73 kontakty: Aktynowce, Alexandre-Émile Béguyer de Chancourtois, Alfred Werner, Atom, Blok d, Blok f, Blok p, Blok s, Bratysława, Chemia, Dmitrij Mendelejew, Elektron, Elektroujemność, Ernest Rutherford, Gal, Galaktyka, German, Glenn Seaborg, Grupa układu okresowego, Helowce, Henry Moseley, Homeopatia, Homeopatyczny układ okresowy pierwiastków, Izotopy, Język chiński, Jod, Johann Wolfgang Döbereiner, John Newlands, Klasyfikacja lantanowców i aktynowców, Konfiguracja elektronowa, Krypton, Ksenon, Lantanowce, Liczba atomowa, Liczby kwantowe, Linus Pauling, Lista pierwiastków chemicznych, Lothar Meyer, Masa atomowa, Mechanika kwantowa, Metale, Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej, Moskow (pierwiastek), Nazewnictwo pierwiastków chemicznych, Neon (pierwiastek), Niels Bohr, Niemetale, Nihon, Oganeson, Oktawa (interwał), ..., Orbital, Paul Walden, Pierwiastek chemiczny, Politechnika Gdańska, Powłoka elektronowa, Powłoka walencyjna, Poziom energetyczny, Prawo okresowości Mendelejewa, Proton, Reakcja chemiczna, Reguła Pauliego, Rozszerzony układ okresowy pierwiastków, Słoniowate, Skand, Spin (fizyka), Tellur, Tenes, Uniwersytet Paryski, Wiązanie chemiczne, William Ramsay, Wszechświat, Związek chemiczny, 1929. Rozwiń indeks (23 jeszcze) »
Aktynowce
Aktynowce – grupa pierwiastków chemicznych wydzielona z układu okresowego.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Aktynowce · Zobacz więcej »
Alexandre-Émile Béguyer de Chancourtois
Alexandre-Émile Béguyer de Chancourtois (ur. 20 stycznia 1820 w Paryżu, zm. 14 listopada 1886 tamże) – francuski chemik, mineralog i geolog, który jako pierwszy uporządkował pierwiastki chemiczne według wzrastających mas atomowych.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Alexandre-Émile Béguyer de Chancourtois · Zobacz więcej »
Alfred Werner
Alfred Werner (ur. 12 grudnia 1866 w Miluzie w Alzacji, zm. 15 listopada 1919 w Zurychu) – szwajcarski chemik, twórca teorii związków kompleksowych, wyróżniony w roku 1913 NagrodąNobla w dziedzinie chemii za sformułowanie w 1891 roku koordynacyjnej teorii wartościowości (teoria Wernera).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Alfred Werner · Zobacz więcej »
Atom
fm – ok. 100 000 razy mniej od rozmiarów chmury elektronowej. Atom – podstawowy składnik materii.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Atom · Zobacz więcej »
Blok d
4 (fioletowy). Blok d (metale przejściowe, pierwiastki przejściowe) – grupa pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, obejmująca grupy poboczne układu okresowego, tj.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Blok d · Zobacz więcej »
Blok f
Blok f (pierwiastki wewnątrzprzejściowe) – rodzina pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, których elektrony o najwyższej energii według reguły Madelunga powinny znajdować się na orbitalu f (w stanie podstawowym).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Blok f · Zobacz więcej »
Blok p
Blok p – grupa pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, których wspólnącechąjest występowanie przynajmniej jednego elektronu walencyjnego na podpowłoce p i niewystępowanie elektronów walencyjnych na podpowłokach d i f. Do bloku tego należąpierwiastki od 13 do 18 grupy układu okresowego bez helu, należącego do bloku s. Wszystkie niemetale oprócz wodoru i helu należądo bloku p. Przykłady.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Blok p · Zobacz więcej »
Blok s
Blok s – grupa pierwiastków chemicznych w układzie okresowym, do których należąbardzo aktywne metale 1 i 2 grupy oraz wodór z grupy 1 i hel z grupy 18.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Blok s · Zobacz więcej »
Bratysława
Bratysława (i, wym.;;; pol. dawniej Pożoń, także Preszburg) – stolica oraz największe miasto Słowacji pod względem liczby mieszkańców (475 503 mieszkańców) i powierzchni (367,5 km²).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Bratysława · Zobacz więcej »
Chemia
Roztwory substancji w butelkach laboratoryjnych, w tym woda amoniakalna i kwas azotowy, podświetlone na różne kolory Chemia (arab. كيمياء kīmijāʾ, الخيمياء al-chīmijāʾ prawdopodobnie od stgr. χημ(ε)ία chēm(e)ía, χυμεία chymeía „rozpuszczanie, stapianie”) – nauka przyrodnicza badająca naturę i właściwości substancji, a zwłaszcza przemiany zachodzące pomiędzy nimi.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Chemia · Zobacz więcej »
Dmitrij Mendelejew
Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (ur. w Tobolsku, zm. w Petersburgu) – rosyjski chemik, odkrywca (w 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych, laureat Medalu Copleya.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Dmitrij Mendelejew · Zobacz więcej »
Elektron
Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Elektron · Zobacz więcej »
Elektroujemność
Elektroujemność, skala elektroujemności – miara tendencji do przyciągania elektronów przez atomy danego pierwiastka, gdy tworzy on związek chemiczny z atomami innego pierwiastka.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Elektroujemność · Zobacz więcej »
Ernest Rutherford
Ernest Rutherford, 1.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Ernest Rutherford · Zobacz więcej »
Gal
Gal (Ga) – pierwiastek chemiczny z bloku p układu okresowego, o liczbie atomowej 31.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Gal · Zobacz więcej »
Galaktyka
Galaktyka Czarne Oko Galaktyka karłowata Galaktyka (z gr. γάλα, gála – mleko) – duży, grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Galaktyka · Zobacz więcej »
German
German (Ge, łac. germanium) – pierwiastek chemiczny z bloku p układu okresowego.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i German · Zobacz więcej »
Glenn Seaborg
Glenn Theodore Seaborg (ur. 19 kwietnia 1912 w Ishpeming, Michigan, zm. 25 lutego 1999 w Lafayette, Kalifornia) – amerykański chemik, odkrywca wielu pierwiastków transuranowych: plutonu, ameryku, kiuru, berkelu i kalifornu.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Glenn Seaborg · Zobacz więcej »
Grupa układu okresowego
Grupa (czasem zwana rodzinąpierwiastków) jest pionowąkolumnąw układzie okresowym pierwiastków chemicznych.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Grupa układu okresowego · Zobacz więcej »
Helowce
Helowce, gazy szlachetne – pierwiastki chemiczne ostatniej, 18.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Helowce · Zobacz więcej »
Henry Moseley
Henry Gwyn Jeffreys Moseley (ur. 23 listopada 1887 w Weimouth, zm. 10 sierpnia 1915 w Gelibolu) – brytyjski fizyk z Uniwersytetu w Manchesterze.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Henry Moseley · Zobacz więcej »
Homeopatia
Homeopatia (z gr. homoios, podobny, i pathos, cierpienie) – pseudonaukowy system medycyny niekonwencjonalnej, na którego działanie nie ma żadnych dowodów, zaproponowany po raz pierwszy w 1796 przez niemieckiego lekarza Samuela Hahnemanna.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Homeopatia · Zobacz więcej »
Homeopatyczny układ okresowy pierwiastków
Homeopatyczny układ okresowy pierwiastków Homeopatyczne stadia Homeopatyczna spirala pierwiastków Homeopatyczny układ okresowy pierwiastków – układ okresowy pierwiastków, przedstawiający homeopatycznąMaterię Medicę pierwiastków chemicznych, opracowany przez Jana Scholtena i opublikowany w pozycji Homeopatia i pierwiastki chemiczne (tytuł niderlandzkiego oryginału Homeopathie en de elementen) w 1996.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Homeopatyczny układ okresowy pierwiastków · Zobacz więcej »
Izotopy
neonu 20Ne i 22Ne. Izotopy – odmienne postacie atomów pierwiastka chemicznego, różniące się liczbąneutronów w jądrze (z definicji atomy tego samego pierwiastka majątę samąliczbę protonów w jądrze).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Izotopy · Zobacz więcej »
Język chiński
Zasięg geograficzny poszczególnych języków chińskich Język chiński (lub; pinyin Zhōngwén) – język lub grupa spokrewnionych języków (w klasyfikacji ISO 639-3: makrojęzyk) z rodziny języków chińsko-tybetańskich.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Język chiński · Zobacz więcej »
Jod
Jod (I) – pierwiastek chemiczny z grupy 17 – fluorowców.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Jod · Zobacz więcej »
Johann Wolfgang Döbereiner
Johann Wolfgang Döbereiner(1780–1849) Lampa Döbereinera Johann Wolfgang Döbereiner (ur. 13 grudnia 1780, zm. 24 marca 1849 w Jenie) – niemiecki chemik, profesor Uniwersytetu w Jenie od 1810 roku.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Johann Wolfgang Döbereiner · Zobacz więcej »
John Newlands
John Alexander Reina Newlands (ur. 1837, zm. 1898) – angielski chemik, który podjął jednąz pierwszych prób sklasyfikowania pierwiastków chemicznych.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i John Newlands · Zobacz więcej »
Klasyfikacja lantanowców i aktynowców
W literaturze można spotkać różne sposoby klasyfikacji pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych od 57 (lantan) do 71 (lutet) oraz od 89 (aktyn) do 103 (lorens).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Klasyfikacja lantanowców i aktynowców · Zobacz więcej »
Konfiguracja elektronowa
Konfiguracja elektronowa (struktura elektronowa) pierwiastka – uproszczony opis atomu polegający na rozmieszczeniu elektronów należących do atomów danego pierwiastka na poszczególnych powłokach, podpowłokach i orbitalach.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Konfiguracja elektronowa · Zobacz więcej »
Krypton
Krypton (Kr; z gr. κρυπτός, kryptos.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Krypton · Zobacz więcej »
Ksenon
Ksenon (Xe) – pierwiastek chemiczny z grupy gazów szlachetnych w układzie okresowym.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Ksenon · Zobacz więcej »
Lantanowce
Lantanowce – grupa pierwiastków chemicznych wydzielona z 6 okresu układu okresowego.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Lantanowce · Zobacz więcej »
Liczba atomowa
Liczba atomowa (Z) – parametr atomów, pierwiastków chemicznych i części jonów o kilku równoważnych definicjach.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Liczba atomowa · Zobacz więcej »
Liczby kwantowe
Dyskretne linie promieniowania emitowanego przez wodór w zakresie widzialnym – ewidentny dowód kwantowania energii elektronu w atomie. Gdyby energia nie była skwantowana, to wodór promieniowałby pełne widmo, jakie daje np. tęcza utworzona ze światła słonecznego. Liczby kwantowe – liczby opisujące dyskretne wielkości fizyczne, np.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Liczby kwantowe · Zobacz więcej »
Linus Pauling
Linus Carl Pauling (wym.; ur. 28 lutego 1901 w Portlandzie w stanie Oregon, zm. 19 sierpnia 1994 w Big Sur w stanie Kalifornia) – amerykański fizyk i chemik, aktywny również w innych dziedzinach nauki oraz w polityce, dotychczas jedyny dwukrotny laureat indywidualnej Nagrody Nobla: w dziedzinie chemii (1954) i pokojowej (1962).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Linus Pauling · Zobacz więcej »
Lista pierwiastków chemicznych
Pierwiastki chemiczne oraz niektóre z ich właściwości.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Lista pierwiastków chemicznych · Zobacz więcej »
Lothar Meyer
Julius Lothar Meyer (ur. 19 sierpnia 1830, zm. 11 kwietnia 1895 w Tybindze) – niemiecki chemik.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Lothar Meyer · Zobacz więcej »
Masa atomowa
Masa atomowa (ma) – wielkość fizyczna określająca masę spoczynkowąatomu znajdującego się w stanie podstawowym.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Masa atomowa · Zobacz więcej »
Mechanika kwantowa
równania Schrödingera. interferencyjny strumienia elektronów przechodzących przez podwójnąszczelinę Mechanika kwantowa – teoria fizyczna rozszerzająca mechanikę klasyczną, konieczna do poprawnego opisu mikroświata, tj.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Mechanika kwantowa · Zobacz więcej »
Metale
Złoto - jeden z nielicznych metali występujących w przyrodzie w stanie wolnym Metale (gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal') – pierwiastki chemiczne charakteryzujące się obecnościąw sieci krystalicznej elektronów swobodnych (niezwiązanych).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Metale · Zobacz więcej »
Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej
Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (ang. International Union of Pure and Applied Chemistry, w skrócie IUPAC) – międzynarodowa organizacja zajmująca się przede wszystkim standaryzacjąsymboliki, nazewnictwa i wzorców wielkości fizycznych stosowanych przez chemików na całym świecie.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej · Zobacz więcej »
Moskow (pierwiastek)
Moskow (Mc) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 115.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Moskow (pierwiastek) · Zobacz więcej »
Nazewnictwo pierwiastków chemicznych
Nazewnictwo pierwiastków chemicznych – część nomenklatury chemicznej dotycząca nadawania i tworzenia nazw dla pierwiastków chemicznych.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Nazewnictwo pierwiastków chemicznych · Zobacz więcej »
Neon (pierwiastek)
Neon (Ne) – pierwiastek chemiczny z grupy helowców (gazów szlachetnych) w układzie okresowym.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Neon (pierwiastek) · Zobacz więcej »
Niels Bohr
Niels Henrik David Bohr, IPA: (ur. 7 października 1885 w Kopenhadze, zm. 18 listopada 1962 tamże) – duński fizyk.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Niels Bohr · Zobacz więcej »
Niemetale
Niemetale – pierwiastki chemiczne niewykazujące właściwości metalicznych.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Niemetale · Zobacz więcej »
Nihon
Nihon (Nh) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 113.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Nihon · Zobacz więcej »
Oganeson
Oganeson (Og) – niewystępujący naturalnie na Ziemi pierwiastek chemiczny z grupy transaktynowców o liczbie atomowej 118.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Oganeson · Zobacz więcej »
Oktawa (interwał)
Oktawa – interwał prosty zawarty między ośmioma kolejnymi stopniami skali muzycznej.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Oktawa (interwał) · Zobacz więcej »
Orbital
Kształty orbitali – miejsca w których najbardziej prawdopodobne jest znalezienie elektronu Orbital – funkcja falowa będącąrozwiązaniem równania Schrödingera dla szczególnego przypadku układu jednego elektronu znajdującego się na jednej z powłok atomowych lub tworzących wiązanie chemiczne.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Orbital · Zobacz więcej »
Paul Walden
200px Paul Walden (łot.: Pauls Valdens; ur. 14 lipca 1863 w Rosenbeck koło Rygi, Imperium Rosyjskie, obecnie Łotwa, zm. 24 stycznia 1957 Gammertingen, RFN (Wirtembergia)) – chemik niemiecki.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Paul Walden · Zobacz więcej »
Pierwiastek chemiczny
Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Pierwiastek chemiczny · Zobacz więcej »
Politechnika Gdańska
Politechnika Gdańska (PG, Gdańsk Tech) – polska państwowa uczelnia o profilu technicznym w Gdańsku.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Politechnika Gdańska · Zobacz więcej »
Powłoka elektronowa
Poziomy energetyczne z powłokami elektronowymi baru Powłoki elektronowe atomu radonu, liczba atomowa – 86 Powłoka elektronowa – zbiór stanów kwantowych o tej samej wartości głównej liczby kwantowej.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Powłoka elektronowa · Zobacz więcej »
Powłoka walencyjna
Powłoka walencyjna – ostatnia, najdalej odsunięta od jądra powłoka elektronowa atomu.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Powłoka walencyjna · Zobacz więcej »
Poziom energetyczny
powłokami elektronowymi Poziom energetyczny – energia stanu dostępnego dla cząstki.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Poziom energetyczny · Zobacz więcej »
Prawo okresowości Mendelejewa
Prawo okresowości pierwiastków chemicznych zostało sformułowane przez Dymitra Mendelejewa w roku 1869.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Prawo okresowości Mendelejewa · Zobacz więcej »
Proton
Proton, p (z – ‘pierwsze’) – trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Proton · Zobacz więcej »
Reakcja chemiczna
SN2 rozerwanie wiązania i utworzenie nowego zachodzi równocześnie Reakcja chemiczna – każdy proces, w wyniku którego pierwotna substancja zwana substratem przemienia się w innąsubstancję zwanąproduktem.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Reakcja chemiczna · Zobacz więcej »
Reguła Pauliego
Reguła Pauliego, zwana też zakazem Pauliego, czasem też zasadąPauliego lub prawem Pauliego – została zaproponowana przez Wolfganga Pauliego w 1925 dla wyjaśnienia zachowania się fermionów, czyli cząstek o spinie połówkowym.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Reguła Pauliego · Zobacz więcej »
Rozszerzony układ okresowy pierwiastków
Rozszerzony układ okresowy pierwiastków – rozszerzenie układu okresowego z włączonymi nieodkrytymi dotychczas pierwiastkami.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Rozszerzony układ okresowy pierwiastków · Zobacz więcej »
Słoniowate
Plastikowa figurka przedstawiająca słonia Słoniowate, słonie (Elephantidae) – rodzina dużych ssaków lądowych z rzędu trąbowców (Proboscidea).
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Słoniowate · Zobacz więcej »
Skand
Skand (Sc) – pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Skand · Zobacz więcej »
Spin (fizyka)
Przykład obracającego się ciała, które dopiero po obrocie o 720 stopni znajdzie się w tym samym stanie. Podobne właściwości ma fermion o spinie ½ nieoznaczoności kwantowej określone sąjedynie stożki możliwych usytuowań wektora spinu Spin – moment pędu (kręt) cząstki wynikający z jej natury kwantowej.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Spin (fizyka) · Zobacz więcej »
Tellur
Tellur (Te) – pierwiastek chemiczny, tlenowiec z grupy półmetali w układzie okresowym.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Tellur · Zobacz więcej »
Tenes
Tenes (Ts) – syntetyczny pierwiastek chemiczny, transuranowiec o liczbie atomowej 117.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Tenes · Zobacz więcej »
Uniwersytet Paryski
Uniwersytet Paryski – francuski uniwersytet w Paryżu, popularnie zwany Sorboną.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Uniwersytet Paryski · Zobacz więcej »
Wiązanie chemiczne
Struktura CrC6H3-2,6-(C6H3-2,6-(CHMe2)2)22 z wiązaniem pięciokrotnym Wiązanie chemiczne – według klasycznej definicji: każde trwałe połączenie dwóch atomów.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Wiązanie chemiczne · Zobacz więcej »
William Ramsay
William Ramsay (ur. 2 października 1852 w Glasgow w Szkocji, zm. 23 lipca 1916 w High Wycombe, w hrabstwie Buckinghamshire w Anglii) – brytyjski chemik i fizyk, członek Royal Society od roku 1888, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w roku 1904 za odkrycie gazów szlachetnych w powietrzu i ustalenie miejsca tych pierwiastków w układzie okresowym.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i William Ramsay · Zobacz więcej »
Wszechświat
mikrofalowego promieniowania tła, pokazująca obraz wczesnego Wszechświata (na podstawie danych zebranych przez sondę WMAP) gwiazdy, 26,8% to ciemna materia,68,3% to ciemna energia Wszechświat – wszystko, co istnieje fizycznie: cała czasoprzestrzeń oraz wszystkie wypełniające jąformy energii jak materia i pola fizyczne; synonim słów „natura” i „przyroda”.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Wszechświat · Zobacz więcej »
Związek chemiczny
Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocądowolnego wiązania.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i Związek chemiczny · Zobacz więcej »
1929
Bez opisu.
Nowy!!: Układ okresowy pierwiastków i 1929 · Zobacz więcej »
Przekierowuje tutaj:
Tablica Mendelejewa, Tablica Wernera, Układ Mendelejewa, Układ okresowy, Układ okresowy pierwiastków chemicznych.