Spis treści
49 kontakty: Akademia Rakowska, Antypapież, Barok, Biblia, Bohdan Baranowski, Bracia polscy, Consilium de Emendanda Ecclesia, Dogmat, Eklezjologia, Filip Neri, Francisco Jiménez de Cisneros, Franciszek Ksawery, Franciszek Salezy, Franco de Franco, Hiszpania, Husytyzm, Ignacy Loyola, Imperium Osmańskie, Indeks ksiąg zakazanych, Iwan Tyszkiewicz, Janusz Tazbir, Jezuici, Kajetan z Thieny, Karol Boromeusz, Katarzyna Weiglowa, Katechizm, Katolicyzm, Kazimierz Łyszczyński, Klasyczny ryt rzymski, Kościół katolicki, Koncyliaryzm, Kontrreformacja w Polsce, Leon X, Marcin Luter, Matatiasz Calahora, Matteo Serafini da Bascio, Paweł IV (papież), Reformacja, Rekatolicyzacja, Sebastian Sternacki, Seminarium duchowne, Sobór laterański V, Sobór trydencki, Stanisław Hozjusz, Status quo (termin), Teatyni, Unam Sanctam, Wojna trzydziestoletnia, Zakon Braci Mniejszych Kapucynów.
Akademia Rakowska
Medal upamiętniający Akademię Rakowską(Akademię Braci Polskich) wybity w 400-lecie miasta Rakowa w 1969Akademia Rakowska (także Szkoła lub Gimnazjum w Rakowie) – założona w 1602 roku szkoła średnia braci polskich, istniejąca w Rakowie do 1638 roku.
Zobaczyć Kontrreformacja i Akademia Rakowska
Antypapież
Antypapież – osoba powołana na tron papieski nieprawnie, za pontyfikatu legalnego papieża lub w czasie, gdy urząd papieski był nieobsadzony.
Zobaczyć Kontrreformacja i Antypapież
Barok
Fara poznańskaAnnibale Carracci, ''Domine, quo vadis'' Kościół Il Gesù w RzymieAndrea Pozzo, ''Apoteoza św. Ignacego'' Bartolomé Esteban Murillo, ''Immaculata'' Pałac w WilanowieBarok (prawdopodobnie z port. barroco – perła o nieregularnym kształcie, z wł.
Zobaczyć Kontrreformacja i Barok
Biblia
Tory w języku hebrajskim LXXVTS 10a (zwój ''Proroków mniejszych'') ok. I wieku p.n.e. Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki Dziesięć Przykazań) Johna Wyclifa (XIV wiek) Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku Biblii Królowej Zofii (1455) Biblii Wujka Biblii gdańskiej Biblia (biblion – zwój papirusu, księga; l.m.
Zobaczyć Kontrreformacja i Biblia
Bohdan Baranowski
Bohdan Baranowski (ur. 1 lipca 1915 w Warszawie, zm. 24 czerwca 1993 w Łodzi) – polski historyk, orientalista, regionalista, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Łódzkiego.
Zobaczyć Kontrreformacja i Bohdan Baranowski
Bracia polscy
Ośrodki braci polskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów około 1573 (zobacz mapę w powiększeniu) Krynicy Faust Socyn Szymon Budny Cieszkowach Kolosach Rakowie Pińczowie Bracia polscy (potocznie zwani również arianami, socynianami, antytrynitarzami) – unitariańska wspólnota religijna, która wyodrębniła się w latach 1562–1563 z polskiego Kościoła reformowanego, stanowiąca najbardziej radykalny odłam reformacji w Polsce, powstały dzięki niektórym teologom ewangelickim (np.
Zobaczyć Kontrreformacja i Bracia polscy
Consilium de Emendanda Ecclesia
Consilium de Emendanda Ecclesia – raport komisji, powołanej w lipcu 1536 roku przez papieża Pawła III do przeanalizowania nadużyć w Kościele katolickim i przedstawienia zaleceń i środków zaradczych.
Zobaczyć Kontrreformacja i Consilium de Emendanda Ecclesia
Dogmat
Demre w Turcji Dogmat (gr. dógma)– termin pochodzący z języka greckiego, posiadający kilka różnych znaczeń, występujących w sferze religijnej, historycznej, politycznej czy filozoficznej,.
Zobaczyć Kontrreformacja i Dogmat
Eklezjologia
Eklezjologia (gr. ekklesia – Kościół, logos – słowo, nauka) – nauka o Kościele, nazywana także teologiąKościoła.
Zobaczyć Kontrreformacja i Eklezjologia
Filip Neri
Filip Neri, także Filip Nereusz lub Neriusz, wł. Filippo Neri (ur. 21 lipca 1515 we Florencji, zm. 26 maja 1595 w Rzymie) – włoski duchowny katolicki, jeden z przywódców kontrreformacji, uznawany przez Kościół katolicki za świętego.
Zobaczyć Kontrreformacja i Filip Neri
Francisco Jiménez de Cisneros
Francisco Jiménez (Ximénes) de Cisneros (ur. 1436 w Torrelaguna (prowincja toledańska), zm. 8 listopada 1517 w Roa) – hiszpański kardynał, arcybiskup Toledo, franciszkanin.
Zobaczyć Kontrreformacja i Francisco Jiménez de Cisneros
Franciszek Ksawery
Zamek Javier Wizja św. Franciszka Ksawerego Św. Franciszek nawraca pogan Pomnik św. Franciszka Ksawerego w Kagoshimie. Niżej stojąjego uczniowie: Bernardo z Kagoshimy i Anjirō ''Śmierć świętego Franciszka Ksawerego'', Francisco Goya, 1771–1774 Mapa podróży Franciszka Ksawerego Franciszek Ksawery, właśc.
Zobaczyć Kontrreformacja i Franciszek Ksawery
Franciszek Salezy
Franciszek Salezy, właściwie François de Sales (ur. 21 sierpnia 1567 w Thorens-Glières, zm. 28 grudnia 1622 w Lyonie) – sabaudzki doktor Kościoła, święty Kościoła katolickiego, biskup Genewy, założyciel zakonu wizytek, autor dzieła Filotea. Wprowadzenie do życia pobożnego.
Zobaczyć Kontrreformacja i Franciszek Salezy
Franco de Franco
Franco de Franco (ur. ok. 1585 w Corulani, zm. 30 czerwca 1611 w Wilnie) – włoski kalwinista, który został w Rzeczypospolitej skazany na śmierć ze względów wyznaniowych.
Zobaczyć Kontrreformacja i Franco de Franco
Hiszpania
Hiszpania, Królestwo Hiszpanii (hiszp. España, Reino de España) – państwo w zachodniej części Europy Południowej, położone głównie na Półwyspie Iberyjskim, obejmujące także Baleary na Morzu Śródziemnym, Wyspy Kanaryjskie na Oceanie Atlantyckim oraz mniejsze wysepki i tereny w północnej Afryce.
Zobaczyć Kontrreformacja i Hiszpania
Husytyzm
Jan Hus – duchowy ojciec husytyzmu Obraz przedstawiający spalenie Jana Husa Replika husyckiego wozu bojowego. Husytyzm – ruch religijny i polityczny zapoczątkowany przez Jana Husa, którego zwolennicy w 1417 ogłosili Cztery artykuły praskie w których domagali się m.in.
Zobaczyć Kontrreformacja i Husytyzm
Ignacy Loyola
Ignacy Loyola, hiszp. Iñigo López de Oñaz y Loyola (ur. przed 23 października 1491 w Loyoli, zm. 31 lipca 1556 w Rzymie) – święty Kościoła katolickiego, duchowny, teolog, prezbiter i założyciel zakonu jezuitów.
Zobaczyć Kontrreformacja i Ignacy Loyola
Imperium Osmańskie
Imperium Osmańskie (trans. Devlet-i ʿAlīye-i ʿOsmānīye, tur. Osmanlı İmparatorluğu lub Osmanlı Devleti) – państwo rządzone przez dynastię Osmanów, istniejące od końca XIII wieku do roku 1922, od 1453 roku ze stolicąw Stambule, u szczytu potęgi w XVI–XVIII wieku obejmujące większość Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i południowo-wschodniej Europy.
Zobaczyć Kontrreformacja i Imperium Osmańskie
Indeks ksiąg zakazanych
Indeks ksiąg zakazanych (lub) – opracowywany i ogłaszany przez Kościół katolicki spis dzieł, których nie wolno było czytać, posiadać i rozpowszechniać bez zezwolenia władz kościelnych.
Zobaczyć Kontrreformacja i Indeks ksiąg zakazanych
Iwan Tyszkiewicz
Iwan Tyszkiewicz (także: Iwan Tyszkowic, Jan Tyszkiewicz, Jan Tyskiewicz, Jan Tyszkowicz) (zm. 1611) – członek wspólnoty braci polskich z Bielska PodlaskiegoFrank Schulman, This day in Unitarian Universalist history: a treasury of anniversaries and milestones from 600 years of religious tradition, en Unitarian Universalist Association of Congregations, 2004,,.
Zobaczyć Kontrreformacja i Iwan Tyszkiewicz
Janusz Tazbir
Nagrobek Janusza Tazbira. (autor: arch. Tomasz Skorupa) Janusz Tazbir (ur. 5 sierpnia 1927 w Kałuszynie, zm. 3 maja 2016 w Warszawie) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych, badacz dziejów kultury staropolskiej oraz reformacji i kontrreformacji w Polsce, członek Polskiej Akademii Nauk.
Zobaczyć Kontrreformacja i Janusz Tazbir
Jezuici
Ignacy Loyola Franciszek Ksawery Robert Bellarmin Matteo Ricci Athanasius Kircher Ruđer Josip Bošković Towarzystwo Jezusowe, SJ (łac. Societas Jesu), jezuici – męski papieski zakon apostolski założony przez Ignacego Loyolę.
Zobaczyć Kontrreformacja i Jezuici
Kajetan z Thieny
Kajetan z Thieny (ur. 1480 w Vicenzy, zm. 7 sierpnia 1547 w Neapolu) – włoski duchowny katolicki, założyciel i członek zakonu teatynów (kleryków regularnych), święty katolicki.
Zobaczyć Kontrreformacja i Kajetan z Thieny
Karol Boromeusz
Karol Boromeusz wznosi krzyże u bram Mediolanu. Karol Boromeusz (ur. 2 października 1538, zm. 3 listopada 1584 w Mediolanie) – włoski kardynał, arcybiskup Mediolanu (1560–1584), święty Kościoła katolickiego, franciszkański tercjarz.
Zobaczyć Kontrreformacja i Karol Boromeusz
Katarzyna Weiglowa
Katarzyna Weiglowa (Wajglowa) (ur. ok. 1460, zm. 19 kwietnia 1539 w Krakowie) – spalona na stosie w Krakowie pod zarzutem apostazji po tym, jak prawdopodobnie przeszła na judaizm lub na judaizujący unitarianizm i nie chciała uznać, że Jezus Chrystus jest Synem Bożym.
Zobaczyć Kontrreformacja i Katarzyna Weiglowa
Katechizm
Katechizm (katēchētikós – nauczanie) – dokument wykładający doktrynę wyznania religijnego, zwłaszcza chrześcijańskiego; podstawa katechezy.
Zobaczyć Kontrreformacja i Katechizm
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Zobaczyć Kontrreformacja i Katolicyzm
Kazimierz Łyszczyński
Kazimierz Łyszczyński herbu własnego (ur. 4 marca 1634 w Łyszczycach, zm. 30 marca 1689 w Warszawie) – starolitewsk i polski urzędnik państwowy, polityk, żołnierz i filozof amator, a przejściowo też duchowny katolicki z zakonu jezuitów; poseł na Sejm walny I Rzeczypospolitej.
Zobaczyć Kontrreformacja i Kazimierz Łyszczyński
Klasyczny ryt rzymski
Klasyczny ryt rzymski (pot. msza trydencka, daw. nadzwyczajna forma rytu rzymskiego) – w Kościele katolickim porządek celebrowania mszy obrządku łacińskiego, promulgowany w 1570 przez Piusa V po soborze trydenckim konstytucjąapostolskąQuo primum.
Zobaczyć Kontrreformacja i Klasyczny ryt rzymski
Kościół katolicki
Bazylika św. Piotra w Watykanie Leonarda da Vinci Św. Paweł Kościół katolicki, Kościół powszechny (katholikos, powszechny) – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu.
Zobaczyć Kontrreformacja i Kościół katolicki
Koncyliaryzm
Koncyliaryzm (z łac. consilium „rada, narada, sobór”) – w XIV i XV wieku doktryna w katolicyzmie, twierdząca, że sobory powszechne sąnajwyższąwładząKościoła, mającąnawet władzę sędziowskąnad papieżem.
Zobaczyć Kontrreformacja i Koncyliaryzm
Kontrreformacja w Polsce
Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1573 Sytuacja wyznaniowa w I Rzeczypospolitej 1750 Duchowieństwo polskie 1588–1632 Pisma Świętego na język polski kardynał Stanisław Hozjusz, przywódca obozu polskiej kontrreformacji Zygmunta II Augusta od idei utworzenia w Polsce kościoła narodowego Akademii Wileńskiej, będącej ośrodkiem kontrreformacji Quincunx'' z 1564 Kontrreformacja w Polsce – działania podjęte przez Kościół rzymskokatolicki w I Rzeczypospolitej i poparte przez polskich monarchów, w reakcji na wystąpienie reformacji na ziemiach polskich.
Zobaczyć Kontrreformacja i Kontrreformacja w Polsce
Leon X
Leon X (właśc. Giovanni di Lorenzo de’ Medici, pol. Jan Medyceusz; ur. 11 grudnia 1475 we Florencji, zm. 1 grudnia 1521 w Rzymie) – papież w okresie od 11 marca 1513 do 1 grudnia 1521.
Zobaczyć Kontrreformacja i Leon X
Marcin Luter
Marcin Luter (ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) – niemiecki duchowny chrześcijański i tłumacz, doktor teologii.
Zobaczyć Kontrreformacja i Marcin Luter
Matatiasz Calahora
Matatiasz Calahora (Kalahora, Caliora, Califari) (zm. 1663) – lekarz i aptekarz krakowski, wnuk dr.
Zobaczyć Kontrreformacja i Matatiasz Calahora
Matteo Serafini da Bascio
Matteo Serafini da Bascio (ur. ok. 1495 w Bascio, zm. 6 sierpnia 1552 w Wenecji) – włoski mnich, założyciel zakonu kapucynów.
Zobaczyć Kontrreformacja i Matteo Serafini da Bascio
Paweł IV (papież)
Paweł IV (właśc. Giovanni Pietro Carafa CRT; ur. 28 czerwca 1476 w Capriglia Irpina, zm. 18 sierpnia 1559 w Rzymie) – papież w okresie od 23 maja 1555 do 18 sierpnia 1559.
Zobaczyć Kontrreformacja i Paweł IV (papież)
Reformacja
kościoła zamkowego w Wittenberdze. bulli papieskiej. Przedstawiciele reformacji przy wspólnym stole, anonimowa rycina z XVII wieku. Jan Łaski, na Zachodzie znany jako Johannes a Lasco, był jedynym przedstawicielem polskiej reformacji, który zyskał europejski rozgłos. Reformacja – ruch religijno-polityczno-społeczny zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku, mający na celu odnowę chrześcijaństwa.
Zobaczyć Kontrreformacja i Reformacja
Rekatolicyzacja
Rekatolicyzacja, rekatolizacja – ruch religijno-społeczny podejmowany w celu ponownego wprowadzanie wyznania katolickiego wśród społeczności innowierczej na terenach, gdzie wcześniej obowiązywał katolicyzm.
Zobaczyć Kontrreformacja i Rekatolicyzacja
Sebastian Sternacki
Sebastian Sternacki, pseud.
Zobaczyć Kontrreformacja i Sebastian Sternacki
Seminarium duchowne
diecezji toruńskiej Seminarium duchowne – w Kościołach chrześcijańskich, w katolicyzmie, prawosławiu, a także protestantyzmie, instytucja przygotowująca przyszłych prezbiterów, poprzez wprowadzanie w duchowość chrześcijańskąi prezbiteratu, studia teologiczne oraz kształcenie umiejętności duszpasterskich.
Zobaczyć Kontrreformacja i Seminarium duchowne
Sobór laterański V
Sobór laterański V – sobór powszechny Kościoła katolickiego, który obradował w latach 1512-1517.
Zobaczyć Kontrreformacja i Sobór laterański V
Sobór trydencki
Sobór trydencki – sobór powszechny Kościoła katolickiego, który odbył się w Trydencie, mieście w północnych Włoszech w latach 1545–1563.
Zobaczyć Kontrreformacja i Sobór trydencki
Stanisław Hozjusz
Stanisław Hozjusz herbu Hozyusz, (ur. 5 maja 1504 w Krakowie, zm. 5 sierpnia 1579 w Capranice) – polski humanista, poeta, sekretarz królewski Zygmunta I Starego od 1538 roku, sekretarz wielki koronny od 1543 roku, dyplomata, biskup chełmiński i warmiński, kardynał, teolog-polemista, jeden z czołowych przywódców polskiej i europejskiej kontrreformacji, przedstawiciel dyplomatyczny Rzeczypospolitej w Państwie Kościelnym w 1569 roku oraz Sługa Boży Kościoła katolickiego.
Zobaczyć Kontrreformacja i Stanisław Hozjusz
Status quo (termin)
Status quo (łac.) – termin prawniczy oznaczający obecny, niezmieniony stan rzeczy.
Zobaczyć Kontrreformacja i Status quo (termin)
Teatyni
św. Kajetan z Thieny Zakon Kleryków Regularnych (Teatynów), (łac. Ordo Clericorum Regularium vulgo Theatinorum) – zakon katolicki, założony w 1524 w Rzymie, przez św. Kajetana i Jana Piotra Caraffę, biskupa Chieti (łac. Teate lub Theate – skąd popularna nazwa zakonu - Teatyni), późniejszego papieża Pawła IV, który został pierwszym generałem zakonu.
Zobaczyć Kontrreformacja i Teatyni
Unam Sanctam
Unam Sanctam (chodzi o Kościół rzymski) – bulla papieża Bonifacego VIII z 18 listopada 1302 roku.
Zobaczyć Kontrreformacja i Unam Sanctam
Wojna trzydziestoletnia
Defenestracja praska Mapa działań wojny trzydziestoletniej Oblężenie Budziszyna w 1620 Fryderyk V Wittelsbach Gábor Bethlen Albrecht von Wallenstein Gustaw II Adolf Ernst von Mansfeld Pappenheima Pokój westfalski Rzeszy na skutek wojny Wojna trzydziestoletnia – europejski konflikt trwający od 23 maja 1618 do 24 października 1648 pomiędzy protestanckimi państwami Świętego Cesarstwa Rzymskiego (I Rzeszy) wspieranymi przez inne państwa europejskie (takie jak Szwecja, Dania, Republika Zjednoczonych Prowincji, Francja), a katolickądynastiąHabsburgów.
Zobaczyć Kontrreformacja i Wojna trzydziestoletnia
Zakon Braci Mniejszych Kapucynów
Zakon Braci Mniejszych Kapucynów (kapucyni) – katolicka wspólnota zakonna z grupy zakonów żebrzących, z rodziny franciszkańskiej, wyodrębniona ze wspólnoty zakonnej stworzonej przez św. Franciszka z Asyżu w 1209 roku.
Zobaczyć Kontrreformacja i Zakon Braci Mniejszych Kapucynów
Znany jako Reforma katolicka, Reformacja katolicka.