Szybszy dostęp niż przeglądarce!
157 kontakty: A fortiori, Adwent, Aforyzm, Akademia (starożytność), Albert Gorzkowski, Albert Wielki, Alegoria, Aleksander z Afrodyzji, Amoniusz, syn Hermiasza, Analiza, Analiza logiczna, Analogia, Andrzej Borowski (literaturoznawca), Anicius Manlius Severinus Boethius, Antonio Gramsci, Argument (retoryka), Argumentacja, Arthur Schopenhauer, Arystoteles, Średniowiecze, Augustyn z Hippony, Austriacka Biblioteka Narodowa, Awerroes, Źródła historyczne, Bakalaureat, Biblioteca Marciana, Blok wschodni, Bolszewicy, Byt, Chaïm Perelman, Cyceron, Definicja, Dialektyka oświecenia, Dialektyka pana i niewolnika, Diodor Kronos, Doświadczenie, Dogmat, Doksa, Dowód nie wprost, Dyskurs, Episteme, Epistemologia, Erystyka, Eudemos z Rodos, Fasada, Fenomenologia ducha, Filozofia, Filozofia krytyczna (pojęcie), Filozofia nowożytna, Fizyka, ..., Francis Bacon (filozof), Francis Herbert Bradley, Fresk, Friedrich Engels, Galileusz, Gaston Bachelard, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Gieorgij Plechanow, Giovanni Gentile, Gottfried Wilhelm Leibniz, Gramatyka, Gustav Spangenberg, Heglizm, Heraklit, Hipoteza, Humanizm, Idealizm (filozofia), Idealizm niemiecki, Immanuel Kant, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Jan z Salisbury, Jean-Paul Sartre, Jerzy Axer, Johann Gottlieb Fichte, Karl Marx, Katedra, Katedra Notre-Dame w Laon, Katedra Notre-Dame w Paryżu, Katedra w Chartres, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Komentarz (gatunek literacki), Konkluzja, Konsensus, Krytyka, Krytyka czystego rozumu, Kwintylian, Logika, Logika modalna, Luwr, Marcjanus Kapella, Maria Cytowska, Marksizm, Materializm, Materializm dialektyczny, Maurice Merleau-Ponty, Max Horkheimer, Mistrz, Mowa (retoryka), Nauki empiryczne, Naukoznawstwo, Obiektywizm, Opozycja (językoznawstwo), Pierre Gassendi, Piotr Skarga, Platon, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Prawda, Prawdopodobieństwo, Protagoras, Przesłanka, Rachunek zdań, Rafael Santi, René Descartes, Retoryka, Romuald Turasiewicz, Rozumowanie, Rudolf Agricola (zm. 1485), Rzeczywistość, Søren Kierkegaard, Sofiści, Sofizmat, Sokrates, Stanze Watykańskie, Starożytność, Stoicyzm, Straton z Lampsaku, Sylogizm, System, System formalny, Szkoła megarejska, Szkolnictwo jezuickie w Polsce, Sztuki wyzwolone, Temistios, Teofrast z Eresos, Teoria nazw, Termin, Teza, Theodor Adorno, Topika, Topiki (Arystoteles), Topos, Twierdzenie, Uniwersytet, Uniwersytet Paryski, Wariabilizm, Wenecja, Wiedeń, Wiedza, Wielki post, William z Sherwood, Wnioskowanie, Wnioskowanie entymematyczne, Wojciech Chudy, Wypowiedź, Zdanie, Zenon z Elei, Związek przyczynowy. Rozwiń indeks (107 jeszcze) »
A fortiori
A fortiori, wnioskowanie a fortiori (z łac. idiomu argumentum a fortiori) – zwrot używany (głównie w dyskursach prawniczych, teologii, matematyce) w znaczeniach.
Nowy!!: Dialektyka i A fortiori · Zobacz więcej »
Adwent
Wieniec adwentowy, cztery świece symbolizującztery jego niedziele Diecezja limburska) Adwent (łac. adventus – przyjście) – w Kościołach katolickich okres trwający od I nieszporów pierwszej Niedzieli Adwentu do Bożego Narodzenia, czyli do zmierzchu 24 grudnia.
Nowy!!: Dialektyka i Adwent · Zobacz więcej »
Aforyzm
Aforyzm (gr. aphorismós) – złota myśl, sentencja, maksyma, gnoma, apoftegmat; zwięzła, lapidarna, przeważnie jednozdaniowa wypowiedź, wyrażająca ogólnąprawdę filozoficznąlub moralną, w sposób zaskakujący i błyskotliwy.
Nowy!!: Dialektyka i Aforyzm · Zobacz więcej »
Akademia (starożytność)
Pałacu Apostolskim Akademia – szkoła założona w Atenach ok.
Nowy!!: Dialektyka i Akademia (starożytność) · Zobacz więcej »
Albert Gorzkowski
Albert Juliusz Gorzkowski (ur. 26 sierpnia 1971 w Tarnowie) – polski badacz literatury staropolskiej i dawnej, eseista i tłumacz, znawca starożytnej retoryki i filologii biblijnej, profesor nadzwyczajny Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek pisma poświęconego kulturze renesansu – „Terminus”, wykładowca akademicki.
Nowy!!: Dialektyka i Albert Gorzkowski · Zobacz więcej »
Albert Wielki
Albert Wielki, Albert z Kolonii, Albert z Lauingen, Albert von Bollstädt, łac. Albertus Magnus (ur. 1193/1205? w Lauingen (Donau), zm. 15 listopada 1280 w Kolonii) – niemiecki duchowny katolicki oraz uczony; dominikanin, teolog i filozof scholastyczny, pierwszy wybitny przedstawiciel scholastycznego arystotelizmu.
Nowy!!: Dialektyka i Albert Wielki · Zobacz więcej »
Alegoria
Eugène Delacroix, ''Wolność wiodąca lud na barykady'' (1830), Luwr Włodzimierz Tetmajer, alegoria Polski umarłej (1909), katedra św. Mikołaja Biskupa w Kaliszu Alegoria cenzury w krajach komunistycznych Alegoria (allēgoría, od allēgoréo „mówię w przenośni, obrazowo” z ἄλλος allos „inny, różny” i ἀγορεύω agoreuo „przemawiać w zgromadzeniu” z ἀγορά agora „zgromadzenie”) w literaturze i sztukach plastycznych – obraz plastyczny lub słowny przedstawiający pojęcie, ideę, myśl lub wydarzenie przy pomocy obrazu o charakterze przenośnym lub symbolicznym, np.
Nowy!!: Dialektyka i Alegoria · Zobacz więcej »
Aleksander z Afrodyzji
''Commentaria in Analytica priora Aristotelis'', 1549 Aleksander z Afrodyzji (przełom II i III w. n.e.) – filozof z tradycji arystotelejskiej, komentator pism Arystotelesa, zajmujący katedrę filozofii w Atenach w latach 198–211.
Nowy!!: Dialektyka i Aleksander z Afrodyzji · Zobacz więcej »
Amoniusz, syn Hermiasza
Amoniusz, syn Hermiasza (łac. Ammonius Hermiae; grec. Ἀμμώνιος ὁ Ἑρμείου, ur. ok. 435, zm. po 515) – filozof, komentator Arystotelesa.
Nowy!!: Dialektyka i Amoniusz, syn Hermiasza · Zobacz więcej »
Analiza
Adriaen van Ostade, „Analiza” (1666) Analiza (łac. analysis, od stgr. ἀνάλυσις z ἀνά „w górę” i λύω „rozwiązywać”) – rozkład na składniki (czynniki), zarówno w znaczeniu materialnym, jak i niematerialnym.
Nowy!!: Dialektyka i Analiza · Zobacz więcej »
Analiza logiczna
Analiza logiczna – metoda polegająca na zastosowaniu środków logicznych do kontroli sensowności lub prawdziwości twierdzeń, do kontroli poprawności rozumowań lub do wyjaśniania pojęć w terminach zaczerpniętych z logiki (szeroko pojętej).
Nowy!!: Dialektyka i Analiza logiczna · Zobacz więcej »
Analogia
Analogia (gr. ἀναλογία – odpowiedniość, podobieństwo) – oznacza orzekanie o pewnych cechach (właściwościach) jednego przedmiotu (rzeczy, osoby, zjawiska, pojęcia itp.) na zasadzie jego podobieństwa do innego przedmiotu (którego odpowiednie cechy sąokreślone i znane) lub równoległości występujących pomiędzy nimi innych cech.
Nowy!!: Dialektyka i Analogia · Zobacz więcej »
Andrzej Borowski (literaturoznawca)
Andrzej Stanisław Borowski (ur. 1945) – literaturoznawca, teoretyk i historyk literatury, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, wiceprezes Polskiej Akademii Umiejętności (2012–2018), emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, b. kierownik Katedry Historii Literatury Staropolskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesor zwyczajny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, członek Rady Wydawniczej Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, członek Rady Akademii Artes Liberales.
Nowy!!: Dialektyka i Andrzej Borowski (literaturoznawca) · Zobacz więcej »
Anicius Manlius Severinus Boethius
Boecjusz (łac. Anicius Manlius Severinus Boëthius, ur. ok. 480 w Rzymie; zm. między 524 a 526) – rzymski filozof, tłumacz Arystotelesa, teolog chrześcijański, święty Kościoła katolickiego i polityk.
Nowy!!: Dialektyka i Anicius Manlius Severinus Boethius · Zobacz więcej »
Antonio Gramsci
Antonio Gramsci w wieku 15 lat, 1906 rok Julia Schucht z dziećmi Antonio Gramsci (ur. 23 stycznia 1891 w Ales, zm. 27 kwietnia 1937 w Rzymie) – włoski komunista, historyk, dziennikarz i polityk, filozof i teoretyk komunistyczny.
Nowy!!: Dialektyka i Antonio Gramsci · Zobacz więcej »
Argument (retoryka)
Argument – fakt lub okoliczność przytaczana w komunikacie celem potwierdzenia lub obalenia tezy.
Nowy!!: Dialektyka i Argument (retoryka) · Zobacz więcej »
Argumentacja
Argumentacja lub argumentowanie, dowodzenie – trzecia, główna część wypowiedzi, której zadaniem jest przedstawienie tezy głoszonej przez autora oraz udowodnienie jej za pomocąargumentów.
Nowy!!: Dialektyka i Argumentacja · Zobacz więcej »
Arthur Schopenhauer
Arthur Schopenhauer (ur. 22 lutego 1788 w Gdańsku, zm. 21 września 1860 we Frankfurcie nad Menem) – filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu w filozofii.
Nowy!!: Dialektyka i Arthur Schopenhauer · Zobacz więcej »
Arystoteles
Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.
Nowy!!: Dialektyka i Arystoteles · Zobacz więcej »
Średniowiecze
gemm. Fortyfikacje Carcassonne (1992) Średniowiecze – epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku, która rozpoczęła się wraz z upadkiem cesarstwa zachodniorzymskiego i trwała do epoki renesansu i wielkich odkryć geograficznych.
Nowy!!: Dialektyka i Średniowiecze · Zobacz więcej »
Augustyn z Hippony
Philippe’a de Champaigne Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi PrawosławnejPor.
Nowy!!: Dialektyka i Augustyn z Hippony · Zobacz więcej »
Austriacka Biblioteka Narodowa
Austriacka Biblioteka Narodowa (niem. Österreichische Nationalbibliothek, dawniej Hofbibliothek, ÖNB lub OeNB) – austriacka biblioteka narodowa, będąca jednocześnie głównąbibliotekąakademickąw kraju.
Nowy!!: Dialektyka i Austriacka Biblioteka Narodowa · Zobacz więcej »
Awerroes
Awerroes, Ibn Ruszd (pełne imię: Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd) (ur. 1126, zm. 10 grudnia 1198) – arabski uczony: filozof, teolog, lekarz, prawnik, polityk i matematyk z Kordowy, wygnany za „nieprawowierne” poglądy filozoficzne; zmarł na wygnaniu w Marrakeszu.
Nowy!!: Dialektyka i Awerroes · Zobacz więcej »
Źródła historyczne
Źródła historyczne – wszystko, skąd można czerpać wiedzę o przeszłości (według Jerzego Topolskiego), inaczej rzecz biorąc – sąto wszelkie zachowane ślady działalności człowieka.
Nowy!!: Dialektyka i Źródła historyczne · Zobacz więcej »
Bakalaureat
Bakalaureat, A.B., AB (łac. artium baccalaureus, dosł. bakałarz sztuk, w domyśle „wyzwolonych”) – niższy tytuł lub stopień wprowadzający otrzymującego go bakałarza do kariery naukowej.
Nowy!!: Dialektyka i Bakalaureat · Zobacz więcej »
Biblioteca Marciana
Północna fasada biblioteki (1831) Biblioteca Nazionale Marciana, także Biblioteca di San Marco – jedna z największych bibliotek we Włoszech i jednocześnie najważniejsza biblioteka Wenecji.
Nowy!!: Dialektyka i Biblioteca Marciana · Zobacz więcej »
Blok wschodni
Blok wschodni na świecie (tzw. ''Drugi Świat'')zaznaczony kolorem czerwonym Blok wschodni w Europiezaznaczony kolorem czerwonym / różowym Blok wschodni (blok komunistyczny, blok sowiecki, blok socjalistyczny, państwa socjalistyczne, kraje komunistyczne, Ostblok, demoludy) – potoczne określenie grupy komunistycznych państw Europy Środkowej i Wschodniej, Azji Wschodniej i Azji Południowo-Wschodniej pod dominacjąZwiązku Socjalistycznych Republik Radzieckich w okresie zimnej wojny (1947–1991).
Nowy!!: Dialektyka i Blok wschodni · Zobacz więcej »
Bolszewicy
wojny domowej Bolszewicy – w latach 1903–1918 frakcja Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR), która na II Zjeździe tej partii w 1903 roku uznała się za większościową, swoich przeciwników nazwała mienszewikami.
Nowy!!: Dialektyka i Bolszewicy · Zobacz więcej »
Byt
Dwa krzesła – przykład bytów materialnych. Byt (gr. το ον to on lub ουσια ousia) – podstawowe pojęcie filozoficzne z dziedziny ontologii i metafizyki, mające na celu określenie stanu istnienia rzeczy jako elementu życia i wszechświata.
Nowy!!: Dialektyka i Byt · Zobacz więcej »
Chaïm Perelman
Chaïm Perelman (ur. 20 maja 1912 w Warszawie, zm. 22 stycznia 1984 w Brukseli) – belgijski logik i filozof prawa, urodzony w polskiej rodzinie pochodzenia żydowskiego.
Nowy!!: Dialektyka i Chaïm Perelman · Zobacz więcej »
Cyceron
Marek Tulliusz Cyceron, inaczej Marek Tulliusz CyceroNiekiedy w literaturze polskiej można również spotkać formy Ciceron lub Cicero.
Nowy!!: Dialektyka i Cyceron · Zobacz więcej »
Definicja
Definicja (z łac. definitio; od czas. definire: de + finire, „do końca, granicy”; od finis: granica, koniec) – wypowiedź o określonej budowie, w której informuje się o znaczeniu pewnego wyrażenia przez wskazanie innego wyrażenia oddającego sens sformułowania.
Nowy!!: Dialektyka i Definicja · Zobacz więcej »
Dialektyka oświecenia
Dialektyka oświecenia.
Nowy!!: Dialektyka i Dialektyka oświecenia · Zobacz więcej »
Dialektyka pana i niewolnika
Fenomenologii Ducha'' (1807 r.) Dialektyka pana i niewolnika – jeden z najważniejszych elementów systemu filozoficznego G.W.F. Hegla, opisany w Fenomenologii Ducha (w dziale Samowiedza).
Nowy!!: Dialektyka i Dialektyka pana i niewolnika · Zobacz więcej »
Diodor Kronos
Diodor Kronos (gr., III w p.n.e.) – starogrecki filozof, przedstawiciel szkoły megarejskiej.
Nowy!!: Dialektyka i Diodor Kronos · Zobacz więcej »
Doświadczenie
Azji raczej przez ''doświadczenie'' niż przez uczenie się na pamięć. Doświadczenie – powszechne pojęcie składające się z wiedzy lub umiejętności w obserwacjach pewnych rzeczy, wydarzeń, uzyskanych poprzez zaangażowanie w ujawnienie tych rzeczy lub wydarzeń.
Nowy!!: Dialektyka i Doświadczenie · Zobacz więcej »
Dogmat
Demre w Turcji Dogmat (gr. dógma)– termin pochodzący z języka greckiego, posiadający kilka różnych znaczeń, występujących w sferze religijnej, historycznej, politycznej czy filozoficznej,.
Nowy!!: Dialektyka i Dogmat · Zobacz więcej »
Doksa
Doksa – w filozofii starożytnej Grecji mniemanie, złudne lub niepewne przekonanie czy też poznanie, przeciwstawiane prawdzie czy pewnej i niepodważalnej wiedzy (episteme).
Nowy!!: Dialektyka i Doksa · Zobacz więcej »
Dowód nie wprost
Dowód nie wprost (dowód apagogiczny, dowód sokratejski, – sprowadzenie do sprzeczności, łac. contradictio in contrarium – zaprzeczenie przeciwieństwa, – sprowadzenie do niemożliwości) – forma dowodu logicznego, w którym z założenia o nieprawdziwości tezy wyprowadza się sprzeczność ze zdaniem prawdziwym (założenie nieprawdziwości twierdzenia prowadzi do sprzeczności), co pozwala przyjąć, że zaprzeczenie tezy jest fałszywe, a sama teza prawdziwa.
Nowy!!: Dialektyka i Dowód nie wprost · Zobacz więcej »
Dyskurs
Dyskurs („bieganie tam i z powrotem”) – pojęcie wywodzące się z językoznawstwa i oznaczające formę organizacji języka.
Nowy!!: Dialektyka i Dyskurs · Zobacz więcej »
Episteme
Turcji. Episteme – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę naukową.
Nowy!!: Dialektyka i Episteme · Zobacz więcej »
Epistemologia
Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.
Nowy!!: Dialektyka i Epistemologia · Zobacz więcej »
Erystyka
Erystyka – sztuka doprowadzania sporów do korzystnego rozwiązania bez względu na prawdę materialną.
Nowy!!: Dialektyka i Erystyka · Zobacz więcej »
Eudemos z Rodos
Eudemos z Rodos (przełom IV i III w. p.n.e.) – starogrecki lekarz, filozof i matematykEncyklopedia.
Nowy!!: Dialektyka i Eudemos z Rodos · Zobacz więcej »
Fasada
Lądku-Zdroju kościoła Wizytek w Warszawie modernizmu, zbudowane z marmuru i diorytu Fasada – główna, efektowna elewacja budynku, o szczególnie dużej dekoracyjności, często monumentalna, spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu, a przez to wyróżniająca się spośród pozostałych elewacji.
Nowy!!: Dialektyka i Fasada · Zobacz więcej »
Fenomenologia ducha
Fenomenologia ducha – jedno z najważniejszych dzieł filozoficznych G. W. F. Hegla i całej europejskiej historii filozofii, wydane w 1807 roku.
Nowy!!: Dialektyka i Fenomenologia ducha · Zobacz więcej »
Filozofia
Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.
Nowy!!: Dialektyka i Filozofia · Zobacz więcej »
Filozofia krytyczna (pojęcie)
Filozofia krytyczna – rozległy projekt badawczo-filozoficzny podjęty przez Immanuela Kanta w tzw.
Nowy!!: Dialektyka i Filozofia krytyczna (pojęcie) · Zobacz więcej »
Filozofia nowożytna
Emblemat mądrości, George Wither (1635) Filozofia nowożytna – okres w zachodniej filozofii – od renesansu aż do współczesności.
Nowy!!: Dialektyka i Filozofia nowożytna · Zobacz więcej »
Fizyka
400px Krakowie Fizyka (z, physis – „natura”) – podstawowa nauka przyrodnicza badająca najbardziej fundamentalne i uniwersalne właściwości materii i energii, ich przemiany oraz oddziaływania między nimi.
Nowy!!: Dialektyka i Fizyka · Zobacz więcej »
Francis Bacon (filozof)
Francis Bacon, 1.
Nowy!!: Dialektyka i Francis Bacon (filozof) · Zobacz więcej »
Francis Herbert Bradley
Francis Herbert Bradley (ur. 30 stycznia 1846, zm. 18 września 1924) – brytyjski filozof, idealista.
Nowy!!: Dialektyka i Francis Herbert Bradley · Zobacz więcej »
Fresk
''Św. Sebastian'' - fresk anonimowego XV-wiecznego artysty, Pinacoteca Nazionale, Ferrara, Włochy Bułgarii Pałacu w Kamieńcu Ząbkowickim Fresk (z – świeży) – technika malarstwa ściennego polegająca na malowaniu na mokrym tynku farbami odpornymi na alkaliczne działanie zawartego w zaprawie wapna.
Nowy!!: Dialektyka i Fresk · Zobacz więcej »
Friedrich Engels
Friedrich Engels (w wersji spolszczonej Fryderyk Engels; ur. 28 listopada 1820 w Wuppertalu, zm. 5 sierpnia 1895 w Londynie) – niemiecki filozof i socjolog.
Nowy!!: Dialektyka i Friedrich Engels · Zobacz więcej »
Galileusz
Galileusz, właśc.
Nowy!!: Dialektyka i Galileusz · Zobacz więcej »
Gaston Bachelard
Gaston Bachelard Gaston Bachelard (ur. 27 czerwca 1884, zm. 16 października 1962) – francuski filozof nauki i poezji, który mimo niskiego pochodzenia i samouctwa osiągnął największe zaszczyty w Akademii Francuskiej.
Nowy!!: Dialektyka i Gaston Bachelard · Zobacz więcej »
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (ur. 27 sierpnia 1770 w Stuttgarcie, zm. 14 listopada 1831 w Berlinie) – niemiecki filozof, twórca nowoczesnego systemu idealistycznego.
Nowy!!: Dialektyka i Georg Wilhelm Friedrich Hegel · Zobacz więcej »
Gieorgij Plechanow
Gieorgij Plechanow Gieorgij Walentynowicz Plechanow pseudonimy: N. Bieltow, A. Kirsanow, A. Wołgin, N. Kamienski, N, Andrejewicz (ur. w Gudałowce koło Lipiecka, zm. 30 maja 1918 w Terijokach) – rosyjski publicysta, filozof, rewolucjonista, działacz SDPRR, po rozłamie we frakcji mienszewików jako jeden z jej długoletnich przywódców, teoretyk marksizmu.
Nowy!!: Dialektyka i Gieorgij Plechanow · Zobacz więcej »
Giovanni Gentile
Giovanni Gentile Giovanni Gentile (ur. 30 maja 1875 w Castelvetrano, zm. 15 kwietnia 1944 we Florencji) – obok Benedetta Crocego najwybitniejszy filozof neoidealizmu włoskiego, twórca idealizmu aktualnego.
Nowy!!: Dialektyka i Giovanni Gentile · Zobacz więcej »
Gottfried Wilhelm Leibniz
Gottfried Wilhelm Leibniz, znany także pod nazwiskiem Leibnitz (ur. w Lipsku, zm. 14 listopada 1716 w Hanowerze) – niemiecki polihistor: prawnik, dyplomata, historyk i bibliotekarz, zajmujący się też filozofią, matematyką, fizykąteoretycznąi inżynieriąmechaniczną; doktor prawa i filozofii, przez większość kariery zatrudniony na dworze Księstwa Hanoweru.
Nowy!!: Dialektyka i Gottfried Wilhelm Leibniz · Zobacz więcej »
Gramatyka
Gramatyka – uporządkowany zbiór reguł językowych rządzących organizacjązdań, dyskursów, tekstów; innymi słowy zespół prawideł umożliwiających tworzenie złożonych jednostek językowych, ich składanie z jednostek elementarnych.
Nowy!!: Dialektyka i Gramatyka · Zobacz więcej »
Gustav Spangenberg
''Szkoła Arystotelesa'' Gustav Adolph Spangenberg (ur. 1 lutego 1828 w Hamburgu, zm. 19 listopada 1891 w Berlinie) – niemiecki malarz historyczny.
Nowy!!: Dialektyka i Gustav Spangenberg · Zobacz więcej »
Heglizm
Jakob Schlesinger, Portret Georga Wilhelma Friedricha Hegla, 1831. Pojęcie to używane jest w różnych znaczeniach.
Nowy!!: Dialektyka i Heglizm · Zobacz więcej »
Heraklit
Heraklit z Efezu (Herakleitos ho Ephesios), (ur. ok. 540 p.n.e., zm. ok. 480 p.n.e.) – presokratyczny filozof grecki, zaliczany do jońskich filozofów przyrody, urodzony w mieście Efez, w Jonii, u wybrzeży Azji Mniejszej.
Nowy!!: Dialektyka i Heraklit · Zobacz więcej »
Hipoteza
Hipoteza (gr. ὑπόθεσις hypóthesis – przypuszczenie) – zdanie, które podlega konfirmacji lub falsyfikacji.
Nowy!!: Dialektyka i Hipoteza · Zobacz więcej »
Humanizm
Leonardo da Vinci, ''Człowiek witruwiański'' Humanizm (z łac. humanus 'ludzki' i gr. ismos 'wiedza, nauka') – nurt filozoficzny lub światopogląd oparty na racjonalnym myśleniu, który wyraża się troskąo potrzeby, szczęście, godność i swobodny rozwój człowieka w jego środowiskach: społecznym i naturalnym.
Nowy!!: Dialektyka i Humanizm · Zobacz więcej »
Idealizm (filozofia)
Idealizm – pogląd, wedle którego świat dostępny ludzkim zmysłom nie jest całościąrzeczywistości.
Nowy!!: Dialektyka i Idealizm (filozofia) · Zobacz więcej »
Idealizm niemiecki
Idealizm niemiecki – filozofia nowożytna rozwijająca się w XIX wieku w Niemczech, jej głównymi przedstawicielami byli Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Johann Gottlieb Fichte i Friedrich Wilhelm Joseph Schelling.
Nowy!!: Dialektyka i Idealizm niemiecki · Zobacz więcej »
Immanuel Kant
Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.
Nowy!!: Dialektyka i Immanuel Kant · Zobacz więcej »
Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk
Pracownia Słownika Polszczyzny XVI w. PAN w Toruniu Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk (IBL PAN) – instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk powołany 24 lipca 1948, początkowo podległy Ministerstwu Oświaty, następnie Ministerstwu Szkół Wyższych i Nauki.
Nowy!!: Dialektyka i Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk · Zobacz więcej »
Jan z Salisbury
Jan z Salisbury (ur. ok. 1115 lub 1120 w Salisbury, zm. 25 października 1180 roku w Chartres) − angielski średniowieczny filozof, pisarz, uczony i historyk.
Nowy!!: Dialektyka i Jan z Salisbury · Zobacz więcej »
Jean-Paul Sartre
Jean-Paul Charles Aymard Sartre (ur. 21 czerwca 1905 w Paryżu, zm. 15 kwietnia 1980 tamże) – powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski.
Nowy!!: Dialektyka i Jean-Paul Sartre · Zobacz więcej »
Jerzy Axer
Jerzy Axer (ur. 18 kwietnia 1946 r. w Łodzi) – polski filolog klasyczny, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego, od 2022 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.
Nowy!!: Dialektyka i Jerzy Axer · Zobacz więcej »
Johann Gottlieb Fichte
Johann Gottlieb Fichte (ur. 19 maja 1762 w Rammenau, zm. 29 stycznia 1814 w Berlinie) – jeden z trzech (obok Friedricha Schellinga i Georga Hegla) wielkich filozofów niemieckiego klasycznego idealizmu.
Nowy!!: Dialektyka i Johann Gottlieb Fichte · Zobacz więcej »
Karl Marx
Karl Marx (pol. Karol Marks; ur. 5 maja 1818 w Trewirze, zm. 14 marca 1883 w Londynie) – niemiecki filozof, socjolog, ekonomista, historyk, dziennikarz i działacz rewolucyjny.
Nowy!!: Dialektyka i Karl Marx · Zobacz więcej »
Katedra
Katedra św. Szczepana w Wiedniu Katedra (kościół katedralny, biskupi; łac. ecclesia cathedralis, z gr., kathedra – krzesło, siedziba) – główny kościół diecezji, siedziba biskupa diecezjalnego.
Nowy!!: Dialektyka i Katedra · Zobacz więcej »
Katedra Notre-Dame w Laon
Katedra Notre-Dame w Laon (fr. Cathédrale Notre-Dame de Laon) – gotycka katedra w mieście Laon w regionie Pikardia, w departamencie Aisne w północno-zachodniej Francji; jedna z głównych świątyń diecezji Soissons (jest siedzibąbiskupa Laon).
Nowy!!: Dialektyka i Katedra Notre-Dame w Laon · Zobacz więcej »
Katedra Notre-Dame w Paryżu
Katedra Notre-Dame w 1860 roku. Wnętrze katedry. Jeden z witraży. Rozeta. Widok z boku. Notre-Dame de Paris – gotycka archikatedra w Paryżu.
Nowy!!: Dialektyka i Katedra Notre-Dame w Paryżu · Zobacz więcej »
Katedra w Chartres
Katedra w Chartres (fr. Cathédrale Notre-Dame de Chartres) – gotycka katedra pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, w Chartres, we Francji.
Nowy!!: Dialektyka i Katedra w Chartres · Zobacz więcej »
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II (łac. Catholica Universitas Lublinensis Ioannis Pauli II, skr. KUL, w latach 1918–1928 Uniwersytet Lubelski) – polski uniwersytet katolicki z siedzibąw Lublinie.
Nowy!!: Dialektyka i Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II · Zobacz więcej »
Komentarz (gatunek literacki)
Metamorfoz'' Owidiusza wraz z komentarzem na marginesie (1390−1400 r. n.e.) Komentarz – gatunek literatury użytkowej, w którym autor omawia, interpretuje i opatruje szczegółowymi uwagami oraz wyjaśnieniami dzieło innego autora.
Nowy!!: Dialektyka i Komentarz (gatunek literacki) · Zobacz więcej »
Konkluzja
W każdym rozumowaniu odnaleźć można następujące elementy: racja i następstwo, przesłanka i konkluzja (wniosek).
Nowy!!: Dialektyka i Konkluzja · Zobacz więcej »
Konsensus
Konsensus, konsens (od łac. consensus, czyli zgoda) – w wąskim rozumieniu synonim pojęcia określającego zgodę powszechnąmiędzy członkami danej społeczności.
Nowy!!: Dialektyka i Konsensus · Zobacz więcej »
Krytyka
grawiura Julio Ruelasa, ok. 1907. Krytyka (łac. criticus – osądzający) – analiza i ocena dobrych i złych stron z punktu widzenia określonych wartości (np. praktycznych, etycznych, poznawczych, naukowych, estetycznych, poprawnych) jako niezbędny element myślenia.
Nowy!!: Dialektyka i Krytyka · Zobacz więcej »
Krytyka czystego rozumu
Krytyka czystego rozumu (tytuł oryginału niem. Kritik der reinen Vernunft) – praca Immanuela Kanta, wydana po raz pierwszy w 1781 roku w Rydze (wydanie A), znacznie zmieniona w drugim wydaniu (wydanie B, 1787), uważana za jednąz najważniejszych prac w dziedzinie filozofii.
Nowy!!: Dialektyka i Krytyka czystego rozumu · Zobacz więcej »
Kwintylian
Kroniki norymberskiej), 1493. Pomnik Kwintyliana w Calahorra (Hiszpania) Marcus Fabius Quintilianus (ok. 35 – ok. 96) – rzymski retor i pedagog w dziedzinie teorii wymowy.
Nowy!!: Dialektyka i Kwintylian · Zobacz więcej »
Logika
Logika (gr. λόγος, logos – rozum, słowo, myśl) – nauka formalna o jasnym i ścisłym formułowaniu myśli, o regułach poprawnego rozumowania i uzasadniania twierdzeń.
Nowy!!: Dialektyka i Logika · Zobacz więcej »
Logika modalna
Logika modalna – teoria logiczna, która bada pojęcia możliwości, konieczności i ich wariantów.
Nowy!!: Dialektyka i Logika modalna · Zobacz więcej »
Luwr
Skrzydło Richelieu Widok z lotu ptaka Plan Luwru Leonarda da Vinci Luwr (fr. Louvre, Musée du Louvre) – dawny pałac królewski w Paryżu, obecnie muzeum sztuki.
Nowy!!: Dialektyka i Luwr · Zobacz więcej »
Marcjanus Kapella
Marcjanus Kapella lub Marcjan Kapella – żyjący na przełomie IV i V wieku prawnik oraz nauczyciel, pochodzący z rzymskiej prowincji Afryka.
Nowy!!: Dialektyka i Marcjanus Kapella · Zobacz więcej »
Maria Cytowska
Maria Cytowska (ur. 6 marca 1922 w Warszawie, zm. 14 listopada 2007 tamże) – polska filolog klasyczna, badaczka kultury antycznej i jej recepcji w literaturze polskiej oraz europejskiej; zasłużony wykładowca akademicki, tłumaczka i edytor literatury klasycznej oraz renesansowej (w tym pism Erazma z Rotterdamu).
Nowy!!: Dialektyka i Maria Cytowska · Zobacz więcej »
Marksizm
Marksizm, „socjalizm naukowy” – światopogląd polityczno-społeczno-gospodarczy wywodzący się z myśli Karola Marksa, a także, w mniejszym stopniu, Fryderyka Engelsa.
Nowy!!: Dialektyka i Marksizm · Zobacz więcej »
Materializm
Materializm – teoria filozoficzna, według której istnieje tylko materia.
Nowy!!: Dialektyka i Materializm · Zobacz więcej »
Materializm dialektyczny
Materializm dialektyczny, diamat – kierunek filozoficzny zapoczątkowany w II poł.
Nowy!!: Dialektyka i Materializm dialektyczny · Zobacz więcej »
Maurice Merleau-Ponty
Maurice Merleau-Ponty Maurice Merleau-Ponty (ur. 14 marca 1908 w Rochefort-sur-Mer, zm. 4 maja 1961 Paryżu) – francuski filozof, przedstawiciel fenomenologii i egzystencjalizmu.
Nowy!!: Dialektyka i Maurice Merleau-Ponty · Zobacz więcej »
Max Horkheimer
Max Horkheimer (ur. 14 lutego 1895 w Zuffenhausen, k. Stuttgartu, zm. 7 lipca 1973 w Norymberdze) – niemiecki filozof i socjolog.
Nowy!!: Dialektyka i Max Horkheimer · Zobacz więcej »
Mistrz
Mistrz – tytuł przyznawany osobie, która osiągnęła najwyższy stopień wiedzy lub umiejętności w danej dziedzinie; ciesząca się swoistym autorytetem i będąca wzorem do naśladowania (nauczyciel, guru) dzięki czemu posiada pozycję/stanowisko, które wyróżnia jąspośród ogółu.
Nowy!!: Dialektyka i Mistrz · Zobacz więcej »
Mowa (retoryka)
Cezara Maccariego. Palazzo Madama, siedziba włoskiego senatu w Rzymie. Mowa lub przemówienie, przemowa, niekiedy oracja – ustna wypowiedź, wygłaszana jako rzeczywisty i celowy komunikat językowy, wyrażający stanowisko, pogląd czy opinię mówcy lub osób, w imieniu których mówca przemawia.
Nowy!!: Dialektyka i Mowa (retoryka) · Zobacz więcej »
Nauki empiryczne
Nauki empiryczne, inaczej nauki indukcyjne – nauki klasyfikowane, będące wynikiem rozumowań indukcyjnych, stanowiące przeciwieństwo nauk dedukcyjnych, używających głównie rozumowań dedukcyjnych.
Nowy!!: Dialektyka i Nauki empiryczne · Zobacz więcej »
Naukoznawstwo
Radziecki znaczek z 1971 roku upamiętniający XIII Międzynarodowy Kongres Historii Nauki w Moskwie Naukoznawstwo – termin rozumiany dwojako.
Nowy!!: Dialektyka i Naukoznawstwo · Zobacz więcej »
Obiektywizm
Obiektywizm – stanowisko filozoficzne głoszące, że przedmiot poznania istnieje poza podmiotem poznającym i niezależnie od niego.
Nowy!!: Dialektyka i Obiektywizm · Zobacz więcej »
Opozycja (językoznawstwo)
Opozycja w językoznawstwie dotyczy zestawienia przeciwstawnych sobie elementów języka.
Nowy!!: Dialektyka i Opozycja (językoznawstwo) · Zobacz więcej »
Pierre Gassendi
Pierre Gassendi, Pierre Gassend (ur. 22 stycznia 1592 w Champtercier w Prowansji, zm. 24 października 1655 w Paryżu) – francuski filozof i astronom oraz duchowny katolicki.
Nowy!!: Dialektyka i Pierre Gassendi · Zobacz więcej »
Piotr Skarga
Tablica pamiątkowa w Krakowie Krypta ks. Piotra Skargi w kościele Świętych Piotra i Pawła w Krakowie Piotr Skarga herbu Pawęża, SJSkrót łac. SI Societas Iesu używany także SJ z ang. Society of Jesus lub TJ pol. Towarzystwo Jezusowe zob.
Nowy!!: Dialektyka i Piotr Skarga · Zobacz więcej »
Platon
Platon (Plátōn; ur. 424/423 p.n.e., zm. 348/347 p.n.e.) – filozof grecki, Ateńczyk, twórca tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.
Nowy!!: Dialektyka i Platon · Zobacz więcej »
Powszechna Encyklopedia Filozofii
Powszechna Encyklopedia Filozofii (PEF) – polska encyklopedia specjalistyczna wydana w dziesięciu tomach w latach 2000–2009 w Lublinie przez Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Nowy!!: Dialektyka i Powszechna Encyklopedia Filozofii · Zobacz więcej »
Prawda
Alegoria prawdy, marmurowa rzeźba w Ogrodzie Letnim, Sankt-Petersburg Prawda – według klasycznej definicji właściwość sądów polegająca na ich zgodności z faktycznym stanem rzeczy, których dotyczą.
Nowy!!: Dialektyka i Prawda · Zobacz więcej »
Prawdopodobieństwo
Prawdopodobieństwo – w znaczeniu potocznym, szansa na wystąpienie jakiegoś zdarzenia, natomiast w matematycznej teorii prawdopodobieństwa, rodzina miar służących do opisu częstości lub pewności tego zdarzenia.
Nowy!!: Dialektyka i Prawdopodobieństwo · Zobacz więcej »
Protagoras
Protagoras z Abdery (gr. Protagoras ho Abderites, ur. ok. 480 p.n.e., zm. ok. 410 p.n.e.) – grecki filozof, zaliczany do sofistów.
Nowy!!: Dialektyka i Protagoras · Zobacz więcej »
Przesłanka
Przesłanka – zdanie logiczne.
Nowy!!: Dialektyka i Przesłanka · Zobacz więcej »
Rachunek zdań
Rachunek zdań – dział logiki matematycznej badający związki między zmiennymi zdaniowymi (zdaniami) lub funkcjami zdaniowymi, utworzonymi za pomocąfunktorów zdaniotwórczych (spójników zdaniowych) ze zdań lub prostszych funkcji zdaniowych.
Nowy!!: Dialektyka i Rachunek zdań · Zobacz więcej »
Rafael Santi
Grób Rafaela w Panteonie ''Zaślubiny Marii z Józefem'' (1504) ''Młody mężczyzna z jabłkiem'' (1504) ''Św. Jerzy walczący ze smokiem'' (1505) ''Madonna ze szczygłem'' (1506) ''Francesco Alidosi'' (1510–1511) Papież Juliusz II'' (1511–1512) ''Portret Bindo Altoviti'' (1512–1515) ''Madonna Sykstyńska'' (1513–1516) Baltazara Castiglione'' (ok. 1515) ''Droga na Kalwarię'' (1516–1517) ''La Fornarina'' (1518–1519) Papież Leon X z kardynałami'' (1518) Przemienienie Pańskie'' (1517–1520) Rafael, właśc.
Nowy!!: Dialektyka i Rafael Santi · Zobacz więcej »
René Descartes
René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz, (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.
Nowy!!: Dialektyka i René Descartes · Zobacz więcej »
Retoryka
Justynian. Napis głosi: ''Retoryka (...) jest najcudowniejsząze wszystkich umiejętności''. Retoryka – sztuka budowania artystycznej, perswazyjnej wypowiedzi ustnej lub pisemnej, nauka o niej, refleksja teoretyczna, jak również wiedza o komunikacji słownej, obrazowej i zachowawczej pomiędzy autorem wypowiedzi a jej odbiorcami.
Nowy!!: Dialektyka i Retoryka · Zobacz więcej »
Romuald Turasiewicz
Romuald Turasiewicz (ur. 11 października 1930 w Bydgoszczy, zm. 31 stycznia 2005 w Krakowie) – filolog klasyczny, brat Adama; od 1976 profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1997 do 2002 profesor Katedry Filologii Klasycznej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego; od 1990 członek PAU.
Nowy!!: Dialektyka i Romuald Turasiewicz · Zobacz więcej »
Rozumowanie
Rozumowanie – proces myślowy polegający na uznaniu za prawdziwe danego przekonania lub zdania na mocy innego przekonania lub zdania uznanego za prawdziwe już uprzednio.
Nowy!!: Dialektyka i Rozumowanie · Zobacz więcej »
Rudolf Agricola (zm. 1485)
Rudolf Agricola Rudolf Agricola (lub Rodolphus Agricola Phrisius) (ur. 17 lutego 1444 w Baflo zm. 27 października 1485 w Heidelbergu) – holenderski pisarz nowołaciński, filolog, poeta, tłumacz, muzyk, jeden z najważniejszych humanistów przed Erazmem z Rotterdamu.
Nowy!!: Dialektyka i Rudolf Agricola (zm. 1485) · Zobacz więcej »
Rzeczywistość
Rzeczywistość – wszystko co istnieje.
Nowy!!: Dialektyka i Rzeczywistość · Zobacz więcej »
Søren Kierkegaard
Dom, w którym zmarł Kierkegaard Tablica pamiątkowa wywieszona na domu Grób Kierkegaarda Pomnik Kierkegaarda w Kopenhadze stworzony przez Louisa Hasselriisa Søren Aabye Kierkegaard (ur. 5 maja 1813 w Kopenhadze, zm. 11 listopada 1855 tamże) – duński filozof, poeta romantyczny i teolog, uznawany za jednego z prekursorów filozofii egzystencjalnej, zwłaszcza jej chrześcijańskiego nurtu; nazywany czasem „Sokratesem Północy”.
Nowy!!: Dialektyka i Søren Kierkegaard · Zobacz więcej »
Sofiści
Sofiści (lp. gr. σοφιστές „mędrzec” od σοφία „mądrość”) – wędrowni nauczyciele greccy przygotowujący uczniów do życia publicznego poprzez nauczanie retoryki, polityki, filozofii oraz etyki.
Nowy!!: Dialektyka i Sofiści · Zobacz więcej »
Sofizmat
Sofizmat (z gr. sóphisma – wybieg, wykręt), czyli sztuka „wykręcania kota ogonem”, jest to nazwa funkcjonująca w co najmniej trzech znaczeniach.
Nowy!!: Dialektyka i Sofizmat · Zobacz więcej »
Sokrates
Sokrates, (ur. 469 p.n.e. w Atenach, zm. 399 p.n.e. tamże) – grecki filozof starożytny.
Nowy!!: Dialektyka i Sokrates · Zobacz więcej »
Stanze Watykańskie
Stanze Watykańskie – reprezentacyjne apartamenty papieskie w północnym skrzydle Pałacu Watykańskiego.
Nowy!!: Dialektyka i Stanze Watykańskie · Zobacz więcej »
Starożytność
Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.
Nowy!!: Dialektyka i Starożytność · Zobacz więcej »
Stoicyzm
Stoicyzm – szkoła filozoficzna, która powstała jednocześnie z epikureizmem w końcu IV wieku p.n.e. i przetrwała aż do zamknięcia wszystkich szkół filozoficznych przez cesarza Justyniana w 529 roku.
Nowy!!: Dialektyka i Stoicyzm · Zobacz więcej »
Straton z Lampsaku
Straton z Lampsaku (ok. 335 p.n.e. - ok. 269 p.n.e.) – grecki filozof, perypatetyk, zainteresowany przede wszystkim fizyką.
Nowy!!: Dialektyka i Straton z Lampsaku · Zobacz więcej »
Sylogizm
Sylogizm (z – konkluzja, wniosek) – schemat wnioskowania na podstawie dwóch przesłanek, które zawierająwspólny element, a każdy element wniosku zawarty jest w dokładnie jednej przesłance.
Nowy!!: Dialektyka i Sylogizm · Zobacz więcej »
System
System (systema – rzecz złożona) – zespół wzajemnie powiązanych elementów realizujących jako całość założone cele.
Nowy!!: Dialektyka i System · Zobacz więcej »
System formalny
System formalny – język formuł (logiki) wraz ze zbiorem reguł wyprowadzania (wywodu) i zwykle zbiorem aksjomatów.
Nowy!!: Dialektyka i System formalny · Zobacz więcej »
Szkoła megarejska
Tebami. Szkoła megarejska, szkoła erystyków – szkoła filozoficzna w starożytnej Grecji, działająca w V w. p.n.e.). Zaliczana do mniejszych szkół sokratycznych.
Nowy!!: Dialektyka i Szkoła megarejska · Zobacz więcej »
Szkolnictwo jezuickie w Polsce
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pułtusku wraz z budynkiem Kolegium jezuitów w Pułtusku Kolegium jezuickiego w Toruniu Kolegium jezuitów w Kaliszu, 1858 Kolegium jezuitów w Poznaniu, 1833 Uniwersytet) oraz kościół św. Mikołaja we Lwowie Kolegium jezuickie w Stanisławowie (dziś: Iwano-Frankiwsk, budynek z lewej) Kolegium jezuitów w Sandomierzu Szkoły jezuickie – szkoły prowadzone przez zakon jezuitów, w Polsce od 1565 r. Pojawienie się kolegiów jezuickich (wraz z pijarskimi i teatyńskimi) było przełomem w dziedzinie edukacji.
Nowy!!: Dialektyka i Szkolnictwo jezuickie w Polsce · Zobacz więcej »
Sztuki wyzwolone
Herrady z Landsbergu (ok. 1180) Sztuki wyzwolone lub siedem sztuk wyzwolonych – system podstawowej, ogólnej i uniwersalnej edukacji ukształtowany w IV wieku przed Chrystusem, powszechnie stosowany w starożytnych Grecji i Rzymie, obejmujący nauczanie literatury i matematyki.
Nowy!!: Dialektyka i Sztuki wyzwolone · Zobacz więcej »
Temistios
Temistios (gr. Θεμίστιος, łac. Themistius) z Paflagonii (ur. ok. 317, zm. w 388) – grecki filozof i retor, wykładowca w założonej przez Konstantyna szkole w Konstantynopolu.
Nowy!!: Dialektyka i Temistios · Zobacz więcej »
Teofrast z Eresos
''Historia plantarum'', 1549 Teofrast z Eresos (Theophrastos), (ok. 370–287 p.n.e.) – grecki uczony i filozof.
Nowy!!: Dialektyka i Teofrast z Eresos · Zobacz więcej »
Teoria nazw
Teoria nazw – dział logiki formalnej, obejmujący logiczne schematy wnioskowania, w których występujązmienne nazwowe i funktory zdaniotwórcze od argumentów nazwowych; bada budowę nazw i strukturę prostych zdań zawierających nazwy.
Nowy!!: Dialektyka i Teoria nazw · Zobacz więcej »
Termin
Termin – element słownictwa charakterystyczny dla określonej dziedziny wiedzy lub działalności ludzkiej, używany w odniesieniu do obiektów i pojęć właściwych dla tego obszaru w sposób – w założeniu – ścisły, precyzyjny i jednoznaczny.
Nowy!!: Dialektyka i Termin · Zobacz więcej »
Teza
Teza (gr. θέσις – ’umieszczenie, rozmieszczenie, złożenie, kompozycja’, od τίθημι – ’umieścić, położyć, kłaść, postawić’) – twierdzenie, dla którego przedstawia się uzasadnienie.
Nowy!!: Dialektyka i Teza · Zobacz więcej »
Theodor Adorno
Theodor W. Adorno, właśc.
Nowy!!: Dialektyka i Theodor Adorno · Zobacz więcej »
Topika
Bibliotece opactwa św. Galla pod sygnaturą818, pagina 253. Topika – nauka zajmująca się wynajdywaniem, analizą, klasyfikacjąi zastosowaniem toposów, czyli miejsc wspólnych (komunałów), używanych podczas argumentacji lub refutacji w wypowiedzi albo dyskusji.
Nowy!!: Dialektyka i Topika · Zobacz więcej »
Topiki (Arystoteles)
mały Topiki to dzieło dotyczące problematyki języka i właściwego znaczenia słów.
Nowy!!: Dialektyka i Topiki (Arystoteles) · Zobacz więcej »
Topos
bibliotece opactwa św. Galla pod sygnaturą818, pagina 253 Topos lub miejsce wspólne, w dawniejszych polskich pracach niekiedy komunał – twierdzenie przyjmowane w danej kulturze bez dowodu, będące podstawąargumentacji (według definicji dialektycznej); gotowy do użycia, powszechnie znany argument, o dużej sile perswazyjnej, który można zastosować do udowadniania dowolnej tezy podczas wypowiedzi (według definicji retorycznej); ponadczasowy konstant w literaturze, przejawiający się w tożsamych znakach, motywach i sformułowaniach (według definicji literackiej)W polskiej literaturze naukowej występujądwie formy mianownika liczby mnogiej: toposy lub topoi.
Nowy!!: Dialektyka i Topos · Zobacz więcej »
Twierdzenie
Twierdzenie – sformalizowana wypowiedź sądu, stosowana we wszystkich naukach ścisłych, składająca się z dwóch zbiorów zdań, które łączy relacja implikacji.
Nowy!!: Dialektyka i Twierdzenie · Zobacz więcej »
Uniwersytet
Rafaela Uniwersytet Boloński, XIV wiek Uniwersytet („ogół nauczycieli i uczniów”) – najstarszy rodzaj uczelni o charakterze nietechnicznym, której celem jest przygotowanie kadr pracowników naukowych oraz kształcenie wykwalifikowanych pracowników.
Nowy!!: Dialektyka i Uniwersytet · Zobacz więcej »
Uniwersytet Paryski
Uniwersytet Paryski – francuski uniwersytet w Paryżu, popularnie zwany Sorboną.
Nowy!!: Dialektyka i Uniwersytet Paryski · Zobacz więcej »
Wariabilizm
Wariabilizm (od łac. variabilis zmienny) – pogląd filozoficzny, według którego rzeczywistość jest zmienna, dobrze oddaje to myśl Heraklita z Efezu wszystko płynie (gr. παντα ρει, panta rhei).
Nowy!!: Dialektyka i Wariabilizm · Zobacz więcej »
Wenecja
Wenecja – miasto i gmina na północy Włoch nad Morzem Adriatyckim, stolica regionu Wenecja Euganejska.
Nowy!!: Dialektyka i Wenecja · Zobacz więcej »
Wiedeń
Wiedeń (niem. Wien) – stolica i największe miasto w Austrii położone w północno-wschodniej części kraju, nad Dunajem oraz miasto statutarne tworzące jednocześnie odrębny kraj związkowy.
Nowy!!: Dialektyka i Wiedeń · Zobacz więcej »
Wiedza
Bibliotece Celsusa w Efezie Wiedza – termin używany powszechnie, istnieje wiele definicji tego pojęcia.
Nowy!!: Dialektyka i Wiedza · Zobacz więcej »
Wielki post
Wielki post (lub Tempus Quadragesimae – dosł. czas czterdziestnicy; cs. czetyriediesiatnica) – czas pokuty przygotowujący do przeżycia najważniejszych dla chrześcijan świąt wielkanocnych.
Nowy!!: Dialektyka i Wielki post · Zobacz więcej »
William z Sherwood
William z Sherwood (ur. 1190, zm. 1249) – średniowieczny logik angielski i nauczyciel.
Nowy!!: Dialektyka i William z Sherwood · Zobacz więcej »
Wnioskowanie
Wnioskowanie – jedna z najbardziej podstawowych odmian rozumowania obok sprawdzania, dowodzenia i wyjaśniania.
Nowy!!: Dialektyka i Wnioskowanie · Zobacz więcej »
Wnioskowanie entymematyczne
Wnioskowanie entymematyczne, także entymemat lub entymem (z gr. ἐν θυμῶ – w umyśle) – takie wnioskowanie dedukcyjne, w którym została przemilczana któraś z przesłanek.
Nowy!!: Dialektyka i Wnioskowanie entymematyczne · Zobacz więcej »
Wojciech Chudy
Wojciech Chudy (ur. 8 grudnia 1947 w Dąbrowie, zm. 15 marca 2007 w Lublinie) – polski filozof, personalista, etyk, pedagog.
Nowy!!: Dialektyka i Wojciech Chudy · Zobacz więcej »
Wypowiedź
Wypowiedź lub wypowiedzenie, niekiedy stanowisko lub oświadczenie – ustny lub pisemny, rzeczywisty komunikat językowy wyrażający stanowisko, pogląd czy opinię autora.
Nowy!!: Dialektyka i Wypowiedź · Zobacz więcej »
Zdanie
Zdanie – w językoznawstwie termin ten oznacza wypowiedzenie służące do zakomunikowania jakiejś treści i podlegające ograniczeniom formalnym.
Nowy!!: Dialektyka i Zdanie · Zobacz więcej »
Zenon z Elei
Zenon z Elei (Zḗnōn ho Eleátēs; ur. ok. 490 p.n.e., zm. ok. 430 p.n.e.) – filozof grecki.
Nowy!!: Dialektyka i Zenon z Elei · Zobacz więcej »
Związek przyczynowy
Związek przyczynowy (zw. też związkiem przyczynowo-skutkowym) – jedna z przesłanek odpowiedzialności, obok bezprawności (działania lub zaniechania niezgodnego z prawem) i szkody (materialnej lub niematerialnej).
Nowy!!: Dialektyka i Związek przyczynowy · Zobacz więcej »
