Pracujemy nad przywróceniem aplikacji Unionpedia w Google Play Store
TowarzyskiPrzybywający
🌟Uprościliśmy nasz projekt, aby ułatwić nawigację!
Instagram Facebook X LinkedIn

Komórka

Indeks Komórka

DNA (zielony), obraz mikroskopowy Komórka (łac. cellula) – najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich jak przemiana materii, wzrost i rozmnażanie).

Spis treści

  1. 387 kontakty: Adenozyno-5′-trifosforan, Adhezja, Alkaloidy, Amebocyt, Aminokwasy, Amitoza, Amoebozoa, Anabolizm, Antoni van Leeuwenhoek, Antybiotyki, Aparat Golgiego, Apoptoza, Archaik, Archeony, Atrofia, Atropina, Autoliza, Autoradiografia, Autotrofizm, Azot, Bacillus cereus, Bakterie, Bakterie śluzowe, Bakterie Gram-dodatnie, Bakterie Gram-ujemne, Barwienie metodą Grama, Barwienie metodą Neissera, Barwienie metodą Ziehla-Neelsena, Barwniki (związki chemiczne), Błona biologiczna, Błona komórkowa, Błona podstawna, Białka, Bielmo (botanika), Biochemia, Biokatalizatory, Biopolimery, Biopsja, Biosynteza białka, Bodziec (fizjologia), Borelioza, Borrelia burgdorferi, Celuloza, Cenocyt, Centriola, Centrosom, Centrum stereogeniczne, Chityna, Chlor, Chlorek cezu, ... Rozwiń indeks (337 jeszcze) »

  2. Anatomia komórki

Adenozyno-5′-trifosforan

Adenozyno-5′-trifosforan, ATP, adenozynotrójfosforan – organiczny związek chemiczny, nukleotyd adeninowy zbudowany z adenozyny z przyłączonąwiązaniem estrowym w pozycji 5′-OH grupątrifosforanową.

Zobaczyć Komórka i Adenozyno-5′-trifosforan

Adhezja

Oddziaływanie adhezyjne na przykładzie cząsteczek wody na pajęczynie Adhezja (łac. adhaesio – przyleganie) – łączenie się ze sobąpowierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz (stałych lub ciekłych).

Zobaczyć Komórka i Adhezja

Alkaloidy

Alkaloidy (arabskie alkali – potaż i eidos – postać.

Zobaczyć Komórka i Alkaloidy

Amebocyt

Amebocyt (gr. ameíbō ‘zmiana’, kýtos ‘komórka’), komórka ameboidalna, komórka pełzakowata – komórka zdolna do ruchów pełzakowatych, występująca w wielu grupach organizmów, pełniąca różne funkcje, np.

Zobaczyć Komórka i Amebocyt

Aminokwasy

Schemat budowy α-aminokwasu – grupa aminowa po lewej i grupa karboksylowa po prawej Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadowągrupę aminowąoraz grupę karboksylowąlub, w ogólniejszym ujęciu, dowolnągrupę kwasową.

Zobaczyć Komórka i Aminokwasy

Amitoza

Amitoza (gr. a- ‘nie’ + mítos ‘nić’, ‘tkanka’) – rzadko występujący bezpośredni podział jądra komórkowego przez przewężenie i utworzenie dwóch części, zawierających niejednakową, przypadkowo rozdzielonąilość chromatyny.

Zobaczyć Komórka i Amitoza

Amoebozoa

Amoebozoa – takson eukariontów o statusie supergrupy.

Zobaczyć Komórka i Amoebozoa

Anabolizm

Anabolizm (z gr. ἀναβολή od ἁνά 'w górę' i βάλλειν 'rzut') – grupa reakcji chemicznych, w wyniku których z prostych substratów powstajązwiązki złożone, gromadzące energię.

Zobaczyć Komórka i Anabolizm

Antoni van Leeuwenhoek

Antoni van Leeuwenhoek Antoni van Leeuwenhoek (wym.; ur. 24 października 1632 w Delfcie; ochrzczony 4 listopada 1632 jako Thonius Philipszoon; zm. 26 sierpnia 1723 tamże) – holenderski urzędnik miejski, przedsiębiorca i przyrodnik (bez formalnego wykształcenia uniwersyteckiego).

Zobaczyć Komórka i Antoni van Leeuwenhoek

Antybiotyki

Penicylina Antybiotyki (z, „przeciw” i, „życie”) – naturalne wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów, które działając wybiórczo w niskich stężeniach wpływająna struktury komórkowe lub procesy metaboliczne innych mikroorganizmów, hamując ich wzrost i podziały.

Zobaczyć Komórka i Antybiotyki

Aparat Golgiego

Mikrofotografia aparatu Golgiego widocznego jako stos półkolistych czarnych pierścieni w dolnej części obrazu. Liczne koliste pęcherzyki sąwidoczne w pobliżu organellum gładka siateczka śródplazmatyczna (sER), '''5.''' rybosom na rER, '''6.''' białka transportowane, '''7.''' pęcherzyk transportowy, '''8.''' aparat Golgiego, '''9.''' biegun cis aparatu Golgiego, '''10.''' biegun trans aparatu Golgiego, '''11.''' cysterna aparatu Golgiego Aparat Golgiego – organellum występujące powszechnie w komórkach eukariotycznych, służące chemicznym modyfikacjom wytwarzanych przez komórkę substancji, ich sortowaniu oraz dystrybucji w obrębie komórki.

Zobaczyć Komórka i Aparat Golgiego

Apoptoza

Etapy apoptozy komórki Apoptoza (z starogr. ἀπό + πτῶσις) – jeden z naturalnych procesów biologicznych zaprogramowanej i podlegającej kontroli destrukcji własnych komórek w organizmie wielokomórkowym.

Zobaczyć Komórka i Apoptoza

Archaik

Archaik (od ‛na przedzie’), archeozoik (z ‛życie’), azoik (z gr. ‛bez życia’).

Zobaczyć Komórka i Archaik

Archeony

Archeony żyjące w pobliżu gejzerów Archeony, archeany (Archaea), archeowce, dawniej archebakterie lub archeobakterie (Archaebacteria) – drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, tradycyjnie zaliczane z eubakteriami do prokariontów.

Zobaczyć Komórka i Archeony

Atrofia

Atrofia (atrophia), zanik, wiąd – stopniowe zmniejszanie się objętości komórki, tkanki, narządu lub części ciała.

Zobaczyć Komórka i Atrofia

Atropina

Atropina – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych, ester 3-hydroksytropanu i kwasu 3-hydroksy-2-fenylopropanowego.

Zobaczyć Komórka i Atropina

Autoliza

Autoliza (‘samo’ i λύσις ‘rozszczepienie’), samostrawienie – enzymatyczny proces trawienia.

Zobaczyć Komórka i Autoliza

Autoradiografia

Autoradiografia – metoda obrazowania rozkładu substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie.

Zobaczyć Komórka i Autoradiografia

Autotrofizm

Toczek (przykład autotrofa) Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.

Zobaczyć Komórka i Autotrofizm

Azot

Azot (N) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 7, niemetal z grupy 15 (azotowców) układu okresowego.

Zobaczyć Komórka i Azot

Bacillus cereus

metodąSchaeffera-Fultona z widocznymi endosporami w kolorze zielono-niebieskim. Laseczka woskowa – gatunek Gram-dodatnich bakterii, z rodzaju ''Bacillus'', rodziny Bacillaceae; czynnik etiologiczny m.in.

Zobaczyć Komórka i Bacillus cereus

Bakterie

metodąGrama agarowej Bakterie (łac. bacteria, od gr. βακτήριον baktērion „pałeczka, laseczka”) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobnądomenę.

Zobaczyć Komórka i Bakterie

Bakterie śluzowe

''Myxococcus xanthus'' Bakterie śluzowe, myksobakterie, miksobakterie – jednokomórkowe bakterie Gram-ujemne, pałeczki należące do królestwa Eubacteria, wydzielające śluz i poruszające się ruchem ślizgowym.

Zobaczyć Komórka i Bakterie śluzowe

Bakterie Gram-dodatnie

płynu mózgowo-rdzeniowego (inne komórki to leukocyty) Struktura ścian komórkowych bakterii Gram-dodatnich Bakterie Gram-dodatnie, G+ – bakterie barwiące się na fioletowo w barwieniu metodąGrama.

Zobaczyć Komórka i Bakterie Gram-dodatnie

Bakterie Gram-ujemne

Pseudomonas aeruginosa'' błona cytoplazmatyczna, 5–8 – komponenty w cytoplaźmie Bakterie Gram-ujemne (w skrócie G−) − bakterie, których ściany komórkowe nie wiążąfioletu krystalicznego, a w efekcie sąwybarwiane na różowo lub czerwono w barwieniu metodąGrama.

Zobaczyć Komórka i Bakterie Gram-ujemne

Barwienie metodą Grama

Metoda Grama – metoda barwienia bakterii.

Zobaczyć Komórka i Barwienie metodą Grama

Barwienie metodą Neissera

Barwienie metodąNeissera - technika barwienia w mikrobiologii, służąca diagnostyce maczugowca błonicy.

Zobaczyć Komórka i Barwienie metodą Neissera

Barwienie metodą Ziehla-Neelsena

Barwienie metodąZiehla-Neelsena – w bakteriologii rodzaj techniki diagnostycznej służącej do barwienia prątków (diagnostyka gruźlicy).

Zobaczyć Komórka i Barwienie metodą Ziehla-Neelsena

Barwniki (związki chemiczne)

Barwniki – związki chemiczne wybiórczo absorbujące promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie widzialnym (o długości fali od ok. 400 do 780 nm) warunkujące barwę organizmów roślinnych i zwierzęcych albo nadające barwę przedmiotom użytkowym; służądo barwienia (barwienie włókien) m.in.

Zobaczyć Komórka i Barwniki (związki chemiczne)

Błona biologiczna

Schemat przestrzennego systemu błon plazmatycznych w komórce Błona biologiczna, biomembrana − membrana otaczająca lub rozdzielająca odrębne przedziały, zwykle w komórkach.

Zobaczyć Komórka i Błona biologiczna

Błona komórkowa

komórki zwierzęcej Błona komórkowaTakże membrana komórkowa.

Zobaczyć Komórka i Błona komórkowa

Błona podstawna

Błona podstawna – wyspecjalizowana macierz pozakomórkowa oddzielająca nabłonek od tkanki łącznej, występująca także wokół: miocytów (włókien mięśniowych), adipocytów (komórek tłuszczowych) i komórek Schwanna.

Zobaczyć Komórka i Błona podstawna

Białka

zwinięciu białka (kolor czerwony – reszty kwasowe, niebieski – reszty zasadowe, zielony – reszty polarne, biały – reszty niepolarne) mioglobiny Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok.

Zobaczyć Komórka i Białka

Bielmo (botanika)

Bielmo jest na tym schemacie owoców i nasion oznaczone jako 2.c Bielmo (endosperm) – di- lub tri- lub pentaploidalna (2n, 3n, 5n zależnie od rodziny lub w wyniku endomitoz w dojrzałym bielmie – wielokrotność tych wartości) tkanka miękiszowa w nasionach roślin okrytonasiennych powstająca w trakcie procesu podwójnego zapłodnienia po połączeniu jednego z jąder plemnikowych z wtórnym jądrem woreczka zalążkowego (typowa sytuacja – wtedy bielmo jest triploidalne).

Zobaczyć Komórka i Bielmo (botanika)

Biochemia

Biochemia – nauka zajmująca się chemiąw organizmach żywych, a w szczególności biosyntezą, strukturą, stężeniem, funkcjami (w tym skutkami niedoboru oraz nadmiaru) i przemianami substancji chemicznych w organizmach (z uwzględnieniem aspektów energetycznych).

Zobaczyć Komórka i Biochemia

Biokatalizatory

Biokatalizatory – wytwarzane w komórkach organizmów żywych katalizatory przemian biochemicznych (witaminy, enzymy i hormony), wpływające na ich przyspieszenie bądź zwolnienie, a także decydujące o rodzaju przemian, jakim może ulec substancja wyjściowa.

Zobaczyć Komórka i Biokatalizatory

Biopolimery

Biopolimery – polimery występujące naturalnie w organizmach żywych, które sąprzez nie produkowane.

Zobaczyć Komórka i Biopolimery

Biopsja

szpiku kostnego Biopsja mózgu biopsja wycinkowa z wału paznokcia Biopsja (bios, życie biologiczne, i opsis, obserwacja, patrzenie) – zabieg diagnostyczny będący inwazyjnąmetodąpobrania materiału biologicznego z przypuszczalnie zmienionych chorobowo tkanek, który następnie jest oceniany morfologicznie przy użyciu mikroskopu świetlnego (badanie histopatologiczne).

Zobaczyć Komórka i Biopsja

Biosynteza białka

Biosynteza białka – proces prowadzący do wytworzenia cząsteczek białka.

Zobaczyć Komórka i Biosynteza białka

Bodziec (fizjologia)

Bodziec (fizjologia) – uczucie, czynnik fizyczny lub biochemiczny powodujący specyficznąreakcję receptorów nerwowych lub innej komórki; bądź rozpoczynający ciąg reakcji w układach: nerwowym lub hormonalnym; zmiana środowiska zewnętrznego, w którym znajduje się dana komórka lub narząd.

Zobaczyć Komórka i Bodziec (fizjologia)

Borelioza

Borelioza, krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme (łac. borreliosis, morbus Lyme) – wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków.

Zobaczyć Komórka i Borelioza

Borrelia burgdorferi

Borrelia burgdorferi – mikroaerofilna bakteria Gram-ujemna o kształcie krętka średnicy 0,3-0,5 µm i długości 20-30 µm powodująca w Ameryce Północnej najczęściej spośród krętków Borrelia chorobę zakaźną– boreliozę.

Zobaczyć Komórka i Borrelia burgdorferi

Celuloza

Celuloza (‘komórka’) – nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd zbudowany liniowo z 3000–14 000 cząsteczek D-glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi (masa molowa 160–560 kg/mol).

Zobaczyć Komórka i Celuloza

Cenocyt

Strzępka komórczakowa (''coenocytic hypha'') u pleśniaka Cenocyt – specyficzny rodzaj komórczaka, czyli wielojądrowej komórki, organizmu lub części organizmu.

Zobaczyć Komórka i Cenocyt

Centriola

Trójwymiarowy, schematyczny model centrioli zbudowanej z dziewięciu tripletów mikrotubulowych Centriola – organellum zbudowane z filamentów mikrotubulowych ułożonych w formę cylindra.

Zobaczyć Komórka i Centriola

Centrosom

interfazy. Centrosom (łac. centrum ‘środek’, gr. sṓma ‘ciało’), śródciałko, ciałko środkowe – niewielka, wyspecjalizowana struktura występująca w pobliżu jądra komórkowego zwierząt i plechowców (roślin niższych).

Zobaczyć Komórka i Centrosom

Centrum stereogeniczne

Centrum stereogeniczne, centrum chiralności – atom związany z zespołem podstawników (lub ligandów) rozmieszczonych w przestrzeni w taki sposób, że nie nakładająsię one na swoje odbicie lustrzane.

Zobaczyć Komórka i Centrum stereogeniczne

Chityna

Chityna (chiton ‘wierzchnia szata’) – organiczny związek chemiczny z grupy biopolimerów, polisacharyd zbudowany z cząsteczek β-glukozaminy, połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi.

Zobaczyć Komórka i Chityna

Chlor

Chlor, Cl (od chloros - „zielonożółty”) − pierwiastek chemiczny z grupy fluorowców, niemetal o liczbie atomowej 17.

Zobaczyć Komórka i Chlor

Chlorek cezu

Chlorek cezu, CsCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól cezu i kwasu solnego.

Zobaczyć Komórka i Chlorek cezu

Chlorofile

Maksima absorpcyjne chlorofili na tle widma światła białego Chlorofile – grupa organicznych związków chemicznych obecnych między innymi w roślinach, algach i bakteriach fotosyntetyzujących (np. w sinicach).

Zobaczyć Komórka i Chlorofile

Chloroplast

zawilca Chloroplast (ze starogreckiego: χλωρός (chlōrós) + πλαστός (plastós) – ciałko zieleni) – otoczone podwójnąbłonąbiałkowo-lipidowąorganellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych.

Zobaczyć Komórka i Chloroplast

Chloroplastowy DNA

Chloroplastowy DNA, plastydowy DNA (chlDNA) – materiał genetyczny w postaci kolistego DNA znajdujący się w chloroplastach.

Zobaczyć Komórka i Chloroplastowy DNA

Cholesterol

Cholesterol – organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów zaliczany także do alkoholi.

Zobaczyć Komórka i Cholesterol

Chromatofor

Chromatofory – struktury związane z powstawaniem barw u różnych organizmów.

Zobaczyć Komórka i Chromatofor

Chromatyna

metafazie. Chromatyna (chromatinum) – włóknista substancja występująca w jądrze komórkowym, zbudowana z DNA, histonów, niehistonowych białek i małej ilości RNA.

Zobaczyć Komórka i Chromatyna

Chromosom

Chromosom submetacentryczny: 1 – chromatyda, 2 – centromer – miejsce złączenia dwóch chromatyd, 3 – ramię krótkie, 4 – ramię długie Kolejne stopnie upakowania materiału genetycznego Chromosom – forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki.

Zobaczyć Komórka i Chromosom

Ciśnienie osmotyczne

Ciśnienie osmotyczne – ciśnienie, którym należy działać na roztwór, aby powstrzymać przepływ rozpuszczalnika przez półprzepuszczalnąmembranę, która rozdziela roztwory o różnym stężeniu.

Zobaczyć Komórka i Ciśnienie osmotyczne

Cykl Calvina

Przebieg cyklu Calvina. Czerwone liczby oznaczająliczbę cząsteczek biorących udział w reakcji. Cykl Calvina-Bensona-Basshama (CBB), Cykl Calvina-Bensona, cykl Calvina, redukcyjny cykl węgla, cykl C-3 cykl PCR (PCR – ang. Photosynthetic Carbon Reduction), redukcyjny szlak pentozofosforanowy – cykl biochemiczny który zachodzi w stromie chloroplastów oraz cytoplazmie niektórych bakterii, jest to drugi etap fotosyntezy określany jako faza bezpośrednio niezależna od światła lub faza ciemna fotosyntezy.

Zobaczyć Komórka i Cykl Calvina

Cykl kwasu cytrynowego

Cykl kwasu cytrynowego, cykl kwasów trikarboksylowych (TCA) lub cykl Krebsa – cykliczny szereg reakcji biochemicznych.

Zobaczyć Komórka i Cykl kwasu cytrynowego

Cykl ornitynowy

Cykl ornitynowy, cykl mocznikowy, mocznikowy cykl Krebsa – cykl metaboliczny trzech aminokwasów: ornityny, cytruliny i argininy, w wyniku którego z amoniaku, dwutlenku węgla i asparaginianu powstaje mocznik.

Zobaczyć Komórka i Cykl ornitynowy

Cynk

Cynk (Zn) – pierwiastek chemiczny, metal przejściowy z grupy cynkowców w układzie okresowym (grupa 12).

Zobaczyć Komórka i Cynk

Cysteina

Cysteina (skrót: Cys lub C) – organiczny związek chemiczny z grupy endogennych aminokwasów kodowanych, wchodzi w skład wielu białek.

Zobaczyć Komórka i Cysteina

Cytochemia

Cytochemia – dział biochemii, który się zajmuje składem chemicznym komórki oraz procesami chemicznymi zachodzącymi w komórce.

Zobaczyć Komórka i Cytochemia

Cytochrom P450

Modele cytochromu P450 Cytochrom P450 – cytochrom z grupy enzymów wykazujących aktywność monooksygenazy.

Zobaczyć Komórka i Cytochrom P450

Cytogenetyka

Cytogenetyka – dział genetyki zajmujący się badaniem chromosomów.

Zobaczyć Komórka i Cytogenetyka

Cytokineza

Cytokineza – podział cytoplazmy w procesie podziału komórki, zachodzący po kariokinezie (podziale jądra komórkowego), zwykle pod koniec anafazy lub na początku telofazy.

Zobaczyć Komórka i Cytokineza

Cytologia

Cytologia (gr. kytos ‘komórka’, logos ‘nauka’), biologia komórki – dział biologii badający komórki, m.in.

Zobaczyć Komórka i Cytologia

Cytometria przepływowa

Cytometria przepływowa – metoda laboratoryjna wykorzystywana w badaniach naukowych i w diagnostyce klinicznej, która wykorzystuje osiągnięcia cytopatologii i analityki medycznej.

Zobaczyć Komórka i Cytometria przepływowa

Cytoplazma

białek i większych struktur. Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.

Zobaczyć Komórka i Cytoplazma

Cytoszkielet

jądro komórkowe Cytoszkielet – sieć włóknistych struktur białkowych w komórce eukariotycznej, dzięki którym organella i substancje nie pływająswobodnie w cytozolu, ale zajmująpewne przypisane sobie miejsca.

Zobaczyć Komórka i Cytoszkielet

Desmosomy

Schemat desmosomów Desmosomy (ang. macula adherens, łac. maculae adherentes) – połączenie międzykomórkowe ściśle łączące sąsiednie komórki ze sobąna zasadzie zatrzasków za pośrednictwem filamentów pośrednich.

Zobaczyć Komórka i Desmosomy

Detoksykacja

Detoksykacja, potocznie detoks (łac. detoxicatio znaczy „usuwanie toksyny”) – sposób leczenia uzależnień polegający na nagłym odstawieniu danej substancji psychoaktywnej, w połączeniu z terapiąfarmakologicznąlub psychologiczną.

Zobaczyć Komórka i Detoksykacja

Diagnostyka laboratoryjna

Diagnostyka laboratoryjna, analityka medyczna, laboratorium medyczne, medycyna laboratoryjna – dyscyplina medycyny, której zadaniem jest określanie składu i parametrów biologicznych i fizykochemicznych krwi lub innych materiałów pobranych od pacjenta.

Zobaczyć Komórka i Diagnostyka laboratoryjna

Drewno (botanika)

promienie łykowe, 9 – kora. Drewno, ksylem (z gr. ksylos – drewno) – złożona tkanka roślinna roślin naczyniowych, zajmująca przestrzeń między rdzeniem a kambium.

Zobaczyć Komórka i Drewno (botanika)

Dwoinka

dwoinki zapalenia płuc (''Streptococcus pneumoniae'') Dwoinka (l. mn. diplococci) – morfologiczna forma bakterii powstająca w wyniku połączenia dwóch komórek utworzonych po podziale amitotycznym.

Zobaczyć Komórka i Dwoinka

Dyfuzja

Schematyczna reprezentacja procesu mieszania dwóch substancji na drodze dyfuzji (droga „cząsteczki śledzonej”) Dyfuzja ukierunkowana w skali makro jako efekt chaotycznego ruchu pojedynczych cząsteczek Model dyfuzji w sieci krystalicznej Dyfuzja („rozprzestrzenianie”) – proces samorzutnego rozprzestrzeniania i przenikania się cząsteczek lub energii w każdym ośrodku (o temperaturze T > 0 K) (np.

Zobaczyć Komórka i Dyfuzja

Dziedziczenie (biologia)

recesywny. Dziedziczenie – sposób przekazywania genów potomstwu.

Zobaczyć Komórka i Dziedziczenie (biologia)

Efekt domina

Efekt domina Carlosa Latuffa. Efekt domina – metafora używana na określenie sytuacji, w której jedno zdarzenie uruchamia cały szereg zdarzeń następujących po sobie i wynikających jedno z drugiego.

Zobaczyć Komórka i Efekt domina

Elektron

Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.

Zobaczyć Komórka i Elektron

Endocytoza

Schemat endocytozy z podziałem na jej rodzaje Endocytoza (gr. éndon ‘wewnątrz’, kýtos ‘komórka’) – proces pochłaniania przez komórkę ze środowiska zewnętrznego różnych związków chemicznych, a także wirusów, bakterii oraz innych komórek (lub ich fragmentów), zachodzący poprzez wpuklenie błony komórkowej i utworzenie endosomu (wakuoli endocytarnej).

Zobaczyć Komórka i Endocytoza

Enzymy

lipidowych cząsteczek sygnałowych Enzymy (z gr. ἔνζυμον, od ἔν en „w” i ζύμη dzýmē „zaczyn (za)kwas”) – wielkocząsteczkowe, w większości białkoweWiększość słowników, leksykonów i encyklopedii definiuje enzymy jako cząsteczki białkowe.

Zobaczyć Komórka i Enzymy

Enzymy trawienne

Enzymy trawienne – grupa enzymów wydzielanych w układzie pokarmowym, w większości hydrolaz (enzymów hydrolitycznych), katalizujących rozkład związków bardziej złożonych do prostszych (z udziałem wody).

Zobaczyć Komórka i Enzymy trawienne

Eozyna

Eozyna Y Eozyna Y Eozyna B Eozyna – czerwony barwnik o charakterze kwasowym służący do wybarwiania zasadowych (acidofilnych lub kwasochłonnych, czyli lubiących kwasy) cząstek struktur komórek, takich jak.

Zobaczyć Komórka i Eozyna

Ernst Ruska

Mikroskop elektronowy skonstruowany przez Ernsta Ruskę w roku 1933 Ernst August Friedrich Ruska (ur. 25 grudnia 1906 w Heidelbergu, zm. 27 maja 1988 w Berlinie) – niemiecki fizyk; w roku 1931 skonstruował pierwszy mikroskop elektronowy, a w roku 1986 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.

Zobaczyć Komórka i Ernst Ruska

Etery

Wzór ogólny eterów Etery – organiczne związki chemiczne, w których występująwiązania, przy czym żaden z atomów węgla nie jest związany z więcej niż jednym atomem tlenu.

Zobaczyć Komórka i Etery

Euchromatyna

Euchromatyna – rozluźniona forma chromatyny.

Zobaczyć Komórka i Euchromatyna

Eukarionty

Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów.

Zobaczyć Komórka i Eukarionty

Fagocyt

Fagocyt (gr. phágos ‘pożeracz’, kýtos ‘komórka’), komórka żerna – każda komórka zdolna do fagocytozy.

Zobaczyć Komórka i Fagocyt

Fagocytoza

Proces fagocytozy '''Przebieg fagocytozy'''a. nibynóżki obejmująpatogen, powstaje fagosomb. połączenie fagosomu z lizosomemc. produkty trawienia sąusuwane (lub przyswajane)1. patogeny2. fagosom3. lizosomy4. produkty trawienia5. cytoplazma6. błona komórkowa Fagocytoza (gr.

Zobaczyć Komórka i Fagocytoza

Fenyloketonuria

Fenyloketonuria, oligofrenia fenylopirogronowa (PKU z ang. Phenylketonuria) – wrodzona, uwarunkowana genetycznie enzymopatia prowadząca do gromadzenia się w organizmie nadmiaru aminokwasu fenyloalaniny (hiperfenyloalaninemia, typ I) i wynikających z niego toksycznych objawów chorobowych.

Zobaczyć Komórka i Fenyloketonuria

Fikobiliny

Przykładowe fikobiliny'''1.''' fikocyjanobilina (chromofor niebieski)'''2.''' fikoerytrobilina (chromofor czerwony)Różnice w strukturze (inne położenie jednego z wiązań podwójnych) zaznaczono kolorem zielonym Fikobiliny ((fikos) – glon oraz – żółć) – chromofory występujące u sinic oraz w chloroplastach glaukocystofitów, krasnorostów i kryptomonad.

Zobaczyć Komórka i Fikobiliny

Fikocyjanina

Wzór strukturalny fikocyjanobiliny Fikocyjanina – niebieski barwnik, występujący u krasnorostów, kryptofitów i sinic.

Zobaczyć Komórka i Fikocyjanina

Fikoerytryna

Fikoerytrynonobilina Fikoerytryna (gr. phýkos – trawa morska, wodorost, erythrós – czerwony) – czerwony barwnik, występujący u krasnorostów, kryptofitów i sinic.

Zobaczyć Komórka i Fikoerytryna

Filament pośredni

Filamenty pośrednie – grupa białek włókienkowych (średnica 10 nm) stanowiących jeden z głównych komponentów cytoszkieletu komórkowego oprócz mikrotubul (średnica 24 nm) i mikrofilamentów aktynowych bądź miozynowych (średnica odpowiednio 7 i 15 nm).

Zobaczyć Komórka i Filament pośredni

Fimbrie

''Escherichia coli'' z widocznymi fimbriami Fimbria – włosowata struktura komórkowa.

Zobaczyć Komórka i Fimbrie

Flagelina

Helicobacter pylori z wiciami zbudowanymi z flageliny Flagelina – białko budujące wić bakteryjną.

Zobaczyć Komórka i Flagelina

Fluor

Fluor (F, od fluorytu) – pierwiastek chemiczny, niemetal z grupy fluorowców w układzie okresowym.

Zobaczyć Komórka i Fluor

Fluorofor

Fluorofor, fluorochrom, barwnik fluorescencyjny – cząsteczka lub jej część mająca zdolność do fluorescencji.

Zobaczyć Komórka i Fluorofor

Fosfolipidy

Ogólny model budowy fosfolipidu Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub fosfotłuszczowce; skrót: PL, z) – grupa organicznych związków chemicznych, lipidy, które oprócz reszt glicerolu i wyższych kwasów tłuszczowych zawierająresztę kwasu fosforowego związanego z zasadąazotową, np.

Zobaczyć Komórka i Fosfolipidy

Fosfor

Fosfor (P, ‘niosący światło’) – pierwiastek chemiczny, niemetal. Jedynym stabilnym izotopem fosforu jest. Fosfor po raz pierwszy został wyizolowany (jako biały fosfor) w 1669. Nazwa pochodzi od zjawiska emisji słabego światła po wystawieniu na działanie tlenu. Pokrewny termin fosforescencja, oznaczający świecenie różnych substancji po wcześniejszym wystawieniu na działanie światła, pochodzi od nazwy fosforu.

Zobaczyć Komórka i Fosfor

Fotosynteza

alt.

Zobaczyć Komórka i Fotosynteza

Frakcja (chemia)

Frakcja – część mieszaniny wyodrębniana w procesie rozdzielania (np. rektyfikacji, destylacji, chromatografii, odwirowywania, rekrystalizacji, wymrażania).

Zobaczyć Komórka i Frakcja (chemia)

Francesco Redi

Galerii Uffizi Francesco Redi (ur. 18 lutego 1626, zm. 1 marca 1697 w Pizie) – toskański lekarz, przyrodnik i poeta.

Zobaczyć Komórka i Francesco Redi

Francis Crick

Francis Harry Compton Crick (ur. 8 czerwca 1916 w Northampton, zm. 28 lipca 2004 w San Diego) – angielski biochemik, genetyk i biolog molekularny, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w roku 1962.

Zobaczyć Komórka i Francis Crick

Gastryna

Gastryna – hormon produkowany przez komórki G zlokalizowane w części odźwiernikowej żołądka oraz w początkowej części dwunastnicy.

Zobaczyć Komórka i Gastryna

Gatunek (biologia)

rodzaj i '''gatunek''' Gatunek – w biologii podstawowa jednostka taksonomiczna, jedna z kategorii systematycznych oraz jednostka różnorodności biologicznej.

Zobaczyć Komórka i Gatunek (biologia)

Główny układ zgodności tkankowej

Główny układ zgodności tkankowej, MHC (od ang. major histocompatibility complex) – zespół białek odpowiedzialnych za prezentację antygenów limfocytom T. Swojąnazwę zawdzięczajątemu, że odkryto je jako pierwsze i najważniejsze białka decydujące o utrzymaniu się lub odrzuceniu przeszczepu, zatem odpowiadające za zgodność tkanek dawcy i biorcy.

Zobaczyć Komórka i Główny układ zgodności tkankowej

Gąbki

Gąbki (Porifera) – typ prymitywnych, beztkankowych zwierząt wyłącznie wodnych (najczęściej morskich), osiadłych, zwykle kolonijnych, o nieregularnym i najczęściej zmiennym kształcie, charakteryzującym się brakiem symetrii.

Zobaczyć Komórka i Gąbki

Gęstość

Gęstość, masa właściwa – stosunek masy pewnej ilości substancji do zajmowanej przez niąobjętości.

Zobaczyć Komórka i Gęstość

Genetyka

Genetyka (od starogreckiego: γένεσις genesis – „pochodzenie”) – nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, które sąoparte na informacji zawartej w podstawowych jednostkach dziedziczności – genach.

Zobaczyć Komórka i Genetyka

Glicyna

Glicyna, skr.

Zobaczyć Komórka i Glicyna

Glikokaliks

Glikokaliks – węglowodanowa warstwa pokrywająca powierzchnię błon komórkowych komórek zwierzęcych oraz niektórych bakterii i innych komórek.

Zobaczyć Komórka i Glikokaliks

Glikozylacja

Glikozylacja – reakcja łączenia węglowodanów z innymi związkami organicznymi z wytworzeniem wiązania glikozydowego.

Zobaczyć Komórka i Glikozylacja

Glony

Krasnorost – ''Laurencia'' Glony w stawie ogrodowym Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj.

Zobaczyć Komórka i Glony

Gradient stężeń roztworów

Gradient stężeń roztworów – wielkość określająca zmiany stężenia roztworu w przestrzeni.

Zobaczyć Komórka i Gradient stężeń roztworów

Grasica

klatce piersiowej budowa grasicy Grasica (łac. glandula thymus) – gruczoł, będący narządem wchodzącym w skład układu limfatycznego.

Zobaczyć Komórka i Grasica

Gronkowce

Gronkowiec złocisty Gronkowce, stafilokoki, stafylokoki (łac. Staphylococcus, od gr. σταφυλή, staphylē, czyli grona, i κόκκος, kókkos, czyli ziarenko) – rodzaj bakterii zaliczanych do grupy bakterii Gram-dodatnich.

Zobaczyć Komórka i Gronkowce

Grupa aldehydowa

Grupa aldehydowa – jednowartościowa grupa funkcyjna o wzorze −CHO, zbudowana z grupy karbonylowej, której atom węgla jest bezpośrednio związany z atomem wodoru.

Zobaczyć Komórka i Grupa aldehydowa

Grupy krwi

Tabela zgodności krwinek czerwonych Grupy krwi – zestawy antygenów obecnych na powierzchni krwinek czerwonych i innych komórek krwi.

Zobaczyć Komórka i Grupy krwi

Grzyby

Strzępki grzyba kapeluszowego Grzyby (Fungi R.T. Moore) – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota).

Zobaczyć Komórka i Grzyby

Hem (biochemia)

Hem B Delokalizacja wiązań w cząsteczce hemu B model czaszowy) model pręcikowo-kulkowy) Hem, żelazoporfiryna – grupa prostetyczna wielu enzymów, występująca między innymi w hemoglobinie, mioglobinie oraz cytochromach.

Zobaczyć Komórka i Hem (biochemia)

Hematoksylina

Hematoksylina – organiczny związek chemiczny, niebieski barwnik służący do wybarwiania zasadochłonnych (bazofilnych) struktur komórkowych, między innymi jądra, uzyskiwany z drewna modrzejca kampechiańskiego.

Zobaczyć Komórka i Hematoksylina

Hemicelulozy

Hemicelulozy – niejednorodna grupa polisacharydów i ich pochodnych, połączonych wiązaniami β-glikozydowymi tworzących rozgałęzione łańcuchy.

Zobaczyć Komórka i Hemicelulozy

Hemoglobina

Wizualizacja cząsteczki hemoglobiny. Cztery zasocjowane podjednostki, z których każda zawiera cząsteczkę hemu (zaznaczonąna zielono). Nie pokazano grup bocznych aminokwasów, a tylko konformację łańcuchów peptydowych – tzw. model wstęgowy Miejsce i odsetek syntezy łańcuchów hemoglobiny w życiu pre- i postnatalnym Krzywa wysycenia hemoglobiny w zależności od ciśnienia cząstkowego tlenu.

Zobaczyć Komórka i Hemoglobina

Hepatocyt

Hepatocyt, komórka wątrobowa – wieloboczna komórka, stanowiąca podstawowy element strukturalny miąższu wątroby.

Zobaczyć Komórka i Hepatocyt

Heterochromatyna

Schemat jądra komórkowego, zaznaczono heterochromatynę Heterochromatyna jest częściąchromatyny w jądrze interfazowym, w której nić DNA jest szczególnie mocno upakowana.

Zobaczyć Komórka i Heterochromatyna

Heterotrofizm

Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.

Zobaczyć Komórka i Heterotrofizm

Histony

Histony – zasadowe białka wchodzące w skład chromatyny, neutralizujące i wiążące kwas deoksyrybonukleinowy.

Zobaczyć Komórka i Histony

Homogenizacja

Homogenizacja (gr. homogenes „jednorodny”) – proces polegający na wytwarzaniu jednorodnej mieszaniny ze składników, które w warunkach normalnych nie mieszająsię ze sobą.

Zobaczyć Komórka i Homogenizacja

Hormony zwierzęce

Hormony (od hormao – rzucam się naprzód, pędzę) – związki chemiczne wydzielane przez gruczoły lub tkanki układu hormonalnego.

Zobaczyć Komórka i Hormony zwierzęce

Hydroksylaza fenyloalaninowa

Hydroksylaza fenyloalaninowa (4-monooksygenaza fenyloalaninowa, EC 1.14.16.1) – enzym z grupy hydroksylaz, katalizujący przekształcenie L-fenyloalaniny w L-tyrozynę.

Zobaczyć Komórka i Hydroksylaza fenyloalaninowa

Hydrolazy

Hydrolazy (EC 3) – klasa enzymów katalizujących rozcięcie wiązań chemicznych w procesie hydrolizy.

Zobaczyć Komórka i Hydrolazy

Immunocytochemia

Immunocytochemia – metoda wykrywania i lokalizacji składników komórek i tkanek na zasadzie antygen–przeciwciało.

Zobaczyć Komórka i Immunocytochemia

Inhibitor

Inhibitor (– powstrzymanie) – substancja chemiczna, która powoduje zmniejszenie szybkości reakcji chemicznej.

Zobaczyć Komórka i Inhibitor

Inkrustacja (botanika)

Inkrustacja – proces odkładania się niektórych substancji w szkielecie celulozowym ściany komórkowej roślin.

Zobaczyć Komórka i Inkrustacja (botanika)

Interfaza

Cykl życiowy komórki Mitoza Interfaza – najdłuższa faza życia komórki, należąca do cyklu komórkowego.

Zobaczyć Komórka i Interfaza

Izomeria optyczna

Izomeria optyczna – rodzaj izomerii konfiguracyjnej, która polega na występowaniu związków chemicznych w dwóch postaciach wykazujących przeciwnąaktywność optyczną.

Zobaczyć Komórka i Izomeria optyczna

Β-Laktamazy

β-Laktamazy – bakteryjne enzymy rozrywające (dokładnie hydrolizujące) wiązanie β-laktamowe w cząsteczce antybiotyku β-laktamowego.

Zobaczyć Komórka i Β-Laktamazy

Jajo (biologia)

opisie ilustracji na Commons (j. fr., ang. i ros.) Schemat budowy ptasiego jaja. 1. Skorupka. 2. Zewnętrzna blaszka błony pergaminowej. 3. Wewnętrzna blaszka błony pergaminowej. 4, 13. Chalaza. 5, 6, 12. Białko. 7. Błona żółtkowa. 8, 10, 11. Żółtko. 9. Tarczka zarodkowa. 14. Komora powietrzna.

Zobaczyć Komórka i Jajo (biologia)

James Watson

profesorów lwowskich zamordowanych przez hitlerowców w 1941 r. w IBB PAN w Warszawie, 24 czerwca 2008 James Dewey Watson (ur. 6 kwietnia 1928 w Chicago) – amerykański genetyk i biochemik.

Zobaczyć Komórka i James Watson

Jąderko

pory jądrowe Jąderko – ultraelement jądra komórkowego odpowiedzialny za syntezę RNA, głównie rRNA.

Zobaczyć Komórka i Jąderko

Jądro komórkowe

DNA jest skupione i gotowe do podziału. Jądra komórkowe leukocytów człowieka, wybarwione za pomocąbarwnika DAPI. cytozol12. lizosom13. centriola Jądro komórkowe, nukleus – otoczone podwójnąbłonąorganellum obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych, z wyjątkiem tych, które wtórnie je utraciły w trakcie różnicowania, np.

Zobaczyć Komórka i Jądro komórkowe

Jod

Jod (I) – pierwiastek chemiczny z grupy 17 – fluorowców.

Zobaczyć Komórka i Jod

Jon

potencjałem elektrycznym: im intensywniejszy kolor, tym większy potencjał ujemny Jon (ze ion „idące, biegnące ”) – atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.

Zobaczyć Komórka i Jon

Kanał jonowy

fosforylacji, 6. błona komórkowa przekaźnika (3), C – przekaźnik wiązany przez jedno z miejsc receptorowych (4), D – związanie drugiego miejsca receptorowego i otwarcie kanału, przepływ jonów, E – enzym (5) rozkłada acetylocholinę, która opuszcza miejsca receptorowe, kanał się zamyka, F – kanał ponownie całkowicie zamknięty Kanał jonowy – cylindryczne białko błonowe tworzące hydrofilowe pory, posiadające zdolność kontrolowanego przepuszczania jonów przez błony biologiczne wszystkich żywych komórek zgodnie z ich gradientem stężeń (w drodze dyfuzji).

Zobaczyć Komórka i Kanał jonowy

Karotenoidy

barwę m.in. pomidorów Karotenoidy – grupa organicznych związków chemicznych, pochodnych węglowodorów nienasyconych o szczególnej budowie, żółte, czerwone, pomarańczowe i różowe barwniki roślinne, występujące w chloroplastach i chromatoforach.

Zobaczyć Komórka i Karotenoidy

Kaspazy

Kaspaza 1 Kaspazy (ang. caspases, akronim od słów cysteine, aspartic, proteases) – enzymy z grupy proteaz cysteinowych, które po aktywacji przez sygnały apoptozy degradująbiałka komórkowe, przecinając wiązanie peptydowe za resztąasparaginianu.

Zobaczyć Komórka i Kaspazy

Katabolizm

Katabolizm (z gr. καταβολή od κᾰτᾰ 'w dół' i βάλλειν 'rzut') – ogół reakcji chemicznych metabolizmu prowadzący do rozpadu złożonych związków chemicznych na prostsze cząsteczki.

Zobaczyć Komórka i Katabolizm

Kataliza

Kataliza – zjawisko przyspieszenia szybkości reakcji chemicznej pod wpływem niewielkiej (w stosunku do ilości reagentów) ilości katalizatora, który sam nie ulega trwałym przekształceniom, lecz tylko tworzy z innymi substratami związki lub kompleksy przejściowe.

Zobaczyć Komórka i Kataliza

Keratyny

Keratyny – grupa nierozpuszczalnych w wodzie białek fibrylarnych wytwarzanych przez keratynocyty w procesie keratynizacji.

Zobaczyć Komórka i Keratyny

Kinetosom

Struktura wici eukariotycznej:(1) aksonema, (2) błona komórkowa,(3) transport wewnątrzrzęskowy,(4) '''ciałko podstawowe''' mikroskopu elektronowego Kinetosom (gr. kinetós ‘ruchomy’, sóma ‘ciało’), ciałko podstawowe – część podstawna pęczku mikrotubul (ułożonych w 9 tripletów odchylonych pod kątem ok.

Zobaczyć Komórka i Kinetosom

Kobalt

Kobalt (Co) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych układu okresowego.

Zobaczyć Komórka i Kobalt

Kolchicyna

Kolchicyna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów o silnie toksycznym działaniu, także lek stosowany w leczeniu dny moczanowej.

Zobaczyć Komórka i Kolchicyna

Komórczak

pleśniaka białego Komórczak (albo polienergida) – pojedyncza, zwykle bardzo duża komórka posiadająca wiele jąder komórkowych oraz organizm lub jego część zbudowana z takich komórek.

Zobaczyć Komórka i Komórczak

Konekson

Schemat budowy koneksonu i koneksyny Konekson – kanał zbudowany z sześciu białek zwanych koneksynami, tworzący połączenie szczelinowe (ang. gap junction) między dwiema komórkami, umożliwiające przekazywanie informacji za pomocąprądu jonowego.

Zobaczyć Komórka i Konekson

Koneksyna

Schemat budowy koneksonu i koneksyny Koneksyny – białka budujące elementy połączenia szczelinowego, zwane koneksonami.

Zobaczyć Komórka i Koneksyna

Konfiguracja D i L

Aldehyd D-glicerynowy Konfiguracja D i L (konfiguracja względna) – sposób określania i nazywania izomerów optycznych związków chemicznych poprzez analizę korelacyjnąwzględem aldehydu glicerynowego.

Zobaczyć Komórka i Konfiguracja D i L

Konformacja

Konformacja – układ przestrzenny atomów w cząsteczce chemicznej mogący zmieniać się przez obrót wokół pojedynczych wiązań chemicznych, bez ich zrywania.

Zobaczyć Komórka i Konformacja

Konidium

Typy konidiów wg P. A. Saccardo: – amerokonidia, 2 – didymokonidia, 3 – fragmokonidia, 4 – diktiokonidia, 5 – skolekokonidia, 6 – helikokonidia, 7,8 – staurokonidia Mikroskopowe zdjęcie konidiów u ''Phialophora verrucosa'' Konidia grzyba ''Trichoderma harzianum'' nagoci goździeńcowatej Konidium (l.mn.

Zobaczyć Komórka i Konidium

Koniugacja (biologia)

Koniugacja drabinkowa u sprzężnicy Koniugacja – termin określający różne procesy, zwykle prowadzące do rekombinacji genetycznej.

Zobaczyć Komórka i Koniugacja (biologia)

Koniugacja bakterii

Koniugacja – proces poziomego transferu genów u niektórych bakterii polegający na bezpośrednim przekazywaniu DNA z jednej komórki do drugiej, kiedy wchodząone ze sobąw kontakt za pośrednictwem pilusów, czyli cienkich mostków cytoplazmatycznych.

Zobaczyć Komórka i Koniugacja bakterii

Korek (tkanka)

Korek, felem (fellem) – tkanka roślinna, występująca jako podelement w systemie tkanek okrywających, perydermie (korkowicy).

Zobaczyć Komórka i Korek (tkanka)

Krętki

Krętki – typ długich i cienkich bakterii Gram-ujemnych, przypominających korkociągi o długości 10 – 13 µm Treponema pallidum.

Zobaczyć Komórka i Krętki

Krew

rany na palcu frakcjonowana przez wirowanie. Widoczne osocze (warstwa górna), warstwa leukocytarno-płytkowa (cienka, biało zabarwiona warstwa środkowa) oraz warstwa erytrocytarna (na dole). Od lewej do prawej: erytrocyt, trombocyt, leukocyt Krew (łac. sanguis,, haima) – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportowąoraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu.

Zobaczyć Komórka i Krew

Kwas askorbinowy

Kryształy kwasu askorbinowego (witamina C) sfotografowane przy pomocy mikroskopu optycznego z zastosowaniem specjalnej techniki oświetleniowej – polaryzacji. Powiększenie 100X Kwas askorbinowy, witamina C, E300 – organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych.

Zobaczyć Komórka i Kwas askorbinowy

Kwas asparaginowy

Kwas asparaginowy (łac. Acidum asparticum; skróty: Asp lub D; skróty „Asx” lub „B” oznaczają„kwas asparaginowy lub asparagina”, czyli Asx.

Zobaczyć Komórka i Kwas asparaginowy

Kwas deoksyrybonukleinowy

wiązania wodorowe) Widełki replikacyjne DNA Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z), kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych.

Zobaczyć Komórka i Kwas deoksyrybonukleinowy

Kwasy nukleinowe

podwójnej helisy DNA Kwasy nukleinowe (dawniej nukleiny) – organiczne związki chemiczne, biopolimery zbudowane z nukleotydów (czyli polinukleotydy).

Zobaczyć Komórka i Kwasy nukleinowe

Kwasy rybonukleinowe

Porównanie RNA z DNA. RNA ma często znacznie bardziej skomplikowanąbudowę Trójwymiarowa struktura tRNA Kwasy rybonukleinowe, RNA (od) – organiczne związki chemiczne z grupy kwasów nukleinowych, zbudowane z rybonukleotydów połączonych wiązaniami fosfodiestrowymi.

Zobaczyć Komórka i Kwasy rybonukleinowe

Kwasy tłuszczowe

Kwasy tłuszczowe – kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R–COOH (R oznacza prosty łańcuch węglowodorowy o długości co najmniej trzech atomów węgla, a COOH jest grupąkarboksylowąznajdującąsię na końcu tego łańcucha).

Zobaczyć Komórka i Kwasy tłuszczowe

Laseczka

metodąSchaeffera-Fultona z widocznymi zielononiebieskimi przetrwalnikami Laseczki – grupa Gram-dodatnich bakterii w kształcie pałeczek, których charakterystycznącechąjest zdolność do tworzenia przetrwalników.

Zobaczyć Komórka i Laseczka

Lek

Leki Kasetka z lekami Lek, lekarstwo, produkt leczniczy (nazwa ustawowa w Polsce) – każda substancja, niezależnie od pochodzenia (naturalnego lub syntetycznego), nadająca się do bezpośredniego wprowadzania do organizmu w odpowiedniej postaci farmaceutycznej w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego, lub w celu zapobiegania chorobie, często podawana w ściśle określonej dawce.

Zobaczyć Komórka i Lek

Lignina

Fragment struktury ligniny Lignina, drzewnik – organiczny związek chemiczny, heterogenny polimer zbudowany z cząsteczek fenylopropanolu, zmodyfikowanego obecnościąC\dC, a także grup eterowych oraz hydroksylowych.

Zobaczyć Komórka i Lignina

Limfocyty

skaningowym mikroskopem elektronowym) Limfocyty – komórki układu odpornościowego należące do agranulocytów z grupy leukocytów, uczestniczące i będące podstawąodpowiedzi odpornościowej swoistej.

Zobaczyć Komórka i Limfocyty

Lipidy

Lipidy (gr. λίπος, tłuszcz) – szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych.

Zobaczyć Komórka i Lipidy

Lizosom

cytozol12. '''lizosom'''13. centriola Lizosom – organellum cytoplazmatyczne wytwarzane przez aparat Golgiego, występujące licznie w komórkach eukariotycznych (typowo w komórkach zwierzęcych) i komórkach roślinnych, natomiast nieobecne w komórkach prokariotycznych.

Zobaczyć Komórka i Lizosom

Louis Pasteur

winianu amonowo-sodowego Louis Pasteur (pol. Ludwik Pasteur; ur. 27 grudnia 1822 w Dole, zm. 28 września 1895 w Saint-Cloud) – francuski chemik i prekursor mikrobiologii.

Zobaczyć Komórka i Louis Pasteur

Lubert Stryer

Lubert Stryer (ur. 2 marca 1938 w Tiencinie) – amerykański biochemik, biolog molekularny i neurobiolog.

Zobaczyć Komórka i Lubert Stryer

Lynn Margulis

Lynn Margulis (ur. 5 marca 1938 w Chicago, zm. 22 listopada 2011 w Amherst) – amerykańska specjalistka w dziedzinie biologii i nauczycielka akademicka, znana z prac naukowych dotyczących teorii endosymbiozy, propagatorka hipotezy Gai, popularyzatorka nauki.

Zobaczyć Komórka i Lynn Margulis

Macica

Rycina przedstawiająca układ rozrodczy klaczy, macica zaznaczona cyfrą''3.'' Macica – narząd żeńskiego układu rozrodczego, w którym zachodzi rozwój embrionalny kręgowców lub odcinek dróg rodnych bezkręgowców, w którym gromadzone sąjaja przechodzące wstępny rozwój.

Zobaczyć Komórka i Macica

Macierz mitochondrialna

1 - wewnętrzna błona2 - zewnętrzna błona3 - przedział zewnętrzny4 - macierz Macierz mitochondrialna, wewnętrzna przestrzeń mitochondrium (łac. matrix) – bezpostaciowa substancja płynna wypełniająca wnętrze mitochondrium.

Zobaczyć Komórka i Macierz mitochondrialna

Maczugowce

Maczugowce (gr. Corynebacteriaceae; coryne – maczuga, buława i bacterion – pałeczka) – zaliczana do form wydłużonych forma morfologiczna Gram-dodatnich bakterii tlenowych lub względnie beztlenowych.

Zobaczyć Komórka i Maczugowce

Maczugowiec błonicy

Maczugowiec błonicy (łac. Corynebacterium diphtheriae) – maczugowiec Gram-dodatni, jest to bakteria tlenowa.

Zobaczyć Komórka i Maczugowiec błonicy

Magnez

Magnez (Mg) – pierwiastek chemiczny, metal ziem alkalicznych (druga grupa główna układu okresowego).

Zobaczyć Komórka i Magnez

Malwa

Kwiat malwy różowej z widocznym pyłkiem Malwa blada Malwa (Alcea L.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych.

Zobaczyć Komórka i Malwa

Mangan

Mangan (Mn) – pierwiastek chemiczny należący do grupy metali przejściowych.

Zobaczyć Komórka i Mangan

Martwica

pustelnika brunatnego Pooparzeniowa martwica podudzia 0-8014-4141-2.. Martwica, nekroza („martwy”) – ciąg zmian morfologicznych zachodzących po śmierci komórki w żywym organizmie.

Zobaczyć Komórka i Martwica

Masa (fizyka)

Masa – jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca bezwładność (masa bezwładna) i oddziaływanie grawitacyjne (masa grawitacyjna) obiektów fizycznych.

Zobaczyć Komórka i Masa (fizyka)

Materiał genetyczny

Materiał genetyczny – substancja chemiczna będąca fizycznym nośnikiem informacji genetycznej i dziedziczności.

Zobaczyć Komórka i Materiał genetyczny

Matthias Jacob Schleiden

Matthias Jacob Schleiden (ur. 5 kwietnia 1804 w Hamburgu, zm. 23 czerwca 1881 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki botanik i antropolog, zajmował się mikroskopowąbudowąroślin i wspólnie z zoologiem Theodorem Schwannem (1810–1882) stworzył teorię komórkowej budowy organizmów.

Zobaczyć Komórka i Matthias Jacob Schleiden

Mejoza

Mejoza, skrót: R! (R – od redukcji) – proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają4 jądra o połowie chromosomów (po jednym z każdej pary) komórki wyjściowej.

Zobaczyć Komórka i Mejoza

Metabolit

Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach).

Zobaczyć Komórka i Metabolit

Metabolizm

adenozynotrifosforanu, głównego elementu metabolizmu energii Metabolizm (z gr. μεταβολή 'zmiana' od μετά 'ponad, poza' i βάλλειν 'rzut') – całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych.

Zobaczyć Komórka i Metabolizm

Metionina

Metionina (skróty: Met, M) – organiczny związek chemiczny z grupy podstawowych aminokwasów białkowych.

Zobaczyć Komórka i Metionina

Metoda Feulgena

Metoda Feulgena - wynaleziona przez Roberta Feulgena, pozwala na selektywne barwienie DNA lub materiału chromosomowego.

Zobaczyć Komórka i Metoda Feulgena

Miedź

Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Zobaczyć Komórka i Miedź

Mikoplazmy

Mikoplazmy - klasa bakterii należąca do typu posibakterie.

Zobaczyć Komórka i Mikoplazmy

Mikro

Mikro (μ) (mikros – „mały”) – przedrostek jednostki miary w układzie SI, oznaczający mnożnik 0,000 001.

Zobaczyć Komórka i Mikro

Mikroelementy

Mikroelementy, mikroskładniki, pierwiastki śladowe – pierwiastki chemiczne występujące w bardzo małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i zwierzęcych.

Zobaczyć Komórka i Mikroelementy

Mikrofibryle

Mikrofibryle – strukturalne jednostki zewnętrznej powierzchni roślinnej ściany komórkowej, mające postać włókien celulozowych.

Zobaczyć Komórka i Mikrofibryle

Mikroorganizm

pałeczek okrężnicy (powiększenie 10000 razy) Mikroorganizm (gr. μικρός, mikrós ‘mały’, ὀργανισμός, organismós ‘organizm’), drobnoustrój, pot.

Zobaczyć Komórka i Mikroorganizm

Mikroskop

statyw Mikroskop (mikros – „mały” i skopeo – „patrzę, obserwuję”) – urządzenie służące do obserwacji małych obiektów, zwykle niewidocznych gołym okiem, albo przyjrzenia się subtelnym detalom obiektów małych, aczkolwiek widocznych nieuzbrojonym okiem.

Zobaczyć Komórka i Mikroskop

Mikroskop elektronowy

Elektronowy mikroskop transmisyjny Mikroskop elektronowy – mikroskop wykorzystujący do obrazowania wiązkę elektronów.

Zobaczyć Komórka i Mikroskop elektronowy

Mikroskop fluorescencyjny

Mikroskop (epi-)fluorescencyjny Olympus BX61, sprzężony z kamerącyfrową. Mikroskop fluorescencyjny – mikroskop świetlny używany w badaniach substancji organicznych i nieorganicznych, którego działanie oparte jest na zjawisku fluorescencji i fosforescencji, zamiast, lub razem ze zjawiskami odbicia i absorpcji światła (co jest wykorzystane w klasycznym mikroskopie optycznym).

Zobaczyć Komórka i Mikroskop fluorescencyjny

Mikroskop optyczny

Budowa standardowego mikroskopu optycznego z oświetleniem próbki od dołu: 1 – okular osadzony w tubusie, 2 – uchwyt rewolwerowy obiektywów, 3 – obiektyw mikroskopu, 4 – śruba makrometryczna, 5 – śruba mikrometryczna, 6 – stolik przedmiotowy, 7 – źródło światła 8 – kondensor, 9 – statyw Mikroskop optyczny – rodzaj mikroskopu, w którym do generowania powiększonego obrazu badanego przedmiotu jest wykorzystywane światło przechodzące przez specjalny układ optyczny składający się zazwyczaj z zestawu od kilku do kilkunastu soczewek optycznych.

Zobaczyć Komórka i Mikroskop optyczny

Mikrotubula

Mikrotubula (microtubuli cellulares) – włóknista rurkowata sztywna struktura o średnicy 20–27 nm, powstająca w wyniku polimeryzacji białka tubuliny.

Zobaczyć Komórka i Mikrotubula

Miocyt

Ogólna budowa komórki mięśnia szkieletowego i złącza nerwowo-mięśniowego: 1. Akson 2. Złącze nerwowo-mięśniowe 3. Włókno mięśnia szkieletowego 4. Miofibryle Komórka mięśniowa, włókno mięśniowe, miocyt – wydłużony, pojedynczy element strukturalny tkanki mięśniowej.

Zobaczyć Komórka i Miocyt

Mitochondrialny DNA

Genom mitochondrialny człowieka DNA mitochondrialny (mtDNA, mDNA) – materiał genetyczny w postaci kolistego DNA znajdujący się w macierzy mitochondrium (łac. matrix).

Zobaczyć Komórka i Mitochondrialny DNA

Mitochondrium

matriks oraz błony cytozol12) lizosom13) centriola Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone dwiema błonami organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych.

Zobaczyć Komórka i Mitochondrium

Mitoza

Schemat mitozy Mitoza – proces podziału pośredniego jądra komórkowego, któremu towarzyszy precyzyjne rozdzielenie chromosomów do dwóch komórek potomnych.

Zobaczyć Komórka i Mitoza

Molibden

Molibden (Mo) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.

Zobaczyć Komórka i Molibden

Monocyt

Monocyt wśród erytrocytów – zdjęcie mikroskopowe. Monocyty – populacja leukocytów stanowiąca 3-8% wszystkich leukocytów obecnych we krwi.

Zobaczyć Komórka i Monocyt

MRNA

ogona poli-A mRNA (od ang. messenger RNA), informacyjny RNA, matrycowy RNA, przekaźnikowy RNA – rodzaj kwasu rybonukleinowego (RNA), którego funkcjąjest przenoszenie informacji genetycznej o sekwencji poszczególnych polipeptydów z genów do aparatu translacyjnego.

Zobaczyć Komórka i MRNA

Mutualizm

Zapylanie – przykład mutualizmu Mutualizm – jedno z oddziaływań nieantagonistycznych zachodzących pomiędzy dwoma różnymi gatunkami (zwykle o odmiennych wymaganiach), charakteryzujący się obopólnymi korzyściami o takim stopniu, który praktycznie wzajemnie uzależnia istnienie obu populacji.

Zobaczyć Komórka i Mutualizm

Naczelne

Naczelne (Primates, z łaciny „pierwsze”) – rząd ssaków.

Zobaczyć Komórka i Naczelne

Nanometr

Nanometr (symbol: nm) – podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI.

Zobaczyć Komórka i Nanometr

Neuron

metodąGolgiego) Schemat budowy neuronu: a – dendryty, b – ciało komórki, c – jądro komórkowe, d – akson, e – otoczka mielinowa, f – komórka Schwanna, g – przewężenie Ranviera, h – zakończenia aksonu Obraz mikroskopowy neuronów rdzenia kręgowego szczura barwionych metodąCajala Neuron, komórka nerwowa – rodzaj elektrycznie pobudliwej komórki zdolnej do przetwarzania i przewodzenia informacji w postaci sygnału elektrycznego.

Zobaczyć Komórka i Neuron

Neutrofil

Wybarwiony neutrofil na tle erytrocytów (widoczne segmentowane jądro) Neutrofil, granulocyt obojętnochłonny – rodzaj komórek układu odpornościowego.

Zobaczyć Komórka i Neutrofil

Nowotwór

Przykład łagodnego guza nowotworowego gruczołów potowych policzka (gruczolak) Nowotwór (łac. neoplasma, skrót npl., od stgr. νέος, nowy, i πλάσμα, twór, wytwór, kształt) – grupa chorób, w których komórki organizmu dzieląsię w sposób niekontrolowany, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicująsię w typowe komórki tkanki.

Zobaczyć Komórka i Nowotwór

Nukleoid

Komórka prokariotyczna z uwidocznionym nukleoidem w porównaniu z komórkąeukariotycznąNukleoid (prokarion) – obszar cytoplazmy komórek prokariotycznych, w którym znajduje się kolista nić kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) w postaci genoforu.

Zobaczyć Komórka i Nukleoid

Nukleoplazma

jądra komórkowego:1. Błona jądrowa:1a. Warstwa zewnętrzna,1b. Warstwa wewnętrzna,2. Jąderko,3. Nukleoplazma (kariolimfa, sok jądrowy),4. Chromatyna:4a. Heterochromatyna,4b. Euchromatyna,5. Rybosomy,6. Pory jądrowe. Nukleoplazma (kariolimfa, karioplazma, dawniej sok jądrowy) – płyn o dużej lepkości i naturze koloidu, w skład którego, oprócz wody i substancji drobnocząsteczkowych, wchodząwielkocząsteczkowe związki organiczne (białka, kwasy nukleinowe itp.).

Zobaczyć Komórka i Nukleoplazma

Oddychanie komórkowe

Schemat oddychania komórkowego podczas utleniania glukozy Oddychanie komórkowe – wielostopniowy biochemiczny proces utleniania związków organicznych związany z wydzieleniem energii użytecznej metabolicznie.

Zobaczyć Komórka i Oddychanie komórkowe

Ogoniastek jelitowy

Ogoniastek jelitowy (lamblia jelitowa, wielkouściec jelitowy, giardia jelitowa; łac. Giardia lamblia, Giardia intestinalis, Giardia duodenalis) – pierwotniak z grupy wiciowców (spokrewniony z innymi wiciowcami z supergrupy Excavata – eugleninami, świdrowcami i innymi), wywołujący jednąz najczęściej występujących chorób pasożytniczych u ludzi, psów i kotów – giardiozę.

Zobaczyć Komórka i Ogoniastek jelitowy

Oligopeptydy

Wzór strukturalny glutationu Tetrapeptydy Oligopeptydy – krótkie peptydy, zbudowane z dwóch do kilkunastu reszt aminokwasowych połączonych wiązaniami peptydowymi (górny limit wielkości oligopetydów nie jest precyzyjnie określony).

Zobaczyć Komórka i Oligopeptydy

Oporność na antybiotyki

Schemat pokazujący zasadę selekcji bakterii. Przed czynnikiem selekcyjnym istniały już bakterie oporne na antybiotyk, ale były one w zdecydowanej mniejszości. Po zastosowaniu antybiotyku przeżyły wyłącznie owe drobnoustroje oporne. W kolejnych pokoleniach bakterie będąjuż niewrażliwe na antybiotyk Oporność na antybiotyki – cecha części szczepów bakteryjnych, która umożliwia im przeciwstawianie się wpływowi antybiotyku.

Zobaczyć Komórka i Oporność na antybiotyki

Organellum

centriole Organellum – każda oddzielona od cytozolu błonąplazmatycznąstruktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji.

Zobaczyć Komórka i Organellum

Organizator jąderka

Organizator jąderka (NOR z ang. nucleolus organizer region), obszar jąderkotwórczy - to fragment genomu znajdujący się w przewężeniu wtórnym niektórych chromosomów.

Zobaczyć Komórka i Organizator jąderka

Organizm

prokariotycznego Prekambryjskie stromatolity – geologiczne twory z cienkich warstw węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic. Należądo najstarszych śladów życia na Ziemi, najstarszy stromatolit pochodzi sprzed 3,2 mld lat Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianąmaterii), której części składowe tworząfunkcjonalnącałość (indywiduum) zdolnądo samodzielnego życia.

Zobaczyć Komórka i Organizm

Organizm jednokomórkowy

Pantofelek – przykład organizmu jednokomórkowego Organizm jednokomórkowy – organizm składający się z tylko jednej komórki.

Zobaczyć Komórka i Organizm jednokomórkowy

Organizm wielokomórkowy

Organizm wielokomórkowy – organizm składający się z wielu zintegrowanych komórek, które współpracująze sobąw zgrupowaniach zwanych tkankami.

Zobaczyć Komórka i Organizm wielokomórkowy

Osady

Osady – ogólne określenie utworów luźnych zgromadzonych na powierzchni Ziemi, powstałych wskutek gromadzenia się materiału w procesie sedymentacji.

Zobaczyć Komórka i Osady

Otoczka bakteryjna

adhezję substancji organicznych i kolejnych komórek w wielowarstwowej strukturze Otoczka bakteryjna – warstwa o charakterze żelu lub śluzu otaczająca od zewnątrz ścianę komórkowąwielu bakterii.

Zobaczyć Komórka i Otoczka bakteryjna

Pałeczka okrężnicy

Skupisko ''Escherichia coli'' powiększone 10 000x Pałeczka okrężnicy (łac. Escherichia coli) – Gram-ujemna względnie beztlenowa bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae.

Zobaczyć Komórka i Pałeczka okrężnicy

Pałeczka ropy błękitnej

Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) – Gram-ujemna bakteria o wymiarach 0,5-0,8 µm na 1,5-3,0 µm, żyjąca głównie w glebie i wodzie oraz na powierzchni roślin i rzadko na skórze zwierząt.

Zobaczyć Komórka i Pałeczka ropy błękitnej

Paciorkowce

Paciorkowce, streptokoki (łac. Streptococcus – nazwa pochodząca od greckiego "streptos" oznaczającego coś łatwo wyginającego się) – rodzaj kulistych bakterii Gram dodatnich, tlenowych lub względnie beztlenowych.

Zobaczyć Komórka i Paciorkowce

Panspermia

Panspermia Panspermia (ze starogr. πᾶν (pan) - wszystko i σπέρμα (sperma) - nasienie) – hipoteza, zgodnie z którążycie rozprzestrzenia się wśród ciał niebieskich dzięki naturalnym procesom, np.

Zobaczyć Komórka i Panspermia

Park Narodowy Glacier (USA)

Park Narodowy Glacier – park narodowy położony w północno-zachodniej części stanu Montana w Stanach Zjednoczonych, przy granicy z Kanadą.

Zobaczyć Komórka i Park Narodowy Glacier (USA)

Pasożytnictwo

sówki Pasożytnictwo, parazytyzm – forma antagonistycznego współżycia dwóch organizmów, z których jeden czerpie korzyści ze współżycia, a drugi ponosi szkody.

Zobaczyć Komórka i Pasożytnictwo

Patogen

Przykład patogenu biologicznego – wirus Ebola Patogen, czynnik chorobotwórczy – ciało obce, twór biologiczny lub mikroorganizm wywołujący chorobę u danego organizmu.

Zobaczyć Komórka i Patogen

Półdesmosomy

Półdesmosomy, hemidesmosomy – struktury łączące komórki naskórka (keratynocyty w warstwie podstawnej) z błonąpodstawną(macierząmiędzykomórkową).

Zobaczyć Komórka i Półdesmosomy

Pęcherzyk

Pęcherzyki wydzielnicze wyizolowane z drożdży piekarniczych i zwizualizowanych za pomocąmikroskopii elektronowej. Czarny pasek odpowiada długości 1000 nm W biologii komórki, pęcherzyki to niewielkie, zamknięte kompartmenty, ograniczone od otoczenia co najmniej jednądwuwarstwąlipidową.

Zobaczyć Komórka i Pęcherzyk

Pektyny

Pektyna w proszku Pektyny (gr. πηκτός pektós.

Zobaczyć Komórka i Pektyny

Penicyliny

Ogólny wzór penicylin Penicylina G (penicylina benzylowa) Penicyliny, antybiotyki penicylinowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych antybiotyków; najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych, pierwsze antybiotyki na świecie.

Zobaczyć Komórka i Penicyliny

Peptydoglikan

Struktura peptydoglikanu Peptydoglikan, mureina – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów.

Zobaczyć Komórka i Peptydoglikan

Peptydy

Oligopeptydy Peptydy (gr. πεπτίδια, strawne) – organiczne związki chemiczne, amidy powstające przez połączenie dwóch lub więcej cząsteczek aminokwasów wiązaniem peptydowym.

Zobaczyć Komórka i Peptydy

Peroksysom

Struktura peroksysomu Peroksysom (dawniej mikrociałko, mikrociało) – organellum komórki eukariotycznej o średnicy 0,2–1,8 μm, otoczone jednąbłoną, o kształcie owalnym bądź sferycznym.

Zobaczyć Komórka i Peroksysom

Pierwiastek chemiczny

Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.

Zobaczyć Komórka i Pierwiastek chemiczny

Pierwiosnek bezłodygowy

Dziko rosnąca forma typowa Odmiana ogrodowa Odmiana ogrodowa Pierwiosnek bezłodygowy, pierwiosnka bezłodygowa (Primula vulgaris Huds.) – gatunek rośliny należący do rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae).

Zobaczyć Komórka i Pierwiosnek bezłodygowy

Pierwotniaki

Pierwotniaki (Protozoa) – takson o różnej randze – w zależności od systemu klasyfikacyjnego – obejmujący drobne organizmy, przeważnie heterotroficzne.

Zobaczyć Komórka i Pierwotniaki

Plastyd

Typy plastydów Możliwe przemiany jednych plastydów w inne Plastyd – organellum otoczone dwiema błonami plastydowymi, występujące u roślin oraz protistów roślinopodobnych.

Zobaczyć Komórka i Plastyd

Plazmid

1 – chromosom bakteryjny2 – plazmidy Plazmid – cząsteczka pozachromosomowego DNA występująca w cytoplazmie komórki, zdolna do autonomicznej replikacji.

Zobaczyć Komórka i Plazmid

Plazmodesma

plazmolemma ER.

Zobaczyć Komórka i Plazmodesma

Plemnik

komórki jajowej Plemnik, spermatozoid – gameta męska, haploidalna komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej służąca do rozmnażania płciowego.

Zobaczyć Komórka i Plemnik

Połączenia międzykomórkowe

Połączenia międzykomórkowe – połączenia występujące między komórkami, powstające przy udziale błony komórkowej oraz białkowych struktur cytoplazmatycznych.

Zobaczyć Komórka i Połączenia międzykomórkowe

Połączenia zamykające

Połączenia zamykające (połączenia barierowe, listewki graniczne) – to miejsca u szczytów komórek, w których błony ściśle do siebie przylegają.

Zobaczyć Komórka i Połączenia zamykające

Pochwa (anatomia)

Układ płciowy klaczy: 7 – pochwa Pochwa, wagina – końcowy odcinek żeńskiego układu rozrodczego różnych zwierząt.

Zobaczyć Komórka i Pochwa (anatomia)

Podwójna helisa

Najczęściej spotykane typy podwójnej helisy, od lewej: A, B i Z Podwójna helisaSpotykany niekiedy termin podwójna spirala jest nieprawidłowy, jako że spirala jest krzywądwu-, a linia śrubowa zwana helisąkrzywątrójwymiarową.

Zobaczyć Komórka i Podwójna helisa

Polaryzacja fali

Polaryzacja – właściwość fali poprzecznej, dotycząca uporządkowanej relacji między kierunkiem oscylacji zaburzenia a kierunkiem rozchodzenia się fali.

Zobaczyć Komórka i Polaryzacja fali

Polisacharydy

Polisacharydy, wielocukry, cukry złożone – grupa węglowodanów i zarazem biopolimerów, które sązłożone z merów będących cukrami prostymi połączonych wiązaniami glikozydowymi.

Zobaczyć Komórka i Polisacharydy

Potas

Potas (K) – pierwiastek chemiczny z grupy metali alkalicznych o liczbie atomowej 19.

Zobaczyć Komórka i Potas

Powiększenie

Powiększenie układu optycznego – iloraz rozmiaru obrazu do rozmiaru przedmiotu.

Zobaczyć Komórka i Powiększenie

Prątki

Prątki (Mycobacterium) – drobnoustroje należące do rodziny Mycobacteriaceae, rząd Actinomycetales, klasa Schizomycetes.

Zobaczyć Komórka i Prątki

Procesy życiowe

Procesy życiowe, czynności życiowe – czynności wspólne dla istot żywych.

Zobaczyć Komórka i Procesy życiowe

Produkt reakcji

Produkt reakcji – cząsteczka związku chemicznego lub inne indywiduum chemiczne (np. jon) powstałe w wyniku reakcji chemicznej.

Zobaczyć Komórka i Produkt reakcji

Program graficzny

Program graficzny – użytkowy program komputerowy służący do tworzenia i modyfikacji plików graficznych.

Zobaczyć Komórka i Program graficzny

Prokarionty

Gronkowiec złocisty (''Staphylococcus aureus'') jest organizmem prokariotycznym Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów.

Zobaczyć Komórka i Prokarionty

Promieniowanie jonizujące

Przenikliwość promieniowania jądrowego Skład promieniowania tła według UNSCEAR Promieniowanie jonizujące – wszystkie rodzaje promieniowania, które wywołująjonizację ośrodka materialnego, tj.

Zobaczyć Komórka i Promieniowanie jonizujące

Promieniowce

Promieniowce (typ Actinobacteria, według dawnej systematyki rząd Actinomycetales) – organizmy prokariotyczne, tworzące rząd Gram-dodatnich bakterii.

Zobaczyć Komórka i Promieniowce

Protaminy

Protaminy - zasadowe białka o niskiej masie cząsteczkowej, które zawierająargininę i występująw połączeniu z DNA plemników niektórych ssaków (w tym człowieka).

Zobaczyć Komórka i Protaminy

Proteazy

Proteazy, peptydazy, enzymy proteolityczne (EC 3.4) – podklasa enzymów z klasy hydrolaz katalizujących proteolizę, czyli hydrolizę wiązań peptydowych.

Zobaczyć Komórka i Proteazy

Proteinoidy

Proteinoidy - polimery, które powstały wskutek wymieszania aminokwasów przy dostępie energii; w środowisku wodnym tworząkuliste mikrosfery; otaczone sąbłonami, które wykazująpotencjał elektryczny oraz przez które zachodzi osmoza.

Zobaczyć Komórka i Proteinoidy

Proteobakterie

Proteobakterie (łac. Proteobacteria) – jedna z największych grup (typ) bakterii.

Zobaczyć Komórka i Proteobakterie

Protisty

Protisty (łac. Protista) – jedno z pięciu królestw, wyróżnianych w ostatnich hierarchicznych systemach klasyfikacji organizmów (np. w podziałach Whittakera i Margulis oraz Cavaliera-Smitha).

Zobaczyć Komórka i Protisty

Protisty grzybopodobne

Wykwit piankowaty (''Fuligo septica'') – śluzowiec ''Achlya'' sp. – lęgniowiec ''Percolomonas'' sp. – akrazjowiec Protisty grzybopodobne lub organizmy grzybopodobne – nieformalna grupa protistów zaliczanych według innych, zwłaszcza dawnych, ujęć taksonomicznych do grzybów.

Zobaczyć Komórka i Protisty grzybopodobne

Protoplast

Protoplast – aktywna metabolicznie część komórki bakterii, grzyba lub rośliny, czyli część komórki bez ściany komórkowej.

Zobaczyć Komórka i Protoplast

Protoplazma

Protoplazma – część komórki oddzielona od środowiska błonąkomórkową.

Zobaczyć Komórka i Protoplazma

Przetrwalnik

Bacillus subtilis'' ukazujący endospory na zielono i formy wegetatywne na czerwono '''Kształt i położenie endospor u różnych bakterii:'''1. Endospora położona centralnie (np. ''Bacillus megaterium).''2. Endospora terminalna z białkowąsubstancjąwtrętową(np.

Zobaczyć Komórka i Przetrwalnik

Przyspieszenie grawitacyjne

Przyspieszenie grawitacyjne – przyspieszenie ciał wynikające z przyciągania grawitacyjnego.

Zobaczyć Komórka i Przyspieszenie grawitacyjne

Rak szyjki macicy

barwienie H+E) Rak szyjki macicy (łac. carcinoma cervicis uteri, ang. cervical cancer) – pierwotny nowotwór złośliwy szyjki macicy.

Zobaczyć Komórka i Rak szyjki macicy

Rącznik pospolity

Rącznik pospolity, dawniej też rycynus lub kleszczowina (Ricinus communis L.) – gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae).

Zobaczyć Komórka i Rącznik pospolity

Reakcja pomostowa

Reakcja pomostowa, dekarboksylacja oksydacyjna pirogronianu, d.o.p. – zachodzi czteroetapowo w macierzy mitochondrialnej i polega na oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianu.

Zobaczyć Komórka i Reakcja pomostowa

Receptor

Ciałko Meissnera – przykład mechanoreceptora Receptory – wyspecjalizowane komórki (lub grupy komórek) odbierające informacje ze środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego, a następnie przekazujące je za pośrednictwem układu nerwowego do odpowiednich ośrodków w celu umożliwienia organizmowi dostosowania się do zachodzących zmian oraz reagowania na nie.

Zobaczyć Komórka i Receptor

Rośliny

Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawąbarwników asymilacyjnych (zdarzająsię wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mająone charakter wtórny).

Zobaczyć Komórka i Rośliny

Rośliny nasienne

Rośliny nasienne (Spermatophytina, Spermatophyta Britton & Brown, dawniej też Anthophyta) – grupa (klad) roślin o różnej randze systematycznej w zależności od systemu klasyfikacji.

Zobaczyć Komórka i Rośliny nasienne

Robert Hooke

Sporządzony przez Roberta Hooke rysunek oglądanych przez mikroskop komórek korka Robert Hooke (ur. 18 lipca 1635 w Freshwater, zm. 3 marca 1703) – angielski przyrodnik, jeden z największych eksperymentatorów XVII wieku.

Zobaczyć Komórka i Robert Hooke

Rozmnażanie

Bzygowate kojarząsię w locie Rozmnażanie, reprodukcja, prokreacja – właściwy wszystkim organizmom proces życiowy polegający na wytwarzaniu potomstwa przez organizmy rodzicielskie.

Zobaczyć Komórka i Rozmnażanie

RRNA

Atomowa struktura dużej podjednostki 50S rybosomu. Kolorem niebieskim zaznaczone sąbiałka, pomarańczowym RNA, a czerwonym adenina 2486 w centrum aktywnym rRNA – rybosomalny, rybosomowy RNA (z ang. Ribosomal RNA).

Zobaczyć Komórka i RRNA

Ruch pełzakowaty

Ruch pełzakowaty, ruch ameboidalny, ruch pseudopodialny – sposób poruszania się korzenionóżek (ameby), śluzowców i wielu pierwotniaków, a także niektórych komórek eukariotycznych (np. leukocytów), polegający na skurczach i przelewaniu się protoplazmy, co powoduje tworzenie charakterystycznych wypustek – nibynóżek.

Zobaczyć Komórka i Ruch pełzakowaty

Rudolf Virchow

Rudolf Ludwig Karl Virchow (ur. 13 października 1821 w Schivelbein, zm. 5 września 1902 w Berlinie) – niemiecki patolog, antropolog i higienista, jeden z założycieli „medycyny społecznej”, w latach 1849–1902 profesor uniwersytetów w Würzburgu i Berlinie, organizator życia naukowego.

Zobaczyć Komórka i Rudolf Virchow

Rybosom

Rybosom: 1 – duża podjednostka, 2 – mała podjednostka Rybosom – budowa przestrzenna Rybosom – kompleks białek z kwasami nukleinowymi służący do produkcji białek w procesie translacji.

Zobaczyć Komórka i Rybosom

Rzęska

Budowa rzęski nabłonka oddechowego. Rzęski (łac. cilia) – cienkie wypustki cytoplazmatyczne, osadzone na ciałkach podstawowych.

Zobaczyć Komórka i Rzęska

Sacharoza

Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy.

Zobaczyć Komórka i Sacharoza

Sód

Kawałek sodu w nafcie Sód (Na) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 11, metal z I grupy układu okresowego, należący do grupy metali alkalicznych.

Zobaczyć Komórka i Sód

Słonecznik

Słonecznik bulwiasty Słonecznik wierzbolistny Słonecznik (Helianthus L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych.

Zobaczyć Komórka i Słonecznik

Sekrecja kanalikowa

Schemat powstawania moczu Sekrecja kanalikowa – jeden z procesów zachodzących podczas powstawania moczu.

Zobaczyć Komórka i Sekrecja kanalikowa

Selen

Selen (Se) – pierwiastek chemiczny z grupy niemetali w układzie okresowym.

Zobaczyć Komórka i Selen

Serce

Serce – centralny narząd układu krwionośnego strunowców, stawonogów, pazurnic, mięczaków i ramienionogów.

Zobaczyć Komórka i Serce

Seryna

Seryna (kwas α-amino-β-hydroksypropionowy, skróty: Ser lub S) – organiczny związek chemiczny, endogenny aminokwas kodowany (białkowy), wchodzi w skład białek, takich, jak np.

Zobaczyć Komórka i Seryna

Siarka

Siarka w postaci granulowanej Kryształy siarki w toluenie Siarka (S) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16, niemetal z bloku p w układzie okresowym.

Zobaczyć Komórka i Siarka

Siateczka śródplazmatyczna

aparatu Golgiego. 1. jądro komórkowe 2. por jądrowy 3. siateczka śródplazmatyczna szorstka (rER) 4. siateczka śródplazmatyczna gładka (sER) 5. rybosom na rER 6. białka transportowane 7. pęcherzyk transportowy 8. aparat Golgiego 9. biegun cis aparatu Golgiego 10. biegun trans aparatu Golgiego 11.

Zobaczyć Komórka i Siateczka śródplazmatyczna

Siateczka śródplazmatyczna gładka

Elektronogram s.s. gładkiej z komórek myszy (sER wskazane strzałką) Siateczka śródplazmatyczna gładka, retikulum endoplazmatyczne gładkie, sER (agranularne) – kompleks błon cytoplazmatycznych, stanowiąca w niektórych komórkach znacznączęść cytoplazmy.

Zobaczyć Komórka i Siateczka śródplazmatyczna gładka

Siateczka śródplazmatyczna szorstka

Ap. Golgiego Siateczka śródplazmatyczna szorstka, siateczka śródplazmatyczna ziarnista, retikulum endoplazmatyczne granularne, ER-g, rER – rozgałęziony układ błon plazmatycznych w komórce, łączący zewnętrznąbłonę jądrowąz błonąkomórkowąoraz błony organelli.

Zobaczyć Komórka i Siateczka śródplazmatyczna szorstka

Siła odśrodkowa

Siła odśrodkowa – siła bezwładności występująca w układzie odniesienia obracającym się względem inercjalnego układu odniesienia.

Zobaczyć Komórka i Siła odśrodkowa

Sinice

Sinice, cyjanofity, cyjanobakterie, cyjanoprokariota (Cyanobacteria) – gromada organizmów samożywnych, dawniej uznawanych za rośliny, według nowszej taksonomii zaliczanych do Procaryota (prokarioty, królestwo bakterii).

Zobaczyć Komórka i Sinice

Skala Celsjusza

Skala Celsjusza – skala termometryczna, nazwana od nazwiska szwedzkiego uczonego Andersa Celsiusa, który zaproponował jąw roku 1742.

Zobaczyć Komórka i Skala Celsjusza

Skala pH

Skala pH – ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych.

Zobaczyć Komórka i Skala pH

Skaningowy mikroskop elektronowy

Skaningowy mikroskop elektronowy JEOL JSM-6340F Skaningowy mikroskop elektronowy JEOL JSM-5500 Seria obrazów kryształu śniegu Skaningowy mikroskop elektronowy (SEM, z ang. scanning electron microscope) – rodzaj mikroskopu elektronowego, który wytwarza obraz próbki przez skanowanie powierzchni zogniskowanąwiązkąelektronów, które oddziałująz atomami w próbce, wytwarzając różne sygnały zawierające informacje o topografii powierzchni i składzie próbki.

Zobaczyć Komórka i Skaningowy mikroskop elektronowy

Skład chemiczny

Skład chemiczny wody Naya Skład chemiczny substancji (w znaczeniu fizycznym) jest to wyszczególnienie pierwiastków i związków chemicznych, z jakich składa się ta substancja.

Zobaczyć Komórka i Skład chemiczny

Sklerenchyma

Włókna sklerenchymatyczne Sklerenchyma (twardzica) – tkanka wzmacniająca roślin.

Zobaczyć Komórka i Sklerenchyma

SnRNA

snRNA, mały jądrowy RNA (ang. small nuclear RNA) – występujący w jądrze komórkowym niekodujący RNA pełniący funkcję rybozymu w procesie wycinania intronów (splicingu).

Zobaczyć Komórka i SnRNA

Soczewka

Soczewka Soczewka – urządzenie optyczne składające się z jednego lub kilku sklejonych razem bloków przezroczystego materiału (zwykle szkła, ale też różnych tworzyw sztucznych, żeli, minerałów, a nawet parafiny).

Zobaczyć Komórka i Soczewka

Sole mineralne

Sole mineralne – nieorganiczne związki chemiczne z grupy soli.

Zobaczyć Komórka i Sole mineralne

Sonikacja

Sonikacja – używanie ultradźwięków w celu.

Zobaczyć Komórka i Sonikacja

Stała sedymentacji Svedberga

Stała sedymentacji Svedberga, stała Svedberga, S – współczynnik określający szybkość poruszania się cząstek koloidalnych pod wpływem sił odśrodkowych w ultrawirówkach, czyli sedymentację.

Zobaczyć Komórka i Stała sedymentacji Svedberga

Stężenie

Stężenie – miara ilości substancji (pierwiastka, związku chemicznego, jonu bądź innego indywiduum chemicznego) w mieszaninie.

Zobaczyć Komórka i Stężenie

Stefan Kruś

Stefan Kruś (ur. 20 czerwca 1926 w Warszawie, zm. 17 lutego 2015 tamże) – polski patomorfolog, profesor medycyny w zakresie anatomii patologicznej.

Zobaczyć Komórka i Stefan Kruś

Steroidy

Steran z oznaczeniem pierścieni i numeracjąatomów Steroidy, sterydy − organiczne związki chemiczne, specyficzne lipidy, których wspólnącechąjest występowanie w ich cząsteczkach szkieletu węglowego w postaci czterech sprzężonych pierścieni, czyli steranu (cyklopentanoperhydrofenantrenu).

Zobaczyć Komórka i Steroidy

Sterylizacja (mikrobiologia)

Sterylizacja, wyjaławianie – jednostkowy proces technologiczny polegający na zniszczeniu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych oraz zarodnikowych form mikroorganizmów.

Zobaczyć Komórka i Sterylizacja (mikrobiologia)

Stosunek (matematyka)

Stosunek – ilorazowe odniesienie jednej wartości do drugiej, które ma na celu wskazanie tożsamości lub względnej różnicy rozmiarów dwóch wielkości.

Zobaczyć Komórka i Stosunek (matematyka)

Stroma (biologia)

Budowa chloroplastu. Obszar najjaśniejszy to stroma Stroma – płynne wnętrze plastydów otoczone dwiema błonami.

Zobaczyć Komórka i Stroma (biologia)

Stromatolity

Zatoce Rekina Parku Narodowego Glacier w USA thumb Stromatolity – formacje skalne złożone z cienkich lamin węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic.

Zobaczyć Komórka i Stromatolity

Substrat (chemia)

Substrat – związek chemiczny, pierwiastek lub jon, który ulega przemianie w wyniku reakcji chemicznej.

Zobaczyć Komórka i Substrat (chemia)

Symplast

Symplast – zespół protoplastów połączonych plasmodesmami i otoczony plasmolemmą.

Zobaczyć Komórka i Symplast

Syncytium

HSV-1 (zdjęcie mikroskopowe, powiększenie ×100, kontrast fazowy). Syncytium (łac.), inaczej zespólnia, tegument (łac.) – wielojądrowa komórka (rodzaj komórczaka) powstała poprzez połączenie się (fuzję) luźnych pojedynczych komórek jednojądrowych.

Zobaczyć Komórka i Syncytium

Szkiełko podstawowe

nakrywkowe (na dole) Szkiełko podstawowe, zwane też przedmiotowym – prostokątna płytka szklana, która służy do umieszczenia na niej materiału obserwowanego za pomocąmikroskopu (biologiczny preparat mikroskopowy).

Zobaczyć Komórka i Szkiełko podstawowe

Takson

Takson (z gr. τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretnącechąróżniącąje od innych jednostek taksonomicznych.

Zobaczyć Komórka i Takson

Tauryna

Tauryna, kwas 2-aminoetanosulfonowy – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów biogennych.

Zobaczyć Komórka i Tauryna

Tłuszcze

triglicerydu)'''R''' oznacza łańcuchy alifatyczne Tłuszcze – zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli.

Zobaczyć Komórka i Tłuszcze

Temperatura

helu przedstawiony jest proporcjonalnie do odległości między cząsteczkami jakie sąprzy ciśnieniu 136 atmosfer. Prędkość ruchu, odpowiadająca temperaturze pokojowej, została spowolniona dwa biliony razy lub odpowiada temperaturze 0,0003 K. Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice.

Zobaczyć Komórka i Temperatura

Teoria endosymbiozy

Teoria endosymbiozykolory oznaczają: czarny – błona komórkowa, różowy – eukariotyczny DNA, zielony – cyjanobakterie lub ctDNA, czerwony protobakterie lub mtDNA Teoria endosymbiozy – teoria stanowiąca, że mitochondria, plastydy (jak chloroplasty) i być może inne organella komórki eukariotycznej powstały na skutek endosymbiozy pomiędzy różnymi mikroorganizmami.

Zobaczyć Komórka i Teoria endosymbiozy

Teoria komórkowa

Teoria komórkowa (ang. cell theory) – sformułowana w latach 1838–1839 teoria naukowa mówiąca, że wszystkie żywe organizmy sązbudowane z osobnych komórek.

Zobaczyć Komórka i Teoria komórkowa

Teoria samorództwa

Abiogeneza, samorództwo (łac. generatio spontea, dosł.: samorzutne powstawanie – nazwa nadana przez Arystotelesa) – teoria, według której żywe organizmy powstały z materii nieożywionej.

Zobaczyć Komórka i Teoria samorództwa

Theodor Schwann

Theodor Schwann (ur. 7 grudnia 1810 w Neuss, zm. 11 stycznia 1882 w Kolonii) – niemiecki zoolog, fizjolog i histolog – twórca podstaw nowoczesnej histologii, odkrywca pepsyny i komórek glejowych.

Zobaczyć Komórka i Theodor Schwann

Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego

histologiczny mięśnia sercowego Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego – rodzaj tkanki mięśniowej występujący jedynie w sercu kręgowców.

Zobaczyć Komórka i Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego

Tlen

Tlen (O) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.

Zobaczyć Komórka i Tlen

Tonoplast

komórki roślinnej, tonoplast oznaczony jako ''g'' Tonoplast (błona wakuoli) – pojedyncza, półprzepuszczalna, białkowo-lipidowa błona biologiczna otaczająca wakuole w komórkach roślin i niektórych grzybów.

Zobaczyć Komórka i Tonoplast

Transdukcja

Transdukcja – proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez bakteriofagi.

Zobaczyć Komórka i Transdukcja

Transformacja DNA

Transformacja – zjawisko i proces aktywnego pobierania DNA (zwykle plazmidowego) z otoczenia przez organizmy jednokomórkowe, najczęściej bakterie i drożdże.

Zobaczyć Komórka i Transformacja DNA

Transkrypcja (genetyka)

Transkrypcja – proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA.

Zobaczyć Komórka i Transkrypcja (genetyka)

Transmisyjny mikroskop elektronowy

Transmisyjny mikroskop elektronowy (TEM, z ang. transmission electron microscope) – rejestrowane sąelektrony przechodzące przez próbkę.

Zobaczyć Komórka i Transmisyjny mikroskop elektronowy

Trijodotyronina

Trijodotyronina (T3) – organiczny związek chemiczny, trijodowa pochodna tyroniny.

Zobaczyć Komórka i Trijodotyronina

TRNA

Trójwymiarowy model tRNAPhe z drożdży '''Schemat budowy tRNA''': α, ramię antykodonowe A; β, ramię aminokwasowe (akceptorowe); γ, ramię dodatkowe (zmienne); δ, ramię dihydrourydynowe D; τ, ramię rybotymidowe (pseudourydynowe) T Struktura drugorzędowa tRNA tRNA, transportujący (transferowy) RNA (ang.

Zobaczyć Komórka i TRNA

Trofozoit

Trofozoit – struktura inwazyjna pełzakowatych.

Zobaczyć Komórka i Trofozoit

Turgor

350px Turgor – stan napięcia ściany komórkowej w wyniku działania na niąciśnienia hydrostatycznego wewnątrz komórki.

Zobaczyć Komórka i Turgor

Tusz (farba)

Chińskie pędzelki do tuszu Tusz – środek barwiący (farba wodna pigmentowa), szybkoschnący, wodoodporny, najczęściej czarny.

Zobaczyć Komórka i Tusz (farba)

Tylakoid

Schemat chloroplastu Tylakoid – pęcherzykowata struktura, podstawowy element budowy wewnętrznej chloroplastu komórki roślinnej lub podobna struktura wchodząca w skład autotroficznej komórki prokariotycznej.

Zobaczyć Komórka i Tylakoid

Tyroksyna

Tyroksyna (tetrajodotyronina, T4) – organiczny związek chemiczny, który obok trójjodotyroniny jest podstawowym hormonem produkowanym przez tarczycę.

Zobaczyć Komórka i Tyroksyna

Układ koloidalny

Majonez jako przykład koloidu żółtek jajka w oleju Przykład układu koloidalnego: dym we mgle Układ koloidalny, układ koloidowy, roztwór koloidalny, zawiesina koloidalna, potocznie koloid – niejednorodna mieszanina, zwykle dwufazowa, tworząca układ dwóch substancji, w którym jedna z nich jest rozproszona w drugiej.

Zobaczyć Komórka i Układ koloidalny

Układ mięśniowy

Układ mięśniowy (łac. systema musculorum) – istniejądwa rodzaje mięśni, które przeciętnie stanowią40% masy całego ciała.

Zobaczyć Komórka i Układ mięśniowy

Układ nerwowy

Układ nerwowy – zbiór wyspecjalizowanych komórek, pozostających ze sobąw złożonych relacjach funkcjonalnych i strukturalnych, odpowiadający za sterowanie aktywnościąorganizmu.

Zobaczyć Komórka i Układ nerwowy

Ultradźwięki

Sonogram płodu w 14 tygodniu ciąży. Płód w 29 tygodniu ciąży w ultrasonografii 3D. Ultradźwięki, naddźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek.

Zobaczyć Komórka i Ultradźwięki

Uniwersytet Jagielloński

Jan Matejko, „Dzieje Cywilizacji w Polsce”, ''Założenie Szkoły Głównej przeniesieniem do Krakowa ugruntowane. R.P. 1361–1399–1400'', 1888 ul. Jagiellońskiej. Wielkiego Księstwa Litewskiego, na dole herb Akademii Krakowskiej Święty Stanisław z prawąrękąuniesionąw geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem Dziedziniec Collegium Maius Uniwersytet Jagielloński, skr.

Zobaczyć Komórka i Uniwersytet Jagielloński

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Centrum Kliniczno-Dydaktyczne UM Uniwersytet Medyczny w Łodzi – publiczna uczelnia medyczna, która rozpoczęła działalność 1 października 2002.

Zobaczyć Komórka i Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Wakuola

Wodniczki (zabarwione) wewnątrz komórek. Pole widzenia – ok. 450 μm Wakuole, wodniczki – struktury komórkowe występujące u roślin i niektórych pierwotniaków oraz w komórkach grzybów.

Zobaczyć Komórka i Wakuola

Wapń

Wapń (Ca, łac. calcium; nazwa ta pochodzi od łacińskiego rzeczownika calx – wapno, co oznacza więc „metal z wapna”) – pierwiastek chemiczny z grupy berylowców (metali ziem alkalicznych) w układzie okresowym.

Zobaczyć Komórka i Wapń

Władysław Kunicki-Goldfinger

Władysław Jerzy H. Kunicki-Goldfinger (ur. 13 lutego 1916 w Krakowie, zm. 14 sierpnia 1995 w Warszawie) – polski mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, działacz socjalistyczny.

Zobaczyć Komórka i Władysław Kunicki-Goldfinger

Wątroba

Wątroba, położenie u człowieka Wątroba (gr. ἧπαρ, łac. hepar) – wielofunkcyjny gruczoł obecny u wszystkich kręgowców, a także u niektórych innych zwierząt.

Zobaczyć Komórka i Wątroba

Węgiel (pierwiastek)

Węgiel (C) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 6, niemetal z bloku p układu okresowego.

Zobaczyć Komórka i Węgiel (pierwiastek)

Węglowodany

Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu sąto organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadajądwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n.

Zobaczyć Komórka i Węglowodany

Wić

pompąprotonowa Przykłady schematu ułożenia bakteryjnych wici. A-Monotrichus; B-Lophotrichus; C-Amphitrichus; D-Peritrichus Wić (łac. flagellum, l.mn. flagella) – organellum ruchu wyrastające z powierzchni komórki u niektórych mikroorganizmów, bakterii, pierwotniaków, niektórych grzybów, niższych roślin i komórek zwierząt, np.

Zobaczyć Komórka i Wić

Wiązania wysokoenergetyczne

Wiązania wysokoenergetyczne, wiązania makroergiczne - wiązania chemiczne, których standardowa energia swobodna hydrolizy jest równa bądź niższa ("bardziej ujemna") niż dla hydrolizy ADP do AMP.

Zobaczyć Komórka i Wiązania wysokoenergetyczne

Wiciowce

Wiciowce (Flagellata) – typ protistów, posiadających wić (lub wici) jako organellum ruchu.

Zobaczyć Komórka i Wiciowce

Wilec purpurowy

Wilec purpurowy (Ipomoea purpurea) – gatunek roślin zielnych należący do rodziny powojowatych.

Zobaczyć Komórka i Wilec purpurowy

Winblastyna

Winblastyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, otrzymany z barwinka różowego, lek stosowany w leczeniu nowotworów złośliwych, o działaniu cytostatycznym.

Zobaczyć Komórka i Winblastyna

Winkrystyna

Winkrystyna – organiczny związek chemiczny, alkaloid barwinka różowego o działaniu cytostatycznym.

Zobaczyć Komórka i Winkrystyna

Wiosło

Wiosło – ręczny pędnik łodzi wykonany z drewna, tworzyw sztucznych, lekkich stopów metali lub kombinacji tych materiałów.

Zobaczyć Komórka i Wiosło

Wirczyk

Wirczyk (Vorticella) – rodzaj organizmów należących do typu orzęsków.

Zobaczyć Komórka i Wirczyk

Wirowanie frakcjonujące

Wirowanie frakcjonujące – jedna z technik laboratoryjnych służąca do rozdzielania mieszaniny na frakcje.

Zobaczyć Komórka i Wirowanie frakcjonujące

Wirulencja

Wirulencja, zjadliwość drobnoustrojów – zdolność wniknięcia, namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu przez dany typ patogenu.

Zobaczyć Komórka i Wirulencja

Wirusy

filowirusów HIV Podstawowa struktura wirusa'''A.''' Wirusy bezotoczkowe '''B.''' Wirusy otoczkowe1. Kapsyd2. Kwas nukleinowy3. Kapsomer4. Nukleokapsyd5. Wirion6. Osłonka lipidowa7. Wypustki Wirusy („trucizna, jad”) – niewielkie cząstki zakaźne infekujące wszystkie formy życia, niezdolne do namnażania się poza komórkąpełniącąrolę gospodarza.

Zobaczyć Komórka i Wirusy

Witaminy

Witaminy – grupa organicznych związków chemicznych o różnorodnej budowie, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania żywego organizmu.

Zobaczyć Komórka i Witaminy

Woda

jeziora, a szary lądy skondensowana para wodna Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym.

Zobaczyć Komórka i Woda

Wodór

Wodór (H) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego.

Zobaczyć Komórka i Wodór

Wrzeciono podziałowe

Wrzeciono podziałowe (właściwie: wrzeciono kariokinetyczne) – wrzecionowata struktura zbudowana z włókien białka (tzw. mikrotubul).

Zobaczyć Komórka i Wrzeciono podziałowe

Wymaz

DNA Wymaz – pobieranie próbki płynów fizjologicznych, wydzielin określonego narządu, wydalin lub śluzu w celu zbadania jej składu; w szczególności, pod kątem zawartych w niej komórek złuszczonego nabłonka, mikroorganizmów (grzybów, bakterii) lub śladów określonych substancji chemicznych.

Zobaczyć Komórka i Wymaz

Wzrost (biologia)

Wzrost – proces życiowy polegający na zwiększaniu ilości komórek danego organizmu, na skutek podziałów mitotycznych i zwiększaniu się ich rozmiarów albo tylko zwiększaniu się rozmiarów jak to ma miejsce u zwierząt eutelicznych albo zwiększeniu się masy macierzy pozakomórkowej (akrecja).

Zobaczyć Komórka i Wzrost (biologia)

Zakażenie

Zakażenie, infekcja (z) – wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych i ich następujące namnażanie się.

Zobaczyć Komórka i Zakażenie

Zapalenie

Zapalenie, stan zapalny, reakcja zapalna, proces zapalny, odczyn zapalny (łac. inflammatio) – uporządkowany proces rozwijający się w tkance unaczynionej pod wpływem czynnika uszkadzającego.

Zobaczyć Komórka i Zapalenie

Zarażenie

Zarażenie (z łac. „być w kontakcie”, z łac., „naprzeciw, razem” + łac. „dotykać”) – przeniesienie biologicznego czynnika zaraźliwego (łac.) od nosiciela (człowieka lub zwierzęcia) na wrażliwąna taki czynnik osobę lub zwierzę.

Zobaczyć Komórka i Zarażenie

Zarodziec

Zarodziec (Plasmodium) – rodzaj jednokomórkowego pierwotniaka pasożytniczego.

Zobaczyć Komórka i Zarodziec

Zastrzyk

Zastrzyk, iniekcja – wprowadzenie roztworu (najczęściej leku) do tkanki za pomocąstrzykawki z igłą.

Zobaczyć Komórka i Zastrzyk

Zawiesina

Zawiesina mąki w wodzie Zawiesina – układ niejednorodny, zwykle dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np.

Zobaczyć Komórka i Zawiesina

Zespół Downa

Zespół Downa, trisomia 21, dawniej nazywany mongolizmem – zespół wad wrodzonych spowodowany obecnościądodatkowego materiału genetycznego chromosomu 21.

Zobaczyć Komórka i Zespół Downa

Związek chemiczny

Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocądowolnego wiązania.

Zobaczyć Komórka i Związek chemiczny

Związki organiczne

Metan to przykład jednego z najprostszych związków organicznych Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne zawierające węgiel, oprócz nielicznych najprostszych związków tradycyjnie zaliczanych do związków nieorganicznych.

Zobaczyć Komórka i Związki organiczne

Zwierzęta

Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się.

Zobaczyć Komórka i Zwierzęta

Zobacz także

Anatomia komórki

Znany jako Komórka zwierzęca.

, Chlorofile, Chloroplast, Chloroplastowy DNA, Cholesterol, Chromatofor, Chromatyna, Chromosom, Ciśnienie osmotyczne, Cykl Calvina, Cykl kwasu cytrynowego, Cykl ornitynowy, Cynk, Cysteina, Cytochemia, Cytochrom P450, Cytogenetyka, Cytokineza, Cytologia, Cytometria przepływowa, Cytoplazma, Cytoszkielet, Desmosomy, Detoksykacja, Diagnostyka laboratoryjna, Drewno (botanika), Dwoinka, Dyfuzja, Dziedziczenie (biologia), Efekt domina, Elektron, Endocytoza, Enzymy, Enzymy trawienne, Eozyna, Ernst Ruska, Etery, Euchromatyna, Eukarionty, Fagocyt, Fagocytoza, Fenyloketonuria, Fikobiliny, Fikocyjanina, Fikoerytryna, Filament pośredni, Fimbrie, Flagelina, Fluor, Fluorofor, Fosfolipidy, Fosfor, Fotosynteza, Frakcja (chemia), Francesco Redi, Francis Crick, Gastryna, Gatunek (biologia), Główny układ zgodności tkankowej, Gąbki, Gęstość, Genetyka, Glicyna, Glikokaliks, Glikozylacja, Glony, Gradient stężeń roztworów, Grasica, Gronkowce, Grupa aldehydowa, Grupy krwi, Grzyby, Hem (biochemia), Hematoksylina, Hemicelulozy, Hemoglobina, Hepatocyt, Heterochromatyna, Heterotrofizm, Histony, Homogenizacja, Hormony zwierzęce, Hydroksylaza fenyloalaninowa, Hydrolazy, Immunocytochemia, Inhibitor, Inkrustacja (botanika), Interfaza, Izomeria optyczna, Β-Laktamazy, Jajo (biologia), James Watson, Jąderko, Jądro komórkowe, Jod, Jon, Kanał jonowy, Karotenoidy, Kaspazy, Katabolizm, Kataliza, Keratyny, Kinetosom, Kobalt, Kolchicyna, Komórczak, Konekson, Koneksyna, Konfiguracja D i L, Konformacja, Konidium, Koniugacja (biologia), Koniugacja bakterii, Korek (tkanka), Krętki, Krew, Kwas askorbinowy, Kwas asparaginowy, Kwas deoksyrybonukleinowy, Kwasy nukleinowe, Kwasy rybonukleinowe, Kwasy tłuszczowe, Laseczka, Lek, Lignina, Limfocyty, Lipidy, Lizosom, Louis Pasteur, Lubert Stryer, Lynn Margulis, Macica, Macierz mitochondrialna, Maczugowce, Maczugowiec błonicy, Magnez, Malwa, Mangan, Martwica, Masa (fizyka), Materiał genetyczny, Matthias Jacob Schleiden, Mejoza, Metabolit, Metabolizm, Metionina, Metoda Feulgena, Miedź, Mikoplazmy, Mikro, Mikroelementy, Mikrofibryle, Mikroorganizm, Mikroskop, Mikroskop elektronowy, Mikroskop fluorescencyjny, Mikroskop optyczny, Mikrotubula, Miocyt, Mitochondrialny DNA, Mitochondrium, Mitoza, Molibden, Monocyt, MRNA, Mutualizm, Naczelne, Nanometr, Neuron, Neutrofil, Nowotwór, Nukleoid, Nukleoplazma, Oddychanie komórkowe, Ogoniastek jelitowy, Oligopeptydy, Oporność na antybiotyki, Organellum, Organizator jąderka, Organizm, Organizm jednokomórkowy, Organizm wielokomórkowy, Osady, Otoczka bakteryjna, Pałeczka okrężnicy, Pałeczka ropy błękitnej, Paciorkowce, Panspermia, Park Narodowy Glacier (USA), Pasożytnictwo, Patogen, Półdesmosomy, Pęcherzyk, Pektyny, Penicyliny, Peptydoglikan, Peptydy, Peroksysom, Pierwiastek chemiczny, Pierwiosnek bezłodygowy, Pierwotniaki, Plastyd, Plazmid, Plazmodesma, Plemnik, Połączenia międzykomórkowe, Połączenia zamykające, Pochwa (anatomia), Podwójna helisa, Polaryzacja fali, Polisacharydy, Potas, Powiększenie, Prątki, Procesy życiowe, Produkt reakcji, Program graficzny, Prokarionty, Promieniowanie jonizujące, Promieniowce, Protaminy, Proteazy, Proteinoidy, Proteobakterie, Protisty, Protisty grzybopodobne, Protoplast, Protoplazma, Przetrwalnik, Przyspieszenie grawitacyjne, Rak szyjki macicy, Rącznik pospolity, Reakcja pomostowa, Receptor, Rośliny, Rośliny nasienne, Robert Hooke, Rozmnażanie, RRNA, Ruch pełzakowaty, Rudolf Virchow, Rybosom, Rzęska, Sacharoza, Sód, Słonecznik, Sekrecja kanalikowa, Selen, Serce, Seryna, Siarka, Siateczka śródplazmatyczna, Siateczka śródplazmatyczna gładka, Siateczka śródplazmatyczna szorstka, Siła odśrodkowa, Sinice, Skala Celsjusza, Skala pH, Skaningowy mikroskop elektronowy, Skład chemiczny, Sklerenchyma, SnRNA, Soczewka, Sole mineralne, Sonikacja, Stała sedymentacji Svedberga, Stężenie, Stefan Kruś, Steroidy, Sterylizacja (mikrobiologia), Stosunek (matematyka), Stroma (biologia), Stromatolity, Substrat (chemia), Symplast, Syncytium, Szkiełko podstawowe, Takson, Tauryna, Tłuszcze, Temperatura, Teoria endosymbiozy, Teoria komórkowa, Teoria samorództwa, Theodor Schwann, Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego, Tlen, Tonoplast, Transdukcja, Transformacja DNA, Transkrypcja (genetyka), Transmisyjny mikroskop elektronowy, Trijodotyronina, TRNA, Trofozoit, Turgor, Tusz (farba), Tylakoid, Tyroksyna, Układ koloidalny, Układ mięśniowy, Układ nerwowy, Ultradźwięki, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wakuola, Wapń, Władysław Kunicki-Goldfinger, Wątroba, Węgiel (pierwiastek), Węglowodany, Wić, Wiązania wysokoenergetyczne, Wiciowce, Wilec purpurowy, Winblastyna, Winkrystyna, Wiosło, Wirczyk, Wirowanie frakcjonujące, Wirulencja, Wirusy, Witaminy, Woda, Wodór, Wrzeciono podziałowe, Wymaz, Wzrost (biologia), Zakażenie, Zapalenie, Zarażenie, Zarodziec, Zastrzyk, Zawiesina, Zespół Downa, Związek chemiczny, Związki organiczne, Zwierzęta.