Spis treści
413 kontakty: Adam Mickiewicz, Adwentyzm, Afrochrześcijaństwo, Agamy (hinduizm), Agnostycyzm, Ahinsa, Ahl-e hakk, Ahmadijja, Ajjawali, Alawizm, Aleksander Świętochowski, Alewici, Allah, Amaterasu, Amisze, Anabaptyzm, Ananda Coomaraswamy, Anatole France, Andrzej Frycz Modrzewski, Anglikanizm, Animizm, Anthony Storr, Antropocentryzm, Antropologia fizyczna, Antropomorfizacja, Apostolski Kościół Ormiański, Archetyp (psychologia), Arianizm, Armia Zbawienia, Arthur Schopenhauer, Aryman, Śastra, Śiwa, Świadkowie Jehowy, Świętość, Świecki Ruch Misyjny „Epifania”, Ateizm, Augustyn z Hippony, Awesta, Azalityzm, Łotysze, Ásatrú, Żydzi mesjanistyczni, Émile Durkheim, Babizm, Badacze Pisma Świętego, Baha Allah, Bahaizm, Baptyzm, Baruch Spinoza, ... Rozwiń indeks (363 jeszcze) »
Adam Mickiewicz
Adam Bernard Mickiewicz (ur. w Zaosiu lub Nowogródku, zm. 26 listopada 1855 w Stambule) – polski poeta, działacz polityczny, publicysta, tłumacz, filozof, działacz religijny, mistyk, organizator i dowódca wojskowy, nauczyciel akademicki.
Zobaczyć Religia i Adam Mickiewicz
Adwentyzm
Adwentyzm (z: „przyjście”) – Kościoły i inne wspólnoty chrześcijańskie wywodzące się lub nawiązujące do XIX-wiecznego amerykańskiego przebudzenia eschatologiczno-mesjanistycznego w łonie ewangelikalizmu, któremu przewodził William Miller.
Zobaczyć Religia i Adwentyzm
Afrochrześcijaństwo
Afrochrześcijaństwo (Kościoły afrochrześcijańskie) – ruchy religijne powstałe w Czarnej Afryce w wyniku oderwania się od misyjnych Kościołów chrześcijańskich (zarówno katolickich, jak i protestanckich).
Zobaczyć Religia i Afrochrześcijaństwo
Agamy (hinduizm)
Agama (dewanagari आगम, trl. Āgama – „schodzenie”, „tradycja”) – hinduistyczne teksty poruszające zagadnienia rytuału świątynnego i filozofii.
Zobaczyć Religia i Agamy (hinduizm)
Agnostycyzm
Thomas Henry Huxley, twórca terminu ''agnostycyzm'' Agnostycyzm (α- a-, bez + γνώσις gnōsis, wiedzy; od gnostycyzmu) – pogląd filozoficzny, według którego obecnie niemożliwe jest całkowite poznanie rzeczywistości.
Zobaczyć Religia i Agnostycyzm
Ahinsa
Ahinsa (dewanagari अहिंसा trl. ahisā – „niekrzywdzenie”, „niestosowanie przemocy”; chiń. 不害 buhai; kor. salsaeng kye; jap. setsujō kai) – zasada moralna obecna w hinduizmie, buddyzmie, a przede wszystkim w dżinizmie, która nakazuje poszanowanie wszelkiego życia, zaleca niezabijanie i niezadawanie obrażeń cielesnych żadnym istotom żywym – ludziom, zwierzętom, a w dżinizmie także roślinom i Ziemi.
Zobaczyć Religia i Ahinsa
Ahl-e hakk
Ahl-e hakk (kurd. یارسان, Yarsan; per. اهل حق Ahl-e haqq, ludzie prawdy), zwani też Ali Ilahi (علي إلاه `Alī ilāhi, arab.: Ali jest bogiem), zwana także jarsanizmem – religia z pogranicza islamu, uznająca Alego ibn Abi Taliba, zięcia Mahometa, za inkarnację Boga.
Zobaczyć Religia i Ahl-e hakk
Ahmadijja
Liwa-e-Ahmadijja, Flaga Ahmadiji Mirza Ghulam Ahmad Ahmadijja (trans. ʾaḥmadiyya, także: ahmadija) – ruch reformatorski w islamie założony przez muzułmanina Mirzę Ghulama Ahmada z Qadian (1839–1908) (Pendżab), który ogłosił się (zgodnie z objawieniami otrzymywanymi od 1865 roku) mahdim i powtórnie przybyłym Jezusem, później zaś także inkarnacjąKryszny.
Zobaczyć Religia i Ahmadijja
Ajjawali
Symbol ruchu Ayyavazhi Ajjawali (trl. ayyāvaḻi, ajjavazhi, dosł.: „droga ojca”, droga mistrza) – ruch religijny w łonie hinduizmu, popularny zwłaszcza w indyjskim stanie Tamil Nadu.
Zobaczyć Religia i Ajjawali
Alawizm
Alawita w tradycyjnym stroju, XIX w. Alawizm (alawijja), nusajryzm (nusajrijja, nasirijja), także ansaryzm (ansarijja), namiryzm (namirijja) – synkretyczny prąd religijny wyrosły na gruncie wczesnego szyizmu, którego centralnąideąjest deifikacja Alego.
Zobaczyć Religia i Alawizm
Aleksander Świętochowski
Kazimierza Mordasewicza, 1908 Aleksander Świętochowski, ps. „Władysław Okoński”, „Poseł Prawdy”, „O.Remus”, „Oremus”, „Liber”, „Gezyasz”, „Nauczyciel” i in.
Zobaczyć Religia i Aleksander Świętochowski
Alewici
alawitów. Alewici – wyznanie monoteistyczne wyrosłe z islamu szyickiego, czasem uważane za jego odłam.
Zobaczyć Religia i Alewici
Allah
Turcji. Allah (Allāh, wym.) – w języku arabskim słowo oznaczające abrahamicznego Boga.
Zobaczyć Religia i Allah
Amaterasu
Amaterasu opuszcza jaskinię, – japońska bogini słońca, narodzona z lewego oka boga Izanagiego i wyznaczona przez niego do panowania na Wysokiej Równinie Niebios (tłum. również: Równina Wysokich Niebios, jap. Takama-ga-hara), główne bóstwo shintō.
Zobaczyć Religia i Amaterasu
Amisze
Amisze – chrześcijańska wspólnota protestancka wywodząca się ze Szwajcarii, konserwatywny odłam anabaptystów.
Zobaczyć Religia i Amisze
Anabaptyzm
Thomas Müntzer – jeden z założycieli anabaptyzmu Anabaptyzm (z gr. anabaptizein – „na nowo chrzcić”), nowochrzczeńcy – radykalny nurt w reformacji XVI w. Anabaptyści byli zróżnicowanym ruchem.
Zobaczyć Religia i Anabaptyzm
Ananda Coomaraswamy
Ananda Kentish Coomaraswamy (tamil. ஆனந்த குமாரசுவாமி, ur. 22 sierpnia 1877 w Colombo, Sri Lanka; zm. 9 września 1947 w Needham, Massachusetts) – profesor historii sztuki, filozof.
Zobaczyć Religia i Ananda Coomaraswamy
Anatole France
Anatole France, właśc.
Zobaczyć Religia i Anatole France
Andrzej Frycz Modrzewski
Zygmunta Augusta Zygmunta Augusta Andrzej Frycz Modrzewski, właśc.
Zobaczyć Religia i Andrzej Frycz Modrzewski
Anglikanizm
Anglikanizm – jedna z gałęzi chrześcijaństwa, która powstała w Anglii w XVI wieku.
Zobaczyć Religia i Anglikanizm
Animizm
Szaman Urarina, 1988 Animizm („oddech, dusza, życie”) – pogląd, zgodnie z którym istoty nie-ludzkie takie jak zwierzęta (niebędące ludźmi), rośliny czy przedmioty nieożywione, posiadająduszę.
Zobaczyć Religia i Animizm
Anthony Storr
Anthony Storr (ur. 18 maja 1920 w Londynie, zm. 17 marca 2001 w Oxfordzie) – angielski psychiatra, psychoanalityk, pisarz.
Zobaczyć Religia i Anthony Storr
Antropocentryzm
Antropocentryzm (z gr. anthropos – człowiek i gr. kentron – środek koła) – pogląd filozoficzny i religijny, według którego człowiek stanowi centrum i cel Wszechświata.
Zobaczyć Religia i Antropocentryzm
Antropologia fizyczna
Porównanie czaszek człowieka, szympansa, orangutana i makaka Antropologia fizyczna – dział antropologii zajmujący się zmiennościącech anatomicznych i fizjologicznych człowieka w czasie i przestrzeni.
Zobaczyć Religia i Antropologia fizyczna
Antropomorfizacja
Antropomorfizacja lub antropomorfizm – zabieg językowy, polegający na nadawaniu niebędącym ludźmi przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itp.
Zobaczyć Religia i Antropomorfizacja
Apostolski Kościół Ormiański
Apostolski Kościół Ormiański (Święty Apostolski Kościół Ormiański, orm. Հայ Արաքելական Եկեղեցի) – przedchalcedoński Kościół wschodni działający wśród Ormian – pierwotnie w Armenii i na Bliskim Wschodzie, obecnie również wśród diaspory ormiańskiej na całym świecie.
Zobaczyć Religia i Apostolski Kościół Ormiański
Archetyp (psychologia)
Archetyp (z gr. arche – "początek", typos – "typ") – pierwotny wzorzec (pierwowzór) postaci, zdarzenia, motywu, symbolu lub schematu, głęboko zakorzeniony w kulturze przez człowieka.
Zobaczyć Religia i Archetyp (psychologia)
Arianizm
Jana Chrzciciela. katolików (Cesarstwo Bizantyńskie) w 495 r. Arianizm – doktryna teologiczna Ariusza (zm. 336), prezbitera Kościoła w Aleksandrii w Egipcie, odrzucająca dogmat Trójcy Świętej i wpisująca się w nurt antytrynitaryzmu, powstała w kontekście sporów o rozumienie chrześcijańskiego monoteizmu.
Zobaczyć Religia i Arianizm
Armia Zbawienia
Flaga Armii Zbawienia Międzynarodowa Kwatera Główna Armii Zbawienia w Londynie '''The William Booth Memorial Training College''', Denmark Hill, Londyn: College Szkoleniowy dla Oficerów Armii Zbawienia w Wielkiej Brytanii Oxfordu Japonii Armia Zbawienia (ang.
Zobaczyć Religia i Armia Zbawienia
Arthur Schopenhauer
Arthur Schopenhauer (ur. 22 lutego 1788 w Gdańsku, zm. 21 września 1860 we Frankfurcie nad Menem) – filozof niemiecki, przedstawiciel pesymizmu w filozofii.
Zobaczyć Religia i Arthur Schopenhauer
Aryman
Płaskorzeźba z pałacu Achemenidów w Persepolis przedstawiająca walkę króla z lwem symbolizującym Arymana V w. p.n.e. Aryman – Drudż, Aryman lub Ahriman (od staroperskiego, awestyjskiego Angra Mainju – Zły Duch, średnioperskie: Ahriman), także aw.
Zobaczyć Religia i Aryman
Śastra
Śastra (trl. शास्त्र śāstra, trl. śastra, ang. Shastra, sanskryt nauka, księga, pismo) – tekst który objaśnia i rozwija jakiś temat.
Zobaczyć Religia i Śastra
Śiwa
Śiwa (sanskr. शिव „łaskawy, przychylny”) – jeden z najistotniejszych dewów w hinduizmie.
Zobaczyć Religia i Śiwa
Świadkowie Jehowy
głoszenia nauk biblijnych – głównie ''od domu do domu'' (na zdjęciu w Portugalii) Świadkowie Jehowy, pełna nazwa Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy – restoracjonistyczny związek wyznaniowy, głoszący, że jedynym Bogiem jest Jehowa (Jahwe), oraz o zbliżającym się objęciu władzy nad światem przez Królestwo Boże, które zaprowadzi na całej ziemi rajskie warunki życia wiecznego.
Zobaczyć Religia i Świadkowie Jehowy
Świętość
Świętość ((qodesz) – od (qadosz – święty), (hágios) – stan konsekracji, w sensie oddzielenia od, czyli od powszedniego świata. Świętość oznacza oddzielenie od (kogoś lub czegoś) dla (kogoś lub czegoś). Jest także rozumiana jako czystość – moralna bądź duchowa nieskazitelność.
Zobaczyć Religia i Świętość
Świecki Ruch Misyjny „Epifania”
Świecki Ruch Misyjny „Epifania” – działająca w Polsce część międzynarodowego ruchu religijnego o nazwie Laymen’s Home Missionary Movement (dosł. Domowy Ruch Misjonarski Osób Świeckich) założonego przez Paula S.L. Johnsona (1873–1950).
Zobaczyć Religia i Świecki Ruch Misyjny „Epifania”
Ateizm
Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.
Zobaczyć Religia i Ateizm
Augustyn z Hippony
Philippe’a de Champaigne Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego i Cerkwi PrawosławnejPor.
Zobaczyć Religia i Augustyn z Hippony
Awesta
Jasna 28.1 (Bodleian MS J2) Awesta, st.-pers.
Zobaczyć Religia i Awesta
Azalityzm
Azalityzm (nazwa własna: Bayani) – ruch religijny w łonie babizmu (zwany również babizmem, bądź azalityzmem-babizmem) powstały na gruncie sporu o sukcesję po założycielu, skupiony wokół Mirzy Yahya Nuri (Subh-i-Azal, co po persku znaczy Poranek Wieczności) (1831–1912).
Zobaczyć Religia i Azalityzm
Łotysze
Łotysze (łot. latvieši) – naród bałtycki, stanowiący większość (około 62%) ludności Łotwy posługujący się językiem łotewskim.
Zobaczyć Religia i Łotysze
Ásatrú
Ásatrú – nurt w obrębie rodzimowierstwa germańskiego, oparty na wierzeniach zawartych w mitologii nordyckiej, której świat bogów reprezentujądwie dynastie Asów i Vanów.
Zobaczyć Religia i Ásatrú
Żydzi mesjanistyczni
Synagoga Mesjanistyczna w Dallas Żydzi mesjanistyczni (pełna nazwa: żydzi mesjanistyczni, synowie Nowego Przymierza) (יהודי משיחי; jehudim meszichijim יהודים משיחיים, b’nej B’rit Hadasza בני ברית חדשה) – współczesny ruch religijny, łączący judaizm i chrześcijaństwo, wiarę, że Jezus jest Mesjaszem – z wiernościąwobec podstawowych form judaizmu i żydowskiej tradycji.
Zobaczyć Religia i Żydzi mesjanistyczni
Émile Durkheim
Émile Durkheim (wym. fr.; ur. 15 kwietnia 1858, zm. 15 listopada 1917) – francuski filozof, socjolog i pedagog.
Zobaczyć Religia i Émile Durkheim
Babizm
Babizm (Bâbihâ) – ruch religijny wywodzący się z islamu, powstały ok.
Zobaczyć Religia i Babizm
Badacze Pisma Świętego
Charles Taze Russell Badacze Pisma Świętego – restoracjonistyczny nurt religijny czerpiący z tradycji unitarianizmu, millenaryzmu i adwentyzmu, którego początki sięgająpierwszej klasy biblijnej założonej w 1870 roku w Allegheny w stanie Pensylwania.
Zobaczyć Religia i Badacze Pisma Świętego
Baha Allah
Świątynia Baha Allaha i miejsce jego spoczynku, Bahji, Izrael Baha Allah, Bahaullah (Bahāʾ Allāh, „Chwała Boża”, ur. 12 listopada 1817, zm. 29 maja 1892), urodzony jako Mirza Husajn Nuri – założyciel bahaizmu.
Zobaczyć Religia i Baha Allah
Bahaizm
Mauzoleum Baba w Hajfie, obok mauzoleum Baha’u’llaha, jedno z dwóch najważniejszych miejsc świętych dla bahaitów Bahaizm, bahá'í – religia monoteistyczna założona w Persji w XIX wieku przez Bahá'u'lláha, podkreślająca duchowąjedność całej ludzkości.
Zobaczyć Religia i Bahaizm
Baptyzm
Baptyzm (z gr. baptídzein „zanurzać; chrzcić” od báptein „zanurzać”) – nurt chrześcijaństwa należący do protestantyzmu, akcentujący indywidualizm w relacji do Boga, nadrzędnąrolę Pisma Świętego jako autorytetu w sprawach wiary i życia chrześcijanina oraz ograniczający praktykę chrztu do osób świadomych tego aktuE.A.
Zobaczyć Religia i Baptyzm
Baruch Spinoza
łac. ''Terra hic Benedicti de Spinoza in Ecclesia Nova olim sepulti ossa tegit'' Baruch Spinoza, Benedictus Despinoza, Benedictus d’Espinoza (ur. 24 listopada 1632 w Amsterdamie, zm. 21 lutego 1677 w Hadze) – filozof niderlandzki pochodzenia portugalsko-żydowskiego, konkretniej sefardyjskiego; z zawodu rzemieślnik optyczny.
Zobaczyć Religia i Baruch Spinoza
Bóg
Bóg stwarzający świat'', Muzeum Brytyjskie tetragram JHWH nad obrazem Jezusa Kopia obok Wawelu. Kraków Kaligrafia słowa Allah antyczny Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie (jednej bądź wielu) uznaje większość religii.
Zobaczyć Religia i Bóg
Bóg Ojciec
Mount Vernon, Ohio, Stany Zjednoczone – witraż ''Pater'' odnoszący się do Boga Ojca w kościele pw. św. Wincentego à Paulo Bóg Ojciec, Pan Bóg (łac. Deus Pater) – jedna z Trzech Osób Boskich, czczona (łac. Latriae cultus) przez większość wyznań chrześcijańskich.
Zobaczyć Religia i Bóg Ojciec
Bektaszijja
Bektaszijja (albo bektaszyci) – suficki tarikat, powstały w XIII wieku na terenie Anatolii, łączący wiele różnorodnych tradycji religijnych (synkretyzm religijny).
Zobaczyć Religia i Bektaszijja
Bertrand Russell
Bertrand Russell w roku 1893 Bertrand Russell w roku 1907 Bertrand Arthur William Russell, 3.
Zobaczyć Religia i Bertrand Russell
Bezpopowcy
Modlitwy Jezusowej Bezpopowcy – jeden z dwóch głównych odłamów ruchu staroobrzędowego (obok popowców), powstały w końcu XVII w. Specyficznącechąbezpopowców jest wiara w panowanie Antychrysta na ziemi, co powoduje w ich ocenie nieważność sakramentów sprawowanych przez jakikolwiek chrześcijański związek wyznaniowy.
Zobaczyć Religia i Bezpopowcy
Biblia
Tory w języku hebrajskim LXXVTS 10a (zwój ''Proroków mniejszych'') ok. I wieku p.n.e. Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki Dziesięć Przykazań) Johna Wyclifa (XIV wiek) Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku Biblii Królowej Zofii (1455) Biblii Wujka Biblii gdańskiej Biblia (biblion – zwój papirusu, księga; l.m.
Zobaczyć Religia i Biblia
Bogini Matka
Izyda karmiąca Horusa Bogini Matka, Wielka Bogini, Wielka Macierz, Matka Ziemia, Królowa Niebios, Magna Mater – w wierzeniach wielu kultur główne (lub jedno z główniejszych) bóstwo w panteonie.
Zobaczyć Religia i Bogini Matka
Bohdan Chwedeńczuk
Bohdan Chwedeńczuk (ur. w 1938 roku w Warszawie) – filozof, tłumacz i publicysta, uczeń filozofów wywodzących się ze szkoły lwowsko-warszawskiej.
Zobaczyć Religia i Bohdan Chwedeńczuk
Bohrowie
Bohrowie (Bohra, Vohra, Musta'ilici) – jedna z dwu głównych – obok chodżów – gałęzi ismailityzmu.
Zobaczyć Religia i Bohrowie
Bracia morawscy
''Kurze Nachricht...'' - wyznanie wiary braci morawskich z 1762 Łodzi Bracia morawscy, Ewangelicka Jednota Braterska, herrnhuci – ewangelicka wspólnota kościelna ukształtowana w XVIII wieku w Niemczech, nawiązująca do doktryny i tradycji braci czeskich.
Zobaczyć Religia i Bracia morawscy
Bracia plymuccy
Bracia plymuccy (ang. Plymouth Brethren) – zgromadzenie reprezentujące ewangelikalnąformę pobożności w nurcie protestantyzmu.
Zobaczyć Religia i Bracia plymuccy
Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X
Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X (łac. Fraternitas Sacerdotalis Sancti Pii X, FSSPX, SSPX, pot. lefebryści lub lefebvryści, rzadko piusowcy) – katolickie stowarzyszenie życia apostolskiego o nieuregulowanym statusie kanonicznym, lecz z personalnąjurysdykcjąpapieską, której udzielił papież Franciszek.
Zobaczyć Religia i Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X
Brahmasutry
Brahmasutry lub Wedantasutry – starożytny hinduski traktat filozoficzny pochodzący z I bądź IV w. przed Chr.
Zobaczyć Religia i Brahmasutry
Bronisław Malinowski (antropolog)
Bronisław Kasper Malinowski (ur. 7 kwietnia 1884 w Krakowie, zm. 16 maja 1942 w New Haven) – polski antropolog społeczny i ekonomiczny, podróżnik, a także filozof, etnolog, religioznawca i socjolog.
Zobaczyć Religia i Bronisław Malinowski (antropolog)
Budda Siakjamuni
Ilustracja Buddy z XIX wieku Budda Siakjamuni (żył w latach prawdopodobnie 563–483 p.n.e.Daty życia Buddy sąobiektem kontrowersji. Zobacz: era buddyjska.), właściwie Siddhartha Gautama z rodu Śakjów – indyjski książę, filozof i reformator religijny, twórca buddyzmu.
Zobaczyć Religia i Budda Siakjamuni
Buddyzm
„Koło Dharmy” – najczęściej spotykany buddyjski symbol. Flaga buddyjska Buddyzm (inna nazwa to: sanskr. Buddha Dharma; pāli. Buddha Dhamma lub Buddha Sasana – „Nauka Przebudzonego”) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, którego założycielem i twórcąjego podstawowych założeń był żyjący od około 560 do 480 roku p.n.e.
Zobaczyć Religia i Buddyzm
Buddyzm tybetański
Wylie: mkhas grub dge legs dpal bzang po; 1385–1438). Od słowa lama pochodzi określenie buddyzmu tybetańskiego jako lamaizmu Buddyzm tybetański (tyb.: བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན།, Wylie: bod brgyud nang bstan; określany też jako lamaizm, choć nazwa ta bywa odbierana jako pejoratywna i jest merytorycznie niesłuszna) – odmiana buddyzmu, która jest głównąreligiąTybetu i jego regionów sąsiadujących (np.
Zobaczyć Religia i Buddyzm tybetański
Carl Gustav Jung
Carl Gustav Jung (ur. 26 lipca 1875 w Kesswil, zm. 6 czerwca 1961 w Küsnacht) – szwajcarski psychiatra, psycholog, naukowiec, artysta malarz.
Zobaczyć Religia i Carl Gustav Jung
Ceremonia
Ceremonia – pojęcie z obszaru nauk o kulturze związany z takimi pojęciami, jak rytuał i obrzęd.
Zobaczyć Religia i Ceremonia
Cerkiew prawosławna
Cerkiew Chrystusa Pantokratora w Nesebyrze (Bułgaria) z XIV w. Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Sasinach Helsinkach (Finlandia) Cerkiew prawosławna, Kościół prawosławny – trzecia co do wielkości chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, zrzeszająca ponad 200 milionów chrześcijan, głosząca zasady wiary i życia określane mianem prawosławia.
Zobaczyć Religia i Cerkiew prawosławna
Chan (buddyzm)
Chan (chiń. 禪 pinyin: chán; sans. ध्यान dhyāna; kor. sŏn (선), sŏn chong (선종); jap. zen (禅), zen shū (禅宗); wiet. thiền, thiền tông) – jedna z najważniejszych szkół chińskiego buddyzmu, założona w VI wieku przez Bodhidharmę.
Zobaczyć Religia i Chan (buddyzm)
Charydżyzm
Charydżyzm (chawāridż) – najmniejszy z trzech głównych nurtów islamu (obok sunnizmu i szyizmu).
Zobaczyć Religia i Charydżyzm
Chasydyzm
Bracławski chasyd w Jerozolimie w czasie modlitwy Chasydyzm (chasidut, dosł. „pobożność, bogobojność”), chasydzi (chasid, l.mn. chasidim) – ruch religijny lub pobożnościowy o charakterze mistycznym, powstały w łonie judaizmu.
Zobaczyć Religia i Chasydyzm
Chodżowie
Chodżowie – aga chanowie pochodzenia indyjskiego, a także potomkowie indyjskich aga chanów, którzy przyjęli inne formy islamu.
Zobaczyć Religia i Chodżowie
Christopher Hitchens
Christopher Eric Hitchens (ur. 13 kwietnia 1949 w Portsmouth w Wielkiej Brytanii, zm. 15 grudnia 2011 w Houston) – amerykańsko-brytyjski pisarz, dziennikarz i krytyk literacki.
Zobaczyć Religia i Christopher Hitchens
Chrystadelfianie
Zbór chrystadelfiański w Bath, Anglii Chrystadelfianie, Bracia w Chrystusie – mały odłam unitarianizmu.
Zobaczyć Religia i Chrystadelfianie
Chrześcijaństwo
Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.
Zobaczyć Religia i Chrześcijaństwo
Claude Lévi-Strauss
Claude Lévi-Strauss (ur. 28 listopada 1908 w Brukseli, zm. 30 października 2009 w Paryżu) – francuski antropolog.
Zobaczyć Religia i Claude Lévi-Strauss
Clifford Geertz
Clifford James Geertz (ur. 23 sierpnia 1926 w San Francisco, zm. 30 października 2006 w Filadelfii) – amerykański antropolog kultury.
Zobaczyć Religia i Clifford Geertz
Cyceron
Marek Tulliusz Cyceron, inaczej Marek Tulliusz CyceroNiekiedy w literaturze polskiej można również spotkać formy Ciceron lub Cicero.
Zobaczyć Religia i Cyceron
Czarni Muzułmanie
Czarni Muzułmanie (ang. Black Muslims) lub Czarny Islam (ang. Black Muslim) – grupa ruchów religijnych i społecznych założonych w XX wieku w afrykańskiej diasporze (gł. USA), luźno oparta na zasadach islamu.
Zobaczyć Religia i Czarni Muzułmanie
Czondoizm
Czondoizm lub czundoizm (Niebiańska Droga) – synkretyczna religia koreańska, łącząca w sobie elementy taoizmu, konfucjanizmu, buddyzmu i chrześcijaństwa.
Zobaczyć Religia i Czondoizm
Cztery Szlachetne Prawdy
Cztery Szlachetne Prawdy (pāli. cattari arya sacchani; sanskr. catvari arya satyani) – to podstawa nauk buddyzmu.
Zobaczyć Religia i Cztery Szlachetne Prawdy
Dao
Dao – podstawowe pojęcie filozofii chińskiej, kluczowe dla taoizmu, ale używane również przez inne kierunki, m.in.
Zobaczyć Religia i Dao
Daodejing
Daodejing (wym.), pełna nazwa Laozi Daodejing, w skrócie Laozi (typowa starochińska maniera nazywania dzieła nazwiskiem autora), najczęściej tłumaczona jako Księga Drogi i Cnoty, uznawana niekiedy za pierwsząfilozoficznąksięgę w języku chińskim.
Zobaczyć Religia i Daodejing
Dźinizm
Swastyka – jeden z symboli dźinizmu Otwarta dłoń – inny symbol dźinizmu Dźinizm (też dżinizm, sanskryt जैन धर्म – trl. jaina dharma, trb. dźajna dharma) – nonteistyczny system filozoficzny i religijny, który powstał w Indiach około VI wieku p.n.e.
Zobaczyć Religia i Dźinizm
Deizm
Deizm – nurt religijno-filozoficzny, którego cechąwspólnąjest przekonanie, że racjonalnie można uzasadnić istnienie jedynie Boga bezosobowego, będącego konstruktorem świata rozumianego jako mechanizm oraz źródłem praw, według których ten mechanizm świata działa.
Zobaczyć Religia i Deizm
Demokryt
Demokryt z Abdery (gr. Demokritos ho Abderites, dosł. Demokryt Abderyta, ur. ok. 460 p.n.e., zm. ok. 370 p.n.e.Imię to znaczy „sędzia ludu” od δῆμος „lud” i κριτής „sędzia”) – myśliciel i podróżnik, uczeń Leucypa, naukowiec, znany jako „śmiejący się filozof”.
Zobaczyć Religia i Demokryt
Denis Diderot
Denis Diderot, wym.
Zobaczyć Religia i Denis Diderot
Dewiacja społeczna
Palenie tytoniu w miejscu, gdzie jest to zabronione, jest przykładem dewiacji Dewiacja społeczna – odchylenie od reguł działania społecznego, postępowanie niezgodne z normami, a także z wartościami przyjętymi w społeczeństwie lub w grupie społecznej.
Zobaczyć Religia i Dewiacja społeczna
Dewimahatmja
Najstarszy zachowany tekst dzieła; na liściach palmowych z XI wieku. Dewimahatmja (dewanagari देवीमाहात्म्यम्, trl. devīmāhātmyam) – popularny hinduistyczny tekst religijny, część Markandejapurany autorstwa rysziego Markandei.
Zobaczyć Religia i Dewimahatmja
Dievturība
Dievturība – łotewski nurt rodzimowierstwa bałtyjskiego zapoczątkowany w roku 1925 (główny twórca to Ernests Brastiņš) na bazie idei przechowanych w tradycyjnych pieśniach łotewskich, zwanych daina, z których znaczna część pochodzi z okresu przedchrześcijańskiego.
Zobaczyć Religia i Dievturība
Digambarowie
Digambarowie (dewanagari: दिगंबर) – jeden z dwóch głównych (obok śwetambarów) kierunków w łonie dźinizmu.
Zobaczyć Religia i Digambarowie
Doktryna religijna
Doktryna religijna – doktryna, poglądy dotyczące natury i cech charakterystycznych strefy sacrum.
Zobaczyć Religia i Doktryna religijna
Druid
Dwaj druidzi Druid (łac. druides albo druida, z celtyckiego) – starożytny kapłan celtycki, który przewodził obrzędom i ceremoniom religijnym.
Zobaczyć Religia i Druid
Druzowie
Druzowie, al–muwaḥḥidūn (arab. دروز durūz hebr: דרוזים, druzim) – grupa wyznaniowa, która wyłoniła się z egipskiego ismailizmu w XI wieku na Bliskim Wschodzie.
Zobaczyć Religia i Druzowie
Duch Święty
Witraż w bazylice watykańskiej Duch Święty (hebr. רוּחַ הַקֹּדֶשׁ Ruach ha-Kodesz, gr. to hagion Pneuma lub to Pneuma to hagion, łac. Spiritus Sanctus) – w większości religii chrześcijańskich trzecia Osoba Trójcy Świętej, równa Ojcu i Synowi w bóstwie, majestacie, substancji i naturze.
Zobaczyć Religia i Duch Święty
Duchowość
symbole religijne Duchowość – pojęcie wieloznaczne, kojarzone albo z działaniem sił nadnaturalnych, albo ze szczególnym (często z wartościującym epitetem „wyższy”) wymiarem psychiki; może też być pojmowana w sposób łączący powyższe dwa sposoby, traktując wymiar duchowy jako należący do sfery nadnaturalnej.
Zobaczyć Religia i Duchowość
Dzionang
Dzionang lub Dzionangpa (język tybetański: ཇོ་ནང་, transliteracja Wyliego: Jo-nang, ZWPY: Qonang; język chiński: 觉囊派, juénáng pài) – szkoła buddyzmu tybetańskiego, która stała się szeroko znana w Tybecie w XIII wieku.
Zobaczyć Religia i Dzionang
Ekumeniczna Wspólnota Katolicka
Ekumeniczna Wspólnota Katolicka (Ecumenical Catholic Communion) – międzynarodowa konfederacja autokefalicznych diecezji i wspólnot (parafii) katolickich, inspirowanych ruchem starokatolickim, zrzeszająca wspólnoty o poglądach zwanych reformowanym katolicyzmem.
Zobaczyć Religia i Ekumeniczna Wspólnota Katolicka
Epikur
Epikur (gr. Epikuros) (341 – 270 p.n.e. urodził się na wyspie Samos) – grecki filozof, twórca epikureizmu.
Zobaczyć Religia i Epikur
Erazm z Rotterdamu
Erazm z Rotterdamu, łac. Desiderius Erasmus Roterodamus, właściwie Geert Geerts, Gerhard Gerhardson.
Zobaczyć Religia i Erazm z Rotterdamu
Erich Fromm
Erich Fromm (ur. 23 marca 1900 we Frankfurcie nad Menem, zm. 18 marca 1980 w Muralto) – niemiecki filozof, psycholog i psychoanalityk pochodzenia żydowskiego.
Zobaczyć Religia i Erich Fromm
Etnologia
Etnologia – jedna z dyscyplin, obok etnografii, antropologii kulturowej i społecznej, wchodzących w zakres antropologii – nauki o człowieku i jego kulturze.
Zobaczyć Religia i Etnologia
Ezoteryka
Pentagram — jeden z symboli ezoterycznych Ezoteryzm, ezoteryka – cecha wierzeń zwanych wiedzątajemną, hermetycznąlub ezoterycznąi przekazywanąjedynie wybranym osobom w przeciwieństwie do dostępnej dla ogółu wiedzy egzoterycznej; w religioznawstwie tendencja do utajniania części wierzeń danej doktryny lub kultu religijnego przed ogółem; w filozofii teorie starożytnych i średniowiecznych szkół filozoficznych, które ówcześnie były przekazywane jedynie wybranym uczniom.
Zobaczyć Religia i Ezoteryka
Falun Gong
Symbol Falun Gong Falun Gong (chiń. 法轮功; inna nazwa Falun Dafa, chiń. 法轮大法 – Wielkie Prawo Koła Praw) – chińska praktyka duchowa, która łączy medytację i ćwiczenia Qi Gong z filozofiąmoralnąopartąna zasadach Prawdy (Zhen), Życzliwości (Shan) i Cierpliwości (Ren) (chiński: 真、善、忍).
Zobaczyć Religia i Falun Gong
Felaszowie
Felaszowie, inaczej Falaszowie, Falasza – lud kuszycki, wywodzący się z Etiopii, obecnie w większości zamieszkujący Izrael.
Zobaczyć Religia i Felaszowie
Feliks Koneczny
Feliks Karol Koneczny (ur. 1 listopada 1862 w Krakowie, zm. 10 lutego 1949 tamże) – polski historyk i historiozof, bibliotekarz, krytyk teatralny, publicysta, twórca oryginalnej koncepcji cywilizacji.
Zobaczyć Religia i Feliks Koneczny
Fenomenologia
Fenomenologia (z gr. phainomenon – „to, co się jawi”) – XX-wieczny kierunek filozoficzny, polegający na opisie i oglądzie tego, co bezpośrednio jest dane.
Zobaczyć Religia i Fenomenologia
Filozofia religii
Filozofia religii – dział filozofii zajmujący się religią, Bogiem i zakładanymi przez religie faktami, bytami czy spodziewanymi wydarzeniami.
Zobaczyć Religia i Filozofia religii
Francis Bacon (filozof)
Francis Bacon, 1.
Zobaczyć Religia i Francis Bacon (filozof)
Franz König
Franz König (ur. 3 sierpnia 1905 w Warth koło Rabenstein, zm. 13 marca 2004 w Wiedniu) – austriacki duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych, biskup koadiutor St. Pölten w latach 1952–1956, arcybiskup metropolita Wiednia w latach 1956–1985, ordynariusz wiernych obrządku wschodniego w Austrii w latach 1956–1985, przewodniczący Konferencji Episkopatu Austrii w latach 1958–1985, kardynał prezbiter w latach 1958–2004, biskup polowy Austrii w latach 1959–1969, przewodniczący sekretariatu ds.
Zobaczyć Religia i Franz König
Free Baha’i Faith
Free Baha’i Faith (wcześniej znane również pod nazwą: World Union for Universal Religion and Universal Peace) – niewielkie wyznanie bahaickie, którego historia rozpoczyna się w 1922 roku.
Zobaczyć Religia i Free Baha’i Faith
Friedrich Engels
Friedrich Engels (w wersji spolszczonej Fryderyk Engels; ur. 28 listopada 1820 w Wuppertalu, zm. 5 sierpnia 1895 w Londynie) – niemiecki filozof i socjolog.
Zobaczyć Religia i Friedrich Engels
Friedrich Heiler
Friedrich Heiler (ur. 30 stycznia 1892 w Monachium, zm. 28 kwietnia 1967 tamże) – niemiecki teolog i religioznawca.
Zobaczyć Religia i Friedrich Heiler
Friedrich Nietzsche
Nietzsche w 1861 Friedrich Wilhelm Nietzsche (wym. niem.
Zobaczyć Religia i Friedrich Nietzsche
Gelug
Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajany, mahajany i wadżrajany.
Zobaczyć Religia i Gelug
Gerardus van der Leeuw
Gerardus van der Leeuw (1928) Gerardus van der Leeuw (ur. 18 marca 1890 w Hadze, zm. 18 listopada 1950 w Utrechcie) – holenderski teolog, religioznawca, egiptolog i polityk.
Zobaczyć Religia i Gerardus van der Leeuw
Giordano Bruno
Giordano Bruno (właśc. Philippo Bruno, ur. w styczniu 1548 w Noli, zm. 17 lutego 1600 w Rzymie) – włoski filozof, teolog, poeta i przejściowo duchowny katolicki z zakonu dominikanów (1565/6–1579); renesansowy humanista, filozof hermetyczny.
Zobaczyć Religia i Giordano Bruno
Giovanni Boccaccio
Vincenza Gozziniego, 1822 Giovanni Boccaccio (ur. 1313 w Certaldo, zm. 21 grudnia 1375 tamże) – pisarz włoski, znany zwłaszcza ze swego dzieła Dekameron.
Zobaczyć Religia i Giovanni Boccaccio
Gita
Gita – Pieśń – gatunek literacki w hinduizmie.
Zobaczyć Religia i Gita
Gnostycyzm
Krzyż gnostycki Gnostycyzm (z gnostikos „dotyczący wiedzy, służący poznaniu wiedzy istnienia wszechrzeczy”) – doktryny i ruchy religijne powstające na wschodzie cesarstwa rzymskiego do II w., gł.
Zobaczyć Religia i Gnostycyzm
Grzegorz z Sanoka
Gregorius Sanocensis - z rysunku znajdującego się u Gwalberta Pawlikowskiego (1825-1850) Grzegorz z Sanoka herbu Strzemię, inne formy nazwiska Gregorius Sanocensis, Gregorius Sanoceus, Gregorius de Sanok (ur. ok. 1407 w okolicach Sanoka, zm. 29 stycznia 1477 w Rohatynie) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor Akademii Krakowskiej, arcybiskup metropolita lwowski w latach 1451–1477, pierwszy przedstawiciel renesansowego humanizmu w Polsce, krytyk scholastyki i poeta.
Zobaczyć Religia i Grzegorz z Sanoka
Hanafici
Hanafici – zwolennicy jednej z czterech głównych sunnickich szkół prawa muzułmańskiego, wywodzącej się od teologa Abu Hanify (zm. 767).
Zobaczyć Religia i Hanafici
Hanbalici
Hanbalici – zwolennicy jednej z czterech głównych sunnickich szkół prawa muzułmańskiego, wywodzącej się od teologa Ahmada ibn Hanbala (zm. 855).
Zobaczyć Religia i Hanbalici
Harrizm
Harrizm – ruch religijny w Afryce powstały na przełomie XIX i XX wieku.
Zobaczyć Religia i Harrizm
Heinrich Heine
Christian Johann Heinrich Heine, właśc.
Zobaczyć Religia i Heinrich Heine
Hellenizm (religia)
Symbol używany przez hellenistów Hellenizm – współczesna religia politeistyczna, której wyznawcy czcząbogów starożytnych Greków.
Zobaczyć Religia i Hellenizm (religia)
Henoteizm
Henoteizm (z gr. heis, dopełniacz henos – „jeden”, theos – „bóg”) – forma przejściowa religii pomiędzy politeizmem a monoteizmem.
Zobaczyć Religia i Henoteizm
Henri Bergson
Henri Bergson (ur. 18 października 1859 w Paryżu, zm. 4 stycznia 1941 tamże) – francuski filozof, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1927.
Zobaczyć Religia i Henri Bergson
Heraklit
Heraklit z Efezu (Herakleitos ho Ephesios), (ur. ok. 540 p.n.e., zm. ok. 480 p.n.e.) – presokratyczny filozof grecki, zaliczany do jońskich filozofów przyrody, urodzony w mieście Efez, w Jonii, u wybrzeży Azji Mniejszej.
Zobaczyć Religia i Heraklit
Hinajana
Hinajana – nazwa „hīnayāna” (sanskr. हीनयान; chiń. xiaosheng 小乘, kor. sosŭng 소승, jap. shōjō, wiet. tiểu thừa) oznacza Podrzędny Pojazd, Gorszy Wóz, Niższy Wóz (według Pali Text Society: hina.
Zobaczyć Religia i Hinajana
Hinduizm
OM – zapis sylaby będącej symbolem hinduizmu Swastyka hinduistyczna Hinduizm – określenie zbiorcze na grupę wierzeń religijnych, wyznawanych głównie na Półwyspie Indyjskim.
Zobaczyć Religia i Hinduizm
Hubertus Mynarek
Hubertus Mynarek (ur. 1929 w Strzelcach Opolskich) – niemiecki filozof, teolog, religioznawca, krytyk Kościoła katolickiego.
Zobaczyć Religia i Hubertus Mynarek
Hugo Kołłątaj
Jan Pfeiffer, Portret Hugona Kołłątaja z 1810 r. Autograf Hugona Kołłątaja Popiersie Hugona Kołłątaja na dziedzińcu Collegium Kołłątaja UJ w Krakowie Hugo Stumberg Kołłątaj herbu Kotwica, inna forma nazwiska: Kołłontay, ps.
Zobaczyć Religia i Hugo Kołłątaj
Husytyzm
Jan Hus – duchowy ojciec husytyzmu Obraz przedstawiający spalenie Jana Husa Replika husyckiego wozu bojowego. Husytyzm – ruch religijny i polityczny zapoczątkowany przez Jana Husa, którego zwolennicy w 1417 ogłosili Cztery artykuły praskie w których domagali się m.in.
Zobaczyć Religia i Husytyzm
Huteryci
Plakat oskarżający Huteryci (także: Hutteryci, Hutterianie, Hutterowcy) – chrześcijańskie wyznanie protestanckie, odłam anabaptystów, założony w Tyrolu i Szwajcarii w XVI wieku przez Jakuba Huttera.
Zobaczyć Religia i Huteryci
Ibadytyzm
Ibadytyzm (arab. إباضية) – ruch w łonie charydżyzmu; najbardziej umiarkowany i na początku XXI w. jedyny istniejący.
Zobaczyć Religia i Ibadytyzm
Imamizm
Imamizm – główny nurt szyizmu, uznający dwunastu imamów.
Zobaczyć Religia i Imamizm
Immanuel Kant
Immanuel Kant (ur. 22 kwietnia 1724 w Królewcu, zm. 12 lutego 1804 tamże) – niemiecki filozof, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Albrechta w Królewcu.
Zobaczyć Religia i Immanuel Kant
Indeks religijności według Gallup International Association
Indeks religijności według Gallup International, 2012. Tytuł: Odsetek osób deklarujących, że są"ludźmi religijnymi"Gallup International, https://web.archive.org/web/20131021065544/http://www.wingia.com/web/files/news/14/file/14.pdf GLOBAL INDEX OF RELIGIOSITY AND ATHEISM (2012), informacja prasowa, pdf, dostęp 20.09.2015 Indeks religijności według Instytutu Gallupa z 2008/2009 - pozytywne odpowiedzi na pytanie, czy religia jest ważna w życiu ankietowanych.
Zobaczyć Religia i Indeks religijności według Gallup International Association
Islam
Arabii Saudyjskiej i Afganistanu. pielgrzymek. Islam (al-islām – poddanie się woli Boga), mahometanizm – religia monoteistyczna, na początku XXI wieku druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwieW 2010 roku Pew Research Center oceniło liczbę muzułmanów na 1,57 miliarda, to jest 23% ludzkości.
Zobaczyć Religia i Islam
Ismailizm
Ismailizm, izmailizm także: siedmiowcy – ugrupowanie religijne i polityczne w islamie szyickim.
Zobaczyć Religia i Ismailizm
Jaźń
Jaźń – oś, wokół której organizuje się struktura psychiczna człowieka.
Zobaczyć Religia i Jaźń
Jahwe
Jahwe (JHWH) – Bóg czczony w judaizmie i chrześcijaństwie, uważany za Istotę Najwyższą, pojmowany na sposób monoteistyczny.
Zobaczyć Religia i Jahwe
Jean Meslier
Kościół parafialny w Etrépigny Ogrodzie Aleksandrowskim w Moskwie. Jean Meslier (ur. 15 czerwca 1664 w Mazerny, zm. 17 czerwca 1729 w Etrépigny) – francuski ksiądz katolicki, filozof, przedstawiciel materializmu i ateizmu; głosił, że wszyscy ludzie rodząsię równi i każdy ma prawo do życia, wolności i udziału w owocach ziemi, co było nadzwyczajne w jego czasach; jest autorem 1200-stronicowego traktatu filozoficznego pt.
Zobaczyć Religia i Jean Meslier
Jean-Paul Sartre
Jean-Paul Charles Aymard Sartre (ur. 21 czerwca 1905 w Paryżu, zm. 15 kwietnia 1980 tamże) – powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski.
Zobaczyć Religia i Jean-Paul Sartre
Jezus Chrystus
Jezus Chrystus (ur. ok. 8–4 p.n.e. w Betlejem, zm. ok. 30Por. Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary (381 r.): Wierzę... w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego.
Zobaczyć Religia i Jezus Chrystus
Jezydyzm
Adiego ibn Musafira w Lalisz Jezydyzm, jazydyzm – monoteistyczna religia utworzona w XII wieku przez szajcha Adiego ibn Musafira, wyznawana głównie przez Kurdów mieszkających na pograniczu Iraku (największym ich skupiskiem sąokolice Mosulu), Iranu, Turcji, Syrii, Armenii, Gruzji oraz na emigracji (głównie w Niemczech).
Zobaczyć Religia i Jezydyzm
Joga
Bangalore, Indie Joga (sanskryt योग) – jeden z sześciu ortodoksyjnych (tzn. uznających autorytet Wed) systemów filozofii indyjskiej, zajmujący się wszelkimi związkami pomiędzy ciałem i umysłem.
Zobaczyć Religia i Joga
Jogasutry
Rękopis ''Jogasutr'' Patańdźaliego, zbiory indyjskiej Biblioteki Narodowej Jogasutry (dewanagari योगसूत्र, trl. Yogasūtra) – najstarszy traktat klasycznej jogi indyjskiej (jogadarśany) w formie 195 zwięzłych aforyzmów (sutr), obejmujący w czterech rozdziałach lub księgach (pāda) nauczanie jogicznych praktyk prowadzących do oświecenia.
Zobaczyć Religia i Jogasutry
Johann Wolfgang von Goethe
Popiersie Goethego Johann Wolfgang von Goethe (ur. 28 sierpnia 1749 we Frankfurcie nad Menem, zm. 22 marca 1832 w Weimarze) – niemiecki poeta przełomu XVIII i XIX wieku i najwybitniejszy przedstawiciel literatury niemieckiej, a także jeden z najbardziej znaczących w skali światowej dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz.
Zobaczyć Religia i Johann Wolfgang von Goethe
John Locke
John Locke (ur. we Wrington, zm. w High Laver) – angielski filozof, lekarz, polityk i ekonomista.
Zobaczyć Religia i John Locke
John Toland
John Toland (ur. 30 listopada 1670 w Ardagh, zm. 11 marca 1722 w Londynie) – irlandzki filozof, teolog, wolnomyśliciel, panteista, zwolennik wolności słowa i obrońca ofiar prześladowań religijnych.
Zobaczyć Religia i John Toland
John Wiley & Sons
John Wiley & Sons, Inc (Wiley) – wydawnictwo o zasięgu światowym, specjalizujące się w publikacjach naukowych.
Zobaczyć Religia i John Wiley & Sons
Judaizm
data.
Zobaczyć Religia i Judaizm
Judaizm konserwatywny
Judaizm konserwatywny – nurt judaizmu utworzony w 1845 roku przez rabina reformowanego Zachariasa Frankela.
Zobaczyć Religia i Judaizm konserwatywny
Judaizm reformowany
Synagoga w Hamburgu «Israelitischer Tempel Poolstraße» Judaizm postępowy (reformowany albo liberalny) – nurt judaizmu, który powstał w XIX wieku w Niemczech.
Zobaczyć Religia i Judaizm reformowany
Judaizm rekonstrukcjonistyczny
Judaizm rekonstrukcjonistyczny – najmniejszy z 4 głównych nurtów współczesnego judaizmu, założony przez Mordechaja Kaplana.
Zobaczyć Religia i Judaizm rekonstrukcjonistyczny
Julien Offray de La Mettrie
Julien Offray de La Mettrie (ur. 25 grudnia 1709, zm. 11 listopada 1751) – francuski lekarz i filozof-naturalista.
Zobaczyć Religia i Julien Offray de La Mettrie
Kagju
Tradycyjne wyobrażenie Marpy Tłumacza (1012-1097), założyciela marpa kagju w Tybecie Kagju (wymowa tybetańska kagjü, tyb.: བཀའ་བརྒྱུད་པ, wylie: bka’ brgyud pa, ZWPY: Gagyü-pa) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Zobaczyć Religia i Kagju
Kalwinizm
Kalwinizm, ewangelicyzm reformowany – jeden z czołowych nurtów protestantyzmu, obok luteranizmu.
Zobaczyć Religia i Kalwinizm
Kami (mitologia japońska)
Amaterasu, bogini Słońca, jedna z głównych kami w shintō – japońskie pojęcie boga, bóstwa, ducha.
Zobaczyć Religia i Kami (mitologia japońska)
Kaodaizm
Kaodaizm (wiet. Cao Đài) – monoteistyczna, synkretyczna religia wietnamska.
Zobaczyć Religia i Kaodaizm
Karaimizm
Biblii karaimskiej Kalifornii Karaimizm, karaizm – kierunek w teologii żydowskiej, odrzucający Talmud i autorytet tradycji rabinów.
Zobaczyć Religia i Karaimizm
Karl Marx
Karl Marx (pol. Karol Marks; ur. 5 maja 1818 w Trewirze, zm. 14 marca 1883 w Londynie) – niemiecki filozof, socjolog, ekonomista, historyk, dziennikarz i działacz rewolucyjny.
Zobaczyć Religia i Karl Marx
Karma
Karma (lub karman, sanskr. कर्म, pali. kamma, chiń. 業 yè, kor. 업ǒp; jap. gō; wiet. nghiệp) – w buddyzmie, hinduizmie i religiach dharmicznych jest to przyczyna – rozumiana w sensie prawa przyczyny i skutku.
Zobaczyć Religia i Karma
Katolicki liberalizm
Katolicki liberalizm – zespół poglądów wyznawanych przez katolików popierających ideologię liberalnąi dążących do tego, by Kościół uznał ustrój społeczny oraz polityczny opierający się na liberalizmie.
Zobaczyć Religia i Katolicki liberalizm
Katolickie Kościoły wschodnie
Katolickie Kościoły wschodnie – określenie Kościołów wschodnich, wchodzących w skład Kościoła katolickiego, które pozostająw jedności ze StolicąApostolską, uznając władzę i autorytet papieża.
Zobaczyć Religia i Katolickie Kościoły wschodnie
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Zobaczyć Religia i Katolicyzm
Kazimierz Łyszczyński
Kazimierz Łyszczyński herbu własnego (ur. 4 marca 1634 w Łyszczycach, zm. 30 marca 1689 w Warszawie) – starolitewsk i polski urzędnik państwowy, polityk, żołnierz i filozof amator, a przejściowo też duchowny katolicki z zakonu jezuitów; poseł na Sejm walny I Rzeczypospolitej.
Zobaczyć Religia i Kazimierz Łyszczyński
Kazimierz Banek
Kazimierz Banek (ur. 30 października 1943 w Tarnowie) – polski religioznawca specjalizujący się w historii religii, teorii religii i fenomenologii religii, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), były dyrektor Instytutu Religioznawstwa UJ.
Zobaczyć Religia i Kazimierz Banek
Kemetyzm
Kemetyzm – religia politeistyczna będąca współczesnąformąwierzeń starożytnego Egiptu.
Zobaczyć Religia i Kemetyzm
Kimbangizm
Kościół kimbangistyczny w Nkamba Kimbangizm (Kościół Jezusa Chrystusa na Ziemi ustanowiony przez proroka Simona Kimbangu, Église de Jésus Christ sur la Terre par son envoyé spécial Simon Kimbangu w skrócie EJCSK) – afrochrześcijański kościół założony w pierwszej połowie XX wieku przez Simona Kimbangu na terenie dzisiejszej Demokratycznej Republiki Konga (wówczas Konga Belgijskiego).
Zobaczyć Religia i Kimbangizm
Kościół (organizacja)
Kościół (gr. ekklesia - zwołanie, zgromadzenie) jako wspólnota wiernych spotyka się w budynku- kościele na wspólnych celebracjach liturgicznych. Na zdjęciu wnętrze katedry św. Marka w Aleksndrii, w Egipcie. Kościół – określenie niektórych związków wyznaniowych, najczęściej chrześcijańskich.
Zobaczyć Religia i Kościół (organizacja)
Kościół łaciński
bazylice św. Jana na Lateranie Kościół łaciński, Kościół rzymskokatolicki – największa liczebnie część Kościoła katolickiego, mająca własną, odrębnątradycję liturgicznąoraz własnąi odrębnąstrukturę; widzialnągłowąKościoła rzymskokatolickiego jest biskup Rzymu, czyli papież.
Zobaczyć Religia i Kościół łaciński
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich – największa denominacja ruchu świętych w dniach ostatnich.
Zobaczyć Religia i Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich
Kościół katolicki
Bazylika św. Piotra w Watykanie Leonarda da Vinci Św. Paweł Kościół katolicki, Kościół powszechny (katholikos, powszechny) – największa na świecie chrześcijańska wspólnota wyznaniowa, głosząca zasady wiary i życia określane mianem katolicyzmu.
Zobaczyć Religia i Kościół katolicki
Kościół Lumpa
Kościół Lumpa (ang. Lumpa Church) – niezależny afrochrześcijański kościół, założony w 1955 roku przez prorokinię Alice Lenshinę Mulengę w wiosce Kasomo w Zambii.
Zobaczyć Religia i Kościół Lumpa
Kościół Nazarejczyka
Kościół Nazarejczyka (ang. Church of Nazarene – CoN) – wolny kościół chrześcijański o charakterze ewangelikalnym, metodystycznym i uświęceniowym wywodzący się z powstałego w XIX wieku ruchu uświęceniowego.
Zobaczyć Religia i Kościół Nazarejczyka
Kościół Palmariański
Palmariańska Bazylika Archikatedralna Msza Pontyfikalna – Papież Piotr III Kościół Jeden, Święty, Katolicki, Apostolski i Palmariański – wspólnota wyznaniowa, powstała w Hiszpanii w latach 70.
Zobaczyć Religia i Kościół Palmariański
Kościół Pana „Aladura”
Kościół Pana „Aladura” – afrochrześcijański Kościół, który został założony w 1930 roku przez Josiah Olunowo Oshitelu w Ogere, w Nigerii.
Zobaczyć Religia i Kościół Pana „Aladura”
Kościoły asyryjskie
Kościoły asyryjskie, Kościoły przedefeskie, Kościoły nestoriańskie – Kościoły wschodnie wywodzące się bezpośrednio z Kościoła Wschodu, który powstał w początkach chrześcijaństwa na wschodnich rubieżach Cesarstwa Rzymskiego, w Indiach i w Persji, a następnie od V wieku rozwijał się i egzystował niezależnie od pięciu kanonicznych patriarchatów w niemal całej Azji.
Zobaczyć Religia i Kościoły asyryjskie
Kościoły greckokatolickie
diecezja Szamos-Ujvár. Obecnie poszczególne diecezje znajdująsię w jurysdykcji różnych Kościołów ''sui iuris''. Kościoły greckokatolickie – zbiorcza nazwa Kościołów (Cerkwi) katolickich wschodniej tradycji bizantyńskiej, a określenie „greckokatolicki” pozwala odróżnić je od innych tradycji katolickich – przede wszystkim od rytu „łacińskiego”.
Zobaczyć Religia i Kościoły greckokatolickie
Kościoły orientalne
Rozmieszczenie wiernych Kościołów orientalnych Kościoły orientalne (vel przedchalcedońskie, niechalcedońskie, ortodoksyjne orientalne, monofizyckie, Mniejsze Kościoły Wschodnie, Starożytne Kościoły Wschodnie, Orientalne Kościoły Prawosławne) – grupa wschodnich Kościołów chrześcijańskich, które nie przyjęły postanowień soboru chalcedońskiego w 451 roku.
Zobaczyć Religia i Kościoły orientalne
Konfucjanizm
Konfucjanizm (儒學, rúxué, lub 儒家, rújiā) – system filozoficzno-religijny zapoczątkowany w Chinach przez Konfucjusza (Kong Fuzi, Kongzi) w V wieku p.n.e., a następnie rozwinięty m.in.
Zobaczyć Religia i Konfucjanizm
Konfucjusz
Portret Konfucjusza autorstwa Wu Daozi. Konfucjusz (ur. 551 p.n.e. w Qufu, zm. 479 p.n.e. tamże) – chiński filozof, twórca konfucjanizmu.
Zobaczyć Religia i Konfucjusz
Kongregacjonalizm
Kongregacjonalizm (z, wspólnota) – forma organizacji Kościołów protestanckich, której podstawąjest niezależność i autonomia poszczególnych wspólnot.
Zobaczyć Religia i Kongregacjonalizm
Konklawizm
Konklawizm – odłam tradycjonalizmu katolickiego, wywodzący się z sedewakantyzmu, którego wyznawcy twierdzą, że ze względu na upadek posoborowej hierarchii mogąwybrać swego własnego papieża.
Zobaczyć Religia i Konklawizm
Koptyjski Kościół Ortodoksyjny
Koptyjski Kościół Ortodoksyjny, Kościół koptyjski – jeden z autokefalicznych przedchalcedońskich Kościołów wschodnich związany swojądziałalnościągłównie z Egiptem i skupiający rdzennąludność tego kraju – Koptów.
Zobaczyć Religia i Koptyjski Kościół Ortodoksyjny
Koran
Okładka Koranu z 1866 roku – obiekt ze zbioru Muzeum w Darłowie Koran (Al-Qur’ān) – święta księga islamu.
Zobaczyć Religia i Koran
Krysznaizm
Krysznaizm – początkowo odrębna religia w łonie hinduizmu, później (po uznaniu Kryszny za awatara Wisznu) forma wisznuizmu, w której źródłem wszechrzeczy – isztadewatą, czyli Bogiem osobistym – jest Kryszna.
Zobaczyć Religia i Krysznaizm
Krytyka religii
Krytyka religii – obejmuje zarówno krytykę pojęcia religii, praktyk religijnych, idei propagowanych przez religie oraz konsekwencji tychże idei.
Zobaczyć Religia i Krytyka religii
Krzyż maltański
Krzyż maltański Krzyż maltański, krzyż kawalerski, znany też jako krzyż cnót rycerskich.
Zobaczyć Religia i Krzyż maltański
Kult religijny
hinduista podczas modlitwy w rzece Kult religijny – integralny składnik religii, który w szerokim tego pojęcia znaczeniu oznacza czynności, dokonywane z pobudek religijnych, zaś w wąskim znaczeniu oznacza ustalone rytuały, odprawiane ku czci wobec sacrumJ.
Zobaczyć Religia i Kult religijny
Kulty cargo
Krzyż ceremonialny kultu cargo Johna Fruma, wyspa Tanna Kulty cargo, kargizm (– ładunek) – ruchy religijne szerzące się głównie na wyspach Oceanu Spokojnego, głoszące nadejście nowego porządku: równości wszystkich ludzi, białych i czarnych, oraz powszechnego dobrobytu.
Zobaczyć Religia i Kulty cargo
Kwakrzy
Indianami (rycina z XVIII w.) Kwakrzy (ang. Quakers), oficjalnie Religijne Towarzystwo Przyjaciół.
Zobaczyć Religia i Kwakrzy
Laktancjusz
Lucius Caecilius Firmianus Lactantius (ur. ok. 250, zm. 330) – pisarz i apologeta chrześcijański, retor.
Zobaczyć Religia i Laktancjusz
Laozi
Laozi (wym.); nazwisko: Li Er (李耳); nazwisko pośmiertne: Li Dan (李聃) – półlegendarny chiński filozof, twórca taoizmu.
Zobaczyć Religia i Laozi
Latający Potwór Spaghetti
Michała Anioła wykorzystywana przez wyznawców Latającego Potwora Spaghetti Latający Potwór Spaghetti (LPS) (FSM) – bóstwo opisane po raz pierwszy w 2005 przez fizyka Bobby’ego Hendersona, w którego istnienie deklarująwiarę wyznawcy pastafarianizmu (pastafarianie), skupieni w Kościele Latającego Potwora Spaghetti (KLPS).
Zobaczyć Religia i Latający Potwór Spaghetti
Litwini
Litwini (lit. lietuviai) – naród bałtycki zamieszkujący głównie Litwę, a również WielkąBrytanię, USA, Irlandię, Brazylię i inne kraje, posługujący się językiem litewskim.
Zobaczyć Religia i Litwini
Louis Bouyer
Louis Bouyer (ur. 17 lutego 1913, zm. 22 października 2004) – francuski teolog specjalizujący się w studiach liturgicznych.
Zobaczyć Religia i Louis Bouyer
Lucilio Vanini
Miejsce urodzenia Giulio Cesare Vaniniego w Taurisano. Tablica upamiętniająca Giulio Cesare Vanininiego umieszczona w miejscu jego śmierci. Lucilio Vanini (Praca zbiorowa, Encyplopedia Powszechna PWN., Warszawa 1976, t. 4 s. 554.), używał także nazwiska Pompeo Usciglio (prawdopodobnie tak powstało przypisane mu później imię: Lucilio)Andrzej Nowicki, Centralne kategorie filozofii Vaniniego., Warszawa 1970.
Zobaczyć Religia i Lucilio Vanini
Lucyfer
Paula Doré przedstawia wygnanie Lucyfera ''Lucyfer (Gwiazda Zaranna)'' wylewający światło, rytował G.H. Frezza, 1704, na podstawie przedstawienia przez P. de Petris, która na podstawie przedstawienia przez F. Albani. Luna, której towarzyszy dwoista personifikacja Wenus: Fosforos – Lucyfer, jako Gwiazda Poranna, niosąca światło i Hesperos – Noctifer, jako Gwiazda Wieczorna, niosąca noc.
Zobaczyć Religia i Lucyfer
Lud
''Wolność wiodąca lud na barykady'', obraz Eugène Delacroix Lud − jedno z kluczowych pojęć języka polityki, używane w dwóch podstawowych znaczeniach.
Zobaczyć Religia i Lud
Ludwig Feuerbach
Ludwig Andreas Feuerbach (ur. 28 lipca 1804 w Landshut, zm. 13 września 1872 w Rechenbergu, obecnie Norymberga) – niemiecki filozof.
Zobaczyć Religia i Ludwig Feuerbach
Luteranizm
Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517).
Zobaczyć Religia i Luteranizm
Magia
Pentagram – jeden z symboli stosowanych w magii Magia, czary – ogół wierzeń i praktyk opartych na przekonaniu o istnieniu sił nadprzyrodzonych, które można opanować za pomocąodpowiednich zaklęć i określonych czynności.
Zobaczyć Religia i Magia
Mahajana
Mahajana (skt. mahāyāna „Wielki Wóz”, chiń.: 大乘, dàshèng; kor. 대승 taesŭng, jap.: 大乗, daijō, wiet. đại thừa) – kierunek buddyzmu, który wyodrębnił się w I wieku p.n.e.
Zobaczyć Religia i Mahajana
Mahomet
Mahomet (arab.,, pełne arabskie imię: Muhammad ibn Abd Allah ibn Abd al-Muttalib; محمد إبن عبد الله إبن عبد المطاليب), ur.
Zobaczyć Religia i Mahomet
Malarstwo jaskiniowe
jaskini Chauveta Malarstwo jaskiniowe, malarstwo naskalne – rysunki i malowidła wykonane na ścianach lub sklepieniach jaskiń, które pochodząnajczęściej z epoki kamienia.
Zobaczyć Religia i Malarstwo jaskiniowe
Malikici
Malikici − jedna z czterech szkół prawa koranicznego w sunnickiej wersji islamu i druga pod względem liczebności wiernych wśród nich, praktykowana przez ok.
Zobaczyć Religia i Malikici
Mandaizm
Mandaizm lub mandeizm – religia monoteistyczna opierająca się na mieszance wierzeń egipskich, żydowskich, chrześcijańskich, gnostyckich i perskich.
Zobaczyć Religia i Mandaizm
Manicheizm
Manicheizm – prąd religijno-filozoficzny stworzony w III wieku n.e. przez Babilończyka Maniego (Manesa).
Zobaczyć Religia i Manicheizm
Manusmryti
Manusmryti (sanskryt मनुस्मृति manusmṛti) – starożytny indyjski traktat dotyczący dharmy, omawiający wszystkie aspekty i przejawy życia jednostki i społeczeństwa.
Zobaczyć Religia i Manusmryti
Marcin Luter
Marcin Luter (ur. 10 listopada 1483 w Eisleben, zm. 18 lutego 1546 tamże) – niemiecki duchowny chrześcijański i tłumacz, doktor teologii.
Zobaczyć Religia i Marcin Luter
Mariawityzm
Maria Franciszka Kozłowska (1862–1921), założycielka mariawityzmu Jan Maria Michał Kowalski, reformator mariawityzmu Pierwsi biskupi mariawiccy: Maria Michał Kowalski, Maria Andrzej Gołębiowski, Maria Jakub Próchniewski Zgromadzenie Sióstr Mariawitek Maria Izabela Wiłucka – przełożona Zgromadzenia Sióstr Mariawitek w latach 1922–1946 Świątynia Miłosierdzia i Miłości w Płocku – katedra mariawicka i najważniejsze sanktuarium dla mariawitów Klasztor mariawicki w Felicjanowie Wnętrze kościoła mariawickiego w Paryżu Medalion mariawicki na kościele w Mińsku Mazowieckim Kościół Przenajświętszego Sakramentu w Długiej Kościelnej Kościół św.
Zobaczyć Religia i Mariawityzm
Max Scheler
Max Scheler (ur. 22 sierpnia 1874 w Monachium, zm. 19 maja 1928 we Frankfurcie nad Menem) – filozof niemiecki, założyciel współczesnej antropologii filozoficznej.
Zobaczyć Religia i Max Scheler
Mazdaizm
Mazda, grafika komputerowa na podstawie ryciny z książki „Religions of the ancient Persia” Drzewo życia. Ozdoba na hafcie z płaszcza królewskiego z epoki Achemenidów. (British Museum. Layard, Monmnents, ist series, pi. 6. Mazdaizm, Mazda – Jasna (od Mazda i aw. Mazdajasnô) – podstawa kolejnych religii perskich (zaratusztrianizmu, mazdaizmu achemenidzkiego, manicheizmu, zoroastryzmu średnioperskiego za panowania dynastii Sasanidów III–VIII w.
Zobaczyć Religia i Mazdaizm
Medytacja
mantrąMedytacja (– zagłębianie się w myślach, rozważanie, namysł) – praktyki polegające na ćwiczeniu umysłu lub wprowadzaniu się w odmienny stan świadomości dla uzyskania dobroczynnego skutku, albo aby umysł uznał treść odmiennego stanu bez identyfikowania się z nim lub jako cel sam w sobie.
Zobaczyć Religia i Medytacja
Medytacja chrześcijańska
Antoni Wielki – chrześcijański mnich z Egiptu Laurence Freeman Klasztor Benedyktynów w Lubiniu o zachodzie słońca Medytacja chrześcijańska – metoda modlitwy chrześcijańskiej polegająca na naśladowaniu osób Trójcy Świętej, które się wzajemnie kontemplują.
Zobaczyć Religia i Medytacja chrześcijańska
Melford Spiro
Melford Elliot Spiro (ur. 26 kwietnia 1920 w Ohio, zm. 18 października 2014 w La Jolla) – amerykański antropolog kulturowy.
Zobaczyć Religia i Melford Spiro
Mennonici
USA) Norden (Niemcy) Kościół mennonicki w Amsterdamie (Holandia) Kościół pomennonicki w Gdańsku Mennonici – wyznanie chrześcijańskie zaliczane do protestantyzmu, powstałe w roku 1539 w Holandii.
Zobaczyć Religia i Mennonici
Metodyzm
John Wesley – „ojciec metodyzmu” Parafia Ewangelicko-Metodystyczna w Ścinawce Średniej Metodyzm – nurt chrześcijaństwa zapoczątkowany jako wewnętrzny ruch ożywienia wewnątrz Kościoła anglikańskiego (pod wpływem pietyzmu), kierowany przez Johna Wesleya i jego brata, Charlesa.
Zobaczyć Religia i Metodyzm
Michel de Montaigne
200px Michel Eyquem de Montaigne (wym., również Michał de Montaigne; ur. 28 lutego 1533 w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne, zm. 13 września 1592 tamże) – francuski pisarz i filozof-humanista; jeden z głównych przedstawicieli renesansu; 1557–1570 radca parlamentu (sądu) w Bordeaux, 1581–1585 burmistrz tamże, szlachcic.
Zobaczyć Religia i Michel de Montaigne
Milleryzm
Milleryzm – protestancka tradycja religijna, związana z nauczaniem amerykańskiego farmera, Williama Millera, baptystycznego pastora, byłego kapitana Armii Stanów Zjednoczonych.
Zobaczyć Religia i Milleryzm
Mircea Eliade
Mircea Eliade (ur. 9 marca 1907 w Bukareszcie, zm. 22 kwietnia 1986 w Chicago) – rumuński historyk religii, religioznawca, indolog, filozof kultury, a także eseista, pisarz i dyplomata.
Zobaczyć Religia i Mircea Eliade
Mistycyzm
chrześcijaństwie za jednego z klasyków mistycyzmu Mistycyzm – wieloznaczny termin opisujący doświadczenie religijne, polegające na bezpośredniej, czyli niezależnej od rytuałów i obrzędów, relacji człowieka z rzeczywistościąpozamaterialną, pozazmysłowąlub transcendentną.
Zobaczyć Religia i Mistycyzm
Mit
Cornelisa van Poelenburgha z ok. 1630, galeria Mauritshuis w Hadze Mit – opowieść o bóstwach i istotach nadprzyrodzonych, przekazywana przez danąspołeczność, zawierająca w sobie wyjaśnienie sensu świata i ludzi w ich doświadczeniach zbiorowych oraz indywidualnych (według definicji etnoreligijnej) lub wywodzące się z tradycji ustnej ponadczasowe, anonimowe opowiadanie o postaciach nadprzyrodzonych, które trwa w kulturze dzięki ciągłym transformacjom i reinterpretacjom dokonywanym przez pisarzy, przy zachowaniu jednocześnie swojego pierwotnego sensu (według definicji literackiej).
Zobaczyć Religia i Mit
Mitra (mitologia)
Mitra (awest. Miθrō ميترا – „pakt”, „przymierze”, sankr. Mitráḥ) – bóstwo solarne w mitologii indoirańskiej, którego kult narodził się w II tysiącleciu p.n.e. Atrybuty i przymioty Mitry zostały opisane w Aweście, która tytułuje go Panem Zobowiązań i opisuje jako ducha umów, personifikując w jego osobie Lojalność.
Zobaczyć Religia i Mitra (mitologia)
Mitraizm
Mitraizm – kult solarnego boga Mitry; był kultem misteryjnym znanym początkowo w Azji Przedniej, później rozprzestrzenił się na całe cesarstwo rzymskie.
Zobaczyć Religia i Mitraizm
Modekngei
Modekngei (albo Ngara Modekngei) - (Zjednoczona Religia) - jest religiąmonoteistycznązałożonąokoło 1915 roku przez Temedada, mieszkańca wyspy Babeldaob, która rozpowszechniła się na całe Palau.
Zobaczyć Religia i Modekngei
Mojżesz
Juliusza II Gotyckie popiersie Mojżesza z Dekalogiem z bazyliki katedralnej św. Janów w Toruniu Obraz ''Mojżesz'', 1638, Jusepe de Ribera. jego siostra (obraz z 1900 r.) Przejście przez Morze Czerwone (ilustracja z 1907 r.) Mojżesz i tetragram ''JHWH'' w krzewie gorejącym (obraz z 1770 r.) węża miedzianego, który chronił Izraelitów przed skutkami ukąszeń węży Mojżesz spoglądający przed śmierciąna Ziemię Obiecaną(ilustracja z 1907 r.) Rodowód Mojżesza Mojżesz (hebr.
Zobaczyć Religia i Mojżesz
Moksza (hinduizm)
Gajendra Moksha Moksza (dewanagari मोक्ष) – w hinduizmie, jodze i dźinizmie – ostateczne wyjście poza krąg samsary i tym samym zaprzestanie przyjmowania kolejnych wcieleń po śmierci (reinkarnacji).
Zobaczyć Religia i Moksza (hinduizm)
Monoteizm
Monoteizm, jedynobóstwo (monoteizm z monos – „jedyny” + theos – „bóg”) – wiara w istnienie tylko jednego boga i w przeciwieństwie do henoteizmu wykluczająca istnienie jakichkolwiek innych istot boskich.
Zobaczyć Religia i Monoteizm
Moralność
Moralność – zbiór zasad (norm), które określają, co jest dobre, a co złe.
Zobaczyć Religia i Moralność
Morelly
''Kodeks natury'', 1755 Étienne-Gabriel Morelly (ur. 1717 w Vitry-le-François, zm. 1778) – francuski filozof, przedstawiciel komunizmu utopijnego.
Zobaczyć Religia i Morelly
Mormonizm
Mormoński chrzest Świątynia w Salt Lake City – siedzibie głównej Kościoła. Kaplica Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w Warszawie Szwajcarii – Berno, 2006 alt.
Zobaczyć Religia i Mormonizm
Mozaizm
Mozaizm – określenie judaizmu, używane głównie w zachodnim chrześcijaństwie, nazwa wywiedziona od Mojżesza.
Zobaczyć Religia i Mozaizm
Msza
Msza święta, XV w. Msza w formie posoborowej sprawowana przez Benedykta XVI Msza – w części wyznań uobecnienie ofiary krzyżowej Jezusa Chrystusa w sposób bezkrwawy na ołtarzu.
Zobaczyć Religia i Msza
Nanak
Nanak (pendż. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ; hindi गुरु नानक; urdu گرونانک; ur. 15 kwietnia 1469 w Talwandi, zm. 22 września 1539 w) – indyjski reformator religijny, założyciel i pierwszy guru sikhizmu.
Zobaczyć Religia i Nanak
Naraka
Piekło w hinduizmie: w środku bóg śmierci, Jama podczas pośmiertnego sądu Naraka – w religiach dharmicznych zbiorcze określenie wielu piekieł.
Zobaczyć Religia i Naraka
Naród Islamu
Flaga NOI Naród Islamu (NOI) – ruch separatystyczno-religijny Afroamerykanów.
Zobaczyć Religia i Naród Islamu
Natjaśastra
Bharatanatyam Natjaśastra, pełna nazwa Bharata Natjaśastra – traktat dotyczący teatru, tańca i muzyki, spisany przez mędrca Bharatę, jak wierząhinduiści, natchnionego przez Brahmę, przechowywany w bibliotekach w Tandżore i Malabar (Indie).
Zobaczyć Religia i Natjaśastra
Nenbutsu-shū
– japoński odłam buddyzmu, powiązany ze szkołami amidystycznymi Szkoły Czystej Krainy (częściej tłumaczonej jako Szkoła Czystej Ziemi), utworzonymi m.in.
Zobaczyć Religia i Nenbutsu-shū
New Age
New Age (wym.), Nowa Era, Nowy Wiek – złożony i wielowymiarowy alternatywny ruch kulturowy, zapoczątkowany w latach sześćdziesiątych XX wieku, wyrosły z przekonania, że ludzkość, pogrążona w głębokim kryzysie, znajduje się w punkcie zwrotnym między dwiema epokami (erami).
Zobaczyć Religia i New Age
Niccolò Machiavelli
Niccolò di Bernardo dei Machiavelli (ur. 3 maja 1469 we Florencji, zm. 21 czerwca 1527 w Sant'Andrea in Percussina k. Florencji) – prawnik, filozof, pisarz społeczny i polityczny, historyk i dyplomata florencki, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli renesansowej myśli politycznej.
Zobaczyć Religia i Niccolò Machiavelli
Nieśmiertelność
Nieśmiertelność – życie, które nigdy się nie kończy, nieuleganie śmierci.
Zobaczyć Religia i Nieśmiertelność
Niebo (raj)
Niebo czy raj – mityczna kraina, lub jedna z krain stanowiących zaświaty.
Zobaczyć Religia i Niebo (raj)
Niereligijność
thumb Niereligijność lub bezwyznaniowość – brak wyznania religijnego, postawa obojętności lub niechęci wobec religii.
Zobaczyć Religia i Niereligijność
Niewidzialny Różowy Jednorożec
zwierzęcia heraldycznego Niewidzialny Różowy Jednorożec – bogini parodii religii, będącej satyrąna wierzenia teistyczne.
Zobaczyć Religia i Niewidzialny Różowy Jednorożec
Niezależny Kościół Filipiński
Niezależny Kościół Filipiński – Kościół starokatolicki, działający prawnie na terenie Filipin, USA i Kanady, będący członkiem Światowej Rady Kościołów, Konferencji Chrześcijańskiej w Azji oraz Narodowej Rady Kościołów na Filipinach.
Zobaczyć Religia i Niezależny Kościół Filipiński
Ningma
Mandarawy i Jeszie Tsogial nad którymi znajdująsię Samantabhadra, Wadżrasattwa i Garab Dordże, a poniżej tybetańscy mistrzowie Longczenpa oraz Dżigme Lingpa Ningma (tyb. རྙིང་མ་, Wylie: rnying ma, ZWPY: Nyingma) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Zobaczyć Religia i Ningma
Nirwana
Nirwana (dosłownie zgaśnięcie) – wygaśnięcie cierpienia, termin używany w religiach dharmicznych na określenie bardzo zaawansowanego poziomu urzeczywistnienia.
Zobaczyć Religia i Nirwana
Nizaryci
Forteca asasynów w Alamut. (Perska miniaturka) Nizaryci, arab. النزاريون, znani także jako asasyni – dominujący współcześnie odłam ismailitów, uznający linię imamów wywodzącąsię od Nizara.
Zobaczyć Religia i Nizaryci
Nonteizm
Nonteizm, nieteizm – doktryna religijna, która nie afirmuje ani nie neguje istnienia boga.
Zobaczyć Religia i Nonteizm
Nowe ruchy religijne
Nowe ruchy religijne (ang. New religious movements lub NRM) – powszechna, zbiorowa nazwa wspólnot religijnych odróżnianych od związków tego rodzaju posiadających szerokie uznanie społeczne.
Zobaczyć Religia i Nowe ruchy religijne
Oświecenie (religie Wschodu)
Latarnia przy japońskiej świątyni zen Oświecenie (albo samourzeczywistnienie, samorealizacja, bodhi skr. बोधि, poch. od rdzenia budh „wiedzieć”, w stronie biernej „być przebudzonym”) – stan (lub raczej cały szereg stanów), jaki według większości religii i filozofii Wschodu (buddyzm, hinduizm, dżinizm, taoizm), czasami lub trwale realizuje się po długotrwałej praktyce medytacyjnej, albo z nagła (spór gradualizmu z subityzmem).
Zobaczyć Religia i Oświecenie (religie Wschodu)
Obrządek
Obrządek (także ryt liturgiczny albo liturgia) – utrwalony specyficzny sposób sprawowania liturgii, charakterystyczny dla danego regionu.
Zobaczyć Religia i Obrządek
Okres Wiosen i Jesieni
Okres Wiosen i Jesieni – okres w historii Chin między 770 lub 722 a 480 p.n.e. Jego nazwa pochodzi od Kroniki Wiosen i Jesieni, której autorstwo tradycja przypisuje Konfucjuszowi.
Zobaczyć Religia i Okres Wiosen i Jesieni
Okultyzm
Okultyzm (łac. occulere – „skrywać”) – zespół poglądów i wierzeń o istnieniu niepoddających się naukowym obserwacjom istot, mocy i możliwości ukrytych we wszechświecie i człowieku, wierzenia o wychodzących poza poznanie zdolnościach ludzkich i ich podporządkowaniu, związane z tymi wierzeniami magiczne rytuały, praktyki medytacyjne, a także synonim ezoteryki.
Zobaczyć Religia i Okultyzm
Ontogeneza
Ontogeneza, rozwój osobniczy (gr. óntos – byt, będące, istniejące, génesis – pochodzenie) – przemiany anatomiczne i fizjologiczne osobnika od powstania w wyniku rozmnażania do śmierci.
Zobaczyć Religia i Ontogeneza
Opium ludu
Opium ludu (a. opium mas) – fraza Karla Marksa określająca religię jako zbiór złudzeń mających na celu uśmierzenie cierpienia, które to opium dodatkowo przeszkadza w zdobywaniu szczęścia ludziom.
Zobaczyć Religia i Opium ludu
Orfizm (religia)
Orfizm (Orficyzm) – nurt religijny w starożytnej Grecji powstały w VII wieku p.n.e. Jest on związany z kultem Dionizosa, cechuje się wiarąw wędrówkę dusz i ich wyższości nad ciałem.
Zobaczyć Religia i Orfizm (religia)
Ormuzd
Ormuzd lub Ahura Mazda (dosł. Pan Mądry, Pan Wszystkowiedzący; staroperski: Ahuramazda, średnioperski: Ohrmazd, Ormuzd, Hormuzd, Ohrmizd) – najwyższe bóstwo w religiach irańskich: mazdaizmie i zaratusztrianizmie.
Zobaczyć Religia i Ormuzd
Osho (guru)
Osho, Bhagwan Shree Rajneesh właśc.
Zobaczyć Religia i Osho (guru)
Panenteizm
Panenteizm (gr. pán en theós – wszystko w Bogu) – pogląd religijno-filozoficzny, który wyznaje połączenie teizmu z panteizmem.
Zobaczyć Religia i Panenteizm
Panteizm
Paralelizm Spinozy Panteizm (z gr. pan „wszystko”, theos „Bóg”) – pogląd filozoficzno-religijny (niekiedy teologiczny) utożsamiający wszystko z bogiem (lub absolutem).
Zobaczyć Religia i Panteizm
Parodia religii
Parodia religii – zjawisko kulturowe polegające na działaniach i publikacjach imitujących istniejącąreligię.
Zobaczyć Religia i Parodia religii
Paul d’Holbach
Baron d’Holbach, autor portretu – Louis Carrogis Carmontelle Paul Henry Thiry, baron d’Holbach (ur. 8 grudnia 1723 w Edesheim, zm. 21 stycznia 1789 w Paryżu) – oświeceniowy filozof francuski, ateista, encyklopedysta Wielkiej Encyklopedii Francuskiej.
Zobaczyć Religia i Paul d’Holbach
Paweł z Tarsu
Paweł Apostoł'', Rembrandt, ok. 1657 Paweł z Tarsu, Paweł Apostoł, Szaweł, Szaul ha-Tarsi (ur. ok. 5–10 w Tarsie w Cylicji, zm. ok. 64–67 w Rzymie) – Żyd z Tarsu, święty chrześcijański, męczennik za wiarę.
Zobaczyć Religia i Paweł z Tarsu
Pentekostalizm
Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – nurt chrześcijaństwa wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie, charakteryzujący się wyjątkowym naciskiem na znaczenie darów Ducha Świętego, w tym prorokowania, uzdrawiania chorych (np. przez nałożenie rąk i modlitwę), glosolalii, o których wspomniano w rozdziale 12 Pierwszego Listu do KoryntianDzieje Apostolskie mówiąo tym kilkakrotnie.
Zobaczyć Religia i Pentekostalizm
Pięcioksiąg konfucjański
''Liji'' Pięcioksiąg konfucjański – zestaw pięciu ksiąg klasycznych w Chinach.
Zobaczyć Religia i Pięcioksiąg konfucjański
Pięcioprocentowcy
Pięcioprocentowcy lub Naród Bogów i Ziem (ang. The Nation of Gods and Earths) – synkretyczny ruch religio-społeczny zapoczątkowany został w Harlemie w Nowym Jorku przez Clarence’a Smitha lepiej znanego pod pseudonimem Clarence 13X, określanego przez jego studentów jako Allah (arabskie imię Boga) lub Ojca.
Zobaczyć Religia i Pięcioprocentowcy
Piekło
Herrady z Landsbergu (około 1180 roku) Boskiej Komedii'' Piekło – w eschatologiach religii uznających życie pozagrobowe – miejsce przebywania lub stan dusz zmarłych potępionych za grzechy lub winy wobec bogów popełnione na Ziemi.
Zobaczyć Religia i Piekło
Pitagorejczycy
Fiodora Bronnikowa Pitagorejczycy – wyznawcy doktryny rozwiniętej przez Pitagorasa i jego następców w szkole religijno-filozoficznej, którązałożył w Krotonie w Wielkiej Grecji, w południowych Włoszech.
Zobaczyć Religia i Pitagorejczycy
Pokora
Pokora – cnota moralna, która w ogólnym rozumieniu polega na uznaniu własnej ograniczoności, niewywyższaniu się ponad innych i unikaniu chwalenia się swoimi dokonaniami.
Zobaczyć Religia i Pokora
Politeizm
Bogowie starożytnego Egiptu w Carnegie Museum of Natural History Politeizm (z polys – „liczny” + theos – „bóg”), wielobóstwo – wiara w istnienie wielu bóstw (np. religia Słowian, religia starożytnej Grecji, starożytnego Rzymu, starożytnego Egiptu, wierzenia Azteków, shintō, niektóre odłamy hinduizmu).
Zobaczyć Religia i Politeizm
Polskokatolicyzm
Polskokatolicyzm – odmiana starokatolicyzmu oparta na polskich tradycjach religijnych i kulturalnych.
Zobaczyć Religia i Polskokatolicyzm
Popowcy
Popowcy, biegłopopowcy – odłam staroobrzędowców, który praktykuje obrzędy liturgiczne pod przewodnictwem kapłanów.
Zobaczyć Religia i Popowcy
Potrójna Bogini
Potrójna Bogini – występująca w pracach Roberta Gravesa, zaadaptowana jako główne bóstwo przez członków religii neopogańskich oraz Wicca.
Zobaczyć Religia i Potrójna Bogini
Poznanie
Poznanie – termin filozoficzny oznaczający odkrywanie (przedmiotu czy zagadnienia).
Zobaczyć Religia i Poznanie
Pramonoteizm
Pramonoteizm – kierunek w religioznawstwie uznający iż pierwotnąformąreligii był monoteizm, który dopiero z czasem przekształcił się w politeizm.
Zobaczyć Religia i Pramonoteizm
Prawosławie
Cerkiew Świętego Ducha w Białymstoku Cerkiew cmentarna w Lublinie Prawosławie – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierający swądoktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego (istniejąrównież wspólnoty prawosławne rytu zachodniego).
Zobaczyć Religia i Prawosławie
Prezbiterianizm
Woodstock Prezbiterianizm (z gr. πρεσβύτερος, „starszy”) – krąg protestanckich Kościołów reformowanych charakteryzujących się ustrojem opartym na władzy prezbiterów, czyli starszych zborów (duchownych i świeckich).
Zobaczyć Religia i Prezbiterianizm
Protestantyzm
Protestantyzm – jedna z głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i prawosławia, na którąskładająsię wspólnoty religijne powstałe na skutek ruchów reformacyjnych wewnątrz Kościoła rzymskokatolickiego rozpoczętych wystąpieniem Marcina Lutra w XVI wieku oraz ruchów przebudzeniowych w łonie macierzystych wyznań protestanckich w kolejnych stuleciach.
Zobaczyć Religia i Protestantyzm
Przesąd
Jednolicie czarne umaszczenie kotów jest tematem wielu przesądów Przesąd, zabobon – przekonania, poglądy, wierzenia, praktyki nie mające oparcia w panującym systemie uzasadnień, wierzeń i obrzędów.
Zobaczyć Religia i Przesąd
Psychologia religii
Kobieta modląca się w kościele Psychologia religii – interdyscyplinarna nauka z pogranicza psychologii i religioznawstwa, korzystająca z dorobku obu dziedzin.
Zobaczyć Religia i Psychologia religii
Purany
Purany (dewanagari पुराण, trl. purāṇa) – gatunek literacki świętych pism hinduizmu.
Zobaczyć Religia i Purany
Raelizm
Zlot Raelian w Korei Południowej Ruch raeliański, zwany też raelianizmem lub raelizmem – filozofia oparta na historii byłego francuskiego dziennikarza oraz kierowcy wyścigowego, Claude’a Vorilhona, który przyjął imię Rael.
Zobaczyć Religia i Raelizm
Reform Bahai Faith
Reform Bahai Faith – niewielkie wyznanie bahaickie, założone w 2004 roku przez Fredericka Glayshera, dla którego inspiracjąbyła działalność Marcina Lutra, Julie Chanler, Ruth White i Mirzy Ahmada Sohraba.
Zobaczyć Religia i Reform Bahai Faith
Reinkarnacja
Zobrazowanie kolejnych inkarnacji Reinkarnacja (również: metempsychoza, transmigracja; łac. re+in+caro, carnis „ponowne wcielenie”) – pogląd, według którego dusza (bądź świadomość) po śmierci ciała może wcielić się w nowy byt fizyczny.
Zobaczyć Religia i Reinkarnacja
Rekonstrukcjonizm celtycki
spirals”. Rekonstrukcjonizm celtycki, rzadziej rodzimowierstwo celtyckie lub celtyckie pogaństwo rekonstrukcjonistyczne – rekonstrukcjonistyczne podejście w obrębie celtyckiego neopogaństwa, przedkładające zgodność historycznąponad eklektyzm, jaki można znaleźć w wielu formach neodruidyzmu.
Zobaczyć Religia i Rekonstrukcjonizm celtycki
Religia fikcyjna
Religia fikcyjna – fikcyjny system wierzeń, stworzony na potrzeby literatury, filmu bądź gry.
Zobaczyć Religia i Religia fikcyjna
Religia naturalna
Religia naturalna – religia, która uznawana jest przez jej wyznawców za istniejącąod zawsze, a dokładniej: od początku historii danej grupy etnicznej czy narodu.
Zobaczyć Religia i Religia naturalna
Religia objawiona
Religia objawiona, założona – religia, której początki związane sąz działalnościązałożyciela czy proroka.
Zobaczyć Religia i Religia objawiona
Religia plemienna
Dogonów Religia plemienna (religia pierwotna, religia tradycyjna, religia prymitywna, religia archaiczna) – zbiorcze określenie systemów wierzeniowo-rytualnych tubylczych ludów Afryki, Azji, obu Ameryk, Australii i Oceanii.
Zobaczyć Religia i Religia plemienna
Religie abrahamowe
Symbole najważniejszych religii abrahamowych (kolejno: chrześcijaństwo; islam; judaizm; bahaizm) Zasięg religii abrahamowych (różowy). Religie abrahamowe lub abrahamiczne – religie mające swe korzenie w starożytnych przekazach żydowskiej świętej księgi Tory o Abrahamie, biblijnym patriarsze.
Zobaczyć Religia i Religie abrahamowe
Religie dharmiczne
Odcieniami żółtego zaznaczono zasięg geograficzny religii dharmicznych Religie dharmiczne – religie wiążące się z dharmą.
Zobaczyć Religia i Religie dharmiczne
Religie etniczne
Religia etniczna – system wierzeń wyznawanych przez konkretnągrupę etniczną, wykształcony w jej obrębie i ściśle związany z jej tradycją, kulturąi specyfikązamieszkiwanego terenu.
Zobaczyć Religia i Religie etniczne
Religie kosmocentryczne
Religie kosmocentryczne – zwane też religiami mistycznymi, lub religiami Wschodu.
Zobaczyć Religia i Religie kosmocentryczne
Religie prehistoryczne
Religie prehistoryczne – religie, których istnienia można się domyślać na podstawie wykopalisk archeologicznych, obejmujących początkowy okres dziejów ludzkości do około 3300 p.n.e., czyli do momentu, w którym przypuszczalnie wynaleziono pismo.
Zobaczyć Religia i Religie prehistoryczne
Religie rodzime Afryki
Religie Afryki Religie rodzime Afryki – pojęcie obejmujące tradycyjne wierzenia i praktyki ludów Czarnej Afryki, które kształtowały się przed kontaktami Afrykanów z religiami przyniesionymi z zewnątrz.
Zobaczyć Religia i Religie rodzime Afryki
Religie rodzime Australii
Religie rodzime Australii – na kształt wierzeń rodzimych mieszkańców Australii decydujący wpływ miała izolacja kontynentu, charakterystyczne środowisko naturalne oraz nieukształtowana struktura społeczna.
Zobaczyć Religia i Religie rodzime Australii
Religie teocentryczne
Religie teocentryczne, zwane też religiami profetycznymi lub religiami Zachodu.
Zobaczyć Religia i Religie teocentryczne
Religioznawstwo
Symbole religijne Religioznawstwo – zespół nauk o religii, których podejście – w odróżnieniu od teologii i od filozofii religii – charakteryzuje się empirycznym (antropologicznym, socjologicznym, historycznym, ekonomicznym) stosunkiem do przedmiotu badań.
Zobaczyć Religia i Religioznawstwo
René Guénon
René-Jean-Marie-Joseph Guénon, szejk Abd al-Wahid Jahja (ur. 15 listopada 1886 w Blois, zm. 7 stycznia 1951 w Kairze) – francuski myśliciel i pisarz ezoteryczny, badacz tradycji religijnych, metafizycznych i mistycznych, współtwórca koncepcji tradycjonalizmu integralnego.
Zobaczyć Religia i René Guénon
Restoracjonizm
Restoracjonizm – w sensie ogólnym, przekonanie o konieczności powrotu do pierwotnego, czystego, biblijnego chrześcijaństwa z I wieku naszej ery, z czasów Jezusa i apostołów.
Zobaczyć Religia i Restoracjonizm
Richard Dawkins
Richard Dawkins, właściwie Clinton Richard Dawkins (wym.; ur. 26 marca 1941 w Nairobi w Kenii) – brytyjski zoolog, etolog, ewolucjonista i publicysta.
Zobaczyć Religia i Richard Dawkins
Richard Wagner
Wilhelm Richard Wagner (ur. 22 maja 1813 w Lipsku, zm. 13 lutego 1883 w Wenecji) – niemiecki kompozytor, dyrygent i teoretyk muzyki okresu romantyzmu.
Zobaczyć Religia i Richard Wagner
Robert Sapolsky
Robert Maurice Sapolsky (ur. 6 kwietnia 1957 w Brooklynie, w Nowym Jorku) – amerykański biolog i neurolog.
Zobaczyć Religia i Robert Sapolsky
Rodzimowierstwo bałtyjskie
Romuvańska ceremonia rytualna. Rodzimowierstwo bałtyjskie, rzadziej bałtyjskie neopogaństwo – kategoria autochtonicznych ruchów religijnych, rewitalizujących religię Bałtów wśród współczesnych społeczeństw bałtyjskich (głównie Litwinów i Łotyszy).
Zobaczyć Religia i Rodzimowierstwo bałtyjskie
Rodzimowierstwo germańskie
Rodzimowierstwo germańskie, rzadziej starowierstwo germańskie lub germańskie neopogaństwo – religia neopogańska, przez religioznawców klasyfikowania jako nowy ruch religijny.
Zobaczyć Religia i Rodzimowierstwo germańskie
Rodzimowierstwo słowiańskie
Drewniany posąg Peruna, ustawiony przez ukraińskich rodzimowierców w Kijowie w 2009 roku. Zniszczony w 2012 roku przez nieznanych sprawców. Rodzimowierstwo słowiańskie, rzadziej słowianowierstwo lub słowiańskie neopogaństwo – współczesna religia oparta na duchowości i mitologii ludów słowiańskich, przez religioznawców klasyfikowana jako religia etniczna oraz nowy ruch religijny.
Zobaczyć Religia i Rodzimowierstwo słowiańskie
Romuva
Romuva (lit. Senovės baltų religinė bendrija Wspólnota religijna dawnych Bałtów) – założona w XX w. na Litwie i tam głównie działająca współczesna pogańska wspólnota religijna, odmiana bałtowierstwa.
Zobaczyć Religia i Romuva
Ruch Rastafari
Ruch Rastafari – millenarystyczno-mesjanistyczny synkretyczny ruch religijny powstały w chrześcijańskich kręgach kulturowych na Jamajce w latach 30.
Zobaczyć Religia i Ruch Rastafari
Rudolf Otto
Rudolf Otto Rudolf Otto (ur. 25 września 1869 w Peine, zm. 6 marca 1937 w Marburgu) – niemiecki filozof, przedstawiciel fenomenologii i teolog protestancki, religioznawca, autor.
Zobaczyć Religia i Rudolf Otto
Rytuał
Rytuał (łac. ritualis od ritus 'obrządek; zwyczaj') – zespół specyficznych dla danej kultury symbolicznych sekwencji sformalizowanych czynów i wypowiedzi, wykonywanych w celu osiągnięcia pożądanego skutku, który jednakże może być znacznie oderwany od pozornie oczywistego celu funkcjonalnego.
Zobaczyć Religia i Rytuał
Rzeczywistość
Rzeczywistość – wszystko co istnieje.
Zobaczyć Religia i Rzeczywistość
Sacrum
Sacrum (łac.) – sfera świętości, wokół której koncentrująsię wierzenia, obrzędy i praktyki religijne.
Zobaczyć Religia i Sacrum
Sakja
Sakja (tyb.: ས་སྐྱ་, Wylie: sa skya, ZWPY: Sa’gya) – jedna z czterech głównych tradycji buddyzmu tybetańskiego.
Zobaczyć Religia i Sakja
Sam Harris
Sam Harris, właśc.
Zobaczyć Religia i Sam Harris
Samarytanie
Grupa Samarytan „Dobry Samarytanin” (1633),obraz Rembrandta Samarytanie, Szomronim, Szamerim, sami często określająsię Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie.
Zobaczyć Religia i Samarytanie
Santeria
Kapłan Ify Santería (inne nazwy: Lucumi, Lukumi lub Regla de Ocha) – synkretyczna afroamerykańska religia pochodzenia afrykańskiego, obecna głównie na Kubie, Haiti, Dominikanie czy Stanach Zjednoczonych.
Zobaczyć Religia i Santeria
Satanizm
Odwrócony pentagram – powszechnie uznawany za symbol satanizmu Satanizm – termin określający wiele różnych systemów religijnych, wierzeń oraz praktyk, które nawiązujądo różnie rozumianego Szatana.
Zobaczyć Religia i Satanizm
Sathya Sai Baba
Sathya Sai Baba (telugu సత్య సాయిబాబా, właśc. Sathyanarayana Raju Ratnakaram, ur. 23 listopada 1926 w Puttaparthi, zm. 24 kwietnia 2011, tamże) – hinduski mistrz duchowy, guru, przywódca religijny.
Zobaczyć Religia i Sathya Sai Baba
Sŏn
Sillę Sŏn (선; szkoła sŏn 선종sŏn chong) – koreańska medytacyjna szkoła buddyjska, będąca odpowiednikiem chińskiej szkoły chan, która mimo kilkusetletnich prześladowań przetrwała do czasów obecnych.
Zobaczyć Religia i Sŏn
Scjentologia
Centrum Scjentologii w Los Angeles Scjentologia – ruch religijny założony w 1951 przez pisarza fantastyki naukowej L. Rona Hubbarda jako alternatywa psychologii.
Zobaczyć Religia i Scjentologia
Sedewakantyzm
Sedewakantyzm (od łac. sede vacante – „przy nieobsadzonej stolicy” lub „przy pustym tronie”) – hipoteza teologiczna, według której wszystkie osoby, które zasiadająna tronie papieskim od czasu śmierci Piusa XII w 1958 roku, sąantypapieżami.
Zobaczyć Religia i Sedewakantyzm
Seweryn Goszczyński
Dom w Zakopanem, w którym przebywał Seweryn Goszczyński Cmentarzu Łyczakowskim (wyk. Julian Markowski) Seweryn Goszczyński (ur. 4 listopada 1801 w Ilińcach, zm. 25 lutego 1876 we Lwowie) – polski działacz społeczny, rewolucjonista, pisarz i poeta polskiego romantyzmu.
Zobaczyć Religia i Seweryn Goszczyński
Shingon
Mnisi szkoły Shingon przy świątyni na górze Kōya goma Świątynia Chishaku-in w Kioto, główna siedziba sekty Shingon-shū Chizan-ha – japońska odmiana buddyzmu ezoterycznego tzn.
Zobaczyć Religia i Shingon
Shintō
Modlitwa w chramie Itsukushima Kannushi – kapłan, chram Katori-jingū, Katori Kapłan shintō w stroju ''kariginu''W okresie Heian był to strój arystokratów i wojowników. Kolor różni się w zależności od wieku kapłana i pory roku., na głowie ''eboshi'' irysów., Tokio ''Mikoshi'' przygotowane do parady Kamakurze Kapłani niosący ''mikoshi'' w czasie ''matsuri'', Tsuruga, prefektura Fukui ''Chi-no-wa''''Chi-no-wa'' – duży pierścień wykonany z trawy ''chigaya'' (''Imperata cylindrica''), utworzony na ścieżce prowadzącej do chramu.
Zobaczyć Religia i Shintō
Shintō sekciarskie
– jeden z odłamów japońskiej religii narodowej shintō, obejmujący różne nieortodoksyjne i eklektyczne szkoły.
Zobaczyć Religia i Shintō sekciarskie
Sigmund Freud
Sigmund Freud (ur. jako Sigismund Schlomo Freud, 6 maja 1856 w Příborze, zm. 23 września 1939 w Londynie) – austriacki lekarz żydowskiego pochodzenia, neurolog, twórca psychoanalizy.
Zobaczyć Religia i Sigmund Freud
Sikhizm
Khanda – symbol sikhizmu Sikhizm (pendż. ਸਿੱਖੀ) – religia powstała w XV wieku w Indiach w prowincji Pendżab.
Zobaczyć Religia i Sikhizm
Skopcy
Skopcy (rzezańcy, tzn. kastraci, zwani też „białymi gołębiami”) – ruch religijny (grupa wyznaniowa) w Rosji, powstały w łonie bezpopowców i prawosławia, uważający ascezę i kastrację lub surowąwstrzemięźliwość płciowąza warunek zbawienia.
Zobaczyć Religia i Skopcy
Skrypturalizm
Skrypturalizm (albo islam koraniczny) – ruch religijny za jedyne źródło islamu uznający Koran.
Zobaczyć Religia i Skrypturalizm
Smryti
Smryti – teksty religijne hinduizmu nienależące do wedyjskiego Objawienia (śruti), ale związane z tradycjąwedyjską.
Zobaczyć Religia i Smryti
Socjologia religii
Socjologia religii – dział socjologii zajmujący się wierzeniami, praktykami i instytucjami religijnymi w ich kontekście społecznym.
Zobaczyć Religia i Socjologia religii
Spirytyzm
Allan Kardec Spirytyzm – doktryna stworzona w połowie XIX wieku przez francuskiego naukowca Hipolita Rivaila (pod pseudonimem Allan Kardec), głosząca istnienie w każdym człowieku „czynnika myślącego”, który po śmierci odłącza się od ciała fizycznego i wciela przez reinkarnację w kolejne istoty.
Zobaczyć Religia i Spirytyzm
Społeczność
Społeczność – połączona ze sobąza pomocąwięzi społecznych zbiorowość ludzi należących do pewnego środowiska społecznego i powiązanych ze sobąnp..
Zobaczyć Religia i Społeczność
Społeczność Chrystusa
Świątynia Independence wyświęcona w 1994 r. Świątynia Kirtland, wyświęcona w 1836 r. przez Jospeha Smitha Jr., należąca do Społeczności Chrystusa Społeczność Chrystusa, do 2001: Zreorganizowany Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (skrót RLDS od ang. Reorganized Church of Jesus Christ of Latter Day Saints) – druga co do wielkości denominacja ruchu świętych w dniach ostatnich (mormonów).
Zobaczyć Religia i Społeczność Chrystusa
Sri Guru Granth Sahib
Recytacja Świętej Księgi Sri Guru Granth Sahib (pendż.: ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ gurū granth sāhib) – święta księga wyznawców sikhizmu oraz ravidasi.
Zobaczyć Religia i Sri Guru Granth Sahib
Stanisław Staszic
Medal z podobiznąStanisława Staszica 1926 Bielanach w Warszawie Łodzi Ławeczka Stanisława Staszica w Pile Politechniki Świętokrzyskiej odsłonięty 3 czerwca 2015 r. Stanisław Wawrzyniec Staszic, inne formy nazwiska: Stasic; Staszyc; Stazis, ps.: „Pisarz „Uwag nad życiem Jana Zamoyskiego”; S.; Zakordonowy obywatel pruski” (ur.
Zobaczyć Religia i Stanisław Staszic
Stanisław Witkiewicz
Stanisław Witkiewicz (ur. 21 maja 1851 w Poszawszu, zm. 5 września 1915 w Lovranie) – polski malarz, architekt, pisarz i teoretyk sztuki, twórca i popularyzator stylu zakopiańskiego, ojciec Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Zobaczyć Religia i Stanisław Witkiewicz
Starokalendarzowcy
Starokalendarzowcy (gr. Παλαιοημερολογίτες, Paleoimerologites) – grupy prawosławnych, które wyodrębniły się głównie z Greckiego Kościoła Prawosławnego oraz Patriarchatu Konstantynopola, sprzeciwiające się reformom kalendarza liturgicznego, polegającym na zaadaptowaniu poprawionego kalendarza gregoriańskiego (określanego jako kalendarz neojuliański) w miejsce dotychczasowego juliańskiego.
Zobaczyć Religia i Starokalendarzowcy
Starokatolicyzm
Korneliusz Jansen Piotr Józef Riegger Johann Döllinger Ignacy von Wessenberg Eduard Herzog Fryderyk von Schulte Archikatedra św. Gertrudy w Utrechcie Katedra Świętego Ducha w Warszawie Starokatolicyzm – nurt katolicyzmu, powstały w 1870 roku w wyniku sprzeciwu części Kościoła rzymskokatolickiego wobec ogłoszenia przez sobór watykański I dogmatu o nieomylności i prymacie papieża.
Zobaczyć Religia i Starokatolicyzm
Staroobrzędowcy
Staroobrzędowcy, starowierzy, starowiercyNazwa staroobrzędowcy jest oficjalnym terminem opisującym to wyznanie przyjętym w Rosji a akcie tolerancyjnym z 1905, wcześniej opisywana grupa określana była jako raskolnicy (dosł. rozłamowcy), który to termin miał jednoznaczne nacechowanie pejoratywne.
Zobaczyć Religia i Staroobrzędowcy
Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego
Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego – polska grupa wyznaniowa wywodząca się z ruchu Badaczy Pisma Świętego, powstała na skutek wewnętrznych podziałów wśród Badaczy, po śmierci Charlesa Taze Russella (1852–1916).
Zobaczyć Religia i Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego
Sufizm
Sufizm (arab. تصوف) – zbiorcze określenie rozmaitych nurtów mistycznych w islamie.
Zobaczyć Religia i Sufizm
Sunnizm
Sunnizm – jeden z trzech głównych odłamów islamu (pozostałe to szyizm i charydżyzm) wierny ortodoksyjnej tradycji Sunny, uznający wszystkich kalifów do 1258Śmierć abbasydzkiego kalifa w bitwie pod Bagdadem.
Zobaczyć Religia i Sunnizm
Sutra
Diamentowej Sutry Sutry Lankavatara Sutra (sans. सूत्र, sūtra; pali sutta, co znaczy „księga” lub „pismo”; chiń. jing 經; kor. kyŏng 경; jap. kyō 経; wiet. kinh; tyb. མདོ, Wylie mdo) – nazwa religijnych ksiąg buddyjskich lub hinduskich.
Zobaczyć Religia i Sutra
Syn Boży
Syn Boży - Ikona Syn Boży (Syn Boga, Słowo Boże st.pol. Bożyc) – tytuł przysługujący w Nowym Testamencie tylko Jezusowi Chrystusowi.
Zobaczyć Religia i Syn Boży
Syryjski Kościół Ortodoksyjny
Syryjski Kościół Ortodoksyjny – jeden z Kościołów Wschodu, wyznających w przeszłości monofizytyzm.
Zobaczyć Religia i Syryjski Kościół Ortodoksyjny
System
System (systema – rzecz złożona) – zespół wzajemnie powiązanych elementów realizujących jako całość założone cele.
Zobaczyć Religia i System
Szabat
Szabat (lub יוֹם הַשַׁבָּת, od rdzenia szbt: szin + bet/bejt + taw.
Zobaczyć Religia i Szabat
Szafi’ici
Szafi’ici – zwolennicy jednej z czterech głównych sunnickich szkół prawa muzułmańskiego, wywodzącej się od Asz-Szafi’iego (zm. 820).
Zobaczyć Religia i Szafi’ici
Szajchizm
Szajchizm (lub Szajkizm) – mistyczny nurt imamizmu założony formalnie w 1824 roku przez szejka Ahmada-i Ahsa'i.
Zobaczyć Religia i Szajchizm
Szkoła Czystej Krainy
Amitabha w Zachodnim Raju Szkoła Czystej Krainy (także: Szkoła Czystej Ziemi; chiń. jingtuzong (淨土宗); kor. chŏngt'o chong (정토종); jap. jōdo-shū (浄土宗); wiet. Tịnh độ tông) – jedna z tradycji buddyzmu chińskiego związana z amidyzmem.
Zobaczyć Religia i Szkoła Czystej Krainy
Szyizm
Szyizm (od arab. شيعة علي, szī'at Ali – stronnictwo Alego) – obok sunnizmu i charydżyzmu jeden z trzech głównych nurtów współczesnego islamu, drugi po sunnizmie co do liczby wyznawców.
Zobaczyć Religia i Szyizm
Tadeusz Boy-Żeleński
Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński, pseudonim „Boy”, znany jako Boy-Żeleński (ur. 21 grudnia 1874 w Warszawie, zm. 4 lipca 1941 we Lwowie) – polski tłumacz, krytyk literacki i teatralny, poeta-satyryk, kronikarz, eseista i działacz społeczny, z wykształcenia lekarz.
Zobaczyć Religia i Tadeusz Boy-Żeleński
Tadeusz Kotarbiński
Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (23 lipca 2008) Tadeusz Marian Kotarbiński (ur. 31 marca 1886 w Warszawie, zm. 3 października 1981 tamże) – polski filozof, logik i etyk, czołowy przedstawiciel szkoły lwowsko-warszawskiej, autor koncepcji reizmu, twórca etyki niezależnej oraz koncepcji opiekuna spolegliwego.
Zobaczyć Religia i Tadeusz Kotarbiński
Tanach
Zbiór zwojów zawierający pełnąwersję Tanach Tanach (hebr. תנ״ך) – akronim określający Biblię hebrajską, utworzony od początkowych liter trzech części Pisma: Tora („Prawo”), Newiim („Prorocy”), Ketuwim („Pisma”).
Zobaczyć Religia i Tanach
Tantry jogi najwyższej
Tantry jogi najwyższej (sanskryt. anuttara joga tantra, tyb. བླ་ན་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྒྱུད་, transliteracja Wyliego. rnal 'byor bla na med pa’i rgyud) – najbardziej zaawansowane tantry wadżrajany, gdzie występuje praktyka fazy spełniającej (transliteracja Wyliego.
Zobaczyć Religia i Tantry jogi najwyższej
Taoizm
yang'' Taoizm (czasem zapisywany jako daoizm) – tradycyjny chiński system filozoficzny i religijny.
Zobaczyć Religia i Taoizm
Tarika
Tarika (arab. طريقه, dosłownie: droga, ścieżka) – nazwa używana w islamie pierwotnie (w IX-X wieku) na określenie sposobu postępowania jednostki, mającej skłonności mistyczne, następnie zaś w stosunku do reguły bractwa sufickiego lub samego bractwa.
Zobaczyć Religia i Tarika
Teizm
Teizm (gr. θεoς „bóg”) – wiara w istnienie Boga, bogów lub bogiń, którzy sąosobami ingerującymi w losy świata lub jest on ich dziełem; czuwającymi nad biegiem wydarzeń lub podtrzymującymi świat w istnieniu oraz pogląd filozoficzno-religijny głoszący, że tacy bogowie istnieją; wiara w Boga lub bogów bez odrzucania objawienia, co jest charakterystyczne dla deizmu.
Zobaczyć Religia i Teizm
Tendai
– japońska szkoła buddyjska założona przez Saichō w 805 roku.
Zobaczyć Religia i Tendai
Teologia
Akademii Krakowskiej Teologia (gr. θεος, theos, „Bóg”, + λογος, logos, „nauka”) lub sacra doctrina (święta nauka); bogoznawstwo – refleksja nad doktrynami religijnymi, wykraczająca poza religioznawstwo – nieoceniające ich prawdziwości – oraz poza filozofię religii, która to nie opiera się na wierze.
Zobaczyć Religia i Teologia
Therawada
Therawada (pāli: थेरवाद theravāda; sanskr. स्थविरवाद sthaviravāda; dosł. „doktryna starszych”) – najdłużej istniejąca szkoła buddyjska spośród wczesnych szkół buddyjskich.
Zobaczyć Religia i Therawada
Thomas Henry Huxley
Thomas Henry Huxley (ur. 4 maja 1825 w Ealing w Middlesex, zm. 29 czerwca 1895 w Eastbourne w Susseksie) – angielski naukowiec: zoolog, paleontolog, fizjolog i filozof, a z wykształcenia lekarz; członek Royal Society, w latach 1883–1885 jego prezes, profesor Royal School of Mines i Royal College of Surgeons.
Zobaczyć Religia i Thomas Henry Huxley
Thomas Hobbes
Thomas Hobbes (ur. 5 kwietnia 1588 w Westport (Wiltshire), ob. Malmesbury, zm. 4 grudnia 1679 w Hardwick Hall) – angielski filozof, myśliciel społeczny, twórca kontraktualizmu, autor dzieła Lewiatan (1651), traktatu z zakresu filozofii społecznej i filozofii politycznej, w którym dowodzi, że człowiek wyszedł z hipotetycznego stanu natury, czyli stanu wojny każdego z każdym (łac.
Zobaczyć Religia i Thomas Hobbes
Tomasz Hergesel
Tomasz Arnold Hergesel (ur. 17 maja 1943 w Dobrzeniu Wielkim) – ksiądz katolicki, biblista, profesor nauk teologicznych.
Zobaczyć Religia i Tomasz Hergesel
Tomasz z Akwinu
Carlo Crivelli Tomasz z Akwinu, także Akwinata (ur. w 1224 albo w 1225 w Roccasecca, zm. 7 marca 1274 w Fossanuova) – włoski filozof scholastyczny, teolog, członek Zakonu Kaznodziejskiego (dominikanów).
Zobaczyć Religia i Tomasz z Akwinu
Tommaso Campanella
Tommaso Campanella, imiona świeckie Giovanni Domenico (ur. 5 września 1568 w Stignano w Kalabrii, zm. 21 maja 1639 w Paryżu) – włoski filozof, teolog i poeta epoki renesansu, autor dzieła pt.
Zobaczyć Religia i Tommaso Campanella
Tradycjonalizm katolicki
Trydencka Msza św. solenna Tradycjonalizm katolicki – termin określający nurt katolicyzmu, charakteryzujący się zamiłowaniem do starych zwyczajów Kościoła, sprzed Soboru Watykańskiego II i pielęgnowaniem liturgii rzymskiej w jej formie nadzwyczajnej.
Zobaczyć Religia i Tradycjonalizm katolicki
Transcendencja (religia)
Transcendencja – istnienie poza.
Zobaczyć Religia i Transcendencja (religia)
Trójca Święta
Wyobrażenie Trójcy Świętej Trójca Święta, Święta Trójca (także Trinitas, stgr. Αγια Τριας, trb. Hágia Trías) – chrześcijański dogmat uznający, że Bóg jest Bogiem Trójjedynym, istniejącym jako trzy Osoby – po grecku hipostazy – pozostając jednocześnie jednym Bytem.
Zobaczyć Religia i Trójca Święta
Trzy skarby
Za trzy skarby (tłumaczone też jako „Trzy Drogocenności” lub „Trzy Klejnoty”, skr. triratna, pali: tiratana, chiń. 三宝 sanbao, kor. sambo, jap. sambō, wiet. tam bảo) buddyzmu uważane są.
Zobaczyć Religia i Trzy skarby
Układ odpornościowy
skaningowego mikroskopu elektronowego) Układ odpornościowy, układ immunologiczny – układ narządów umożliwiających działanie mechanizmom odporności.
Zobaczyć Religia i Układ odpornościowy
Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich
Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich – związek samodzielnych krajowych Kościołów starokatolickich, uznających te same podstawy wiary, te same porządki ustrojowe i liturgiczne, tworzących tym samym wspólnotę Kościołów starokatolickich.
Zobaczyć Religia i Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich
Unitarianizm
Unitarianizm – obok luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu i anabaptyzmu, jeden z głównych nurtów reformacji.
Zobaczyć Religia i Unitarianizm
Upaniszady
Upaniszady (dewanagari उपनिषद्, trl. Upaniṣad) – najpóźniejsze, bo pochodzące z VIII–III w. p.n.e., teksty, należące do wedyjskiego objawienia (śruti) o treści religijno-filozoficznej.
Zobaczyć Religia i Upaniszady
Voltaire
Voltaire, pol.
Zobaczyć Religia i Voltaire
Voodoo
Voodoo a. wudu (inne formy Vodun (Benin); również Vodoun (kreolski), Sevi Lwa) jest synkretycznąreligiąafroamerykańskąwyznawanągłównie w Haiti i na południu USA.
Zobaczyć Religia i Voodoo
Wadżrajana
mala Wadżrajana – kierunek buddyzmu związany z praktykątantr, który wyodrębnił się ok.
Zobaczyć Religia i Wadżrajana
Wahhabizm
Wahhabizm (lub wahabizm) (al-wahhābija) – ruch reformatorski i religijno-polityczny w łonie islamu sunnickiego powstały w XVIII wieku na terenie Arabii.
Zobaczyć Religia i Wahhabizm
Waldensi
Centrum kultury waldensów w Torre Pellice Kościół Waldensów w Mediolanie Waldensi – ugrupowanie chrześcijańskie, zainicjowane przez Piotra Waldo, zawiązane w południowej Francji około 1170 jako tzw.
Zobaczyć Religia i Waldensi
Wardhamana Mahawira
Mahawira Wardhamana Mahawira (skr. वर्धमान vardhamāna - "wzrastający", to jego imię własne; महावीर mahāvīra - "wielki bohater", to tytuł, pod jakim go czcząwyznawcy) – pierwszy zaświadczony historycznie przywódca dżinijski, uważany powszechnie za założyciela dżinizmu; według tradycji ostatni, dwudziesty czwarty z tirthankarów.
Zobaczyć Religia i Wardhamana Mahawira
Władysław Witwicki
cmentarzu w Skolimowie (Konstancin-Jeziorna). Błędnie podany rok urodzenia Euzebii Popławskiej (ur. 1880) i Tadeusza Witwickiego (ur. 1902). Władysław Witwicki, właśc.
Zobaczyć Religia i Władysław Witwicki
Wedy
Wedy, Weda (dewanagari वेद „wiedza”) – święte księgi hinduizmu, najstarsza grupa religijnych tekstów sanskryckich, które stanowiły całość ówczesnej wiedzy człowieka o świecie ludzi i bogów; antologia tekstów z różnych okresów, o różnej tematyce, budowie i przeznaczeniu.
Zobaczyć Religia i Wedy
Wiara religijna
Wiara religijna – różnie definiowana postawa osobowa.
Zobaczyć Religia i Wiara religijna
Wicca
Wicca, w wersji spolszczonej także wikka lub wika – rozpowszechniona w Europie i Stanach Zjednoczonych religia neopogańska.
Zobaczyć Religia i Wicca
Wirus umysłu
Wirus umysłu (ang. mind virus, virus of the mind) – w ujęciu memetyki – bezużyteczne mempleksy, replikujące się w umysłach wielu ludzi, prowadzące do negatywnych skutków.
Zobaczyć Religia i Wirus umysłu
Wisznu
Wisznu Wisznu (hindi: विष्णु) – jeden z najpopularniejszych dewów w hinduizmie, jedyny hinduski bóg czczony w wisznuizmie (największym wyznaniu hinduistycznym).
Zobaczyć Religia i Wisznu
Wisznuizm
Posąg Wisznu Wisznuicki sadhu nad Gangesem Kryszna i gopi Wisznuizm (nazywany przez wielu wyznawców waisznawizmem (ew. wajsznawizmem) od oryginalnej nazwy sanskryckiej) – gałąź hinduizmu, w której Wisznu lub jeden z jego awatarów wielbiony jest jako najwyższy Bóg.
Zobaczyć Religia i Wisznuizm
Wróżenie
Gaspare'a Traversiego, poł. XVIII w. Wróżenie (wróżbiarstwo, dywinacja) – zespół czynności związanych z próbami przepowiadania przyszłości z pomocąspecjalnych przedmiotów i technik, a według niektórych interpretacji, także sił nadnaturalnych (zob.
Zobaczyć Religia i Wróżenie
Wspólnota religijna
Wspólnota religijna – stowarzyszenie osób połączonych jednakowymi przekonaniami religijnymi, wspólnym sprawowaniem kultu, wspólnym dążeniem do określonego celu religijnego i zbliżonym stylem życia.
Zobaczyć Religia i Wspólnota religijna
Wu wei
Wu wei (chiń. trad. 無為, upr. 无为, pinyin: wú wéi; kor. muwi, jap. mui, wiet. vô vi, tyb. bja.bral) – podstawowa zasada taoizmu, mówiąca o tym, że należy pozwolić rzeczom istnieć zgodnie z naturą, a zdarzenia mająbiec tak, jak biec mają, bez wszelkiej ingerencji i narzucania czegokolwiek.
Zobaczyć Religia i Wu wei
Wydawnictwo WAM
Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy (1872–1918, 1935–1993), Wydawnictwo Księży Jezuitów (1918–1935), Wydawnictwo WAM (od 1993) – najstarsze polskie wydawnictwo katolickie, założone w 1872 przez ks. Stanisława Stojałowskiego SJ w Krakowie.
Zobaczyć Religia i Wydawnictwo WAM
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, dawniej nerwica natręctw – zaburzenie psychiczne, w którym osoba odczuwa potrzebę wielokrotnego wykonywania pewnych czynności (zwanych „kompulsjami”) lub ma pewne powtarzające się myśli (zwane „obsesjami”).
Zobaczyć Religia i Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
Zajdyci
Zajdyci – najmniejsza i najbardziej zbliżona do sunnizmu (i mutazylitów) grupa szyitów.
Zobaczyć Religia i Zajdyci
Zamach z 11 września 2001 roku
WTC po uderzeniach samolotów Zamachy z 11 września 2001 roku, często potocznie określane jako 11 września – seria czterech skoordynowanych ataków terrorystycznych, przeprowadzonych przez paramilitarnąislamskąorganizację terrorystycznąAl-Ka’ida przeciwko USA rano we wtorek 11 września 2001 roku na terytorium Stanów Zjednoczonych za pomocąuprowadzonych samolotów pasażerskich.
Zobaczyć Religia i Zamach z 11 września 2001 roku
Zaratusztra
Zaratusztra; także Zoroaster lub Zaratustra (awestyj. Zaraθuštra, Zartošt, Zōroástrēs) – perski kapłan, prorok i reformator religijny.
Zobaczyć Religia i Zaratusztra
Zaratusztrianizm
cytat.
Zobaczyć Religia i Zaratusztrianizm
Zbawienie
''Chrystus Zbawca'' Zbawienie – uwolnienie się z niekorzystnego stanu lub okoliczności.
Zobaczyć Religia i Zbawienie
Zen
– nurt buddyzmu, który w pełni rozwiniętąformę uzyskał w Chinach (zob. chan), skąd przedostał się do Korei, Wietnamu i Japonii.
Zobaczyć Religia i Zen
Zenrin-kyō
– wyznanie religijne, utworzone w Japonii w 1947 roku, oparte na japońskiej tradycyjnej religii shintō.
Zobaczyć Religia i Zenrin-kyō
Zhuangzi (księga)
Zhuangzi – starożytny chiński traktat filozoficzny, obok Daodejing zasadnicze dzieło filozofii taoistycznej, cenione także za walory literackie.
Zobaczyć Religia i Zhuangzi (księga)
Zikryci
Zikryci, zwani też mahdiwitami – odłam islamu, którego wyznawcy zamieszkująprzede wszystkim region Mekran Beludżystanu (Pakistan i Iran); wyznawcy to głównie etniczni Beludżowie, należy jednak podkreślić, że większość Beludżów to sunnici.
Zobaczyć Religia i Zikryci
Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego
Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego – międzynarodowy ruch religijny działający w Polsce od roku 1928.
Zobaczyć Religia i Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego
Zurwanizm
Zurwanizm – henoteistyczna religia mieszkańców obecnego Iranu za czasów panowania Partów i wczesnych Sasanidów uznająca Zurwana za najwyższe i aetyczne bóstwo..
Zobaczyć Religia i Zurwanizm
Związek wyznaniowy
Związek wyznaniowy – wspólnota powołana dla celów kultu religijnego, propagowania i nauczania określonej tradycji religijnej.
Zobaczyć Religia i Związek wyznaniowy
Znany jako Religie.
, Bóg, Bóg Ojciec, Bektaszijja, Bertrand Russell, Bezpopowcy, Biblia, Bogini Matka, Bohdan Chwedeńczuk, Bohrowie, Bracia morawscy, Bracia plymuccy, Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X, Brahmasutry, Bronisław Malinowski (antropolog), Budda Siakjamuni, Buddyzm, Buddyzm tybetański, Carl Gustav Jung, Ceremonia, Cerkiew prawosławna, Chan (buddyzm), Charydżyzm, Chasydyzm, Chodżowie, Christopher Hitchens, Chrystadelfianie, Chrześcijaństwo, Claude Lévi-Strauss, Clifford Geertz, Cyceron, Czarni Muzułmanie, Czondoizm, Cztery Szlachetne Prawdy, Dao, Daodejing, Dźinizm, Deizm, Demokryt, Denis Diderot, Dewiacja społeczna, Dewimahatmja, Dievturība, Digambarowie, Doktryna religijna, Druid, Druzowie, Duch Święty, Duchowość, Dzionang, Ekumeniczna Wspólnota Katolicka, Epikur, Erazm z Rotterdamu, Erich Fromm, Etnologia, Ezoteryka, Falun Gong, Felaszowie, Feliks Koneczny, Fenomenologia, Filozofia religii, Francis Bacon (filozof), Franz König, Free Baha’i Faith, Friedrich Engels, Friedrich Heiler, Friedrich Nietzsche, Gelug, Gerardus van der Leeuw, Giordano Bruno, Giovanni Boccaccio, Gita, Gnostycyzm, Grzegorz z Sanoka, Hanafici, Hanbalici, Harrizm, Heinrich Heine, Hellenizm (religia), Henoteizm, Henri Bergson, Heraklit, Hinajana, Hinduizm, Hubertus Mynarek, Hugo Kołłątaj, Husytyzm, Huteryci, Ibadytyzm, Imamizm, Immanuel Kant, Indeks religijności według Gallup International Association, Islam, Ismailizm, Jaźń, Jahwe, Jean Meslier, Jean-Paul Sartre, Jezus Chrystus, Jezydyzm, Joga, Jogasutry, Johann Wolfgang von Goethe, John Locke, John Toland, John Wiley & Sons, Judaizm, Judaizm konserwatywny, Judaizm reformowany, Judaizm rekonstrukcjonistyczny, Julien Offray de La Mettrie, Kagju, Kalwinizm, Kami (mitologia japońska), Kaodaizm, Karaimizm, Karl Marx, Karma, Katolicki liberalizm, Katolickie Kościoły wschodnie, Katolicyzm, Kazimierz Łyszczyński, Kazimierz Banek, Kemetyzm, Kimbangizm, Kościół (organizacja), Kościół łaciński, Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, Kościół katolicki, Kościół Lumpa, Kościół Nazarejczyka, Kościół Palmariański, Kościół Pana „Aladura”, Kościoły asyryjskie, Kościoły greckokatolickie, Kościoły orientalne, Konfucjanizm, Konfucjusz, Kongregacjonalizm, Konklawizm, Koptyjski Kościół Ortodoksyjny, Koran, Krysznaizm, Krytyka religii, Krzyż maltański, Kult religijny, Kulty cargo, Kwakrzy, Laktancjusz, Laozi, Latający Potwór Spaghetti, Litwini, Louis Bouyer, Lucilio Vanini, Lucyfer, Lud, Ludwig Feuerbach, Luteranizm, Magia, Mahajana, Mahomet, Malarstwo jaskiniowe, Malikici, Mandaizm, Manicheizm, Manusmryti, Marcin Luter, Mariawityzm, Max Scheler, Mazdaizm, Medytacja, Medytacja chrześcijańska, Melford Spiro, Mennonici, Metodyzm, Michel de Montaigne, Milleryzm, Mircea Eliade, Mistycyzm, Mit, Mitra (mitologia), Mitraizm, Modekngei, Mojżesz, Moksza (hinduizm), Monoteizm, Moralność, Morelly, Mormonizm, Mozaizm, Msza, Nanak, Naraka, Naród Islamu, Natjaśastra, Nenbutsu-shū, New Age, Niccolò Machiavelli, Nieśmiertelność, Niebo (raj), Niereligijność, Niewidzialny Różowy Jednorożec, Niezależny Kościół Filipiński, Ningma, Nirwana, Nizaryci, Nonteizm, Nowe ruchy religijne, Oświecenie (religie Wschodu), Obrządek, Okres Wiosen i Jesieni, Okultyzm, Ontogeneza, Opium ludu, Orfizm (religia), Ormuzd, Osho (guru), Panenteizm, Panteizm, Parodia religii, Paul d’Holbach, Paweł z Tarsu, Pentekostalizm, Pięcioksiąg konfucjański, Pięcioprocentowcy, Piekło, Pitagorejczycy, Pokora, Politeizm, Polskokatolicyzm, Popowcy, Potrójna Bogini, Poznanie, Pramonoteizm, Prawosławie, Prezbiterianizm, Protestantyzm, Przesąd, Psychologia religii, Purany, Raelizm, Reform Bahai Faith, Reinkarnacja, Rekonstrukcjonizm celtycki, Religia fikcyjna, Religia naturalna, Religia objawiona, Religia plemienna, Religie abrahamowe, Religie dharmiczne, Religie etniczne, Religie kosmocentryczne, Religie prehistoryczne, Religie rodzime Afryki, Religie rodzime Australii, Religie teocentryczne, Religioznawstwo, René Guénon, Restoracjonizm, Richard Dawkins, Richard Wagner, Robert Sapolsky, Rodzimowierstwo bałtyjskie, Rodzimowierstwo germańskie, Rodzimowierstwo słowiańskie, Romuva, Ruch Rastafari, Rudolf Otto, Rytuał, Rzeczywistość, Sacrum, Sakja, Sam Harris, Samarytanie, Santeria, Satanizm, Sathya Sai Baba, Sŏn, Scjentologia, Sedewakantyzm, Seweryn Goszczyński, Shingon, Shintō, Shintō sekciarskie, Sigmund Freud, Sikhizm, Skopcy, Skrypturalizm, Smryti, Socjologia religii, Spirytyzm, Społeczność, Społeczność Chrystusa, Sri Guru Granth Sahib, Stanisław Staszic, Stanisław Witkiewicz, Starokalendarzowcy, Starokatolicyzm, Staroobrzędowcy, Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętego, Sufizm, Sunnizm, Sutra, Syn Boży, Syryjski Kościół Ortodoksyjny, System, Szabat, Szafi’ici, Szajchizm, Szkoła Czystej Krainy, Szyizm, Tadeusz Boy-Żeleński, Tadeusz Kotarbiński, Tanach, Tantry jogi najwyższej, Taoizm, Tarika, Teizm, Tendai, Teologia, Therawada, Thomas Henry Huxley, Thomas Hobbes, Tomasz Hergesel, Tomasz z Akwinu, Tommaso Campanella, Tradycjonalizm katolicki, Transcendencja (religia), Trójca Święta, Trzy skarby, Układ odpornościowy, Unia Utrechcka Kościołów Starokatolickich, Unitarianizm, Upaniszady, Voltaire, Voodoo, Wadżrajana, Wahhabizm, Waldensi, Wardhamana Mahawira, Władysław Witwicki, Wedy, Wiara religijna, Wicca, Wirus umysłu, Wisznu, Wisznuizm, Wróżenie, Wspólnota religijna, Wu wei, Wydawnictwo WAM, Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, Zajdyci, Zamach z 11 września 2001 roku, Zaratusztra, Zaratusztrianizm, Zbawienie, Zen, Zenrin-kyō, Zhuangzi (księga), Zikryci, Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego, Zurwanizm, Związek wyznaniowy.