60 kontakty: Absolutna wielkość gwiazdowa, Błękitny karzeł, Błękitny maruder, Błękitny nadolbrzym, Błękitny olbrzym, Betelgeza, Biały karzeł, Brązowy karzeł, Ciąg główny, Ciśnienie, Ciśnienie atmosferyczne, Czarna dziura, Czarny karzeł, Czerwony karzeł, Czerwony olbrzym, Diagram Hertzsprunga-Russella, Energia potencjalna, Galaktyka, Gaz, Gaz doskonały, Gęstość, Globula Boka, Granica Chandrasekhara, Grawitacja, Gwiazda, Gwiazda dziwna, Gwiazda neutronowa, Gwiazda podwójna, Gwiazda zmienna, Hel (pierwiastek), Hiperolbrzym, Jasność Słońca, Język angielski, Kelwin, Masa Słońca, Materia (fizyka), Mgławica planetarna, Nadolbrzym, Neutrino, Neutron, Nowa klasyczna, Obłok międzygwiazdowy, Obłok molekularny, Ogólna teoria względności, Pair instability supernova, Promieniowanie, Promieniowanie elektromagnetyczne, Protogwiazda, Proxima Centauri, Pył kosmiczny, ..., Równanie Clapeyrona (stan gazu doskonałego), Reakcja termojądrowa, Reguła Pauliego, Rok świetlny, Słońce, Supernowa, Temperatura, Wielki Obłok Magellana, Wodór, Zapadanie grawitacyjne. Rozwiń indeks (10 jeszcze) »
Absolutna wielkość gwiazdowa
Absolutna wielkość gwiazdowa – obserwowana wielkość gwiazdowa (a zatem wyrażona w magnitudo), jakąmiałby obiekt oglądany z pewnej ustalonej odległości przy braku pochłaniania światła w przestrzeni międzygwiezdnej.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Absolutna wielkość gwiazdowa · Zobacz więcej »
Błękitny karzeł
Błękitny karzeł – hipotetyczna gwiazda powstała z czerwonego karła, kiedy ten wyczerpie większość paliwa wodorowego.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Błękitny karzeł · Zobacz więcej »
Błękitny maruder
Błękitni maruderzy (zaznaczeni żółtąobwódką) wśród innych obiektów w gromadzie kulistej NGC 104 (47 Tucanae). Zdjęcie z prawej zrobione przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Błękitni maruderzy – gwiazdy, które sąznacznie gorętsze i bardziej błękitne, niż inne gwiazdy gromady o tej samej jasności, przez co wydająsię znacznie młodsze.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Błękitny maruder · Zobacz więcej »
Błękitny nadolbrzym
Porównanie rozmiarów Słońca i błękitnego nadolbrzyma (Rigel) Błękitny nadolbrzym (lub niebieski nadolbrzym) – gwiazda o typie widmowym O lub B należąca do I klasy jasności.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Błękitny nadolbrzym · Zobacz więcej »
Błękitny olbrzym
Porównanie rozmiarów Słońca i błękitnego olbrzyma (Alnitak) Błękitny olbrzym (lub niebieski olbrzym) – gwiazda o typie widmowym O lub B należąca do III klasy jasności.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Błękitny olbrzym · Zobacz więcej »
Betelgeza
Betelgeza (Betelgeuse, Alfa Orionis) – czerwony nadolbrzym w gwiazdozbiorze Oriona, dziewiąta pod względem jasności gwiazda na nocnym niebie (+0,45).
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Betelgeza · Zobacz więcej »
Biały karzeł
Biały karzeł – niewielki (rzędu rozmiarów Ziemi) obiekt astronomiczny składający się ze zdegenerowanej materii, emitujący m.in.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Biały karzeł · Zobacz więcej »
Brązowy karzeł
54 Psc B, sfotografowane przez Kosmiczny Teleskop Spitzera Brązowy karzeł – obiekt gwiazdopodobny o masie zbyt małej (poniżej ok. 8% masy Słońca – 80 mas Jowisza), by mogły zachodzić w nim reakcje przemiany wodoru w hel, które sągłównym źródłem energii gwiazd ciągu głównego.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Brązowy karzeł · Zobacz więcej »
Ciąg główny
typem widmowym dla gwiazd ciągu głównego. Zmiany barwy od czerwieni ku błękitowi (od lewej do prawej) związane sąze wzrostem temperatury fotosfery. Ciąg główny – pas przebiegający wzdłuż krzywej na diagramie Hertzsprunga-Russella, w którym zgrupowana jest większość gwiazd z okolic Słońca.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Ciąg główny · Zobacz więcej »
Ciśnienie
Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni, podzielona przez powierzchnię, na jakąona działa, co przedstawia zależność: gdzie: W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcjąobjętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako parametr stanu.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Ciśnienie · Zobacz więcej »
Ciśnienie atmosferyczne
Barometr sprężynowy (aneroid) – przyrząd do pomiaru ciśnienia powietrza Ciśnienie atmosferyczne – ciśnienie w atmosferze Ziemi oraz innych planet„Encyklopedia fizyki” praca zbiorowa PWN 1973 t. I s. 263.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Ciśnienie atmosferyczne · Zobacz więcej »
Czarna dziura
Teleskopem Horyzontu Zdarzeń. naszej galaktyki - obraz z Teleskopu Horyzontu Zdarzeń Drogi Mlecznej. Czarna dziura – obszar czasoprzestrzeni, którego z uwagi na wpływ grawitacji, nic – łącznie ze światłem i informacją– nie może opuścić.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Czarna dziura · Zobacz więcej »
Czarny karzeł
Czarny karzeł – hipotetyczna gwiazda zdegenerowana powstająca, kiedy biały karzeł wypala się całkowicie i nie może emitować już promieniowania elektromagnetycznego Według obecnie akceptowanych teorii, gwiazda z czerwonego olbrzyma ewoluuje do stadium białego karła.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Czarny karzeł · Zobacz więcej »
Czerwony karzeł
Proxima Centauri, najbliższy czerwony karzeł, sfotografowany przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a Czerwony karzeł – gwiazda ciągu głównego późnego typu widmowego (K, M, rzadko L).
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Czerwony karzeł · Zobacz więcej »
Czerwony olbrzym
Budowa wewnętrzna żółtych karłów typu Słońca i czerwonych olbrzymów (właściwąskalę rozmiarów ukazuje wstawka w prawym dolnym rogu). Czerwony olbrzym – gwiazda o stosunkowo niewielkiej masie (od 0,5 do ok. 8–10 mas Słońca), będąca na schyłkowym etapie ewolucji.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Czerwony olbrzym · Zobacz więcej »
Diagram Hertzsprunga-Russella
Diagram Hertzsprunga-Russella (H-R) – wykres klasyfikujący gwiazdy.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Diagram Hertzsprunga-Russella · Zobacz więcej »
Energia potencjalna
prądnic w energię elektrycznąGdy łucznik napina łuk, wykonuje pracę; energia biochemiczna łucznika zamienia się w energię potencjalnąsprężystości w zgiętej części łuku. Gdy cięciwa zostaje puszczona, działa ona siłąna strzałę i wykonuje na niej pracę. W ten sposób energia potencjalna łuku jest przemieniana w energię kinetycznąstrzały Pole grawitacyjne Ziemi dla dużych odległości jest polem centralnym Energia potencjalna – energia, jakąma ciało lub układ ciał w zależności od położenia ciała (układu ciał) w przestrzeni.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Energia potencjalna · Zobacz więcej »
Galaktyka
Galaktyka Czarne Oko Galaktyka karłowata Galaktyka (z gr. γάλα, gála – mleko) – duży, grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Galaktyka · Zobacz więcej »
Gaz
Gaz – stan skupienia materii, w którym ciało fizyczne łatwo zmienia kształt i zajmuje całądostępnąmu przestrzeń.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gaz · Zobacz więcej »
Gaz doskonały
Gaz doskonały, gaz idealny – abstrakcyjny, matematyczny model fizyczny gazu, spełniający następujące warunki.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gaz doskonały · Zobacz więcej »
Gęstość
Gęstość, masa właściwa – stosunek masy pewnej ilości substancji do zajmowanej przez niąobjętości.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gęstość · Zobacz więcej »
Globula Boka
Globula Boka w IC 2944 („Biegnący kurczak”) Globula Boka (Mgławica Boka) (łac. globulus – kulka) – rodzaj ciemnej mgławicy, składającej się z gęstego pyłu i gazu, w których ma miejsce proces tworzenia się gwiazd.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Globula Boka · Zobacz więcej »
Granica Chandrasekhara
Granica Chandrasekhara (od nazwiska indyjskiego astrofizyka Subrahmanyana Chandrasekhara) – maksymalna masa białego karła równa około 3·1030 kg, czyli 1,44 masy Słońca.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Granica Chandrasekhara · Zobacz więcej »
Grawitacja
Upuszczenie młotka i piór: astronauta David Scott (z misji Apollo 15) na Księżycu przedstawiający legendarny eksperyment Galileusza Grawitacja, ciążenie powszechne – zjawisko fizyczne polegające na wzajemnym przyciąganiu się wszystkich ciał – wszelkich mas i innych postaci energii.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Grawitacja · Zobacz więcej »
Gwiazda
ultrafiolecie Drogi Mlecznej. Gwiazda – kuliste ciało niebieskie, stanowiące skupisko powiązanej grawitacyjnie materii.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gwiazda · Zobacz więcej »
Gwiazda dziwna
Gwiazda kwarkowa – hipotetyczny typ gwiazdy, zawierający plazmę kwarkowo-gluonową.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gwiazda dziwna · Zobacz więcej »
Gwiazda neutronowa
Mgławicy Kraba Gwiazda neutronowa – gwiazda zdegenerowana powstała w wyniku ewolucji gwiazd o dużych masach (ok. 8–10 mas Słońca).
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gwiazda neutronowa · Zobacz więcej »
Gwiazda podwójna
Łabędzia Animacja przedstawiająca układ dwóch gwiazd o podobnych masach, krążąone po orbitach eliptycznych wokół środka masy układu (oznaczonego czerwonym krzyżem) Gwiazda podwójna – układ dwóch gwiazd leżących (optycznie lub fizycznie) blisko siebie.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gwiazda podwójna · Zobacz więcej »
Gwiazda zmienna
Gwiazda zmienna – gwiazda, która w znaczący sposób zmienia swojąjasność.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Gwiazda zmienna · Zobacz więcej »
Hel (pierwiastek)
Hel (He) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 2, z grupy helowców (gazów szlachetnych) w układzie okresowym.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Hel (pierwiastek) · Zobacz więcej »
Hiperolbrzym
największych znanych gwiazd Hiperolbrzymy – najjaśniejsze i największe gwiazdy mające klasę jasności 0.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Hiperolbrzym · Zobacz więcej »
Jasność Słońca
Jasność Słońca – używana w astronomii pozaukładowa jednostka miary używana do określania jasności gwiazd.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Jasność Słońca · Zobacz więcej »
Język angielski
Wielkiej Brytanii symbolizujące język angielski ikona symbolizująca język angielski według standardu ISO 639-1 Język angielski, angielszczyzna (ang.) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich, powszechnie używany w Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych oraz w wielu byłych koloniach i dominiach, m.in.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Język angielski · Zobacz więcej »
Kelwin
150px Kelwin – jednostka temperatury w układzie SI, oznaczana symbolem K. Nazwa pochodzi od brytyjskiego fizyka Williama Thomsona, lorda Kelvina.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Kelwin · Zobacz więcej »
Masa Słońca
Masa Słońca M☉ – pozaukładowa jednostka używana w astronomii do określania mas obiektów astronomicznych (gwiazd, gromad, galaktyk itp.). Masa Słońca wynosi M_.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Masa Słońca · Zobacz więcej »
Materia (fizyka)
Skały jako przykład materii W fizyce termin materia ma kilka znaczeń.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Materia (fizyka) · Zobacz więcej »
Mgławica planetarna
Cztery mgławice planetarne – Henize 2-47 (u góry po lewej), IC 4593 (u góry po prawej), NGC 5307 (u dołu po lewej) i NGC 5315 (u dołu po prawej). Mgławica planetarna – obłok gazu i pyłu powstałego z zewnętrznych warstw gwiazdy kończącej etap syntezy jądrowej we wnętrzu.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Mgławica planetarna · Zobacz więcej »
Nadolbrzym
Nadolbrzym – rodzaj gwiazdy o skrajnie wielkiej masie i rozmiarach: od około 10 do 50 mas Słońca i promieniu dochodzącym nawet do ponad 1500 promieni Słońca.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Nadolbrzym · Zobacz więcej »
Neutrino
pionu (''π-meson''). Neutrino (ν) – cząstka elementarna należąca do leptonów.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Neutrino · Zobacz więcej »
Neutron
beta minus ładunki kolorowe przenoszone przez gluony. Każdy kwark może występować w trzech odmianach: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Kolory nie sąna stałe przyporządkowane do pojedynczych kwarków, ponieważ między kwarkami zachodzi wymiana kolorów w oddziaływaniach silnych za pośrednictwem gluonów. Gluony jako nośniki oddziaływania silnego, mająładunki podwójne: jeden kolor i jeden antykolor. Gdy kwark emituje lub pochłania gluon, wtedy jego kolor musi ulec zmianie, aby zachować ładunek kolorowy. Kwarki w neutronie wysyłająi pochłaniajągluony tak często, że nie ma możliwości zaobserwowania koloru pojedynczego kwarka Neutron (z, obojętny) – cząstka subatomowa występująca w jądrach atomowych.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Neutron · Zobacz więcej »
Nowa klasyczna
Nowa w Galaktyce Andromedy HST Nowa klasyczna (ang. classical nova) – gwiazda wybuchowa, w rzeczywistości ciasny układ podwójny złożony z białego karła i gwiazdy ciągu głównego lub nieco odewoluowanej gwiazdy.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Nowa klasyczna · Zobacz więcej »
Obłok międzygwiazdowy
mgławicy. Obłok międzygwiazdowy – lokalne zagęszczenia gazu i pyłu w ośrodku międzygwiazdowym, głównym budulcem obłoków jest wodór.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Obłok międzygwiazdowy · Zobacz więcej »
Obłok molekularny
Mgławicy w Kilu. W pobliżu widać nowo powstałe gwiazdy, których obraz jest poczerwieniony przez wybiórczo rozproszone niebieskie światło na dominującym pyle. Obraz na zdjęciu rozciąga się na przestrzeni około 2 lat świetlnych. Wykonane przez orbitujący Kosmiczny Teleskop Hubble’a w 1999 roku. Spitzera) Obłok molekularny – rodzaj obłoku międzygwiazdowego, w którym gęstość wodoru jest wystarczająco duża, a temperatura odpowiednio niska, aby formowały się molekuły wodoru H2.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Obłok molekularny · Zobacz więcej »
Ogólna teoria względności
Albert Einstein – twórca ogólnej teorii względności Merkurego – zjawisko wyjaśnione przez teorię Einsteina Eddingtona potwierdzającej OTW Krzyż Einsteina – obraz stworzony przez soczewkowanie grawitacyjne Ogólna teoria względności (OTW) – teoria ciążenia autorstwa Alberta Einsteina, ogłoszona w 1915 rokuwtedy Einstein wyłożył jej równania w siedzibie Pruskiej Akademii Nauk.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Ogólna teoria względności · Zobacz więcej »
Pair instability supernova
Pair-instability supernova (supernowa powstająca z powodu niestabilności kreacji par) – odmiana supernowej powstająca w wyniku zachwiania równowagi hydrostatycznej gwiazdy wywołanej kreacjąpar w jej jądrze.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Pair instability supernova · Zobacz więcej »
Promieniowanie
Promień lasera skierowany z obserwatorium do Księżyca, w celu zmierzenia odległości promieniowania jonizującego Promieniowanie, radiacja – rodzaj strumienia cząstek lub niektórych innych fal, a także proces ich wysyłania (emisji).
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Promieniowanie · Zobacz więcej »
Promieniowanie elektromagnetyczne
Promieniowanie elektromagnetyczne (fala elektromagnetyczna) – rozchodzące się w przestrzeni zaburzenie pola elektromagnetycznego.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Promieniowanie elektromagnetyczne · Zobacz więcej »
Protogwiazda
globuli Boka Protogwiazda – bardzo młoda gwiazda, zbierająca masę z obłoku molekularnego i zapadająca się na skutek grawitacji, zanim zacznie emitować światło.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Protogwiazda · Zobacz więcej »
Proxima Centauri
Pozycja gwiazdy Proxima Centauri na niebie południowym Orbita Proxima Centauri na niebie południowym Proxima Centauri (– najbliższa) – gwiazda typu czerwony karzeł, znajdująca się około 4,24 lat świetlnych (40 bilionów km) od Ziemi, w gwiazdozbiorze Centaura.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Proxima Centauri · Zobacz więcej »
Pył kosmiczny
Porowaty chondryt – drobina pyłu międzyplanetarnego Pył kosmiczny – materia wypełniająca przestrzeń kosmicznązłożona z cząstek o wielkości od kilku atomów do 0,1 μm średnicy.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Pył kosmiczny · Zobacz więcej »
Równanie Clapeyrona (stan gazu doskonałego)
Izotermy gazu doskonałego. Zakrzywione linie reprezentujązależność pomiędzy ciśnieniem (na osi pionowej) a objętością(na osi poziomej) dla idealnego gazu w różnych temperaturach: linie, które sądalej od początku (czyli linie, które sąbliżej prawego górnego rogu wykresu) reprezentująwyższe temperatury. Równanie Clapeyrona, równanie stanu gazu doskonałego – równanie stanu opisujące związek pomiędzy temperaturą, ciśnieniem i objętościągazu doskonałego, a w sposób przybliżony opisujące gazy rzeczywiste.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Równanie Clapeyrona (stan gazu doskonałego) · Zobacz więcej »
Reakcja termojądrowa
helu-4, neutronu i energii energii kinetycznej cząstek alfa Reakcja termojądrowa, synteza jądrowa lub fuzja jądrowa – zjawisko polegające na złączeniu się dwóch lżejszych jąder w jedno cięższe.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Reakcja termojądrowa · Zobacz więcej »
Reguła Pauliego
Reguła Pauliego, zwana też zakazem Pauliego, czasem też zasadąPauliego lub prawem Pauliego – została zaproponowana przez Wolfganga Pauliego w 1925 dla wyjaśnienia zachowania się fermionów, czyli cząstek o spinie połówkowym.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Reguła Pauliego · Zobacz więcej »
Rok świetlny
Rok świetlny – jednostka odległości stosowana w astronomii.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Rok świetlny · Zobacz więcej »
Słońce
Słońce (łac. Sol, gr. Ἥλιος, trb. Hḗlios; symbol: ☉) – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety tego układu, planety karłowate oraz małe ciała Układu Słonecznego.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Słońce · Zobacz więcej »
Supernowa
Mgławica pozostała po „Gwieździe Keplera”, SN 1604 Supernowa w NGC 6946 Supernowa – termin określający kilka rodzajów kosmicznych eksplozji powodujących powstanie na niebie niezwykle jasnego obiektu, który już po kilku tygodniach lub miesiącach staje się niemal niewidoczny.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Supernowa · Zobacz więcej »
Temperatura
helu przedstawiony jest proporcjonalnie do odległości między cząsteczkami jakie sąprzy ciśnieniu 136 atmosfer. Prędkość ruchu, odpowiadająca temperaturze pokojowej, została spowolniona dwa biliony razy lub odpowiada temperaturze 0,0003 K. Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Temperatura · Zobacz więcej »
Wielki Obłok Magellana
Zdjęcie podczerwone Wielkiego Obłoku Magellana (ESA/NASA/JPL-Caltech/STScI) Wielki Obłok Magellana – największa galaktyka satelitarna położona w pobliżu Drogi Mlecznej.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Wielki Obłok Magellana · Zobacz więcej »
Wodór
Wodór (H) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Wodór · Zobacz więcej »
Zapadanie grawitacyjne
Schemat mechanizmu zapadania grawitacyjnego gwiazdy. Zapadanie grawitacyjne, kolaps – zjawisko kurczenia się skupisk materii pod wpływem siły grawitacji.
Nowy!!: Ewolucja gwiazd i Zapadanie grawitacyjne · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Cykl życia gwiazdy, Stadia rozwoju gwiazdy.