Congkhapa i Gelug

Skróty: Różnice, Podobieństwa, Jaccard Podobieństwo Współczynnik, Referencje.

Różnica między Congkhapa i Gelug

Congkhapa vs. Gelug

klasztorze Kumbum (Chiny) przedstawiająca Tsongkhapę Je Tsongkhapa Losang Drakpa (tyb.: ཙོང་ཁ་པ།, Wylie: tsong kha pa, ZWPY: Zongkaba; ur. 1357, zm. 1419) – reformator i uczony buddyjski z Tybetu, założyciel szkoły Gelug. Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.

Buddyzm tybetański

Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np. Bhutanu, Nepalu, Sikkimu i Ladakhu) od czasu ustanowienia jej jako religii państwowej przez króla Trisong Decena (Wylie: khri srong lde btsan) panującego w Tybecie w okresie od roku 755 do 797.

Buddyzm tybetański i Congkhapa · Buddyzm tybetański i Gelug · Zobacz więcej »

Guhjasamadźa

Guhjasamadża (tyb.:gSang-'dus rtsa-rgyud, “Wykładnia Zbioru Tajemnic”), sanskrycki termin Tathagataguhyaka, “Tajemnica stanu Tathagaty (tj. Buddy)")) – jest pojęciem związanych z najbardziej znanąi kluczowątantrąwadżrajany, pochodzącąz okresu przekazu tantr Jogi Najwyższej w Indiach i drugim okresie przeniesienia nauk tantr do Tybetu. Według tradycji tantrę tę pierwotnie przekazał sam Budda Siakjamuni hinduskiemu królowi Indrabodhiemu. Guhjasamadża obecnie jest kluczowątantrąpraktykowanąw szkołach buddyzmu tybetańskiego kagju, sakja i gelug. Guhjasamadża jest znana, studiowana i praktykowana jako "Król Tantr" ze względu na przejrzystąi dokładnąwykładnię teorii, na której opierająsię, mniej lub bardziej, pozostałe tantry, np. Wadżrabhajrawa, czy nawet Kalaczakra.

Congkhapa i Guhjasamadźa · Gelug i Guhjasamadźa · Zobacz więcej »

Hinajana

Hinajana – nazwa „hīnayāna” (sanskr. हीनयान; chiń. xiaosheng 小乘, kor. sosŭng 소승, jap. shōjō, wiet. tiểu thừa) oznacza Podrzędny Pojazd, Gorszy Wóz, Niższy Wóz (według Pali Text Society: hina.

Congkhapa i Hinajana · Gelug i Hinajana · Zobacz więcej »

Język tybetański

Inskrypcja w języku tybetańskim Mantra „Om mani padme hum” w alfabecie tybetańskim z użyciem znaków do zapisu dźwięków obcojęzycznych Język tybetański (tyb., Wylie: bod-skad, ZWPY: Pögä) – język z gałęzi tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich.

Congkhapa i Język tybetański · Gelug i Język tybetański · Zobacz więcej »

Kadam

Kadam (tyb. བཀའ་གདམས་པ་, Wylie: bka’ gdams pa; bka znaczy „Nauki (Buddy)”, gdams znaczy instrukcje (bycia wyzwolonym)) – nieistniejąca już odrębnie szkoła buddyzmu tybetańskiego założona w XI wieku przez indyjskiego uczonego i świętego Dżoło Dzie Atiszię (982 – 1054 n.e.), oraz jego uczniów – następców Lamę Dromtonpę, Khutona Yundrung i Ngok Legpe Sherapa.

Congkhapa i Kadam · Gelug i Kadam · Zobacz więcej »

Kagju

Tradycyjne wyobrażenie Marpy Tłumacza (1012-1097), założyciela marpa kagju w Tybecie Kagju (wymowa tybetańska kagjü, tyb.: བཀའ་བརྒྱུད་པ, wylie: bka’ brgyud pa, ZWPY: Gagyü-pa) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Congkhapa i Kagju · Gelug i Kagju · Zobacz więcej »

Kalaczakra

Koło Czasu (sanskr. कालचक्र kālacakra; tyb.: དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ།, Wylie: dus kyi 'khor lo) – medytacyjny aspekt buddy (tyb. jidam) należący do cyklu nauk tradycji Wadżrajana i tantr klasy Maha-Anuttara-Yoga.

Congkhapa i Kalaczakra · Gelug i Kalaczakra · Zobacz więcej »

Lamrim

Lamrim (tyb. Lam Rim – stopnie ścieżki) – jest żywątradycjąnauk i technik medytacyjnych buddyzmu tybetańskiego, szczególnie w szkole gelug.

Congkhapa i Lamrim · Gelug i Lamrim · Zobacz więcej »

Madhjamika

Madhjamika – osoba posiadająca zrozumienie buddyjskiej doktryny madhjamaki i stosującątę doktrynę jako najbardziej precyzyjnądla badania natury rzeczywistości.

Congkhapa i Madhjamika · Gelug i Madhjamika · Zobacz więcej »

Mahajana

Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.

Congkhapa i Mahajana · Gelug i Mahajana · Zobacz więcej »

Mahasiddha

Mahasiddha (tyb.: གྲུབ་ཐོབ་ཆེན་པོ, Wylie: grub thob chen po, ZWPY: Chubtobqênbo), urzeczywistniony mistrz – w buddyzmie tybetańskim i hinduizmie tantrycznym termin określający oświeconych mistrzów ścieżki tantrycznej, którzy osiągnęli najwyższy poziom poznania, maha-siddhi, oznaczający najwyższąmoc, osiągnięcie jedności z nienazywalnąrzeczywistością, jak i również manifestujących to urzeczywistnienie (spełnienie) w wymiarze względnym, zjawiskowym.

Congkhapa i Mahasiddha · Gelug i Mahasiddha · Zobacz więcej »

Manjushri

'''Tradycyjna figurka z Nepalu ze swymi atrybutami''' Monju Bosatsu w klasztorze Myoshinji w Kioto, Japonia Manjushri (skr. मञ्जुश्री, Mañjuśrī, Manjushri, Mandziuśri (chiń. 文殊師利 Wénshū Shīlì, 文殊 Wénshū; kor. Munsu(sari); jap. Monju) – w buddyzmie Bodhisattwa Mądrości. Należy do 3 najważniejszych bodhisattwów w mahajanie i wadżrajanie (obok Awalokiteśwary i Wadżrapaniego). Jest emanacjąbuddy Wajroczany (jednego z buddów 5 rodzin). Inspiruje do odkrywania pustki (świadcząo tym m.in. przedmioty, które trzyma w swoich dłoniach – w prawej miecz odcinający dualistyczne spojrzenie na rzeczywistość, a w lewej kwiat lotosu, na którym spoczywa tekst Pradżniaparamity). Z tego też powodu nazywany jest też bodhisattwąmądrości. Jest przedstawiany w postaci 16-letniego młodzieńca, co daje w ten sposób wskazówkę, iż mądrość nie musi być kojarzona z dojrzałym wiekiem. Uważa się, że Mandziuśri przebywa obecnie w czystej krainie, która ma swoje ziemskie odniesienie w rejonie chińskich gór Wutai Shan (Pięć gór raju). W XIX w. Mipham Rinpocze (1846–1912) opracował MO (jest to tybetańska sztuka wróżenia), która opiera się na postaci bodhisattwy Mandziuśriego i jego mantrze OM AH RA PA TSA NA DHI. Jest jidamem na którego medytowało wielu wielkich mistrzów przeszłości jak ww. Mipham Rinpocze i Szantidewa. EmanacjąMandziuśriego był m.in. wielki mistrz i współinicjator niesekciarskiego ruchu Rime – Dziamjang Khjentse Rinpocze. Istnieje kilka form Mandziuśriego m.in. w kolorze białym, żółtym (złotym). Kategoria:Bodhisattwowie.

Congkhapa i Manjushri · Gelug i Manjushri · Zobacz więcej »

Pinyin tybetański

Tybetański pinyin (chiń. 藏文拼音 Zàngwén Pīnyīn, stąd skrót ZWPY) – oficjalna transkrypcja języka tybetańskiego przy użyciu alfabetu łacińskiego, używana na terenie ChRL.

Congkhapa i Pinyin tybetański · Gelug i Pinyin tybetański · Zobacz więcej »

Prasangika

Prasangika – jedna ze szkół madhjamaki, czyli tzw.

Congkhapa i Prasangika · Gelug i Prasangika · Zobacz więcej »

Sakja

Sakja (tyb.: ས་སྐྱ་, Wylie: sa skya, ZWPY: Sa’gya) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.

Congkhapa i Sakja · Gelug i Sakja · Zobacz więcej »

Tantra

Tantra - ilustracja z muzeum Patan w Nepalu Tantra – rodzaj dzieła, właściwy dla tantryzmu śaktyjskiego, dźinijskiego i buddyjskiego.

Congkhapa i Tantra · Gelug i Tantra · Zobacz więcej »

Transliteracja Wyliego

Transliteracja Wyliego – najczęściej stosowana transliteracja języka tybetańskiego, zaprezentowana przez tybetologa Turrella Wyliego (1927–1984) w 1959.

Congkhapa i Transliteracja Wyliego · Gelug i Transliteracja Wyliego · Zobacz więcej »

Wadźrabhajrawa

Posążek przedstawiający jidama Wadżrabhajrawa, British Museum Wadżrabhajrawa (skt. यमान्तक Wadżra-przerażliwy, tybetański གཤིན་རྗེ་གཤེད་ Dzordże Shinjeshe, Transliteracja Wyliego: rDorje Gshin-rje-gshed), inna nazwa Jamantaka – gniewna forma Buddy należąca do nauk tantr Jogi Najwyższej buddyzmu tybetańskiego zwanych z sanskrytu jako Maha Anuttara Joga Tantra.

Congkhapa i Wadźrabhajrawa · Gelug i Wadźrabhajrawa · Zobacz więcej »

Wadżrajana

mala Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktykątantr, który wyodrębnił się ok.

Congkhapa i Wadżrajana · Gelug i Wadżrajana · Zobacz więcej »