Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Darmowy
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Buddyzm tybetański i Gelug

Skróty: Różnice, Podobieństwa, Jaccard Podobieństwo Współczynnik, Referencje.

Różnica między Buddyzm tybetański i Gelug

Buddyzm tybetański vs. Gelug

Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797. Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.

Podobieństwa między Buddyzm tybetański i Gelug

Buddyzm tybetański i Gelug mają 39 rzeczy wspólne (w Unionpedia): Bodhisattwa, Budda, Congkhapa, Czittamatra, Dalajlama, Drepung, Dzogczen, Guhjasamadźa, Hinajana, Indie, Język angielski, Język tybetański, Jidam, Joga, Kadam, Kagju, Kalaczakra, Karma w buddyzmie, Lamrim, Madhjamaka, Mahajana, Mahamudra, Mahasiddha, Naropa, Ningma, Panczenlama, Prasangika, Sakja, Sanskryt, Sarvastivada, ..., Siunjata, Szentong, Tantra, Tantry jogi najwyższej, Taszilunpo, Tenzin Gjaco, Transliteracja Wyliego, Wadźrabhajrawa, Wadżrajana. Rozwiń indeks (9 jeszcze) »

Bodhisattwa

Boddhisattva Mandźuśri (Monju), Japonia Sakralny posąg buddyjski (Bodhisattwa Kannon), 2 poł XIX wieku, Japonia, Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Bodhisattwa (skt.: बोधिसत्त्व bodhisattva, dosł. przebudzone dobro; tyb. བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་, Wylie: byang chub sems dpa', dosł. bohater umysłu oświecenia; chiń. 菩薩, pinyin: púsà, kor. 보살 posal; jap. bosatsu; wiet. bồ tát) – w buddyzmie tradycji mahāyāna istota, która przez systematyczne ćwiczenie wyzwalających działań (skt. paramita) dąży do stanu buddy, kierując się altruistycznąmotywacjąprzynoszenia pożytku innym.

Bodhisattwa i Buddyzm tybetański · Bodhisattwa i Gelug · Zobacz więcej »

Budda

Budda Japonii Wizerunek Buddy w świątyni koreańskiej Posążek Buddy Przedstawienie leżącego Buddy, Tajlandia Statuetki Buddy w budynku przyjęć Pałacu Królewskiego w Phnom Penh Budda (sanskr. Buddha „oświecony”, „przebudzony”, „nieuśpiony”), właśc.

Budda i Buddyzm tybetański · Budda i Gelug · Zobacz więcej »

Congkhapa

klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug.

Buddyzm tybetański i Congkhapa · Congkhapa i Gelug · Zobacz więcej »

Czittamatra

Majtreję nauczającego traktatów o naturze buddy. Czittamatra – doktryna „tylko umysłu” w buddyzmie wywodząca się od przekazu nauk o naturze buddy Maitrei przekazanego przez Asangę (Indie, IV w.n.e) oraz rozpowszechnionego przez Vasubandhu (Indie, IV).

Buddyzm tybetański i Czittamatra · Czittamatra i Gelug · Zobacz więcej »

Dalajlama

Tenzin Gjaco – obecny czternasty Dalajlama Dalajlama (tyb. ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, Wylie: taa-la’i bla-ma, ZWPY: Dalai Lama) – przedstawiciel szkoły gelug – jednej z czterech największych szkół buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Dalajlama · Dalajlama i Gelug · Zobacz więcej »

Drepung

Drepung (tyb. འབྲས་སྤུངས་, Wylie: ’bras spungs, ZWPY: Zhaibung) – jeden z trzech wielkich klasztorów uniwersytetów Gelug w Tybecie (nazwa dokładnie oznacza „Stos Ryżu”).

Buddyzm tybetański i Drepung · Drepung i Gelug · Zobacz więcej »

Dzogczen

Dzogczen (wymowa przyjęła się z brzmienia angielskiego dzogchen, a po tybetańsku brzmi dzokcien, རྫོགས་ཆེན་, Wylie: rdzogs chen, ZWPY Zogqên) – kompleksowy system nauk i praktyk dla fundamentalnego stanu, zwanego po tybetańsku rigpą(Wylie: rig pa), traktowany przez tradycję ningma buddyzmu tybetańskiego i przed-buddyjskąreligię bön jako „wielki szczyt” ścieżek do „Doskonałego Oświecenia”.

Buddyzm tybetański i Dzogczen · Dzogczen i Gelug · Zobacz więcej »

Guhjasamadźa

Guhjasamadża (tyb.:gSang-'dus rtsa-rgyud, “Wykładnia Zbioru Tajemnic”), sanskrycki termin Tathagataguhyaka, “Tajemnica stanu Tathagaty (tj. Buddy)")) – jest pojęciem związanych z najbardziej znanąi kluczowątantrąwadżrajany, pochodzącąz okresu przekazu tantr Jogi Najwyższej w Indiach i drugim okresie przeniesienia nauk tantr do Tybetu. Według tradycji tantrę tę pierwotnie przekazał sam Budda Siakjamuni hinduskiemu królowi Indrabodhiemu. Guhjasamadża obecnie jest kluczowątantrąpraktykowanąw szkołach buddyzmu tybetańskiego kagju, sakja i gelug. Guhjasamadża jest znana, studiowana i praktykowana jako "Król Tantr" ze względu na przejrzystąi dokładnąwykładnię teorii, na której opierająsię, mniej lub bardziej, pozostałe tantry, np. Wadżrabhajrawa, czy nawet Kalaczakra.

Buddyzm tybetański i Guhjasamadźa · Gelug i Guhjasamadźa · Zobacz więcej »

Hinajana

Hinajana – nazwa „hīnayāna” (sanskr. हीनयान; chiń. xiaosheng 小乘, kor. sosŭng 소승, jap. shōjō, wiet. tiểu thừa) oznacza Podrzędny Pojazd, Gorszy Wóz, Niższy Wóz (według Pali Text Society: hina.

Buddyzm tybetański i Hinajana · Gelug i Hinajana · Zobacz więcej »

Indie

Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.

Buddyzm tybetański i Indie · Gelug i Indie · Zobacz więcej »

Język angielski

Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.

Buddyzm tybetański i Język angielski · Gelug i Język angielski · Zobacz więcej »

Język tybetański

Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.

Buddyzm tybetański i Język tybetański · Gelug i Język tybetański · Zobacz więcej »

Jidam

Naropy Jidam (transliteracja Wyliego: yi dam; sanskryt. iṣṭadevatā) – jeden z trzech korzeni praktyki buddyjskiej, prowadzącej do oświecenia; charakterystyczna dla wadżrajany metoda praktyki, w której występuje medytacyjne skupienie na postaci manifestacji buddy (lub mahasiddhy np. Padmasambhawy) wybieranej na podstawie indywidualnie wybranej tantry lub termy i bezpośredniego przekazu autentycznego mistrza (język tybetański: lama) odpowiednio do możliwości i zdolności adepta wadżrajany.

Buddyzm tybetański i Jidam · Gelug i Jidam · Zobacz więcej »

Joga

Bangalore, Indie Joga (sanskryt योग) – jeden z sześciu ortodoksyjnych (tzn. uznających autorytet Wed) systemów filozofii indyjskiej, zajmujący się wszelkimi związkami pomiędzy ciałem i umysłem.

Buddyzm tybetański i Joga · Gelug i Joga · Zobacz więcej »

Kadam

Kadam (tyb. བཀའ་གདམས་པ་, Wylie: bka’ gdams pa; bka znaczy „Nauki (Buddy)”, gdams znaczy instrukcje (bycia wyzwolonym)) – nieistniejąca już odrębnie szkoła buddyzmu tybetańskiego założona w XI wieku przez indyjskiego uczonego i świętego Dżoło Dzie Atiszię (982 – 1054 n.e.), oraz jego uczniów – następców Lamę Dromtonpę, Khutona Yundrung i Ngok Legpe Sherapa.

Buddyzm tybetański i Kadam · Gelug i Kadam · Zobacz więcej »

Kagju

Tradycyjne wyobrażenie Marpy Tłumacza (1012-1097), założyciela marpa kagju w Tybecie Kagju (wymowa tybetańska kagjü, tyb.: བཀའ་བརྒྱུད་པ, wylie: bka’ brgyud pa, ZWPY: Gagyü-pa) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Kagju · Gelug i Kagju · Zobacz więcej »

Kalaczakra

Koło Czasu (sanskr. कालचक्र kālacakra; tyb.: དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།, Wylie: dus kyi 'khor lo) – medytacyjny aspekt buddy (tyb. jidam) należący do cyklu nauk tradycji Wadżrajana i tantr klasy Maha-Anuttara-Yoga.

Buddyzm tybetański i Kalaczakra · Gelug i Kalaczakra · Zobacz więcej »

Karma w buddyzmie

Karma lub karman sanskr.

Buddyzm tybetański i Karma w buddyzmie · Gelug i Karma w buddyzmie · Zobacz więcej »

Lamrim

Lamrim (tyb. Lam Rim – stopnie ścieżki) – jest żywątradycjąnauk i technik medytacyjnych buddyzmu tybetańskiego, szczególnie w szkole gelug.

Buddyzm tybetański i Lamrim · Gelug i Lamrim · Zobacz więcej »

Madhjamaka

Posążek przedstawiający nauczającego Nagardżunę, klasztor tybetański w Kullu, Indie. Madhjamaka, czyli „Droga Środka” (sanskryt: माध्यमक, Mādhyamaka, chiń. 中觀派 Zhōngguānpài lub 中道宗 Zhōngdàozōng; zwana też Śunyavada) – jest tradycjąnauk mahajany, na temat m.in.

Buddyzm tybetański i Madhjamaka · Gelug i Madhjamaka · Zobacz więcej »

Mahajana

Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.

Buddyzm tybetański i Mahajana · Gelug i Mahajana · Zobacz więcej »

Mahamudra

Mahamudra (sanskryt. mahāmudrā; wymowa tybetańska. ciakcien; tyb. ཕྱག་ཆེན།; Wylie. phyag chen) – naturalny stan oraz kompleksowy system prowadzący do tego stanu związany z tantrami jogi najwyższej „nowożytnego przekazu” sarma (Wylie. gsar ma) bądź tantrami wewnętrznymi (Wylie. nang rgyud) „starożytnego przekazu” ningma (Wylie. rnying ma) buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Mahamudra · Gelug i Mahamudra · Zobacz więcej »

Mahasiddha

Mahasiddha (tyb.: གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ, Wylie: grub thob chen po, ZWPY: Chubtobqênbo), urzeczywistniony mistrz – w buddyzmie tybetańskim i hinduizmie tantrycznym termin określający oświeconych mistrzów ścieżki tantrycznej, którzy osiągnęli najwyższy poziom poznania, maha-siddhi, oznaczający najwyższąmoc, osiągnięcie jedności z nienazywalnąrzeczywistością, jak i również manifestujących to urzeczywistnienie (spełnienie) w wymiarze względnym, zjawiskowym.

Buddyzm tybetański i Mahasiddha · Gelug i Mahasiddha · Zobacz więcej »

Naropa

Naropa (tyb.; sanskryt: Nadaprada, ur. 1016, zm. 1100) – indyjski mistyk i mnich buddyjski, uczeń Tilopy, brat Nigumy, a także główny nauczyciel Marpy.

Buddyzm tybetański i Naropa · Gelug i Naropa · Zobacz więcej »

Ningma

Mandarawy i Jeszie Tsogial nad którymi znajdująsię Samantabhadra, Wadżrasattwa i Garab Dordże, a poniżej tybetańscy mistrzowie Longczenpa oraz Dżigme Lingpa Ningma (tyb. རྙིང་མ་, Wylie: rnying ma, ZWPY: Nyingma) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Ningma · Gelug i Ningma · Zobacz więcej »

Panczenlama

Panczenlama (tyb.: པན་ཆེན་བླ་མ, Wylie: pan-chen bla-ma, ZWPY: Bainqên Lama) – duchowny buddyjski, uważany za drugiego w hierarchii przywódcę duchowego buddyjskiej szkoły Gelugpa.

Buddyzm tybetański i Panczenlama · Gelug i Panczenlama · Zobacz więcej »

Prasangika

Prasangika – jedna ze szkół madhjamaki, czyli tzw.

Buddyzm tybetański i Prasangika · Gelug i Prasangika · Zobacz więcej »

Sakja

Sakja (tyb.: ས་སྐྱ་, Wylie: sa skya, ZWPY: Sa’gya) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Buddyzm tybetański i Sakja · Gelug i Sakja · Zobacz więcej »

Sanskryt

Rygwedy w sanskrycie Sanskryt (dewanagari: संस्कृतम् saṃskṛtam; sa.msk.rtā bhā.sā, od sa.m+k.r: zestawiać, składać; bhā.sā: język; język uporządkowany, w przeciwieństwie do języków naturalnych prakrytów, tzn. ludowych o nieuporządkowanej gramatyce) – język literacki starożytnych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych Indii.

Buddyzm tybetański i Sanskryt · Gelug i Sanskryt · Zobacz więcej »

Sarvastivada

Sarvāstivāda (dosł. „Nauka głosząca, że wszystko istnieje” – od słów „sarvam asti”) – nazwa jednej ze wczesnych buddyjskich szkół, głosząca, że wszystkie dharmy istniejąw każdym czasie (przyszłość, przeszłość i teraźniejszość).

Buddyzm tybetański i Sarvastivada · Gelug i Sarvastivada · Zobacz więcej »

Siunjata

Siakjamuniego nauczającego siunjatę, Muzeum w Sarnath, Indie. Siunjata (pāli. suññatā; sanskr. śūnyatā; शून्यता – pustka, pustość, niesubstancjalność; chiń. 空 kōng, kongxing 空性; kor. kong 공, kongsŏng; jap. kū, kūshō; wiet. không, không tính; tyb. stong pa nyid) – pojęcie występujące we wszystkich odłamach buddyzmu.

Buddyzm tybetański i Siunjata · Gelug i Siunjata · Zobacz więcej »

Szentong

Szentong (z języka tybetańskiego w tłumaczeniu na polski „Pustość Innego”) – tybetańska doktryna związana z madhjamakąintegrująca przekaz Nagardżuny „Środkowej Ścieżki” z przekazem Asangi o naturze Buddy.

Buddyzm tybetański i Szentong · Gelug i Szentong · Zobacz więcej »

Tantra

Tantra - ilustracja z muzeum Patan w Nepalu Tantra – rodzaj dzieła, właściwy dla tantryzmu śaktyjskiego, dźinijskiego i buddyjskiego.

Buddyzm tybetański i Tantra · Gelug i Tantra · Zobacz więcej »

Tantry jogi najwyższej

Tantry jogi najwyższej (sanskryt. anuttara joga tantra, tyb. བླ་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་, transliteracja Wyliego. rnal 'byor bla na med pa’i rgyud) – najbardziej zaawansowane tantry wadżrajany, gdzie występuje praktyka fazy spełniającej (transliteracja Wyliego. rdzogs rim), z punktu widzenia szkół sarma buddyzmu tybetańskiego takich jak sakja, kagju, gelug, dzionang.

Buddyzm tybetański i Tantry jogi najwyższej · Gelug i Tantry jogi najwyższej · Zobacz więcej »

Taszilunpo

Taszilunpo (tyb.: བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོ་, Wylie: bkra shis lhun po, ZWPY: Zhaxilhünbo) – buddyjski zespół klasztorny, położony w pobliżu miasta Xigazê, Tybetański Region Autonomiczny, Chiny.

Buddyzm tybetański i Taszilunpo · Gelug i Taszilunpo · Zobacz więcej »

Tenzin Gjaco

XIV Dalajlama w dzieciństwie Miejsce narodzin XIV Dalajlamy Tenzin Gjaco i George W. Bush w Białym Domu Senacie (2008) XIV Dalajlama otrzymuje Złoty Medal Kongresu, 17 października 2007 Tenzin Gjaco, XIV Dalajlama, tyb. ལྷ་མོ་དོན་འགྲུབ་,, wylie: bstan ’dzin rgya mtsho, ZWPY: Dainzin Gyaco (ur. 6 lipca 1935) – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1989).

Buddyzm tybetański i Tenzin Gjaco · Gelug i Tenzin Gjaco · Zobacz więcej »

Transliteracja Wyliego

Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.

Buddyzm tybetański i Transliteracja Wyliego · Gelug i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »

Wadźrabhajrawa

Posążek przedstawiający jidama Wadżrabhajrawa, British Museum Wadżrabhajrawa (skt. यमान्तक Wadżra-przerażliwy, tybetański གཤིན་རྗེ་གཤེད་ Dzordże Shinjeshe, Transliteracja Wyliego: rDorje Gshin-rje-gshed), inna nazwa Jamantaka – gniewna forma Buddy należąca do nauk tantr Jogi Najwyższej buddyzmu tybetańskiego zwanych z sanskrytu jako Maha Anuttara Joga Tantra.

Buddyzm tybetański i Wadźrabhajrawa · Gelug i Wadźrabhajrawa · Zobacz więcej »

Wadżrajana

mala Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktykątantr, który wyodrębnił się ok.

Buddyzm tybetański i Wadżrajana · Gelug i Wadżrajana · Zobacz więcej »

Powyższa lista odpowiedzi na następujące pytania

Porównanie Buddyzm tybetański i Gelug

Buddyzm tybetański posiada 269 relacji, a Gelug ma 44. Co mają wspólnego 39, indeks Jaccard jest 12.46% = 39 / (269 + 44).

Referencje

Ten artykuł pokazuje związek między Buddyzm tybetański i Gelug. Aby uzyskać dostęp do każdego artykułu z którą ekstrahowano informacji, proszę odwiedzić:

Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »