Spis treści
387 kontakty: Adenozyno-5′-trifosforan, Adhezja, Alkaloidy, Amebocyt, Aminokwasy, Amitoza, Amoebozoa, Anabolizm, Antoni van Leeuwenhoek, Antybiotyki, Aparat Golgiego, Apoptoza, Archaik, Archeony, Atrofia, Atropina, Autoliza, Autoradiografia, Autotrofizm, Azot, Bacillus cereus, Bakterie, Bakterie śluzowe, Bakterie Gram-dodatnie, Bakterie Gram-ujemne, Barwienie metodą Grama, Barwienie metodą Neissera, Barwienie metodą Ziehla-Neelsena, Barwniki (związki chemiczne), Błona biologiczna, Błona komórkowa, Błona podstawna, Białka, Bielmo (botanika), Biochemia, Biokatalizatory, Biopolimery, Biopsja, Biosynteza białka, Bodziec (fizjologia), Borelioza, Borrelia burgdorferi, Celuloza, Cenocyt, Centriola, Centrosom, Centrum stereogeniczne, Chityna, Chlor, Chlorek cezu, ... Rozwiń indeks (337 jeszcze) »
- Anatomia komórki
Adenozyno-5′-trifosforan
Adenozyno-5′-trifosforan, ATP, adenozynotrójfosforan – organiczny związek chemiczny, nukleotyd adeninowy zbudowany z adenozyny z przyłączonąwiązaniem estrowym w pozycji 5′-OH grupątrifosforanową.
Zobaczyć Komórka i Adenozyno-5′-trifosforan
Adhezja
Oddziaływanie adhezyjne na przykładzie cząsteczek wody na pajęczynie Adhezja (łac. adhaesio – przyleganie) – łączenie się ze sobąpowierzchniowych warstw ciał fizycznych lub faz (stałych lub ciekłych).
Zobaczyć Komórka i Adhezja
Alkaloidy
Alkaloidy (arabskie alkali – potaż i eidos – postać.
Zobaczyć Komórka i Alkaloidy
Amebocyt
Amebocyt (gr. ameíbō ‘zmiana’, kýtos ‘komórka’), komórka ameboidalna, komórka pełzakowata – komórka zdolna do ruchów pełzakowatych, występująca w wielu grupach organizmów, pełniąca różne funkcje, np.
Zobaczyć Komórka i Amebocyt
Aminokwasy
Schemat budowy α-aminokwasu – grupa aminowa po lewej i grupa karboksylowa po prawej Aminokwasy, kwasy aminowe (skrót aa lub AA, od) – grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadowągrupę aminowąoraz grupę karboksylowąlub, w ogólniejszym ujęciu, dowolnągrupę kwasową.
Zobaczyć Komórka i Aminokwasy
Amitoza
Amitoza (gr. a- ‘nie’ + mítos ‘nić’, ‘tkanka’) – rzadko występujący bezpośredni podział jądra komórkowego przez przewężenie i utworzenie dwóch części, zawierających niejednakową, przypadkowo rozdzielonąilość chromatyny.
Zobaczyć Komórka i Amitoza
Amoebozoa
Amoebozoa – takson eukariontów o statusie supergrupy.
Zobaczyć Komórka i Amoebozoa
Anabolizm
Anabolizm (z gr. ἀναβολή od ἁνά 'w górę' i βάλλειν 'rzut') – grupa reakcji chemicznych, w wyniku których z prostych substratów powstajązwiązki złożone, gromadzące energię.
Zobaczyć Komórka i Anabolizm
Antoni van Leeuwenhoek
Antoni van Leeuwenhoek Antoni van Leeuwenhoek (wym.; ur. 24 października 1632 w Delfcie; ochrzczony 4 listopada 1632 jako Thonius Philipszoon; zm. 26 sierpnia 1723 tamże) – holenderski urzędnik miejski, przedsiębiorca i przyrodnik (bez formalnego wykształcenia uniwersyteckiego).
Zobaczyć Komórka i Antoni van Leeuwenhoek
Antybiotyki
Penicylina Antybiotyki (z, „przeciw” i, „życie”) – naturalne wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów, które działając wybiórczo w niskich stężeniach wpływająna struktury komórkowe lub procesy metaboliczne innych mikroorganizmów, hamując ich wzrost i podziały.
Zobaczyć Komórka i Antybiotyki
Aparat Golgiego
Mikrofotografia aparatu Golgiego widocznego jako stos półkolistych czarnych pierścieni w dolnej części obrazu. Liczne koliste pęcherzyki sąwidoczne w pobliżu organellum gładka siateczka śródplazmatyczna (sER), '''5.''' rybosom na rER, '''6.''' białka transportowane, '''7.''' pęcherzyk transportowy, '''8.''' aparat Golgiego, '''9.''' biegun cis aparatu Golgiego, '''10.''' biegun trans aparatu Golgiego, '''11.''' cysterna aparatu Golgiego Aparat Golgiego – organellum występujące powszechnie w komórkach eukariotycznych, służące chemicznym modyfikacjom wytwarzanych przez komórkę substancji, ich sortowaniu oraz dystrybucji w obrębie komórki.
Zobaczyć Komórka i Aparat Golgiego
Apoptoza
Etapy apoptozy komórki Apoptoza (z starogr. ἀπό + πτῶσις) – jeden z naturalnych procesów biologicznych zaprogramowanej i podlegającej kontroli destrukcji własnych komórek w organizmie wielokomórkowym.
Zobaczyć Komórka i Apoptoza
Archaik
Archaik (od ‛na przedzie’), archeozoik (z ‛życie’), azoik (z gr. ‛bez życia’).
Zobaczyć Komórka i Archaik
Archeony
Archeony żyjące w pobliżu gejzerów Archeony, archeany (Archaea), archeowce, dawniej archebakterie lub archeobakterie (Archaebacteria) – drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, tradycyjnie zaliczane z eubakteriami do prokariontów.
Zobaczyć Komórka i Archeony
Atrofia
Atrofia (atrophia), zanik, wiąd – stopniowe zmniejszanie się objętości komórki, tkanki, narządu lub części ciała.
Zobaczyć Komórka i Atrofia
Atropina
Atropina – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów tropanowych, ester 3-hydroksytropanu i kwasu 3-hydroksy-2-fenylopropanowego.
Zobaczyć Komórka i Atropina
Autoliza
Autoliza (‘samo’ i λύσις ‘rozszczepienie’), samostrawienie – enzymatyczny proces trawienia.
Zobaczyć Komórka i Autoliza
Autoradiografia
Autoradiografia – metoda obrazowania rozkładu substancji promieniotwórczych, najczęściej w płaskim przedmiocie.
Zobaczyć Komórka i Autoradiografia
Autotrofizm
Toczek (przykład autotrofa) Autotrofizm, samożywność (gr. autós ‘sam’, trophikós ‘odżywczy’) – jeden z dwóch podstawowych (obok heterotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.
Zobaczyć Komórka i Autotrofizm
Azot
Azot (N) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 7, niemetal z grupy 15 (azotowców) układu okresowego.
Zobaczyć Komórka i Azot
Bacillus cereus
metodąSchaeffera-Fultona z widocznymi endosporami w kolorze zielono-niebieskim. Laseczka woskowa – gatunek Gram-dodatnich bakterii, z rodzaju ''Bacillus'', rodziny Bacillaceae; czynnik etiologiczny m.in.
Zobaczyć Komórka i Bacillus cereus
Bakterie
metodąGrama agarowej Bakterie (łac. bacteria, od gr. βακτήριον baktērion „pałeczka, laseczka”) – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobnądomenę.
Zobaczyć Komórka i Bakterie
Bakterie śluzowe
''Myxococcus xanthus'' Bakterie śluzowe, myksobakterie, miksobakterie – jednokomórkowe bakterie Gram-ujemne, pałeczki należące do królestwa Eubacteria, wydzielające śluz i poruszające się ruchem ślizgowym.
Zobaczyć Komórka i Bakterie śluzowe
Bakterie Gram-dodatnie
płynu mózgowo-rdzeniowego (inne komórki to leukocyty) Struktura ścian komórkowych bakterii Gram-dodatnich Bakterie Gram-dodatnie, G+ – bakterie barwiące się na fioletowo w barwieniu metodąGrama.
Zobaczyć Komórka i Bakterie Gram-dodatnie
Bakterie Gram-ujemne
Pseudomonas aeruginosa'' błona cytoplazmatyczna, 5–8 – komponenty w cytoplaźmie Bakterie Gram-ujemne (w skrócie G−) − bakterie, których ściany komórkowe nie wiążąfioletu krystalicznego, a w efekcie sąwybarwiane na różowo lub czerwono w barwieniu metodąGrama.
Zobaczyć Komórka i Bakterie Gram-ujemne
Barwienie metodą Grama
Metoda Grama – metoda barwienia bakterii.
Zobaczyć Komórka i Barwienie metodą Grama
Barwienie metodą Neissera
Barwienie metodąNeissera - technika barwienia w mikrobiologii, służąca diagnostyce maczugowca błonicy.
Zobaczyć Komórka i Barwienie metodą Neissera
Barwienie metodą Ziehla-Neelsena
Barwienie metodąZiehla-Neelsena – w bakteriologii rodzaj techniki diagnostycznej służącej do barwienia prątków (diagnostyka gruźlicy).
Zobaczyć Komórka i Barwienie metodą Ziehla-Neelsena
Barwniki (związki chemiczne)
Barwniki – związki chemiczne wybiórczo absorbujące promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie widzialnym (o długości fali od ok. 400 do 780 nm) warunkujące barwę organizmów roślinnych i zwierzęcych albo nadające barwę przedmiotom użytkowym; służądo barwienia (barwienie włókien) m.in.
Zobaczyć Komórka i Barwniki (związki chemiczne)
Błona biologiczna
Schemat przestrzennego systemu błon plazmatycznych w komórce Błona biologiczna, biomembrana − membrana otaczająca lub rozdzielająca odrębne przedziały, zwykle w komórkach.
Zobaczyć Komórka i Błona biologiczna
Błona komórkowa
komórki zwierzęcej Błona komórkowaTakże membrana komórkowa.
Zobaczyć Komórka i Błona komórkowa
Błona podstawna
Błona podstawna – wyspecjalizowana macierz pozakomórkowa oddzielająca nabłonek od tkanki łącznej, występująca także wokół: miocytów (włókien mięśniowych), adipocytów (komórek tłuszczowych) i komórek Schwanna.
Zobaczyć Komórka i Błona podstawna
Białka
zwinięciu białka (kolor czerwony – reszty kwasowe, niebieski – reszty zasadowe, zielony – reszty polarne, biały – reszty niepolarne) mioglobiny Białka, proteiny – wielkocząsteczkowe biopolimery o masie cząsteczkowej od ok.
Zobaczyć Komórka i Białka
Bielmo (botanika)
Bielmo jest na tym schemacie owoców i nasion oznaczone jako 2.c Bielmo (endosperm) – di- lub tri- lub pentaploidalna (2n, 3n, 5n zależnie od rodziny lub w wyniku endomitoz w dojrzałym bielmie – wielokrotność tych wartości) tkanka miękiszowa w nasionach roślin okrytonasiennych powstająca w trakcie procesu podwójnego zapłodnienia po połączeniu jednego z jąder plemnikowych z wtórnym jądrem woreczka zalążkowego (typowa sytuacja – wtedy bielmo jest triploidalne).
Zobaczyć Komórka i Bielmo (botanika)
Biochemia
Biochemia – nauka zajmująca się chemiąw organizmach żywych, a w szczególności biosyntezą, strukturą, stężeniem, funkcjami (w tym skutkami niedoboru oraz nadmiaru) i przemianami substancji chemicznych w organizmach (z uwzględnieniem aspektów energetycznych).
Zobaczyć Komórka i Biochemia
Biokatalizatory
Biokatalizatory – wytwarzane w komórkach organizmów żywych katalizatory przemian biochemicznych (witaminy, enzymy i hormony), wpływające na ich przyspieszenie bądź zwolnienie, a także decydujące o rodzaju przemian, jakim może ulec substancja wyjściowa.
Zobaczyć Komórka i Biokatalizatory
Biopolimery
Biopolimery – polimery występujące naturalnie w organizmach żywych, które sąprzez nie produkowane.
Zobaczyć Komórka i Biopolimery
Biopsja
szpiku kostnego Biopsja mózgu biopsja wycinkowa z wału paznokcia Biopsja (bios, życie biologiczne, i opsis, obserwacja, patrzenie) – zabieg diagnostyczny będący inwazyjnąmetodąpobrania materiału biologicznego z przypuszczalnie zmienionych chorobowo tkanek, który następnie jest oceniany morfologicznie przy użyciu mikroskopu świetlnego (badanie histopatologiczne).
Zobaczyć Komórka i Biopsja
Biosynteza białka
Biosynteza białka – proces prowadzący do wytworzenia cząsteczek białka.
Zobaczyć Komórka i Biosynteza białka
Bodziec (fizjologia)
Bodziec (fizjologia) – uczucie, czynnik fizyczny lub biochemiczny powodujący specyficznąreakcję receptorów nerwowych lub innej komórki; bądź rozpoczynający ciąg reakcji w układach: nerwowym lub hormonalnym; zmiana środowiska zewnętrznego, w którym znajduje się dana komórka lub narząd.
Zobaczyć Komórka i Bodziec (fizjologia)
Borelioza
Borelioza, krętkowica kleszczowa, choroba z Lyme (łac. borreliosis, morbus Lyme) – wieloukładowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do krętków.
Zobaczyć Komórka i Borelioza
Borrelia burgdorferi
Borrelia burgdorferi – mikroaerofilna bakteria Gram-ujemna o kształcie krętka średnicy 0,3-0,5 µm i długości 20-30 µm powodująca w Ameryce Północnej najczęściej spośród krętków Borrelia chorobę zakaźną– boreliozę.
Zobaczyć Komórka i Borrelia burgdorferi
Celuloza
Celuloza (‘komórka’) – nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd zbudowany liniowo z 3000–14 000 cząsteczek D-glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi (masa molowa 160–560 kg/mol).
Zobaczyć Komórka i Celuloza
Cenocyt
Strzępka komórczakowa (''coenocytic hypha'') u pleśniaka Cenocyt – specyficzny rodzaj komórczaka, czyli wielojądrowej komórki, organizmu lub części organizmu.
Zobaczyć Komórka i Cenocyt
Centriola
Trójwymiarowy, schematyczny model centrioli zbudowanej z dziewięciu tripletów mikrotubulowych Centriola – organellum zbudowane z filamentów mikrotubulowych ułożonych w formę cylindra.
Zobaczyć Komórka i Centriola
Centrosom
interfazy. Centrosom (łac. centrum ‘środek’, gr. sṓma ‘ciało’), śródciałko, ciałko środkowe – niewielka, wyspecjalizowana struktura występująca w pobliżu jądra komórkowego zwierząt i plechowców (roślin niższych).
Zobaczyć Komórka i Centrosom
Centrum stereogeniczne
Centrum stereogeniczne, centrum chiralności – atom związany z zespołem podstawników (lub ligandów) rozmieszczonych w przestrzeni w taki sposób, że nie nakładająsię one na swoje odbicie lustrzane.
Zobaczyć Komórka i Centrum stereogeniczne
Chityna
Chityna (chiton ‘wierzchnia szata’) – organiczny związek chemiczny z grupy biopolimerów, polisacharyd zbudowany z cząsteczek β-glukozaminy, połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi.
Zobaczyć Komórka i Chityna
Chlor
Chlor, Cl (od chloros - „zielonożółty”) − pierwiastek chemiczny z grupy fluorowców, niemetal o liczbie atomowej 17.
Zobaczyć Komórka i Chlor
Chlorek cezu
Chlorek cezu, CsCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól cezu i kwasu solnego.
Zobaczyć Komórka i Chlorek cezu
Chlorofile
Maksima absorpcyjne chlorofili na tle widma światła białego Chlorofile – grupa organicznych związków chemicznych obecnych między innymi w roślinach, algach i bakteriach fotosyntetyzujących (np. w sinicach).
Zobaczyć Komórka i Chlorofile
Chloroplast
zawilca Chloroplast (ze starogreckiego: χλωρός (chlōrós) + πλαστός (plastós) – ciałko zieleni) – otoczone podwójnąbłonąbiałkowo-lipidowąorganellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych.
Zobaczyć Komórka i Chloroplast
Chloroplastowy DNA
Chloroplastowy DNA, plastydowy DNA (chlDNA) – materiał genetyczny w postaci kolistego DNA znajdujący się w chloroplastach.
Zobaczyć Komórka i Chloroplastowy DNA
Cholesterol
Cholesterol – organiczny związek chemiczny, lipid z grupy steroidów zaliczany także do alkoholi.
Zobaczyć Komórka i Cholesterol
Chromatofor
Chromatofory – struktury związane z powstawaniem barw u różnych organizmów.
Zobaczyć Komórka i Chromatofor
Chromatyna
metafazie. Chromatyna (chromatinum) – włóknista substancja występująca w jądrze komórkowym, zbudowana z DNA, histonów, niehistonowych białek i małej ilości RNA.
Zobaczyć Komórka i Chromatyna
Chromosom
Chromosom submetacentryczny: 1 – chromatyda, 2 – centromer – miejsce złączenia dwóch chromatyd, 3 – ramię krótkie, 4 – ramię długie Kolejne stopnie upakowania materiału genetycznego Chromosom – forma organizacji materiału genetycznego wewnątrz komórki.
Zobaczyć Komórka i Chromosom
Ciśnienie osmotyczne
Ciśnienie osmotyczne – ciśnienie, którym należy działać na roztwór, aby powstrzymać przepływ rozpuszczalnika przez półprzepuszczalnąmembranę, która rozdziela roztwory o różnym stężeniu.
Zobaczyć Komórka i Ciśnienie osmotyczne
Cykl Calvina
Przebieg cyklu Calvina. Czerwone liczby oznaczająliczbę cząsteczek biorących udział w reakcji. Cykl Calvina-Bensona-Basshama (CBB), Cykl Calvina-Bensona, cykl Calvina, redukcyjny cykl węgla, cykl C-3 cykl PCR (PCR – ang. Photosynthetic Carbon Reduction), redukcyjny szlak pentozofosforanowy – cykl biochemiczny który zachodzi w stromie chloroplastów oraz cytoplazmie niektórych bakterii, jest to drugi etap fotosyntezy określany jako faza bezpośrednio niezależna od światła lub faza ciemna fotosyntezy.
Zobaczyć Komórka i Cykl Calvina
Cykl kwasu cytrynowego
Cykl kwasu cytrynowego, cykl kwasów trikarboksylowych (TCA) lub cykl Krebsa – cykliczny szereg reakcji biochemicznych.
Zobaczyć Komórka i Cykl kwasu cytrynowego
Cykl ornitynowy
Cykl ornitynowy, cykl mocznikowy, mocznikowy cykl Krebsa – cykl metaboliczny trzech aminokwasów: ornityny, cytruliny i argininy, w wyniku którego z amoniaku, dwutlenku węgla i asparaginianu powstaje mocznik.
Zobaczyć Komórka i Cykl ornitynowy
Cynk
Cynk (Zn) – pierwiastek chemiczny, metal przejściowy z grupy cynkowców w układzie okresowym (grupa 12).
Zobaczyć Komórka i Cynk
Cysteina
Cysteina (skrót: Cys lub C) – organiczny związek chemiczny z grupy endogennych aminokwasów kodowanych, wchodzi w skład wielu białek.
Zobaczyć Komórka i Cysteina
Cytochemia
Cytochemia – dział biochemii, który się zajmuje składem chemicznym komórki oraz procesami chemicznymi zachodzącymi w komórce.
Zobaczyć Komórka i Cytochemia
Cytochrom P450
Modele cytochromu P450 Cytochrom P450 – cytochrom z grupy enzymów wykazujących aktywność monooksygenazy.
Zobaczyć Komórka i Cytochrom P450
Cytogenetyka
Cytogenetyka – dział genetyki zajmujący się badaniem chromosomów.
Zobaczyć Komórka i Cytogenetyka
Cytokineza
Cytokineza – podział cytoplazmy w procesie podziału komórki, zachodzący po kariokinezie (podziale jądra komórkowego), zwykle pod koniec anafazy lub na początku telofazy.
Zobaczyć Komórka i Cytokineza
Cytologia
Cytologia (gr. kytos ‘komórka’, logos ‘nauka’), biologia komórki – dział biologii badający komórki, m.in.
Zobaczyć Komórka i Cytologia
Cytometria przepływowa
Cytometria przepływowa – metoda laboratoryjna wykorzystywana w badaniach naukowych i w diagnostyce klinicznej, która wykorzystuje osiągnięcia cytopatologii i analityki medycznej.
Zobaczyć Komórka i Cytometria przepływowa
Cytoplazma
białek i większych struktur. Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym, a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.
Zobaczyć Komórka i Cytoplazma
Cytoszkielet
jądro komórkowe Cytoszkielet – sieć włóknistych struktur białkowych w komórce eukariotycznej, dzięki którym organella i substancje nie pływająswobodnie w cytozolu, ale zajmująpewne przypisane sobie miejsca.
Zobaczyć Komórka i Cytoszkielet
Desmosomy
Schemat desmosomów Desmosomy (ang. macula adherens, łac. maculae adherentes) – połączenie międzykomórkowe ściśle łączące sąsiednie komórki ze sobąna zasadzie zatrzasków za pośrednictwem filamentów pośrednich.
Zobaczyć Komórka i Desmosomy
Detoksykacja
Detoksykacja, potocznie detoks (łac. detoxicatio znaczy „usuwanie toksyny”) – sposób leczenia uzależnień polegający na nagłym odstawieniu danej substancji psychoaktywnej, w połączeniu z terapiąfarmakologicznąlub psychologiczną.
Zobaczyć Komórka i Detoksykacja
Diagnostyka laboratoryjna
Diagnostyka laboratoryjna, analityka medyczna, laboratorium medyczne, medycyna laboratoryjna – dyscyplina medycyny, której zadaniem jest określanie składu i parametrów biologicznych i fizykochemicznych krwi lub innych materiałów pobranych od pacjenta.
Zobaczyć Komórka i Diagnostyka laboratoryjna
Drewno (botanika)
promienie łykowe, 9 – kora. Drewno, ksylem (z gr. ksylos – drewno) – złożona tkanka roślinna roślin naczyniowych, zajmująca przestrzeń między rdzeniem a kambium.
Zobaczyć Komórka i Drewno (botanika)
Dwoinka
dwoinki zapalenia płuc (''Streptococcus pneumoniae'') Dwoinka (l. mn. diplococci) – morfologiczna forma bakterii powstająca w wyniku połączenia dwóch komórek utworzonych po podziale amitotycznym.
Zobaczyć Komórka i Dwoinka
Dyfuzja
Schematyczna reprezentacja procesu mieszania dwóch substancji na drodze dyfuzji (droga „cząsteczki śledzonej”) Dyfuzja ukierunkowana w skali makro jako efekt chaotycznego ruchu pojedynczych cząsteczek Model dyfuzji w sieci krystalicznej Dyfuzja („rozprzestrzenianie”) – proces samorzutnego rozprzestrzeniania i przenikania się cząsteczek lub energii w każdym ośrodku (o temperaturze T > 0 K) (np.
Zobaczyć Komórka i Dyfuzja
Dziedziczenie (biologia)
recesywny. Dziedziczenie – sposób przekazywania genów potomstwu.
Zobaczyć Komórka i Dziedziczenie (biologia)
Efekt domina
Efekt domina Carlosa Latuffa. Efekt domina – metafora używana na określenie sytuacji, w której jedno zdarzenie uruchamia cały szereg zdarzeń następujących po sobie i wynikających jedno z drugiego.
Zobaczyć Komórka i Efekt domina
Elektron
Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.
Zobaczyć Komórka i Elektron
Endocytoza
Schemat endocytozy z podziałem na jej rodzaje Endocytoza (gr. éndon ‘wewnątrz’, kýtos ‘komórka’) – proces pochłaniania przez komórkę ze środowiska zewnętrznego różnych związków chemicznych, a także wirusów, bakterii oraz innych komórek (lub ich fragmentów), zachodzący poprzez wpuklenie błony komórkowej i utworzenie endosomu (wakuoli endocytarnej).
Zobaczyć Komórka i Endocytoza
Enzymy
lipidowych cząsteczek sygnałowych Enzymy (z gr. ἔνζυμον, od ἔν en „w” i ζύμη dzýmē „zaczyn (za)kwas”) – wielkocząsteczkowe, w większości białkoweWiększość słowników, leksykonów i encyklopedii definiuje enzymy jako cząsteczki białkowe.
Zobaczyć Komórka i Enzymy
Enzymy trawienne
Enzymy trawienne – grupa enzymów wydzielanych w układzie pokarmowym, w większości hydrolaz (enzymów hydrolitycznych), katalizujących rozkład związków bardziej złożonych do prostszych (z udziałem wody).
Zobaczyć Komórka i Enzymy trawienne
Eozyna
Eozyna Y Eozyna Y Eozyna B Eozyna – czerwony barwnik o charakterze kwasowym służący do wybarwiania zasadowych (acidofilnych lub kwasochłonnych, czyli lubiących kwasy) cząstek struktur komórek, takich jak.
Zobaczyć Komórka i Eozyna
Ernst Ruska
Mikroskop elektronowy skonstruowany przez Ernsta Ruskę w roku 1933 Ernst August Friedrich Ruska (ur. 25 grudnia 1906 w Heidelbergu, zm. 27 maja 1988 w Berlinie) – niemiecki fizyk; w roku 1931 skonstruował pierwszy mikroskop elektronowy, a w roku 1986 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.
Zobaczyć Komórka i Ernst Ruska
Etery
Wzór ogólny eterów Etery – organiczne związki chemiczne, w których występująwiązania, przy czym żaden z atomów węgla nie jest związany z więcej niż jednym atomem tlenu.
Zobaczyć Komórka i Etery
Euchromatyna
Euchromatyna – rozluźniona forma chromatyny.
Zobaczyć Komórka i Euchromatyna
Eukarionty
Eukarionty, eukariota, eukarioty, organizmy eukariotyczne (Eukaryota, Eukarya), określane też jako jądrowce, jądrowe, organizmy jądrowe, karioty, kariota (Karyobionta) – organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami, co jest jednym z elementów odróżniających je od prokariontów.
Zobaczyć Komórka i Eukarionty
Fagocyt
Fagocyt (gr. phágos ‘pożeracz’, kýtos ‘komórka’), komórka żerna – każda komórka zdolna do fagocytozy.
Zobaczyć Komórka i Fagocyt
Fagocytoza
Proces fagocytozy '''Przebieg fagocytozy'''a. nibynóżki obejmująpatogen, powstaje fagosomb. połączenie fagosomu z lizosomemc. produkty trawienia sąusuwane (lub przyswajane)1. patogeny2. fagosom3. lizosomy4. produkty trawienia5. cytoplazma6. błona komórkowa Fagocytoza (gr.
Zobaczyć Komórka i Fagocytoza
Fenyloketonuria
Fenyloketonuria, oligofrenia fenylopirogronowa (PKU z ang. Phenylketonuria) – wrodzona, uwarunkowana genetycznie enzymopatia prowadząca do gromadzenia się w organizmie nadmiaru aminokwasu fenyloalaniny (hiperfenyloalaninemia, typ I) i wynikających z niego toksycznych objawów chorobowych.
Zobaczyć Komórka i Fenyloketonuria
Fikobiliny
Przykładowe fikobiliny'''1.''' fikocyjanobilina (chromofor niebieski)'''2.''' fikoerytrobilina (chromofor czerwony)Różnice w strukturze (inne położenie jednego z wiązań podwójnych) zaznaczono kolorem zielonym Fikobiliny ((fikos) – glon oraz – żółć) – chromofory występujące u sinic oraz w chloroplastach glaukocystofitów, krasnorostów i kryptomonad.
Zobaczyć Komórka i Fikobiliny
Fikocyjanina
Wzór strukturalny fikocyjanobiliny Fikocyjanina – niebieski barwnik, występujący u krasnorostów, kryptofitów i sinic.
Zobaczyć Komórka i Fikocyjanina
Fikoerytryna
Fikoerytrynonobilina Fikoerytryna (gr. phýkos – trawa morska, wodorost, erythrós – czerwony) – czerwony barwnik, występujący u krasnorostów, kryptofitów i sinic.
Zobaczyć Komórka i Fikoerytryna
Filament pośredni
Filamenty pośrednie – grupa białek włókienkowych (średnica 10 nm) stanowiących jeden z głównych komponentów cytoszkieletu komórkowego oprócz mikrotubul (średnica 24 nm) i mikrofilamentów aktynowych bądź miozynowych (średnica odpowiednio 7 i 15 nm).
Zobaczyć Komórka i Filament pośredni
Fimbrie
''Escherichia coli'' z widocznymi fimbriami Fimbria – włosowata struktura komórkowa.
Zobaczyć Komórka i Fimbrie
Flagelina
Helicobacter pylori z wiciami zbudowanymi z flageliny Flagelina – białko budujące wić bakteryjną.
Zobaczyć Komórka i Flagelina
Fluor
Fluor (F, od fluorytu) – pierwiastek chemiczny, niemetal z grupy fluorowców w układzie okresowym.
Zobaczyć Komórka i Fluor
Fluorofor
Fluorofor, fluorochrom, barwnik fluorescencyjny – cząsteczka lub jej część mająca zdolność do fluorescencji.
Zobaczyć Komórka i Fluorofor
Fosfolipidy
Ogólny model budowy fosfolipidu Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub fosfotłuszczowce; skrót: PL, z) – grupa organicznych związków chemicznych, lipidy, które oprócz reszt glicerolu i wyższych kwasów tłuszczowych zawierająresztę kwasu fosforowego związanego z zasadąazotową, np.
Zobaczyć Komórka i Fosfolipidy
Fosfor
Fosfor (P, ‘niosący światło’) – pierwiastek chemiczny, niemetal. Jedynym stabilnym izotopem fosforu jest. Fosfor po raz pierwszy został wyizolowany (jako biały fosfor) w 1669. Nazwa pochodzi od zjawiska emisji słabego światła po wystawieniu na działanie tlenu. Pokrewny termin fosforescencja, oznaczający świecenie różnych substancji po wcześniejszym wystawieniu na działanie światła, pochodzi od nazwy fosforu.
Zobaczyć Komórka i Fosfor
Fotosynteza
alt.
Zobaczyć Komórka i Fotosynteza
Frakcja (chemia)
Frakcja – część mieszaniny wyodrębniana w procesie rozdzielania (np. rektyfikacji, destylacji, chromatografii, odwirowywania, rekrystalizacji, wymrażania).
Zobaczyć Komórka i Frakcja (chemia)
Francesco Redi
Galerii Uffizi Francesco Redi (ur. 18 lutego 1626, zm. 1 marca 1697 w Pizie) – toskański lekarz, przyrodnik i poeta.
Zobaczyć Komórka i Francesco Redi
Francis Crick
Francis Harry Compton Crick (ur. 8 czerwca 1916 w Northampton, zm. 28 lipca 2004 w San Diego) – angielski biochemik, genetyk i biolog molekularny, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w roku 1962.
Zobaczyć Komórka i Francis Crick
Gastryna
Gastryna – hormon produkowany przez komórki G zlokalizowane w części odźwiernikowej żołądka oraz w początkowej części dwunastnicy.
Zobaczyć Komórka i Gastryna
Gatunek (biologia)
rodzaj i '''gatunek''' Gatunek – w biologii podstawowa jednostka taksonomiczna, jedna z kategorii systematycznych oraz jednostka różnorodności biologicznej.
Zobaczyć Komórka i Gatunek (biologia)
Główny układ zgodności tkankowej
Główny układ zgodności tkankowej, MHC (od ang. major histocompatibility complex) – zespół białek odpowiedzialnych za prezentację antygenów limfocytom T. Swojąnazwę zawdzięczajątemu, że odkryto je jako pierwsze i najważniejsze białka decydujące o utrzymaniu się lub odrzuceniu przeszczepu, zatem odpowiadające za zgodność tkanek dawcy i biorcy.
Zobaczyć Komórka i Główny układ zgodności tkankowej
Gąbki
Gąbki (Porifera) – typ prymitywnych, beztkankowych zwierząt wyłącznie wodnych (najczęściej morskich), osiadłych, zwykle kolonijnych, o nieregularnym i najczęściej zmiennym kształcie, charakteryzującym się brakiem symetrii.
Zobaczyć Komórka i Gąbki
Gęstość
Gęstość, masa właściwa – stosunek masy pewnej ilości substancji do zajmowanej przez niąobjętości.
Zobaczyć Komórka i Gęstość
Genetyka
Genetyka (od starogreckiego: γένεσις genesis – „pochodzenie”) – nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, które sąoparte na informacji zawartej w podstawowych jednostkach dziedziczności – genach.
Zobaczyć Komórka i Genetyka
Glicyna
Glicyna, skr.
Zobaczyć Komórka i Glicyna
Glikokaliks
Glikokaliks – węglowodanowa warstwa pokrywająca powierzchnię błon komórkowych komórek zwierzęcych oraz niektórych bakterii i innych komórek.
Zobaczyć Komórka i Glikokaliks
Glikozylacja
Glikozylacja – reakcja łączenia węglowodanów z innymi związkami organicznymi z wytworzeniem wiązania glikozydowego.
Zobaczyć Komórka i Glikozylacja
Glony
Krasnorost – ''Laurencia'' Glony w stawie ogrodowym Glony, algi (łac. Algae, gr. Phykos) – grupa morfologiczno-ekologiczna, składająca się tradycyjnie z kilku niespokrewnionych linii ewolucyjnych organizmów plechowych, tj.
Zobaczyć Komórka i Glony
Gradient stężeń roztworów
Gradient stężeń roztworów – wielkość określająca zmiany stężenia roztworu w przestrzeni.
Zobaczyć Komórka i Gradient stężeń roztworów
Grasica
klatce piersiowej budowa grasicy Grasica (łac. glandula thymus) – gruczoł, będący narządem wchodzącym w skład układu limfatycznego.
Zobaczyć Komórka i Grasica
Gronkowce
Gronkowiec złocisty Gronkowce, stafilokoki, stafylokoki (łac. Staphylococcus, od gr. σταφυλή, staphylē, czyli grona, i κόκκος, kókkos, czyli ziarenko) – rodzaj bakterii zaliczanych do grupy bakterii Gram-dodatnich.
Zobaczyć Komórka i Gronkowce
Grupa aldehydowa
Grupa aldehydowa – jednowartościowa grupa funkcyjna o wzorze −CHO, zbudowana z grupy karbonylowej, której atom węgla jest bezpośrednio związany z atomem wodoru.
Zobaczyć Komórka i Grupa aldehydowa
Grupy krwi
Tabela zgodności krwinek czerwonych Grupy krwi – zestawy antygenów obecnych na powierzchni krwinek czerwonych i innych komórek krwi.
Zobaczyć Komórka i Grupy krwi
Grzyby
Strzępki grzyba kapeluszowego Grzyby (Fungi R.T. Moore) – królestwo należące do domeny jądrowców (Eucaryota).
Zobaczyć Komórka i Grzyby
Hem (biochemia)
Hem B Delokalizacja wiązań w cząsteczce hemu B model czaszowy) model pręcikowo-kulkowy) Hem, żelazoporfiryna – grupa prostetyczna wielu enzymów, występująca między innymi w hemoglobinie, mioglobinie oraz cytochromach.
Zobaczyć Komórka i Hem (biochemia)
Hematoksylina
Hematoksylina – organiczny związek chemiczny, niebieski barwnik służący do wybarwiania zasadochłonnych (bazofilnych) struktur komórkowych, między innymi jądra, uzyskiwany z drewna modrzejca kampechiańskiego.
Zobaczyć Komórka i Hematoksylina
Hemicelulozy
Hemicelulozy – niejednorodna grupa polisacharydów i ich pochodnych, połączonych wiązaniami β-glikozydowymi tworzących rozgałęzione łańcuchy.
Zobaczyć Komórka i Hemicelulozy
Hemoglobina
Wizualizacja cząsteczki hemoglobiny. Cztery zasocjowane podjednostki, z których każda zawiera cząsteczkę hemu (zaznaczonąna zielono). Nie pokazano grup bocznych aminokwasów, a tylko konformację łańcuchów peptydowych – tzw. model wstęgowy Miejsce i odsetek syntezy łańcuchów hemoglobiny w życiu pre- i postnatalnym Krzywa wysycenia hemoglobiny w zależności od ciśnienia cząstkowego tlenu.
Zobaczyć Komórka i Hemoglobina
Hepatocyt
Hepatocyt, komórka wątrobowa – wieloboczna komórka, stanowiąca podstawowy element strukturalny miąższu wątroby.
Zobaczyć Komórka i Hepatocyt
Heterochromatyna
Schemat jądra komórkowego, zaznaczono heterochromatynę Heterochromatyna jest częściąchromatyny w jądrze interfazowym, w której nić DNA jest szczególnie mocno upakowana.
Zobaczyć Komórka i Heterochromatyna
Heterotrofizm
Heterotrofizm, cudzożywność (gr. héteros – inny. różny + gr. trophikós – odżywczy) – jeden z dwóch podstawowych (obok autotrofizmu) sposobów odżywiania się organizmów.
Zobaczyć Komórka i Heterotrofizm
Histony
Histony – zasadowe białka wchodzące w skład chromatyny, neutralizujące i wiążące kwas deoksyrybonukleinowy.
Zobaczyć Komórka i Histony
Homogenizacja
Homogenizacja (gr. homogenes „jednorodny”) – proces polegający na wytwarzaniu jednorodnej mieszaniny ze składników, które w warunkach normalnych nie mieszająsię ze sobą.
Zobaczyć Komórka i Homogenizacja
Hormony zwierzęce
Hormony (od hormao – rzucam się naprzód, pędzę) – związki chemiczne wydzielane przez gruczoły lub tkanki układu hormonalnego.
Zobaczyć Komórka i Hormony zwierzęce
Hydroksylaza fenyloalaninowa
Hydroksylaza fenyloalaninowa (4-monooksygenaza fenyloalaninowa, EC 1.14.16.1) – enzym z grupy hydroksylaz, katalizujący przekształcenie L-fenyloalaniny w L-tyrozynę.
Zobaczyć Komórka i Hydroksylaza fenyloalaninowa
Hydrolazy
Hydrolazy (EC 3) – klasa enzymów katalizujących rozcięcie wiązań chemicznych w procesie hydrolizy.
Zobaczyć Komórka i Hydrolazy
Immunocytochemia
Immunocytochemia – metoda wykrywania i lokalizacji składników komórek i tkanek na zasadzie antygen–przeciwciało.
Zobaczyć Komórka i Immunocytochemia
Inhibitor
Inhibitor (– powstrzymanie) – substancja chemiczna, która powoduje zmniejszenie szybkości reakcji chemicznej.
Zobaczyć Komórka i Inhibitor
Inkrustacja (botanika)
Inkrustacja – proces odkładania się niektórych substancji w szkielecie celulozowym ściany komórkowej roślin.
Zobaczyć Komórka i Inkrustacja (botanika)
Interfaza
Cykl życiowy komórki Mitoza Interfaza – najdłuższa faza życia komórki, należąca do cyklu komórkowego.
Zobaczyć Komórka i Interfaza
Izomeria optyczna
Izomeria optyczna – rodzaj izomerii konfiguracyjnej, która polega na występowaniu związków chemicznych w dwóch postaciach wykazujących przeciwnąaktywność optyczną.
Zobaczyć Komórka i Izomeria optyczna
Β-Laktamazy
β-Laktamazy – bakteryjne enzymy rozrywające (dokładnie hydrolizujące) wiązanie β-laktamowe w cząsteczce antybiotyku β-laktamowego.
Zobaczyć Komórka i Β-Laktamazy
Jajo (biologia)
opisie ilustracji na Commons (j. fr., ang. i ros.) Schemat budowy ptasiego jaja. 1. Skorupka. 2. Zewnętrzna blaszka błony pergaminowej. 3. Wewnętrzna blaszka błony pergaminowej. 4, 13. Chalaza. 5, 6, 12. Białko. 7. Błona żółtkowa. 8, 10, 11. Żółtko. 9. Tarczka zarodkowa. 14. Komora powietrzna.
Zobaczyć Komórka i Jajo (biologia)
James Watson
profesorów lwowskich zamordowanych przez hitlerowców w 1941 r. w IBB PAN w Warszawie, 24 czerwca 2008 James Dewey Watson (ur. 6 kwietnia 1928 w Chicago) – amerykański genetyk i biochemik.
Zobaczyć Komórka i James Watson
Jąderko
pory jądrowe Jąderko – ultraelement jądra komórkowego odpowiedzialny za syntezę RNA, głównie rRNA.
Zobaczyć Komórka i Jąderko
Jądro komórkowe
DNA jest skupione i gotowe do podziału. Jądra komórkowe leukocytów człowieka, wybarwione za pomocąbarwnika DAPI. cytozol12. lizosom13. centriola Jądro komórkowe, nukleus – otoczone podwójnąbłonąorganellum obecne we wszystkich komórkach eukariotycznych, z wyjątkiem tych, które wtórnie je utraciły w trakcie różnicowania, np.
Zobaczyć Komórka i Jądro komórkowe
Jod
Jod (I) – pierwiastek chemiczny z grupy 17 – fluorowców.
Zobaczyć Komórka i Jod
Jon
potencjałem elektrycznym: im intensywniejszy kolor, tym większy potencjał ujemny Jon (ze ion „idące, biegnące ”) – atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.
Zobaczyć Komórka i Jon
Kanał jonowy
fosforylacji, 6. błona komórkowa przekaźnika (3), C – przekaźnik wiązany przez jedno z miejsc receptorowych (4), D – związanie drugiego miejsca receptorowego i otwarcie kanału, przepływ jonów, E – enzym (5) rozkłada acetylocholinę, która opuszcza miejsca receptorowe, kanał się zamyka, F – kanał ponownie całkowicie zamknięty Kanał jonowy – cylindryczne białko błonowe tworzące hydrofilowe pory, posiadające zdolność kontrolowanego przepuszczania jonów przez błony biologiczne wszystkich żywych komórek zgodnie z ich gradientem stężeń (w drodze dyfuzji).
Zobaczyć Komórka i Kanał jonowy
Karotenoidy
barwę m.in. pomidorów Karotenoidy – grupa organicznych związków chemicznych, pochodnych węglowodorów nienasyconych o szczególnej budowie, żółte, czerwone, pomarańczowe i różowe barwniki roślinne, występujące w chloroplastach i chromatoforach.
Zobaczyć Komórka i Karotenoidy
Kaspazy
Kaspaza 1 Kaspazy (ang. caspases, akronim od słów cysteine, aspartic, proteases) – enzymy z grupy proteaz cysteinowych, które po aktywacji przez sygnały apoptozy degradująbiałka komórkowe, przecinając wiązanie peptydowe za resztąasparaginianu.
Zobaczyć Komórka i Kaspazy
Katabolizm
Katabolizm (z gr. καταβολή od κᾰτᾰ 'w dół' i βάλλειν 'rzut') – ogół reakcji chemicznych metabolizmu prowadzący do rozpadu złożonych związków chemicznych na prostsze cząsteczki.
Zobaczyć Komórka i Katabolizm
Kataliza
Kataliza – zjawisko przyspieszenia szybkości reakcji chemicznej pod wpływem niewielkiej (w stosunku do ilości reagentów) ilości katalizatora, który sam nie ulega trwałym przekształceniom, lecz tylko tworzy z innymi substratami związki lub kompleksy przejściowe.
Zobaczyć Komórka i Kataliza
Keratyny
Keratyny – grupa nierozpuszczalnych w wodzie białek fibrylarnych wytwarzanych przez keratynocyty w procesie keratynizacji.
Zobaczyć Komórka i Keratyny
Kinetosom
Struktura wici eukariotycznej:(1) aksonema, (2) błona komórkowa,(3) transport wewnątrzrzęskowy,(4) '''ciałko podstawowe''' mikroskopu elektronowego Kinetosom (gr. kinetós ‘ruchomy’, sóma ‘ciało’), ciałko podstawowe – część podstawna pęczku mikrotubul (ułożonych w 9 tripletów odchylonych pod kątem ok.
Zobaczyć Komórka i Kinetosom
Kobalt
Kobalt (Co) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych układu okresowego.
Zobaczyć Komórka i Kobalt
Kolchicyna
Kolchicyna – organiczny związek chemiczny z grupy alkaloidów o silnie toksycznym działaniu, także lek stosowany w leczeniu dny moczanowej.
Zobaczyć Komórka i Kolchicyna
Komórczak
pleśniaka białego Komórczak (albo polienergida) – pojedyncza, zwykle bardzo duża komórka posiadająca wiele jąder komórkowych oraz organizm lub jego część zbudowana z takich komórek.
Zobaczyć Komórka i Komórczak
Konekson
Schemat budowy koneksonu i koneksyny Konekson – kanał zbudowany z sześciu białek zwanych koneksynami, tworzący połączenie szczelinowe (ang. gap junction) między dwiema komórkami, umożliwiające przekazywanie informacji za pomocąprądu jonowego.
Zobaczyć Komórka i Konekson
Koneksyna
Schemat budowy koneksonu i koneksyny Koneksyny – białka budujące elementy połączenia szczelinowego, zwane koneksonami.
Zobaczyć Komórka i Koneksyna
Konfiguracja D i L
Aldehyd D-glicerynowy Konfiguracja D i L (konfiguracja względna) – sposób określania i nazywania izomerów optycznych związków chemicznych poprzez analizę korelacyjnąwzględem aldehydu glicerynowego.
Zobaczyć Komórka i Konfiguracja D i L
Konformacja
Konformacja – układ przestrzenny atomów w cząsteczce chemicznej mogący zmieniać się przez obrót wokół pojedynczych wiązań chemicznych, bez ich zrywania.
Zobaczyć Komórka i Konformacja
Konidium
Typy konidiów wg P. A. Saccardo: – amerokonidia, 2 – didymokonidia, 3 – fragmokonidia, 4 – diktiokonidia, 5 – skolekokonidia, 6 – helikokonidia, 7,8 – staurokonidia Mikroskopowe zdjęcie konidiów u ''Phialophora verrucosa'' Konidia grzyba ''Trichoderma harzianum'' nagoci goździeńcowatej Konidium (l.mn.
Zobaczyć Komórka i Konidium
Koniugacja (biologia)
Koniugacja drabinkowa u sprzężnicy Koniugacja – termin określający różne procesy, zwykle prowadzące do rekombinacji genetycznej.
Zobaczyć Komórka i Koniugacja (biologia)
Koniugacja bakterii
Koniugacja – proces poziomego transferu genów u niektórych bakterii polegający na bezpośrednim przekazywaniu DNA z jednej komórki do drugiej, kiedy wchodząone ze sobąw kontakt za pośrednictwem pilusów, czyli cienkich mostków cytoplazmatycznych.
Zobaczyć Komórka i Koniugacja bakterii
Korek (tkanka)
Korek, felem (fellem) – tkanka roślinna, występująca jako podelement w systemie tkanek okrywających, perydermie (korkowicy).
Zobaczyć Komórka i Korek (tkanka)
Krętki
Krętki – typ długich i cienkich bakterii Gram-ujemnych, przypominających korkociągi o długości 10 – 13 µm Treponema pallidum.
Zobaczyć Komórka i Krętki
Krew
rany na palcu frakcjonowana przez wirowanie. Widoczne osocze (warstwa górna), warstwa leukocytarno-płytkowa (cienka, biało zabarwiona warstwa środkowa) oraz warstwa erytrocytarna (na dole). Od lewej do prawej: erytrocyt, trombocyt, leukocyt Krew (łac. sanguis,, haima) – płyn ustrojowy, który za pośrednictwem układu krążenia pełni funkcję transportowąoraz zapewnia komunikację pomiędzy poszczególnymi układami organizmu.
Zobaczyć Komórka i Krew
Kwas askorbinowy
Kryształy kwasu askorbinowego (witamina C) sfotografowane przy pomocy mikroskopu optycznego z zastosowaniem specjalnej techniki oświetleniowej – polaryzacji. Powiększenie 100X Kwas askorbinowy, witamina C, E300 – organiczny związek chemiczny z grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych.
Zobaczyć Komórka i Kwas askorbinowy
Kwas asparaginowy
Kwas asparaginowy (łac. Acidum asparticum; skróty: Asp lub D; skróty „Asx” lub „B” oznaczają„kwas asparaginowy lub asparagina”, czyli Asx.
Zobaczyć Komórka i Kwas asparaginowy
Kwas deoksyrybonukleinowy
wiązania wodorowe) Widełki replikacyjne DNA Kwas deoksyrybonukleinowy, DNA (z), kwas dezoksyrybonukleinowy – wielkocząsteczkowy organiczny związek chemiczny z grupy kwasów nukleinowych.
Zobaczyć Komórka i Kwas deoksyrybonukleinowy
Kwasy nukleinowe
podwójnej helisy DNA Kwasy nukleinowe (dawniej nukleiny) – organiczne związki chemiczne, biopolimery zbudowane z nukleotydów (czyli polinukleotydy).
Zobaczyć Komórka i Kwasy nukleinowe
Kwasy rybonukleinowe
Porównanie RNA z DNA. RNA ma często znacznie bardziej skomplikowanąbudowę Trójwymiarowa struktura tRNA Kwasy rybonukleinowe, RNA (od) – organiczne związki chemiczne z grupy kwasów nukleinowych, zbudowane z rybonukleotydów połączonych wiązaniami fosfodiestrowymi.
Zobaczyć Komórka i Kwasy rybonukleinowe
Kwasy tłuszczowe
Kwasy tłuszczowe – kwasy monokarboksylowe o wzorze ogólnym R–COOH (R oznacza prosty łańcuch węglowodorowy o długości co najmniej trzech atomów węgla, a COOH jest grupąkarboksylowąznajdującąsię na końcu tego łańcucha).
Zobaczyć Komórka i Kwasy tłuszczowe
Laseczka
metodąSchaeffera-Fultona z widocznymi zielononiebieskimi przetrwalnikami Laseczki – grupa Gram-dodatnich bakterii w kształcie pałeczek, których charakterystycznącechąjest zdolność do tworzenia przetrwalników.
Zobaczyć Komórka i Laseczka
Lek
Leki Kasetka z lekami Lek, lekarstwo, produkt leczniczy (nazwa ustawowa w Polsce) – każda substancja, niezależnie od pochodzenia (naturalnego lub syntetycznego), nadająca się do bezpośredniego wprowadzania do organizmu w odpowiedniej postaci farmaceutycznej w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego, lub w celu zapobiegania chorobie, często podawana w ściśle określonej dawce.
Zobaczyć Komórka i Lek
Lignina
Fragment struktury ligniny Lignina, drzewnik – organiczny związek chemiczny, heterogenny polimer zbudowany z cząsteczek fenylopropanolu, zmodyfikowanego obecnościąC\dC, a także grup eterowych oraz hydroksylowych.
Zobaczyć Komórka i Lignina
Limfocyty
skaningowym mikroskopem elektronowym) Limfocyty – komórki układu odpornościowego należące do agranulocytów z grupy leukocytów, uczestniczące i będące podstawąodpowiedzi odpornościowej swoistej.
Zobaczyć Komórka i Limfocyty
Lipidy
Lipidy (gr. λίπος, tłuszcz) – szeroka grupa występujących w naturze związków chemicznych.
Zobaczyć Komórka i Lipidy
Lizosom
cytozol12. '''lizosom'''13. centriola Lizosom – organellum cytoplazmatyczne wytwarzane przez aparat Golgiego, występujące licznie w komórkach eukariotycznych (typowo w komórkach zwierzęcych) i komórkach roślinnych, natomiast nieobecne w komórkach prokariotycznych.
Zobaczyć Komórka i Lizosom
Louis Pasteur
winianu amonowo-sodowego Louis Pasteur (pol. Ludwik Pasteur; ur. 27 grudnia 1822 w Dole, zm. 28 września 1895 w Saint-Cloud) – francuski chemik i prekursor mikrobiologii.
Zobaczyć Komórka i Louis Pasteur
Lubert Stryer
Lubert Stryer (ur. 2 marca 1938 w Tiencinie) – amerykański biochemik, biolog molekularny i neurobiolog.
Zobaczyć Komórka i Lubert Stryer
Lynn Margulis
Lynn Margulis (ur. 5 marca 1938 w Chicago, zm. 22 listopada 2011 w Amherst) – amerykańska specjalistka w dziedzinie biologii i nauczycielka akademicka, znana z prac naukowych dotyczących teorii endosymbiozy, propagatorka hipotezy Gai, popularyzatorka nauki.
Zobaczyć Komórka i Lynn Margulis
Macica
Rycina przedstawiająca układ rozrodczy klaczy, macica zaznaczona cyfrą''3.'' Macica – narząd żeńskiego układu rozrodczego, w którym zachodzi rozwój embrionalny kręgowców lub odcinek dróg rodnych bezkręgowców, w którym gromadzone sąjaja przechodzące wstępny rozwój.
Zobaczyć Komórka i Macica
Macierz mitochondrialna
1 - wewnętrzna błona2 - zewnętrzna błona3 - przedział zewnętrzny4 - macierz Macierz mitochondrialna, wewnętrzna przestrzeń mitochondrium (łac. matrix) – bezpostaciowa substancja płynna wypełniająca wnętrze mitochondrium.
Zobaczyć Komórka i Macierz mitochondrialna
Maczugowce
Maczugowce (gr. Corynebacteriaceae; coryne – maczuga, buława i bacterion – pałeczka) – zaliczana do form wydłużonych forma morfologiczna Gram-dodatnich bakterii tlenowych lub względnie beztlenowych.
Zobaczyć Komórka i Maczugowce
Maczugowiec błonicy
Maczugowiec błonicy (łac. Corynebacterium diphtheriae) – maczugowiec Gram-dodatni, jest to bakteria tlenowa.
Zobaczyć Komórka i Maczugowiec błonicy
Magnez
Magnez (Mg) – pierwiastek chemiczny, metal ziem alkalicznych (druga grupa główna układu okresowego).
Zobaczyć Komórka i Magnez
Malwa
Kwiat malwy różowej z widocznym pyłkiem Malwa blada Malwa (Alcea L.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych.
Zobaczyć Komórka i Malwa
Mangan
Mangan (Mn) – pierwiastek chemiczny należący do grupy metali przejściowych.
Zobaczyć Komórka i Mangan
Martwica
pustelnika brunatnego Pooparzeniowa martwica podudzia 0-8014-4141-2.. Martwica, nekroza („martwy”) – ciąg zmian morfologicznych zachodzących po śmierci komórki w żywym organizmie.
Zobaczyć Komórka i Martwica
Masa (fizyka)
Masa – jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca bezwładność (masa bezwładna) i oddziaływanie grawitacyjne (masa grawitacyjna) obiektów fizycznych.
Zobaczyć Komórka i Masa (fizyka)
Materiał genetyczny
Materiał genetyczny – substancja chemiczna będąca fizycznym nośnikiem informacji genetycznej i dziedziczności.
Zobaczyć Komórka i Materiał genetyczny
Matthias Jacob Schleiden
Matthias Jacob Schleiden (ur. 5 kwietnia 1804 w Hamburgu, zm. 23 czerwca 1881 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki botanik i antropolog, zajmował się mikroskopowąbudowąroślin i wspólnie z zoologiem Theodorem Schwannem (1810–1882) stworzył teorię komórkowej budowy organizmów.
Zobaczyć Komórka i Matthias Jacob Schleiden
Mejoza
Mejoza, skrót: R! (R – od redukcji) – proces podziału redukcyjnego jądra komórkowego, z którego powstają4 jądra o połowie chromosomów (po jednym z każdej pary) komórki wyjściowej.
Zobaczyć Komórka i Mejoza
Metabolit
Metabolit – produkt metabolizmu (przemian chemicznych zachodzących w organizmach).
Zobaczyć Komórka i Metabolit
Metabolizm
adenozynotrifosforanu, głównego elementu metabolizmu energii Metabolizm (z gr. μεταβολή 'zmiana' od μετά 'ponad, poza' i βάλλειν 'rzut') – całokształt reakcji chemicznych i związanych z nimi przemian energii zachodzących w żywych komórkach, stanowiący podstawę wszelkich zjawisk biologicznych.
Zobaczyć Komórka i Metabolizm
Metionina
Metionina (skróty: Met, M) – organiczny związek chemiczny z grupy podstawowych aminokwasów białkowych.
Zobaczyć Komórka i Metionina
Metoda Feulgena
Metoda Feulgena - wynaleziona przez Roberta Feulgena, pozwala na selektywne barwienie DNA lub materiału chromosomowego.
Zobaczyć Komórka i Metoda Feulgena
Miedź
Miedź (Cu) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.
Zobaczyć Komórka i Miedź
Mikoplazmy
Mikoplazmy - klasa bakterii należąca do typu posibakterie.
Zobaczyć Komórka i Mikoplazmy
Mikro
Mikro (μ) (mikros – „mały”) – przedrostek jednostki miary w układzie SI, oznaczający mnożnik 0,000 001.
Zobaczyć Komórka i Mikro
Mikroelementy
Mikroelementy, mikroskładniki, pierwiastki śladowe – pierwiastki chemiczne występujące w bardzo małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i zwierzęcych.
Zobaczyć Komórka i Mikroelementy
Mikrofibryle
Mikrofibryle – strukturalne jednostki zewnętrznej powierzchni roślinnej ściany komórkowej, mające postać włókien celulozowych.
Zobaczyć Komórka i Mikrofibryle
Mikroorganizm
pałeczek okrężnicy (powiększenie 10000 razy) Mikroorganizm (gr. μικρός, mikrós ‘mały’, ὀργανισμός, organismós ‘organizm’), drobnoustrój, pot.
Zobaczyć Komórka i Mikroorganizm
Mikroskop
statyw Mikroskop (mikros – „mały” i skopeo – „patrzę, obserwuję”) – urządzenie służące do obserwacji małych obiektów, zwykle niewidocznych gołym okiem, albo przyjrzenia się subtelnym detalom obiektów małych, aczkolwiek widocznych nieuzbrojonym okiem.
Zobaczyć Komórka i Mikroskop
Mikroskop elektronowy
Elektronowy mikroskop transmisyjny Mikroskop elektronowy – mikroskop wykorzystujący do obrazowania wiązkę elektronów.
Zobaczyć Komórka i Mikroskop elektronowy
Mikroskop fluorescencyjny
Mikroskop (epi-)fluorescencyjny Olympus BX61, sprzężony z kamerącyfrową. Mikroskop fluorescencyjny – mikroskop świetlny używany w badaniach substancji organicznych i nieorganicznych, którego działanie oparte jest na zjawisku fluorescencji i fosforescencji, zamiast, lub razem ze zjawiskami odbicia i absorpcji światła (co jest wykorzystane w klasycznym mikroskopie optycznym).
Zobaczyć Komórka i Mikroskop fluorescencyjny
Mikroskop optyczny
Budowa standardowego mikroskopu optycznego z oświetleniem próbki od dołu: 1 – okular osadzony w tubusie, 2 – uchwyt rewolwerowy obiektywów, 3 – obiektyw mikroskopu, 4 – śruba makrometryczna, 5 – śruba mikrometryczna, 6 – stolik przedmiotowy, 7 – źródło światła 8 – kondensor, 9 – statyw Mikroskop optyczny – rodzaj mikroskopu, w którym do generowania powiększonego obrazu badanego przedmiotu jest wykorzystywane światło przechodzące przez specjalny układ optyczny składający się zazwyczaj z zestawu od kilku do kilkunastu soczewek optycznych.
Zobaczyć Komórka i Mikroskop optyczny
Mikrotubula
Mikrotubula (microtubuli cellulares) – włóknista rurkowata sztywna struktura o średnicy 20–27 nm, powstająca w wyniku polimeryzacji białka tubuliny.
Zobaczyć Komórka i Mikrotubula
Miocyt
Ogólna budowa komórki mięśnia szkieletowego i złącza nerwowo-mięśniowego: 1. Akson 2. Złącze nerwowo-mięśniowe 3. Włókno mięśnia szkieletowego 4. Miofibryle Komórka mięśniowa, włókno mięśniowe, miocyt – wydłużony, pojedynczy element strukturalny tkanki mięśniowej.
Zobaczyć Komórka i Miocyt
Mitochondrialny DNA
Genom mitochondrialny człowieka DNA mitochondrialny (mtDNA, mDNA) – materiał genetyczny w postaci kolistego DNA znajdujący się w macierzy mitochondrium (łac. matrix).
Zobaczyć Komórka i Mitochondrialny DNA
Mitochondrium
matriks oraz błony cytozol12) lizosom13) centriola Mitochondrium (w liczbie mnogiej mitochondria) – otoczone dwiema błonami organellum, obecne w większości komórek eukariotycznych.
Zobaczyć Komórka i Mitochondrium
Mitoza
Schemat mitozy Mitoza – proces podziału pośredniego jądra komórkowego, któremu towarzyszy precyzyjne rozdzielenie chromosomów do dwóch komórek potomnych.
Zobaczyć Komórka i Mitoza
Molibden
Molibden (Mo) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.
Zobaczyć Komórka i Molibden
Monocyt
Monocyt wśród erytrocytów – zdjęcie mikroskopowe. Monocyty – populacja leukocytów stanowiąca 3-8% wszystkich leukocytów obecnych we krwi.
Zobaczyć Komórka i Monocyt
MRNA
ogona poli-A mRNA (od ang. messenger RNA), informacyjny RNA, matrycowy RNA, przekaźnikowy RNA – rodzaj kwasu rybonukleinowego (RNA), którego funkcjąjest przenoszenie informacji genetycznej o sekwencji poszczególnych polipeptydów z genów do aparatu translacyjnego.
Zobaczyć Komórka i MRNA
Mutualizm
Zapylanie – przykład mutualizmu Mutualizm – jedno z oddziaływań nieantagonistycznych zachodzących pomiędzy dwoma różnymi gatunkami (zwykle o odmiennych wymaganiach), charakteryzujący się obopólnymi korzyściami o takim stopniu, który praktycznie wzajemnie uzależnia istnienie obu populacji.
Zobaczyć Komórka i Mutualizm
Naczelne
Naczelne (Primates, z łaciny „pierwsze”) – rząd ssaków.
Zobaczyć Komórka i Naczelne
Nanometr
Nanometr (symbol: nm) – podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI.
Zobaczyć Komórka i Nanometr
Neuron
metodąGolgiego) Schemat budowy neuronu: a – dendryty, b – ciało komórki, c – jądro komórkowe, d – akson, e – otoczka mielinowa, f – komórka Schwanna, g – przewężenie Ranviera, h – zakończenia aksonu Obraz mikroskopowy neuronów rdzenia kręgowego szczura barwionych metodąCajala Neuron, komórka nerwowa – rodzaj elektrycznie pobudliwej komórki zdolnej do przetwarzania i przewodzenia informacji w postaci sygnału elektrycznego.
Zobaczyć Komórka i Neuron
Neutrofil
Wybarwiony neutrofil na tle erytrocytów (widoczne segmentowane jądro) Neutrofil, granulocyt obojętnochłonny – rodzaj komórek układu odpornościowego.
Zobaczyć Komórka i Neutrofil
Nowotwór
Przykład łagodnego guza nowotworowego gruczołów potowych policzka (gruczolak) Nowotwór (łac. neoplasma, skrót npl., od stgr. νέος, nowy, i πλάσμα, twór, wytwór, kształt) – grupa chorób, w których komórki organizmu dzieląsię w sposób niekontrolowany, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicująsię w typowe komórki tkanki.
Zobaczyć Komórka i Nowotwór
Nukleoid
Komórka prokariotyczna z uwidocznionym nukleoidem w porównaniu z komórkąeukariotycznąNukleoid (prokarion) – obszar cytoplazmy komórek prokariotycznych, w którym znajduje się kolista nić kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) w postaci genoforu.
Zobaczyć Komórka i Nukleoid
Nukleoplazma
jądra komórkowego:1. Błona jądrowa:1a. Warstwa zewnętrzna,1b. Warstwa wewnętrzna,2. Jąderko,3. Nukleoplazma (kariolimfa, sok jądrowy),4. Chromatyna:4a. Heterochromatyna,4b. Euchromatyna,5. Rybosomy,6. Pory jądrowe. Nukleoplazma (kariolimfa, karioplazma, dawniej sok jądrowy) – płyn o dużej lepkości i naturze koloidu, w skład którego, oprócz wody i substancji drobnocząsteczkowych, wchodząwielkocząsteczkowe związki organiczne (białka, kwasy nukleinowe itp.).
Zobaczyć Komórka i Nukleoplazma
Oddychanie komórkowe
Schemat oddychania komórkowego podczas utleniania glukozy Oddychanie komórkowe – wielostopniowy biochemiczny proces utleniania związków organicznych związany z wydzieleniem energii użytecznej metabolicznie.
Zobaczyć Komórka i Oddychanie komórkowe
Ogoniastek jelitowy
Ogoniastek jelitowy (lamblia jelitowa, wielkouściec jelitowy, giardia jelitowa; łac. Giardia lamblia, Giardia intestinalis, Giardia duodenalis) – pierwotniak z grupy wiciowców (spokrewniony z innymi wiciowcami z supergrupy Excavata – eugleninami, świdrowcami i innymi), wywołujący jednąz najczęściej występujących chorób pasożytniczych u ludzi, psów i kotów – giardiozę.
Zobaczyć Komórka i Ogoniastek jelitowy
Oligopeptydy
Wzór strukturalny glutationu Tetrapeptydy Oligopeptydy – krótkie peptydy, zbudowane z dwóch do kilkunastu reszt aminokwasowych połączonych wiązaniami peptydowymi (górny limit wielkości oligopetydów nie jest precyzyjnie określony).
Zobaczyć Komórka i Oligopeptydy
Oporność na antybiotyki
Schemat pokazujący zasadę selekcji bakterii. Przed czynnikiem selekcyjnym istniały już bakterie oporne na antybiotyk, ale były one w zdecydowanej mniejszości. Po zastosowaniu antybiotyku przeżyły wyłącznie owe drobnoustroje oporne. W kolejnych pokoleniach bakterie będąjuż niewrażliwe na antybiotyk Oporność na antybiotyki – cecha części szczepów bakteryjnych, która umożliwia im przeciwstawianie się wpływowi antybiotyku.
Zobaczyć Komórka i Oporność na antybiotyki
Organellum
centriole Organellum – każda oddzielona od cytozolu błonąplazmatycznąstruktura występująca w cytoplazmie komórki, wyspecjalizowana do pełnienia określonej funkcji.
Zobaczyć Komórka i Organellum
Organizator jąderka
Organizator jąderka (NOR z ang. nucleolus organizer region), obszar jąderkotwórczy - to fragment genomu znajdujący się w przewężeniu wtórnym niektórych chromosomów.
Zobaczyć Komórka i Organizator jąderka
Organizm
prokariotycznego Prekambryjskie stromatolity – geologiczne twory z cienkich warstw węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic. Należądo najstarszych śladów życia na Ziemi, najstarszy stromatolit pochodzi sprzed 3,2 mld lat Organizm – istota żywa charakteryzująca się procesami życiowymi (przede wszystkim przemianąmaterii), której części składowe tworząfunkcjonalnącałość (indywiduum) zdolnądo samodzielnego życia.
Zobaczyć Komórka i Organizm
Organizm jednokomórkowy
Pantofelek – przykład organizmu jednokomórkowego Organizm jednokomórkowy – organizm składający się z tylko jednej komórki.
Zobaczyć Komórka i Organizm jednokomórkowy
Organizm wielokomórkowy
Organizm wielokomórkowy – organizm składający się z wielu zintegrowanych komórek, które współpracująze sobąw zgrupowaniach zwanych tkankami.
Zobaczyć Komórka i Organizm wielokomórkowy
Osady
Osady – ogólne określenie utworów luźnych zgromadzonych na powierzchni Ziemi, powstałych wskutek gromadzenia się materiału w procesie sedymentacji.
Zobaczyć Komórka i Osady
Otoczka bakteryjna
adhezję substancji organicznych i kolejnych komórek w wielowarstwowej strukturze Otoczka bakteryjna – warstwa o charakterze żelu lub śluzu otaczająca od zewnątrz ścianę komórkowąwielu bakterii.
Zobaczyć Komórka i Otoczka bakteryjna
Pałeczka okrężnicy
Skupisko ''Escherichia coli'' powiększone 10 000x Pałeczka okrężnicy (łac. Escherichia coli) – Gram-ujemna względnie beztlenowa bakteria należąca do rodziny Enterobacteriaceae.
Zobaczyć Komórka i Pałeczka okrężnicy
Pałeczka ropy błękitnej
Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) – Gram-ujemna bakteria o wymiarach 0,5-0,8 µm na 1,5-3,0 µm, żyjąca głównie w glebie i wodzie oraz na powierzchni roślin i rzadko na skórze zwierząt.
Zobaczyć Komórka i Pałeczka ropy błękitnej
Paciorkowce
Paciorkowce, streptokoki (łac. Streptococcus – nazwa pochodząca od greckiego "streptos" oznaczającego coś łatwo wyginającego się) – rodzaj kulistych bakterii Gram dodatnich, tlenowych lub względnie beztlenowych.
Zobaczyć Komórka i Paciorkowce
Panspermia
Panspermia Panspermia (ze starogr. πᾶν (pan) - wszystko i σπέρμα (sperma) - nasienie) – hipoteza, zgodnie z którążycie rozprzestrzenia się wśród ciał niebieskich dzięki naturalnym procesom, np.
Zobaczyć Komórka i Panspermia
Park Narodowy Glacier (USA)
Park Narodowy Glacier – park narodowy położony w północno-zachodniej części stanu Montana w Stanach Zjednoczonych, przy granicy z Kanadą.
Zobaczyć Komórka i Park Narodowy Glacier (USA)
Pasożytnictwo
sówki Pasożytnictwo, parazytyzm – forma antagonistycznego współżycia dwóch organizmów, z których jeden czerpie korzyści ze współżycia, a drugi ponosi szkody.
Zobaczyć Komórka i Pasożytnictwo
Patogen
Przykład patogenu biologicznego – wirus Ebola Patogen, czynnik chorobotwórczy – ciało obce, twór biologiczny lub mikroorganizm wywołujący chorobę u danego organizmu.
Zobaczyć Komórka i Patogen
Półdesmosomy
Półdesmosomy, hemidesmosomy – struktury łączące komórki naskórka (keratynocyty w warstwie podstawnej) z błonąpodstawną(macierząmiędzykomórkową).
Zobaczyć Komórka i Półdesmosomy
Pęcherzyk
Pęcherzyki wydzielnicze wyizolowane z drożdży piekarniczych i zwizualizowanych za pomocąmikroskopii elektronowej. Czarny pasek odpowiada długości 1000 nm W biologii komórki, pęcherzyki to niewielkie, zamknięte kompartmenty, ograniczone od otoczenia co najmniej jednądwuwarstwąlipidową.
Zobaczyć Komórka i Pęcherzyk
Pektyny
Pektyna w proszku Pektyny (gr. πηκτός pektós.
Zobaczyć Komórka i Pektyny
Penicyliny
Ogólny wzór penicylin Penicylina G (penicylina benzylowa) Penicyliny, antybiotyki penicylinowe (ATC J 01 C) – szeroko stosowana grupa bakteriobójczych antybiotyków; najstarsza grupa antybiotyków β-laktamowych, pierwsze antybiotyki na świecie.
Zobaczyć Komórka i Penicyliny
Peptydoglikan
Struktura peptydoglikanu Peptydoglikan, mureina – składnik ściany komórkowej bakterii, zbudowany z nietypowych aminokwasów i połączonych w łańcuchy pochodnych cukrów.
Zobaczyć Komórka i Peptydoglikan
Peptydy
Oligopeptydy Peptydy (gr. πεπτίδια, strawne) – organiczne związki chemiczne, amidy powstające przez połączenie dwóch lub więcej cząsteczek aminokwasów wiązaniem peptydowym.
Zobaczyć Komórka i Peptydy
Peroksysom
Struktura peroksysomu Peroksysom (dawniej mikrociałko, mikrociało) – organellum komórki eukariotycznej o średnicy 0,2–1,8 μm, otoczone jednąbłoną, o kształcie owalnym bądź sferycznym.
Zobaczyć Komórka i Peroksysom
Pierwiastek chemiczny
Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.
Zobaczyć Komórka i Pierwiastek chemiczny
Pierwiosnek bezłodygowy
Dziko rosnąca forma typowa Odmiana ogrodowa Odmiana ogrodowa Pierwiosnek bezłodygowy, pierwiosnka bezłodygowa (Primula vulgaris Huds.) – gatunek rośliny należący do rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae).
Zobaczyć Komórka i Pierwiosnek bezłodygowy
Pierwotniaki
Pierwotniaki (Protozoa) – takson o różnej randze – w zależności od systemu klasyfikacyjnego – obejmujący drobne organizmy, przeważnie heterotroficzne.
Zobaczyć Komórka i Pierwotniaki
Plastyd
Typy plastydów Możliwe przemiany jednych plastydów w inne Plastyd – organellum otoczone dwiema błonami plastydowymi, występujące u roślin oraz protistów roślinopodobnych.
Zobaczyć Komórka i Plastyd
Plazmid
1 – chromosom bakteryjny2 – plazmidy Plazmid – cząsteczka pozachromosomowego DNA występująca w cytoplazmie komórki, zdolna do autonomicznej replikacji.
Zobaczyć Komórka i Plazmid
Plazmodesma
plazmolemma ER.
Zobaczyć Komórka i Plazmodesma
Plemnik
komórki jajowej Plemnik, spermatozoid – gameta męska, haploidalna komórka rozrodcza wytwarzana przez gonadę osobnika płci męskiej służąca do rozmnażania płciowego.
Zobaczyć Komórka i Plemnik
Połączenia międzykomórkowe
Połączenia międzykomórkowe – połączenia występujące między komórkami, powstające przy udziale błony komórkowej oraz białkowych struktur cytoplazmatycznych.
Zobaczyć Komórka i Połączenia międzykomórkowe
Połączenia zamykające
Połączenia zamykające (połączenia barierowe, listewki graniczne) – to miejsca u szczytów komórek, w których błony ściśle do siebie przylegają.
Zobaczyć Komórka i Połączenia zamykające
Pochwa (anatomia)
Układ płciowy klaczy: 7 – pochwa Pochwa, wagina – końcowy odcinek żeńskiego układu rozrodczego różnych zwierząt.
Zobaczyć Komórka i Pochwa (anatomia)
Podwójna helisa
Najczęściej spotykane typy podwójnej helisy, od lewej: A, B i Z Podwójna helisaSpotykany niekiedy termin podwójna spirala jest nieprawidłowy, jako że spirala jest krzywądwu-, a linia śrubowa zwana helisąkrzywątrójwymiarową.
Zobaczyć Komórka i Podwójna helisa
Polaryzacja fali
Polaryzacja – właściwość fali poprzecznej, dotycząca uporządkowanej relacji między kierunkiem oscylacji zaburzenia a kierunkiem rozchodzenia się fali.
Zobaczyć Komórka i Polaryzacja fali
Polisacharydy
Polisacharydy, wielocukry, cukry złożone – grupa węglowodanów i zarazem biopolimerów, które sązłożone z merów będących cukrami prostymi połączonych wiązaniami glikozydowymi.
Zobaczyć Komórka i Polisacharydy
Potas
Potas (K) – pierwiastek chemiczny z grupy metali alkalicznych o liczbie atomowej 19.
Zobaczyć Komórka i Potas
Powiększenie
Powiększenie układu optycznego – iloraz rozmiaru obrazu do rozmiaru przedmiotu.
Zobaczyć Komórka i Powiększenie
Prątki
Prątki (Mycobacterium) – drobnoustroje należące do rodziny Mycobacteriaceae, rząd Actinomycetales, klasa Schizomycetes.
Zobaczyć Komórka i Prątki
Procesy życiowe
Procesy życiowe, czynności życiowe – czynności wspólne dla istot żywych.
Zobaczyć Komórka i Procesy życiowe
Produkt reakcji
Produkt reakcji – cząsteczka związku chemicznego lub inne indywiduum chemiczne (np. jon) powstałe w wyniku reakcji chemicznej.
Zobaczyć Komórka i Produkt reakcji
Program graficzny
Program graficzny – użytkowy program komputerowy służący do tworzenia i modyfikacji plików graficznych.
Zobaczyć Komórka i Program graficzny
Prokarionty
Gronkowiec złocisty (''Staphylococcus aureus'') jest organizmem prokariotycznym Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów.
Zobaczyć Komórka i Prokarionty
Promieniowanie jonizujące
Przenikliwość promieniowania jądrowego Skład promieniowania tła według UNSCEAR Promieniowanie jonizujące – wszystkie rodzaje promieniowania, które wywołująjonizację ośrodka materialnego, tj.
Zobaczyć Komórka i Promieniowanie jonizujące
Promieniowce
Promieniowce (typ Actinobacteria, według dawnej systematyki rząd Actinomycetales) – organizmy prokariotyczne, tworzące rząd Gram-dodatnich bakterii.
Zobaczyć Komórka i Promieniowce
Protaminy
Protaminy - zasadowe białka o niskiej masie cząsteczkowej, które zawierająargininę i występująw połączeniu z DNA plemników niektórych ssaków (w tym człowieka).
Zobaczyć Komórka i Protaminy
Proteazy
Proteazy, peptydazy, enzymy proteolityczne (EC 3.4) – podklasa enzymów z klasy hydrolaz katalizujących proteolizę, czyli hydrolizę wiązań peptydowych.
Zobaczyć Komórka i Proteazy
Proteinoidy
Proteinoidy - polimery, które powstały wskutek wymieszania aminokwasów przy dostępie energii; w środowisku wodnym tworząkuliste mikrosfery; otaczone sąbłonami, które wykazująpotencjał elektryczny oraz przez które zachodzi osmoza.
Zobaczyć Komórka i Proteinoidy
Proteobakterie
Proteobakterie (łac. Proteobacteria) – jedna z największych grup (typ) bakterii.
Zobaczyć Komórka i Proteobakterie
Protisty
Protisty (łac. Protista) – jedno z pięciu królestw, wyróżnianych w ostatnich hierarchicznych systemach klasyfikacji organizmów (np. w podziałach Whittakera i Margulis oraz Cavaliera-Smitha).
Zobaczyć Komórka i Protisty
Protisty grzybopodobne
Wykwit piankowaty (''Fuligo septica'') – śluzowiec ''Achlya'' sp. – lęgniowiec ''Percolomonas'' sp. – akrazjowiec Protisty grzybopodobne lub organizmy grzybopodobne – nieformalna grupa protistów zaliczanych według innych, zwłaszcza dawnych, ujęć taksonomicznych do grzybów.
Zobaczyć Komórka i Protisty grzybopodobne
Protoplast
Protoplast – aktywna metabolicznie część komórki bakterii, grzyba lub rośliny, czyli część komórki bez ściany komórkowej.
Zobaczyć Komórka i Protoplast
Protoplazma
Protoplazma – część komórki oddzielona od środowiska błonąkomórkową.
Zobaczyć Komórka i Protoplazma
Przetrwalnik
Bacillus subtilis'' ukazujący endospory na zielono i formy wegetatywne na czerwono '''Kształt i położenie endospor u różnych bakterii:'''1. Endospora położona centralnie (np. ''Bacillus megaterium).''2. Endospora terminalna z białkowąsubstancjąwtrętową(np.
Zobaczyć Komórka i Przetrwalnik
Przyspieszenie grawitacyjne
Przyspieszenie grawitacyjne – przyspieszenie ciał wynikające z przyciągania grawitacyjnego.
Zobaczyć Komórka i Przyspieszenie grawitacyjne
Rak szyjki macicy
barwienie H+E) Rak szyjki macicy (łac. carcinoma cervicis uteri, ang. cervical cancer) – pierwotny nowotwór złośliwy szyjki macicy.
Zobaczyć Komórka i Rak szyjki macicy
Rącznik pospolity
Rącznik pospolity, dawniej też rycynus lub kleszczowina (Ricinus communis L.) – gatunek rośliny z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae).
Zobaczyć Komórka i Rącznik pospolity
Reakcja pomostowa
Reakcja pomostowa, dekarboksylacja oksydacyjna pirogronianu, d.o.p. – zachodzi czteroetapowo w macierzy mitochondrialnej i polega na oksydacyjnej dekarboksylacji pirogronianu.
Zobaczyć Komórka i Reakcja pomostowa
Receptor
Ciałko Meissnera – przykład mechanoreceptora Receptory – wyspecjalizowane komórki (lub grupy komórek) odbierające informacje ze środowiska zewnętrznego oraz wewnętrznego, a następnie przekazujące je za pośrednictwem układu nerwowego do odpowiednich ośrodków w celu umożliwienia organizmowi dostosowania się do zachodzących zmian oraz reagowania na nie.
Zobaczyć Komórka i Receptor
Rośliny
Rośliny (Archaeplastida Adl i in. 2005, dawne nazwy naukowe: Vegetabilia, Plantae, Phytobionta, Plastida, Primoplantae) – eukariotyczne i autotroficzne organizmy, wykorzystujące energię promieniowania słonecznego za sprawąbarwników asymilacyjnych (zdarzająsię wśród roślin także organizmy heterotroficzne – pasożytnicze, w tym też myko-heterotroficzne, ale mająone charakter wtórny).
Zobaczyć Komórka i Rośliny
Rośliny nasienne
Rośliny nasienne (Spermatophytina, Spermatophyta Britton & Brown, dawniej też Anthophyta) – grupa (klad) roślin o różnej randze systematycznej w zależności od systemu klasyfikacji.
Zobaczyć Komórka i Rośliny nasienne
Robert Hooke
Sporządzony przez Roberta Hooke rysunek oglądanych przez mikroskop komórek korka Robert Hooke (ur. 18 lipca 1635 w Freshwater, zm. 3 marca 1703) – angielski przyrodnik, jeden z największych eksperymentatorów XVII wieku.
Zobaczyć Komórka i Robert Hooke
Rozmnażanie
Bzygowate kojarząsię w locie Rozmnażanie, reprodukcja, prokreacja – właściwy wszystkim organizmom proces życiowy polegający na wytwarzaniu potomstwa przez organizmy rodzicielskie.
Zobaczyć Komórka i Rozmnażanie
RRNA
Atomowa struktura dużej podjednostki 50S rybosomu. Kolorem niebieskim zaznaczone sąbiałka, pomarańczowym RNA, a czerwonym adenina 2486 w centrum aktywnym rRNA – rybosomalny, rybosomowy RNA (z ang. Ribosomal RNA).
Zobaczyć Komórka i RRNA
Ruch pełzakowaty
Ruch pełzakowaty, ruch ameboidalny, ruch pseudopodialny – sposób poruszania się korzenionóżek (ameby), śluzowców i wielu pierwotniaków, a także niektórych komórek eukariotycznych (np. leukocytów), polegający na skurczach i przelewaniu się protoplazmy, co powoduje tworzenie charakterystycznych wypustek – nibynóżek.
Zobaczyć Komórka i Ruch pełzakowaty
Rudolf Virchow
Rudolf Ludwig Karl Virchow (ur. 13 października 1821 w Schivelbein, zm. 5 września 1902 w Berlinie) – niemiecki patolog, antropolog i higienista, jeden z założycieli „medycyny społecznej”, w latach 1849–1902 profesor uniwersytetów w Würzburgu i Berlinie, organizator życia naukowego.
Zobaczyć Komórka i Rudolf Virchow
Rybosom
Rybosom: 1 – duża podjednostka, 2 – mała podjednostka Rybosom – budowa przestrzenna Rybosom – kompleks białek z kwasami nukleinowymi służący do produkcji białek w procesie translacji.
Zobaczyć Komórka i Rybosom
Rzęska
Budowa rzęski nabłonka oddechowego. Rzęski (łac. cilia) – cienkie wypustki cytoplazmatyczne, osadzone na ciałkach podstawowych.
Zobaczyć Komórka i Rzęska
Sacharoza
Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy.
Zobaczyć Komórka i Sacharoza
Sód
Kawałek sodu w nafcie Sód (Na) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 11, metal z I grupy układu okresowego, należący do grupy metali alkalicznych.
Zobaczyć Komórka i Sód
Słonecznik
Słonecznik bulwiasty Słonecznik wierzbolistny Słonecznik (Helianthus L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych.
Zobaczyć Komórka i Słonecznik
Sekrecja kanalikowa
Schemat powstawania moczu Sekrecja kanalikowa – jeden z procesów zachodzących podczas powstawania moczu.
Zobaczyć Komórka i Sekrecja kanalikowa
Selen
Selen (Se) – pierwiastek chemiczny z grupy niemetali w układzie okresowym.
Zobaczyć Komórka i Selen
Serce
Serce – centralny narząd układu krwionośnego strunowców, stawonogów, pazurnic, mięczaków i ramienionogów.
Zobaczyć Komórka i Serce
Seryna
Seryna (kwas α-amino-β-hydroksypropionowy, skróty: Ser lub S) – organiczny związek chemiczny, endogenny aminokwas kodowany (białkowy), wchodzi w skład białek, takich, jak np.
Zobaczyć Komórka i Seryna
Siarka
Siarka w postaci granulowanej Kryształy siarki w toluenie Siarka (S) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16, niemetal z bloku p w układzie okresowym.
Zobaczyć Komórka i Siarka
Siateczka śródplazmatyczna
aparatu Golgiego. 1. jądro komórkowe 2. por jądrowy 3. siateczka śródplazmatyczna szorstka (rER) 4. siateczka śródplazmatyczna gładka (sER) 5. rybosom na rER 6. białka transportowane 7. pęcherzyk transportowy 8. aparat Golgiego 9. biegun cis aparatu Golgiego 10. biegun trans aparatu Golgiego 11.
Zobaczyć Komórka i Siateczka śródplazmatyczna
Siateczka śródplazmatyczna gładka
Elektronogram s.s. gładkiej z komórek myszy (sER wskazane strzałką) Siateczka śródplazmatyczna gładka, retikulum endoplazmatyczne gładkie, sER (agranularne) – kompleks błon cytoplazmatycznych, stanowiąca w niektórych komórkach znacznączęść cytoplazmy.
Zobaczyć Komórka i Siateczka śródplazmatyczna gładka
Siateczka śródplazmatyczna szorstka
Ap. Golgiego Siateczka śródplazmatyczna szorstka, siateczka śródplazmatyczna ziarnista, retikulum endoplazmatyczne granularne, ER-g, rER – rozgałęziony układ błon plazmatycznych w komórce, łączący zewnętrznąbłonę jądrowąz błonąkomórkowąoraz błony organelli.
Zobaczyć Komórka i Siateczka śródplazmatyczna szorstka
Siła odśrodkowa
Siła odśrodkowa – siła bezwładności występująca w układzie odniesienia obracającym się względem inercjalnego układu odniesienia.
Zobaczyć Komórka i Siła odśrodkowa
Sinice
Sinice, cyjanofity, cyjanobakterie, cyjanoprokariota (Cyanobacteria) – gromada organizmów samożywnych, dawniej uznawanych za rośliny, według nowszej taksonomii zaliczanych do Procaryota (prokarioty, królestwo bakterii).
Zobaczyć Komórka i Sinice
Skala Celsjusza
Skala Celsjusza – skala termometryczna, nazwana od nazwiska szwedzkiego uczonego Andersa Celsiusa, który zaproponował jąw roku 1742.
Zobaczyć Komórka i Skala Celsjusza
Skala pH
Skala pH – ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych.
Zobaczyć Komórka i Skala pH
Skaningowy mikroskop elektronowy
Skaningowy mikroskop elektronowy JEOL JSM-6340F Skaningowy mikroskop elektronowy JEOL JSM-5500 Seria obrazów kryształu śniegu Skaningowy mikroskop elektronowy (SEM, z ang. scanning electron microscope) – rodzaj mikroskopu elektronowego, który wytwarza obraz próbki przez skanowanie powierzchni zogniskowanąwiązkąelektronów, które oddziałująz atomami w próbce, wytwarzając różne sygnały zawierające informacje o topografii powierzchni i składzie próbki.
Zobaczyć Komórka i Skaningowy mikroskop elektronowy
Skład chemiczny
Skład chemiczny wody Naya Skład chemiczny substancji (w znaczeniu fizycznym) jest to wyszczególnienie pierwiastków i związków chemicznych, z jakich składa się ta substancja.
Zobaczyć Komórka i Skład chemiczny
Sklerenchyma
Włókna sklerenchymatyczne Sklerenchyma (twardzica) – tkanka wzmacniająca roślin.
Zobaczyć Komórka i Sklerenchyma
SnRNA
snRNA, mały jądrowy RNA (ang. small nuclear RNA) – występujący w jądrze komórkowym niekodujący RNA pełniący funkcję rybozymu w procesie wycinania intronów (splicingu).
Zobaczyć Komórka i SnRNA
Soczewka
Soczewka Soczewka – urządzenie optyczne składające się z jednego lub kilku sklejonych razem bloków przezroczystego materiału (zwykle szkła, ale też różnych tworzyw sztucznych, żeli, minerałów, a nawet parafiny).
Zobaczyć Komórka i Soczewka
Sole mineralne
Sole mineralne – nieorganiczne związki chemiczne z grupy soli.
Zobaczyć Komórka i Sole mineralne
Sonikacja
Sonikacja – używanie ultradźwięków w celu.
Zobaczyć Komórka i Sonikacja
Stała sedymentacji Svedberga
Stała sedymentacji Svedberga, stała Svedberga, S – współczynnik określający szybkość poruszania się cząstek koloidalnych pod wpływem sił odśrodkowych w ultrawirówkach, czyli sedymentację.
Zobaczyć Komórka i Stała sedymentacji Svedberga
Stężenie
Stężenie – miara ilości substancji (pierwiastka, związku chemicznego, jonu bądź innego indywiduum chemicznego) w mieszaninie.
Zobaczyć Komórka i Stężenie
Stefan Kruś
Stefan Kruś (ur. 20 czerwca 1926 w Warszawie, zm. 17 lutego 2015 tamże) – polski patomorfolog, profesor medycyny w zakresie anatomii patologicznej.
Zobaczyć Komórka i Stefan Kruś
Steroidy
Steran z oznaczeniem pierścieni i numeracjąatomów Steroidy, sterydy − organiczne związki chemiczne, specyficzne lipidy, których wspólnącechąjest występowanie w ich cząsteczkach szkieletu węglowego w postaci czterech sprzężonych pierścieni, czyli steranu (cyklopentanoperhydrofenantrenu).
Zobaczyć Komórka i Steroidy
Sterylizacja (mikrobiologia)
Sterylizacja, wyjaławianie – jednostkowy proces technologiczny polegający na zniszczeniu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych oraz zarodnikowych form mikroorganizmów.
Zobaczyć Komórka i Sterylizacja (mikrobiologia)
Stosunek (matematyka)
Stosunek – ilorazowe odniesienie jednej wartości do drugiej, które ma na celu wskazanie tożsamości lub względnej różnicy rozmiarów dwóch wielkości.
Zobaczyć Komórka i Stosunek (matematyka)
Stroma (biologia)
Budowa chloroplastu. Obszar najjaśniejszy to stroma Stroma – płynne wnętrze plastydów otoczone dwiema błonami.
Zobaczyć Komórka i Stroma (biologia)
Stromatolity
Zatoce Rekina Parku Narodowego Glacier w USA thumb Stromatolity – formacje skalne złożone z cienkich lamin węglanu wapnia wytrąconego z wody morskiej jako efekt uboczny życia sinic.
Zobaczyć Komórka i Stromatolity
Substrat (chemia)
Substrat – związek chemiczny, pierwiastek lub jon, który ulega przemianie w wyniku reakcji chemicznej.
Zobaczyć Komórka i Substrat (chemia)
Symplast
Symplast – zespół protoplastów połączonych plasmodesmami i otoczony plasmolemmą.
Zobaczyć Komórka i Symplast
Syncytium
HSV-1 (zdjęcie mikroskopowe, powiększenie ×100, kontrast fazowy). Syncytium (łac.), inaczej zespólnia, tegument (łac.) – wielojądrowa komórka (rodzaj komórczaka) powstała poprzez połączenie się (fuzję) luźnych pojedynczych komórek jednojądrowych.
Zobaczyć Komórka i Syncytium
Szkiełko podstawowe
nakrywkowe (na dole) Szkiełko podstawowe, zwane też przedmiotowym – prostokątna płytka szklana, która służy do umieszczenia na niej materiału obserwowanego za pomocąmikroskopu (biologiczny preparat mikroskopowy).
Zobaczyć Komórka i Szkiełko podstawowe
Takson
Takson (z gr. τάξις táksis – „układ, porządek”) – grupa organizmów (populacja lub grupa populacji) zwykle uznawanych za filogenetycznie spokrewnione, wyróżniających się konkretnącechąróżniącąje od innych jednostek taksonomicznych.
Zobaczyć Komórka i Takson
Tauryna
Tauryna, kwas 2-aminoetanosulfonowy – organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów biogennych.
Zobaczyć Komórka i Tauryna
Tłuszcze
triglicerydu)'''R''' oznacza łańcuchy alifatyczne Tłuszcze – zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli.
Zobaczyć Komórka i Tłuszcze
Temperatura
helu przedstawiony jest proporcjonalnie do odległości między cząsteczkami jakie sąprzy ciśnieniu 136 atmosfer. Prędkość ruchu, odpowiadająca temperaturze pokojowej, została spowolniona dwa biliony razy lub odpowiada temperaturze 0,0003 K. Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice.
Zobaczyć Komórka i Temperatura
Teoria endosymbiozy
Teoria endosymbiozykolory oznaczają: czarny – błona komórkowa, różowy – eukariotyczny DNA, zielony – cyjanobakterie lub ctDNA, czerwony protobakterie lub mtDNA Teoria endosymbiozy – teoria stanowiąca, że mitochondria, plastydy (jak chloroplasty) i być może inne organella komórki eukariotycznej powstały na skutek endosymbiozy pomiędzy różnymi mikroorganizmami.
Zobaczyć Komórka i Teoria endosymbiozy
Teoria komórkowa
Teoria komórkowa (ang. cell theory) – sformułowana w latach 1838–1839 teoria naukowa mówiąca, że wszystkie żywe organizmy sązbudowane z osobnych komórek.
Zobaczyć Komórka i Teoria komórkowa
Teoria samorództwa
Abiogeneza, samorództwo (łac. generatio spontea, dosł.: samorzutne powstawanie – nazwa nadana przez Arystotelesa) – teoria, według której żywe organizmy powstały z materii nieożywionej.
Zobaczyć Komórka i Teoria samorództwa
Theodor Schwann
Theodor Schwann (ur. 7 grudnia 1810 w Neuss, zm. 11 stycznia 1882 w Kolonii) – niemiecki zoolog, fizjolog i histolog – twórca podstaw nowoczesnej histologii, odkrywca pepsyny i komórek glejowych.
Zobaczyć Komórka i Theodor Schwann
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego
histologiczny mięśnia sercowego Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego – rodzaj tkanki mięśniowej występujący jedynie w sercu kręgowców.
Zobaczyć Komórka i Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego
Tlen
Tlen (O) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, niemetal z grupy tlenowców w układzie okresowym.
Zobaczyć Komórka i Tlen
Tonoplast
komórki roślinnej, tonoplast oznaczony jako ''g'' Tonoplast (błona wakuoli) – pojedyncza, półprzepuszczalna, białkowo-lipidowa błona biologiczna otaczająca wakuole w komórkach roślin i niektórych grzybów.
Zobaczyć Komórka i Tonoplast
Transdukcja
Transdukcja – proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez bakteriofagi.
Zobaczyć Komórka i Transdukcja
Transformacja DNA
Transformacja – zjawisko i proces aktywnego pobierania DNA (zwykle plazmidowego) z otoczenia przez organizmy jednokomórkowe, najczęściej bakterie i drożdże.
Zobaczyć Komórka i Transformacja DNA
Transkrypcja (genetyka)
Transkrypcja – proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA.
Zobaczyć Komórka i Transkrypcja (genetyka)
Transmisyjny mikroskop elektronowy
Transmisyjny mikroskop elektronowy (TEM, z ang. transmission electron microscope) – rejestrowane sąelektrony przechodzące przez próbkę.
Zobaczyć Komórka i Transmisyjny mikroskop elektronowy
Trijodotyronina
Trijodotyronina (T3) – organiczny związek chemiczny, trijodowa pochodna tyroniny.
Zobaczyć Komórka i Trijodotyronina
TRNA
Trójwymiarowy model tRNAPhe z drożdży '''Schemat budowy tRNA''': α, ramię antykodonowe A; β, ramię aminokwasowe (akceptorowe); γ, ramię dodatkowe (zmienne); δ, ramię dihydrourydynowe D; τ, ramię rybotymidowe (pseudourydynowe) T Struktura drugorzędowa tRNA tRNA, transportujący (transferowy) RNA (ang.
Zobaczyć Komórka i TRNA
Trofozoit
Trofozoit – struktura inwazyjna pełzakowatych.
Zobaczyć Komórka i Trofozoit
Turgor
350px Turgor – stan napięcia ściany komórkowej w wyniku działania na niąciśnienia hydrostatycznego wewnątrz komórki.
Zobaczyć Komórka i Turgor
Tusz (farba)
Chińskie pędzelki do tuszu Tusz – środek barwiący (farba wodna pigmentowa), szybkoschnący, wodoodporny, najczęściej czarny.
Zobaczyć Komórka i Tusz (farba)
Tylakoid
Schemat chloroplastu Tylakoid – pęcherzykowata struktura, podstawowy element budowy wewnętrznej chloroplastu komórki roślinnej lub podobna struktura wchodząca w skład autotroficznej komórki prokariotycznej.
Zobaczyć Komórka i Tylakoid
Tyroksyna
Tyroksyna (tetrajodotyronina, T4) – organiczny związek chemiczny, który obok trójjodotyroniny jest podstawowym hormonem produkowanym przez tarczycę.
Zobaczyć Komórka i Tyroksyna
Układ koloidalny
Majonez jako przykład koloidu żółtek jajka w oleju Przykład układu koloidalnego: dym we mgle Układ koloidalny, układ koloidowy, roztwór koloidalny, zawiesina koloidalna, potocznie koloid – niejednorodna mieszanina, zwykle dwufazowa, tworząca układ dwóch substancji, w którym jedna z nich jest rozproszona w drugiej.
Zobaczyć Komórka i Układ koloidalny
Układ mięśniowy
Układ mięśniowy (łac. systema musculorum) – istniejądwa rodzaje mięśni, które przeciętnie stanowią40% masy całego ciała.
Zobaczyć Komórka i Układ mięśniowy
Układ nerwowy
Układ nerwowy – zbiór wyspecjalizowanych komórek, pozostających ze sobąw złożonych relacjach funkcjonalnych i strukturalnych, odpowiadający za sterowanie aktywnościąorganizmu.
Zobaczyć Komórka i Układ nerwowy
Ultradźwięki
Sonogram płodu w 14 tygodniu ciąży. Płód w 29 tygodniu ciąży w ultrasonografii 3D. Ultradźwięki, naddźwięki – fale dźwiękowe, których częstotliwość jest zbyt wysoka, aby usłyszał je człowiek.
Zobaczyć Komórka i Ultradźwięki
Uniwersytet Jagielloński
Jan Matejko, „Dzieje Cywilizacji w Polsce”, ''Założenie Szkoły Głównej przeniesieniem do Krakowa ugruntowane. R.P. 1361–1399–1400'', 1888 ul. Jagiellońskiej. Wielkiego Księstwa Litewskiego, na dole herb Akademii Krakowskiej Święty Stanisław z prawąrękąuniesionąw geście błogosławieństwa, a w lewej trzymający pastorał, oparty o tarczę z orłem Dziedziniec Collegium Maius Uniwersytet Jagielloński, skr.
Zobaczyć Komórka i Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Centrum Kliniczno-Dydaktyczne UM Uniwersytet Medyczny w Łodzi – publiczna uczelnia medyczna, która rozpoczęła działalność 1 października 2002.
Zobaczyć Komórka i Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Wakuola
Wodniczki (zabarwione) wewnątrz komórek. Pole widzenia – ok. 450 μm Wakuole, wodniczki – struktury komórkowe występujące u roślin i niektórych pierwotniaków oraz w komórkach grzybów.
Zobaczyć Komórka i Wakuola
Wapń
Wapń (Ca, łac. calcium; nazwa ta pochodzi od łacińskiego rzeczownika calx – wapno, co oznacza więc „metal z wapna”) – pierwiastek chemiczny z grupy berylowców (metali ziem alkalicznych) w układzie okresowym.
Zobaczyć Komórka i Wapń
Władysław Kunicki-Goldfinger
Władysław Jerzy H. Kunicki-Goldfinger (ur. 13 lutego 1916 w Krakowie, zm. 14 sierpnia 1995 w Warszawie) – polski mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, działacz socjalistyczny.
Zobaczyć Komórka i Władysław Kunicki-Goldfinger
Wątroba
Wątroba, położenie u człowieka Wątroba (gr. ἧπαρ, łac. hepar) – wielofunkcyjny gruczoł obecny u wszystkich kręgowców, a także u niektórych innych zwierząt.
Zobaczyć Komórka i Wątroba
Węgiel (pierwiastek)
Węgiel (C) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 6, niemetal z bloku p układu okresowego.
Zobaczyć Komórka i Węgiel (pierwiastek)
Węglowodany
Węglowodany, sacharydy – w ścisłym znaczeniu sąto organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla oraz wodoru i tlenu, w takiej proporcji, że na każdy atom węgla przypadajądwa atomy wodoru i jeden tlenu, o ogólnym wzorze sumarycznym: Cn(H2O)n.
Zobaczyć Komórka i Węglowodany
Wić
pompąprotonowa Przykłady schematu ułożenia bakteryjnych wici. A-Monotrichus; B-Lophotrichus; C-Amphitrichus; D-Peritrichus Wić (łac. flagellum, l.mn. flagella) – organellum ruchu wyrastające z powierzchni komórki u niektórych mikroorganizmów, bakterii, pierwotniaków, niektórych grzybów, niższych roślin i komórek zwierząt, np.
Zobaczyć Komórka i Wić
Wiązania wysokoenergetyczne
Wiązania wysokoenergetyczne, wiązania makroergiczne - wiązania chemiczne, których standardowa energia swobodna hydrolizy jest równa bądź niższa ("bardziej ujemna") niż dla hydrolizy ADP do AMP.
Zobaczyć Komórka i Wiązania wysokoenergetyczne
Wiciowce
Wiciowce (Flagellata) – typ protistów, posiadających wić (lub wici) jako organellum ruchu.
Zobaczyć Komórka i Wiciowce
Wilec purpurowy
Wilec purpurowy (Ipomoea purpurea) – gatunek roślin zielnych należący do rodziny powojowatych.
Zobaczyć Komórka i Wilec purpurowy
Winblastyna
Winblastyna – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, otrzymany z barwinka różowego, lek stosowany w leczeniu nowotworów złośliwych, o działaniu cytostatycznym.
Zobaczyć Komórka i Winblastyna
Winkrystyna
Winkrystyna – organiczny związek chemiczny, alkaloid barwinka różowego o działaniu cytostatycznym.
Zobaczyć Komórka i Winkrystyna
Wiosło
Wiosło – ręczny pędnik łodzi wykonany z drewna, tworzyw sztucznych, lekkich stopów metali lub kombinacji tych materiałów.
Zobaczyć Komórka i Wiosło
Wirczyk
Wirczyk (Vorticella) – rodzaj organizmów należących do typu orzęsków.
Zobaczyć Komórka i Wirczyk
Wirowanie frakcjonujące
Wirowanie frakcjonujące – jedna z technik laboratoryjnych służąca do rozdzielania mieszaniny na frakcje.
Zobaczyć Komórka i Wirowanie frakcjonujące
Wirulencja
Wirulencja, zjadliwość drobnoustrojów – zdolność wniknięcia, namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu przez dany typ patogenu.
Zobaczyć Komórka i Wirulencja
Wirusy
filowirusów HIV Podstawowa struktura wirusa'''A.''' Wirusy bezotoczkowe '''B.''' Wirusy otoczkowe1. Kapsyd2. Kwas nukleinowy3. Kapsomer4. Nukleokapsyd5. Wirion6. Osłonka lipidowa7. Wypustki Wirusy („trucizna, jad”) – niewielkie cząstki zakaźne infekujące wszystkie formy życia, niezdolne do namnażania się poza komórkąpełniącąrolę gospodarza.
Zobaczyć Komórka i Wirusy
Witaminy
Witaminy – grupa organicznych związków chemicznych o różnorodnej budowie, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania żywego organizmu.
Zobaczyć Komórka i Witaminy
Woda
jeziora, a szary lądy skondensowana para wodna Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym.
Zobaczyć Komórka i Woda
Wodór
Wodór (H) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 1, niemetal z bloku s układu okresowego.
Zobaczyć Komórka i Wodór
Wrzeciono podziałowe
Wrzeciono podziałowe (właściwie: wrzeciono kariokinetyczne) – wrzecionowata struktura zbudowana z włókien białka (tzw. mikrotubul).
Zobaczyć Komórka i Wrzeciono podziałowe
Wymaz
DNA Wymaz – pobieranie próbki płynów fizjologicznych, wydzielin określonego narządu, wydalin lub śluzu w celu zbadania jej składu; w szczególności, pod kątem zawartych w niej komórek złuszczonego nabłonka, mikroorganizmów (grzybów, bakterii) lub śladów określonych substancji chemicznych.
Zobaczyć Komórka i Wymaz
Wzrost (biologia)
Wzrost – proces życiowy polegający na zwiększaniu ilości komórek danego organizmu, na skutek podziałów mitotycznych i zwiększaniu się ich rozmiarów albo tylko zwiększaniu się rozmiarów jak to ma miejsce u zwierząt eutelicznych albo zwiększeniu się masy macierzy pozakomórkowej (akrecja).
Zobaczyć Komórka i Wzrost (biologia)
Zakażenie
Zakażenie, infekcja (z) – wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych i ich następujące namnażanie się.
Zobaczyć Komórka i Zakażenie
Zapalenie
Zapalenie, stan zapalny, reakcja zapalna, proces zapalny, odczyn zapalny (łac. inflammatio) – uporządkowany proces rozwijający się w tkance unaczynionej pod wpływem czynnika uszkadzającego.
Zobaczyć Komórka i Zapalenie
Zarażenie
Zarażenie (z łac. „być w kontakcie”, z łac., „naprzeciw, razem” + łac. „dotykać”) – przeniesienie biologicznego czynnika zaraźliwego (łac.) od nosiciela (człowieka lub zwierzęcia) na wrażliwąna taki czynnik osobę lub zwierzę.
Zobaczyć Komórka i Zarażenie
Zarodziec
Zarodziec (Plasmodium) – rodzaj jednokomórkowego pierwotniaka pasożytniczego.
Zobaczyć Komórka i Zarodziec
Zastrzyk
Zastrzyk, iniekcja – wprowadzenie roztworu (najczęściej leku) do tkanki za pomocąstrzykawki z igłą.
Zobaczyć Komórka i Zastrzyk
Zawiesina
Zawiesina mąki w wodzie Zawiesina – układ niejednorodny, zwykle dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np.
Zobaczyć Komórka i Zawiesina
Zespół Downa
Zespół Downa, trisomia 21, dawniej nazywany mongolizmem – zespół wad wrodzonych spowodowany obecnościądodatkowego materiału genetycznego chromosomu 21.
Zobaczyć Komórka i Zespół Downa
Związek chemiczny
Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocądowolnego wiązania.
Zobaczyć Komórka i Związek chemiczny
Związki organiczne
Metan to przykład jednego z najprostszych związków organicznych Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne zawierające węgiel, oprócz nielicznych najprostszych związków tradycyjnie zaliczanych do związków nieorganicznych.
Zobaczyć Komórka i Związki organiczne
Zwierzęta
Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się.
Zobaczyć Komórka i Zwierzęta
Zobacz także
Anatomia komórki
- Amyloplast
- Błona komórkowa
- Chloroplastowy DNA
- Ciałko Cajala
- Cystolity
- Cytoplazma
- Cytoszkielet
- Cytozol
- Desmosomy
- Dystroficzne neuryty
- Ektoplazma (biologia komórki)
- Endocytoza
- Fikobilisomy
- Fragmosom
- Hormogonium
- Jądro komórkowe
- Karboksysomy
- Kaweole
- Komórka
- Kompartmentacja
- Lizosom
- Macierz mitochondrialna
- Mikrotubula
- Neksus
- Nibynóżki
- Nukleoplazma
- Oleosom
- Organellum
- Organizator jąderka
- Półdesmosomy
- Plazmodesma
- Połączenia międzykomórkowe
- Sarkomer
- Sarkoplazma
- Undulipodia
- Wakuola
- Wolutyna
- Wrzeciono podziałowe
Znany jako Komórka zwierzęca.
, Chlorofile, Chloroplast, Chloroplastowy DNA, Cholesterol, Chromatofor, Chromatyna, Chromosom, Ciśnienie osmotyczne, Cykl Calvina, Cykl kwasu cytrynowego, Cykl ornitynowy, Cynk, Cysteina, Cytochemia, Cytochrom P450, Cytogenetyka, Cytokineza, Cytologia, Cytometria przepływowa, Cytoplazma, Cytoszkielet, Desmosomy, Detoksykacja, Diagnostyka laboratoryjna, Drewno (botanika), Dwoinka, Dyfuzja, Dziedziczenie (biologia), Efekt domina, Elektron, Endocytoza, Enzymy, Enzymy trawienne, Eozyna, Ernst Ruska, Etery, Euchromatyna, Eukarionty, Fagocyt, Fagocytoza, Fenyloketonuria, Fikobiliny, Fikocyjanina, Fikoerytryna, Filament pośredni, Fimbrie, Flagelina, Fluor, Fluorofor, Fosfolipidy, Fosfor, Fotosynteza, Frakcja (chemia), Francesco Redi, Francis Crick, Gastryna, Gatunek (biologia), Główny układ zgodności tkankowej, Gąbki, Gęstość, Genetyka, Glicyna, Glikokaliks, Glikozylacja, Glony, Gradient stężeń roztworów, Grasica, Gronkowce, Grupa aldehydowa, Grupy krwi, Grzyby, Hem (biochemia), Hematoksylina, Hemicelulozy, Hemoglobina, Hepatocyt, Heterochromatyna, Heterotrofizm, Histony, Homogenizacja, Hormony zwierzęce, Hydroksylaza fenyloalaninowa, Hydrolazy, Immunocytochemia, Inhibitor, Inkrustacja (botanika), Interfaza, Izomeria optyczna, Β-Laktamazy, Jajo (biologia), James Watson, Jąderko, Jądro komórkowe, Jod, Jon, Kanał jonowy, Karotenoidy, Kaspazy, Katabolizm, Kataliza, Keratyny, Kinetosom, Kobalt, Kolchicyna, Komórczak, Konekson, Koneksyna, Konfiguracja D i L, Konformacja, Konidium, Koniugacja (biologia), Koniugacja bakterii, Korek (tkanka), Krętki, Krew, Kwas askorbinowy, Kwas asparaginowy, Kwas deoksyrybonukleinowy, Kwasy nukleinowe, Kwasy rybonukleinowe, Kwasy tłuszczowe, Laseczka, Lek, Lignina, Limfocyty, Lipidy, Lizosom, Louis Pasteur, Lubert Stryer, Lynn Margulis, Macica, Macierz mitochondrialna, Maczugowce, Maczugowiec błonicy, Magnez, Malwa, Mangan, Martwica, Masa (fizyka), Materiał genetyczny, Matthias Jacob Schleiden, Mejoza, Metabolit, Metabolizm, Metionina, Metoda Feulgena, Miedź, Mikoplazmy, Mikro, Mikroelementy, Mikrofibryle, Mikroorganizm, Mikroskop, Mikroskop elektronowy, Mikroskop fluorescencyjny, Mikroskop optyczny, Mikrotubula, Miocyt, Mitochondrialny DNA, Mitochondrium, Mitoza, Molibden, Monocyt, MRNA, Mutualizm, Naczelne, Nanometr, Neuron, Neutrofil, Nowotwór, Nukleoid, Nukleoplazma, Oddychanie komórkowe, Ogoniastek jelitowy, Oligopeptydy, Oporność na antybiotyki, Organellum, Organizator jąderka, Organizm, Organizm jednokomórkowy, Organizm wielokomórkowy, Osady, Otoczka bakteryjna, Pałeczka okrężnicy, Pałeczka ropy błękitnej, Paciorkowce, Panspermia, Park Narodowy Glacier (USA), Pasożytnictwo, Patogen, Półdesmosomy, Pęcherzyk, Pektyny, Penicyliny, Peptydoglikan, Peptydy, Peroksysom, Pierwiastek chemiczny, Pierwiosnek bezłodygowy, Pierwotniaki, Plastyd, Plazmid, Plazmodesma, Plemnik, Połączenia międzykomórkowe, Połączenia zamykające, Pochwa (anatomia), Podwójna helisa, Polaryzacja fali, Polisacharydy, Potas, Powiększenie, Prątki, Procesy życiowe, Produkt reakcji, Program graficzny, Prokarionty, Promieniowanie jonizujące, Promieniowce, Protaminy, Proteazy, Proteinoidy, Proteobakterie, Protisty, Protisty grzybopodobne, Protoplast, Protoplazma, Przetrwalnik, Przyspieszenie grawitacyjne, Rak szyjki macicy, Rącznik pospolity, Reakcja pomostowa, Receptor, Rośliny, Rośliny nasienne, Robert Hooke, Rozmnażanie, RRNA, Ruch pełzakowaty, Rudolf Virchow, Rybosom, Rzęska, Sacharoza, Sód, Słonecznik, Sekrecja kanalikowa, Selen, Serce, Seryna, Siarka, Siateczka śródplazmatyczna, Siateczka śródplazmatyczna gładka, Siateczka śródplazmatyczna szorstka, Siła odśrodkowa, Sinice, Skala Celsjusza, Skala pH, Skaningowy mikroskop elektronowy, Skład chemiczny, Sklerenchyma, SnRNA, Soczewka, Sole mineralne, Sonikacja, Stała sedymentacji Svedberga, Stężenie, Stefan Kruś, Steroidy, Sterylizacja (mikrobiologia), Stosunek (matematyka), Stroma (biologia), Stromatolity, Substrat (chemia), Symplast, Syncytium, Szkiełko podstawowe, Takson, Tauryna, Tłuszcze, Temperatura, Teoria endosymbiozy, Teoria komórkowa, Teoria samorództwa, Theodor Schwann, Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana typu sercowego, Tlen, Tonoplast, Transdukcja, Transformacja DNA, Transkrypcja (genetyka), Transmisyjny mikroskop elektronowy, Trijodotyronina, TRNA, Trofozoit, Turgor, Tusz (farba), Tylakoid, Tyroksyna, Układ koloidalny, Układ mięśniowy, Układ nerwowy, Ultradźwięki, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wakuola, Wapń, Władysław Kunicki-Goldfinger, Wątroba, Węgiel (pierwiastek), Węglowodany, Wić, Wiązania wysokoenergetyczne, Wiciowce, Wilec purpurowy, Winblastyna, Winkrystyna, Wiosło, Wirczyk, Wirowanie frakcjonujące, Wirulencja, Wirusy, Witaminy, Woda, Wodór, Wrzeciono podziałowe, Wymaz, Wzrost (biologia), Zakażenie, Zapalenie, Zarażenie, Zarodziec, Zastrzyk, Zawiesina, Zespół Downa, Związek chemiczny, Związki organiczne, Zwierzęta.