Szybszy dostęp niż przeglądarce!
49 kontakty: Ajjubidzi, Aleksander Macedoński, Anatomia, Andrzej Michałek, Anglosasi, Arystoteles, Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.), Bitwa pod Leuktrami, Bitwa pod Magnezją, Bitwa pod Pydną, Epaminondas, Epoka hellenistyczna, Falanga (ujednoznacznienie), Filip II Macedoński, Hełm, Hoplici, Hoplon, Kleombrotos I, Kości palców, Krzysztof Zieliński (lekarz), Legion, Manipuł, Normanowie, Oskrzydlenie, Oszczep (broń), Piechota, Polis, Proca, Sarisa, Schiltron, Skrzydło (sztuka wojenna), Sparta (polis), Starożytna Grecja, Starożytna Macedonia, Starożytny Bliski Wschód, Sumerowie, Syntagma (starożytność), Szereg (wojsko), Szyk bojowy, Tarcza (uzbrojenie), Teby (Grecja), Testudo (szyk), Timurydzi, Włócznia, Wikingowie, Xiphos, 168 p.n.e., 190 p.n.e., 197 p.n.e..
Ajjubidzi
Ajjubidzi – sunnicka dynastia pochodzenia kurdyjskiego, panująca w różnych regionach Bliskiego Wschodu od roku 1174 do roku 1342, u szczytu potęgi na przełomie XII i XIII wieku rządząca w Egipcie, Lewancie, Al-Dżazirze i Jemenie.
Nowy!!: Falanga i Ajjubidzi · Zobacz więcej »
Aleksander Macedoński
Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości.
Nowy!!: Falanga i Aleksander Macedoński · Zobacz więcej »
Anatomia
Anatomia (z gr. anatomē „sekcja (zwłok), krajanie” od anatémnein „pociąć”) – dział biologii, nauka zajmująca się badaniem budowy organizmów.
Nowy!!: Falanga i Anatomia · Zobacz więcej »
Andrzej Michałek
Andrzej Michałek (ur. 6 stycznia 1962, zm. 29 sierpnia 2007 w Elblągu) – polski historyk, bronioznawca, rysownik i pisarz.
Nowy!!: Falanga i Andrzej Michałek · Zobacz więcej »
Anglosasi
Brytanii ok. 400-500 r. Anglosaski hełm paradny Anglosasi – plemiona wywodzące się z terenu obecnych Niemiec i Skandynawii, takie jak Anglowie, Sasi i Jutowie.
Nowy!!: Falanga i Anglosasi · Zobacz więcej »
Arystoteles
Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.
Nowy!!: Falanga i Arystoteles · Zobacz więcej »
Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.)
Bitwa pod Kynoskefalaj – decydujące starcie drugiej wojny macedońskiej, które miało miejsce w maju roku 197 p.n.e.
Nowy!!: Falanga i Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.) · Zobacz więcej »
Bitwa pod Leuktrami
Bitwa pod Leuktrami – starcie zbrojne, które miało miejsce w lipcu roku 371 p.n.e. pomiędzy wojskami tebańskimi wodza Epaminondasa a armiąspartańskądowodzonąprzez króla Kleombrotosa.
Nowy!!: Falanga i Bitwa pod Leuktrami · Zobacz więcej »
Bitwa pod Magnezją
Bitwa pod Magnezją– starcie zbrojne, które miało miejsce w grudniu 190 p.n.e. (niekiedy datowane na styczeń 189 p.n.e.) podczas wojny Rzymu z syryjskim królem Antiochem III Wielkim.
Nowy!!: Falanga i Bitwa pod Magnezją · Zobacz więcej »
Bitwa pod Pydną
Bitwa pod Pydną– starcie zbrojne, które miało miejsce 22 czerwca 168 p.n.e. pomiędzy armiąrzymskąpod wodząEmiliusza Paulusa a Macedończykami króla Perseusza.
Nowy!!: Falanga i Bitwa pod Pydną · Zobacz więcej »
Epaminondas
Epaminondas (ur. ok. 420 p.n.e., zm. 362 p.n.e.) – tebański wojskowy i polityk.
Nowy!!: Falanga i Epaminondas · Zobacz więcej »
Epoka hellenistyczna
Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec – rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e. Niekiedy zwany hellenizmem lub epokąaleksandryjską.
Nowy!!: Falanga i Epoka hellenistyczna · Zobacz więcej »
Falanga (ujednoznacznienie)
* falanga – szyk bojowy w starożytności.
Nowy!!: Falanga i Falanga (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »
Filip II Macedoński
Filip II (ur. 382 p.n.e. w Pelli, zm. 336 p.n.e. w Ajgaj) – król Macedonii z dynastii Argeadów (359–336 p.n.e.), polityk, strateg i reformator armii macedońskiej.
Nowy!!: Falanga i Filip II Macedoński · Zobacz więcej »
Hełm
Stahlhelm M1916, wojskowy hełm stalowy z okresu I wojny światowej Hełm – rodzaj uzbrojenia ochronnego osłaniającego głowę.
Nowy!!: Falanga i Hełm · Zobacz więcej »
Hoplici
230x230px Hoplici (hoplitai, l.poj. hoplites) – ciężkozbrojni piechurzy walczący w zwartym szyku, zwanym falangą.
Nowy!!: Falanga i Hoplici · Zobacz więcej »
Hoplon
Tarcza w kształcie ósemki Współczesne rekonstrukcje tarcz i zdobień Hoplici z tarczami na ceramice z epoki Walka. Jeden wojownik ma tarczę z wcięciami Hoplon przez samych Greków częściej zwana aspis – okrągła tarcza, stosowana pomiędzy VII a III wiekiem p.n.e. przez żołnierzy greckich, w szczególności przez ciężkozbrojnych piechurów spartańskich, zwanych hoplitami od tarczy, którąnosili.
Nowy!!: Falanga i Hoplon · Zobacz więcej »
Kleombrotos I
Kleombrotos I (zm. 6 lipca 371 p.n.e.) – król Sparty z dynastii Agiadów panujący w latach 380–371 p.n.e., syn Pauzaniasza.
Nowy!!: Falanga i Kleombrotos I · Zobacz więcej »
Kości palców
kota domowego. Kości palców oznaczone literami: ''i'' – człon bliższy, ''j'' – człon środkowy, ''k'' – człon dalszy (kość pazurowa) Kości dłoni ludzkiej, paliczki oznaczone kolorem czerwonym, niebieskim i zielonym Kości palców, paliczki, człony palców – kości należące do dystalnych części kończyn kręgowców lądowych, tworzące palce stóp i palce rąk.
Nowy!!: Falanga i Kości palców · Zobacz więcej »
Krzysztof Zieliński (lekarz)
Krzysztof Włodzimierz Zieliński (ur. 6 kwietnia 1950 we Wrocławiu, zm. 1 listopada 2023 w Łodzi) – polski naukowiec, lekarz wojskowy, profesor nauk medycznych, patomorfolog, pułkownik w stanie spoczynku Wojska Polskiego.
Nowy!!: Falanga i Krzysztof Zieliński (lekarz) · Zobacz więcej »
Legion
UMCS odwołująca się do tradycji ''Legio XIV GMV'' Legion albo legia (łac. legio) – podstawowa i największa jednostka taktyczna armii rzymskiej złożona przede wszystkim z ciężkozbrojnej piechoty.
Nowy!!: Falanga i Legion · Zobacz więcej »
Manipuł
Manipuł (łac. mǎnǐpŭlŭs, od łac. mǎnŭs – ręka) – jednostka taktyczna armii rzymskiej, złożona z dwóch centurii.
Nowy!!: Falanga i Manipuł · Zobacz więcej »
Normanowie
Terytoria kontrolowane przez Normanów w XII wieku Normanowie (/Normanz, liczba mnoga od Normant, fr. współcz. Normand, starofrankoński Northman, staronordycki Norðmaðr, zlatynizowane w IX wieku jako Nortmannus, Normannus, lub Nordmannus "człowiek północy, wiking") – potomkowie zromanizowanych najemników z północy, osiadłych w północnej części Królestwa Zachodnich Franków, od nich nazwanej Normandią.
Nowy!!: Falanga i Normanowie · Zobacz więcej »
Oskrzydlenie
Schemat oskrzydlenia Przykład oskrzydlenia Oskrzydlenie (ang. envelopment) − forma manewru taktycznego.
Nowy!!: Falanga i Oskrzydlenie · Zobacz więcej »
Oszczep (broń)
Ostrze XV-wiecznego oszczepu myśliwskiego z charakterystycznąpoprzeczkąOszczep – broń drzewcowa, myśliwska i bojowa, służąca głównie do miotania.
Nowy!!: Falanga i Oszczep (broń) · Zobacz więcej »
Piechota
Wojska Polskiego Piechota (daw. infanteria) – wojsko prowadzące walkę pieszo (dawniej również przemieszczające się pieszo).
Nowy!!: Falanga i Piechota · Zobacz więcej »
Polis
Polis (stgr., l.mn. – pierwotnie „miejsce warowne”) – forma państwa w starożytnej Grecji.
Nowy!!: Falanga i Polis · Zobacz więcej »
Proca
Współcześnie wykonana proca Proca – historyczna broń miotająca, składająca się ze sznura lub rzemienia, w środku długości którego znajduje się miseczka na pocisk, wykonana ze skóry lub tkaniny.
Nowy!!: Falanga i Proca · Zobacz więcej »
Sarisa
Sarisa, sarysa (stgr. σάρισα) – długa włócznia macedońskiej piechoty, używana później w armiach hellenistycznych.
Nowy!!: Falanga i Sarisa · Zobacz więcej »
Schiltron
Schiltron bądź Schiltrom (ang. sheltron) – szkocka formacja wojskowa z okresu pierwszej wojny o niepodległość Szkocji (przełom XIII i XIV wieku).
Nowy!!: Falanga i Schiltron · Zobacz więcej »
Skrzydło (sztuka wojenna)
Skrzydło – boczna część ugrupowania bojowego (operacyjnego) wojsk, odróżniana tradycyjnie od jego centrum.
Nowy!!: Falanga i Skrzydło (sztuka wojenna) · Zobacz więcej »
Sparta (polis)
Sparta – znaczące miasto-państwo (polis) starożytnej Grecji.
Nowy!!: Falanga i Sparta (polis) · Zobacz więcej »
Starożytna Grecja
Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach mórz Egejskiego i Jońskiego, wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego.
Nowy!!: Falanga i Starożytna Grecja · Zobacz więcej »
Starożytna Macedonia
Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, zamieszkane przez helleński lud z plemienia Dorów, którego historyczne centrum znajdowało się na terytorium obecnej północno-środkowej Grecji.
Nowy!!: Falanga i Starożytna Macedonia · Zobacz więcej »
Starożytny Bliski Wschód
Ważniejsze państwa i krainy starożytnego Bliskiego Wschodu Starożytny Bliski Wschód - zespół cywilizacji starożytnych, skupionych przede wszystkim wokół obszaru Mezopotamii i często (choć mylnie) do niego ograniczany; zakres procesów historycznych na terenie Bliskiego Wschodu w przedziale czasowym od prahistorii do nastania wpływów cywilizacji antycznej.
Nowy!!: Falanga i Starożytny Bliski Wschód · Zobacz więcej »
Sumerowie
Sumeryjska figurka oranta z ogolonągłowąoraz w stroju w liściaste wzory (około 2400 roku p.n.e.) Sumerowie (sum. 𒊕𒈪, saĝ-ĝi6-ga, tłum. „czarnogłowi”) – starożytny lud nieznanego pochodzenia, który pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. stworzył cywilizację w południowej Mezopotamii – Sumer.
Nowy!!: Falanga i Sumerowie · Zobacz więcej »
Syntagma (starożytność)
Syntagma sarisoforów Syntagma (później także speira – podstawowa jednostka taktyczna szyku falangi w wojsku macedońskim i w czasach hellenistycznych. Była głównączęściąskładowąbojowego szyku falangi w czasach Aleksandra Wielkiego i jego następców (diadochów). Jako najmniejsza niezależna jednostka falangi. Stanowiła mniej więcej odpowiednik współczesnego batalionu liczącego 256 ludzi i dowodzonego przez syntagmatarchę, a złożonego z 2 terytorialnych taxeis. W bojowym szyku falangi syntagma formowała 16 kolumn 16-osobowych; na polu walki każdej z nich przewodził dowódca (lochagos), a zamykał jąjego zastępca (uragos). 32 syntagmy tworzyły półfalangowe skrzydło (keras)O tym dwuczłonowym uszykowaniu falangi w II w. p.n.e. wspomina jeszcze autor Pierwszej Księgi Machabejskiej w opisie bitwy stoczonej koło judzkiej Berei w 160 p.n.e. (1 Mch 9,12). dowodzone przez kerarchę. Oprócz głębokości szyku decydujący dla wzmocnienia jego siły uderzeniowej był udział „sarisoforów” (dosł. niosących sarisę) z wykorzystaniem 12-łokciowej sarisy jako broni ofensywnej. Niewielka krągła tarcza (aspis) zawieszana na rzemieniu przez ramię, chroniła piersi umożliwiając oburęczny chwyt długiej piki; stanowiła wprawdzie słabsząochronę niż duży hoplon, ale umożliwiała bój w szyku ciaśniejszym od klasycznej falangi złożonej z hoplitów. Schemat ukazujący pozycję syntagmy i umiejscowienie taksis w szyku falangi Złożona z ciężkozbrojnych pedzetajrów syntagma była wyłącznie manewrowąjednostkątaktyczną, przy dobrym wyszkoleniu żołnierzy niezwykle zwrotnąna polu walki. Mimo głębokości szyku był on stosunkowo otwarty: żołnierzy w kolumnie dzieliły metrowe odstępy, w szeregu – półmetrowe; układ ten bez trudu przechodził w szyk zwarty. Wpływał na to i szczegółowy podział dowodzenia, w którym swych dowódców miały nawet jej półkolumny (hemilochita) i ćwierćkolumny (enomotarcha). Ponadto kolumnami, które w szyku bojowym dobierano parami, dowodził dilochita, dwie pary były pod komendątetrarchy, a cztery – taksjarchy. Umożliwiało to zgrane, sprawne i precyzyjne ruchy na polu walki, zgodne z zasadami musztry, której stosunkowo dokładny opis pozostawił Asklepiodotos z Aleksandrii. Dowodzone tak syntagmy, nie tracąc zwartości, w falandze łatwo formowały linię prostąlub skośną(„schody”), półksiężyc, otwarty trójkąt (klin), otwarty półkwadrat i inne pożądane ustawienia, włącznie z czworobokiem do obrony wielostronnej. Tylko pierwsze z 5 szeregów syntagmy mogło nacierać z pochylonymi poziomo włóczniami, wystającymi przed linię frontu; pozostałe 11 szeregów utrzymywało je skośnie bądź pionowo, co stwarzało też osłonę przed pociskami wroga. Duża zwrotność jednostek pozwalała sprostać niespodziewanym sytuacjom wynikającym w przebiegu bitwy. Mobilność ich poważniej ograniczały jedynie przeszkody terenowe, a rozbicie syntagmy możliwe było wyłącznie poprzez dokonany miejscowo wyłom i rozerwanie szyku sarisoforów lub atak na nieprzygotowanąflankę. Słabości te wykorzystały rzymskie legiony w bitwach pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.), Magnezją(190 p.n.e.) i Pydną(168 p.n.e.). Zbrojna w sarisy falanga, zdolna walczyć skutecznie tylko na płaskim terenie, bezwzględnie wymagała na skrzydłach osłony ze strony lżej zbrojnej piechoty oraz jazdy, będąc też uzależniona w boju od doświadczonych dowódców.
Nowy!!: Falanga i Syntagma (starożytność) · Zobacz więcej »
Szereg (wojsko)
Żołnierze w dwuszeregu Szereg – szyk w którym żołnierze stojąobok siebie w odstępie równym szerokości dłoni (mierzonym na wysokości łokci), frontem w jednym kierunku, w linii prostej.
Nowy!!: Falanga i Szereg (wojsko) · Zobacz więcej »
Szyk bojowy
Sumeryjscy żołnierze formujący falangę, fragment Steli sępów Szyk (niem. Schick) – celowy porządek ustawienia żołnierzy, ewentualnie oddziałów wojskowych.
Nowy!!: Falanga i Szyk bojowy · Zobacz więcej »
Tarcza (uzbrojenie)
Tarcza (XV w.) Tarcza (od starofranc. targe); staropol. szczyt – obronna część uzbrojenia używana przez formacje konne i piesze.
Nowy!!: Falanga i Tarcza (uzbrojenie) · Zobacz więcej »
Teby (Grecja)
Teby (Thívai, Thebaj lub Thive) – miasto w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Beocja.
Nowy!!: Falanga i Teby (Grecja) · Zobacz więcej »
Testudo (szyk)
Szyk żółwi z wykorzystaniem tarcz legionowych (''scutum'') – rekonstrukcja współczesna ''Testudo'' w ataku podczas oblężenia (XVII-wieczna rycina) Testudo, acies testudo (szyk żółwi) – obronny szyk legionów rzymskich stosowany dla ochrony przed ostrzałem przeciwnika.
Nowy!!: Falanga i Testudo (szyk) · Zobacz więcej »
Timurydzi
Timurydzi – dynastia pochodzenia mongolskiego, panująca w Azji Środkowej i Iranie w latach 1370–1526.
Nowy!!: Falanga i Timurydzi · Zobacz więcej »
Włócznia
Grot włóczni Włócznia – ogólna nazwa długiej prostej broni drzewcowej.
Nowy!!: Falanga i Włócznia · Zobacz więcej »
Wikingowie
Festiwal wikingów Magnus Barelegs Zrekonstruowany długi dom z epoki wikingów Wikingowie – najemni wojownicy, którzy od VIII wieku podejmowali dalekie wyprawy o charakterze kupieckim, rabunkowym lub osadniczym.
Nowy!!: Falanga i Wikingowie · Zobacz więcej »
Xiphos
Xiphos Xiphos, ksifos (stgr. ξίφος) – prosty obosieczny miecz używany w starożytnej Grecji.
Nowy!!: Falanga i Xiphos · Zobacz więcej »
168 p.n.e.
Bez opisu.
Nowy!!: Falanga i 168 p.n.e. · Zobacz więcej »
190 p.n.e.
Bez opisu.
Nowy!!: Falanga i 190 p.n.e. · Zobacz więcej »
197 p.n.e.
Bez opisu.
Nowy!!: Falanga i 197 p.n.e. · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Falanga (piechota), Falanga (szyk bojowy), Falanga macedońska.
