Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Iran

Indeks Iran

Iran (trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a ZatokąPerskąi ZatokąOmańskąna południu.

272 kontakty: Abbas I Wielki, Abbasydzi, Achemenidzi, Afganistan, Afszarydzi, Agha Mohammad Chan Kadżar, Agnostycyzm, Agresja Iraku na Kuwejt, Ak Kojunlu, Aleksander Macedoński, Alfabet arabski, Ali Akbar Haszemi Rafsandżani, Ali Amini, Ali Chamenei, Arabowie, Arabski podbój Iranu, Ardaszir I, Arianem Waedżo, Ariowie, Armenia, Artyleria, Światowa Organizacja Turystyki, Asyria, Atak Niemiec na ZSRR, Ateizm, Awesta, Azerbejdżan, Azerbejdżan Irański, Azerowie, Azja, Azja Środkowa, Babilonia, Bagdad, Bahaizm, Baktria, Beludżowie, Beludżystan (kraina historyczna), Bitwa na równinie Czałdyran, Bitwa pod Carrhae, Bliski Wschód, Bojowy wóz piechoty, Bolszewicy, Broń jądrowa, Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran, Buddyzm, Bujidzi, Burka, Centralna Agencja Wywiadowcza, Cesarstwo Bizantyńskie, Chorasan, ..., Chosrow II Parwiz, Chrześcijaństwo, Chuzestan, Cudzołóstwo, Cyrus II Wielki, Czador, Czołg, Daktylowiec właściwy, Dżangalije, Dolar amerykański, Dolar międzynarodowy, Dywan, Ebrahim Ra’isi, Egipt, Eksklawa, Elam, Embargo, Energia jądrowa, Epoka hellenistyczna, Ewangelikalizm, Fars, Fazlollah Zahedi, Ferdousi, Francja, Fregata (klasa okrętów), Fryzjer, Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci, Gastronomia, George W. Bush, Ghasem Solejmani, Ghaznawidzi, Gilan (ostan), Hasan Ali Mansur, Hasan Rouhani, Herakliusz (cesarz bizantyński), Herat (prowincja), Hidżab, Hinduizm, Hiszpania, Homoseksualizm, Hymn Iranu, I wojna światowa, I wojna o Górski Karabach, II wiek p.n.e., III Rzesza, Ilchanidzi, Imperium Chorezmijskie, Imperium Osmańskie, Imperium Rosyjskie, Indie, Indus, Irańska Giełda Naftowa, Irańska rewolucja islamska, Irak, Iran (miejscowość), Islam, Isma’il I, Izrael, Język arabski, Język awestyjski, Język pahlawi, Język partyjski, Język perski, Język staroperski, Jedwabny Szlak, Jezdegerd I, Jezdegerd III, John F. Kennedy, Judaizm, Kadżarowie, Kalif, Kalifat, Kalifowie prawowierni, Kara śmierci, Kara Kojunlu, Karachanidzi, Karim Chan, Katolicyzm, Kaukaz Południowy, Kino, Kościół perski, Koncesja, Korea Północna, Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej, Korupcja, Korweta, Król królów, Królestwo Greko-Baktryjskie, Królestwo Partów, Kryzys zakładników (Iran), Kurdowie, Lewica, Lidia (kraina), Liga Narodów, Lobbing, Ludy irańskie, Ludy tureckie, Lurowie, Mahmud Ahmadineżad, Manicheizm, Marcin Rzepka, Mazandaran, Medowie, Mezopotamia, Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Mohammad Mosaddegh, Mohammad Reza Pahlawi, Mongołowie, Morze Kaspijskie, Muhammad el-Baradei, Muzułmanin, Nachiczewańska Republika Autonomiczna, Nadir Szah Afszar, Naghsz-e Rostam, Najwyżsi przywódcy Iranu, Naser ad-Din Szah Kadżar, Neolit, Niedźwiedziowate, Nikab, Nizam al-Mulk, Obiekt sportowy, Okręt patrolowy, Okręt podwodny, Organizacja Bojowników Ludowych Iranu, Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, Ostan, Państwo, Państwo Kuszanów, Pakistan, Parnowie, Partia Baas, Pentekostalizm, Perska Dywizja Kozacka, Persowie, Pistacja właściwa, Plaża, Południowa Afryka, Porozumienie nuklearne z Iranem, Powstanie w Iranie (1963), Prawosławie, Prezydenci Iranu, Produkt krajowy brutto, Protektorat, Protesty w Iranie (2017–2018), Protesty w Iranie (od 2022), Publiczny transport zbiorowy, Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych, Rada Strażników, Rebelia szyitów w Jemenie, Recep Tayyip Erdoğan, Reforma rolna, Republika islamska, Republika Mahabadzka, Rewolucja październikowa, Reza Szah Pahlawi, Rezerwa, Rial irański, Ridda, Rodzaj sił zbrojnych, Rolnictwo, Rozpad ZSRR, Ruhollah Chomejni, Saddam Husajn, Safawidzi, Saffarydzi, Sakowie, Samanidzi, Samolot myśliwski, Samolot szkolno-treningowy, Samolot szturmowy, Samolot transportowy, Sasanidzi, SAWAK, Secret Intelligence Service, Seldżukidzi, Seleucydzi, Siły Ghods, Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu, Sogdiana, Starożytna Grecja, Starożytny Rzym, Suza, Syria, Szach (władca), Szahname, Szariat, Szyizm, Tarika, Tebriz, Teheran, Telegraf, Teokracja, Timur Chromy, Timurydzi, Transliteracja, Turcja, Turkmeni, Turkmenistan, Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, Ulem, Umajjadzi, Uran (pierwiastek), VII wiek p.n.e., Władimir Putin, Wezyr, Wielka Brytania, Wojna brytyjsko-perska, Wojna domowa w Rosji, Wojna domowa w Syrii, Wojna domowa w Tadżykistanie, Wyrzutnia rakietowa, Zamach z 11 września 2001 roku, Zandowie, Zaratusztrianizm, Zatoka Omańska, Zatoka Perska, Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, .ir, 224, 226, 241. Rozwiń indeks (222 jeszcze) »

Abbas I Wielki

Abbas I Wielki, drzeworyt Dominicusa Custosa z Antwerpii Abbas I Wielki Abbas I Wielki (I Abbas Səfəvi; شاه عباس بزرگ) (ur. 27 stycznia 1571 w Heracie, zm. 19 stycznia 1629 w Mazandaranie) – szach Persji od 1587 z dynastii Safawidów.

Nowy!!: Iran i Abbas I Wielki · Zobacz więcej »

Abbasydzi

Mapa świata w roku 820 Abbasydzi – jedna z dwóch największych (licząca 37 kalifów) sunnickich dynastii imperium muzułmańskiego, rządząca Kalifatem Bagdadu.

Nowy!!: Iran i Abbasydzi · Zobacz więcej »

Achemenidzi

Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.

Nowy!!: Iran i Achemenidzi · Zobacz więcej »

Afganistan

240px Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicąw Kabulu.

Nowy!!: Iran i Afganistan · Zobacz więcej »

Afszarydzi

Afszarydzi – dynastia panująca w Iranie w latach 1736–1749, założona przez Nadira Szaha.

Nowy!!: Iran i Afszarydzi · Zobacz więcej »

Agha Mohammad Chan Kadżar

Agha Mohammad Chan Kadżar (farsi: محمد خان قاجار) (ur. 1742, zm. 1797) – szach Persji, pierwszy z dynastii Kadżarów.

Nowy!!: Iran i Agha Mohammad Chan Kadżar · Zobacz więcej »

Agnostycyzm

Thomas Henry Huxley, twórca terminu ''agnostycyzm'' Agnostycyzm (α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości.

Nowy!!: Iran i Agnostycyzm · Zobacz więcej »

Agresja Iraku na Kuwejt

Mapa Iraku, widoczny także Kuwejt Agresja Iraku na Kuwejt – inwazja wojsk irackich na Kuwejt w 1990 roku, która zapoczątkowała I wojnę w Zatoce Perskiej.

Nowy!!: Iran i Agresja Iraku na Kuwejt · Zobacz więcej »

Ak Kojunlu

Ak Kojunlu (albo Ak-Kojunlu, Akkojunlu, Ak Kojunłu) – po turecku znaczy dosłownie: „Biała Owca”.

Nowy!!: Iran i Ak Kojunlu · Zobacz więcej »

Aleksander Macedoński

Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości.

Nowy!!: Iran i Aleksander Macedoński · Zobacz więcej »

Alfabet arabski

Alfabet arabski Alfabet arabski – pismo będące abdżadem, używane do zapisu języka arabskiego, a także innych języków.

Nowy!!: Iran i Alfabet arabski · Zobacz więcej »

Ali Akbar Haszemi Rafsandżani

Ali Akbar Haszemi Rafsandżani (IPA), (ur. 25 sierpnia 1934 w Bahremanie, zm. 8 stycznia 2017 w Teheranie) – irański duchowny i polityk, prezydent Iranu w latach 1989–1997, przewodniczący parlamentu w latach 1980–1989.

Nowy!!: Iran i Ali Akbar Haszemi Rafsandżani · Zobacz więcej »

Ali Amini

Ali Amini, pers. علی امینی (ur. 12 września 1905 w Teheranie, zm. 12 grudnia 1992 w Paryżu) – irański polityk, premier Iranu w latach 1961–1962.

Nowy!!: Iran i Ali Amini · Zobacz więcej »

Ali Chamenei

Sayyid Ali Hosseini Chamenei (ur. 17 lipca 1939 w Meszhedzie) – irański duchowny i polityk.

Nowy!!: Iran i Ali Chamenei · Zobacz więcej »

Arabowie

'''Państwa, w których język arabski jest językiem urzędowym'''„zielony” – państwa, w których jest jedynym językiem urzędowym,„niebieski” – państwa, w których jest jednym z języków urzędowych Arabowie (’Arab, w pierwotnym znaczeniu: „koczownik”) – grupa ludów pochodzenia semickiego zamieszkująca od czasów starożytnych Półwysep Arabski.

Nowy!!: Iran i Arabowie · Zobacz więcej »

Arabski podbój Iranu

Imperium Sasanidów: terytorium przez większość jego istnienia (ciemna zieleń) i zasięg krótkotrwałych największych zdobyczy (jasna zieleń) Arabski podbój Iranu (pers. تجاوز اعراب Atak Arabów lub ظهور اسلامŚwit islamu) – podbój perskiego państwa Sasanidów i irańskich państw Azji Środkowej przez islamski kalifat arabski w VII i pierwszej połowie VIII wieku.

Nowy!!: Iran i Arabski podbój Iranu · Zobacz więcej »

Ardaszir I

Ardaszir I (gr. Artakserks) – władca Persji założyciel dynastii Sasanidów (224/226-241).

Nowy!!: Iran i Ardaszir I · Zobacz więcej »

Arianem Waedżo

Arianem Waedżo, Ariana Waedżah, Iranwedż, Eran Weż (awest. Aryana Vaēǰah) – mityczna kraina pochodzenia Ariów.

Nowy!!: Iran i Arianem Waedżo · Zobacz więcej »

Ariowie

„Ariowie wkraczający do Indii, 3500 p.n.e.”, ilustracja z ''Hutchinsons History of the Nations'', ok. 1910 r. Ariowie (lub Indo-Irańczycy) – termin używany dawniej dla indoirańskiego odłamu ludów indoeuropejskich, który w III i II tysiącleciu p.n.e. zamieszkiwał Azję Środkową, by następnie rozprzestrzenić się na tereny Afganistanu, Iranu (ludy irańskie) i Indii (Indoariowie).

Nowy!!: Iran i Ariowie · Zobacz więcej »

Armenia

Armenia (– Hajastạn), Republika Armenii (orm. Հայաստանի Հանրապետություն – Hajastani Hanrapetut’jun) – państwo śródlądowe na pograniczu Europy i Azji, na Kaukazie Południowym.

Nowy!!: Iran i Armenia · Zobacz więcej »

Artyleria

L118 Artyleria – jeden z podstawowych rodzajów wojsk, na uzbrojenie którego wchodządziała (armaty, haubice, moździerze) oraz wyrzutnie rakietowe, a w przeszłości także machiny miotające.

Nowy!!: Iran i Artyleria · Zobacz więcej »

Światowa Organizacja Turystyki

Siedziba UNWTO w Madrycie Światowa Organizacja Turystyki Narodów Zjednoczonych (ang. United Nations World Tourism Organization – UNWTO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ, zajmująca się kwestiami związanymi z turystyką, m.in.

Nowy!!: Iran i Światowa Organizacja Turystyki · Zobacz więcej »

Asyria

Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.

Nowy!!: Iran i Asyria · Zobacz więcej »

Atak Niemiec na ZSRR

Dyrektywa ''Barbarossa'' 18 grudnia 1940 Rygi jednostki Wehrmachtu Jeńcy radzieccy Granica między ZSRR a III Rzesządo 22 czerwca 1941 Atak Niemiec na ZSRR, niemiecki kryptonim operacja Barbarossa (niem. Unternehmen Barbarossa) – agresja III Rzeszy na Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich w 1941, podczas II wojny światowej.

Nowy!!: Iran i Atak Niemiec na ZSRR · Zobacz więcej »

Ateizm

Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.

Nowy!!: Iran i Ateizm · Zobacz więcej »

Awesta

Jasna 28.1 (Bodleian MS J2) Awesta, st.-pers.

Nowy!!: Iran i Awesta · Zobacz więcej »

Azerbejdżan

Położenie Azerbejdżanu w Eurazji Azerbejdżan, Republika Azerbejdżanu – państwo położone na Kaukazie Południowym z wybrzeżem nad Morzem Kaspijskim.

Nowy!!: Iran i Azerbejdżan · Zobacz więcej »

Azerbejdżan Irański

Azerbejdżan irański Azerbejdżan Irański (az. جنوبی آذربایجان Cənubi Azərbaycan lub گوني آذربایجان Güney Azərbaycan; per. آذربایجان ایران Âzarbâjdżân-e Irân), właściwie Azerbejdżan (per. آذربایجان) – kraina w północno-zachodnim Iranie, zamieszkana w większości przez Azerów i Kurdów.

Nowy!!: Iran i Azerbejdżan Irański · Zobacz więcej »

Azerowie

Azer z Baku, 1847 Azerowie, Azerbejdżanie – naród turecki zamieszkujący głównie północno-zachodni Iran oraz Azerbejdżan, a także – w znacznie mniejszych skupiskach – Rosję (obecnie, ze względu na emigrację, ponad 1 milion, głównie w największych miastach), Gruzję oraz kilka państw Bliskiego Wschodu.

Nowy!!: Iran i Azerowie · Zobacz więcej »

Azja

Azja (gr. Asía, łac. Asia) – w zależności od podejścia: największy kontynent na Ziemi lub część świata, która razem z Europątworzy największy kontynent, Eurazję.

Nowy!!: Iran i Azja · Zobacz więcej »

Azja Środkowa

Azja Centralna w definicji wąskiej i szerokiej Mapa polityczna państw Azji Środkowej Azja Środkowa (także Azja Centralna, Środkowy Wschód) – region wyróżniany w geografii historycznej i politycznej.

Nowy!!: Iran i Azja Środkowa · Zobacz więcej »

Babilonia

Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.

Nowy!!: Iran i Babilonia · Zobacz więcej »

Bagdad

Bagdad – stolica Iraku; liczba mieszkańców wynosi ponad 7 mln.

Nowy!!: Iran i Bagdad · Zobacz więcej »

Bahaizm

Mauzoleum Baba w Hajfie, obok mauzoleum Baha’u’llaha, jedno z dwóch najważniejszych miejsc świętych dla bahaitów Bahaizm, bahá'í – religia monoteistyczna założona w Persji w XIX wieku przez Bahá'u'lláha, podkreślająca duchowąjedność całej ludzkości.

Nowy!!: Iran i Bahaizm · Zobacz więcej »

Baktria

Baktria ok. 320 p.n.e. Baktria (gr. Baktriana, Βακτριανα; pers. Bākhtar; arab. i ind. Bhalika; chiń. 大夏, Dàxià) – starożytna, grecka nazwa krainy położonej obecnie w północnym Afganistanie.

Nowy!!: Iran i Baktria · Zobacz więcej »

Beludżowie

Główne grupy etniczne w Pakistanie i w okolicznych terenach w 1980 roku; obszar zamieszkany przez Beludżów zaznaczony na różowo. Beludżowie – lud indoeuropejski pochodzenia irańskiego.

Nowy!!: Iran i Beludżowie · Zobacz więcej »

Beludżystan (kraina historyczna)

Mapa ukazuje zasięg występowania różnych grup etnicznych w roku 1980. Beludżowie oznaczeni sąna różowo. Mapa Beludżystanu z lat 1907-1909 Beludżystan (pers. Balūchestān, urdu Balūcistān) – kraina historyczna w południowo-zachodniej Azji, w południowo-wschodniej części Wyżyny Irańskiej, nad Morzem Arabskim i ZatokąOmańską, na pograniczu Iranu, Pakistanu i Afganistanu.

Nowy!!: Iran i Beludżystan (kraina historyczna) · Zobacz więcej »

Bitwa na równinie Czałdyran

Bitwa na równinie Czałdyran – bitwa stoczona 23 sierpnia 1514/2 radżaba 920 roku między armiąTurków Osmańskich a wojskami Safawidów na równinie Czałdyran na Wyżynie Armeńskiej, zakończona zwycięstwem Osmanów.

Nowy!!: Iran i Bitwa na równinie Czałdyran · Zobacz więcej »

Bitwa pod Carrhae

Bitwa pod Carrhae (obecnie Harran w Turcji) – starcie zbrojne, do którego doszło 9 czerwca 53 roku p.n.e. pomiędzy legionami rzymskimi a Partami.

Nowy!!: Iran i Bitwa pod Carrhae · Zobacz więcej »

Bliski Wschód

Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.

Nowy!!: Iran i Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Bojowy wóz piechoty

Radziecki BMP-2 Amerykański M2 Bradley Dardo Hiszpańsko-austriacki ASCOD MCV-80 Warrior Bojowy wóz piechoty (BWP) – uzbrojony i opancerzony wóz bojowy, zwykle gąsienicowy, przeznaczony do przewożenia żołnierzy piechoty zmechanizowanej na polu walki i jej wsparcia ogniowego.

Nowy!!: Iran i Bojowy wóz piechoty · Zobacz więcej »

Bolszewicy

wojny domowej Bolszewicy – w latach 1903–1918 frakcja Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji (SDPRR), która na II Zjeździe tej partii w 1903 roku uznała się za większościową, swoich przeciwników nazwała mienszewikami.

Nowy!!: Iran i Bolszewicy · Zobacz więcej »

Broń jądrowa

Wybuch bomby jądrowej w Nagasaki, 9 sierpnia 1945 język.

Nowy!!: Iran i Broń jądrowa · Zobacz więcej »

Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran

Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran – wspólne działania zbrojne wojsk brytyjskich, australijskich, hinduskich i sowieckich przeciwko Iranowi, przeprowadzone w sierpniu i wrześniu 1941 roku podczas II wojny światowej.

Nowy!!: Iran i Brytyjsko-sowiecka inwazja na Iran · Zobacz więcej »

Buddyzm

„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e. Siddhārtha Gautama (pāli. Siddhattha Gotama), syn księcia z rodu Śākyów, władcy jednego z miast-państw w północnych Indiach.

Nowy!!: Iran i Buddyzm · Zobacz więcej »

Bujidzi

Państwa Bujidów u szczytu ich potęgi Bujidzi (albo Bujjidzi, Buwajhidzi) – szyicka dynastia pochodzenia irańskiego, rządząca w zachodnim Iranie i Iraku od lat trzydziestych X wieku do połowy wieku XI.

Nowy!!: Iran i Bujidzi · Zobacz więcej »

Burka

Burka (arab. برقع, burquʿ) – rodzaj nieprzezroczystego przykrycia głowy, noszonego dodatkowo oprócz chusty przez muzułmanki przestrzegające purdah oraz niektóre żydówki.

Nowy!!: Iran i Burka · Zobacz więcej »

Centralna Agencja Wywiadowcza

Nowa siedziba centrali CIA Centralna Agencja Wywiadowcza, CIA – amerykańska rządowa agencja wywiadowcza zajmująca się pozyskiwaniem i analiząinformacji o zagranicznych rządach, korporacjach i osobach indywidualnych oraz opracowywaniem na ich podstawie raportów dla instytucji rządowych Stanów Zjednoczonych.

Nowy!!: Iran i Centralna Agencja Wywiadowcza · Zobacz więcej »

Cesarstwo Bizantyńskie

Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyjskie) Cesarstwo wschodniorzymskie, później Cesarstwo Bizantyńskie (w literaturze przeważnie w formie Cesarstwo Bizantyjskie, choć sąteż odmienne opinie, pot. i skrótowo Bizancjum) – termin historiograficzny, używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego cesarstwa rzymskiego ze stolicąw Konstantynopolu.

Nowy!!: Iran i Cesarstwo Bizantyńskie · Zobacz więcej »

Chorasan

Mawarannahr (B) w średniowieczu Irańska prowincja Chorasan przed rokiem 2004 Chorasan (pers: خراسان) – kraina historyczna w Azji Środkowej, położona na terenie dzisiejszego wschodniego Iranu, zachodniego i środkowego Afganistanu oraz częściowo na terytorium Tadżykistanu, Turkmenistanu i Uzbekistanu.

Nowy!!: Iran i Chorasan · Zobacz więcej »

Chosrow II Parwiz

Chosrow II Parwiz (Chosroes II) (pahl. „Zwycięski”) (ur. ?, zm. 28 lutego 628) – władca z dynastii Sasanidów panujący w latach 591–628, syn Hormizda IV.

Nowy!!: Iran i Chosrow II Parwiz · Zobacz więcej »

Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.

Nowy!!: Iran i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »

Chuzestan

Chuzestan – ostan w południowo-zachodnim Iranie nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Iran i Chuzestan · Zobacz więcej »

Cudzołóstwo

kościoła św. Marii Magdaleny w Paryżu. Cudzołóstwo lub zdrada małżeńska – termin występujący w różnych kulturach, religiach i systemach prawnych, oznaczający akt współżycia płciowego osób, z których przynajmniej jedna jest związana małżeństwem z innąosobą.

Nowy!!: Iran i Cudzołóstwo · Zobacz więcej »

Cyrus II Wielki

Cyrus II Wielki (staropers. 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁,; ur. 590 p.n.e. w Anszan zm. 529 p.n.e. w okolicach rzeki Jaksartes) – król Imperium Perskiego z dynastii AchemenidówCoraz większa liczba uczonych zalicza Cyrusa do dynastii Teispidów, a nie Achemenidów.

Nowy!!: Iran i Cyrus II Wielki · Zobacz więcej »

Czador

Kobiety w czadorach Czador – zewnętrzny strój, noszony przez kobiety; jest to jedna z form przestrzegania hidżabu, czyli muzułmańskich zasad ubierania się, wywiedzionych z Koranu.

Nowy!!: Iran i Czador · Zobacz więcej »

Czołg

M1 Abrams – współczesny amerykański czołg podstawowy granatów dymnych5. Przeciwlotniczy wielkokalibrowy karabin maszynowy6. Przedział silnikowy7. Wieżyczka dowódcy8. Czołgowy karabin maszynowy sprzężony z armatą9. Pochylony pancerz przedni10. Burtowy karabin maszynowy (niestosowany po II wojnie światowej) Czołg – gąsienicowy wóz bojowy, przeznaczony do walki z siłami przeciwnika na krótkich i średnich dystansach za pomocąprowadzenia ognia na wprost.

Nowy!!: Iran i Czołg · Zobacz więcej »

Daktylowiec właściwy

Owoce Owoce świeże i suszone Daktylowiec właściwy (Phoenix dactylifera L.), palma daktylowa, daktylowe drzewo – gatunek rośliny z rodziny arekowatych (popularnie nazywanych palmami).

Nowy!!: Iran i Daktylowiec właściwy · Zobacz więcej »

Dżangalije

Mirza Kuczek-chan Dżangalije (z perskiego partyzantka leśna, Ludzie z Lasu) – ruch partyzancki w regionie Gilanu, początkowo łączący hasła socjalistyczne i komunistyczne z islamskimi; z czasem uległ radykalizacji i w bliskiej współpracy z komunistami rosyjskimi utworzył RadzieckąRepublikę Iranu (Republikę Gilańską), która istniała od czerwca 1920 do lutego roku następnego.

Nowy!!: Iran i Dżangalije · Zobacz więcej »

Dolar amerykański

Dolar amerykański (oficjalna nazwa – United States dollar, międzynarodowy skrót – USD) – oficjalna waluta Stanów Zjednoczonych, Portoryko, Mikronezji, Marianów Północnych, Palau, Wysp Marshalla, Panamy, Ekwadoru (od 2000), Salwadoru (od 2001), Timoru Wschodniego, Zimbabwe (od 2009), Turks i Caicos, Bonaire, Saby i Sint Eustatius od 2011 roku.

Nowy!!: Iran i Dolar amerykański · Zobacz więcej »

Dolar międzynarodowy

Dolar międzynarodowy (ang. international dollar) – umowna waluta stworzona na bazie dolara amerykańskiego, służąca do wyrażania realnego poziomu PKB i jego składowych, to znaczy do wyeliminowania wpływu różnic w poziomach cen między państwami lub innymi jednostkami terytorialnymi.

Nowy!!: Iran i Dolar międzynarodowy · Zobacz więcej »

Dywan

Dywany w Kairuan (Tunezja). Dywan – tkanina dekoracyjna przeznaczona do pokrycia pewnych płaszczyzn (najczęściej podłóg, czasem także ścian).

Nowy!!: Iran i Dywan · Zobacz więcej »

Ebrahim Ra’isi

Ebrahim Ra’isi, właściwie Ebrahim Ra’isolsadati (ur. 14 grudnia 1960 w Meszhedzie) – irański duchowny szyicki, ajatollah i polityk konserwatywny, członek Zgromadzenia Ekspertów, w latach 2019-2021 r. Główny Sędzia – zwierzchnik irańskiego wymiaru sprawiedliwości.

Nowy!!: Iran i Ebrahim Ra’isi · Zobacz więcej »

Egipt

Piramidy w Gizie i Wielki Sfinks (fot. barwna, autochrom, Auguste Léon, 1914) Świątynie w Abu Simbel Świątynia Hatszepsut Egipt (Miṣr; dialekt egipski Máṣr, /masˤɾ/;;, Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab., Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji.

Nowy!!: Iran i Egipt · Zobacz więcej »

Eksklawa

C jest eksklawąpaństwa B i enklawąpaństwa A C jest eksklawąpaństwa B, nie jest jednak enklawąEksklawa – część terytorium państwa lub innej jednostki administracyjnej, położona w oddzieleniu od głównego jego obszaru, lecz na tym samym obszarze lądowym (przeważnie kontynent).

Nowy!!: Iran i Eksklawa · Zobacz więcej »

Elam

Elam – starożytne państwo o strukturze federacyjnej, powstałe około 2400 roku p.n.e. na terenach obecnego południowo-zachodniego Iranu (prowincja Chuzestan na granicy z Irakiem) oraz górskiej prowincji Lurestan, sięgającej aż do Buszehr nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Iran i Elam · Zobacz więcej »

Embargo

Embargo (hiszp. „zajęcie, sekwestr”) – zakaz importu lub eksportu określonych towarów do lub z danego państwa, czyli ograniczenie handlu i innych stosunków z określonym państwem i jego bojkot na arenie międzynarodowej.

Nowy!!: Iran i Embargo · Zobacz więcej »

Energia jądrowa

Energia jądrowa – energia wydzielana podczas przemian jądrowych.

Nowy!!: Iran i Energia jądrowa · Zobacz więcej »

Epoka hellenistyczna

Epoka hellenistyczna – okres w dziejach regionu Morza Śródziemnego i Bliskiego Wschodu (zwłaszcza obszarów znajdujących się pod greckim panowaniem), którego początek wyznacza śmierć Aleksandra Wielkiego w 323 roku p.n.e., a koniec – rzymskie podboje zakończone zajęciem ptolemejskiego Egiptu w 30 roku p.n.e. Niekiedy zwany hellenizmem lub epokąaleksandryjską.

Nowy!!: Iran i Epoka hellenistyczna · Zobacz więcej »

Ewangelikalizm

Zbór ewangeliczny w Toruniu, Polska Rosji. Ewangelikalizm (ewangelikalne chrześcijaństwo, ewangeliczne chrześcijaństwo) – nurt pobożnościowy w protestantyzmie, oparty na specyficznej duchowości.

Nowy!!: Iran i Ewangelikalizm · Zobacz więcej »

Fars

Fars – ostan w południowo-zachodnim Iranie, ze stolicąw Szirazie.

Nowy!!: Iran i Fars · Zobacz więcej »

Fazlollah Zahedi

Fazlollah Zahedi, (ur. 1897, zm. 1 lub 2 września 1963) – irański wojskowy, generał, mianowany premierem kraju w trakcie zamachu stanu 18 sierpnia 1953, pozostał na stanowisku do 1955.

Nowy!!: Iran i Fazlollah Zahedi · Zobacz więcej »

Ferdousi

Aghi Miraka z ''Szahname Tahmaspa'', ok. 1532 r. Zbiory Muzeum Agi Chana w Toronto. Ferdousi (albo Firdausi, właściwie: Abol Ghasem Ferdousi, pers. ابوالقاسمفردوسی), (ur. 940 w pobliżu Tusu, zm. tamże 1020 albo 1025) – perski poeta epicki, autor Szahname, narodowego eposu Persów i Tadżyków.

Nowy!!: Iran i Ferdousi · Zobacz więcej »

Francja

Francja (IPA), Republika Francuska – państwo, którego część metropolitalna znajduje się w Europie Zachodniej oraz częściowo w Europie Południowej (Oksytania, Korsyka), posiadające także zamorskie terytoria na innych kontynentach.

Nowy!!: Iran i Francja · Zobacz więcej »

Fregata (klasa okrętów)

Fregata żaglowa "La Boudeuse", Francja 1766-1800 Brazylijska fregata z mieszanym napędem żaglowym i bocznokołowym, 1863 ''Oliver Hazard Perry'' Fregata – klasa okrętów wojennych średniej wielkości lub dużych.

Nowy!!: Iran i Fregata (klasa okrętów) · Zobacz więcej »

Fryzjer

Fryzjer przy pracy (strzygący włosy) Fryzjer (dawniej golarz) – rzemieślnik zajmujący się zgodnie z życzeniami klientów strzyżeniem włosów, ich pielęgnacją, układaniem, farbowaniem, myciem, dekoloryzacją.

Nowy!!: Iran i Fryzjer · Zobacz więcej »

Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci

Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci, UNICEF (od ang. United Nations International Children’s Emergency Fund, od 1953 United Nations Children’s Fund) – został utworzony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych 11 grudnia 1946, by zapewnić żywność i opiekę zdrowotnądla dzieci i matek w krajach, które zostały zniszczone przez II wojnę światową.

Nowy!!: Iran i Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci · Zobacz więcej »

Gastronomia

Gastronomia Gastronomia (z grec. gaster – „żołądek”, nómos – „prawo”, „ustawa”) – rodzaj działalności gospodarczej polegającej na prowadzeniu otwartych zakładów żywienia zbiorowego (np. restauracji, barów, stołówek itp.). Także sztuka przyrządzania i podawania potraw w oparciu o fachowąwiedzę kulinarną.

Nowy!!: Iran i Gastronomia · Zobacz więcej »

George W. Bush

George W. Bush podczas służby wojskowej Donaldem Tuskiem, 10 marca 2008 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski i prezydent USA George W. Bush Lechem Kaczyńskim, 15 lipca 2007 minister obrony narodowej Radosław Sikorski (Waszyngton, 13 września 2006) Izby Reprezentantów, Nancy Pelosi, 23 stycznia 2007 DalajlamąXIV, 17 października 2007 Białym Domu, 5 marca 2008 Nursułtanem Nazarbajewem, Waszyngton, 29 września 2006 I wojny światowej, 6 marca 2008 JuliąTymoszenko, Kijów, 1 kwietnia 2008 Benedyktem XVI, 16 kwietnia 2008 Poparcie dla prezydentury Busha w okresie od stycznia 2001 (niebieski oznacza poparcie, czerwony brak poparcia, zielony obojętność) George Walker Bush (wym.; ur. 6 lipca 1946 w New Haven) – amerykański polityk, 43.

Nowy!!: Iran i George W. Bush · Zobacz więcej »

Ghasem Solejmani

Ghasem Solejmani (ur. 11 marca 1957 w Raborze, zm. 3 stycznia 2020 w Bagdadzie) – irański generał major (Sarlashgar), dowódca sił Ghods, jednostki specjalnej w strukturach Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej, zabity w amerykańskim ataku powietrznym w Bagdadzie.

Nowy!!: Iran i Ghasem Solejmani · Zobacz więcej »

Ghaznawidzi

Mahmuda (998 - 1030) Ghaznawidzi – dynastia pochodzenia tureckiego, panująca od 977 do 1186 roku na terenach dzisiejszego Afganistanu i północnych Indii, a w okresie największej potęgi także we wschodnim Iranie i Azji Środkowej.

Nowy!!: Iran i Ghaznawidzi · Zobacz więcej »

Gilan (ostan)

Gilan – ostan w północno-zachodnim Iranie nad Morzem Kaspijskim.

Nowy!!: Iran i Gilan (ostan) · Zobacz więcej »

Hasan Ali Mansur

Hasan Ali Mansur, pers. حسنعلی منصور (ur. w kwietniu 1923, zm. 27 stycznia 1965) – irański polityk, premier Iranu w latach 1964–1965.

Nowy!!: Iran i Hasan Ali Mansur · Zobacz więcej »

Hasan Rouhani

Hasan Rouhani i Władimir Putin. (2014) Hasan Rouhani (trl. Ḩasan Rowḩāni; ur. 12 listopada 1948 w Sorche w ostanie Semnan) – irański polityk, deputowany do Islamskiego Zgromadzenia Konsultatywnego w latach 1980–2000 i jego wiceprzewodniczący w latach 1992–2000.

Nowy!!: Iran i Hasan Rouhani · Zobacz więcej »

Herakliusz (cesarz bizantyński)

Herakliusz (– Herakleios,; ur. ok. 574, zm. 11 lutego 641) – cesarz wschodniorzymski (bizantyjski) panujący w latach 610–641.

Nowy!!: Iran i Herakliusz (cesarz bizantyński) · Zobacz więcej »

Herat (prowincja)

Herat – prowincja w Afganistanie, razem z prowincjami Badghis, Farah i Ghor tworzy zachodni region kraju.

Nowy!!: Iran i Herat (prowincja) · Zobacz więcej »

Hidżab

Hidżab Hidżab (ḥiǧāb; tłum. „okrycie, zasłona”) – w tłumaczeniu z arabskiego oznacza "zasłonę" i "ochronę".

Nowy!!: Iran i Hidżab · Zobacz więcej »

Hinduizm

OM – zapis sylaby będącej symbolem hinduizmu Swastyka hinduistyczna Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.

Nowy!!: Iran i Hinduizm · Zobacz więcej »

Hiszpania

Hiszpania, Królestwo Hiszpanii (hiszp. España, Reino de España) – państwo w zachodniej części Europy Południowej, położone głównie na Półwyspie Iberyjskim, obejmujące także Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim oraz mniejsze wysepki i tereny w północnej Afryce.

Nowy!!: Iran i Hiszpania · Zobacz więcej »

Homoseksualizm

alt.

Nowy!!: Iran i Homoseksualizm · Zobacz więcej »

Hymn Iranu

Hymn Iranu został przyjęty w roku 1990 w wyniku konkursu, ogłoszonego po śmierci Ruhollaha Chomejniego.

Nowy!!: Iran i Hymn Iranu · Zobacz więcej »

I wojna światowa

I wojna światowa (przed II wojnąświatowąnazywana WielkąWojną) – wojna światowa, trwająca od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918, w której ścierały się dwa stronnictwa.

Nowy!!: Iran i I wojna światowa · Zobacz więcej »

I wojna o Górski Karabach

I wojna o Górski Karabach – zbrojny konflikt etniczno-terytorialny między Azerbejdżanem i Armenią, jeden z najpoważniejszych konfliktów o tym charakterze rozgrywający się na obszarze postradzieckim po upadku ZSRR.

Nowy!!: Iran i I wojna o Górski Karabach · Zobacz więcej »

II wiek p.n.e.

II wiek p.n.e. >.

Nowy!!: Iran i II wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

III Rzesza

III Rzesza (niem. Drittes Reich) – nieoficjalna nazwa państwa niemieckiego pod rządami Adolfa Hitlera i NSDAP w latach 1933–1945.

Nowy!!: Iran i III Rzesza · Zobacz więcej »

Ilchanidzi

Ilchanidzi (albo Hulagidzi) – dynastia pochodzenia mongolskiego panująca w Iranie w latach 1256–1335.

Nowy!!: Iran i Ilchanidzi · Zobacz więcej »

Imperium Chorezmijskie

Imperium Chorezmijskie – średniowieczne państwo z ośrodkiem w Chorezmie, ze stolicąw Urgenczu.

Nowy!!: Iran i Imperium Chorezmijskie · Zobacz więcej »

Imperium Osmańskie

Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.

Nowy!!: Iran i Imperium Osmańskie · Zobacz więcej »

Imperium Rosyjskie

Imperium Rosyjskie, oficjalna nazwa polska: Cesarstwo Rosyjskie (przed reformąortografii) – oficjalna nazwa Rosji w latach 1721–1917.

Nowy!!: Iran i Imperium Rosyjskie · Zobacz więcej »

Indie

Indie (niezaakceptowana społecznie propozycja PAN z 1959 r.: India,, trl. Bhārat, trb. Bharat), Republika Indii (hindi: भारत गणराज्य, trl. Bhārat Gaṇarājya, trb. Bharat Ganaradźja; ang. Republic of India) – państwo położone w Azji Południowej, zajmujące większość subkontynentu indyjskiego.

Nowy!!: Iran i Indie · Zobacz więcej »

Indus

Indus (dewanagari सिन्धु नदी, trl. sindhu nadī) – rzeka w Chinach, Indiach i Pakistanie.

Nowy!!: Iran i Indus · Zobacz więcej »

Irańska Giełda Naftowa

Irańska Giełda Naftowa (IOB) – giełda towarowa na wyspie Kisz, na której obrót ropąnaftowąi gazem rozliczany jest w walutach innych niż dolar amerykański, w szczególności w euro.

Nowy!!: Iran i Irańska Giełda Naftowa · Zobacz więcej »

Irańska rewolucja islamska

Irańska rewolucja islamska – rewolucja, która w 1979 roku doprowadziła do przekształcenia Iranu z monarchii konstytucyjnej w republikę islamską, w następstwie obalenia szacha Mohammada Rezy Pahlawiego.

Nowy!!: Iran i Irańska rewolucja islamska · Zobacz więcej »

Irak

Region Iraku Zdjęcie satelitarne Iraku Irak, Republika Iraku (arab. العراق, trl. Al-'Irāq, trb. Al-Irak; جمهورية العراق, trb. Dżumhurijjat al-Irak, kurd. كۆماری عێراق, trl. Komarî 'Êraq, trb. Komari Erak; asyr. ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, leżące nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Iran i Irak · Zobacz więcej »

Iran (miejscowość)

Iran – miejscowość w Hiszpanii, w Katalonii, w prowincji Lleida, w comarce Alta Ribagorça, w gminie El Pont de Suert.

Nowy!!: Iran i Iran (miejscowość) · Zobacz więcej »

Islam

Arabii Saudyjskiej i Afganistanu. pielgrzymek. Islam (al-islām – poddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwieW 2010 roku Pew Research Center oceniło liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.

Nowy!!: Iran i Islam · Zobacz więcej »

Isma’il I

Isma'il I na portrecie włoskiego malarza Cristofano dell'Altissimo Iran ponownie jako całość po inwazjach Isma'ila z początku XVI. wieku Isma'il I (ur. 17 lipca 1487 r., zm. 23 maja 1524) – pierwszy szach Persji w latach 1501-1524.

Nowy!!: Iran i Isma’il I · Zobacz więcej »

Izrael

Izrael (Jisra’el, Isrā’īl), oficjalnie Państwo Izrael (Medinat Jisra’el, Dawlat Isrā’īl) – państwo na Bliskim Wschodzie, położone w Azji Zachodniej na wschodnim brzegu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Iran i Izrael · Zobacz więcej »

Język arabski

Język arabski – język z rodziny języków semickich, w której zaliczany jest do grupy języków południowo-zachodnich według klasycznego podziału, bądź grupy języków zachodnich, centralnych według podziału Hetzrona i Voigta.

Nowy!!: Iran i Język arabski · Zobacz więcej »

Język awestyjski

próbka tekstu napisanego w języku awestyjskim Język awestyjski, język awestański – język klasyczny używany w starożytnej Persji, w którym został zapisany zbiór prac Zaratustry.

Nowy!!: Iran i Język awestyjski · Zobacz więcej »

Język pahlawi

Język pahlawi (język średnioperski) – język z podrodziny irańskiej języków indoeuropejskich, używany w okresie dynastii sasanidzkiej.

Nowy!!: Iran i Język pahlawi · Zobacz więcej »

Język partyjski

Język partyjski – wymarły zachodnioirański język okresu średnioirańskiego.

Nowy!!: Iran i Język partyjski · Zobacz więcej »

Język perski

Język perski, nowoperski (pers. fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu (po języku arabskim).

Nowy!!: Iran i Język perski · Zobacz więcej »

Język staroperski

Język staroperski – wymarły język irański, wraz z awestyjskim i medyjskim, używany w okresie staroirańskim.

Nowy!!: Iran i Język staroperski · Zobacz więcej »

Jedwabny Szlak

Jedwabny Szlak w I wieku n.e. Mapa głównej trasy Jedwabnego Szlaku Jedwabny Szlak w I wieku n.e. Jedwabny Szlak, jedwabny szlak – dawna droga handlowa łącząca Chiny z Bliskim Wschodem i Europą.

Nowy!!: Iran i Jedwabny Szlak · Zobacz więcej »

Jezdegerd I

Jezdegerd I – władca Persji z dynastii Sasanidów (399 – 421), syn Szapura III.

Nowy!!: Iran i Jezdegerd I · Zobacz więcej »

Jezdegerd III

Jezdegerd III (panował w latach 632–651) – ostatni szachinszach Persji z dynastii Sasanidów.

Nowy!!: Iran i Jezdegerd III · Zobacz więcej »

John F. Kennedy

John Fitzgerald Kennedy, powszechnie określany inicjałami „JFK” (ur. 29 maja 1917 w Brookline, zm. 22 listopada 1963 w Dallas) – amerykański polityk, 35.

Nowy!!: Iran i John F. Kennedy · Zobacz więcej »

Judaizm

data.

Nowy!!: Iran i Judaizm · Zobacz więcej »

Kadżarowie

Kadżarowie – perska dynastia pochodzenia turkmeńskiego, władająca Persjąw latach 1794–1925.

Nowy!!: Iran i Kadżarowie · Zobacz więcej »

Kalif

Kalif (arab. ħalifa, „następca”) – w islamie sunnickim tytuł następców Mahometa, czyli przywódców muzułmańskich społeczności państwowo-religijnych zwanych kalifatami.

Nowy!!: Iran i Kalif · Zobacz więcej »

Kalifat

Kalifat (arab. خلافة chilāfa) – islamski ustrój polityczny, w którym głowąpaństwa jest kalif (arab. خليفة chalīfa).

Nowy!!: Iran i Kalifat · Zobacz więcej »

Kalifowie prawowierni

Kalifowie prawowierni (albo kalifowie sprawiedliwi, kalifowie słusznie prowadzeni, arab. الخلفاء الراشدون, al-Chulafa ar-Raszidun) – w islamie sunnickim, określenie dotyczące czterech pierwszych kalifów panujących w latach 632–661: Abu Bakra, Umara, Usmana i Alego.

Nowy!!: Iran i Kalifowie prawowierni · Zobacz więcej »

Kara śmierci

392x392px Kara śmierci, kara główna, kara ostateczna, najwyższy wymiar kary – zabicie sprawcy przestępstwa, praktykowane od początków istnienia prawa, różnie w zależności od krajów, systemów prawnych i epok.

Nowy!!: Iran i Kara śmierci · Zobacz więcej »

Kara Kojunlu

Kara Kojunlu (albo Kara-Kojunlu, Karakojunlu, Kara Kojunłu) – turkmeńska federacja plemienna, od połowy XIV wieku do roku 1469 tworząca państwo u szczytu potęgi obejmujące część wschodniej Anatolii, Dżezirę, Irak i większość Iranu.

Nowy!!: Iran i Kara Kojunlu · Zobacz więcej »

Karachanidzi

Mapa Azji w 1025 ukazująca orientacyjny zasięg państwa Karachanidów Karachanidzi (albo Ilekchanidzi) – pierwsza muzułmańska dynastia pochodzenia tureckiego panująca w Turkiestanie od X do początku XIII w. Według Omelana Pricaka Karachanidzi wywodzili się z rodu rządzącego Karłuków, zamieszkujących Turkiestan tureckich koczowników, którzy niegdyś wchodzili w skład państwa Turkutów, a w IX wieku walczyli z Samanidami.

Nowy!!: Iran i Karachanidzi · Zobacz więcej »

Karim Chan

Karim Chan Zand, per. کریمخان زند (ur. ok. 1705, zm. 1779) – władca z kurdyjskiej dynastii Zandów panujący w latach 1750–1779.

Nowy!!: Iran i Karim Chan · Zobacz więcej »

Katolicyzm

Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.

Nowy!!: Iran i Katolicyzm · Zobacz więcej »

Kaukaz Południowy

Kraje Kaukazu i ich podział wewnętrzny. Kaukaz Południowy rozciąga się na południe od granicy rosyjskiej Państwa Kaukazu Południowego Kaukaz Południowy, Zakaukazie, Zakaukazja, Transkaukazja – nazwa stosowana w odniesieniu do trzech państw położonych na południe od głównego pasma Kaukazu, tzw.

Nowy!!: Iran i Kaukaz Południowy · Zobacz więcej »

Kino

Bracia Lumière Kino (z gr. kinēma „ruch”) – określenie obiektu widowiskowego przeznaczonego do projekcji filmów na dużym ekranie (dawniej kinoteatru), samego przemysłu filmowego (kinematografii) lub sztuki filmowej.

Nowy!!: Iran i Kino · Zobacz więcej »

Kościół perski

pahlawi. Prawdopodobnie z V lub VI wieku. Kościół w Kottayam, w hinduskim stanie Kerala. Świadectwo misyjnej działalności Kościoła perskiego w Indiach. Kościół perski, inaczej Kościół irański – chrześcijański Kościół w państwie Sasanidów, zorganizowany decyzjąszacha Jezdegerda w roku 410.

Nowy!!: Iran i Kościół perski · Zobacz więcej »

Koncesja

Koncesja (łac. concessio „pozwolenie, zgoda”) – akt administracyjny wydawany przez organ koncesyjny.

Nowy!!: Iran i Koncesja · Zobacz więcej »

Korea Północna

Korea Północna, oficjalna nazwa Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, w skrócie KRLD (kor. 조선민주주의인민공화국, hancha: 朝鮮民主主義人民共和國, MCR Chosŏn Minjujuŭi Inmin Konghwaguk) – państwo w Azji Wschodniej, powstałe w północnej części Półwyspu Koreańskiego po II wojnie światowej na terenach zajętych przez Armię Czerwoną.

Nowy!!: Iran i Korea Północna · Zobacz więcej »

Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej

Flaga Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej lub Armia Strażników Rewolucji Islamskiej (per. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی – Sepah-e Pasdaran-e Enghelab-e Eslami) – jedna z dwóch gałęzi irańskich sił zbrojnych, obok Armii Islamskiej Republiki Iranu.

Nowy!!: Iran i Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej · Zobacz więcej »

Korupcja

Mapa przedstawiająca wskaźnik percepcji korupcji dla poszczególnych państw Alegoria przedstawiająca zjawisko korupcji(Fresk Elihu Vedder z 1896) Wiesława Adamskiego) Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji Korupcja (łac. corruptio – zepsucie) – nadużycie stanowiska publicznego w celu uzyskania prywatnych korzyści.

Nowy!!: Iran i Korupcja · Zobacz więcej »

Korweta

Flower'' z okresu II wojny światowej 1124 (typ NATO: ''Grisha'') Descubierta'' Visby'' opracowana w technologii ''stealth'' Korweta – klasa współczesnych okrętów umiarkowanej wielkości.

Nowy!!: Iran i Korweta · Zobacz więcej »

Król królów

Herb szachów perskich Król królów – tradycyjny tytuł używany przez monarchów aspirujących do władzy uniwersalnej lub zwierzchnictwa nad innymi władcami.

Nowy!!: Iran i Król królów · Zobacz więcej »

Królestwo Greko-Baktryjskie

Maksymalny zasięg królestwa ok. 180 p.n.e. Królestwo Greko-Baktryjskie (albo Królestwo Grecko-Baktryjskie, Królestwo Greków Baktryjskich) – państwo hellenistyczne z ośrodkiem w Baktrii, istniejące od ok.

Nowy!!: Iran i Królestwo Greko-Baktryjskie · Zobacz więcej »

Królestwo Partów

Królestwo Partów – państwo na terenie starożytnego Iranu, rządzone przez dynastię Arsacydów, istniejące od 247/238 p.n.e. do 226 n.e.

Nowy!!: Iran i Królestwo Partów · Zobacz więcej »

Kryzys zakładników (Iran)

Irańscy studenci wkraczająna terytorium ambasady Stanów Zjednoczonych Kryzys zakładników – kryzys w stosunkach amerykańsko-irańskich, do jakiego doszło po zajęciu ambasady Stanów Zjednoczonych w Teheranie przez grupę kilkuset studentów i wzięciu przez nich wszystkich przebywających w placówce dyplomatycznej jako zakładników.

Nowy!!: Iran i Kryzys zakładników (Iran) · Zobacz więcej »

Kurdowie

Bliskim Wschodzie w 1986 Kurdowie – naród pochodzenia indoeuropejskiego, zamieszkujący przede wszystkim krainę zwanąKurdystanem, podzielonąpomiędzy Turcję, Irak, Iran i Syrię.

Nowy!!: Iran i Kurdowie · Zobacz więcej »

Lewica

Czerwony sztandar – symbol różnego rodzaju ruchów lewicowych Lewica – określenie pochodzące z okresu rewolucji francuskiej, używane w odniesieniu do ruchów żądających zmian polityczno-ustrojowych, społecznych i gospodarczych.

Nowy!!: Iran i Lewica · Zobacz więcej »

Lidia (kraina)

Lidia Lidia u szczytu swej potęgi Lidia (gr. Lydia) – historyczna kraina w zachodniej Azji Mniejszej leżąca w dorzeczu rzek Kaystros i Hermos, oraz nazwa starożytnego państwa ze stolicąw Sardes, istniejącego do 546 r. p.n.e.

Nowy!!: Iran i Lidia (kraina) · Zobacz więcej »

Liga Narodów

Rodowód Ligi Narodów Liga Narodów – istniejąca w latach 1920-1946 organizacja międzynarodowa powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona podczas paryskiej konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową.

Nowy!!: Iran i Liga Narodów · Zobacz więcej »

Lobbing

Lobbing (z, z frankońskiego i „krużganek, pasaż”) – w powszechnym rozumieniu wywieranie wpływu przez zawodowych rzeczników interesów (lobbistów, lobbystów) na władze publiczne.

Nowy!!: Iran i Lobbing · Zobacz więcej »

Ludy irańskie

języków irańskich Flaga panirańska Ludy irańskie, grupa irańska – grupa ludów indoeuropejskich mówiących językami irańskimi, zamieszkująca terytoria rozciągające się od wschodniej Anatolii poprzez Wyżynę Irańskąaż po Hindukusz oraz od Azji Środkowej po Zatokę Perską.

Nowy!!: Iran i Ludy irańskie · Zobacz więcej »

Ludy tureckie

Rozmieszczenie języków z turkijskiej grupy językowej Ludy tureckie, ludy turkijskie (także turańskie, turskie, turkskie) – rodzina ludów wspólnego pochodzenia i kultury, posługujących się językami turkijskiej rodziny językowej.

Nowy!!: Iran i Ludy tureckie · Zobacz więcej »

Lurowie

Lurowie – irańska ludność zamieszkująca południowo-zachodni Iran, licząca około 5 mln osób.

Nowy!!: Iran i Lurowie · Zobacz więcej »

Mahmud Ahmadineżad

Mahmud Ahmadineżad i Dmitrij Miedwiediew. (2010) Mahmud Ahmadineżad (IPA:; ur. 28 października 1956 w Garmsarze) – irański polityk, lider partii Sojusz Budowniczych Islamskiego Iranu będącej koalicjąkonserwatywnych grup politycznych, prezydent Iranu od 3 sierpnia 2005 do 3 sierpnia 2013, wcześniej burmistrz Teheranu (2003–2005).

Nowy!!: Iran i Mahmud Ahmadineżad · Zobacz więcej »

Manicheizm

Manicheizm – prąd religijno-filozoficzny stworzony w III wieku n.e. przez Babilończyka Maniego (Manesa).

Nowy!!: Iran i Manicheizm · Zobacz więcej »

Marcin Rzepka

Marcin Rzepka – polski filolog i kulturoznawca, podróżnik, pracownik Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowy!!: Iran i Marcin Rzepka · Zobacz więcej »

Mazandaran

Mazandaran – ostan w północnym Iranie.

Nowy!!: Iran i Mazandaran · Zobacz więcej »

Medowie

Żołnierz medyjski, relief z pałacu w Persepolis Medowie – lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-zachodni Iran.

Nowy!!: Iran i Medowie · Zobacz więcej »

Mezopotamia

Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.

Nowy!!: Iran i Mezopotamia · Zobacz więcej »

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, MAEA (ang. International Atomic Energy Agency, IAEA) – organizacja pracująca na rzecz bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej.

Nowy!!: Iran i Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej · Zobacz więcej »

Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Siedziba Międzynarodowego Funduszu Walutowego w Waszyngtonie Międzynarodowy Fundusz Walutowy, MFW (ang. International Monetary Fund, IMF) – międzynarodowa organizacja w ramach ONZ, zajmująca się kwestiami stabilizacji ekonomicznej na świecie.

Nowy!!: Iran i Międzynarodowy Fundusz Walutowy · Zobacz więcej »

Mohammad Mosaddegh

Mohammad Mosaddegh (pers. محمد مصدق, alternatywny często spotykany zapis nazwiska po polsku: Mosaddeq; ur. 19 maja 1882 w Teheranie, zm. 5 marca 1967 w Ahmadabadzie) – demokratycznie wybrany premier Iranu, urzędujący w latach 1951–1953.

Nowy!!: Iran i Mohammad Mosaddegh · Zobacz więcej »

Mohammad Reza Pahlawi

Oficjalne zdjęcie rodziny królewskiej,26 października 1967 Mohammad Reza Pahlawi (pers. محمدرضا پهلوی, ur. 26 października 1919 w Teheranie, zm. 27 lipca 1980 w Kairze) – ostatni szachinszach Iranu, z dynastii Pahlawich, nastawiony prozachodnio, inicjator reform społecznych i gospodarczych w Iranie.

Nowy!!: Iran i Mohammad Reza Pahlawi · Zobacz więcej »

Mongołowie

Mongołowie (mong. Mongolčuud, w cyrylicy) – środkowoazjatycka grupa etnograficzna zamieszkująca głównie tereny Wyżyny Mongolskiej, ich ojczyzna jest obecnie podzielona między Mongolię oraz kontrolowanąprzez ChińskąRepublikę LudowąMongolię Wewnętrzną.

Nowy!!: Iran i Mongołowie · Zobacz więcej »

Morze Kaspijskie

Zachód słońca nad Morzem Kaspijskim ''Stieńka Razin'' (Wasilij Surikow) Morze Kaspijskie (Darja-je Chazar;, Kaspijskoje morie;;, Kaspij tengyzy) – bezodpływowe słone jezioro reliktowe w Azji i w części północnej w Europie.

Nowy!!: Iran i Morze Kaspijskie · Zobacz więcej »

Muhammad el-Baradei

Muhammad el-Baradei, arab. محمدالبرادعئ, Muhammad al-Barādaʿī (ur. 17 czerwca 1942 w Kairze) – egipski polityk, prawnik, były dyrektor generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), organizacji pod auspicjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, laureat Pokojowej Nagrody Nobla w 2005.

Nowy!!: Iran i Muhammad el-Baradei · Zobacz więcej »

Muzułmanin

J.-L. Gérôme, 1865)Muzułmanin to wyznawca islamu, jednej z największych religii światowych.

Nowy!!: Iran i Muzułmanin · Zobacz więcej »

Nachiczewańska Republika Autonomiczna

Nachiczewańska Republika Autonomiczna – autonomiczna jednostka administracyjna Azerbejdżanu, stanowiąca eksklawę tego państwa oddzielonąprzez terytorium Armenii.

Nowy!!: Iran i Nachiczewańska Republika Autonomiczna · Zobacz więcej »

Nadir Szah Afszar

thumb Nadir Szah (pers.: نادر شاه) (Nadir Qoli Beg pers.: نادر قلی بیگ), także Tahmasp-Qoli Khan (pers.: تهماسپ قلی خان) lub Nadir Szah Afszar (pers.: نادر شاه افشار, ur. 22 października 1688, zm. 19 czerwca 1747) – szach Iranu w latach 1736– 1747 i założyciel dynastii Afszarydów.

Nowy!!: Iran i Nadir Szah Afszar · Zobacz więcej »

Naghsz-e Rostam

Dolina Naghsz-e Rustam Naghsz-e Rustam (Naksz-e Rostam, pers. نقش رستم) – dolina położona w górach Zagros w Iranie, ok.

Nowy!!: Iran i Naghsz-e Rostam · Zobacz więcej »

Najwyżsi przywódcy Iranu

Po obaleniu szacha w 1979 roku, głowąIslamskiej Republiki Iranu został Najwyższy Przywódca, nazywany też Najwyższym Prawnikiem Muzułmańskim, wybierany dożywotnio przez Zgromadzenie Ekspertówna podstawie informacji z Ambasady Islamskiej Republiki Iranu w Warszawie, u boku którego rządzi Prezydent IRI wybierany w wyborach powszechnych.

Nowy!!: Iran i Najwyżsi przywódcy Iranu · Zobacz więcej »

Naser ad-Din Szah Kadżar

Naser ad-Din Szah Kadżar (pers.: ناصرالدین شاه قاجار) (ur. 16 lipca 1831, zm. 1 maja 1896) – szach Iranu z dynastii Kadżarów, panujący od 17 września 1848 roku aż do śmierci w wyniku zamachu.

Nowy!!: Iran i Naser ad-Din Szah Kadżar · Zobacz więcej »

Neolit

cywilizację maltańskąw okresie neolituhttp://www.culturalheritage.gov.mt/filebank/inventory/00001.pdf Ġgantija Temples, National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islandshttp://www.bradshawfoundation.com/malta/ The Prehistoric Archaeology of the Temples of Malta, bradshawfoundation.com Rekonstrukcja neolitycznego ołtarza na terenie dzisiejszej Ukrainy Skara Brae na Orkadach jest najlepiej zachowanąwsiąneolitycznąw Europie. Wzgórze Silbury jest najwyższym kopcem usypanym w okresie neolitu. Neolit (gr. néos „nowy” i líthos „kamień”), młodsza epoka kamienia, epoka kamienia gładzonego – ostatni okres epoki kamienia (poprzedzający epokę brązu).

Nowy!!: Iran i Neolit · Zobacz więcej »

Niedźwiedziowate

Niedźwiedziowate (Ursidae) – rodzina dużych, wszystkożernych ssaków z podrzędu psokształtnych (Caniformia) w obrębie rzędu drapieżnych (Carnivora) szeroko rozprzestrzenionych na półkuli północnej.

Nowy!!: Iran i Niedźwiedziowate · Zobacz więcej »

Nikab

Kobieta w nikabie Nikab (arab. نِقاب niqāb) – noszona przez muzułmanki jako część hidżabu zasłona na twarz.

Nowy!!: Iran i Nikab · Zobacz więcej »

Nizam al-Mulk

Abu Ali al-Hasan at-Tusi Nizam al-Mulk (ur. 1019 w Tus, zm. 10 października 1092) – uczony i wezyr w państwie Seldżuków w czasie panowania sułtanów Alp Arslana i Malikszaha.

Nowy!!: Iran i Nizam al-Mulk · Zobacz więcej »

Obiekt sportowy

Zjeżdżalnia wodna - typ obiektu sportowego Obiekt sportowy – samodzielny, zwarty zespół urządzeń terenowych oraz budynków przeznaczonych do celów sportowych.

Nowy!!: Iran i Obiekt sportowy · Zobacz więcej »

Okręt patrolowy

Camcraft (wyporność 100 t) będący na wyposażeniu salwadorskiej marynarki wojennej hiszpańskiej marynarki wojennej. Z tyłu okrętu widoczne lądowisko dla śmigłowca. Z boku widoczny właz dla łodzi abordażowej będącej na wyposażeniu okrętu. Okręt patrolowy (patrolowiec, kuter patrolowy, rzadziej dozorowiec pogranicza) to wojskowa jednostka pływająca, której podstawowym przeznaczeniem jest pełnienie służby patrolowej lub dozorowej na wyznaczonym akwenie, zabezpieczając interesy państwa na akwenach morskich.

Nowy!!: Iran i Okręt patrolowy · Zobacz więcej »

Okręt podwodny

Okręt podwodny – wojskowa jednostka pływająca, okręt konstrukcyjnie przystosowany do prowadzenia działań i operacji zarówno na powierzchni, jak i pod wodą; współcześnie jedna z głównych klas okrętów.

Nowy!!: Iran i Okręt podwodny · Zobacz więcej »

Organizacja Bojowników Ludowych Iranu

Logo Ludowych Mudżahedinów Ludowi Mudżahedini (właściwie Organizacja Bojowników Ludowych Iranu, OBL, Sāzemān-e Moğāhedin-e Chalq-e Irān, MEK i MKO) – organizacja irańskiej opozycji.

Nowy!!: Iran i Organizacja Bojowników Ludowych Iranu · Zobacz więcej »

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa

Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) – organizacja wyspecjalizowana ONZ zajmująca się walkąz biedąi głodem oraz podnoszeniem dobrobytu poprzez redystrybucję żywności i rozwój obszarów wiejskich.

Nowy!!: Iran i Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa · Zobacz więcej »

Ostan

Ostany Iranu Ostan (l.mn. ostan-haa) – irańska jednostka podziału administracyjnego, odpowiadająca w przybliżeniu prowincji lub np.

Nowy!!: Iran i Ostan · Zobacz więcej »

Państwo

unitarne, będące jednocześnie krajem krajów związkowych Państwo – forma organizacji społeczeństwa mająca na celu stanowienie i wykonywanie prawa na określonym terytorium.

Nowy!!: Iran i Państwo · Zobacz więcej »

Państwo Kuszanów

Obszar państwa Kuszanów Państwo Kuszanów (sanskryt: कुषाण राजवंश, Kuṣāṇa Rājavaṁśa) – starożytne państwo w północnych Indiach i Azji Centralnej, które istniało w latach 78–240 naszej ery.

Nowy!!: Iran i Państwo Kuszanów · Zobacz więcej »

Pakistan

Pakistan, Islamska Republika Pakistanu (trl. Islāmī Jamhūriyat Pākistān, trb. Islami Dźamhurijat Pakistan) – państwo w południowej części Azji, położone wzdłuż Indusu i liczące ponad 200 milionów mieszkańców.

Nowy!!: Iran i Pakistan · Zobacz więcej »

Parnowie

Kolumnie Trajana. Parnowie (albo Parni, Aparna; gr. Απαρνοι/Παρνοι, łac. Aparni albo Parni) – wschodnioirańskie plemię koczowników, które w III w. p.n.e. utworzyło państwo Partów.

Nowy!!: Iran i Parnowie · Zobacz więcej »

Partia Baas

Partia Baas (arab. اﻟﺒﻌﺚ), czyli Odrodzenie (skrót od Hizb al-Baas al-Arabi al-Isztiraki – Partia Socjalistycznego Odrodzenia Arabskiego) – narodowo-lewicowa arabska partia polityczna, której celem jest scalanie i zjednoczenie świata arabskiego.

Nowy!!: Iran i Partia Baas · Zobacz więcej »

Pentekostalizm

Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się wyjątkowym naciskiem na znaczenie darów Ducha Świętego, w tym prorokowania, uzdrawiania chorych (np. przez nałożenie rąk i modlitwę), glosolalii, o których wspomniano w rozdziale 12 Pierwszego Listu do KoryntianDzieje Apostolskie mówiąo tym kilkakrotnie.

Nowy!!: Iran i Pentekostalizm · Zobacz więcej »

Perska Dywizja Kozacka

Żołnierze Perskiej Brygady Kozackiej w Tabrizie w 1909 r. Perska Dywizja Kozacka (ros. Персидская казачья дивизия, pers. Berīgād-e qazzāq) – kozacka jednostka wojskowa złożona z Rosjan i Irańczyków służąca w Persji w latach 1879-1921.

Nowy!!: Iran i Perska Dywizja Kozacka · Zobacz więcej »

Persowie

Persowie – starożytny lud pochodzenia irańskiego, współcześnie zaś naród zamieszkujący głównie obszar Iranu (dawniej znanego jako Persja).

Nowy!!: Iran i Persowie · Zobacz więcej »

Pistacja właściwa

Morfologia Pistacja właściwa (Pistacia vera L.) – jeden z gatunków rodzaju pistacja należącego do rodziny nanerczowatych.

Nowy!!: Iran i Pistacja właściwa · Zobacz więcej »

Plaża

Plaża w Hyams Beach (Australia) Turyści wypoczywający na plaży Estonii Wyspie Młyńskiej w centrum Bydgoszczy Plaża – pas nadbrzeżny pokryty materiałem sypkim: piaskiem, żwirem bądź ich mieszaniną, leżący nad brzegiem zbiorników wodnych.

Nowy!!: Iran i Plaża · Zobacz więcej »

Południowa Afryka

Południowa Afryka, oficjalnie Republika Południowej Afryki, RPA – państwo położone na południowym krańcu Afryki, u styku Oceanu Atlantyckiego i Indyjskiego.

Nowy!!: Iran i Południowa Afryka · Zobacz więcej »

Porozumienie nuklearne z Iranem

Ministrowie spraw zagranicznych Chin, Francji, Niemiec, Unii Europejskiej, Iranu, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych ogłaszający zakończenie rozmów i ustanowienie porozumienia nuklearnego Porozumienie nuklearne z Iranem – międzynarodowe porozumienie dotyczące kontroli irańskiego programu rozwoju broni jądrowej, zawarte 14 lipca 2015 w Wiedniu pomiędzy Iranem, a sześcioma mocarstwami – w tym pięcioma nuklearnymi i równocześnie stałymi członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ: Stanami Zjednoczonymi, Rosją, WielkąBrytanią, Francjąi Chinami oraz Niemcami.

Nowy!!: Iran i Porozumienie nuklearne z Iranem · Zobacz więcej »

Powstanie w Iranie (1963)

Powstanie w Iranie 1963.

Nowy!!: Iran i Powstanie w Iranie (1963) · Zobacz więcej »

Prawosławie

Cerkiew Świętego Ducha w Białymstoku Cerkiew cmentarna w Lublinie Prawosławie – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierający swądoktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego (istniejąrównież wspólnoty prawosławne rytu zachodniego).

Nowy!!: Iran i Prawosławie · Zobacz więcej »

Prezydenci Iranu

W Iranie prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych, jest szefem władzy wykonawczej i drugąosobąw państwie.

Nowy!!: Iran i Prezydenci Iranu · Zobacz więcej »

Produkt krajowy brutto

Produkt krajowy brutto, PKB – jeden z podstawowych mierników efektów pracy społeczeństwa danego kraju stosowany w rachunkach narodowych.

Nowy!!: Iran i Produkt krajowy brutto · Zobacz więcej »

Protektorat

Protektorat (z – osłona) – jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej polityce od państwa silniejszego (protektora).

Nowy!!: Iran i Protektorat · Zobacz więcej »

Protesty w Iranie (2017–2018)

Protesty w Iranie – antyrządowe protesty o charakterze społeczno-politycznym w Iranie, rozpoczęte 28 grudnia 2017 r. 14 lipca 2015 Iran zawarł międzynarodowe porozumienie z sześcioma mocarstwami: USA, Rosją, WielkąBrytanią, Francją, Chinami oraz Niemcami dotyczące jego programu nuklearnego.

Nowy!!: Iran i Protesty w Iranie (2017–2018) · Zobacz więcej »

Protesty w Iranie (od 2022)

Protesty w Iranie – antyrządowe protesty o charakterze społeczno-obyczajowym w Iranie, które rozpoczęły się 16 września 2022 r. z powodu śmierci Mahsy Amini, aresztowanej i pobitej za strój niezgodny z normami narzuconymi przez irańskąwładzę.

Nowy!!: Iran i Protesty w Iranie (od 2022) · Zobacz więcej »

Publiczny transport zbiorowy

tramwaj na przystanku Gdańsk Brętowo Publiczny transport zbiorowy – powszechnie dostępny regularny przewóz osób wykonywany w określonych odstępach czasu i po określonej linii lub sieci transportowejUstawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.

Nowy!!: Iran i Publiczny transport zbiorowy · Zobacz więcej »

Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

Rada Bezpieczeństwa w trakcie obrad Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (Rada Bezpieczeństwa ONZ, RB ONZ) – jeden z sześciu głównych organów Organizacji Narodów Zjednoczonych, powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych (jej istnieniu i kompetencjom poświęcono rozdziały: V, VI i VII KNZ).

Nowy!!: Iran i Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych · Zobacz więcej »

Rada Strażników

Rada Strażników Konstytucji (pers. شورای نگهبان قانون اساسی, Szura-je Negahban-e Qanun-e Assassi), zwana w skrócie RadąStrażników – dwunastoosobowy organ rządowy Islamskiej Republiki Iranu.

Nowy!!: Iran i Rada Strażników · Zobacz więcej »

Rebelia szyitów w Jemenie

Rebelia szyitów w Jemenie rozpoczęła się w czerwcu 2004 roku, kiedy duchowny lider ruchu Huti Husajn Badreddin al-Huti wystąpił przeciwko jemeńskiemu rządowi.

Nowy!!: Iran i Rebelia szyitów w Jemenie · Zobacz więcej »

Recep Tayyip Erdoğan

Recep Tayyip Erdoğan, Władimir Putin i Silvio Berlusconi (2005) premier Grecji Jorgos Papandreu (2011) Recep Tayyip Erdoğan (wym. tur.; ur. 26 lutego 1954 w Stambule) – turecki ekonomista i polityk, przewodniczący Partii Sprawiedliwości i Rozwoju w latach 2001–2014 i ponownie od 2017, burmistrz Stambułu w latach 1994–1998, premier Turcji w latach 2003–2014, prezydent Turcji od 28 sierpnia 2014.

Nowy!!: Iran i Recep Tayyip Erdoğan · Zobacz więcej »

Reforma rolna

Reforma rolna – usankcjonowana prawnie zmiana stosunków własnościowych na wsi połączona ze zmianąstruktury agrarnej przez komasację lub parcelację gruntów.

Nowy!!: Iran i Reforma rolna · Zobacz więcej »

Republika islamska

Republiki islamskie na świecie Republika islamska – ustrój oparty na religii muzułmańskiej, obowiązujący w niektórych krajach muzułmańskich: w Iranie, Pakistanie i Mauretanii.

Nowy!!: Iran i Republika islamska · Zobacz więcej »

Republika Mahabadzka

Republika Kurdystanu lub Republika Mahabadzka – państwo kurdyjskie, istniejące od stycznia do grudnia 1946 na terytorium Iranu.

Nowy!!: Iran i Republika Mahabadzka · Zobacz więcej »

Rewolucja październikowa

Rewolucja październikowa w Rosji (również rewolucja bolszewicka, w terminologii sowieckiej Wielka Socjalistyczna Rewolucja Październikowa) – określenie, stosowane na dokonany przez bolszewików przewrót zbrojny w Rosji, trwający od nocy z na, do godziny drugiej w nocy, gdy został opanowany przez oddziały bolszewickie Pałac Zimowy, a członkowie Rządu Tymczasowego aresztowani.

Nowy!!: Iran i Rewolucja październikowa · Zobacz więcej »

Reza Szah Pahlawi

Reza Szah Pahlawi, per. رضا شاه پهلوی (ur. 16 marca 1878 w Savadkuh, zm. 26 lipca 1944 w Johannesburgu) – szach Iranu od 15 grudnia 1925 do 16 września 1941, założyciel dynastii Pahlawi.

Nowy!!: Iran i Reza Szah Pahlawi · Zobacz więcej »

Rezerwa

Wojska Polskiego (1931 r.) Wzorowy Podchorąży Rezerwy Rezerwa (żołnierze rezerwy, pot. rezerwiści) – ogół osób stanowiących bazę uzupełnień dla sił zbrojnych na wypadek ogłoszenia mobilizacji, stanu wojny lub bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.

Nowy!!: Iran i Rezerwa · Zobacz więcej »

Rial irański

Rial irański – waluta Iranu, dzieląca się na 100 dinarów.

Nowy!!: Iran i Rial irański · Zobacz więcej »

Ridda

Ridda lub irtidād – apostazja w islamie.

Nowy!!: Iran i Ridda · Zobacz więcej »

Rodzaj sił zbrojnych

Rodzaj sił zbrojnych (RSZ) – główna część składowa sił zbrojnych zdolna do mniej lub bardziej samodzielnego wykonywania zadań strategicznych i operacyjnych w określonym środowisku: na lądzie, morzu, w przestrzeni powietrznej i kosmicznej, przy użyciu odpowiednich dla nich środków i sposobów walki.

Nowy!!: Iran i Rodzaj sił zbrojnych · Zobacz więcej »

Rolnictwo

thumb Pola uprawne Pole ryżu Rolnictwo – dział gospodarki, którego głównym zadaniem jest dostarczenie płodów rolnych.

Nowy!!: Iran i Rolnictwo · Zobacz więcej »

Rozpad ZSRR

ZSRR na mapie świata Uzbekistan Rozpad ZSRR – proces rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ówcześnie największego państwa świata) zapoczątkowany ogłoszeniem suwerenności przez EstońskąSRR 16 listopada 1988 i zakończony deklaracjąo samorozwiązaniu ZSRR uchwalonąprzez Radę NajwyższąZSRR 26 grudnia 1991Deklaracja № 142-Н Rady Najwyższej ZSRR z 26 grudnia 1991, formalnie rozwiązująca ZSRR jako państwo i podmiot prawa międzynarodowego. ru.

Nowy!!: Iran i Rozpad ZSRR · Zobacz więcej »

Ruhollah Chomejni

Ruhollah Musawi Chomejni (ur. 17 maja 1900 lub 24 września 1902 w Chomejnie, zm. 3 czerwca 1989 w Teheranie) – szyicki przywódca duchowny i polityczny rewolucji islamskiej, ajatollah, polityczny przywódca Iranu (jako najwyższy przywódca) w latach 1979–1989.

Nowy!!: Iran i Ruhollah Chomejni · Zobacz więcej »

Saddam Husajn

Saddam Husajn Abd al-Madżid at-Tikriti (ur. 28 kwietnia 1937 w Al-Audży, zm. 30 grudnia 2006 w Al-Kazimijji) – iracki prawnik i polityk, Marszałek Iraku, dyktatorski prezydent Iraku w latach 1979–2003 oraz sekretarz generalny irackiego oddziału Partii Baas i przewodniczący irackiej Rady Dowództwa Rewolucji, zbrodniarz wojenny.

Nowy!!: Iran i Saddam Husajn · Zobacz więcej »

Safawidzi

Safawidzi (pers. صفویان) – dynastia panująca w Iranie w latach 1501–1736.

Nowy!!: Iran i Safawidzi · Zobacz więcej »

Saffarydzi

Saffarydzi (pers. صفاریان) – dynastia pochodzenia perskiego panująca w latach 867 – 1003 w Sistanie, a u szczytu potęgi na przełomie IX i X wieku w większości prowincji wschodniego Iranu.

Nowy!!: Iran i Saffarydzi · Zobacz więcej »

Sakowie

Scytia – jej wschodnia część to terytoria Saków Sakowie, Śakowie (sanskryt: शक Śaka, staropers. Sakā,; zwani też Scytami ałtajskimi, wschodnimi lub środkowoazjatyckimi) – koczownicze i osiadłe plemiona spokrewnione ze Scytami i Sarmatami, zamieszkujące w I tysiącleciu p.n.e. tereny Azji Środkowej.

Nowy!!: Iran i Sakowie · Zobacz więcej »

Samanidzi

Samanidzi, pers. سامانیان – dynastia pochodzenia irańskiego, panująca w Azji Środkowej w latach 819–1005.

Nowy!!: Iran i Samanidzi · Zobacz więcej »

Samolot myśliwski

Samolot myśliwski (pot. myśliwiec) – samolot bojowy przeznaczony przede wszystkim do zwalczania innych statków powietrznych i wywalczenia przewagi powietrznej, jak i obrony własnych samolotów o innym przeznaczeniu, czym różni się od bombowców, służących do atakowania celów naziemnych, głównie przy użyciu bomb.

Nowy!!: Iran i Samolot myśliwski · Zobacz więcej »

Samolot szkolno-treningowy

Samolot szkolno-treningowy PZL M26 Iskierka Samolot szkolno-treningowy – samolot wykorzystywany do szkolenia pilotów i rozwijania ich umiejętności pilotażu, nawigacji.

Nowy!!: Iran i Samolot szkolno-treningowy · Zobacz więcej »

Samolot szturmowy

Sowiecki samolot szturmowy Ił-2 7 Eskadry Lotnictwa Taktycznego Samolot szturmowy (także samolot uderzeniowy) – kategoria samolotu bojowego służącego do atakowania celów naziemnych.

Nowy!!: Iran i Samolot szturmowy · Zobacz więcej »

Samolot transportowy

Sił Powietrznych Samolot transportowy (ang. transport aircraft) – samolot dostosowany głównie do przewozu osób i/lub towarów.

Nowy!!: Iran i Samolot transportowy · Zobacz więcej »

Sasanidzi

Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie (wówczas, Ērānšahr) w latach 224–651 naszej ery.

Nowy!!: Iran i Sasanidzi · Zobacz więcej »

SAWAK

Logo Sawaku SAWAK (pers. ساواک; pełna nazwa: سازمان اطلاعات و امنیت کشور, Sazeman-e Ettela’at wa Amnijat-e Keszwar) – irańska tajna policja polityczna, służba bezpieczeństwa i wywiadu działająca w latach 1957–1979.

Nowy!!: Iran i SAWAK · Zobacz więcej »

Secret Intelligence Service

Siedziba SIS w Londynie, widziana z Vauxhall Bridge Secret Intelligence Service (SIS, znana także jako MI6 – dawniej Military Intelligence section 6, wywiad wojskowy Sekcja 6) – brytyjska służba specjalna powołana w roku 1909 r. do prowadzenia wywiadu zagranicznego.

Nowy!!: Iran i Secret Intelligence Service · Zobacz więcej »

Seldżukidzi

Seldżukidzi (albo Seldżucy, od Seldżuk – arab. السلاجقة, tur. Selçuk) – dynastia panująca w różnych krajach Azji Zachodniej w okresie od XI do XIV wieku.

Nowy!!: Iran i Seldżukidzi · Zobacz więcej »

Seleucydzi

bitwie pod Ipsos (301 p.n.e.) Seleucydzi lub też Seleukidzi – dynastia hellenistyczna założona przez Seleukosa, z ośrodkiem początkowo w Babilonii, a od początku III w. p.n.e. Syrii, panująca w latach 312–63 p.n.e. Seleukos był jednym z dowódców Aleksandra Wielkiego.

Nowy!!: Iran i Seleucydzi · Zobacz więcej »

Siły Ghods

Siły GhodsAbrahamian E., Historia..., s. 226.

Nowy!!: Iran i Siły Ghods · Zobacz więcej »

Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu

Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu (pers. نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران; ang. Islamic Republic of Iran Air Force, w skrócie IRIAF) – wojska lotnicze Islamskiej Republiki Iranu, jeden z czterech rodzajów sił zbrojnych (w 2008 wydzielono w nich wojska obrony powietrznej).

Nowy!!: Iran i Siły Powietrzne Islamskiej Republiki Iranu · Zobacz więcej »

Sogdiana

Sogdiana Sogdiana (staropers. Suguda; gr. Σογδιανή;, Sùtè, pers. سغد, Sōġd) – kraina w Azji Środkowej leżąca nad rzekąZarafszan, między rzekami Oksos (lub Oksus – obecnie: Amu-daria) i Jaksartes (ob. Syr-daria), na północ od Margiany i Baktrii, a od wschodu Fergana.

Nowy!!: Iran i Sogdiana · Zobacz więcej »

Starożytna Grecja

Starożytna Grecja – cywilizacja, która w starożytności rozwijała się w południowej części Półwyspu Bałkańskiego, na wyspach mórz Egejskiego i Jońskiego, wybrzeżach Azji Mniejszej, a później także w innych rejonach Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Iran i Starożytna Grecja · Zobacz więcej »

Starożytny Rzym

cesarstwo nicejskie, Despotat Epiru i Despotat Morei Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy.

Nowy!!: Iran i Starożytny Rzym · Zobacz więcej »

Suza

Suza (pers. شوش - Shūsh) – miasto w starożytnym Elamie, jedna z jego stolic; obecnie leży w ostanie Chuzestan w Iranie, na terenie identycznie nazwanego, liczącego około 50 000 mieszkańców, współczesnego miasta, ok.

Nowy!!: Iran i Suza · Zobacz więcej »

Syria

Syria (trl. Sūrijā, trb.), nazwa oficjalna: Syryjska Republika Arabska (ar. الجمهورية العربية السورية, trl. Al-Ǧumhūrijja ăl-ʿArabijja ăs-Sūrijja, trb. Al-Dżumhurijja al-Arabijja as-Surijja) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie.

Nowy!!: Iran i Syria · Zobacz więcej »

Szach (władca)

Szach (šāh) – perski termin oznaczający króla.

Nowy!!: Iran i Szach (władca) · Zobacz więcej »

Szahname

Dwór Gajomarsa – miniatura z Szahname Tahmaspa, Soltan Mohammad, ok. 1530. Zbiory Muzeum Agi Chana w Toronto Szahname, pers.: شاهنامه "Księga królewska" – perski epos narodowy autorstwa Ferdousiego (940 – 1020 albo 1025), opowiadający tradycyjnąhistorię Iranu od stworzenia świata do upadku dynastii Sasanidów.

Nowy!!: Iran i Szahname · Zobacz więcej »

Szariat

Szariat, szari’at (šarīʿa „droga prowadząca do wodopoju”) – prawo normujące życie wyznawców islamu, zarówno w jego odmianie sunnickiej, jak i szyickiej.

Nowy!!: Iran i Szariat · Zobacz więcej »

Szyizm

Szyizm (od arab. شيعة علي, szī'at Ali – stronnictwo Alego) – obok sunnizmu i charydżyzmu jeden z trzech głównych nurtów współczesnego islamu, drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.

Nowy!!: Iran i Szyizm · Zobacz więcej »

Tarika

Tarika (arab. طريقه, dosłownie: droga, ścieżka) – nazwa używana w islamie pierwotnie (w IX-X wieku) na określenie sposobu postępowania jednostki, mającej skłonności mistyczne, następnie zaś w stosunku do reguły bractwa sufickiego lub samego bractwa.

Nowy!!: Iran i Tarika · Zobacz więcej »

Tebriz

Tebriz (Tabriz) – miasto w północno-zachodnim Iranie, nad rzekąTalche Rud (uchodzi do jeziora Urmia).

Nowy!!: Iran i Tebriz · Zobacz więcej »

Teheran

Teheran (Tehran) – stolica i największe miasto Iranu, będące również centrum administracyjnym prowincji o tej samej nazwie.

Nowy!!: Iran i Teheran · Zobacz więcej »

Telegraf

Schemat budowy telegrafu Zabytkowy budynek telegrafu w Strzelinie Telegraf – urządzenie do przewodowego przekazywania informacji, przeważnie tekstowych, na odległość.

Nowy!!: Iran i Telegraf · Zobacz więcej »

Teokracja

Teokracja (od theós – bóg, krátos – władza) – doktryna polityczna, według której władzę w państwie sprawuje kapłan lub kapłani i w której duchowni decydująo sprawach cywilnych i religijnych.

Nowy!!: Iran i Teokracja · Zobacz więcej »

Timur Chromy

Timur Chromy znany również jako Tamerlan i Timur Lenk (od Tīmūr-e Lang – Timur Kulawy) (ur. 9 kwietnia 1336 w Chodża Ilgar koło Keszu (Shahrisabz), zm. 18 lutego 1405 w Otrarze) – wódz mongolskiego plemienia Barłasów, założyciel dynastii Timurydów, panujący w latach 1370–1405, zdobywca większości Azji Środkowej, Iranu, Iraku i Zakaukazia.

Nowy!!: Iran i Timur Chromy · Zobacz więcej »

Timurydzi

Timurydzi – dynastia pochodzenia mongolskiego, panująca w Azji Środkowej i Iranie w latach 1370–1526.

Nowy!!: Iran i Timurydzi · Zobacz więcej »

Transliteracja

Transliteracja, w skrócie trl. – grafemiczny sposób konwersji pisma.

Nowy!!: Iran i Transliteracja · Zobacz więcej »

Turcja

Turcja (tur. Türkiye), Republika Turcji (tur. Türkiye Cumhuriyeti) – państwo położone w Azji Zachodniej na półwyspie Azja Mniejsza, a częściowo również w Europie Południowo-Wschodniej, ze stolicąw Ankarze.

Nowy!!: Iran i Turcja · Zobacz więcej »

Turkmeni

Turkmeni – naród turecki zamieszkujący Azję Środkową, najliczniej w Turkmenistanie (5,1 mln – 1995), płn.-wsch.

Nowy!!: Iran i Turkmeni · Zobacz więcej »

Turkmenistan

Flaga Turkmenistanu używana w latach 1992–1997 Saparmyrata Nyýazowa stroju ludowym Turkmenistan, Republika Turkmenistanu (turkm. Türkmenistan, Türkmenistan Respublikasy; w okresie ZSRR funkcjonowała nazwa Turkmenia) – państwo położone w Azji Środkowej, na północ od gór Kopet-Dag, pomiędzy Morzem Kaspijskim a Amu-darią.

Nowy!!: Iran i Turkmenistan · Zobacz więcej »

Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej

Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej – umowa międzynarodowa zabraniająca państwom posiadającym technologię budowy broni jądrowej przekazywania jej do krajów, które tej technologii nie posiadająi jednocześnie zobowiązująca państwa, które jej nie posiadajądo zaprzestania prób jej uzyskania.

Nowy!!: Iran i Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej · Zobacz więcej »

Ulem

Muzłumański uczony sfotografowany ok. 1860 we wschodnim Bengalu Ulem – muzułmański teolog i uczony.

Nowy!!: Iran i Ulem · Zobacz więcej »

Umajjadzi

Al-Walida I Umajjadzi – ród arabski, jako dynastia kalifów panujący nad światem islamu w latach 661 do 750, a następnie rządzący w Al-Andalus od roku 756 do 1031.

Nowy!!: Iran i Umajjadzi · Zobacz więcej »

Uran (pierwiastek)

Uran (U) – pierwiastek chemiczny z grupy aktynowców w układzie okresowym.

Nowy!!: Iran i Uran (pierwiastek) · Zobacz więcej »

VII wiek p.n.e.

VII WIEK P.N.E. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e.

Nowy!!: Iran i VII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Władimir Putin

Władimir Władimirowicz Putin,, wym.

Nowy!!: Iran i Władimir Putin · Zobacz więcej »

Wezyr

Afszarydzki wezyr Wezyr (tur. wezir z arab. وزير wazir „podpora; pomocnik” od wazara „dźwigać”) – od czasów Abbasydów najważniejszy urząd na dworze kalifów.

Nowy!!: Iran i Wezyr · Zobacz więcej »

Wielka Brytania

Wielka Brytania lub Zjednoczone KrólestwoW języku angielskim nazwąpaństwa jest (Zjednoczone Królestwo), podczas gdy nazwa (Wielka Brytania) odnosi się wyłącznie do Anglii, Szkocji i Walii (bez Irlandii Północnej) – zob.

Nowy!!: Iran i Wielka Brytania · Zobacz więcej »

Wojna brytyjsko-perska

Wojna brytyjsko-perska – konflikt zbrojny w latach 1856-1857 między WielkąBrytaniąa Persją.

Nowy!!: Iran i Wojna brytyjsko-perska · Zobacz więcej »

Wojna domowa w Rosji

Maksymalny zasięg wojsk antybolszewickich, 1918–1919 Organizmy polityczne na terenie Rosji na początku września 1918 Wojna domowa w Rosji – wojna domowa rozpoczęta po ustanowieniu przez bolszewików w wyniku zamachu stanu (rewolucja październikowa) komunistycznej władzy państwowej w Rosji.

Nowy!!: Iran i Wojna domowa w Rosji · Zobacz więcej »

Wojna domowa w Syrii

Wojna domowa w Syrii – trwająca od 2011 wojna domowa między siłami wiernymi prezydentowi Baszszarowi al-Asadowi a zbrojnąopozycją. W 2011 w Syrii rozpoczęło się antyrządowe powstanie. Jego przyczynąbyły autorytarne rządy Baszszara al-Asada. Inspiracjądla Syryjczyków do protestów, a następnie zbrojnego wystąpienia były udane rewolucje w Tunezji, Egipcie oraz wojna domowa w Libii (tzw. arabska wiosna). Pierwsze protesty na fali tunezyjskiej rewolucji miały miejsce 26 stycznia 2011. Powstanie wybuchło 15 marca 2011, kiedy odbyły się wielotysięczne demonstracje w różnych syryjskich miastach. W reakcji na demonstracje władze syryjskie nakazały siłom bezpieczeństwa krwawo tłumić powstanie, w wyniku czego ginęły setki cywilów w całym kraju. W miastach ruchowi oporu odcięto dostęp do wody oraz elektryczności. Ponadto siły bezpieczeństwa konfiskowały dobra cywilne oraz żywność. 3 lutego 2012 rozpoczął się największy szturm na miasto Hims. Armia atakowała rakietami, pociskami moździerzowymi oraz czołgowymi dzielnice mieszkalne, w wyniku czego śmierć poniosło kilkaset cywilów. Wydarzenia te wzbudziły oburzenie opinii międzynarodowej, jednak z powodu ponownego weta Rosji i Chin na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ nie została przyjęta rezolucja potępiająca reżim Asada. 21 marca 2012 RB ONZ przyjęła sześciopunktowy plan pokojowy projektu Kofiego Annana, mający na celu zakończenie konfliktu. W wyniku mediacji wysłannika ONZ plan ten poparł Baszar al-Asad oraz arena międzynarodowa łącznie z Rosjąi Chinami, blokujący do tej pory wysiłki na rzecz pokoju. Na przełomie marca i kwietnia 2012 armia krwawo pacyfikowała obszary oporu na terenie całego kraju. Mimo tego Baszar al-Asad zgodził się na 10 kwietnia 2012 w ramach planu Annana zawiesić broń. Oficjalnie zawieszenie broni weszło w życie 12 kwietnia 2012. Jednakże de facto rozejm nie był respektowany przez siły rządowe, a w efekcie także przez rebeliantów. Ponadto reżim nie wypełnił żadnego z sześciu punktów planu Annana. W ramach tego planu wysłano do Syrii obserwatorów tworzących misję UNSMIS. Jednakże liczba 300 obserwatorów w szczytowym momencie okazała się niewystarczająca, by sprawnie monitorować sytuację w Syrii. Z czasem reżim dopuszczał się coraz większych pogwałceń rozejmu, czego punktem kulminacyjnym była masakra w Huli 25 maja 2012. Jednak w Syrii doszło do eskalacji przemocy do tego stopnia, iż 16 czerwca 2012 zawieszono misję obserwacyjnąONZ. Powołana grupa kontaktowa uchwaliła na konferencji genewskiej z 30 czerwca 2012 zasady transformacyjne po zakończeniu konfliktu, jednak nadal nie było wiadomo jak go rozwiązać. Doprowadziło to do kolejnej masakry pod Hama, gdzie 12 lipca 2012 siły rządowe wraz z alawickąmilicjąszabiha zabiły 150 osób. Punktem zwrotnym w wojnie domowej było użycie broni chemicznej na wielkąskalę przez jednąze stron, w Ghucie 21 sierpnia 2013, w wyniku czego zginęło kilkaset osób. W wyniku użycia broni niekonwencjonalnej arena międzynarodowa rozpoczęła przygotowania do interwencji międzynarodowej pod przewodnictwem Stanów Zjednoczonych, jednak głębokie podziały społeczności międzynarodowej spowodowały, iż kryzys zdecydowano się rozwiązać dyplomatycznym planem zniszczenia syryjskich arsenałów przez inspektorów Organizacji ds. Zakazu Broni Chemicznej. W tym celu 27 września 2013 Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję nr 2118 wzywająca do zabezpieczenia i zniszczenia syryjskiego arsenału chemicznego oraz przedstawiającąplan wykonania misji. W październiku 2013 Syrię wizytowali inspektorzy OPCW, natomiast broń chemicznąz Syrii zaczęto wywozić na przystosowanym do tego duńskim i norweskim okręcie w styczniu 2014.

Nowy!!: Iran i Wojna domowa w Syrii · Zobacz więcej »

Wojna domowa w Tadżykistanie

Wojna domowa w Tadżykistanie (tadż. Ҷанги шаҳрвандии Тоҷикистон, Dżangi szahrwandii Todżikiston) − konflikt zbrojny w latach 1992–1997 na terytorium Tadżykistanu pomiędzy ugrupowaniami opozycyjnymi (w tym islamistycznymi) a władzami Tadżykistanu.

Nowy!!: Iran i Wojna domowa w Tadżykistanie · Zobacz więcej »

Wyrzutnia rakietowa

Wyrzutnia rakietowa – zespół urządzeń przeznaczony do wystrzeliwania pocisków rakietowych, nadający im początkowy kierunek lotu.

Nowy!!: Iran i Wyrzutnia rakietowa · Zobacz więcej »

Zamach z 11 września 2001 roku

WTC po uderzeniach samolotów Zamachy z 11 września 2001 roku, często potocznie określane jako 11 września – seria czterech skoordynowanych ataków terrorystycznych, przeprowadzonych przez paramilitarnąislamskąorganizację terrorystycznąAl-Ka’ida przeciwko USA rano we wtorek 11 września 2001 roku na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocąuprowadzonych samolotów pasażerskich.

Nowy!!: Iran i Zamach z 11 września 2001 roku · Zobacz więcej »

Zandowie

Zandowie – dynastia panująca w Iranie w latach 1750–1794, założona przez Karim Chana.

Nowy!!: Iran i Zandowie · Zobacz więcej »

Zaratusztrianizm

cytat.

Nowy!!: Iran i Zaratusztrianizm · Zobacz więcej »

Zatoka Omańska

Zatoka Omańska (arab. خليج عمان Chalidż Uman, pers. دریای عمان Darya-ye Oman) – zatoka Oceanu Indyjskiego łącząca leżące na południe od niej Morze Arabskie z ZatokąPerską(poprzez cieśninę Ormuz).

Nowy!!: Iran i Zatoka Omańska · Zobacz więcej »

Zatoka Perska

Zatoka Perska, Zatoka Irańska, (pers. خليج فارس – Chalidż-e Fars, arab. الخليج الفارسي – Al-Chalidż al-Farsi), wcinająca się między Półwysep Arabski a wybrzeże Iranu.

Nowy!!: Iran i Zatoka Perska · Zobacz więcej »

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR, Związek Radziecki, również Związek Sowiecki, Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich, skr. ZSRS,; Sowietskij Sojuz, Sojuz Sowietskich Socyalisticzeskich Riespublik, SSSR) – historyczne pierwsze państwo komunistyczne na świecie, położone częściowo w Europie wschodniej i północno-wschodniej, a częściowo w Azji, ze stolicąw Moskwie, istniejące w latach 1922–1991.

Nowy!!: Iran i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich · Zobacz więcej »

.ir

.ir – domena internetowa od kwietnia 1994 roku przypisana do Iranu.

Nowy!!: Iran i .ir · Zobacz więcej »

224

Bez opisu.

Nowy!!: Iran i 224 · Zobacz więcej »

226

Bez opisu.

Nowy!!: Iran i 226 · Zobacz więcej »

241

Bez opisu.

Nowy!!: Iran i 241 · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Islamska Republika Iranu, Persja.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »