Buddyzm tybetański i Czittamatra

Skróty: Różnice, Podobieństwa, Jaccard Podobieństwo Współczynnik, Referencje.

Różnica między Buddyzm tybetański i Czittamatra

Buddyzm tybetański vs. Czittamatra

Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797. Majtreję nauczającego traktatów o naturze buddy. Czittamatra – doktryna „tylko umysłu” w buddyzmie wywodząca się od przekazu nauk o naturze buddy Maitrei przekazanego przez Asangę (Indie, IV w.n.e) oraz rozpowszechnionego przez Vasubandhu (Indie, IV).

Bardo (stan)

Bardo (skt. antarabhawa; tyb. བར་དོ་, Wylie: bar do) – w dosłownym tłumaczeniu stan pośredni.

Bardo (stan) i Buddyzm tybetański · Bardo (stan) i Czittamatra · Zobacz więcej »

Budda Maitreja

Chiny) Budda Maitreja (skt. Maitreya मैत्रेय, pali Metteyya; chiń. Mílè (彌勒 jako budda – Mílèfó 彌勒佛, jako bodhisattwa – Mílè Púsa 彌勒菩薩; kor. Mirŭk (미륵); jap. Miroku; wiet. Di-lặc; tyb. རྒྱལ་བ་བྱམས་པ།, Wylie rgyal ba byams pa) – według przekazów buddyjskich będzie to następca Buddy Siakjamuniego, piąty budda naszej epoki (kalpy), który jako bodhisattwa obecnie przebywa w niebiosach Tuszita w Wewnętrznej Świątyni Pałacu Siedmiu Klejnotów. Imię Maitreja pochodzi z sanskryckiego maitri co znaczy, nieuwarunkowana, uniwersalna miłość. Czasami słowo to tłumaczy się jako kochająca życzliwość (ang. loving-kindness). W ikonografii przedstawia się tego buddę jako siedzącego na wysokim tronie, a nie w pozycji lotosu. Uważa się, że za pośrednictwem Asangi jest autorem "Pięciu tekstów", ważnego zbioru nauk buddyjskich.

Budda Maitreja i Buddyzm tybetański · Budda Maitreja i Czittamatra · Zobacz więcej »

Budda Siakjamuni

Ilustracja Buddy z XIX wieku Budda Siakjamuni (żył w latach prawdopodobnie 563–483 p.n.e.Daty życia Buddy sąobiektem kontrowersji. Zobacz: era buddyjska.), właściwie Siddhartha Gautama z rodu Śakjów – indyjski książę, filozof i reformator religijny, twórca buddyzmu.

Budda Siakjamuni i Buddyzm tybetański · Budda Siakjamuni i Czittamatra · Zobacz więcej »

Buddyzm

„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.

Buddyzm i Buddyzm tybetański · Buddyzm i Czittamatra · Zobacz więcej »

Congkhapa

klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug.

Buddyzm tybetański i Congkhapa · Congkhapa i Czittamatra · Zobacz więcej »

Dzogczen

Dzogczen (wymowa przyjęła się z brzmienia angielskiego dzogchen, a po tybetańsku brzmi dzokcien, རྫོགས་ཆེན་, Wylie: rdzogs chen, ZWPY Zogqên) – kompleksowy system nauk i praktyk dla fundamentalnego stanu, zwanego po tybetańsku rigpą(Wylie: rig pa), traktowany przez tradycję ningma buddyzmu tybetańskiego i przed-buddyjskąreligię bön jako „wielki szczyt” ścieżek do „Doskonałego Oświecenia”.

Buddyzm tybetański i Dzogczen · Czittamatra i Dzogczen · Zobacz więcej »

Eternalizm

Eternalizm (z łac. aeternum – wieczność) – termin filozoficzny określający istnienie zjawisk w sposób w jaki wydająsię przejawiać.

Buddyzm tybetański i Eternalizm · Czittamatra i Eternalizm · Zobacz więcej »

Hewadżra

Hewadżra i Nairatmja Hewadżra (tyb. ཀྱེ་རྡོ་རྗེ་, Kje(ba) dorże; chiń. 喜金刚, Xǐ jīngāng; mong. Kevajra) – bóstwo będące jednym z jidamów.

Buddyzm tybetański i Hewadżra · Czittamatra i Hewadżra · Zobacz więcej »

Hinduizm

OM – zapis sylaby będącej symbolem hinduizmu Swastyka hinduistyczna Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.

Buddyzm tybetański i Hinduizm · Czittamatra i Hinduizm · Zobacz więcej »

Indie

Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.

Buddyzm tybetański i Indie · Czittamatra i Indie · Zobacz więcej »

Język tybetański

Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.

Buddyzm tybetański i Język tybetański · Czittamatra i Język tybetański · Zobacz więcej »

Karma

Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 yè, kor. 업ǒp; jap. gō; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.

Buddyzm tybetański i Karma · Czittamatra i Karma · Zobacz więcej »

Karmapa

Karmapa (tyb.: ཀརྨ་པ་，Wylie: karma pa, ZWPY: Garmaba) – jest zwierzchnikiem Karma Kagyu (Karma Kagju), największej z kilku buddyjskich linii przekazu, które tworząszkołę Kagyu (Kagju), jednąz czterech głównych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Karmapa · Czittamatra i Karmapa · Zobacz więcej »

Madhjamaka

Posążek przedstawiający nauczającego Nagardżunę, klasztor tybetański w Kullu, Indie. Madhjamaka, czyli „Droga Środka” (sanskryt: माध्यमक, Mādhyamaka, chiń. 中觀派 Zhōngguānpài lub 中道宗 Zhōngdàozōng; zwana też Śunyavada) – jest tradycjąnauk mahajany, na temat m.in.

Buddyzm tybetański i Madhjamaka · Czittamatra i Madhjamaka · Zobacz więcej »

Mahajana

Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.

Buddyzm tybetański i Mahajana · Czittamatra i Mahajana · Zobacz więcej »

Mahamudra

Mahamudra (sanskryt. mahāmudrā; wymowa tybetańska. ciakcien; tyb. ཕྱག་ཆེན།; Wylie. phyag chen) – naturalny stan oraz kompleksowy system prowadzący do tego stanu związany z tantrami jogi najwyższej „nowożytnego przekazu” sarma (Wylie. gsar ma) bądź tantrami wewnętrznymi (Wylie. nang rgyud) „starożytnego przekazu” ningma (Wylie. rnying ma) buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Mahamudra · Czittamatra i Mahamudra · Zobacz więcej »

Maitripa

Maitripa (1007–1077) – mistrz Buddyzmu Diamentowej Drogi z Indii.

Buddyzm tybetański i Maitripa · Czittamatra i Maitripa · Zobacz więcej »

Nalanda

Schemat klasztoru sporządzony na podstawie przeprowadzonych badań archeologicznych Nalanda (hindi: नालंदा, Nālandā) – buddyjski klasztor i uniwersytet założony w V wieku, w północno-wschodnich Indiach, na terenie dzisiejszego stanu Bihar.

Buddyzm tybetański i Nalanda · Czittamatra i Nalanda · Zobacz więcej »

Natura Buddy

Natura Buddy (także Tathagatagarbha, Sugatagarbha; sans. Buddhatā, chiń. 佛性 fóxìng, kor. pulsŏng lub bulseong, jap. 仏性 busshō, wiet. phật tính, wylie: de bzhin gshegs pa’i snying po; chin. rulaizang) – esencja umysłu, najwyższa mądrość, absolutna natura wszystkiego, co istnieje, umożliwiająca osiągnięcie Oświecenia według buddyzmu.

Buddyzm tybetański i Natura Buddy · Czittamatra i Natura Buddy · Zobacz więcej »

Niewiedza (buddyzm)

Niewiedza (sanskryt avidya; pali avijja; tyb. མ་རིག་པ, Wylie: ma rig pa) – kluczowe pojęcie buddyjskie.

Buddyzm tybetański i Niewiedza (buddyzm) · Czittamatra i Niewiedza (buddyzm) · Zobacz więcej »

Nihilizm

Paula Merwarta Nihilizm (od – nic) – różnorodnie rozumiany termin filozoficzny, którego kluczowym pojęciem jest negacja.

Buddyzm tybetański i Nihilizm · Czittamatra i Nihilizm · Zobacz więcej »

Oświecenie (religie Wschodu)

Latarnia przy japońskiej świątyni zen Oświecenie (albo samourzeczywistnienie, samorealizacja, bodhi skr. बोधि, poch. od rdzenia budh „wiedzieć”, w stronie biernej „być przebudzonym”) – stan (lub raczej cały szereg stanów), jaki według większości religii i filozofii Wschodu (buddyzm, hinduizm, dżinizm, taoizm), czasami lub trwale realizuje się po długotrwałej praktyce medytacyjnej, albo z nagła (spór gradualizmu z subityzmem).

Buddyzm tybetański i Oświecenie (religie Wschodu) · Czittamatra i Oświecenie (religie Wschodu) · Zobacz więcej »

Prasangika

Prasangika – jedna ze szkół madhjamaki, czyli tzw.

Buddyzm tybetański i Prasangika · Czittamatra i Prasangika · Zobacz więcej »

Przejrzyste Światło

Przejrzyste światło (tyb. འོད་གསལ་, Wylie. ‘od gsal), inna nazwa „czyste światło” – termin stosowany w buddyzmie tybetańskim związany z tantrami jogi najwyższej.

Buddyzm tybetański i Przejrzyste Światło · Czittamatra i Przejrzyste Światło · Zobacz więcej »

Reinkarnacja

Zobrazowanie kolejnych inkarnacji Reinkarnacja (również: metempsychoza, transmigracja; łac. re+in+caro, carnis „ponowne wcielenie”) – pogląd, według którego dusza (bądź świadomość) po śmierci ciała może wcielić się w nowy byt fizyczny.

Buddyzm tybetański i Reinkarnacja · Czittamatra i Reinkarnacja · Zobacz więcej »

Rigpa

Rigpa (skt. widja; tyb.: རིག་པ, Wylie: rig pa) – termin tybetański tłumaczony jako „pierwotna obecność” stosowany na użytek praktyk buddyzmu tybetańskiego związanych w szczególności z dzogczen.

Buddyzm tybetański i Rigpa · Czittamatra i Rigpa · Zobacz więcej »

Sansara

Saṅsāra lub saṃsāra (pali, sans.: संसार, tel.: సంసారం; chiń.: trad. 輪迴, upr. 轮回, pinyin lún huí, jap.: 輪廻 rinne) – w hinduizmie, dźinizmie i buddyzmie termin dosłownie oznacza nieustanne wędrowanie, czyli kołowrót narodzin i śmierci, cykl reinkarnacji, któremu od niezmierzonego okresu podlegająwszystkie żywe istoty włącznie z istotami boskimi (dewy).

Buddyzm tybetański i Sansara · Czittamatra i Sansara · Zobacz więcej »

Sanskryt

Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Buddyzm tybetański i Sanskryt · Czittamatra i Sanskryt · Zobacz więcej »

Sautrantika

Sautrāntika – należy do wczesnych szkół buddyjskich.

Buddyzm tybetański i Sautrantika · Czittamatra i Sautrantika · Zobacz więcej »

Siunjata

Siakjamuniego nauczającego siunjatę, Muzeum w Sarnath, Indie. Siunjata (pāli. suññatā; sanskr. śūnyatā; शून्यता – pustka, pustość, niesubstancjalność; chiń. 空 kōng, kongxing 空性; kor. kong 공, kongsŏng; jap. kū, kūshō; wiet. không, không tính; tyb. stong pa nyid) – pojęcie występujące we wszystkich odłamach buddyzmu.

Buddyzm tybetański i Siunjata · Czittamatra i Siunjata · Zobacz więcej »

Splamienia (buddyzm)

Splamienia (sanskryt klesha, pali kilesa, angielski afflictions, delusions) – kluczowy w buddyzmie termin.

Buddyzm tybetański i Splamienia (buddyzm) · Czittamatra i Splamienia (buddyzm) · Zobacz więcej »

Sutra

Diamentowej Sutry Sutry Lankavatara Sutra (sans. सूत्र, sūtra; pali sutta, co znaczy „księga” lub „pismo”; chiń. jing 經; kor. kyŏng 경; jap. kyō 経; wiet. kinh; tyb. མདོ, Wylie mdo) – nazwa religijnych ksiąg buddyjskich lub hinduskich.

Buddyzm tybetański i Sutra · Czittamatra i Sutra · Zobacz więcej »

Szentong

Szentong (z języka tybetańskiego w tłumaczeniu na polski „Pustość Innego”) – tybetańska doktryna związana z madhjamakąintegrująca przekaz Nagardżuny „Środkowej Ścieżki” z przekazem Asangi o naturze Buddy.

Buddyzm tybetański i Szentong · Czittamatra i Szentong · Zobacz więcej »

Tantry jogi najwyższej

Tantry jogi najwyższej (sanskryt. anuttara joga tantra, tyb. བླ་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་, transliteracja Wyliego. rnal 'byor bla na med pa’i rgyud) – najbardziej zaawansowane tantry wadżrajany, gdzie występuje praktyka fazy spełniającej (transliteracja Wyliego. rdzogs rim), z punktu widzenia szkół sarma buddyzmu tybetańskiego takich jak sakja, kagju, gelug, dzionang.

Buddyzm tybetański i Tantry jogi najwyższej · Czittamatra i Tantry jogi najwyższej · Zobacz więcej »

Transliteracja Wyliego

Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.

Buddyzm tybetański i Transliteracja Wyliego · Czittamatra i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »

Trzy ciała Buddy

Trzy posągi symbolizujące trzy ciała Buddy w świątyni "Dharma Flower Temple", Huzhou, Zhejiang, Chiny. Trzy ciała Buddy (zwane również jako trzy kaje Buddy; skt. trikaya, buddhakaya) – podział stanu Buddy stosowany w mahajanie.

Buddyzm tybetański i Trzy ciała Buddy · Czittamatra i Trzy ciała Buddy · Zobacz więcej »

Tybet (region)

Tybet (Wylie: Bod, ZWPY: Poi; chiń.: 西藏, pinyin: Xīzàng) – kraina historyczna w Azji obejmująca Wyżynę Tybetańskąi jej przyległości, obecnie w większości w granicach Chin.

Buddyzm tybetański i Tybet (region) · Czittamatra i Tybet (region) · Zobacz więcej »