bakterie i Strategia metaboliczna

Streptococcus mutans

Streptococcus mutans – bakteria gram dodatnia, będąca fakultatywnym beztlenowcem.

Zobaczyć Bakterie i Streptococcus mutans

Streptomyces

Streptomyces – rodzaj w rzędzie Actinomycetales, tlenowe bakterie Gram-dodatnie w rzędzie promieniowców, wytwarzające egzospory.

Zobaczyć Bakterie i Streptomyces

Streptomycyna

Streptomycyna (łac. Streptomycinum) – organiczny związek chemiczny, lek należący do grupy antybiotyków aminoglikozydowych, o wąskim zakresie działania na niektóre bakterie Gram-ujemne oraz na prątka gruźlicy, który jest bakteriąGram-dodatnią.

Zobaczyć Bakterie i Streptomycyna

Stromatolity

Zatoce Rekina Parku Narodowego Glacier w USA thumb Stromatolity – formacje skalne złożone z cienkich lamin węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic.

Zobaczyć Bakterie i Stromatolity

Substancja chemiczna

Substancja chemiczna (substancja czysta, chemikalia (tylko l.mn.)) – substancja jednorodna, o stałym, określonym składzie chemicznym, jakościowym (co do rodzaju atomów pod względem liczby atomowej i ewentualnie, co do poszczególnych rodzajów atomów w cząsteczce) i najczęściej także ilościowym (liczby atomów różnych rodzajów w cząsteczce); zbiór atomów lub cząsteczek spełniających kryterium stałości składu.

Zobaczyć Bakterie i Substancja chemiczna

Substancje barwiące

Pigment kobaltowy Substancje barwiące – substancje nadające barwę innej substancji pozbawionej barwy (przezroczystej, białej lub szarej) lub też zmieniające barwę substancji posiadającej już jakąś barwę.

Zobaczyć Bakterie i Substancje barwiące

Suplement diety

Suplement diety Suplement diety – środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny nie będący lekiem.

Zobaczyć Bakterie i Suplement diety

Symbioza

ukwiałem Symbioza (łac. z gr. sym- 'współ-' i gr. bíos ‘życie’) – zjawisko ścisłego współżycia przynajmniej dwóch gatunków organizmów, które przynosi korzyść każdej ze stron (mutualizm) lub jednej, a drugiej nie szkodzi (komensalizm).

Zobaczyć Bakterie i Symbioza

Synonim

. Synonim (gr. synōnymos „równoimienny”) – wyraz lub dłuższe określenie równoważne znaczeniowo innemu (równoznacznik) lub na tyle zbliżone, że można nim zastąpić to drugie w odpowiednim kontekście (bliskoznacznik).

Zobaczyć Bakterie i Synonim

Systema Naturae

Strona tytułowa dziesiątej edycji ''Systema Naturae'' Linneusza (1758) Systema Naturae (1735–1770) – jedna z głównych prac szwedzkiego lekarza medycyny i przyrodnika Karola Linneusza.

Zobaczyć Bakterie i Systema Naturae

Systematyka organizmów

Systematyka organizmów, systematyka biologiczna – najstarsza dziedzina nauk biologicznych, nauka zajmująca się klasyfikowaniem, katalogowaniem oraz opisywaniem organizmów w oparciu o badania ich różnorodności, pochodzenia i pokrewieństwa.

Zobaczyć Bakterie i Systematyka organizmów

Szczep (biologia)

Szczep – wieloznaczny termin stosowany w biologii, zwykle dla określenia grupy gatunków wywodzących się od wspólnego przodka.

Zobaczyć Bakterie i Szczep (biologia)

Szkocja

Szkocja (gael. Alba, wym.; sco. i) – kraj stanowiący część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Zobaczyć Bakterie i Szkocja

Szlak metaboliczny

Szlak metaboliczny – szereg następujących po sobie reakcji biochemicznych, w których produkt jednej reakcji jest substratem kolejnej.

Zobaczyć Bakterie i Szlak metaboliczny

Taksja

Taksja, taktyzm – ukierunkowany ruch całego organizmu (np. bakterii, nicienia, glonu, pierwotniaka) lub komórki (np. plemnika) będący reakcjąna kierunkowy bodziec.

Zobaczyć Bakterie i Taksja

Takson

Takson (z gr. τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretnącechąróżniącąje od innych jednostek taksonomicznych.

Zobaczyć Bakterie i Takson

Takson monofiletyczny

Przykład graficznej prezentacji taksonu monofiletycznego. Cała grupa zaznaczona kolorem ma wspólnego przodka. Takson monofiletyczny – takson, który obejmuje wszystkich potomków ostatniego wspólnego przodka, znanego lub hipotetycznego.

Zobaczyć Bakterie i Takson monofiletyczny

Takson parafiletyczny

Gady (Reptilia) to takson parafiletyczny. By stał się monofiletyczny, trzeba by włączyć ptaki (Aves). Takson parafiletyczny (grupa parafiletyczna) – takson, który obejmuje tylko część potomków ostatniego wspólnego przodka.

Zobaczyć Bakterie i Takson parafiletyczny

Tłuszcze

triglicerydu)'''R''' oznacza łańcuchy alifatyczne Tłuszcze – zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli.

Zobaczyć Bakterie i Tłuszcze

Tężec

Charlesa Bella z 1809 roku ukazujący ''opistotonus'' wywołany tężcem Noworodek chorujący na tężec noworodkowy chorobowości (ciemny czerwony) do najmniejszej liczby przypadków (jasny żółty) (szary – brak danych). Tężec – ostra i ciężka choroba przyranna zwierząt.

Zobaczyć Bakterie i Tężec

Teoria endosymbiozy

Teoria endosymbiozykolory oznaczają: czarny – błona komórkowa, różowy – eukariotyczny DNA, zielony – cyjanobakterie lub ctDNA, czerwony protobakterie lub mtDNA Teoria endosymbiozy – teoria stanowiąca, że mitochondria, plastydy (jak chloroplasty) i być może inne organella komórki eukariotycznej powstały na skutek endosymbiozy pomiędzy różnymi mikroorganizmami.

Zobaczyć Bakterie i Teoria endosymbiozy

Termofil

Termofil, organizm ciepłolubny, organizm termofilny (z gr. thermós – ciepły, philéō – lubię) – ekstremofilny organizm żyjący w środowiskach o stosunkowo wysokich temperaturach.

Zobaczyć Bakterie i Termofil

Thiomargarita magnifica

Thiomargarita magnifica – gatunek bakterii odkryty w karaibskich lasach namorzynowych, którego komórki osiągajądo 2 cm długości i posiadająwewnętrzne organelle nazwane pepinami (ang. singular pepin, plural pepins).

Zobaczyć Bakterie i Thiomargarita magnifica

Thiomargarita namibiensis

Thiomargarita namibiensis – gatunek bakterii siarkowej.

Zobaczyć Bakterie i Thiomargarita namibiensis

Thomas Cavalier-Smith

Thomas (Tom) Cavalier-Smith (ur. 21 października 1942, zm. 19 marca 2021) – brytyjski biolog ewolucyjny, od 1989 profesor botaniki w University of British Columbia w Kanadzie, od 1999 profesor Wydziału Zoologii Uniwersytetu Oksfordzkiego, jeden z najbardziej uznanych naukowców zajmujących się ewolucją, filogeneząi klasyfikacjąorganizmów.

Zobaczyć Bakterie i Thomas Cavalier-Smith

Tiosiarczany

Tiosiarczany – grupa związków chemicznych, soli lub estrów nietrwałego kwasu tiosiarkowego (jednego z tlenowych kwasów siarki).

Zobaczyć Bakterie i Tiosiarczany

Tkanka mięśniowa gładka

Mięsień gładki pod mikroskopem Tkanka mięśniowa gładka – tkanka mięśniowa składająca się z wrzecionowatych komórek, zawierających jedno centralnie położone jądro komórkowe.

Zobaczyć Bakterie i Tkanka mięśniowa gładka

Tlenek żelaza(II)

Tlenek żelaza(II), FeO – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków żelaza, w którym żelazo występuje na II stopniu utlenienia.

Zobaczyć Bakterie i Tlenek żelaza(II)

Tlenek węgla

Tlenek węgla (potocznie: czad), CO – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków węgla, w którym węgiel występuje na II stopniu utlenienia.

Zobaczyć Bakterie i Tlenek węgla

Toksyny

toksyny botulinowej Toksyny – trucizny organiczne wytwarzane przez drobnoustroje, rośliny i zwierzęta.

Zobaczyć Bakterie i Toksyny

Transdukcja

Transdukcja – proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez bakteriofagi.

Zobaczyć Bakterie i Transdukcja

Transformacja genetyczna

Transformacja genetyczna, (transgeneza, transgenizacja) – wprowadzenie do komórki obcego materiału genetycznego (DNA), zwłaszcza niewielkiej jego porcji obejmującej jeden do kilku genów.

Zobaczyć Bakterie i Transformacja genetyczna

Trąd

Trąd, lepra, choroba Hansena (HD) – przewlekła choroba zakaźna występująca u ludzi i zwierząt, wywołana przez prątki Mycobacterium leprae, bakterię odkrytąw 1873 roku przez norweskiego naukowca Armauera Hansena oraz Mycobacterium lepromatosis odkrytąw 2008 roku.

Zobaczyć Bakterie i Trąd

Trychom

Trychom – forma życiowa sinic w postaci nitkowatej kolonii komórek ściśle do siebie przylegających, przy czym poprzeczne ściany komórkowe sąwspólne dla sąsiadujących komórek, w związku z czym te nie mogąodłączać się swobodnie.

Zobaczyć Bakterie i Trychom

Trzęsidłowce

Trzęsidłowce (Nostocales) – rząd sinic.

Zobaczyć Bakterie i Trzęsidłowce

Tyfus plamisty

Tyfus plamisty, dur plamisty – bakteryjna choroba zakaźna, przyczyna ciężkich epidemii i śmierci milionów ludzi.

Zobaczyć Bakterie i Tyfus plamisty

Typ (biologia)

gatunek Typ (phylum) – jedna z podstawowych kategorii systematycznych stosowanych w systematyce organizmów, niższa od królestwa, a wyższa od gromady (classis) w systematyce zwierząt lub klasy (classis) w botanice.

Zobaczyć Bakterie i Typ (biologia)

Typ nomenklatoryczny

Typ nomenklatoryczny – w systematyce biologicznej organizm wiązany z określonym taksonem i określający zakres jego stosowania.

Zobaczyć Bakterie i Typ nomenklatoryczny

Układ nerwowy

Układ nerwowy – zbiór wyspecjalizowanych komórek, pozostających ze sobąw złożonych relacjach funkcjonalnych i strukturalnych, odpowiadający za sterowanie aktywnościąorganizmu.

Zobaczyć Bakterie i Układ nerwowy

Układ odpornościowy

skaningowego mikroskopu elektronowego) Układ odpornościowy, układ immunologiczny – układ narządów umożliwiających działanie mechanizmom odporności.

Zobaczyć Bakterie i Układ odpornościowy

Układ pokarmowy człowieka

Schemat układu pokarmowego człowieka Najważniejszym zadaniem układu pokarmowego człowieka jest pobieranie pokarmów i wody, trawienie i przyswajanie składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Zobaczyć Bakterie i Układ pokarmowy człowieka

Ultrafiolet

Ultrafiolet, nadfiolet, promieniowanie ultrafioletowe, promieniowanie nadfioletowe (skrót UV) – promieniowanie elektromagnetyczne o długości fali od 10 nm do 400 nm (niektóre źródła za ultrafiolet przyjmujązakres 100–400 nm), niewidzialne dla człowieka.

Zobaczyć Bakterie i Ultrafiolet

Ultramikrobakterie

Ultramikrobakterie – bakterie, które sąznacznie mniejsze od typowych komórek bakteryjnych.

Zobaczyć Bakterie i Ultramikrobakterie

Utleniacz

Utleniacz – pierwiastek lub związek chemiczny (oznaczany symbolem), będący w analizowanej reakcji redoks akceptorem (przyjmującym) elektronów.

Zobaczyć Bakterie i Utleniacz

Utlenianie

Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.

Zobaczyć Bakterie i Utlenianie

Utylizacja

Utylizacja (z fr. utilisation) – wykorzystanie odpadów jako surowców wtórnych.

Zobaczyć Bakterie i Utylizacja

Wankomycyna

Wankomycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk glikopeptydowy o działaniu bakteriobójczym.

Zobaczyć Bakterie i Wankomycyna

Wazodylatacja

Wazodylatacja, wazodilatacja – rozkurcz mięśni gładkich w ścianie naczyń krwionośnych.

Zobaczyć Bakterie i Wazodylatacja

Wąglik

metodąGrama, widoczne formy kuliste – neutrofile Wąglik (łac. anthrax) – choroba zakaźna, zaraźliwa, wywoływana przez Gram-dodatniąbakterię nazywanąlaseczkąwąglika (Bacillus anthracis).

Zobaczyć Bakterie i Wąglik

Węglowodany

Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu sąto organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadajądwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n.

Zobaczyć Bakterie i Węglowodany

Wić

pompąprotonowa Przykłady schematu ułożenia bakteryjnych wici. A-Monotrichus; B-Lophotrichus; C-Amphitrichus; D-Peritrichus Wić (łac. flagellum, l.mn. flagella) – organellum ruchu wyrastające z powierzchni komórki u niektórych mikroorganizmów, bakterii, pierwotniaków, niektórych grzybów, niższych roślin i komórek zwierząt, np.

Zobaczyć Bakterie i Wić

Wiązanie azotu cząsteczkowego

parę elektronowąWiązanie azotu cząsteczkowego – zjawisko włączania azotu cząsteczkowego (N2) w związki chemiczne.

Zobaczyć Bakterie i Wiązanie azotu cząsteczkowego

Wielościan

Wielościan – bryła geometryczna, ograniczona przez tak zwanąpowierzchnię wielościenną, czyli powierzchnię utworzonąz wielokątów o rozłącznych wnętrzach i każdym boku wspólnym dla dwóch wielokątów.

Zobaczyć Bakterie i Wielościan

Winorośl

Kwitnąca winorośl pachnąca Owoce winorośli właściwej Winorośl amurska Winorośl (Vitis L.) – rodzaj pnączy z wąsami czepnymi z rodziny winoroślowatych, obejmujący 76 gatunków.

Zobaczyć Bakterie i Winorośl

Wirulencja

Wirulencja, zjadliwość drobnoustrojów – zdolność wniknięcia, namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu przez dany typ patogenu.

Zobaczyć Bakterie i Wirulencja

Wirusy

filowirusów HIV Podstawowa struktura wirusa'''A.''' Wirusy bezotoczkowe '''B.''' Wirusy otoczkowe1. Kapsyd2. Kwas nukleinowy3. Kapsomer4. Nukleokapsyd5. Wirion6. Osłonka lipidowa7. Wypustki Wirusy („trucizna, jad”) – niewielkie cząstki zakaźne infekujące wszystkie formy życia, niezdolne do namnażania się poza komórkąpełniącąrolę gospodarza.

Zobaczyć Bakterie i Wirusy

Witamina K

Struktura chemiczna witamin K1, K2 i K3 Witamina K – grupa organicznych związków chemicznych, będących pochodnymi 2-metylo-1,4-naftochinonu, pełniących w organizmie funkcję niezbędnego składnika pokarmowego.

Zobaczyć Bakterie i Witamina K

Witaminy

Witaminy – grupa organicznych związków chemicznych o różnorodnej budowie, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania żywego organizmu.

Zobaczyć Bakterie i Witaminy

Woda słodka

Woda słodka – woda zawierająca stosunkowo niewielkie ilości soli.

Zobaczyć Bakterie i Woda słodka

Wodór

Wodór (H) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego.

Zobaczyć Bakterie i Wodór

Wstrząs

Wstrząs (łac. commotus, ang. shock) – nagły kliniczny stan zagrożenia życia, w którym na skutek dysproporcji między zapotrzebowaniem a dostarczeniem odpowiedniej ilości tlenu i substancji odżywczych do komórek organizmu dochodzi do upośledzenia funkcji i niewydolności wielu narządów.

Zobaczyć Bakterie i Wstrząs

Wszechświat

mikrofalowego promieniowania tła, pokazująca obraz wczesnego Wszechświata (na podstawie danych zebranych przez sondę WMAP) gwiazdy, 26,8% to ciemna materia,68,3% to ciemna energia Wszechświat – wszystko, co istnieje fizycznie: cała czasoprzestrzeń oraz wszystkie wypełniające jąformy energii jak materia i pola fizyczne; synonim słów „natura” i „przyroda”.

Zobaczyć Bakterie i Wszechświat

Wydawnictwo Naukowe PWN

Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Zobaczyć Bakterie i Wydawnictwo Naukowe PWN

XX wiek

XIX wiek XXI wiek Lata 1900. • Lata 1910. • Lata 1920. • Lata 1930. • Lata 1940. • Lata 1950. • Lata 1960. • Lata 1970. • Lata 1980. • Lata 1990. 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 ----.

Zobaczyć Bakterie i XX wiek

YouTube

Siedziba YouTube w San Bruno San Mateo YouTube (skrót YT) – amerykański serwis internetowy założony 14 lutego 2005 roku, umożliwiający bezpłatne udostępnianie, edycję, nadawanie na żywo i komentowanie filmów.

Zobaczyć Bakterie i YouTube

Zakażenie oportunistyczne

Zakażenie oportunistyczne – endogenne zakażenie charakterystyczne dla osobników o obniżonej odporności (u człowieka głównie spowodowane przez AIDS), ale także wskutek immunosupresji (przy transplantacjach) oraz przy stosowaniu antybiotyków (niszczenie flory fizjologicznej).

Zobaczyć Bakterie i Zakażenie oportunistyczne

Zakwit

Intensywnie zielony kolor wody rzeki Potomak (USA) jest rezultatem zakwitu sinic Zakwit – w środowisku lądowym powierzchniowa, natomiast w środowisku wodnym objętościowa zmiana zabarwienia spowodowana masowym rozwojem mikroskopijnych, nierozpoznawalnych gołym okiem organizmów żywych.

Zobaczyć Bakterie i Zakwit

Zależności międzygatunkowe

środowiska ich życia W ekosystemach liczebność populacji ofiar (''prey'') i drapieżników (''predator'') okresowo się zmienia (zob. równanie Lotki-Volterry) Zależności międzygatunkowe (oddziaływania, interakcje, koakcje międzygatunkowe) – oddziaływania między osobnikami należącymi do różnych gatunków lub różnymi populacjami, wspólnie żyjącymi w określonym środowisku.

Zobaczyć Bakterie i Zależności międzygatunkowe

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (łac. meningitis cerebrospinalis purulenta) – choroba wywoływana przez wirusy lub bakterie, rzadziej przez pierwotniaki, pasożyty i niektóre leki, obejmująca opony mózgowo-rdzeniowe.

Zobaczyć Bakterie i Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Zapalenie płuc

Zapalenie płuc – stan zapalny płuc atakujący pęcherzyki płucne.

Zobaczyć Bakterie i Zapalenie płuc

Zaraza ogniowa

Gałąź jabłoni odmiany Gala z silnymi objawami zarazy ogniowej Zasięg występowania zarazy ogniowej na świecie w 2007 roku Objawy zarazy ogniowej wiosnąw czasie intensywnego wzrostu Zaraza ogniowa, zaraza ognista – choroba bakteryjna porażająca wiele gatunków roślin, głównie z rodziny różowatych (Rosaceae), powodowana przez Gram-ujemnąbakterię Erwinia amylovora z rodziny enterobakterii (Enterobacteriaceae).

Zobaczyć Bakterie i Zaraza ogniowa

Zasada Gausego

Zasada Gausego – zasada konkurencyjnego wypierania, hipoteza Gausego, mówiąca o tym, że jeśli dwa gatunki (populacje) mająidentyczne nisze ekologiczne, nie mogąwspółistnieć i w konsekwencji jeden wypiera drugi.

Zobaczyć Bakterie i Zasada Gausego

Zatoka Księcia Williama

Zatoka Księcia Williama (ang. Prince William Sound) – zatoka wcinająca się w głąb terytorium Alaski, położona na wschód od Półwyspu Kenai, a oddzielona kilkoma wyspami od wód Zatoki Alaska.

Zobaczyć Bakterie i Zatoka Księcia Williama

Zatrucie pokarmowe

Zatrucie pokarmowe (łac. gastroenteritis acuta) – choroba wynikająca ze spożycia pokarmu lub przyjęcia płynów zawierających substancje szkodliwe, a w szczególności toksyny bakteryjne, drobnoustroje lub oba naraz i przebiegająca z objawami ostrego nieżytu żołądkowo-jelitowego.

Zobaczyć Bakterie i Zatrucie pokarmowe

Zbiornikowiec

Holowniki wprowadzające tankowiec do portu w Gdańsku Zbiornikowiec (również tankowiec) – statek wodny, przeznaczony do transportowania produktów ciekłych luzem.

Zobaczyć Bakterie i Zbiornikowiec

Ziarniak (mikrobiologia)

Podział ziarniaków Tworzenie się skupisk ziarenkowców: a – paciorkowce, b – dwoinki, c – tetrady, d – pakietowce, e – gronkowce. Ziarniaki, ziarenkowce (łac. coccus, l.mn. cocci; z gr. kokkos – jagoda) – komórki bakteryjne o kształcie kulistym.

Zobaczyć Bakterie i Ziarniak (mikrobiologia)

Zielone bakterie siarkowe

Zielone bakterie siarkowe – ściśle beztlenowe fotoautotroficzne bakterie, które wykorzystujązredukowane związki siarkowe jako źródło elektronów, używająodwrotnego cyklu Krebsa do wiązania węgla oraz korzystająz barwników fotosyntetycznych zlokalizowanych w błonie cytoplazmatycznej i charakterystycznych strukturach – chlorosomach.

Zobaczyć Bakterie i Zielone bakterie siarkowe

Związki nieorganiczne

Związki nieorganiczne – wszystkie związki chemiczne niebędące związkami organicznymi, tj.

Zobaczyć Bakterie i Związki nieorganiczne

Związki organiczne

Metan to przykład jednego z najprostszych związków organicznych Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne zawierające węgiel, oprócz nielicznych najprostszych związków tradycyjnie zaliczanych do związków nieorganicznych.

Zobaczyć Bakterie i Związki organiczne

Zwierzęta

Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się.

Zobaczyć Bakterie i Zwierzęta

Zwierzęta gospodarskie

Owca domowa Zwierzęta gospodarskie – zwierzęta chowane w gospodarstwie rolnym w celu uzyskania produkcji towarowej lub siły pociągowej.

Zobaczyć Bakterie i Zwierzęta gospodarskie

1,4-Benzochinon

1,4-Benzochinon, chinon – organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, cykliczny, nienasycony diketon.

Zobaczyć Bakterie i 1,4-Benzochinon

Zobacz także

Bakteriologia

Znany jako Bacteria, Bacteriae, Bakteria, Bakterie właściwe, Budowa komórek bakterii, Eubacteria, Eubakterie.

, Bakteriocyny, Bakteriofag, Bakteriologia, Barwienie metodą Grama, Barwienie metodą Ziehla-Neelsena, Błądzenie losowe, Błona komórkowa, Bezkręgowce, Białka, Biofilm, Bioinżynieria, Biologia molekularna, Biologiczne nazewnictwo zwyczajowe, Biomasa, Biomasa (ekologia), Bioremediacja, Biosynteza, Biotechnologia, Biotop, Biotyna, Bodziec (fizjologia), Borelioza, Borrelia burgdorferi, Carl Flügge, Carl Theodor Siebold, Carl Woese, Celuloza, Chaos (rodzaj), Chemoautotrofy, Chemotaksja, Chemotaksonomia, Chityna, Chlamydie, Chlamydophila pneumoniae, Chloramfenikol, Chloroplast, Cholera, Choroba niedokrwienna serca, Chorobotwórczość, Choroby bakteryjne, Christian Gottfried Ehrenberg, Chromosom, Ciśnienie, Ciecz, Clostridium, CRISPR, Cukrzyca, Cykl biogeochemiczny, Cysta (biologia), Cytoplazma, Cytoszkielet, Cytozol, Cytozyna, Dżuma, Denitryfikacja, Detergenty, Dezynfekcja, Diazotrofia, Dimetylortęć, Dobowe migracje pionowe, Domena (biologia), Donor, Drożdże, Drzewo filogenetyczne, Dur brzuszny, Dwoinka, Dwoinka zapalenia płuc, Dwutlenek węgla, Eksperyment, Ekstremofil, Elektron, Enancjomery, Enterobakterie, Enterokrwotoczny szczep pałeczki okrężnicy, Ernst Haeckel, Etanol, Eukarionty, Europa, Ewolucja biologiczna, Félix Dujardin, Fenotyp, Ferdinand Julius Cohn, Fermentacja, Filogenetyka, Filogenetyka molekularna, Fimbrie, Firmicutes, Fizjologia, Fluorescencja, Fosforescencja, Fotoautotrofy, Fotosynteza, Fototaksja, Frederick Griffith, Friedrich Wilhelm Zopf, Funkcja wykładnicza, Gatunek (biologia), Günther Enderlein, Gąsienica (larwa), Gen, Genetyka molekularna, Genom, Gleba, Glikogen, Glikokaliks, Glony, Glukoza, Gorączka okopowa, Gospodarz (biologia), Gradient stężeń roztworów, Gromada (biologia), Gronkowce, Gruźlica człowieka, Grzybnia, Grzyby, Grzyby strzępkowe, Guanina, Guzowatość korzeni, Haemophilus influenzae, Hans Christian Gram, Helicobacter pylori, Heliobakterie, Heterocyty, Heterotrofizm, Hipertermofil, Historia odkryć i badań nad chorobą wrzodową i Helicobacter pylori, Homologia (biologia), Hormony zwierzęce, Hybrydyzacja kwasów nukleinowych, Hybrydyzacja Southerna, Hydrogenosomy, Hydroszkielet, Immunologia, Immunosupresja, Incertae sedis, Inhibitor, Insulina, Interferencja RNA, Intron, Jądro komórkowe, Język angielski, Język grecki, Jelito, Jon amonowy, Kapusta kwaszona, Karboksysomy, Karl Bernhard Lehmann, Karol Linneusz, Karolina Głowacka, Katabolizm, Kategoria systematyczna, Kiła, Kinetosom, Kladogram, Klasa (biologia), Klasyfikacja biologiczna, Klasyfikacja minerałów Strunza, Klon (genetyka), Kończyna, Kolonia (biologia), Kolonia bakteryjna, Komórka, Komórka eukariotyczna, Komensalizm, Komonica błotna, Koniugacja bakterii, Konkurencja (ekologia), Konsensus naukowy, Konsument (biologia), Korzenionóżki, Królestwo (biologia), Krętek blady, Krętki, Krew, Kształt bakterii, Kultura komórkowa, Kwas deoksyrybonukleinowy, Kwas foliowy, Kwas masłowy, Kwas mlekowy, Kwas propionowy, Kwasy, Kwasy nukleinowe, Kwasy organiczne, Kwasy rybonukleinowe, Kwasy tłuszczowe, Lactobacillus, Laseczka, Laseczka jadu kiełbasianego, Laseczka sienna, Laseczka tężca, Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, Leukocyty, Libia, Liczebniki główne potęg tysiąca, Linia śrubowa, Linia rozwojowa, Lipopolisacharyd, Lipoproteina, Listeria, Litotrofia, Logarytm, Louis Pasteur, Maczugowce, Makrofagi, Mastitis, Materiał zapasowy roślin, Medycyna, Metabolit, Metabolizm, Metagenom, Metan, Metanogeny, Metanotrof, Metylortęć, Mezosom, Międzynarodowy kodeks nomenklatury bakterii, Międzynarodowy kodeks nomenklatury botanicznej, Mikrobiologia, Mikrobiota jelitowa, Mikroorganizm, Mitochondrium, Monera (biologia), Monografia, Motyle, MT Exxon Valdez, Mukowiscydoza, Mutacja, Mutagen, Mycoplasma, Naczynie krwionośne, Nagroda Nobla, Neisseria, Neomycyna, Nitryfikacja, Niuton, Nocardia, Nomenklatura botaniczna, Nukleoid, Nukleotydy, Obieg azotu w przyrodzie, Oczyszczanie ścieków, Oddziaływania nieantagonistyczne, Odmiana (biologia), Oporność na antybiotyki, Organellum, Organizm, Organizm jednokomórkowy, Organizm wielokomórkowy, Organotrofia, Osad czynny, Ostatni uniwersalny wspólny przodek, Ostatni wspólny przodek, Otoczka bakteryjna, Otto Friedrich Müller, Pałeczka (mikrobiologia), Pałeczka okrężnicy, Pałeczka ropy błękitnej, Paciorkowce, Pakietowce, Para zasad, Pasożytnictwo, Patogen, Paul Ehrlich, Płyn mózgowo-rdzeniowy, Peptydoglikan, Peptydy, Pestycydy, Philippe Édouard Léon Van Tieghem, Pierwiastek chemiczny, Pierwotniaki, Pilus, Piwowarstwo, Plankton, Plazmid, Plemię (biologia), Plwocina, Podłoże hodowlane, Podgatunek, Podział komórki, Polifosforany, Polihydroksyalkaniany, Polihydroksymaślan, Polimery, Polisacharydy, Pompa protonowa, Populacja (biologia), Postulaty Kocha, Poziom troficzny, Poziomy transfer genów, Prątek gruźlicy, Prątki, Probiotyk, Profilaktyka zdrowotna, Prokarionty, Promieniowanie gamma, Promieniowanie jonizujące, Promieniowce, Proteobakterie, Protisty, Przecinkowce, Przecinkowiec cholery, Przeciwciało, Przedział ufności, Przemysł chemiczny, Przestrzeń peryplazmatyczna, Przetrwalnik, Przewód pokarmowy, Przyrostek, Pseudoplazmodium, Puromycyna, Quorum sensing, Radioaktywność, Różnowiciowce, Rdzeń (językoznawstwo), Reakcja łańcuchowa polimerazy, Reakcja chemiczna, Reakcja redoks, Reakcja syntezy, Reducent, Rekombinacja genetyczna, Riketsje, Rośliny, Rośliny zarodnikowe, Robert Koch, Rodzaj (biologia), Rodzina (biologia), Ropa naftowa, Royal Society, Rozmnażanie, Rozmnażanie bezpłciowe, Rozpad gnilny, RRNA, Rtęć, Rybosom, Ryzosfera, Rząd (biologia), Rzeżączka, Salmonella, Salmonelloza, Salwarsan, Sen zimowy, Sepsa, Serce, Serologia, Shigella, Siarczany, Siarka, Siarkowodór, Siateczka śródplazmatyczna, Sinice, Skamieniałość przewodnia, Skamieniałości, Sos sojowy, Sterylizacja (mikrobiologia), Strategia życiowa, Strategia metaboliczna, Streptococcus mutans, Streptomyces, Streptomycyna, Stromatolity, Substancja chemiczna, Substancje barwiące, Suplement diety, Symbioza, Synonim, Systema Naturae, Systematyka organizmów, Szczep (biologia), Szkocja, Szlak metaboliczny, Taksja, Takson, Takson monofiletyczny, Takson parafiletyczny, Tłuszcze, Tężec, Teoria endosymbiozy, Termofil, Thiomargarita magnifica, Thiomargarita namibiensis, Thomas Cavalier-Smith, Tiosiarczany, Tkanka mięśniowa gładka, Tlenek żelaza(II), Tlenek węgla, Toksyny, Transdukcja, Transformacja genetyczna, Trąd, Trychom, Trzęsidłowce, Tyfus plamisty, Typ (biologia), Typ nomenklatoryczny, Układ nerwowy, Układ odpornościowy, Układ pokarmowy człowieka, Ultrafiolet, Ultramikrobakterie, Utleniacz, Utlenianie, Utylizacja, Wankomycyna, Wazodylatacja, Wąglik, Węglowodany, Wić, Wiązanie azotu cząsteczkowego, Wielościan, Winorośl, Wirulencja, Wirusy, Witamina K, Witaminy, Woda słodka, Wodór, Wstrząs, Wszechświat, Wydawnictwo Naukowe PWN, XX wiek, YouTube, Zakażenie oportunistyczne, Zakwit, Zależności międzygatunkowe, Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, Zapalenie płuc, Zaraza ogniowa, Zasada Gausego, Zatoka Księcia Williama, Zatrucie pokarmowe, Zbiornikowiec, Ziarniak (mikrobiologia), Zielone bakterie siarkowe, Związki nieorganiczne, Związki organiczne, Zwierzęta, Zwierzęta gospodarskie, 1,4-Benzochinon.