Komunikacja

1105 kontakty: Ağrı (prowincja), Abarakku, Abchazowie, Abdi-Milkutti, Abel Bet-Maaka, Abi-..., Abi-ramu, Abi-ramu (eponim), Abi-Rattasz, Abu-ina-ekalli-lilbur, Achaz, Achemenidzi, Achikar, Achziw, Adad, Adad-ahu-iddina, Adad-belu-ka’’in, Adad-dan, Adad-muszammer, Adad-nirari, Adad-nirari I, Adad-nirari II, Adad-nirari III, Adad-salulu, Adad-szuma-usur, Adad-uballit, Adasi, Adda-guppi', Adiabene, Age of Empires, Age of Empires (seria), Agum I, Agum II, Ahat-abisza, Ahlamu, Ahu-ilaja, Ahundara, Ahuni, Akadowie, Akia, Akinakes, Akitu, Akwarium, Akwedukt, Al-Mina, Al-Mutasim, Aleksander Macedoński, Aleppo, Alfabet paleohebrajski, Alişar Hüyük, ..., Amalekici, Amasaku, Ambaris, Amen, Amidu, Aminu, Ammonici, Amon (bóg egipski), Amoryci, Amos (prorok), Ana-beli-taklak, Anat, Anitta, Ankara, Anszan, Apiszal, Apku, Aplaja, Aplaja („trzeci”), Aplaja (gubernator Zamuy), Ara Piękny, Arabowie, Arame, Aramejczycy, Arbailaju, Arbela (ujednoznacznienie), Architektura i rzeźba starożytnego Egiptu, Architektura mieszkalna na Ibizie, Arda-Mulissi, Argisztihinili, Arik-den-ili, Arinu, Arka Noego, Armia asyryjska, Arpad (miasto), Arrapha, Arslan Tash, As-Safira, Asarhaddon, Śmierć Sardanapala, Astarte (bogini), Asyrologia, Asyryjczycy, Asyryjska lista królów, Asyryjski Kościół Wschodu, Asyryjskie hieroglify, Asyryjskie listy i kroniki eponimów, Asyryjskie zaćmienie słońca, Aszared-apil-Ekur, Aszdod, Aszur (bóg), Aszur (miasto), Aszur-apla-idi, Aszur-balti-ekurri, Aszur-bani, Aszur-bel-kala, Aszur-bel-niszeszu, Aszur-belu-ka’’in, Aszur-belu-usur, Aszur-belu-usur (gubernator Habruri), Aszur-belu-usur (gubernator Kadmuhu), Aszur-bunaja-usur, Aszur-da’’in-apla, Aszur-da’’inanni, Aszur-da’’inanni (eponim), Aszur-da’’inanni (gubernator Que), Aszur-da’’inanni (gubernator Zamuy), Aszur-dan, Aszur-dan I, Aszur-dan II, Aszur-dan III, Aszur-deni-amur, Aszur-dugul, Aszur-etel-ilani, Aszur-etel-szame-erseti-muballissu, Aszur-garu’a-nere, Aszur-gimillu-tere, Aszur-ilaja, Aszur-ili-muballissu, Aszur-iszmanni, Aszur-mukin-pale’a, Aszur-nadin-ahhe, Aszur-nadin-ahhe I, Aszur-nadin-ahhe II, Aszur-nadin-apli, Aszur-nadin-szumi, Aszur-nirari, Aszur-nirari I, Aszur-nirari II, Aszur-nirari III, Aszur-nirari IV, Aszur-nirari V, Aszur-nirka-da’’in, Aszur-nirka-da’’in (gubernator Aszur), Aszur-nirka-da’’in (wielki podczaszy), Aszur-rabi, Aszur-rabi I, Aszur-rabi II, Aszur-rem-niszeszu, Aszur-remanni, Aszur-resza-iszi, Aszur-resza-iszi I, Aszur-resza-iszi II, Aszur-szaduni, Aszur-szallimanni, Aszur-szarrani-muballissu, Aszur-szarrat, Aszur-szumu-uszabszi, Aszur-takisza-liblut, Aszur-taklak, Aszur-taklak (abarakku), Aszur-taklak (eponim), Aszur-uballit, Aszur-uballit I, Aszur-uballit II, Aszurbanipal, Aszurnasirpal I, Aszurnasirpal II, Atalia (imię), Az-Zib, Łucznik (żołnierz), Łuk (broń), Łuk angularny, Żydzi, Żydzi w Indiach, Baba-aha-iddina, Babilońska mapa świata, Babilon, Babilonia, Bajt Dadżan, Bajt Hanun, Bakenrenef, Balawat, Banba (eponim), Banitu, Barhalzi, Barmu, Baszan, Bazaja, Bazuna (instrument), Bóstwa solarne, Bedřich Hrozný, Beka (jednostka miary), Bel-bani, Bel-bunaja, Bel-dan, Bel-dan (gubernator), Bel-dan (herold), Bel-emuranni, Bel-emuranni (gubernator Karkemisz), Bel-emuranni (gubernator Rasappy), Bel-emuranni (turtanu), Bel-Harran-beli-usur, Bel-Harran-szaddu’a, Bel-ibni, Bel-iqiszanni, Bel-leszer, Bel-lu-balat, Bel-qate-sabat, Bel-szaddu’a, Bel-szaddu’a (gubernator Tamnuny), Bel-szarrani, Bel-tarsi-iluma, Belszunu, Berło, Betel (miasto biblijne), Beton, Betsaida, Biały obelisk, Biblioteka Aszurbanipala, Biblioteka Papieskiego Instytutu Biblijnego, Bidżan (wyspa), Birtu, Bit-Adini, Bit-Agusi, Bit-Bahiani, Bit-Halupe, Bit-Zamani, Bitwa nad rzeką Ulai (653 p.n.e.), Bitwa pod Altaqu, Bitwa pod Arraphą, Bitwa pod Der, Bitwa pod Dur-Papsukkal, Bitwa pod Gablini, Bitwa pod Halule, Bitwa pod Hiritu, Bitwa pod Karkar (720 p.n.e.), Bitwa pod Karkar (853 p.n.e.), Bitwa pod Karkemisz, Bitwa pod Kisz, Bitwa pod Memfis (667 p.n.e.), Bliski Wschód, Bnej Israel, Bosra (Edom), Brooklyn Museum, Bunt Chaldejczyków, Bur-Saggile, Burna-Buriasz I, Burna-Buriasz II, Byblos, Cane corso, Carl Gustav Jung, Chacor ha-Gelilit, Chaldejczycy, Chaldi, Chasor, Chazael, Chleb, Chordofony, Chronologia królów Judy i Izraela Edwina Thielego, Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu, Civilization V, Conmael, Cudzołóstwo, Cylicja, Cylinder Nabonida z Sippar, Cyrus I, Cywilizacja doliny Indusu, Czagar Bazar, Czarnuszka siewna, Czarny obelisk Salmanasara III, Czosnek pospolity, Dajan-Aszur, Daktylowiec właściwy, Damaszek, Dananu, Datowanie sotisowe, Dżahilijja, Dejokes, Deutero-Izajasz, Dialekt asyryjski, Dialekt babiloński, Dilmun, Diyarbakır, Dor (Izrael), Drzewa w Księdze Mormona, Dur-Abi-hara, Dur-Aszur, Dur-mati-Aszur, Dur-Papsukkal, Dur-Szarrukin, Dwa Babilony, Dynastia Zhou, Dywan Pazyryk, Dziesięć Zaginionych Plemion Izraela, Dzwon (instrument), E-hulhul, E-mah, E-meslam, E-meslam (Tarbisu), E-szara, E-zida, Ea, Ea (bóg), Ebla, Eden (raj), Edomici, Edwin Atherstone, Egipt, Ekallatum, Elam, Elamici, Elenzasz, Eliakim (postać biblijna), Ellipi, Emil Szlechter, Enlil-kudurri-usur, Enlil-narari, Enlil-nasir I, Enlil-nasir II, Enuma elisz, Epoka brązu, Eponim, Erebuni, Eriba-Adad I, Eriba-Adad II, Eriba-Marduk, Eridu, Erimena, Eriszum, Eriszum I, Eriszum II, Eriszum III, Ernest Choquin de Sarzec, Eru-apla-usur, Eszarra-hamat, Eszmun, Etbaal I, Ezechiasz (król Judy), Ezechiel, Faraon (film), Farhud, Fenicja, Filistea, Filistyni, Fraortes, Frygijczycy, Funkcje gleby, Gabbija-ana-Aszur, Gablinu, Gambulu, Gandasz, Gargamisaju, Gaza (Palestyna), Górski Karabach (region), Geografia Libanu, Gerhard Lohfink, Geszer ha-Ziw, Gidara, Gihilu, Gilead (region), Gilzanu, Gliptyka, Gordian III, Gurgum, Gutejowie, Gyges, Habiru, Habruri, Hadadezer (Ben-Hadad II), Hafciarstwo, Halahhu, Halparuntijas II, Halparuntijas III, Halule, Halzi-adbari, Hama, Hana (Mezopotamia), Hananu, Hanigalbat, Harba-Szipak, Harhar, Harran, Hattusa, Hełm, Heber (postać biblijna), Herodot, Hetyci, Hindanu, Historia Armenii, Historia Azji, Historia Chin, Historia Egiptu, Historia geografii, Historia Gruzji, Historia Iraku, Historia kolei, Historia książki, Historia Libanu, Historia nauki, Historia techniki, Hit (miasto), Hormuzd Rassam, Hubuszkia, Hulli, Humban-haltasz II, Hundaru, Huryci, Hyrkania, I tysiąclecie p.n.e., Ibaszi-ili, Iddin-ahhe, II dynastia z Isin, Ikunum, Ili-emuqaja, Ili-pada, Ilu-issija, Ilu-issija (gubernator Aszur), Ilu-issija (gubernator Damaszku), Ilu-szuma, Iluma-le’i, Imperium akadyjskie, Imperium kartagińskie, Ina-ilija-allak, Indabigasz, Inskrypcja Siloe, Ipiq-Adad II, Ipqi-Isztar, Iptar-Sin, Iqisu, Irak, Iran, Irhuleni, Irial Faid, Ispini, Issi-Adad-anenu, Iszki-Adad, Iszme-Dagan I, Iszme-Dagan II, Isztar, Isztar-duri, Isztar-duri (gubernator Arraphy), Isztar-duri (gubernator Nasibiny), Iszuwa, Ititi, Itti-Marduk-balatu, IX wiek p.n.e., Izauria, Izrael w Egipcie (epos), Jahalu, Jahdun-Lim, Jarim-Lim I, Jau-bi’di, Język akadyjski, Język aramejski, Język asyryjski, Język sumeryjski, Języki afroazjatyckie, Jednorożec, Jehu, Jerozolima, Jizreel (terytorium Issachara), Jonasz, Jordania, Jozjasz, Judaizm, Judyta i Holofernes (obraz Goi), Judyta ze służącą, Kadesz-Barnea, Kadmuhu, Kahat, Kalendarium historii Iraku, Kalendarz babiloński, Kalendarz Kosmiczny, Kalhu, Kandalanu, Kar-Aszurnasirpal, Kar-Tukulti-Ninurta, Karduniasz, Karkar (starożytne miasto), Karkemisz, Kasimizm, Kasyci, Kasztiliasz I, Kasztiliasz II, Kasztiliasz IV, Kaukaz (region), Kawaleria, Kedesz (Galilea), Kedorlaomer, Kemosz, Kesz, KH-7 31, Kibszuna, Kiden-Hutran, Kikkia, Kilizu, Kimerowie, Kinalua, Koń domowy, Kościół Wschodu, Kolonia (geografia polityczna), Kommagena, Konstanty Schmidt-Ciążyński, Kopista, Koronacja, Kozan, Król czterech stron świata, Królestwo Damaszku, Królestwo Izraela (państwo północne), Królowie Judy i Izraela, Królowie Kommageny, Kronika P, Kronika synchronistyczna, Kronika wczesnych królów, Krotale, Księga Daniela, Księga Habakuka, Księga Izajasza, Księga Joela, Księga Judyty, Księga Micheasza, Księga Nahuma, Księga Sofoniasza, Księga Tobiasza, Księga tysiąca i jednej nocy, Kuchnia arabska, Kudur-Nahhunte, Kummuh, Kurdowie, Kurigalzu II, Kussara, Kuta (Mezopotamia), Kyaksares, La-qipu, Lachisz (moszaw), Lahiru, Lamasztu, Laonik Chalkokondyles, Lapis lazuli, Laqe, Larak, Las (bogini), Lemba, Libaja, Liban, Lidia (kraina), Likberu, Lilith, Liman (Izrael), Limmu, Liphur-ilu, Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Arabii Saudyjskiej, Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Iraku, Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji, Lista królów asyryjskich, Lista królów babilońskich, Lista największych państw w historii, Listy amarneńskie, Literatura Rusi Kijowskiej, Literatura sumero-akadyjska, Lod, Los Angeles County Museum of Art, Luasz, Lubdu, Ludy Morza, Lulek, Lullaja, Małżeństwo w judaizmie, Ma’allanate, Magan, Mahde, Makrama, Manna (kraina), Mannu-ki-Adad, Mannu-ki-Adad (gubernator Raqmat), Mannu-ki-Adad (gubernator Subutu), Mannu-ki-Aszur, Mansuate, Manzerne, Marad, Marduk, Marduk-apla-iddina II, Marduk-balassu-iqbi, Marduk-iszmanni, Marduk-nadin-ahhe, Marduk-remanni, Marduk-szaduni, Marduk-szallimanni, Marduk-szarru-usur, Marduk-zakir-szumi I, Mari, Marot, Mastif tybetański, Matka Natura, Młody Tobiasz, Medal Iraku, Media (kraina), Medowie, Megiddo, Megiddo (kibuc), Melid, Melkart, Meluhha, Menua, Merkury, Mesjanizm, Mezopotamia, Midas, Mikołaj z Damaszku, Milki-ramu, Mitanni, Mitologia ormiańska, Mitologia sumeryjska, Mitunu, Moduł (jednostka miary), Molosy (psy), Monogamia, Montuemhat, Motyw Judyty i Holofernesa w malarstwie, Muimne, Mukin-abua, Mulissu-mukanniszat-Ninua, Mundur wojskowy, Musasir, Musri, Muszallim-Ninurta, Muszeknisz, Muszezib-Marduk, Muszhuszu, Muszkowie, Mut-Aszkur, Mutakkil-Marduk, Mutakkil-Nusku, Mutarris-Aszur, Mutkinu, Muwatalli II, Muzeum Brytyjskie, Muzeum Cywilizacji Anatolijskich, Muzeum Historii Armenii, Muzeum Narodowe Iraku, Muzeum Pergamońskie, Muzyka antyczna, Muzyka w starożytności, Myśliwy, Na’id-ilu, Nabatejczycy, Nabonid, Nabopolassar, Nabu, Nabu-ahhe-eresz, Nabu-apla-iddina, Nabu-belu-usur, Nabu-da’’inanni, Nabu-deni-epusz, Nabu-duru-usur, Nabu-iszdeja-ka’’in, Nabu-kenu-usur, Nabu-le’i, Nabu-mar-szarri-usur, Nabu-mukin-ahi, Nabu-nasir, Nabu-szar-ahheszu, Nabu-szarru-usur, Nabu-szarru-usur (gubernator Marqas), Nabu-szarru-usur (gubernator Talmussu), Nabu-szarru-usur (naczelny eunuch), Nabu-szarru-usur (skryba pałacowy), Nabu-szumu-iszkun, Nabu-taris, Nabu-usalla, Nabuchodonozor I, Nabulu, Nachszolim, Nagir ekalli, Naharijja, Nairi, Namri, Naqi’a, Naram-Sin (Asyria), Naram-Sin z Akadu, Naram-Sin z Esznunny, Nashur-bel, Nasibina, Nasir-Sin, Nazi-Maruttasz, Nebarti-Aszur, Necho II, Nergal-apil-kumua, Nergal-erisz, Nergal-ilaja, Nergal-ilaja (eponim w 817 r. p.n.e.), Nergal-ilaja (eponim w 861 r. p.n.e.), Nergal-ilaja (gubernator Isany), Nergal-ilaja (turtanu), Nergal-nasir, Nergal-szarru-usur, Nergal-uballit, Nesa, Newiim, Niewola babilońska, Nikołaj Danilewski, Niniwa, Niniwa (ujednoznacznienie), Ninuaja, Ninurta-alik-pani, Ninurta-apil-Ekur, Ninurta-iddin, Ninurta-ilaja, Ninurta-ilaja (gubernator Arzuhiny), Ninurta-ilaja (gubernator Nasibiny), Ninurta-kibsi-usur, Ninurta-mukin-ahi, Ninurta-nadin-apli, Ninurta-nadin-szumi, Ninurta-nasir, Ninurta-szezibanni, Ninurta-tukulti-Aszur, Niobe (córka Tantala), Niobidzi, Nisroch, Nitokris z Babilonu, Nob, Nuhszaja, Nur-ili, Nuzi, Obelisk Rassama, Obyczajowość związana z małżeństwem, Ogród zoologiczny, Omri, Oskar Miłosz, Ozeasz, Ozeasz (król Izraela), Październik 2015, Państwo nowobabilońskie, Pakrur, Palec Kasandry, Palepafos, Palestyna, Pan-Aszur-lamur, Parsua, Partia (kraina), Pazuzu (demon), Płytka z Arslan Tash (AO 11489), Pływanie (sport), Penalizacja kontaktów homoseksualnych, Pesach, Piechota, Pismo, Pitru, Pokolenie Judy, Pomnik Nereid w Ksantos, Posąg Aszurnasirpala II, Posąg nagiej kobiety z Niniwy, Posąg Salmanasara III, Proca, Prowincja herolda pałacu, Prowincja naczelnego dowódcy wojsk, Prowincja naczelnego dowódcy wojsk strony lewej, Prowincja następcy tronu, Prowincja wielkiego podczaszego, Prowincja zarządcy królewskiego, Psametych I, Puruszhanda, Puzur-Aszur, Puzur-Aszur I, Puzur-Aszur II, Puzur-Aszur III, Puzur-Sin z Aszur, Qana, Qibi-Aszur, Qurdi-Aszur, Qurdi-Aszur (gubernator Arzuhiny), Qurdi-Aszur (gubernator Raqamatu), Qurdi-ilima, Rab kasiri, Rab mugi, Rab nuhatimmi, Rab sza reszi, Rab szake, Ramzes II, Ramzes XIII, Religia asyryjska, Religia Mezopotamii, Religia starosemicka, Religia Urartu, Remanni-Adad, Rezydencja w Monachium, Risz-Aszur, Rożawa, Roczniki Sennacheryba, Rolf Furuli, Rumkale, Rusa I, Rusa II, Rusa III, Rusahinili, Rzecz o wolności słowa, Sa’ilu, Sabejczycy, Salmanasar, Salmanasar I, Salmanasar II, Salmanasar III, Salmanasar IV, Salmanasar V, Salmanu, Samaria (kraina), Samaria (starożytne miasto), Samarytanie, Sam’al, Sammu-ramat, Samsi, San Lazzaro degli Armeni, Sao (cywilizacja), Sardanapal, Sarduri II, Sarduri III, Sarepta, Sargon, Sargon I, Sargon II, Sargon Wielki, Sargonidzi, Sartennu, Sasanidzi, Saturn pożerający własne dzieci, Schomberg Kerr, Scytowie, Semiramida, Sennacheryb, Si'imme, Sierpień 2016, Sil-beli, Silim-Aszur, Siloe, Simirra, Sin-ahu-usur, Sin-nadin-apli, Sin-namir, Sin-per’u-ukin, Sin-szallimanni, Sin-szarra-iszkun, Sin-szumu-liszir, Sin-taklak, Soczewka z Nimrud, Sodoma i Gomora, Sokolnictwo, Starożytność, Starożytny Bliski Wschód, Starożytny Egipt, Starożytny Iran, Starożytny Izrael, Stary Tobiasz, Stela Asarhaddona, Stela Aszurbanipala z Babilonu, Stela Aszurbanipala z Borsippy, Stela Aszurnasirpala II z Kalhu, Stela Aszurnasirpala II z Kurkh, Stela bankietowa, Stela Salmanasara III, Stela Sargona II z Cypru, Stela Szamasz-szum-ukina, Stela Szamszi-Adada V, Stela z Antakya, Stela z Pazarcık, Stela z Saba'a, Stela z Tell al-Rimah, Strabon, Strefa Gazy, Struś syryjski, Styl orientalizujący, Subartu, Suhu, Sukkallu, Sulili, Sultantepe, Sumer, Sumu-epuh, Sumu-Jamam, Sutejowie, Suza, Sydon, Synagoga Westend we Frankfurcie nad Menem, Synchronistyczna lista królów, Syndon (tkanina), Szabaka, Szabireszu, Szabla, Szadditu, Szafran, Szahuppa, Szahurunuwa, Szakin mati, Szalim-ahum, Szalimowka, Szamasz-abua, Szamasz-abua (eponim), Szamasz-abua (gubernator Nasibiny), Szamasz-belu-usur, Szamasz-belu-usur (gubernator Arzuhiny), Szamasz-belu-usur (gubernator Kalchu), Szamasz-kaszid-ajabi, Szamasz-kenu-dugul, Szamasz-metu-uballit, Szamasz-szarru-ibni, Szamasz-szuma-ukin, Szamasz-upahhir, Szamszi-Adad, Szamszi-Adad I, Szamszi-Adad II, Szamszi-Adad III, Szamszi-Adad IV, Szamszi-Adad V, Szamszi-ilu, Szarma-Adad I, Szarma-Adad II, Szarru-emuranni, Szarru-hattu-ipel, Szattuara I, Szattuara II, Szausztatar, Sze’i-Aszur, Szep-Isztar, Szep-Szamasz, Szep-szarri, Szerua-eterat, Szeszonk (książę), Szimu, Szkło rubinowe, Szpila, Sztuka asyryjska, Sztuka babilońska, Sztuka hetycka, Sztuka starożytnej Mezopotamii, Sztuka starożytnej Persji, Sztuka Urartu, Szu-Ninua, Szulmu-beli, Szulmu-beli-lamur, Szulmu-szarri, Szuttarna II, Szuttarna III, Tab-belu, Tab-sil-Eszarra, Tab-szar-Aszur, Tabal, Taharka, Tajma (Arabia Saudyjska), Taklak-ana-beli, Taklak-ana-szarri, Talent (miara), Tall al-Ahmar, Talmussu, Tantura, Tanutamon, Tapputi-Belat-ekalli, Tarbisu, Tarsus (miasto), Taszmetum-szarrat, Te’elhunu, Teby (Egipt), Tejszeba, Tejszebaini, Tell Abu Hafur, Tell al-Rimah, Tell Chuera, Tell ed-Der, Tell Halaf, Tell Qarqur, Tell Rad Szakra, Temanici, Tereny królestwa Izraela anektowane przez Asyrię, Tidu, Tiglat-Pileser, Tiglat-Pileser I, Tiglat-Pileser II, Tiglat-Pileser III, Til-Abni, Tilla, Timna (Tel Batasz), Tiptakzi, Titonos, Totmes III, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, Trajan, Transport kolejowy, Trylogia Kusziela, Trzeci Okres Przejściowy, Tukulti-Ninurta I, Tukulti-Ninurta II, Turtannu, Turukku, Tuszpa, Tygrys (rzeka), Tyr (miasto), Upadek Niniwy (epos), Uperi, Urakka, Urartu, Urtak, Urzigurumasz, Uszpia, VII wiek p.n.e., VIII wiek p.n.e., Wadi Ara, Wadi Milk, Walki babilońsko-egipskie, Walter Andrae, Wasaszatta, Waszuganni, Władcy Armenii, Wega, Wojna domowa Cezara z Pompejuszem, Wojna syro-efraimska, Wojny partyjsko-rzymskie, Wojny perskie, Woluta, X wiek p.n.e., XI wiek p.n.e., XII wiek p.n.e., XIII wiek p.n.e., XIV wiek p.n.e., XV wiek p.n.e., XVII wiek p.n.e., Zabban, Zabibe, Zakkur, Zamek Safed, Zamua, Zariqum, Zazaja, Zbroja lamelkowa, Zdobycie Aszur, Zdobycie Dur-Abi-hara, Zdobycie Harranu, Zdobycie Niniwy, Zdobycie Suzy przez Asyryjczyków, Zeru-ibni, Ziemia Izraela, Ziggurat, Ziołolecznictwo, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Zjednoczone królestwo Izraela, (584) Semiramis, ...-inanni, 10 sierpnia, 1100 p.n.e., 117, 15 czerwca, 2 Księga Królewska, 612 p.n.e., 614 p.n.e., 615 p.n.e., 616 p.n.e., 621 p.n.e., 625 p.n.e., 626 p.n.e., 627 p.n.e., 646 p.n.e., 648 p.n.e., 650 p.n.e., 651 p.n.e., 652 p.n.e., 653 p.n.e., 664 p.n.e., 671 p.n.e., 674 p.n.e., 677 p.n.e., 679 p.n.e., 680 p.n.e., 681 p.n.e., 689 p.n.e., 691 p.n.e., 694 p.n.e., 696 p.n.e., 700 p.n.e., 703 p.n.e., 705 p.n.e., 711 p.n.e., 715 p.n.e., 716 p.n.e., 722 p.n.e., 734 p.n.e., 735 p.n.e., 744 p.n.e., 746 p.n.e., 763 p.n.e., 774 p.n.e., 811 p.n.e., 824 p.n.e., 841 p.n.e., 843 p.n.e., 848 p.n.e., 851 p.n.e., 853 p.n.e., 856 p.n.e., 858 p.n.e., 859 p.n.e., 879 p.n.e., 884 p.n.e., 891 p.n.e., 912 p.n.e., 934 p.n.e., 971 p.n.e.. Rozwiń indeks (1055 jeszcze) » « Skompresować indeks

Ağrı (prowincja)

Ağrı – prowincja leżąca przy wschodniej granicy Turcji, granicząca z Iranem na wschodzie, Karsem na północy, Erzurum na północnym zachodzie, Muşem i Bitlis na południowym zachodzie, Wanem na południu, i Iğdır na północnym wschodzie.

Nowy!!: Asyria i Ağrı (prowincja) · Zobacz więcej »

Abarakku

Abarakku lub masennu (mašennu) - jedna z ważniejszych godności urzędniczych w starożytnej Asyrii i Babilonii, oznaczająca osobę zarządzającąprywatnym lub królewskim domem, gospodarstwem, posiadłością, rezydencjączy pałacem.

Nowy!!: Asyria i Abarakku · Zobacz więcej »

Abchazowie

Abchazowie, Abchazi (nazwa własna: Apsua) – rdzenna ludność Abchazji.

Nowy!!: Asyria i Abchazowie · Zobacz więcej »

Abdi-Milkutti

Abdi-Milkutti, Abdi-Milki – król Sydonu, który w 677 roku p.n.e. zbuntował się przeciw asyryjskiemu królowi Asarhaddonowi (681–669 p.n.e.). Gdy ten ostatni zdobył Sydon, Abdi-Milkutti zdołał uciec z miasta łodzią, ale później - jak podająasyryjskie roczniki - schwytano go „jak rybę” i stracono.

Nowy!!: Asyria i Abdi-Milkutti · Zobacz więcej »

Abel Bet-Maaka

Abel Bet-Maaka, Abel, Abel-Maim, Abila, Abilena, Abilena Lizaniasza – starożytne miasto-twierdza w północnej Palestynie, w epoce hellenistycznej (jako Abila) jedno z miast Dekapolu.

Nowy!!: Asyria i Abel Bet-Maaka · Zobacz więcej »

Abi-...

Abi-... lub Abu-... (imię częściowo zachowane, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mAD-dx -me?; tłum. „Ojciec ” lub „Ojcze ”)Jursa M, Abi- or Abu- (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Abi-... · Zobacz więcej »

Abi-ramu

Abi-ramu (Abi-rāmu, imię pochodzenia zachodniosemickiego, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane míAD-ra-mi, tłum. „Ojciec jest wywyższony”)Mattila R., Abi-rāmu (9), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 13-14.

Nowy!!: Asyria i Abi-ramu · Zobacz więcej »

Abi-ramu (eponim)

Abi-ramu (Abi-rāmu, imię pochodzenia zachodniosemickiego, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mAD-ra-mu, tłum. „Ojciec jest wywyższony”)Mattila R., Abi-rāmu (8), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 13-14.

Nowy!!: Asyria i Abi-ramu (eponim) · Zobacz więcej »

Abi-Rattasz

Abi-Rattasz – trzeci (według inskrypcji Aguma-kakrime)van Kappen F., The Agum-kakrime..., s. 136.

Nowy!!: Asyria i Abi-Rattasz · Zobacz więcej »

Abu-ina-ekalli-lilbur

Abu-ina-ekalli-lilburMattila R., Abu-ina-ekalli-lilbur (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Abu-ina-ekalli-lilbur · Zobacz więcej »

Achaz

Achaz (skrócona forma imienia Joachaz: „oby Jahwe uchwycił”) − król Judy w latach ok.

Nowy!!: Asyria i Achaz · Zobacz więcej »

Achemenidzi

Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.

Nowy!!: Asyria i Achemenidzi · Zobacz więcej »

Achikar

Achikar – półlegendarny wezyr asyryjskich królów Sennacheryba (705–681 p.n.e.) i Asarhaddona (681–669 p.n.e.), bohater asyryjskiej literatury mądrościowej, biblijnej Księgi Tobiasza oraz żydowskich i chrześcijańskich apokryfów.

Nowy!!: Asyria i Achikar · Zobacz więcej »

Achziw

Achziw (hebr. אכזיב) - park narodowy obejmujący park archeologiczny fenickiego miasta portowego, położony w strefie miejskiej Naharijji na północy Izraela.

Nowy!!: Asyria i Achziw · Zobacz więcej »

Adad

Adad – bóg burzy, wiatru, deszczu i piorunów oraz siły niszczycielskiej, jedno z ważniejszych bóstw w mitologii babilońskiej.

Nowy!!: Asyria i Adad · Zobacz więcej »

Adad-ahu-iddina

Adad-ahu-iddinaGentilli P., Adad-aḫu-iddina (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Adad-ahu-iddina · Zobacz więcej »

Adad-belu-ka’’in

Adad-belu-ka’’in (akad. Adad-bēlu-ka’’in, tłum. „O Adadzie, ustanów pana!”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskich królów Aszur-nirari V (754-745 p.n.e.) i Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów, w których nosi tytuł gubernatora Aszur (akad. šakin māti, sum. lúgar.kur, dosł. „gubernatora kraju”), pełnić miał on dwukrotnie urząd limmu - eponima (w 748 i 738 r. p.n.e.).

Nowy!!: Asyria i Adad-belu-ka’’in · Zobacz więcej »

Adad-dan

Adad-dan (akad. Adad-dān, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdIM-KALAG-an, tłum. „Adad jest potężny”)Brinkman J.A., Adad-dān (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Adad-dan · Zobacz więcej »

Adad-muszammer

Adad-muszammer (akad. Adad-mušammer, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdIM-mu-šá/šam-mer i m10-mu-šá/šam-mer, tłum. „Adad jest tym, który wścieka się/wpada w gniew”)Hunger H., Adad-mušammer (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 29.

Nowy!!: Asyria i Adad-muszammer · Zobacz więcej »

Adad-nirari

Adad-nirari – imię trzech władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Adad-nirari · Zobacz więcej »

Adad-nirari I

Adad-nirari I (sum. diškur.érin.táh; akad. Adad-nārārī, tłum. „bóg Adad jest mojąpomocą”) – władca Asyrii, syn lub brat Arik-den-iliKopia A Asyryjskiej listy kólów nazywa go synem Arik-din-ili.

Nowy!!: Asyria i Adad-nirari I · Zobacz więcej »

Adad-nirari II

Adad-nirari II (akad. Adad-nērārī, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane (m)dIM-ERIM.GABA, (m)(d)10-ERIM.GABA; tłum. „Adad jest mojąpomocą”)Radner K., Adad-nērārī (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 30-31.

Nowy!!: Asyria i Adad-nirari II · Zobacz więcej »

Adad-nirari III

Adad-nirari III (akad. Adad-nārārīGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 200. lub Adad-nērārīGrayson A.K., Königslisten..., s. 126., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej m10-ÉRIN.TÁḪ lub mdIŠKUR-ÉRIN.TÁḪ, tłum. „bóg Adad jest mojąpomocą”) – król Asyrii, syn króla Szamszi-Adada V i królowej Sammu-ramat.

Nowy!!: Asyria i Adad-nirari III · Zobacz więcej »

Adad-salulu

Adad-salulu (akad. Adad-ṣalūlu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdIM-ṣa-lu-lu, tłum. „Adad jest ochroną”)Cole S., Adad-ṣalūlu, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Adad-salulu · Zobacz więcej »

Adad-szuma-usur

Babilonia za panowania Kasytów. Adad-szuma-usur (sum. diškur.mu.ùri; akad. Adad-šuma-ușur, tłum. „bogu Adadzie syna strzeż!”) – król Babilonii z dynastii kasyckiej, syn Kasztiliasza IV; panował w latach 1216–1187 p.n.e. Objął tron w Babilonii w wyniku antyasyryjskiego powstania, które odsunęło od władzy jego poprzednika, Adad-szuma-iddinę, kładąc kres supremacji Asyrii nad krajem.

Nowy!!: Asyria i Adad-szuma-usur · Zobacz więcej »

Adad-uballit

Adad-uballit (akad. Adad-uballiṭ, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdIM-ú-bal-liṭ; tłum. „Adad ożywił”)Cole S., Adad-uballiṭ (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 41.

Nowy!!: Asyria i Adad-uballit · Zobacz więcej »

Adasi

Adasi (Adāsi, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ma-da-si, znaczenie imienia nieznane)Waters M., Adāsi, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 43.

Nowy!!: Asyria i Adasi · Zobacz więcej »

Adda-guppi'

Adda-guppi' lub Hadad-happe (ur. 649 p.n.e., zm. 547 p.n.e.) – matka babilońskiego króla Nabonida (555-538 p.n.e.). Według inskrypcji na pamiątkowej steli, wystawionej w Harranie przez Nabonida po jej śmierci, Adda-guppi' urodzić się miała w dwudziestym roku panowania asyryjskiego króla Aszurbanipala (tj. w 649 r. p.n.e.)hasło Adda-guppi, w: Leick G., Historical..., s. 4.

Nowy!!: Asyria i Adda-guppi' · Zobacz więcej »

Adiabene

Adiabene (aram. Hadyab) – starożytna nazwa obszaru między Wielkim i Małym Zabem a także terenów przyległych od północy, z głównym miastem Arbelą.

Nowy!!: Asyria i Adiabene · Zobacz więcej »

Age of Empires

Age of Empires – historyczna, strategiczna gra komputerowa czasu rzeczywistego stworzona przez firmę Ensemble Studios i wydana na świecie przez Microsoft.

Nowy!!: Asyria i Age of Empires · Zobacz więcej »

Age of Empires (seria)

Age of Empires – seria gier strategii czasu rzeczywistego wyprodukowana przez Ensemble Studios oraz wydana przez Microsoft Studios.

Nowy!!: Asyria i Age of Empires (seria) · Zobacz więcej »

Agum I

Agum I (Agum maḫrû), Agum Wielki (Agum rabû) – według Synchronistycznej listy królów i Babilońskiej listy królów A drugi władca z dynastii kasyckiej, syn i następca Gandasza.

Nowy!!: Asyria i Agum I · Zobacz więcej »

Agum II

tekst klinowy jednej z zachowanych kopii ''inskrypcji Aguma-kakrime'' Agum II, Agum-kakrime – kasycki władca znany z tzw.

Nowy!!: Asyria i Agum II · Zobacz więcej »

Ahat-abisza

Ahat-abisza (akad. Aḫāt-abīša, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane MÍ.NIN-AD-šá; tłum. „Siostra jej ojca”)Aro-Valjus S., Aḫāt-abīša, w: Radner K. (red.), The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, t. 1/I (A), 1998, s. 59.

Nowy!!: Asyria i Ahat-abisza · Zobacz więcej »

Ahlamu

Tukulti-apil-Eszary I z zaznaczonym rozmieszczeniem plemion Ahlamu po zachodniej stronie Eufratu Ahlamu – nazwa koczowniczych i półkoczowniczych plemion przybywających w 1.

Nowy!!: Asyria i Ahlamu · Zobacz więcej »

Ahu-ilaja

Ahu-ilaja, Ahu-ila’iRadner K., Aḫu-ilā’ī (11), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 76-77.

Nowy!!: Asyria i Ahu-ilaja · Zobacz więcej »

Ahundara

Ahundara, Hundaru (koniec VIII w. p.n.e.) – władca krainy Dilmun (identyfikowanej obecnie z Bahrajnem), współczesny asyryjskiemu królowi Sargonowi II (721-705 p.n.e.), w którego inskrypcjach jest wymienianyPotts D.T., The Archaeology..., s. 36.

Nowy!!: Asyria i Ahundara · Zobacz więcej »

Ahuni

Ahuni (1 połowa IX w. p.n.e.) – król aramejskiego królestwa Bit-Adini.

Nowy!!: Asyria i Ahuni · Zobacz więcej »

Akadowie

Akadyjczycy, Akadowie – odłam ludów semickich, które osiedliły się w III tysiącleciu p.n.e. we wschodniej Mezopotamii, tj.

Nowy!!: Asyria i Akadowie · Zobacz więcej »

Akia

Akia (Akia) – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może na przełomie XXI i XX wieku p.n.e.K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia.

Nowy!!: Asyria i Akia · Zobacz więcej »

Akinakes

Żelazny akinakes scytyjski z VII-V wieku p.n.e. Akinakes (gr. ἀκινάκης) lub akinaka (pers. akīnakah) – scytyjski sztylet lub krótki miecz, od VIII wieku p.n.e. charakterystyczny dla kultury Scytów, a następnie przejęty przez Persów.

Nowy!!: Asyria i Akinakes · Zobacz więcej »

Akitu

Akitu – jedno z najstarszych znanych świąt mezopotamskich, obchodzone niemal nieprzerwanie w różnych formach począwszy od czasów presargonidzkich (przed około 2350 rokiem p.n.e.) aż do pierwszych wieków naszej ery.

Nowy!!: Asyria i Akitu · Zobacz więcej »

Akwarium

Domowe akwarium wielogatunkowe Akwarium holenderskie Publiczne Akwarium Gdyńskie Instytutu Maxa Plancka w Dreźnie Akwarium morskie w Melbourne Akwarium („naczynie na wodę”) – sztuczny zbiornik wodny o zróżnicowanych rozmiarach i kształtach, z co najmniej jednąścianąz materiału przezroczystego, zwykle ze szkła, służący do hodowli oraz prezentacji organizmów żyjących w środowisku słodko- lub słonowodnym.

Nowy!!: Asyria i Akwarium · Zobacz więcej »

Akwedukt

Akwedukt Pont du Gard we Francji Akwedukt w Kawali, w Grecji Kolonię miał 95 km, łącznie z odnogami – 150; używany w latach 80–250 Współczesny akwedukt w Stanach Zjednoczonych. Widok z lotu ptaka Akwedukt (‘ciąg wodny’) – kanał wodociągowy, rurociąg podziemny lub nadziemny, doprowadzający wodę z odległych źródeł – na ogół do miast – przy wykorzystaniu siły ciążenia ziemskiego.

Nowy!!: Asyria i Akwedukt · Zobacz więcej »

Al-Mina

Al-Mina – starożytny port grecki u ujścia rzeki Orontes, założony około 800 p.n.e. jako skład handlowy (emporium).

Nowy!!: Asyria i Al-Mina · Zobacz więcej »

Al-Mutasim

Al-Muʿtasim Billah, Abu Ishaq ʿAbbas Ibn Harun, ابو اسحق عباس بن هارون المعتصمبالله (ur. 794 w Zibatrze, zm. 5 stycznia 842 w Samarze) – panował jako kalif abbasydzki w latach 833–842.

Nowy!!: Asyria i Al-Mutasim · Zobacz więcej »

Aleksander Macedoński

Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e. Jest powszechnie uznawany za wybitnego stratega i jednego z największych zdobywców w historii ludzkości.

Nowy!!: Asyria i Aleksander Macedoński · Zobacz więcej »

Aleppo

Suk w Aleppo Aleppo (Ḥalab) – miasto w północno-zachodniej Syrii, około 50 km na południe od granicy z Turcją, położone w połowie drogi między Eufratem a wybrzeżem Morza Śródziemnego w półpustynnej okolicy o ostrym klimacie.

Nowy!!: Asyria i Aleppo · Zobacz więcej »

Alfabet paleohebrajski

Diagram ukazujący pochodzenie i pokrewieństwa paleohebrajskiego Alfabet paleohebrajski określany też jako starohebrajski – odmiana alfabetu fenickiego.

Nowy!!: Asyria i Alfabet paleohebrajski · Zobacz więcej »

Alişar Hüyük

Alişar Hüyük, Alişar Höyük – wzgórze znajdujące się w środkowej Turcji, położone na wschód od Ankary oraz w odległości ok.

Nowy!!: Asyria i Alişar Hüyük · Zobacz więcej »

Amalekici

Amalekici – koczownicze plemię semickie lub związek plemion opisywane w Biblii.

Nowy!!: Asyria i Amalekici · Zobacz więcej »

Amasaku

Amasaku, Masaku – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, należące do huryckiego królestwa HanigalbatBryce T., Amasaku, w: The Routledge Handbook..., s. 35.

Nowy!!: Asyria i Amasaku · Zobacz więcej »

Ambaris

Ambaris (2 połowa VIII w. p.n.e.) – król Tabal, syn i następca Hulli.

Nowy!!: Asyria i Ambaris · Zobacz więcej »

Amen

Amen (z hebr. אמן amen – „niech się stanie”, „wierność”, od rdzenia amint – był mocny) – judaistyczna, chrześcijańska i muzułmańska uroczysta formuła kończąca i zarazem potwierdzająca modlitwę lub hymn, także w tekstach biblijnych.

Nowy!!: Asyria i Amen · Zobacz więcej »

Amidu

Amidu (aram. Amidu, asyr. AmediRadner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 49., Amidihasło Amidi (place), w:, klas. Amida, wsp. Diyarbakırhasło Amidu, w: Bryce T., The Routledge..., s. 38.) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, leżące na prawym brzegu Tygrysu, w górnym biegu tej rzeki; stolica aramejskiego królestwa Bit-Zamani.

Nowy!!: Asyria i Amidu · Zobacz więcej »

Aminu

Aminu, Aminum (Aminu, zapisywane A-mi-nu)A.K. Grayson, Königslisten..., s. 103-105.

Nowy!!: Asyria i Aminu · Zobacz więcej »

Ammonici

Lewant około 830 r. p.n.e. Ammon zaznaczony jest na pomarańczowo Ammonici – starożytne plemię aramejskie, które w XII w. p.n.e. osiedliło się na terytorium Zajordania, na północny wschód od Moabu, między lewym dopływem Jordanu (Jabbokiem) i rzekąArnon na południu.

Nowy!!: Asyria i Ammonici · Zobacz więcej »

Amon (bóg egipski)

Amon (egip. Imn – ukryty; również Amon-Ra/Re, Amoun, Amun, Amen; rzadziej Imen, Ammon, Hammon), utożsamiany z Ra/Re – egipski bóg, sprawca niewidzialnego wiatru, urodzaju, płodności.

Nowy!!: Asyria i Amon (bóg egipski) · Zobacz więcej »

Amoryci

Zdjęcie satelitarne Bliskiegoo Wschodu z zaznaczonymi najważniejszymi stanowiskami, przełom III i II tysiąclecia p.n.e. Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii.

Nowy!!: Asyria i Amoryci · Zobacz więcej »

Amos (prorok)

Miniatura przedstawiająca proroka Amosa pochodząca z Biblii łacińskiej z 1. poł. XIV w. (Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, sygn. I F 3, k. 309v) Amos − jeden z dwunastu proroków mniejszych, czczony jako święty.

Nowy!!: Asyria i Amos (prorok) · Zobacz więcej »

Ana-beli-taklak

Ana-beli-taklak (akad. Ana-bēli-taklāk, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ma-na-EN-tàk-lak, tłum. „W panu pokładam zaufanie”)Schmidt K.S., Ana-bēli-taklāk, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Ana-beli-taklak · Zobacz więcej »

Anat

Anat, też Anath (ugar. ’nt, hebr. עֲנָת, gr. Αναθ) – ważna bogini ludów zachodniosemickich (Amorytów, Kananejczyków, Aramejczyków) czczona na rozległych obszarach starożytnego Bliskiego Wschodu (w Mezopotamii, Syropalestynie, Izraelu, Anatolii i Egipcie) w okresie od połowy II tys.

Nowy!!: Asyria i Anat · Zobacz więcej »

Anitta

Mapa hetyckiej Anatolii z położeniem miast Kussara (przypuszczalne), Nesa (Kanesh), Ankuwa, Zalpa i Hattusa Anitta, Anittas – anatolijski król miast Kussara i Nesa, syn Pithany, współczesny najprawdopodobniej asyryjskiemu królowi Szamszi-Adadowi I (1814-1782 p.n.e.). Ankarze. Imię Anitty pojawia się w dokumentach pochodzących z asyryjskiej kolonii kupieckiej w Kanesz (hetycka Nesa, obecnie stanowisko Kültepe w Turcji)hasło Anitta, w: Gwendolyn Leick, Who's Who..., s. 15.

Nowy!!: Asyria i Anitta · Zobacz więcej »

Ankara

Panorama Ankary Ankara (wcześniej Angora, łac. Ancyra, gr. Ἄγκυρα, ‘kotwica’) – miasto w środkowej Turcji, będące jej stolicąod 1923 roku.

Nowy!!: Asyria i Ankara · Zobacz więcej »

Anszan

Lokalizacja Anszanu Anszan – kraina i miasto (zidentyfikowane w 1972 r. jako Tell-i Maljan niedaleko Szirazu) w starożytnym Iranie, przez tysiąclecia część Elamu - tzw.

Nowy!!: Asyria i Anszan · Zobacz więcej »

Apiszal

Apiszal (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane A-pi-šal)Grayson A.K., Assyrian and Babylonian...

Nowy!!: Asyria i Apiszal · Zobacz więcej »

Apku

Apku, Apqu - starożytne miasto w Asyrii, leżące ok.

Nowy!!: Asyria i Apku · Zobacz więcej »

Aplaja

Aplaja – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Aplaja · Zobacz więcej »

Aplaja („trzeci”)

Aplaja (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mDUMU.UŠ-a-a lub mA-iá)Kwasman T., Parpola S., Reade J., Legal transactions..., s. 89-97.

Nowy!!: Asyria i Aplaja („trzeci”) · Zobacz więcej »

Aplaja (gubernator Zamuy)

Aplaja (akad. AplājaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., zapisywane mibila-a-a) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Zamua za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 768 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Aplaja (gubernator Zamuy) · Zobacz więcej »

Ara Piękny

Ara Piękny - (orm.: Արա Գեղեցիկ - Ara Geghecik, ur. w 844 r. p.n.e., zm. w 828 r. p.n.e.) – pierwszy, historycznie potwierdzony król Armenii, kojarzony najczęściej z legendarnym praojcem Ormian - Aramem.

Nowy!!: Asyria i Ara Piękny · Zobacz więcej »

Arabowie

'''Państwa, w których język arabski jest językiem urzędowym'''„zielony” – państwa, w których jest jedynym językiem urzędowym,„niebieski” – państwa, w których jest jednym z języków urzędowych Arabowie (’Arab, w pierwotnym znaczeniu: „koczownik”) – grupa ludów pochodzenia semickiego zamieszkująca od czasów starożytnych Półwysep Arabski.

Nowy!!: Asyria i Arabowie · Zobacz więcej »

Arame

Aramu, Arame, Arama, Aram (orm. Արամա) – pierwszy władca Urartu.

Nowy!!: Asyria i Arame · Zobacz więcej »

Aramejczycy

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi państwami Aramejczycy – nazwa ludów semickich, które w II tysiącleciu p.n.e. żyły na pustyniach na zachód od Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Aramejczycy · Zobacz więcej »

Arbailaju

Arbailaju, też Arba’ilaju (akad. ArbailāiuMattila R., Arbailāiu (21), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 124-126., też Arba’ilāju; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj marba-ìl-a-a i mURU.arba-ìl-a-a; tłum. „Pochodzący z Arbeli”) – wysoki dostojnik, wielki skarbnik (masennu rabû) asyryjskiego króla Aszurbanipala (668–627? p.n.e.); zgodnie z Asyryjskąlistąeponimów w 661 r. p.n.e. pełnić miał też urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Arbailaju · Zobacz więcej »

Arbela (ujednoznacznienie)

* Arbela – starożytne miasto w Asyrii Miejscowości w USA.

Nowy!!: Asyria i Arbela (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »

Architektura i rzeźba starożytnego Egiptu

Posąg Horusa z Edfu Pylony świątyni w Edfu Egipski obelisk w Karnaku Rozwój architektury starożytnego Egiptu, a w nieco szerszym pojęciu sztuki starożytnego Egiptu, obejmuje okres od czwartego tysiąclecia p.n.e. do IV wieku naszej ery.

Nowy!!: Asyria i Architektura i rzeźba starożytnego Egiptu · Zobacz więcej »

Architektura mieszkalna na Ibizie

Architektura mieszkalna na Ibizie obejmuje charakterystyczne białe domy modułowe w stylu śródziemnomorskim.

Nowy!!: Asyria i Architektura mieszkalna na Ibizie · Zobacz więcej »

Arda-Mulissi

Arda-MulissiW opracowaniach naukowych spotykane sąteż nieco inne formy zapisu tego imienia, np.

Nowy!!: Asyria i Arda-Mulissi · Zobacz więcej »

Argisztihinili

Wzgórze Armawir, na którym stało Argisztihinili System irygacyjny7. Granica starożytnego Armawiru, zbudowanego na miejscu zniszczonego Argisztihinili.Według danych nor-armawirskiej ekspedycji archeologicznej)А.А. Мартиросян, ''Аргиштихинили'', s. 35 i nn. Argisztihinili (urart. URUar-gi-iš-ti-ḫi-ni-li, orm. Արգիշտիխինիլի) – starożytne miasto założone w okresie ekspansji Urartyjczyków na Zakaukaziu, za panowania króla Argisztiego I, od którego imienia otrzymało swojąnazwę.

Nowy!!: Asyria i Argisztihinili · Zobacz więcej »

Arik-den-ili

Arik-den-ili, Arik-din-ili - król Asyrii w latach 1317-1306 p.n.e., syn i następca Enlil-narari, ojciec i poprzednik Adad-nirari I. Wiadomo, iż prowadził prace budowlane przy świąątyni boga Szamasza w Aszur.

Nowy!!: Asyria i Arik-den-ili · Zobacz więcej »

Arinu

Arinu (też Arinnu, Arini) – starożytne miasto poświadczone w źródłach asyryjskich z końca II i początku I tys.

Nowy!!: Asyria i Arinu · Zobacz więcej »

Arka Noego

Zwierzęta wchodzące do arki, obraz Edwarda Hicksa. Arka Noego (hebr. תֵבָה tebah, łac. arca – skrzynia) – według Biblii pływająca drewniana konstrukcja, która zgodnie z przekazami religii abrahamowych zbudowana została na polecenie Jahwe przez Noego, by mógł on ocalić siebie, swojąrodzinę (w sumie 8 osób) i przedstawicieli wszystkich rodzajów zwierząt przed Potopem.

Nowy!!: Asyria i Arka Noego · Zobacz więcej »

Armia asyryjska

Mapa imperium asyryjskiego w I tys. p.n.e. Aszurnasirpala II. Asyryjscy procarze, łucznicy i włócznik. Armia asyryjska największe triumfy święciła od XI do połowy VII wieku p.n.e. Była wówczas najnowocześniejsząi najsprawniejsząsiłązbrojnąna świecie.

Nowy!!: Asyria i Armia asyryjska · Zobacz więcej »

Arpad (miasto)

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu (ok. 1000–800 p.n.e.) z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Arpad – w 1 połowie I tysiąclecia p.n.e. miasto w północnej Syrii, stolica aramejskiego królestwa Bit-Agusi; przypuszcza się, iż leżeć mogło w miejscu współczesnego syryjskiego miasta Tall Rifat, położonego ok.

Nowy!!: Asyria i Arpad (miasto) · Zobacz więcej »

Arrapha

Mapa imperium nowoasyryjskiego z zaznaczonym położeniem Arraphy Arrapha (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj uruArrap-ha) – starożytne huryckie i asyryjskie miasto w północno-wschodniej Mezopotamii, w regionie na wschód od rzeki Tygrys.

Nowy!!: Asyria i Arrapha · Zobacz więcej »

Arslan Tash

Arslan Tash – stanowisko archeologiczne w północnej Syrii, identyfikowane dzięki inskrypcjom na kamiennych lwach ze starożytnym miastem Hadatu, założonym najprawdopodobniej w IX w. p.n.e. przez Asyryjczyków.

Nowy!!: Asyria i Arslan Tash · Zobacz więcej »

As-Safira

As-Safira (arab. السفيرة) – miasto w Syrii, w muhafazie Aleppo.

Nowy!!: Asyria i As-Safira · Zobacz więcej »

Asarhaddon

Asarhaddon, właśc.

Nowy!!: Asyria i Asarhaddon · Zobacz więcej »

Śmierć Sardanapala

Śmierć Sardanapala (fr. La Mort de Sardanapale) – dzieło francuskiego malarza Eugène’a Delacroix, namalowane technikąolejnąna płótnie, ukończone w 1827 roku.

Nowy!!: Asyria i Śmierć Sardanapala · Zobacz więcej »

Astarte (bogini)

Św. Bartłomiej burzy ołtarz Astarte (Kościół św. Bartłomieja w Czańcu koło Kęt) Astarte albo Asztarte (gr. Αστάρτη, fenic. 𐤏𐤔𐤕𐤓𐤕) – imię fenickiej i kananejskiej bogini miłości, płodności i wojny, tożsamej z babilońsko-asyryjskąboginiąIsztar i sumeryjskąInanną(PaniąNiebios).

Nowy!!: Asyria i Astarte (bogini) · Zobacz więcej »

Asyrologia

Asyrologia, asyriologia – nauka badająca piśmiennictwo oraz kulturę duchowąi materialnąludów Mezopotamii: Sumerów, Akadów, Babilończyków i Asyryjczyków; w praktyce obejmuje całość wiedzy o językach, historii i kulturze ludów starożytnego Bliskiego Wschodu, które posługiwały się pismem klinowym.

Nowy!!: Asyria i Asyrologia · Zobacz więcej »

Asyryjczycy

Flaga Narodowa Asyryjczycy, Asyro-chaldejczycy (aram. ܥܡܐ ܐܬܘܪܝܐ/ܣܘܪܝܝܐ) – naród semicki zamieszkujący północny Irak, Iran, południowąTurcję i Syrię.

Nowy!!: Asyria i Asyryjczycy · Zobacz więcej »

Asyryjska lista królów

Asyryjska lista królów, zwana też AsyryjskąkronikąkrólewskąJ-J. Glassner, Mesopotamian..., s. 136.

Nowy!!: Asyria i Asyryjska lista królów · Zobacz więcej »

Asyryjski Kościół Wschodu

Święty Apostolski Katolicki Asyryjski Kościół Wschodu (klasyczny syr. ܥܕܬܐ ܩܕܝܫܬܐ ܘܫܠܝܚܝܬܐ ܩܬܘܠܝܩܝ ܕܡܕܢܚܐ ܕܐܬܘܪܝܐ, ʻIttā Qaddishtā w-Shlikhāitā Qattoliqi d-Madnĕkhā d-Āturāyē) – jeden z Kościołów wschodnich wywodzących swoje korzenie od patriarchatu Seleucji-Ktezyfonu – Kościoła Wschodu, a działający pierwotnie Azji Środkowej oraz na Bliskim Wschodzie.

Nowy!!: Asyria i Asyryjski Kościół Wschodu · Zobacz więcej »

Asyryjskie hieroglify

Asyryjskie hieroglify – nazwa stosowana przez asyrologów na określenie grupy symboli widniejących na pewnych zabytkach z czasów panowania asyryjskich królów Sargona II (721-705 p.n.e.) i Asarhaddona (680-669 p.n.e.)Leichty E., The Royal Inscriptions..., s. 238.

Nowy!!: Asyria i Asyryjskie hieroglify · Zobacz więcej »

Asyryjskie listy i kroniki eponimów

Asyryjskie listy i kroniki eponimów – rodzaj sporządzanych w Asyrii dokumentów, w których w porządku chronologicznym wymieniani byli asyryjscy królowie i dygnitarze pełniący urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Asyryjskie listy i kroniki eponimów · Zobacz więcej »

Asyryjskie zaćmienie słońca

Obszar zaćmienia z 15 czerwca 763 r. p.n.e. - na tle dzisiejszych granic państwowych Asyryjskie zaćmienie słońca (nazywane także zaćmieniem Bur-Saggile) – zaćmienie słońca, do którego według wzmianki w asyryjskich listach urzędników limmu dojść miało za eponimatu Bur-Saggile, gubernatora prowincji Guzana, w miesiącu simānu (maj-czerwiec), w dziewiątym roku panowania asyryjskiego króla Aszur-dana III (763 r. p.n.e.). Wspomniany fragment brzmi następująco: „za eponimatu Bur-Saggile (gubernatora) prowincji Guzana.

Nowy!!: Asyria i Asyryjskie zaćmienie słońca · Zobacz więcej »

Aszared-apil-Ekur

Aszared-apil-Ekur (akad. Aŝarēd-apil-EkurA.K. Grayson, Assyrian Rulers..., s. 85.A.K. Grayson, Königslisten..., s. 127., tłum. „syn świątyni E-kur jest pierwszy/najważniejszy”) – król Asyrii, syn i następca Tiglat-Pilesera I, według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 2 lataA.K. Grayson, Königslisten..., s. 112.

Nowy!!: Asyria i Aszared-apil-Ekur · Zobacz więcej »

Aszdod

(Isdud) – miasto położone w Dystrykcie Południowym w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Aszdod · Zobacz więcej »

Aszur (bóg)

lwie-smoku Aszur (akad. daš-šur, zapisywane w piśmie klinowym 100x20px 100x20px) – bóg opiekuńczy miasta Aszur, który wraz z rosnącąpotęgąAsyrii stał się narodowym bogiem Asyryjczyków i najważniejszym bóstwem panteonu asyryjskiego.

Nowy!!: Asyria i Aszur (bóg) · Zobacz więcej »

Aszur (miasto)

Aszur (akad. aš-šurki zapisywane w piśmie klinowym 100x20px) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii; w III i II tysiącleciu p.n.e. główne miasto i stolica Asyrii, święte miasto boga Aszura z jego głównąświątyniąE-szara; obecnie stanowisko archeologiczne Kalat asz-Szarkat w północnym Iraku, nad zachodnim brzegiem Tygrysu, około 110 km (68 mil) na południe od Mosulu; w 2003 roku wpisane zostało na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Nowy!!: Asyria i Aszur (miasto) · Zobacz więcej »

Aszur-apla-idi

Aszur-apla-idi, też Aszur-aplu-idi (akad. Aššur-apla-idi i Aššur-aplu-īdiJas R., Aššur-aplu-īdi, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 154-155., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-DUMU.UŠ-i-di i (m)aš-šur-A-ZU, tłum. „Aszur zna następcę”) – wczesny, słabo znany król Asyrii (koniec XVIII w. p.n.e.), samozwaniec, znany jedynie ze wzmianki w Asyryjskiej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Aszur-apla-idi · Zobacz więcej »

Aszur-balti-ekurri

Aszur-balti-ekurri, Aszur-balti-Ekurri (akad. Aššur-balti-ekurri, Aššur-balti-EkurriJas R., Aššur-balti-Ekurri, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 158.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-TÉŠ-É.KUR(-ri); tłum. „Aszur jest dumąświątyni”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Arrapha za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); według asyryjskich list i kronik eponimów w 802 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Aszur-balti-ekurri · Zobacz więcej »

Aszur-bani

Aszur-bani (akad. Aššur-bāniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Aszur jest stwórcą”) – wysoki dostojnik pełniący urząd gubernatora Kalhu za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 713 r. p.n.e. sprawował on również urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Aszur-bani · Zobacz więcej »

Aszur-bel-kala

Aszur-bel-kala (akad. Aŝšur-bēl-kala, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-EN-ka-la; tłum. „(bóg) Aszur jest panem wszystkiego”)K.

Nowy!!: Asyria i Aszur-bel-kala · Zobacz więcej »

Aszur-bel-niszeszu

Aszur-bel-niszeszu - król Asyrii w latach 1417-1409 p.n.e., syn i następca Aszur-nirari II; współczesny Kara-indaszowi, kasyckiemu królowi Babilonii, z którym zawrzeć miał traktat pokojowy.

Nowy!!: Asyria i Aszur-bel-niszeszu · Zobacz więcej »

Aszur-belu-ka’’in

Aszur-belu-ka’’in, też Aszur-bela-ka’’inGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 165.

Nowy!!: Asyria i Aszur-belu-ka’’in · Zobacz więcej »

Aszur-belu-usur

Aszur-belu-usur – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Aszur-belu-usur · Zobacz więcej »

Aszur-belu-usur (gubernator Habruri)

Aszur-belu-usurFrahm E., Aššur-bēlu-uṣur (3, 4 i 5), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 174-175.

Nowy!!: Asyria i Aszur-belu-usur (gubernator Habruri) · Zobacz więcej »

Aszur-belu-usur (gubernator Kadmuhu)

Aszur-belu-usur (akad. Aššur-bēlu-uṣur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej maš-šur-EN-PAB i maš-šur-U-PAB; tłum. „Aszurze, chroń pana!”)Frahm E., Aššur-bēlu-uṣur (13), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-belu-usur (gubernator Kadmuhu) · Zobacz więcej »

Aszur-bunaja-usur

Aszur-bunaja-usur (akad. Aššur-būnāja-uṣurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 165-167., zapisywane mdAššur-dù-a-a-pap, tłum. „Aszurze, strzeż mego wyglądu!”) – wysoki dostojnik pełniący urząd rab szake („wielkiego podczaszego”) za rządów asyryjskich królów Salmanasara III (858-824 p.n.e.) i Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.). Czterokrotnie, w 855, 844, 825 i 816 r. p.n.e., pełnił również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Aszur-bunaja-usur · Zobacz więcej »

Aszur-da’’in-apla

Aszur-da’’in-aplaGrayson A.K., Assyria: Ashur-dan II..., s. 269.

Nowy!!: Asyria i Aszur-da’’in-apla · Zobacz więcej »

Aszur-da’’inanni

Aszur-da’’inanni – imię trzech wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Aszur-da’’inanni · Zobacz więcej »

Aszur-da’’inanni (eponim)

Aszur-da’’inanni (akad. Aššur-da’’inanni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-KALAG-in-an-ni; tłum. „Aszurze, wzmocnij mnie!”)Åkerman K., Aššur-da’’inanni (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 177.

Nowy!!: Asyria i Aszur-da’’inanni (eponim) · Zobacz więcej »

Aszur-da’’inanni (gubernator Que)

Aszur-da’’inanni (akad. Aššur-da’’inanni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej maš-šur-KALAG-in-a-ni, maš-šur-KALAG-in-an-ni; tłum. „Aszurze, wzmocnij mnie!”)Åkerman K., Aššur-da’’inanni (5), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-da’’inanni (gubernator Que) · Zobacz więcej »

Aszur-da’’inanni (gubernator Zamuy)

Aszur-da’’inanni (akad. Aššur-da’’inanni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-KALAG-in-a-ni, maš-šur-KALAG-(in-)an-ni; tłum. „Aszurze, wzmocnij mnie!”)Åkerman K., Aššur-da’’inanni (4), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-da’’inanni (gubernator Zamuy) · Zobacz więcej »

Aszur-dan

Aszur-dan – imię trzech władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Aszur-dan · Zobacz więcej »

Aszur-dan I

Aszur-dan I (akad. Aššur-dān, tłum. „bóg Aszur jest potężny”) – król Asyrii, syn i następca Ninurta-apil-Ekura, według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 46 lat.

Nowy!!: Asyria i Aszur-dan I · Zobacz więcej »

Aszur-dan II

Aszur-dan II (akad. Aššur-dān, tłum. „bóg Aszur jest potężny”) – król Asyrii, syn i następca Tiglat-Pilesera II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 23 lata.

Nowy!!: Asyria i Aszur-dan II · Zobacz więcej »

Aszur-dan III

Aszur-dan III (akad. Aššur-dān, tłum. „bóg Aszur jest potężny”) – król Asyrii, syn Adad-nirari III, brat i następca Salmanasara IV; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 18 lat.

Nowy!!: Asyria i Aszur-dan III · Zobacz więcej »

Aszur-deni-amur

Aszur-deni-amurÅkerman K., Radner K, Aššur-dēnī-amur (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-deni-amur · Zobacz więcej »

Aszur-dugul

Aszur-dugul (akad. Aššur-dugul, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-du-gul, tłum. „Spójrz na Aszura!”) – wczesny, słabo znany król Asyrii (koniec XVIII w. p.n.e.), samozwaniec, znany jedynie ze wzmianki w Asyryjskiej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Aszur-dugul · Zobacz więcej »

Aszur-etel-ilani

Aszur-etel-ilani – król Asyrii, syn i bezpośredni następca Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Aszur-etel-ilani · Zobacz więcej »

Aszur-etel-szame-erseti-muballissu

Aszur-etel-szame-erseti-muballissu (akad. Aššur-etel-šamê-erṣeti-muballissu, tłum. „Aszur, książę nieba i ziemi, jest tym, który utrzymuje go przy życiu”)Pempe W., 'Aššur-etel-šamê-erṣeti-muballissu, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-etel-szame-erseti-muballissu · Zobacz więcej »

Aszur-garu’a-nere

Aszur-garu’a-nere (akad. Aššur-gārū’a-nēre, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej maš-šur-ga/gar(-ru)-u(-a)-né-re, tłum. „Aszurze, zabij mego przeciwnika!”)Mattila R., Aššur-gārū’a-nēre, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-garu’a-nere · Zobacz więcej »

Aszur-gimillu-tere

Aszur-gimillu-tereRadner K., Aššur-gimillu-tēre, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-gimillu-tere · Zobacz więcej »

Aszur-ilaja

Aszur-ilaja, Aszur-ila’iMattila R., Aššūr-ilā’ī (9), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 188-189.

Nowy!!: Asyria i Aszur-ilaja · Zobacz więcej »

Aszur-ili-muballissu

Aszur-ili-muballissu (akad. Aššur-ilī-muballissu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mAN.ŠÁR-DINGIR.MU-TI.LA.BI, maš-šur-DINGIR.MU-TI.LA.BI; tłum. „Aszur, mój bóg, jest tym, który daje mu życie”)Frahm E., Aššur-ilī-muballissu, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-ili-muballissu · Zobacz więcej »

Aszur-iszmanni

Aszur-iszmanni (akad. Aššur-išmânniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Aszur wysłuchał mnie”) lub Aszur-szimannihasło Aššur-šimanni (person), w: (akad. Aššur-šimanni, tłum. „Aszurze usłysz mnie!”) – wysoki dostojnik asyryjski, najprawdopodobniej gubernator prowincji Kilizu za rządów króla Salmanasara V (726-722 p.n.e.), znany również z korespondencji wcześniejszego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.); w 724 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Aszur-iszmanni · Zobacz więcej »

Aszur-mukin-pale’a

Aszur-mukin-pale’a (akad. Aššur-mukīn-palē'a, tłum. „Aszur jest tym, który ustanowił moje rządy”)Radner K., Aššur-mukīn-palē'a, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-mukin-pale’a · Zobacz więcej »

Aszur-nadin-ahhe

Aszur-nadin-ahhe – imię dwóch władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nadin-ahhe · Zobacz więcej »

Aszur-nadin-ahhe I

Aszur-nadin-ahhe I (akad. Aššur-nādin-ahhē, tłum. „Aszur jest tym, który dał braci”)Radner K., Aššur-nādin-ahhē (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 200.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nadin-ahhe I · Zobacz więcej »

Aszur-nadin-ahhe II

Aszur-nadin-ahhe II (akad. Aššur-nādin-ahhē, tłum. „Aszur jest tym, który dał braci”)Radner K., Aššur-nādin-ahhē (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 200.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nadin-ahhe II · Zobacz więcej »

Aszur-nadin-apli

Aszur-nadin-apli (akad. Aššur-nādin-apliGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 300–302.Capraro M., Aššur-nādin-apli, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 202.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdaš-šur-na-din-IBILA i m(d)aš-šur-SUM-IBILA; tłum. „Aszur jest tym, który daje następcę”) – król Asyrii w latach 1206–1203 p.n.e.Grayson A.K., Königslisten..., s. 127.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nadin-apli · Zobacz więcej »

Aszur-nadin-szumi

Aszur-nadin-szumi – król Babilonii w latach 699-694 p.n.e., najstarszy syn asyryjskiego króla SennacherybaBrinkman J.A., Aššur-nādin-šumi, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 202.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nadin-szumi · Zobacz więcej »

Aszur-nirari

Aszur-nirari – imię pięciu władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirari · Zobacz więcej »

Aszur-nirari I

Aszur-nirari I – władca Asyrii (ok. 1500 r. p.n.e.), syn Iszme-Dagana II.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirari I · Zobacz więcej »

Aszur-nirari II

Aszur-nirari II, Aszur-narari II – władca Asyrii w latach 1424-1418 p.n.e. (Grayson)Grayson A.K., Königslisten...

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirari II · Zobacz więcej »

Aszur-nirari III

Aszur-nirari III (akad. Aššur-nērārī, tłum. „bóg Aszur jest mojąpomocą”) – król Asyrii, syn Aszur-nadin-apliTakąwersję podaje kopia A Asyryjskiej listy kólów.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirari III · Zobacz więcej »

Aszur-nirari IV

Aszur-nirari IV (akad. Aššur-nērārī, tłum. „bóg Aszur jest mojąpomocą”) – król Asyrii, syn i następca Salmanasara II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 6 lat.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirari IV · Zobacz więcej »

Aszur-nirari V

Aszur-nirari V (akad. Aššur-nērārī, tłum. „bóg Aszur jest mojąpomocą”) – król Asyrii, syn Adad-nirari III, brat i następca Aszur-dana III; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 10 lat.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirari V · Zobacz więcej »

Aszur-nirka-da’’in

Aszur-nirka-da’’in – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirka-da’’in · Zobacz więcej »

Aszur-nirka-da’’in (gubernator Aszur)

Aszur-nirka-da’’in (akad. Aššur-nīrka-da’’in, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej maš-šur-GIŠ-ka-KALAG-in; tłum. „Aszurze, wzmocnij swe jarzmo!”)Mattila R., Aššur-nīrka-da’’in (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 208.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirka-da’’in (gubernator Aszur) · Zobacz więcej »

Aszur-nirka-da’’in (wielki podczaszy)

Aszur-nirka-da’’in (akad. Aššur-nīrka-da’’in, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-(šur-)GIŠ.GIŠ-ka-KALAG-ni; tłum. „Aszurze, wzmocnij swe jarzmo!”)Mattila R., Aššur-nīrka-da’’in (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 208.

Nowy!!: Asyria i Aszur-nirka-da’’in (wielki podczaszy) · Zobacz więcej »

Aszur-rabi

Aszur-rabi – imię dwóch władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Aszur-rabi · Zobacz więcej »

Aszur-rabi I

Aszur-rabi I – władca Asyrii (XV w. p.n.e.), syn Enlil-nasira I; doszedł do władzy usuwając z tronu swego bratanka Aszur-szaduni; był ojcem dwóch kolejnych królów asyryjskich: Aszur-nadin-ahhe I i Enlil-nasira II.

Nowy!!: Asyria i Aszur-rabi I · Zobacz więcej »

Aszur-rabi II

Aszur-rabi II (akad. Aššur-rabî, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane (m)aš-šur-GAL(-bi), tłum. „Aszur jest wielki”)Fuchs A., Aššur-rabi (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-rabi II · Zobacz więcej »

Aszur-rem-niszeszu

Aszur-rem-niszeszu lub Aszur-ra’im-niszeszu - król Asyrii w latach 1408-1401 p.n.e., następca i brat Aszur-bel-niszeszu, syn Aszur-nirari II, ojciec i poprzednik Aszur-nadin-ahhe II.

Nowy!!: Asyria i Aszur-rem-niszeszu · Zobacz więcej »

Aszur-remanni

Aszur-remanni (akad. Aššur-rēmanni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej maš-šur-rém-a-ni, tłum. „Aszurze, miej litość nade mną!”)Luppert-Barnard S.M., Aššur-rēmanni (19), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 210–211.

Nowy!!: Asyria i Aszur-remanni · Zobacz więcej »

Aszur-resza-iszi

Aszur-resza-iszi – imię dwóch władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Aszur-resza-iszi · Zobacz więcej »

Aszur-resza-iszi I

Mapa Asyrii za rządów Aszur-resza-iszi I Aszur-resza-iszi I, Aszur-reszi-iszi I – król Asyrii w latach 1132–1115 p.n.e. (lub 1133–1116 p.n.e.), syn i następca Mutakkil-Nusku, ojciec i poprzednik Tiglat-Pilesera I. Za jego panowania polityczna i ekonomiczna sytuacja w Asyrii polepszyła się na tyle, iż był on w stanie wyprawiać się na zachód przeciw napływającym koczowniczym plemionom Ahlamu oraz w północne rejony gór Zagros przeciw plemionom górskim Lullumu (Lulubejów) i Quti (Gutejów).

Nowy!!: Asyria i Aszur-resza-iszi I · Zobacz więcej »

Aszur-resza-iszi II

Aszur-resza-iszi II, Aszur-reszi-iszi II – król Asyrii w latach 971-967 p.n.e., syn i następca Aszur-rabi II, ojciec i poprzednik Tiglat-Pilesera II.

Nowy!!: Asyria i Aszur-resza-iszi II · Zobacz więcej »

Aszur-szaduni

Aszur-szaduni lub Aszur-szadduni (akad. Aššur-šadûniGrayson A.K., Königslisten..., s. 108. lub Aššur-šaddûniFrahm E., Aššur-šaddûni, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 215-216., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-KUR-u/ú-ni; tłum. „Aszur jest naszągórą”) – władca Asyrii (ok. 1500 r. p.n.e.), syn i następca Nur-ili; według Asyryjskiej listy królów panował on jedynie przez jeden miesiąc, po czym odsunięty został od władzy przez swego wuja Aszur-rabi I, który go zastąpił.

Nowy!!: Asyria i Aszur-szaduni · Zobacz więcej »

Aszur-szallimanni

Aszur-szallimanni (akad. Aššur-šallimanniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „Aszurze, chroń mnie!”hasło Aššur-šallimanni (person), w) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Arrapha za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 735 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Aszur-szallimanni · Zobacz więcej »

Aszur-szarrani-muballissu

Aszur-szarrani-muballissu (akad. Aššur-šarrāni-muballissu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-LUGAL-a-ni-TI.LA.BI; tłum. „Aszur, nasz król, jest tym, który daje mu życie”)Frahm E., Aššur-šarrāni-muballissu, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-szarrani-muballissu · Zobacz więcej »

Aszur-szarrat

Aszur-szarrat, Libbi-ali-szarrat lub Libbali-szarrat (akad. Aššur/Libbi-āli/Libbāli-šarrat, tłum. „Miasto Aszur jest królową”Olmstead A.T.E., History..., s. 403.) – asyryjska królowa, żona Aszurbanipala (669-627? p.n.e.) i najprawdopodobniej matka Aszur-etil-ilani (630?-626 p.n.e.) i Sin-szar-iszkuna (626-612 p.n.e.).

Nowy!!: Asyria i Aszur-szarrat · Zobacz więcej »

Aszur-szumu-uszabszi

Aszur-szumu-uszabszi (akad. Aššur-šumu-ušabši, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-MU-Ì.GÁL; tłum. „Aszur doprowadził do powstania imienia”)Frahm E., Aššur-šumu-ušabši, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 226 – asyryjski książę, jeden z synów Sennacheryba (704-681 p.n.e.). W inskrypcji Sennacheryba na cegłach znalezionych w Niniwie znajduje się informacja o rezydencji w Niniwie, którąkról ten podarował swemu synowi Aszur-szumu-uszabszi.

Nowy!!: Asyria i Aszur-szumu-uszabszi · Zobacz więcej »

Aszur-takisza-liblut

Aszur-takisza-liblut (akad. Aššur-taqīša-libluṭ, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-BA-TI.LA; tłum. „Aszurze, ty obdarzyłeś, niechaj on żyje!”)Radner K., Weissert E., Aššur-taqīša-libluṭ, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 227.

Nowy!!: Asyria i Aszur-takisza-liblut · Zobacz więcej »

Aszur-taklak

Aszur-taklak – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Aszur-taklak · Zobacz więcej »

Aszur-taklak (abarakku)

Aszur-taklak (akad. Aššur-taklāk, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-tak/tàk-lak; tłum. „W Aszurze pokładam zaufanie”)Mattila R, Aššur-taklāk (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-taklak (abarakku) · Zobacz więcej »

Aszur-taklak (eponim)

Aszur-taklak (akad. Aššur-taklāk, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane maš-šur-tàk-lak; tłum. „W Aszurze pokładam zaufanie”)Mattila R, Aššur-taklāk (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-taklak (eponim) · Zobacz więcej »

Aszur-uballit

Aszur-uballit – imię dwóch władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Aszur-uballit · Zobacz więcej »

Aszur-uballit I

Mapa Bliskiego Wschodu ok. 1400 r. p.n.e. – Asyria wasalem Mitanni; dopiero za panowania Aszur-uballita I (1363-1328 p.n.e.) staje się niezależnym królestwem. Aszur-uballit I – król Asyrii w latach 1363–1328 p.n.e., syn i następca Eriba-Adada I (1390-1364 p.n.e.), ojciec i poprzednik Enlil-narari (1327-1318 p.n.e.). Za jego panowania Asyria uwalnia się spod zwierzchnictwa państwa Mitanni i rozciąga swojąkontrolę nad ziemiami na północ i wschód od miasta Aszur.

Nowy!!: Asyria i Aszur-uballit I · Zobacz więcej »

Aszur-uballit II

Aszur-uballit II – ostatni znany król Asyrii (611-609 p.n.e.)Brinkman J.A., Aššur-uballiṭ, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Aszur-uballit II · Zobacz więcej »

Aszurbanipal

Mapa imperium asyryjskiego za czasów Aszurbanipala (na brązowo) British Museum. Niniwy; zbiory British Museum steli Aszurbanipala; zbiory British Museum Aszurbanipal, Asurbanipal, właśc.

Nowy!!: Asyria i Aszurbanipal · Zobacz więcej »

Aszurnasirpal I

Aszurnasirpal I, właśc.

Nowy!!: Asyria i Aszurnasirpal I · Zobacz więcej »

Aszurnasirpal II

Aszurnasirpal II, właśc.

Nowy!!: Asyria i Aszurnasirpal II · Zobacz więcej »

Atalia (imię)

Atalia – żeńskie imię hebrajskie, hebr.

Nowy!!: Asyria i Atalia (imię) · Zobacz więcej »

Az-Zib

Az-Zib (arab. الزيب) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Akki w Mandacie Palestyny.

Nowy!!: Asyria i Az-Zib · Zobacz więcej »

Łucznik (żołnierz)

średniowiecza Łucznik – żołnierz lekkiej piechoty lub kawalerii uzbrojony w łuk, powszechna jednostka wojskowa w starożytności i średniowieczu.

Nowy!!: Asyria i Łucznik (żołnierz) · Zobacz więcej »

Łuk (broń)

Łuk Łuk – jedna z najstarszych broni miotających, znana ludzkości od co najmniej 35 tys.

Nowy!!: Asyria i Łuk (broń) · Zobacz więcej »

Łuk angularny

Łuk angularny (łuk asyryjski, angular) – łuk używany przez łuczników asyryjskich i babilońskich charakteryzujący się tym, że po założeniu cięciwy ramiona i cięciwa łuku tworzyły trójkąt równoramienny.

Nowy!!: Asyria i Łuk angularny · Zobacz więcej »

Żydzi

Żydzi (dosł. „chwalcy Jahwe” lub „czciciele Jahwe” z hebr. Jehudim, יהודים, jid. Jidn, ייִדן, ladino ג׳ודיוס Gjudios) – naród semicki, zamieszkujący w starożytności Palestynę (określany wtedy jako Hebrajczycy albo Izraelici), posługujący się wówczas językiem hebrajskim, a w średniowieczu i czasach nowożytnych mieszkający w diasporze na całym świecie i posługujący się wieloma różnymi językami, w rezultacie czego niestanowiący jednolitej grupy religijnej i etnicznej.

Nowy!!: Asyria i Żydzi · Zobacz więcej »

Żydzi w Indiach

Żydzi w Indiach – początki obecności Żydów w Indiach sięgajączasów starożytnych.

Nowy!!: Asyria i Żydzi w Indiach · Zobacz więcej »

Baba-aha-iddina

Baba-aha-iddina – król Babilonii, następca pojmanego i uprowadzonego do Asyrii króla Marduk-balassu-iqbi.

Nowy!!: Asyria i Baba-aha-iddina · Zobacz więcej »

Babilońska mapa świata

Babilońska mapa świata – schematyczny obraz świata znanego Babilończykom (wraz z komentarzem) znajdujący się na pochodzącej z Mezopotamii glinianej tabliczce, przechowywanej obecnie w zbiorach British Museum (BM 92687).

Nowy!!: Asyria i Babilońska mapa świata · Zobacz więcej »

Babilon

Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.

Nowy!!: Asyria i Babilon · Zobacz więcej »

Babilonia

Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.

Nowy!!: Asyria i Babilonia · Zobacz więcej »

Bajt Dadżan

Bajt Dadżan (arab. بيت دجن) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Jafy w Mandacie Palestyny.

Nowy!!: Asyria i Bajt Dadżan · Zobacz więcej »

Bajt Hanun

Bajt Hanun (arab.بيت حانون; oficjalna pisownia w ang. Beit Hanoun) – miasto w muhafazie Gaza Północna w Autonomii Palestyńskiej.

Nowy!!: Asyria i Bajt Hanun · Zobacz więcej »

Bakenrenef

Bakenrenef egip., Bokchoris gr. – faraon, władca starożytnego Egiptu w latach 719 – 714 p.n.e., syn i następca Tefnachta, ostatni przedstawiciel XXIV dynastii.

Nowy!!: Asyria i Bakenrenef · Zobacz więcej »

Balawat

Mapa północnej Mezopotamii i Syrii z zaznaczonym położeniem asyryjskiego miasta Imgur-Enlil (obecnie wioska Balawat w Iraku) Fragment jednego z brązowych paneli z wrót Salmanasara III z Balawat Fragment innego z brązowych paneli z wrót Salmanasara III z Balawat Balawat – nazwa wioski w północnym Iraku, położonej ok.

Nowy!!: Asyria i Balawat · Zobacz więcej »

Banba (eponim)

Banba (Banbâ, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mban-ba-a, mba-an-ba-a i mba-am-ba-a; znaczenie nieznane)Mattila R., Banbâ (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 263.

Nowy!!: Asyria i Banba (eponim) · Zobacz więcej »

Banitu

Banitu (akad. Banītu, tłum. „Piękna”) – królowa, żona asyryjskiego króla Salmanu-aszareda V (726-722 p.n.e.), znana z inskrypcji odkrytych w tzw.

Nowy!!: Asyria i Banitu · Zobacz więcej »

Barhalzi

Barhalzi - asyryjska prowincja wzmiankowana po raz pierwszy w inskrypcjach Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.) jako miejsce przesiedlenia deportowanej ludnościRadner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Barhalzi · Zobacz więcej »

Barmu

Barmu (akad. Barmu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mbar-mu i mba-ar-mu; tłum. „Nakrapiany”, „Pokryty plamkami”)Ambos C, Barmu, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 271.

Nowy!!: Asyria i Barmu · Zobacz więcej »

Baszan

Amoryckie królestwa na wschód od Jordanu: Baszan, królestwo Oga (pomarańczowy) i królestwo Sychona (zielony) Baszan, Batanea, Trachonitis – bogaty w wodę głównie równinny region, zlokalizowany na wschód od rowu Jordanu.

Nowy!!: Asyria i Baszan · Zobacz więcej »

Bazaja

Bazaja lub Bazaju (akad. BazājaGrayson A.K., Königslisten..., s. 106-107. lub BāzāiuRadner K., Bāzāiu, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 278., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mba-za-a-a, znaczące najprawdopodobniej „Człowiek z miasta Bazu”) – jeden z wczesnych królów Asyrii (XVII w. p.n.e.), syn Bel-bani, brat Libaji i ojciec Szu-Ninuy; znany jedynie ze wzmianek w Asyryjskiej liście królów i Synchronistycznej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Bazaja · Zobacz więcej »

Bazuna (instrument)

Bazuna – polski instrument ludowy z grupy drewnianych aerofonów ustnikowych, spotykany na Kaszubach.

Nowy!!: Asyria i Bazuna (instrument) · Zobacz więcej »

Bóstwa solarne

Bóstwa solarne – typ bóstwa uranicznego będącego personifikacjąSłońca jako całości lub jego stanów.

Nowy!!: Asyria i Bóstwa solarne · Zobacz więcej »

Bedřich Hrozný

Bedřich Hrozný (1915) Bedřich Hrozný (ur. 6 maja 1879 w Lysej nad Łabą, zm. 12 grudnia 1952 w Pradze) – czeski orientalista i lingwista.

Nowy!!: Asyria i Bedřich Hrozný · Zobacz więcej »

Beka (jednostka miary)

Beka – jednostka miary masy stosowana w starożytności w Egipcie, Asyrii oraz przez lud hebrajski.

Nowy!!: Asyria i Beka (jednostka miary) · Zobacz więcej »

Bel-bani

Bel-bani (akad. Bēl-bāni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane (m)(d)EN-ba-ni, tłum. „Pan jest stworzycielem”)Brinkman J.A., Bēl-bāni, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Bel-bani · Zobacz więcej »

Bel-bunaja

Bel-bunaja (akad. Bēl-būnājaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., zapisywane men.dù-a-a, tłum. „Belu, (strzeż) mego wyglądu!”) – wysoki dostojnik pełniący urząd nāgir ekalli („herolda pałacu”) za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż dwukrotnie, w 850 i 823 r. p.n.e., sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Bel-bunaja · Zobacz więcej »

Bel-dan

Bel-dan – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Bel-dan · Zobacz więcej »

Bel-dan (gubernator)

Bel-dan (akad. Bēl-dān, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mEN-KALAG-an; tłum. „Pan jest potężny”)Mattila R., Bēl-dān (5 i 6), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Bel-dan (gubernator) · Zobacz więcej »

Bel-dan (herold)

Bel-dan (akad. Bēl-dān, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mEN-KALAG-an; tłum. „Pan jest potężny”)Mattila R., Bēl-dān (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 289-290.

Nowy!!: Asyria i Bel-dan (herold) · Zobacz więcej »

Bel-emuranni

Bel-emuranni – imię trzech wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Bel-emuranni · Zobacz więcej »

Bel-emuranni (gubernator Karkemisz)

Bel-emuranni (akad. Bēl-ēmuranni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mEN-IGI.LAL-a-ni; tłum. „Pan wybrał mnie”)Mattila R., Bēl-ēmuranni (12), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 293-294.

Nowy!!: Asyria i Bel-emuranni (gubernator Karkemisz) · Zobacz więcej »

Bel-emuranni (gubernator Rasappy)

Bel-emuranni (akad. Bēl-ēmuranni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mEN-IGI.LAL-an-ni i mEN-IGI.LAL-a-ni; tłum. „Pan wybrał mnie”)Mattila R., Bēl-ēmuranni (3), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Bel-emuranni (gubernator Rasappy) · Zobacz więcej »

Bel-emuranni (turtanu)

Bel-emuranni (akad. Bēl-ēmuranni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mEN-IGI.LAL-an-ni; tłum. „Pan wybrał mnie”)Mattila R., Bēl-ēmuranni (13), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 293-294.

Nowy!!: Asyria i Bel-emuranni (turtanu) · Zobacz więcej »

Bel-Harran-beli-usur

Bel-Harran-beli-usur (akad. Bēl-Harran-bēlī-uṣur; tłum. „Panie miasta Harran pana mego strzeż!”) – asyryjski dostojnik, który przez długi okres, od rządów Adad-nirari III (810-783 p.n.e.) do rządów Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.), piastował szereg ważnych urzędów, w tym urząd pałacowego herolda (nagir ekalli), eponima (limmu) i gubernatora prowincji Guzana.

Nowy!!: Asyria i Bel-Harran-beli-usur · Zobacz więcej »

Bel-Harran-szaddu’a

Bel-Harran-szaddu’a (akad. Bēl-Ḫarrān-šaddû’a, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mEN-KASKAL-KUR-u-a, mEN-KASKAL-KUR-a i mEN-KASKAL-KUR-u; tłum. „Pan miasta Harran jest mągórą”)Baker H.D., Bēl-Ḫarrān-šaddû’a (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Bel-Harran-szaddu’a · Zobacz więcej »

Bel-ibni

Bel-ibni (akad. Bēl-ibni, tłum. „(bóg) Bel stworzył”) – król Babilonii w latach 703-700 p.n.e. Po niepowodzeniach polityki unii personalnej między Asyriąa Babiloniątrzech wcześniejszych królów asyryjskich i oporze stawianym przez Babilończyków Sennacheryb postanowił powołać na tron Babilonu lokalnego władcę.

Nowy!!: Asyria i Bel-ibni · Zobacz więcej »

Bel-iqiszanni

Bel-iqiszanni (akad. Bēl-iqīšanni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mEN-BA-šá(-a/an)-ni; tłum. „Pan obdarzył mnie”)Gesche P.D., Nevez D.A., Bēl-iqīšanni (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Bel-iqiszanni · Zobacz więcej »

Bel-leszer

Bel-leszer (akad. Bēl-lēšerGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., tłum. „O Belu, niechaj mu się wiedzie!”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd nagir ekalli (herolda pałacu) za rządów asyryjskiego króla Salmanasara IV (782-773 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 778 r. p.n.e. pełnił on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Bel-leszer · Zobacz więcej »

Bel-lu-balat

Bel-lu-balat, Bel-luballit (akad. Bēl-lū-balaṭGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169.U Graysona imię to brzmi Bēl-lūballiṭ, Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 177-178., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mEN-lu-TI.LAGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 177-178.,tłum. „Niechaj pan żyje!”) – wysoki dostojnik pełniący urząd turtānu („naczelnego dowódcy wojsk”) za rządów asyryjskiego króla Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 814 r. p.n.e. sprawował on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Bel-lu-balat · Zobacz więcej »

Bel-qate-sabat

Bel-qate-sabat (akad. Bēl-qātē-ṣabatGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169., tłum. „Belu zaopiekuj się!”, dosłownie „Belu weź w ręce!”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Zamua za rządów asyryjskiego króla Szamszi-Adada V (823–811 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 810 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Bel-qate-sabat · Zobacz więcej »

Bel-szaddu’a

Bel-szaddu’a – imię trzech wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Bel-szaddu’a · Zobacz więcej »

Bel-szaddu’a (gubernator Tamnuny)

Bel-szaddu’a (akad. Bēl-šaddû’a, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane nEN-KUR-u/ú-a; tłum. „Pan jest mągórą”)Baker H.D., Bēl-šaddû’a (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Bel-szaddu’a (gubernator Tamnuny) · Zobacz więcej »

Bel-szarrani

Bel-szarrani (akad. Bēl-šarrāni, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj mEN-MAN-a-ni i mEN-MAN-an-ni; tłum. „Pan jest naszym królem”)Fuchs A., Bēl-šarrāni (2), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 328.

Nowy!!: Asyria i Bel-szarrani · Zobacz więcej »

Bel-tarsi-iluma

Bel-tarsi-iluma, Bel-tarsi-ilumma (akad. Bēl-tarṣi-ilumaGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169., Bēl-tarṣi-ilummaBrinkman J.A., Bēl-tarṣi-ilumma, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 332-333.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mEN-tar-ṣi-DINGIR-ma i mEN-LAL(-ṣi/iṣ)-DINGIR-ma; tłum. „Bel-tarṣi jest bogiem”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.), gubernator miasta Kalchu; według asyryjskich list i kronik eponimów w 797 r. p.n.e. pełnił urząd eponima (akad. limmu)Grayson A.K., Assyrian Officials..., s. 34.

Nowy!!: Asyria i Bel-tarsi-iluma · Zobacz więcej »

Belszunu

Belszunu (akad. Bēlšunu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj mEN-šu/šú-nu lub mbe-el-šu/šú-nu, tłum. „Ich pan”)Radner K., Bēlšunu (6), w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 331.

Nowy!!: Asyria i Belszunu · Zobacz więcej »

Berło

Borysa III Berło (gr. sképtron, łac. sceptrum – kij) – ozdobna pałka będąca jednym z trzech najczęściej spotykanych symboli władzy królewskiej, obok korony i jabłka.

Nowy!!: Asyria i Berło · Zobacz więcej »

Betel (miasto biblijne)

Ruiny w pobliżu współczesnego Bajtin Betel (hebr. בֵּית אֵל, dosł. „Dom Boga”) – miasto biblijne, należące do pokolenia Efraima, utożsamiane z miejscowościąBajtin nieopodal Jerozolimy.

Nowy!!: Asyria i Betel (miasto biblijne) · Zobacz więcej »

Beton

Blok betonowy betonowozu Beton – niejednorodny i wielofazowy kompozyt, powstały głównie z cementu, kruszywa i wody, które po wymieszaniu stająsię ciałem lepkoplastyczno-stałym.

Nowy!!: Asyria i Beton · Zobacz więcej »

Betsaida

Pixner). Betsaida (beth-tsaida; gr., pol. Dom rybaka, Dom polowania lub Dom polowania/dziczyzny), Liwias, Julias (być może Bet-Ramta(?)) – biblijne miasto, obok Jerozolimy i Kafarnaum najczęściej wymieniana miejscowość w Ewangeliach.

Nowy!!: Asyria i Betsaida · Zobacz więcej »

Biały obelisk

Asyryjskie zabytki w British Museum (Room 6: Assyrian sculpture) Biały obelisk – kamienny, czworoboczny obelisk odnaleziony przez Hormuzda Rassama w 1853 roku w czasie prac wykopaliskowych w Niniwie.

Nowy!!: Asyria i Biały obelisk · Zobacz więcej »

Biblioteka Aszurbanipala

Niniwie, gdzie mieściła się cytadela z kompleksem pałacowo-świątynnym. Zaznaczone zostało położenie pałaców królewskich Sennacheryba (Pałac Południowo-Zachodni) i Aszurbanipala (Pałac Północny), gdzie odkryto archiwa tabliczek klinowych. Biblioteka Aszurbanipala w Niniwie – założona przez asyryjskiego króla Aszurbanipala w połowie VII w. p.n.e. Biblioteka została odkryta w dwóch fazach w czasie prac wykopaliskowych prowadzonych od 1849 roku przez Austena H. Layarda w Niniwie na wzgórzu Kujundżyk, które kryło w sobie pozostałości pałaców: Sennacheryba i Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Biblioteka Aszurbanipala · Zobacz więcej »

Biblioteka Papieskiego Instytutu Biblijnego

Biblioteka Papieskiego Instytutu Biblijnego stanowi wsparcie naukowe dla macierzystej instytucji.

Nowy!!: Asyria i Biblioteka Papieskiego Instytutu Biblijnego · Zobacz więcej »

Bidżan (wyspa)

Bidżan (Bijan) – wyspa na Eufracie, w obrębie historycznej krainy Suhu.

Nowy!!: Asyria i Bidżan (wyspa) · Zobacz więcej »

Birtu

Birtu – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Birtu · Zobacz więcej »

Bit-Adini

Bit-Adini – starożytne aramejskie państewko w północnej Mezopotamii, położone nad środkowym Eufratem, w regionie pomiędzy rzekami Eufrat i Balich, ale obejmujące również część terytoriów na zachód od Eufratu, w północno-wschodniej Syrii.

Nowy!!: Asyria i Bit-Adini · Zobacz więcej »

Bit-Agusi

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Bit-Agusi, Jahan – w pierwszej połowie I tysiąclecia p.n.e. aramejskie królestwo w północno-centralnej Syrii, leżące pomiędzy królestwami Karkemisz i Pattina, od południa graniczące z królestwem Hamat.

Nowy!!: Asyria i Bit-Agusi · Zobacz więcej »

Bit-Bahiani

Bit-Bahiani – starożytne aramejskie państewko w północnej Mezopotamii, położone w dolinie rzeki Chabur.

Nowy!!: Asyria i Bit-Bahiani · Zobacz więcej »

Bit-Halupe

Bit-Halupe – starożytne aramejskie państewko plemienne w północnej Mezopotamii, położone wewnątrz trójkątnego obszaru utworzonego przez zbieg rzeki Chabur z rzekąEufrat.

Nowy!!: Asyria i Bit-Halupe · Zobacz więcej »

Bit-Zamani

Bit-Zamani – starożytne aramejskie państewko w północnej Mezopotamii, położone na północny wschód od gór Kasziari (współczesne Tur Abdin) i na północ od innego aramejskiego państewka Bit-Bahianihasło Bit-Zamani, w: Bryce T., The Routledge..., s. 131.

Nowy!!: Asyria i Bit-Zamani · Zobacz więcej »

Bitwa nad rzeką Ulai (653 p.n.e.)

Bitwa nad rzekąUlai, też bitwa pod Til-Tubą– starcie zbrojne pomiędzy wojskami asyryjskiego króla Aszurbanipala (669-627? p.n.e.) i wojskami elamickiego króla Tepti-Humban-Inszuszinaka (664-653 p.n.e.), do którego doszło w 653 r. p.n.e. nad rzekąUlai w pobliżu Suzy w ElamieM.

Nowy!!: Asyria i Bitwa nad rzeką Ulai (653 p.n.e.) · Zobacz więcej »

Bitwa pod Altaqu

Mapa filistyńskiego pentapolis, którego ziemie zaatakowane zostały w 701 r. p.n.e. przez Sennacheryba Bitwa pod Altaqu, też bitwa pod Elteke – starcie zbrojne pomiędzy wojskami asyryjskimi i egipskimi, do którego doszło w 701 r. p.n.e. w okolicach filistyńskiego miasta Altaqu (biblijne Elteke).

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Altaqu · Zobacz więcej »

Bitwa pod Arraphą

Bitwa pod Arraphą– starcie zbrojne, które miało miejsce w 616 r. p.n.e. pomiędzy wojskami asyryjskimi i babilońskimi w pobliżu Arraphy.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Arraphą · Zobacz więcej »

Bitwa pod Der

Bitwa pod Der – starcie zbrojne do którego doszło w roku 720 p.n.e. w okolicach babilońskiego miasta Der.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Der · Zobacz więcej »

Bitwa pod Dur-Papsukkal

Bitwa pod Dur-Papsukkal – starcie zbrojne pomiędzy wojskami asyryjskiego króla Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.) i babilońskiego króla Marduk-balassu-iqbi (818-813 p.n.e.) do którego doszło w 814 r. p.n.e. pod miastem Dur-Papsukkal we wschodniej Babiloniihasło Dur-Papsukkal, w: Bryce T., The Routledge..., s. 206-207.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Dur-Papsukkal · Zobacz więcej »

Bitwa pod Gablini

Bitwa pod Gablini – starcie zbrojne, które rozegrało się 24 lipca 616 r. p.n.e. między wojskami asyryjskimi i babilońskimi.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Gablini · Zobacz więcej »

Bitwa pod Halule

Bitwa pod Halule – starcie zbrojne pomiędzy wojskami asyryjskiego króla Sennacheryba (pan. 705–681 p.n.e.) i połączonymi wojskami Babilończyków, Aramejczyków, Chaldejczyków, Elamitów i ludów z gór Zagros, do którego doszło w 691 r. p.n.e. pod miastem Halule w Babiloniihasło Halule, w: Bryce T., The Routledge..., s. 280-281.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Halule · Zobacz więcej »

Bitwa pod Hiritu

Mapa imperium nowoasyryjskiego Bitwa pod Hiritu – bitwa do której doszło w 652 roku p.n.e. w pobliżu babilońskiego miasta Hiritu.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Hiritu · Zobacz więcej »

Bitwa pod Karkar (720 p.n.e.)

Bitwa pod Karkar – starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 720 p.n.e. r. w trakcie walk Asyryjczyków z książętami Syrii.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Karkar (720 p.n.e.) · Zobacz więcej »

Bitwa pod Karkar (853 p.n.e.)

Bitwa pod Karkar – starcie zbrojne do którego doszło w 853 p.n.e. w pobliżu syryjskiego miasta Karkar.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Karkar (853 p.n.e.) · Zobacz więcej »

Bitwa pod Karkemisz

Bitwa pod Karkemisz – starcie zbrojne, które miało miejsce w 605 roku p.n.e. Bitwa zakończyła się zwycięstwem wojsk babilońskich pod wodząNabuchodonozora II nad armiąegipskądowodzonąprzez Necho II.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Karkemisz · Zobacz więcej »

Bitwa pod Kisz

Mapa imperium nowoasyryjskiego z zaznaczonym położeniem miast Kuta, Kisz i Babilon Bitwa pod Kisz – starcie zbrojne pomiędzy armiąasyryjskiego króla Sennacheryba (704–681 p.n.e.) i armiąbabilońskiego króla Marduk-apla-iddiny II (biblijny Merodak-Baladan), wspartąwojskami Elamitów oraz plemion aramejskich, chaldejskich i arabskich, do którego doszło w 703 r. p.n.e. pod miastem Kisz w Babilonii.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Kisz · Zobacz więcej »

Bitwa pod Memfis (667 p.n.e.)

Bitwa pod Memfis rozegrała się pomiędzy wojskami egipskimi i asyryjskimi w 667 p.n.e. podczas pierwszej kampanii Asyryjczyków do Egiptu na początku panowania Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Bitwa pod Memfis (667 p.n.e.) · Zobacz więcej »

Bliski Wschód

Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.

Nowy!!: Asyria i Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Bnej Israel

Synagoga Kneset Eljahu w Bombaju Bnej Israel („Synowie Izraela”) – określenie Żydów, ponadto grupa uważających się za Hebrajczyków mieszkańców okolicy Bombaju (Mumbaju) w Indiach.

Nowy!!: Asyria i Bnej Israel · Zobacz więcej »

Bosra (Edom)

Bosra (hebr. Boṣrāh), Bostra – miasto biblijne w północnym Edomie.

Nowy!!: Asyria i Bosra (Edom) · Zobacz więcej »

Brooklyn Museum

Brooklyn Museum (Muzeum w Brooklynie) – muzeum sztuk pięknych położone w nowojorskim okręgu (ang. borough) Brooklyn przy 200 Eastern Parkway.

Nowy!!: Asyria i Brooklyn Museum · Zobacz więcej »

Bunt Chaldejczyków

Bunt Chaldejczyków w 626 r. p.n.e. skierowany był przeciwko władzy Asyrii w Babilonii.

Nowy!!: Asyria i Bunt Chaldejczyków · Zobacz więcej »

Bur-Saggile

Bur-Saggile (akad. Bur-Saggilê, Būr-SaggilêGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mBur-dSa-gal-e) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Guzana za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 763 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Bur-Saggile · Zobacz więcej »

Burna-Buriasz I

Burna-Buriasz I (kas. Burna-Buriaš, tłum. „sługa boga Buriasza” lub „sługa Pana kraju”A. Fournet,, „The Macro-Comparative Journal” 2 (2011) nr 1, s. 8.) – według Synchronistycznej listy królów i Kroniki synchronistycznej kasycki władca Babilonii, panujący w XVI w. p.n.e. Synchronistyczna lista królów czyni go współczesnym asyryjskiemu władcy Iszme-Daganowi II (ok. 1577-1562 p.n.e.). Z kolei według Kroniki synchronistycznej miał on być współczesny innemu władcy asyryjskiemu, Puzur-Aszurowi III (ok. 1519-1496 p.n.e.), z którym miał wyznaczyć asyryjsko-babilońskągranicę: Obecnie wśród badaczy przeważa opinia, iż był on jedynie przywódcąwojskowym Kasytów za panowania Samsu-ditany (1626-1595 p.n.e.), ostatniego króla z dynastii starobabilońskiej.

Nowy!!: Asyria i Burna-Buriasz I · Zobacz więcej »

Burna-Buriasz II

Burna-Buriasz II (kas. Burna-Buriaš, tłum. „sługa boga Buriasza” lub „sługa Pana kraju”) – król Babilonii z dynastii kasyckiej, panujący w latach ok.

Nowy!!: Asyria i Burna-Buriasz II · Zobacz więcej »

Byblos

Byblos (arab. جبيل, Dżubajl, dialekt libański: Dżbejl; fen. Gebal; asyr. Gubla) – miasto w środkowym Libanie na wybrzeżu Morza Śródziemnego, centrum administracyjne dystryktu Kada Dżubajl.

Nowy!!: Asyria i Byblos · Zobacz więcej »

Cane corso

Cane corso – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie mastifa (typ dogowaty), pochodząca z Półwyspu Apenińskiego.

Nowy!!: Asyria i Cane corso · Zobacz więcej »

Carl Gustav Jung

Carl Gustav Jung (ur. 26 lipca 1875 w Kesswil, zm. 6 czerwca 1961 w Küsnacht) – szwajcarski psychiatra, psycholog, naukowiec, artysta malarz.

Nowy!!: Asyria i Carl Gustav Jung · Zobacz więcej »

Chacor ha-Gelilit

Chacor ha-Gelilit – samorząd lokalny położony w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Chacor ha-Gelilit · Zobacz więcej »

Chaldejczycy

Kroniki norymberskiej) Chaldejczycy – starożytny lud posługujący się dialektem języka aramejskiego.

Nowy!!: Asyria i Chaldejczycy · Zobacz więcej »

Chaldi

Chaldi (urart. Dḫal-di) – naczelne bóstwo panteonu urartyjskiego, małżonek bogini Arubaini.

Nowy!!: Asyria i Chaldi · Zobacz więcej »

Chasor

Chasor, Hazor (hebr. תל חצור, Tel Chacor) – ruiny starożytnego miasta kananejskiego położone na północ od Jeziora Tyberiadzkiego w Górnej Galilei, na północy Izraela.

Nowy!!: Asyria i Chasor · Zobacz więcej »

Chazael

steli z Tel Dan, prawdopodobnie z okresu panowania Chazaela Chazael – król Aramu-Damaszku, wspominany w Starym Testamencie i źródłach asyryjskich.

Nowy!!: Asyria i Chazael · Zobacz więcej »

Chleb

Chleb wyrobiony w różnych kształtów bochny Bułki bochny chleba Chleb – pieczywo otrzymywane z wypieku ciasta, będącego jednorodnym połączeniem mąki i wody, poddanego najczęściej, ale nie zawsze, fermentacji alkoholowej, wyrobionego w bochny różnego kształtu i wielkości.

Nowy!!: Asyria i Chleb · Zobacz więcej »

Chordofony

thumb Chordofony, instrumenty strunowe – instrumenty muzyczne, w których źródłem dźwięku sąnapięte, drgające struny.

Nowy!!: Asyria i Chordofony · Zobacz więcej »

Chronologia królów Judy i Izraela Edwina Thielego

Chronologia królów Judy i Izraela Edwina Thielego – najbardziej rozpowszechniony obecnie w naukach o historii Starożytnego Bliskiego Wschodu system datacji względnej i bezwzględnej królów starożytnej Judy i Izraela z okresu Podzielonego Królestwa, opracowany w 1943 r. przez Edwina Richarda Thielego (1895–1986), misjonarza adwentystycznego, bakałarza języków starożytnych, magistra archeologii, doktora archeologii biblijnej i profesora Starego Testamentu na Andrews University w Berrien Springs.

Nowy!!: Asyria i Chronologia królów Judy i Izraela Edwina Thielego · Zobacz więcej »

Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu

Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu – kolejność następowania po sobie wydarzeń, lat panowania władców i dynastii Bliskiego Wschodu na przestrzeni ok.

Nowy!!: Asyria i Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu · Zobacz więcej »

Civilization V

Sid Meier's Civilization V – turowa gra strategiczna z serii gier Civilization, której premiera miała miejsce 21 września 2010 w Stanach Zjednoczonych, a 24 września 2010 w Polsce.

Nowy!!: Asyria i Civilization V · Zobacz więcej »

Conmael

Conmael – legendarny zwierzchni król Irlandii z dynastii Milezjan (linia Emera) w latach 969-939 p.n.e. Piąty i ostatni syn Emera Finna, zwierzchniego króla Irlandii.

Nowy!!: Asyria i Conmael · Zobacz więcej »

Cudzołóstwo

kościoła św. Marii Magdaleny w Paryżu. Cudzołóstwo lub zdrada małżeńska – termin występujący w różnych kulturach, religiach i systemach prawnych, oznaczający akt współżycia płciowego osób, z których przynajmniej jedna jest związana małżeństwem z innąosobą.

Nowy!!: Asyria i Cudzołóstwo · Zobacz więcej »

Cylicja

Cylicja (Kilikija lub niegdyś,,, Kilikia) – kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny.

Nowy!!: Asyria i Cylicja · Zobacz więcej »

Cylinder Nabonida z Sippar

Cylinder Nabonida z Sppar (BM 91109) w zbiorach Muzeum Brytyjskiego Autografia inskrypcji z cylindra Nabonida z Sippar Fragment inskrypcji z cylindra Nabonida z Sippar opisujący odkrycie depozytu fundacyjnego Naram-Sina z Akadu w fundamentach świątyni E-babbar w Sippar Inne zdjęcie przedstawiające cylinder Nabonida z Sippar Cylinder Nabonida z Sippar – inskrybowany gliniany cylinder nowobabilońskiego króla Nabonida (556–539 p.n.e.) odnaleziony przez Hormuzda Rassama w ruinach starożytnego miasta Sippar (wsp. Abu Habba) w Iraku.

Nowy!!: Asyria i Cylinder Nabonida z Sippar · Zobacz więcej »

Cyrus I

Cyrus I (staropers. 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁; zm. ok. 600 p.n.e.) – władca perski z dynastii Achemenidów, panujący w królestwie Anszanu od ok.

Nowy!!: Asyria i Cyrus I · Zobacz więcej »

Cywilizacja doliny Indusu

Saraswati artefaktów tzw. „król-kapłan” z Mohendżo Daro Cywilizacja doliny Indusu, zwana także KulturąIndusu, CywilizacjąIndusu-Saraswati, Kulturąharappańską, KulturąMohendżo-Daro itp.

Nowy!!: Asyria i Cywilizacja doliny Indusu · Zobacz więcej »

Czagar Bazar

Czagar Bazar (Tell Czagar Bazar; arab. تل شاغر بازار, Tall Szaghar Bazar) – tell, stanowisko archeologiczne w północno-wschodniej Syrii, 35 kilometrów od miasta Al-Hasaka, w dorzeczu Chaburu.

Nowy!!: Asyria i Czagar Bazar · Zobacz więcej »

Czarnuszka siewna

Czarnuszka siewna (Nigella sativa L.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych.

Nowy!!: Asyria i Czarnuszka siewna · Zobacz więcej »

Czarny obelisk Salmanasara III

British Museum; w tle widoczny jest biały obelisk (Room 6: Assyrian sculpture). północnego królestwa Izraela, składający trybut Salmanasarowi III - jeden z paneli czarnego obelisku Czarny obelisk Salmanasara III – kamienny, czworoboczny obelisk odnaleziony w 1846 roku przez Austena H. Layarda w czasie wykopalisk w Kalchu (obecne Nimrud w północnym Iraku).

Nowy!!: Asyria i Czarny obelisk Salmanasara III · Zobacz więcej »

Czosnek pospolity

Czosnek pospolity, czosnek zwyczajny (Allium sativum L.) – gatunek byliny (w uprawie jako roślina dwuletnia lub jednoroczna) należący do rodziny amarylkowatych (podrodzina czosnkowych).

Nowy!!: Asyria i Czosnek pospolity · Zobacz więcej »

Dajan-Aszur

Dajan-Aszur (akad. Dajān-Aššur) – dostojnik pełniący urząd turtanu, naczelnego dowódcy wojsk, za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858-825 p.n.e.)Grayson A.K., Assyrian..., s. 26-27.

Nowy!!: Asyria i Dajan-Aszur · Zobacz więcej »

Daktylowiec właściwy

Owoce Owoce świeże i suszone Daktylowiec właściwy (Phoenix dactylifera L.), palma daktylowa, daktylowe drzewo – gatunek rośliny z rodziny arekowatych (popularnie nazywanych palmami).

Nowy!!: Asyria i Daktylowiec właściwy · Zobacz więcej »

Damaszek

Nocna panorama Damaszku Meczet Umajjadów w Damaszku Meczet Umajjadów w Damaszku Damaszek (transkr. Dimaszk) – stolica Syrii położona w południowo-zachodniej części kraju, drugie co do wielkości (po Aleppo) miasto Syrii – 2 079 000 mieszkańców (2019), cała aglomeracja – ponad 2,8 mln mieszkańców (2008).

Nowy!!: Asyria i Damaszek · Zobacz więcej »

Dananu

Dananu (akad. Danānu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mda-na-nu, tłum. „Siła”)Pongratz-Leisten B., Danānu (1), w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Dananu · Zobacz więcej »

Datowanie sotisowe

Datowanie sotisowe leży u podstaw tradycyjnej chronologii starożytnego Egiptu, gdyż jest jedynąmetodąpozwalającąna możliwie precyzyjne umiejscowienie w czasie królów egipskich rządzących w II tysiącleciu przed n.e. Jako że praktycznie cała chronologia starożytna tego okresu (dla państw Żyznego Półksiężyca oraz basenu Morza Śródziemnego) opiera się na chronologii egipskiej, można stwierdzić, iż cała chronologia starożytna II tysiąclecia p.n.e. została opracowana pośrednio przy użyciu datowania sotisowego.

Nowy!!: Asyria i Datowanie sotisowe · Zobacz więcej »

Dżahilijja

Dżahilijja – w islamie, termin określający okres w historii ludów arabskich przed pojawieniem się islamu.

Nowy!!: Asyria i Dżahilijja · Zobacz więcej »

Dejokes

Dejokes (gr. Δειοκες, staroirańskie *Dahyauka~, asyryjskie Daiakku) – pierwszy król Medów, panujący w latach ok.

Nowy!!: Asyria i Dejokes · Zobacz więcej »

Deutero-Izajasz

Deutero-Izajasz – od końca XVIII w. umowne określenie anonimowego, nietożsamego z Izajaszem autora rozdziałów 40–55 biblijnej Księgi Izajasza.

Nowy!!: Asyria i Deutero-Izajasz · Zobacz więcej »

Dialekt asyryjski

pismem klinowym. Dialekt asyryjski języka akadyjskiego – odmiana języka akadyjskiego, która wykształciła się na przełomie trzeciego i drugiego tysiąclecia p.n.e. na północnych obszarach Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Dialekt asyryjski · Zobacz więcej »

Dialekt babiloński

Język/dialekt babiloński – jeden z głównych dialektów języka akadyjskiego, który wykształcił się na początku II tys.

Nowy!!: Asyria i Dialekt babiloński · Zobacz więcej »

Dilmun

Mapa Zatoki Perskiej z zaznaczonym położeniem Dilmunu (ok. 2000 r. p.n.e.) Mapa Zatoki Perskiej z zaznaczonym położeniem Bahrajnu Dilmun (sum. dilmunki; akad. TilmunPotts D.T., Dilmun, w: Meyers E.M. (wyd.), The Oxford Encyclopedia..., s. 162., TelmunDilmun, w: Black J., Green A., Słownik..., s. 60-61.; gr. Tylos, Tyros; łac. Tyrus) – w tradycji mezopotamskiej jedna z trzech krain (pozostałymi były Magan i Meluhha), które leżeć miały wzdłuż brzegów „Dolnego Morza”, tj.

Nowy!!: Asyria i Dilmun · Zobacz więcej »

Diyarbakır

Lokalizacja miasta Diyarbakır, staroż.

Nowy!!: Asyria i Diyarbakır · Zobacz więcej »

Dor (Izrael)

Dor (hebr. דור) – moszaw położony w Samorządzie Regionu Chof ha-Karmel, w dystrykcie Hajfa, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Dor (Izrael) · Zobacz więcej »

Drzewa w Księdze Mormona

Księga Mormona Drzewa w Księdze Mormona – opis wystąpień drzew w teologii ruchu świętych w dniach ostatnich, powiązanych bezpośrednio z KsięgąMormona.

Nowy!!: Asyria i Drzewa w Księdze Mormona · Zobacz więcej »

Dur-Abi-hara

Dur-Abi-hara (czasem błędnie nazywane Dur-Athara) – w I tys.

Nowy!!: Asyria i Dur-Abi-hara · Zobacz więcej »

Dur-Aszur

Dur-Aszur, Duri-Aszur (akad. Dūr-Aššur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mBÀD-aš-šur; tłum. „Moim murem ochronnym jest Aszur”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.), gubernator prowincji Tuszhan; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 728 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Dur-Aszur · Zobacz więcej »

Dur-mati-Aszur

Dur-mati-Aszur (akad. Dūr-māti-Aššur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mBÀD-KUR-da-šur; tłum. „Murem ochronnym kraju jest Aszur”)>Cancik E, Dūr-māti-Aššur, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Dur-mati-Aszur · Zobacz więcej »

Dur-Papsukkal

Dur-Papsukkal (akad. Dūr-PapsukkalGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 188.Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 183., zapisywane urubàd-dpap-sukal, tłum. „Twierdza boga Papsukkala”) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Dur-Papsukkal · Zobacz więcej »

Dur-Szarrukin

Plan miasta Dur-Szarrukin wykonany przez francuskiego archeologa Victora Place’a, który prowadził prace wykopaliskowe w Chorsabad w latach 1852–1855 kompleksu pałacowo-świątynnego w Dur-Szarrukin. Lamassu stojący przy wejściu do pałacu Sargona w Dur-Szarrukin – obecnie w muzeum w Luwrze Dur-Szarrukin (akad. Dūr-Šarrukīn, tłum. „Twierdza Sargona”) – starożytne miasto, będące stolicąpaństwa asyryjskiego w czasie panowania Sargona II (722–705 p.n.e.), który je zbudował od podstaw w latach 717–707 p.n.e. Położone było ok.

Nowy!!: Asyria i Dur-Szarrukin · Zobacz więcej »

Dwa Babilony

Dwa Babilony (The Two Babylons) – tytuł książki autorstwa szkockiego teologa protestanckiego Alexandra Hislopa powstałej w 1858 roku.

Nowy!!: Asyria i Dwa Babilony · Zobacz więcej »

Dynastia Zhou

Stolice dynastii Zhou - Qiyi, podwójna stolica Feng/Hao (to ostatnie było nazywane także Zongzhou) i wschodnia stolica Chengzhou (późn. Luoyang) Dynastia Zhou – dynastia panująca w Chinach w latach 1045 do 256 p.n.e. Lud Zhou od XII wieku p.n.e. zamieszkiwał dolinę rzeki Wei.

Nowy!!: Asyria i Dynastia Zhou · Zobacz więcej »

Dywan Pazyryk

„Dywan Pazyryk” w zbiorach Ermitażu Dywan Pazyryk – najstarszy znany zachowany dywan na świecie, prawdopodobnie wytworzony na terenach pozostających pod wpływem starożytnej Persji w III wieku p.n.e. Znajduje się w Państwowym Muzeum Ermitażu w Sankt Petersburgu w Rosji.

Nowy!!: Asyria i Dywan Pazyryk · Zobacz więcej »

Dziesięć Zaginionych Plemion Izraela

Dziesięć Zaginionych Plemion Izraela – starożytne plemiona izraelickie, które po tym, gdy Królestwo Izraela zostało całkowicie zniszczone, a jego mieszkańcy wzięci w niewolę lub wypędzeni przez Asyryjczyków, nie pojawiająsię więcej na kartach Biblii.

Nowy!!: Asyria i Dziesięć Zaginionych Plemion Izraela · Zobacz więcej »

Dzwon (instrument)

Części typowego dzwonu: 1. jarzmo, 2. korona, 3. hełm (głowa), 4. krawędź górna, 5. płaszcz 6. wieniec, 7. krawędź dolna (warga), 8. usta, 9. serce dzwonu, 10. linia paciorka Klasyczny dzwon z sercem. Dzwon Zygmunt na Wawelu bazyliki św. Erazma i św. Pankracego w Jeleniej Górze Dzwon – instrument muzyczny należący do grupy idiofonów naczyniowych.

Nowy!!: Asyria i Dzwon (instrument) · Zobacz więcej »

E-hulhul

E-hulhul (sum. é.ḫúl.ḫúl, tłum. „Dom, który daje radość”)George A.R., House..., s. 99.

Nowy!!: Asyria i E-hulhul · Zobacz więcej »

E-mah

E-mah, Emah (sum. é.mah, tłum. „wzniosły dom”George A.R., House..., s. 119.) – jedna z drugorzędnych świątyń babilońskich, poświęcona kultowi bogini Ninmah.

Nowy!!: Asyria i E-mah · Zobacz więcej »

E-meslam

E-meslam – ceremonialna nazwa mezopotamskich świątyń boga Nergala i innych bóstw świata podziemnego.

Nowy!!: Asyria i E-meslam · Zobacz więcej »

E-meslam (Tarbisu)

E-meslam (sum. é.mes.lam, tłum. „Dom - wojownik świata podziemnego”) – ceremonialna nazwa świątyni boga Nergala w mieście Tarbisu w AsyriiGeorge A.R., House..., s. 127.

Nowy!!: Asyria i E-meslam (Tarbisu) · Zobacz więcej »

E-szara

Aszura. E-szara (sum. é.šár.ra, tłum. „Dom wszechświata”A.R. George, House Most High..., s. 145.) – nazwa kompleksu świątynnego Aszura, narodowego boga Asyrii, w mieście Aszur.

Nowy!!: Asyria i E-szara · Zobacz więcej »

E-zida

E-zida (sum. é.zi.da, tłum. „Prawdziwy dom”) – ceremonialna nazwa mezopotamskich świątyń poświęconych bogu Nabu.

Nowy!!: Asyria i E-zida · Zobacz więcej »

Ea

* Ea – miasto i gmina w Kraju Basków (Hiszpania).

Nowy!!: Asyria i Ea · Zobacz więcej »

Ea (bóg)

Ea – jeden z najważniejszych bogów asyryjsko-babilońskich, bóg wód, kultury, mądrości, cywilizacji, sztuk, rzemiosł artystycznych.

Nowy!!: Asyria i Ea (bóg) · Zobacz więcej »

Ebla

Ebla – jedno z najważniejszych miast starożytnej Syrii, ok.

Nowy!!: Asyria i Ebla · Zobacz więcej »

Eden (raj)

Lucas Cranach – Adam i Ewa w Rajskim Ogrodzie Jan Brueghel (starszy) – Paradajs Lukasa Cranacha Starszego Tryptyk „Ogród rozkoszy“: Ogród Eden Hieronim Bosch Kroniki norymberskiej) Eden (hebr. Gan Eden, גַּן עֵדֶן „ogród rozkoszy”) – biblijny raj stworzony przez Boga dla pierwszych ludzi – Adama i Ewy.

Nowy!!: Asyria i Eden (raj) · Zobacz więcej »

Edomici

Edomici (hebr. אֱדוֹם – Edomim, od słowa adom oznaczającego „czerwony”) – starożytny lud pochodzenia zachodniosemickiego zamieszkujący Edom, położony na południe od Morza Martwego z dwóch stron rowu tektonicznego Wadi Araba, późniejsząIdumeę.

Nowy!!: Asyria i Edomici · Zobacz więcej »

Edwin Atherstone

Fresk z Herkulanum Edwin Atherstone (ur. 17 kwietnia 1788, zm. 29 stycznia 1872) – angielski poeta i pisarz.

Nowy!!: Asyria i Edwin Atherstone · Zobacz więcej »

Egipt

Piramidy w Gizie i Wielki Sfinks (fot. barwna, autochrom, Auguste Léon, 1914) Świątynie w Abu Simbel Świątynia Hatszepsut Egipt (Miṣr; dialekt egipski Máṣr, /masˤɾ/;;, Aígyptos), nazwa oficjalna Arabska Republika Egiptu (arab., Dżumhurijjat Misr Al-Arabijja) – państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji.

Nowy!!: Asyria i Egipt · Zobacz więcej »

Ekallatum

Ekallatum (sum. urue2-galmeš, akad. Ekallātum lub Ekallāte, tłum. „pałace”) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, jedno z ważniejszych miast państwa asyryjskiego w 1 połowie II tys.

Nowy!!: Asyria i Ekallatum · Zobacz więcej »

Elam

Elam – starożytne państwo o strukturze federacyjnej, powstałe około 2400 roku p.n.e. na terenach obecnego południowo-zachodniego Iranu (prowincja Chuzestan na granicy z Irakiem) oraz górskiej prowincji Lurestan, sięgającej aż do Buszehr nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Asyria i Elam · Zobacz więcej »

Elamici

Elamici – lud z południowo-zachodniego Iranu, o nieustalonym pochodzeniu.

Nowy!!: Asyria i Elamici · Zobacz więcej »

Elenzasz

Elenzasz (Elenzaš), asyryjskie Kar-Sennacheryb (Kār-Sîn-aḫḫē-erība) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Elenzasz · Zobacz więcej »

Eliakim (postać biblijna)

Eliakim – postać biblijna ze Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Eliakim (postać biblijna) · Zobacz więcej »

Ellipi

Mapa Asyrii i krain leżących na wschód i północ od niej (1 połowa I tys. p.n.e.). Na mapie zaznaczone zostało położenie krainy Ellipi – pomiędzy Mediąa Elamem Ellipi – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Ellipi · Zobacz więcej »

Emil Szlechter

Emil Henryk Szlechter, także Emile H. Szlechter (ur. 14 stycznia 1906 we Lwowie, zm. 14 stycznia 1995 w Paryżu) – polsko-francuski prawnik pochodzenia żydowskiego, adwokat, znawca tzw.

Nowy!!: Asyria i Emil Szlechter · Zobacz więcej »

Enlil-kudurri-usur

Enlil-kudurri-usur (akad. Enlil-kudurrī-uṣur, tłum. „boże Enlilu strzeż mego syna”) – król Asyrii, syn Tukulti-Ninurty I, wuj Aszur-nirari III; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 5 lat.

Nowy!!: Asyria i Enlil-kudurri-usur · Zobacz więcej »

Enlil-narari

Enlil-narari (akad. Enlil-nārārī, tłum. „bóg Enlil jest mojąpomocą”) – władca Asyrii, syn i następca Aszur-uballita I; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 10 lat.

Nowy!!: Asyria i Enlil-narari · Zobacz więcej »

Enlil-nasir I

Enlil-nasir I (akad. Enlil-nāṣir, tłum. „Bóg Enlil jest strażnikiem/opiekunem”) – władca Asyrii, syn i następca Puzur-Aszura III; według Asyryjskiej listy królów rządzić miał przez 13 lat.

Nowy!!: Asyria i Enlil-nasir I · Zobacz więcej »

Enlil-nasir II

Enlil-nasir II (akad. Enlil-nāṣir, tłum. „Bóg Enlil jest strażnikiem/opiekunem”) – władca Asyrii, syn Aszur-rabi I, brat i następca Aszur-nadin-ahhe I; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 6 lat.

Nowy!!: Asyria i Enlil-nasir II · Zobacz więcej »

Enuma elisz

piśmie klinowym Enuma elisz (akad. enūma eliš), Poemat o stworzeniu świata – babiloński epos, napisany w języku akadyjskim, nazwany tak od rozpoczynających go słów, które znacząGdy w górze... Pierwotny tekst tego eposu pochodzi prawdopodobnie z końca II tysiąclecia p.n.e. Utwór był recytowany w Babilonie w czwartym dniu noworocznego święta akitu.

Nowy!!: Asyria i Enuma elisz · Zobacz więcej »

Epoka brązu

Mapa świata ok. 2000 p.n.e.; kolorem czerwonym zaznaczono obszar występowania kultur epoki brązu Chronologiczne schematy i podziały epoki brązu dla Europy Broń i ozdoby z epoki brązu Złoty kapelusz berliński, wyrób artystyczny z epoki brązu Epoka brązu – epoka prehistorii, następująca po epoce kamienia, a poprzedzająca epokę żelaza.

Nowy!!: Asyria i Epoka brązu · Zobacz więcej »

Eponim

Eponim (gr. eponymos – „dawca imienia, nazwy”) – słowo utworzone od nazwy własnej, jak również osoba (historyczna lub fikcyjna, człowiek, bóg, heros), rzadziej zwierzę lub przedmiot, od którego wzięła się nazwa jakiejś innej rzeczy, zjawiska, miejsca, miejscowości.

Nowy!!: Asyria i Eponim · Zobacz więcej »

Erebuni

Erebuni, Irpuni, Irepuni (urart. URUer-bu-ú-ni, orm. Էրեբունի) – starożytne miasto-twierdza w Urartu.

Nowy!!: Asyria i Erebuni · Zobacz więcej »

Eriba-Adad I

Eriba-Adad I (akad. Erība-Adad, tłum. „Bóg Adad dał mi zastępcę”) – władca Asyrii, syn Aszur-bel-niszeszu, zastąpił na tronie swego brata stryjecznego Aszur-nadin-ahhe II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 27 lat.

Nowy!!: Asyria i Eriba-Adad I · Zobacz więcej »

Eriba-Adad II

Eriba-Adad II (akad. Erība-Adad, tłum. „Bóg Adad dał mi zastępcę”) – król Asyrii, syn i następca Aszur-bel-kala, wnuk Tiglat-Pilesera I; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 2 lata.

Nowy!!: Asyria i Eriba-Adad II · Zobacz więcej »

Eriba-Marduk

Eriba-Marduk (akad. Erība-Marduk, tłum. „Bóg Marduk dał mi zastępcę”) – król Babilonii, wywodzący się z plemienia Bit-Jakini, które zamieszkiwało południowączęść kraju znanąpod nazwąKraju Nadmorskiego; panował ok.

Nowy!!: Asyria i Eriba-Marduk · Zobacz więcej »

Eridu

okresie wczesnodynastycznym (ok. 2900-2350 p.n.e.) Eridu (sum. eridu/eridug(NUN)kiVolk K., A Sumerian Reader, Editrice Pontificio Istituto Biblico, Roma 1999Borger R., Assyrisch-babylonische Zeichenliste, Neukirchen-Vluyn 1978, s. 82., też eri.du10/dùgki, tłum. "dobre miasto"; akad. Eridu) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone 24 km na południowy zachód od Urhasło Eridu, w: Bryce T., The Routledge..., s. 233-234.

Nowy!!: Asyria i Eridu · Zobacz więcej »

Erimena

Erimena, Erimen, Ermina (orm. Էրիմենա, Էրիմեն, Էրմին) – przypuszczalnie król Urartu w latach 620–605 p.n.e. Mógł być ojcem Rusy III i bratem Rusy II.

Nowy!!: Asyria i Erimena · Zobacz więcej »

Eriszum

Eriszum – imię trzech władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Eriszum · Zobacz więcej »

Eriszum I

Aszur (Assur) Eriszum I, Eriszu I – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Ilu-szumy, ojciec i poprzednik Ikunuma; Asyryjska lista królów wymienia go jako 33 króla AsyriiA.K. Grayson, Königslisten...

Nowy!!: Asyria i Eriszum I · Zobacz więcej »

Eriszum II

Eriszum II, Eriszu II – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Naram-Sina; w Asyryjskiej liście królów wymieniony jako 38.

Nowy!!: Asyria i Eriszum II · Zobacz więcej »

Eriszum III

Eriszum III, Eriszu III – władca Asyrii (połowa II tys. p.n.e.), syn Szu-Ninuy, brat i następca Szarma-Adada II, ojciec i poprzednik Szamszi-Adada II; wymieniany w Asyryjskiej liście królów, we fragmencie wersji alternatywnej tej listy, a także w Synchronistycznej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Eriszum III · Zobacz więcej »

Ernest Choquin de Sarzec

Ernest Choquin de Sarzec (ur. 1837 w Rennes, zm. 1901 w Poitiers) – francuski dyplomata, archeolog, odkrywca starożytnej cywilizacji sumeryjskiej.

Nowy!!: Asyria i Ernest Choquin de Sarzec · Zobacz więcej »

Eru-apla-usur

Eru-apla-usur (akad. Eru-apla-uṣur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdE-ru-A-PAB)May N., The Vizier...

Nowy!!: Asyria i Eru-apla-usur · Zobacz więcej »

Eszarra-hamat

Eszarra-hamat (akad. Ešarra-hamat, tłum. „Świątynia E-szara jest ratunkiem/pomocą”) – asyryjska królowa, główna żona Asarhaddona (681-669 p.n.e.), matka Aszurbanipala i Szamasz-szuma-ukinaTeppo S., Women and their Agency..., s. 39.

Nowy!!: Asyria i Eszarra-hamat · Zobacz więcej »

Eszmun

Eszmun (fen. שמנ; stgr. Ἒσμουνος) – bóg opiekuńczy fenickiego miasta Sydon.

Nowy!!: Asyria i Eszmun · Zobacz więcej »

Etbaal I

Etbaal I - władca fenicki, król Tyru i Sydonu w latach 887–856 p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Etbaal I · Zobacz więcej »

Ezechiasz (król Judy)

Ezechiasz (Jechizekiahu) − król Judy w latach 716–687 p.n.e., syn Achaza i Abbijji.

Nowy!!: Asyria i Ezechiasz (król Judy) · Zobacz więcej »

Ezechiel

Ezechiel (Jechezkel, Bóg umacnia) – jeden z proroków większych Starego Testamentu, przez część chrześcijan uważany za świętego, jeden z proroków islamu, autor biblijnej Księgi Ezechiela.

Nowy!!: Asyria i Ezechiel · Zobacz więcej »

Faraon (film)

Faraon – polski film historyczny z 1965 roku w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, oparty na powieści historycznej Bolesława Prusa pod tym samym tytułem.

Nowy!!: Asyria i Faraon (film) · Zobacz więcej »

Farhud

Grób masowy ofiar pogromu w Bagdadzie. Rok 1946 Farhud – pogrom ludności żydowskiej dokonany w Bagdadzie (stolica Iraku) 1–2 czerwca 1941, podczas żydowskich świąt Szawuot.

Nowy!!: Asyria i Farhud · Zobacz więcej »

Fenicja

Fenicja (fenickie 𐤊𐤍𐤏𐤍) – starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, obejmująca tereny dzisiejszego Libanu, zachodniej Syrii i północnego Izraela.

Nowy!!: Asyria i Fenicja · Zobacz więcej »

Filistea

Współczesna mapa polityczna starożytnego Lewantu z ok. 830 p.n.e., gdzie obszar Filistei został oznaczony kolorem szarym Filistea (hebr. פלשת) – obszar kontrolowany przez konfederację pięciu miast-państw filistyńskich (Ekron, Gaza, Gat, Aszkelon i Aszdod) w południowo-zachodnim Lewancie.

Nowy!!: Asyria i Filistea · Zobacz więcej »

Filistyni

332x332px Filistyni (Pəlištîm – „przybysze”, „wędrowcy”; eg. P-r-s-t; Filastin) – starożytny lud o nieokreślonym pochodzeniu, który zamieszkiwał południowe wybrzeża Kanaanu, w okresie pomiędzy XII a VII wiekiem p.n.e.Giancarlo T. Tomezzoli, Reinhardt S. Stein (2016) The Philistine Inscription 4.5 from Ashkelon (Israel).

Nowy!!: Asyria i Filistyni · Zobacz więcej »

Fraortes

Fraortes (gr. Φραορτες, staroirańskie Frawartisz) – drugi król Medów, panujący w latach ok.

Nowy!!: Asyria i Fraortes · Zobacz więcej »

Frygijczycy

Frygijczycy albo Frygowie – starożytny lud indoeuropejski pochodzący z Bałkanów.

Nowy!!: Asyria i Frygijczycy · Zobacz więcej »

Funkcje gleby

Funkcje gleby – zadania (role) jakie spełnia gleba w środowisku przyrodniczym i działalności człowieka.

Nowy!!: Asyria i Funkcje gleby · Zobacz więcej »

Gabbija-ana-Aszur

Gabbija-ana-Aszur (akad. Gabbija-ana-Aššur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mgab-bi-ia-a-na-aš-šur)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 145.

Nowy!!: Asyria i Gabbija-ana-Aszur · Zobacz więcej »

Gablinu

GablinuUnger E., Weidner E., Gablinu, w: Reallexikon..., s. 130-131.

Nowy!!: Asyria i Gablinu · Zobacz więcej »

Gambulu

Gambulu (I tys. p.n.e.) – jedno z ważniejszych plemion aramejskich zamieszkujących w południowej Babilonii, w rejonie na wschód od rzeki Tygrys, w pobliżu granicy z Elamem.

Nowy!!: Asyria i Gambulu · Zobacz więcej »

Gandasz

Gandasz – według Babilońskiej listy królów A pierwszy król i założyciel dynastii kasyckiej, ojciec Aguma I. Jego imię, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mGan-dáš, wymienia Babilońska lista królów A (I 16'), według której był on pierwszym władcądynastii kasyckiej i ojcem Aguma IGrayson A.K., Königslisten..., s. 91.

Nowy!!: Asyria i Gandasz · Zobacz więcej »

Gargamisaju

Gargamisaju (akad. Gargamisāiu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mURU.kar-ga-mis-a-a, tłum. „Pochodzący z Karkemisz”)Fabritius K., Gargamisāiu, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 421.

Nowy!!: Asyria i Gargamisaju · Zobacz więcej »

Gaza (Palestyna)

Gaza (Ghazza,, Azza) – miasto w Autonomii Palestyńskiej, będące stolicąStrefy Gazy.

Nowy!!: Asyria i Gaza (Palestyna) · Zobacz więcej »

Górski Karabach (region)

Górski Karabach (trl. Lernajin Gharabagh) – region historyczno-geograficzny, położony na obszarze Kaukazu Południowego, częściowo w obrębie Gór Karabaskich.

Nowy!!: Asyria i Górski Karabach (region) · Zobacz więcej »

Geografia Libanu

Mapa Libanu Liban jest jednym z najmniejszych państw Azji, leżącym w jej zachodniej części.

Nowy!!: Asyria i Geografia Libanu · Zobacz więcej »

Gerhard Lohfink

Gerhard Lohfink (ur. 29 sierpnia 1934 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki ksiądz katolicki, egzegeta Nowego Testamentu, wieloletni wykładowca Uniwersytetu w Tybindze, autor licznych publikacji.

Nowy!!: Asyria i Gerhard Lohfink · Zobacz więcej »

Geszer ha-Ziw

Geszer ha-Ziw (hebr. גשר הזיו; ang. Gesher HaZiv; pol. Most Chwały) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Matte Aszer, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Geszer ha-Ziw · Zobacz więcej »

Gidara

Gidara, Raqamatu, Raqmat – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Gidara · Zobacz więcej »

Gihilu

Gihilu (imię pochodzenia zachodniosemickiego, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mgi-ḫi-lu i mgi-i-lu, znaczenie nieznane)Brinkman J.A., Giḫilu, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 423.

Nowy!!: Asyria i Gihilu · Zobacz więcej »

Gilead (region)

Gilead Gilead, Galaza, Galaaditis (hebr. הַגִּלְעָד) – region na wschód od Jordanu, od północy ogranicza go Jezioro Tyberiadzkie, na południu – Morze Martwe.

Nowy!!: Asyria i Gilead (region) · Zobacz więcej »

Gilzanu

Gilzanu – starożytna kraina leżąca na zachód lub południowy zachód od jeziora Urmia (obecnie w północno-zachodniej części Iranu) wzmiankowana w źródłach asyryjskich z pierwszej połowy I tys.

Nowy!!: Asyria i Gilzanu · Zobacz więcej »

Gliptyka

Wielka Kamea z apoteoządynastii julijsko-klaudyjskiej (Rzym, 23 r. n.e.), rzeźbiona w pięciowarstwowym sardonyksie Barbara Radziwiłłówna – kamea z agatu (Jacopo Caraglio, 1550 r.) Gliptyka – sztuka rzeźbienia i rytowania reliefów w kamieniach szlachetnych i półszlachetnych oraz wykonywanie niewielkich rzeźb i bibelotów; obrobione tak kamienie nosząnazwę gemm.

Nowy!!: Asyria i Gliptyka · Zobacz więcej »

Gordian III

Gordian III (ur. 20 stycznia 225, zm. 11 lutego 244), panował jako Imperator Caesar Marcus Antonius Gordianus Pius Felix Augustus – cesarz rzymski w latach 238–244, syn Juniusa Balbusa i Maecji Faustyny, córki Gordiana I.

Nowy!!: Asyria i Gordian III · Zobacz więcej »

Gurgum

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Gurgum – nowohetyckie królestwo w południowej Anatolii istniejące w 1 poł.

Nowy!!: Asyria i Gurgum · Zobacz więcej »

Gutejowie

Gutejowie (Gutejczycy, Gutowie) – starożytny lud wywodzący się z gór Zagros (dzisiejszy zachodni Iran), o nieznanej bliżej przynależności etnicznej.

Nowy!!: Asyria i Gutejowie · Zobacz więcej »

Gyges

''Król Kandaules ukazujący swążonę Gygesowi'' (mal. William Etty, 1830) Gyges (gr. Γύγης 716–678 p.n.e. lub 680–644 p.n.e.) – król Lidii i założyciel dynastii Mermnadów (Sokołów), do której należał m.in.

Nowy!!: Asyria i Gyges · Zobacz więcej »

Habiru

Habiru (także Habiri, Khabiri, Hapiru, `Apiru, `Eperu) – starożytna grupa ludzi zamieszkujących rejon Syropalestyny, którzy nie posiadali własnego państwa.

Nowy!!: Asyria i Habiru · Zobacz więcej »

Habruri

Mapa pogranicza Asyrii i Urartu w połowie IX w. p.n.e. z zaznaczonym położeniem krainy Habruri (Kirruri na mapie), przyłączonej do Asyrii za rządów Aszurnasirpala II Habruri (ḪabruriRadner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 51., zapisywane kurḪab-ru-ri), odczytywane wcześniej Kirruri – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Habruri · Zobacz więcej »

Hadadezer (Ben-Hadad II)

Hadadezer (akad. Adad-Idri, w Biblii znany jako Ben-Hadad) – król Aramu-Damaszku, wspominany w Starym Testamencie i źródłach asyryjskich.

Nowy!!: Asyria i Hadadezer (Ben-Hadad II) · Zobacz więcej »

Hafciarstwo

tamborka zamocowanego na stojaku (lata 30. XIX wieku). Hafciarstwo maszynowe. Poruszana ręcznie maszyna hafciarska z lat 20. XIX wieku (Konstruktor: Josua Heilmann). Hafciarstwo – dziedzina włókiennictwa, obejmująca ręczne i maszynowe wytwarzanie haftów.

Nowy!!: Asyria i Hafciarstwo · Zobacz więcej »

Halahhu

Halahhu (Ḫalaḫḫu, wsp. Tell ’Abbāsīja w Iraku?)Postgate J.N., Ḫalaḫḫu, w: Reallexikon...

Nowy!!: Asyria i Halahhu · Zobacz więcej »

Halparuntijas II

Halparuntijas II (w źródłach asyryjskich Qalparunda) – władca nowohetyckiego królestwa Gurgum, syn Muwatalisa II, panował w IX w. p.n.e. Współczesny był asyryjskiemu królowi Salmanasarowi III (858-824 p.n.e.), któremu złożył trybut w 853 r. p.n.e. Do naszych czasów zachowała się dolna część monumentalnego posągu z jego inskrypcjąkomemoratywnązapisanąw luwijskich hieroglifach.

Nowy!!: Asyria i Halparuntijas II · Zobacz więcej »

Halparuntijas III

Halparuntijas III (w źródłach asyryjskich Qalparunda) – władca nowohetyckiego królestwa Gurgum, syn Palalamy, współczesny asyryjskiemu królowi Adad-nirari III (810-783 p.n.e.). Do naszych czasów zachował się monumentalny posąg lwa z wyrytąna nim inskrypcjąHalparuntijasa III.

Nowy!!: Asyria i Halparuntijas III · Zobacz więcej »

Halule

Halule (akad. Ḫalulê, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane uruḪa-lu-le-e) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Halule · Zobacz więcej »

Halzi-adbari

Halzi-adbariRadner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Halzi-adbari · Zobacz więcej »

Hama

Hama – miasto w zachodniej Syrii, w oazie nad Orontesem, ośrodek administracyjny muhafazy Hama, czwarte pod względem wielkości miasto kraju.

Nowy!!: Asyria i Hama · Zobacz więcej »

Hana (Mezopotamia)

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu pod koniec okresu starobabilońskiego (ok 1600 p.n.e.) z zaznaczonym położeniem królestwa Hana Hana – w II tys.

Nowy!!: Asyria i Hana (Mezopotamia) · Zobacz więcej »

Hananu

Hananu lub Hanana (Ḫanānu lub Ḫanāna, imię zachodniosemickie znaczące „Litościwy”hasło Hanana (person), w) – asyryjski gubernator prowincji Til-Barsip za rządów króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.); w 701 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Hananu · Zobacz więcej »

Hanigalbat

Hanigalbat (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane kurHa-ni-gal-bat) – w starożytności jedna z nazw pod którymi znane było huryckie królestwo Mitanni; po jego upadku nazwątąokreślano również region w północnej Mezopotamii i Syrii.

Nowy!!: Asyria i Hanigalbat · Zobacz więcej »

Harba-Szipak

Harba-Szipak – według Synchronistycznej listy królów siódmy władca z dynastii kasyckiej, następca UrzigurumaszaGrayson A.K., Königslisten..., s. 118.

Nowy!!: Asyria i Harba-Szipak · Zobacz więcej »

Harhar

Mapa Asyrii i krain leżących na wschód i północ od niej (1 połowa I tys. p.n.e.). Na mapie zaznaczone zostało położenie miasta Harhar (''Xapxap'') – na północ od krainy Ellipi (''Эллипи'') Harhar (Ḫarḫar)Radner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Harhar · Zobacz więcej »

Harran

Ruiny Harranu Harran, Charan albo Carrhae – stanowisko archeologiczne na terenie starożytnego miasta w południowo-wschodniej Turcji, około 40 kilometrów na południowy wschód od Şanlıurfy.

Nowy!!: Asyria i Harran · Zobacz więcej »

Hattusa

Hattusa (w literaturze przedmiotu również Hattusas, Hattuşaş i Hattusza) — stolica imperium hetyckiego.

Nowy!!: Asyria i Hattusa · Zobacz więcej »

Hełm

Stahlhelm M1916, wojskowy hełm stalowy z okresu I wojny światowej Hełm – rodzaj uzbrojenia ochronnego osłaniającego głowę.

Nowy!!: Asyria i Hełm · Zobacz więcej »

Heber (postać biblijna)

Heber lub Eber (hebr. עֵבֶר) – postać biblijna ze Starego Testamentu, syn Szelacha.

Nowy!!: Asyria i Heber (postać biblijna) · Zobacz więcej »

Herodot

Herodot z Halikarnasu (starogr., Herodotos ho Halikarnasseus) (ur. ok. 484 p.n.e. w Halikarnasie, obecnie Bodrum w Turcji, zm. ok. 426 p.n.e. w Turioj lub Atenach) – historyk grecki, zwany Ojcem historii, czasem także Ojcem geografii.

Nowy!!: Asyria i Herodot · Zobacz więcej »

Hetyci

Płaskorzeźba króla Tudhalijasa IV w Yazılıkaya pod HattusąProcesja 12 bogów świata podziemnego; płaskorzeźba z Yazılıkaya Hetyci (biblijni חתי lub HTY) – lud posługujący się indoeuropejskim językiem hetyckim, który około XVII wieku p.n.e. stworzył potężne państwo z centrum w Hattusa (dzisiejsze Boğazkale) w Anatolii.

Nowy!!: Asyria i Hetyci · Zobacz więcej »

Hindanu

Hindanu (też Hinzanu i Giddan) – w I tys.

Nowy!!: Asyria i Hindanu · Zobacz więcej »

Historia Armenii

Ararat – święta góra Ormian; symbol kraju megality w Armenii Armenia w minionych okresach historycznych obejmowała znacznie większe terytorium, niż zajmuje współczesna Republika Armenii, stąd opis historii tego kraju obejmuje także dzieje ziem wchodzących obecnie w skład innych państw, zwłaszcza Turcji, a także Azerbejdżanu i Syrii.

Nowy!!: Asyria i Historia Armenii · Zobacz więcej »

Historia Azji

Azja w roku 1200 Historia Azji – dzieje Dalekiego Wschodu, Azji Południowej, Azji Zachodniej i Bliskiego Wschodu oraz poszczególnych regionów kontynentu azjatyckiego, rozpatrywane przez pryzmat procesów kulturowo-cywilizacyjnych na przestrzeni od IV tysiąclecia p.n.e. do czasów współczesnych.

Nowy!!: Asyria i Historia Azji · Zobacz więcej »

Historia Chin

Przybliżone terytoria kontrolowane przez różne dynastie i państwa w całej historii Chin Historia Chin – historia Chin od czasów najdawniejszych aż do dnia dzisiejszego.

Nowy!!: Asyria i Historia Chin · Zobacz więcej »

Historia Egiptu

Historia Egiptu – historia Egiptu od starożytności po czasy współczesne.

Nowy!!: Asyria i Historia Egiptu · Zobacz więcej »

Historia geografii

Historia geografii to historia rozwoju wiedzy geograficznej człowieka od czasów starożytnych do współczesności.

Nowy!!: Asyria i Historia geografii · Zobacz więcej »

Historia Gruzji

Panorama stolicy Gruzji – Tbilisi.

Nowy!!: Asyria i Historia Gruzji · Zobacz więcej »

Historia Iraku

Niniejszy artykuł opisuje dzieje ziemi irackiej od pojawienia się tam pierwszych ludzi w epoce kamienia, aż do czasów obecnych.

Nowy!!: Asyria i Historia Iraku · Zobacz więcej »

Historia kolei

Kolej istniała od starożytności w postaci kolei konnych wykorzystujących wyżłobienia w kamiennych płytach dróg, które powstały m.in.

Nowy!!: Asyria i Historia kolei · Zobacz więcej »

Historia książki

Historia książki – dziedzina wiedzy badająca książkę od początków jej istnienia.

Nowy!!: Asyria i Historia książki · Zobacz więcej »

Historia Libanu

W starożytności na terenie Libanu znajdowała się Fenicja, od VII w. p.n.e. kolejno pod panowaniem Asyrii, Babilonii, Persji, Macedonii, Ptolemeuszy, Seleucydów.

Nowy!!: Asyria i Historia Libanu · Zobacz więcej »

Historia nauki

Historia nauki – dziedzina wiedzy opisująca tworzenie się i rozwój wyspecjalizowanych nauk szczegółowych badających przebieg procesów przyrodniczych i społecznych.

Nowy!!: Asyria i Historia nauki · Zobacz więcej »

Historia techniki

Historia techniki – szereg istotnych faktów dotyczących zastosowania ważnych odkryć i wynalazków w technice na przestrzeni dziejów.

Nowy!!: Asyria i Historia techniki · Zobacz więcej »

Hit (miasto)

Hit (arab. هيت) – miasto nad Eufratem, w środkowym Iraku, położone w muhafazie Al-Anbar na północny zachód od Ar-Ramadi, stolicy tej muhafazy.

Nowy!!: Asyria i Hit (miasto) · Zobacz więcej »

Hormuzd Rassam

Hormuzd Rassam (ur. 1826 w Mosulu, zm. 16 września 1910 w Brighton) – asyryjski archeolog, dyplomata i podróżnik.

Nowy!!: Asyria i Hormuzd Rassam · Zobacz więcej »

Hubuszkia

Hubuszkia – starożytne miasto i królestwo leżące w krainie Nairi, na pograniczu Asyrii i Urartu, znane głównie ze wzmianek w źródłach asyryjskich z 1 połowy I tys.

Nowy!!: Asyria i Hubuszkia · Zobacz więcej »

Hulli

Hulli (2 połowa VIII w. p.n.e.) – król Tabal, następca Wassurme.

Nowy!!: Asyria i Hulli · Zobacz więcej »

Humban-haltasz II

Humban-haltasz II – król Elamu w latach 681–675 p.n.e., następca i najprawdopodobniej syn Humban-haltasza I. Prowadził politykę konfrontacji z Asyriąwspomagając plemiona chaldejskie w Babilonii.

Nowy!!: Asyria i Humban-haltasz II · Zobacz więcej »

Hundaru

Hundaru (VII w. p.n.e.) – władca krainy Dilmun (identyfikowanej obecnie z Bahrajnem), współczesny asyryjskiemu królowi Aszurbanipalowi (668-627? p.n.e.)Potts D.T., The Archaeology..., s. 36.

Nowy!!: Asyria i Hundaru · Zobacz więcej »

Huryci

epoce brązu (kolor różowy). Huryci – lud wywodzący się z Wyżyny Armeńskiej, później zasiedlający Mezopotamię.

Nowy!!: Asyria i Huryci · Zobacz więcej »

Hyrkania

thumb Hyrkania – kraina historyczna i satrapia w starożytnej Persji, położona między Morzem Kaspijskim na północy a pasmami gór Elburs na południu i zachodzie.

Nowy!!: Asyria i Hyrkania · Zobacz więcej »

I tysiąclecie p.n.e.

II tysiąclecie p.n.e. I tysiąclecie p.n.e. I tysiąclecie n.e.X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e. IV wiek p.n.e. III wiek p.n.e. II wiek p.n.e. I wiek p.n.e. I tysiąclecie p.n.e. to czas epoki żelaza i powstawania imperiów.

Nowy!!: Asyria i I tysiąclecie p.n.e. · Zobacz więcej »

Ibaszi-ili

Ibaszi-ili (Ibašši-ilī)May N., The Vizier...

Nowy!!: Asyria i Ibaszi-ili · Zobacz więcej »

Iddin-ahhe

Iddin-ahhe (akad. Iddin-aḫḫē) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.), gubernator prowincji Dur-Szarrukin i eponim (limmu) w 693 r. p.n.e..

Nowy!!: Asyria i Iddin-ahhe · Zobacz więcej »

II dynastia z Isin

II dynastia z Isin, znana też jako IV dynastia z Babilonu – jedna z królewskich dynastii mezopotamskich, której władcy rządzili Babiloniąw latach ok.

Nowy!!: Asyria i II dynastia z Isin · Zobacz więcej »

Ikunum

Ikunum (akad. IkūnumA.K. Grayson, Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia..., s. 41., w jego własnych inskrypcjach zapisywane i-ku-nu-umA.K. Grayson, Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia..., s. 41-42.) – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Eriszuma I, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 34.

Nowy!!: Asyria i Ikunum · Zobacz więcej »

Ili-emuqaja

Ili-emuqajaGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 149.

Nowy!!: Asyria i Ili-emuqaja · Zobacz więcej »

Ili-pada

Ili-pada (Ilī-padâ)May N., The Vizier..., s. 492-493.

Nowy!!: Asyria i Ili-pada · Zobacz więcej »

Ilu-issija

Ilu-issija – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Ilu-issija · Zobacz więcej »

Ilu-issija (gubernator Aszur)

Ilu-issija, Ilu-ittija, Ili-ittija (akad. Ilu-issījaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169., Ilu-ittīja, Ili-ittīja; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mDINGIR-KI-ia; tłum. „Bóg jest ze mną”) – wysoki dostojnik pełniący urząd gubernatora Aszur (akad. šakin māti) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 804 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Ilu-issija (gubernator Aszur) · Zobacz więcej »

Ilu-issija (gubernator Damaszku)

Ilu-issija (akad. Ilu-issīja; tłum. „Bóg jest ze mną”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.), gubernator prowincji Damaszek; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 694 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Ilu-issija (gubernator Damaszku) · Zobacz więcej »

Ilu-szuma

Ilu-szuma (akad. Ilu-šūmaA.K. Grayson, Königslisten..., s. 104-105., Ilu-šummaA.K. Grayson, Assyrian Rulers..., s. 15-18., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane dingir-šu-ma) – jeden z wczesnych władców asyryjskich, noszący tytuł „zarządcy (miasta) Aszur” (énsi a-šùrki), syn i następca Szalim-ahuma; nie znamy długości jego rządów, ale wiadomo, iż panować musiał do ok.

Nowy!!: Asyria i Ilu-szuma · Zobacz więcej »

Iluma-le’i

Iluma-le’i, Ilumma-le’i, Ilima-le’i (akad. Iluma-lē'iGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., Ilumma-lē'i lub Ilima-lē'iGrayson A.K., Assyrian Officials..., s. 37.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mDINGIR-ma-ZU i mDINGIR-ma-le-’i) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Nasibina za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 782 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Iluma-le’i · Zobacz więcej »

Imperium akadyjskie

Imperium akadyjskie (akad. 𒆳𒌵𒆠, māt Akkadi) – semickie państwo założone przez Sargona Wielkiego, istniejące w latach panowania dynastii akadyjskiej: 2334–2193 p.n.e., na terenie środkowej Mezopotamii, którego stolicąbyło miasto Akad (Agade).

Nowy!!: Asyria i Imperium akadyjskie · Zobacz więcej »

Imperium kartagińskie

Imperium Kartagińskie, zwane potocznie Kartagina (Nowe Miasto;,.

Nowy!!: Asyria i Imperium kartagińskie · Zobacz więcej »

Ina-ilija-allak

Ina-ilija-allak (akad. Ina-ilīja-allak, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mi-na-DINGIR-ia-a-lak)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 152.

Nowy!!: Asyria i Ina-ilija-allak · Zobacz więcej »

Indabigasz

Indabigasz – król Elamu w latach 649–648? p.n.e. Został wprowadzony na tron przez Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Indabigasz · Zobacz więcej »

Inskrypcja Siloe

Inskrypcja Siloe Inskrypcja Siloe – napis w języku hebrajskim, odkryty w 1880 roku na ścianie Tunelu Ezechiasza, doprowadzającego wodę ze źródła Gichon do sadzawki Siloe w Jerozolimie.

Nowy!!: Asyria i Inskrypcja Siloe · Zobacz więcej »

Ipiq-Adad II

Mezopotamii w II tysiącleciu p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Esznunna (Eshnunna) Ipiq-Adad II – król (sum. lugal) miasta-państwa Esznunna, panujący w 2 poł.

Nowy!!: Asyria i Ipiq-Adad II · Zobacz więcej »

Ipqi-Isztar

Ipqi-Isztar (akad. Ipqi-Ištar, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mip-qi-d15) – wczesny, słabo znany król Asyrii (koniec XVIII w. p.n.e.), samozwaniec, znany jedynie ze wzmianki w Asyryjskiej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Ipqi-Isztar · Zobacz więcej »

Iptar-Sin

Iptar-Sin (akad. Iptar-SînGrayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon..., s. 107.Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 138-139., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mip-tar-d30) – jeden z wczesnych, słabo znanych królów Asyrii (1 połowa XVII w. p.n.e.), piąty władca z dynastii założonej przez Adasiego, syn i następca Szarma-Adada I. Zgodnie z Asyryjskąlistąkrólów panować miał przez 12 latGrayson A.K., Assyrian...

Nowy!!: Asyria i Iptar-Sin · Zobacz więcej »

Iqisu

Iqisu (Iqīsu) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Tamnuna za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 755 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Iqisu · Zobacz więcej »

Irak

Region Iraku Zdjęcie satelitarne Iraku Irak, Republika Iraku (arab. العراق, trl. Al-'Irāq, trb. Al-Irak; جمهورية العراق, trb. Dżumhurijjat al-Irak, kurd. كۆماری عێراق, trl. Komarî 'Êraq, trb. Komari Erak; asyr. ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܥܝܪܐܩ) – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, leżące nad ZatokąPerską.

Nowy!!: Asyria i Irak · Zobacz więcej »

Iran

Iran (trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a ZatokąPerskąi ZatokąOmańskąna południu.

Nowy!!: Asyria i Iran · Zobacz więcej »

Irhuleni

Mapa starożytnej Syrii ok. 800 r. p.n.e. z zaznaczonym położeniem królestwa Hamat Irhuleni, Urhilina – władca aramejskiego królestwa Hamat, współczesny asyryjskiemu królowi Salmanasarowi III (858-824 p.n.e.), znany ze źródeł asyryjskich i z własnych hieroglificznych inskrypcji w języku luwijskimHawkins J.D., Irhuleni, w: Reallexikon..., s. 162.

Nowy!!: Asyria i Irhuleni · Zobacz więcej »

Irial Faid

Irial Faid (ir. Irial Fáidh, Irial Prorok) – legendarny zwierzchni król Irlandii z dynastii Milezjan w latach 999-989 p.n.e. Najmłodszy syn zwierzchniego króla Irlandii Eremona i jego drugiej żony Tei, córki Lugaida, syna Itha.

Nowy!!: Asyria i Irial Faid · Zobacz więcej »

Ispini

Ispini, Iszpuini, Iszwuin – król Urartu w latach około 828–810 p.n.e., syn Sarduriego I. Okres panowania jego panowania zapoczątkował rozkwit państwa.

Nowy!!: Asyria i Ispini · Zobacz więcej »

Issi-Adad-anenu

Issi-Adad-anenu (akad. Issi-Adad-anēnu), też Itti-Adad-anenu (akad. Itti-Adad-anēnu) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Megiddo za rządów asyryjskiego króla Asarhaddona (680-669 p.n.e.); według Asyryjskiej kroniki eponimów w 679 r. p.n.e. pełnił też urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Issi-Adad-anenu · Zobacz więcej »

Iszki-Adad

Iszki-Adad lub Iszhi-Adad – amorycki król syryjskiego państwa Qatna, panujący na przełomie XIX/XVIII wieku p.n.e., ojciec Amut-pi-Ela.

Nowy!!: Asyria i Iszki-Adad · Zobacz więcej »

Iszme-Dagan I

Iszme-Dagan I (akad. Išme-Dagan, tłum. „bóg Dagan wysłuchał”) – syn króla asyryjskiego Szamszi-Adada I, starszy brat Jasmah-Adada; według ''Asyryjskiej listy królów'' panować miał przez 40 lat (1781-1741? p.n.e. - chronologia średnia).

Nowy!!: Asyria i Iszme-Dagan I · Zobacz więcej »

Iszme-Dagan II

Iszme-Dagan II (akad. Išme-Dagan, tłum. „bóg Dagan wysłuchał”) – władca Asyrii, syn i następca Szamszi-Adada II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 16 lat.

Nowy!!: Asyria i Iszme-Dagan II · Zobacz więcej »

Isztar

Tzw. „waza Isztar” z wizerunkiem nagiej bogini w otoczeniu zwierząt (wielorożna tiara na głowie jest symbolem boskości); Larsa; pocz. II tys. p.n.e.; zbiory Luwru (AO 17000) Terakotowa płytka z przedstawieniem Isztar; Esznunna; pocz. II tys. p.n.e.; zbiory Luwru (AO 12456) detal z kudurru (steli) króla babilońskiego Meli-Szipaka, ukazujący ośmioramiennągwiazdę – symbol bogini Isztar Isztar (sum. Inana, asyr. Issar) – w mitologii mezopotamskiej bogini wojny i miłości, z czasem główna i jedyna licząca się bogini panteonu mezopotamskiego; jej kult rozpowszechnił się szeroko na całym obszarze starożytnego Bliskiego Wschodu – w Syrii i Fenicji (Asztarte) oraz Anatolii (Szauszka); w Babilonii czczona głównie w Uruk w świątyni E-ana („Dom nieba”).

Nowy!!: Asyria i Isztar · Zobacz więcej »

Isztar-duri

Isztar-duri – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Isztar-duri · Zobacz więcej »

Isztar-duri (gubernator Arraphy)

Isztar-duri (akad. Ištar-dūrīGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., zapisywane md15.bàd, tłum. „Isztar jest mym murem obronnym”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora Arraphy za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722–705 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów pełnił on również urząd limmu (eponima) w 714 r. p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Isztar-duri (gubernator Arraphy) · Zobacz więcej »

Isztar-duri (gubernator Nasibiny)

Isztar-duri (akad. Ištar-dūrī lub Ištar-dūriGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 170., zapisywane md15.bàd, tłum. „Isztar jest (mym) murem obronnym”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora Nasibiny za rządów asyryjskiego króla Salmanasara IV (782-773 p.n.e.)Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171.

Nowy!!: Asyria i Isztar-duri (gubernator Nasibiny) · Zobacz więcej »

Iszuwa

Położenie Iszuwy na mapie Anatolii Iszuwa lub Isuwa – nazwa, stosowana przez Hetytów na określenie wrogich ludów, które osiedlały się na wschodnich rubieżach wczesnohetyckiego państwa.

Nowy!!: Asyria i Iszuwa · Zobacz więcej »

Ititi

Ititi (akad. Ititi, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane i-ti-ti)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 7.

Nowy!!: Asyria i Ititi · Zobacz więcej »

Itti-Marduk-balatu

Itti-Marduk-balatu (akad. Itti-Marduk-balāṭu, tłum. „Z Mardukiem (jest) życie”) – drugi król Babilonii z II dynastii z Isin, syn i następca Marduk-kabit-ahheszu; panował w latach 1140-1133 p.n.e. Próbował ingerować w wewnętrzne sprawy Asyrii popierając jednego z pretendentów do asyryjskiego tronu po śmierci Aszur-dana I.

Nowy!!: Asyria i Itti-Marduk-balatu · Zobacz więcej »

IX wiek p.n.e.

IX WIEK P.N.E. XI wiek p.n.e. X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e.

Nowy!!: Asyria i IX wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Izauria

Położenie Izaurii na terenie Azji Mniejszej Izauria (gr. Ἰσαυρία) – starożytna kraina w południowej Azji Mniejszej.

Nowy!!: Asyria i Izauria · Zobacz więcej »

Izrael w Egipcie (epos)

Izrael w Egipcie (ang. Israel in Egypt) – poemat angielskiego poety romantycznego Edwina Atherstone’a, oparty na biblijnej Księdze Wyjścia, opowiadający o ucieczce Izraelitów z niewoli u faraona.

Nowy!!: Asyria i Izrael w Egipcie (epos) · Zobacz więcej »

Jahalu

JahaluGrayson A.K., Assyrian..., s. 36.

Nowy!!: Asyria i Jahalu · Zobacz więcej »

Jahdun-Lim

Jahdun-Lim – amorycki władca królestwa Mari (środkowy Eufrat), panujący u schyłku XIX w. p.n.e., syn i następca Jaggid-Lima.

Nowy!!: Asyria i Jahdun-Lim · Zobacz więcej »

Jarim-Lim I

Jarim-Lim I – amorycki król potężnego syryjskiego państwa Jamhad, syn i następca Sumu-epuha, panował w latach ok.

Nowy!!: Asyria i Jarim-Lim I · Zobacz więcej »

Jau-bi’di

Jau-bi’di, Ilu-bi’di – władca aramejskiego królestwa Hamat, współczesny asyryjskiemu królowi Sargonowi II (722-705 p.n.e.), z którego inskrypcji jest znany.

Nowy!!: Asyria i Jau-bi’di · Zobacz więcej »

Język akadyjski

Język akadyjski (akad. lišānum akkadītum), dawniej też zwany „chaldejskim” – język z grupy semickiej, używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. Nazwa języka pochodzi od miasta Akad w środkowej Mezopotamii, stolicy imperium akadyjskiego, założonego około 2350 roku p.n.e. przez Sargona.

Nowy!!: Asyria i Język akadyjski · Zobacz więcej »

Język aramejski

Język aramejski (aram. ܐܪܡܝܐ Ārāmājâ, Arāmît) – język z grupy semickiej, używany na Bliskim Wschodzie od II tysiąclecia p.n.e. do czasów dzisiejszych.

Nowy!!: Asyria i Język aramejski · Zobacz więcej »

Język asyryjski

* Język asyryjski (starożytny) – jeden z głównych dialektów języka akadyjskiego, którym posługiwali się w II i I tys.

Nowy!!: Asyria i Język asyryjski · Zobacz więcej »

Język sumeryjski

Język sumeryjski (sum. 𒅴𒂠, eme-gi7/gir15, akad. Ŝumeru) – język starożytnego Sumeru, używany w południowej Mezopotamii od co najmniej IV tysiąclecia p.n.e., jeden z najstarszych zapisanych języków.

Nowy!!: Asyria i Język sumeryjski · Zobacz więcej »

Języki afroazjatyckie

Rodziny językowe Afryki Języki afroazjatyckie (dawniej zwane rodzinąsemito-chamickąlub chamito-semicką) – wielka rodzina języków, zajmująca obszary od afrykańskich wybrzeży Atlantyku z językami hausa, arabskim i berberyjskimi na zachodzie po Róg Afryki (języki kuszyckie) i Bliski Wschód z językami hebrajskim i arabskim na wschodzie.

Nowy!!: Asyria i Języki afroazjatyckie · Zobacz więcej »

Jednorożec

''Młoda kobieta z jednorożcem'' — fresk w Palazzo Farnese w Rzymie, prawdopodobnie autorstwa Domenichino, ok. 1602 Bestiariusza z Aberdeen'', ok. 1200 Jednorożec – stworzenie fantastyczne, występujące w mitach i legendach, mające jeden róg pośrodku czoła.

Nowy!!: Asyria i Jednorożec · Zobacz więcej »

Jehu

Jehu (On jest Jahwe, w tekstach asyryjskich: Jaua) – postać biblijna ze Starego Testamentu, syn Jozafata, syna Nimsziego, król północnego Izraela w latach 841–814 p.n.e. Początkowo jeden z dowódców wojskowych króla Jorama, później, podburzony przez proroka Elizeusza, wywołał powstanie religijne, w wyniku którego wyeliminowana została ze sceny politycznej dynastia Omridów.

Nowy!!: Asyria i Jehu · Zobacz więcej »

Jerozolima

Jerozolima (trl. Yerushalayim trb. Jeruszalajim; arab. القدس, trl. Al-Quds, trb. Al-Kuds oraz اورشليمtrl. Ūrushalīm, trb. Uruszalim, także بيت المقدس, trl. Bayt al-Maqdis lub Bayt al-Muqaddas, trb. Bajt al-Makdis lub Bajt al-Mukaddas, – zobacz też: nazwy Jerozolimy) – największe miasto Izraela, stolica administracyjna Dystryktu Jerozolimy i stolica państwa Izraela według izraelskiego prawa.

Nowy!!: Asyria i Jerozolima · Zobacz więcej »

Jizreel (terytorium Issachara)

Tell Jizreel Jizreel, Ezdraela (hebr. יזרעאל) – miasto biblijne, położone według Księgi Jozuego (Joz 19,18) przy granicy terytorium Issachara nieopodal Gilboa.

Nowy!!: Asyria i Jizreel (terytorium Issachara) · Zobacz więcej »

Jonasz

katedry w Gorzowie Wlkp. Jonasz (Jona, dosł. „gołąb”) – prorok izraelski, żyjący i działający w VIII wieku p.n.e., w Izraelu i Asyrii, pochodzący z Gat-Chefer.

Nowy!!: Asyria i Jonasz · Zobacz więcej »

Jordania

Jordania (arab. الأردن, trb. Al-Urdunn), pełna nazwa: Haszymidzkie Królestwo Jordanii (arab. المملكة الأردنية الهاشمية, trans. Al-Mamlaka al-Urdunnijja al-Haszimijja) – państwo położone w Azji, w regionie Bliskiego Wschodu, ze stolicąw Ammanie.

Nowy!!: Asyria i Jordania · Zobacz więcej »

Jozjasz

Jozjasz (− Joszijahu, Jahwe uzdrowił; ur. 648 p.n.e. zm. 609 p.n.e.) − król Judy, inicjator reform religijnych.

Nowy!!: Asyria i Jozjasz · Zobacz więcej »

Judaizm

data.

Nowy!!: Asyria i Judaizm · Zobacz więcej »

Judyta i Holofernes (obraz Goi)

Judyta i Holofernes (hiszp. Judith y Holofernes) – obraz hiszpańskiego malarza Francisca Goi.

Nowy!!: Asyria i Judyta i Holofernes (obraz Goi) · Zobacz więcej »

Judyta ze służącą

Judyta ze służącą(wł. Giuditta e la sua ancella) – obraz olejny włoskiej malarki barokowej Artemisii Gentileschi.

Nowy!!: Asyria i Judyta ze służącą · Zobacz więcej »

Kadesz-Barnea

Kadesz-Barnea – oaza położona na pustyni Zin, miejsce skrzyżowania kilku dróg z południa na północ.

Nowy!!: Asyria i Kadesz-Barnea · Zobacz więcej »

Kadmuhu

Mapa północnej Mezopotamii ok. 850 r. p.n.e. z zaznaczonym położeniem Kadmuhu (Kadmukhi) zaanektowanego już przez Asyrię Kadmuhu, Katmuhu – starożytne królestwo znane z asyryjskich źródeł z II i I tys.

Nowy!!: Asyria i Kadmuhu · Zobacz więcej »

Kahat

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego (koniec XIII - początek XI w. p.n.e.) w okresie jego największego rozwoju. Na mapie zaznaczono położenie miasta Kahat Kahat – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, identyfikowane z syryjskim stanowiskiem archeologicznym Tell Barri, leżącym ok.

Nowy!!: Asyria i Kahat · Zobacz więcej »

Kalendarium historii Iraku

Kalendarium historii Iraku – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Iraku.

Nowy!!: Asyria i Kalendarium historii Iraku · Zobacz więcej »

Kalendarz babiloński

Kalendarz babiloński – kalendarz używany w Babilonii, oparty początkowo na obserwacji Księżyca, potem też i Słońca.

Nowy!!: Asyria i Kalendarz babiloński · Zobacz więcej »

Kalendarz Kosmiczny

Kalendarz Kosmiczny – metoda wizualizacji chronologii wszechświata, skalowania jego obecnego wieku (13,8 miliarda lat) do jednego roku, aby użyć go do celów pedagogicznych w popularyzacji nauki lub nauczaniu o niej, a także uświadomienia sobie ogromnych różnic czasu między kolejnymi wydarzeniami.

Nowy!!: Asyria i Kalendarz Kosmiczny · Zobacz więcej »

Kalhu

Kalchu – lamassu strzegące wejścia do pałacu królewskiego plan miasta Kalchu z zaznaczonym przebiegiem murów oraz wzgórzami Tell Nimrud (rezydencja królewska) i Tell 'Azar (arsenał) Aszurnasirpala II w Kalchu (na niebiesko zaznaczono dziedziniec w części ceremonialnej pałacu, na czerwono salę tronową, na żółto dziedziniec wewnętrzny w części prywatnej pałacu) Kalhuzapis według ustaleń Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych, w:, Kalchu (asyr. Kalḫu), biblijne Kalach – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, na wschodnim brzegu rzeki Tygrys, w IX i VIII w. p.n.e. stolica imperium asyryjskiego.

Nowy!!: Asyria i Kalhu · Zobacz więcej »

Kandalanu

Imię ''Kandalānu'' (''Kan-da-la-nu'') zapisane w piśmie klinowym Kandalanu – król Babilonii w latach 647-627 p.n.e. W ramach imperium asyryjskiego, w którego skład wchodziła Babilonia w tym okresie, sprawował władzę namiestnicząz nadania króla asyryjskiego Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Kandalanu · Zobacz więcej »

Kar-Aszurnasirpal

Kar-Aszurnasirpal (akad. Kār-Aššur-nāṣir-apli, zapisywane uruKar-mAŠ.PAB.AGrayson A.K., Assyrian..., s. 216., tłum. „Przystań/nabrzeże Aszurnasirpala”) – starożytne miasto wzniesione na wschodnim brzegu Eufratu, w rejonie jego środkowego biegu, przez asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.) w trakcie jednej z jego wypraw wojennych, poprowadzonej przez niego w te okolice pomiędzy 877 a 867 r. p.n.e. hasło Kar-Ashurnasirpal, w: Bryce T., The Routledge..., s. 371.

Nowy!!: Asyria i Kar-Aszurnasirpal · Zobacz więcej »

Kar-Tukulti-Ninurta

fragment malowideł ściennych z pałacu w Kar-Tukulti-Ninurta Plan świątyni boga Aszura w Kar-Tukulti-Ninurta. Świątynia ta wzniesiona została na wzór sanktuariów babilońskich (sale świątynne rozmieszczone sąwokół wielkiego dziedzińca, z poprzecznącelląw głębi i przylegającym ziguratem) Kar-Tukulti-Ninurta (akad. Kār-Tukultī-Ninurta, tłum. „przystań/nabrzeże Tukulti-Ninurty”) – miasto założone przez władcę asyryjskiego Tukulti-Ninurtę I (1243-1207 p.n.e.), które w jego planach stać się miało nowąstolicąAsyrii i nowym centrum kultowym boga Aszura.

Nowy!!: Asyria i Kar-Tukulti-Ninurta · Zobacz więcej »

Karduniasz

Babilonia (Karduniasz) za panowania Kasytów. Karduniasz (też Karuduniasz, Karaduniasz) – nazwa geograficzna używana często w źródłach mezopotamskich na określenie Babilonii lub królestwa rządzonego przez królów z dynastii kasyckiej.

Nowy!!: Asyria i Karduniasz · Zobacz więcej »

Karkar (starożytne miasto)

Syrii starożytnej ok. 800 roku p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Karkar (Qarqar). Karkar lub bardziej poprawnie QarqarW inskrypcjach Salmanasara III nazwę miasta zapisywano uruQar-qa-ra (forma w bierniku), a w inskrypcjach Sargona II uruQar-qa-ri (forma w dopełniaczu) i uruQar-qa-ru (forma w bierniku); Weippert M., Qarqār, w: Reallexikon der Assyriologie, tom XI (Prinz, Prinzessin - Samug), Walter de Gruyter, Berlin - New York 2006-2008, s. 154.

Nowy!!: Asyria i Karkar (starożytne miasto) · Zobacz więcej »

Karkemisz

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Karkemisz (tur. Karkamış, asyr. Karkamisz, egip. Karkamesza) – starożytne miasto położone nad Eufratem w dzisiejszej wschodniej Turcji, w prowincji Gaziantep na granicy z Syrią.

Nowy!!: Asyria i Karkemisz · Zobacz więcej »

Kasimizm

Abd al-Karim Kasim Kasimizm (arab. التيار القاسمي, trl. at-Tayyār al-Qāsimī) – iracka ideologia o charakterze nacjonalistycznym, oparta na myślach i polityce Abda al-Karima Kasima, który rządził Irakiem w latach 1958–1963.

Nowy!!: Asyria i Kasimizm · Zobacz więcej »

Kasyci

Babilonia za panowania Kasytów. Kasyci (Kaššu, Kaszszu, Kaszu) – jeden ze starożytnych ludów, który zamieszkiwał rejon gór Zagros, a w latach ok.

Nowy!!: Asyria i Kasyci · Zobacz więcej »

Kasztiliasz I

Kasztiliasz I (kas. Kaštiliašu) – według Babilońskiej listy królów A i Synchronistycznej listy królów trzeci władca z dynastii kasyckiej.

Nowy!!: Asyria i Kasztiliasz I · Zobacz więcej »

Kasztiliasz II

Kasztiliasz II (kas. Kaštiliašu) – według Synchronistycznej listy królów piąty władca z dynastii kasyckiej.

Nowy!!: Asyria i Kasztiliasz II · Zobacz więcej »

Kasztiliasz IV

Babilonia za panowania Kasytów. Kasztiliasz IV – król Babilonii z dynastii kasyckiej, następca i być może syn Szagarakti-Szuriasza; panował w latach 1232-1225 p.n.e. Walczył równocześnie na dwóch frontach: z Asyriąoraz z Elamem.

Nowy!!: Asyria i Kasztiliasz IV · Zobacz więcej »

Kaukaz (region)

Granice państw, państw nieuznawanych i republik autonomicznych istniejących na Kaukazie w 2008 Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej w 1918 Flaga Republiki Górskiej Północnego Kaukazu Zakaukaskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej Kaukaz – region na pograniczu Europy i Azji pomiędzy morzami Czarnym i Kaspijskim wokół gór Kaukaz.

Nowy!!: Asyria i Kaukaz (region) · Zobacz więcej »

Kawaleria

Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego Kawaleria (z wł. cavalleria; daw. jazda, konnica) – wojsko walczące lub poruszające się na koniach.

Nowy!!: Asyria i Kawaleria · Zobacz więcej »

Kedesz (Galilea)

Kedesz, Kadesz, Kedesz w Galilei na górze Neftalego, Cydas, Kydisos – kananejskie miasto biblijne, położone w Galilei.

Nowy!!: Asyria i Kedesz (Galilea) · Zobacz więcej »

Kedorlaomer

Kedorlaomer – postać biblijna ukazana w 14 rozdziale Księgi Rodzaju, król Elamu, wódz koalicji 4 państw Bliskiego Wschodu przeciwko zbuntowanym miastom biblijnego Pentapolis.

Nowy!!: Asyria i Kedorlaomer · Zobacz więcej »

Kemosz

Kemosz (hebr. כְּמוֹשׁ, grc. Χαμώς) – kananejskie bóstwo wojny, najważniejszy bóg Moabitów.

Nowy!!: Asyria i Kemosz · Zobacz więcej »

Kesz

Kesz – miasto sumeryjskie lub okręg kultowy w obrębie miasta Adab o nieustalonej do dziś lokalizacji, nierozpoznane archeologicznie, jak również nieznane z sumeryjskich rejestrów gospodarczych; wzmiankowane głównie w tekstach religijnych jako jedno z ważniejszych sanktuariów Sumeru – poświadczony od czasów predynastycznych ośrodek kultu bogini życia i płodności Ninhursag (Ninhursangi) oraz towarzyszących jej bogów Szulpa, Aszszira i Urumasza.

Nowy!!: Asyria i Kesz · Zobacz więcej »

KH-7 31

KH-7 31 – amerykański satelita rozpoznawczy; trzydziesty pierwszy statek serii KeyHole-7 GAMBIT programu CORONA.

Nowy!!: Asyria i KH-7 31 · Zobacz więcej »

Kibszuna

Kibszuna, Kipszuna – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Kibszuna · Zobacz więcej »

Kiden-Hutran

Kiden-Hutran (ok. 1215 p.n.e.) – król Elamu, następca i brat Unpahasz-Napiriszy, ostatni przedstawiciel dynastii założonej przez Ige-halki.

Nowy!!: Asyria i Kiden-Hutran · Zobacz więcej »

Kikkia

Kikkia (Kikkia, Kikia) – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może na przełomie XXI i XX wieku p.n.e.K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia.

Nowy!!: Asyria i Kikkia · Zobacz więcej »

Kilizu

Kilizu (Qasr Shamamok) KilizuRadner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Kilizu · Zobacz więcej »

Kimerowie

Kimmerowie (Kimerowie, Kimmeriowie, Kimmeryjczycy) – koczowniczy lud indoeuropejski pochodzący najprawdopodobniej z terenów Krymu (stolica w Opuk) i przyległych do Krymu części dzisiejszej Ukrainy, który w drugiej połowie VIII w. p.n.e. przekroczył Kaukaz, wkraczając na Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i Kimerowie · Zobacz więcej »

Kinalua

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Mapa południowej Anatolii i północnej Syrii w VIII w. p.n.e. z zaznaczonym położeniem królestwa Pattin (Patin) i jego stolicy Kinalua Kinalua (też Kunalua, Kunulua, Kinalia, Kunalia, Kullani, Kullania)Hawkins J.D., Kullani(a), w: Reallexikon...

Nowy!!: Asyria i Kinalua · Zobacz więcej »

Koń domowy

Wiktoria w Australii Klacz i źrebię na pastwisku umaszczenia siwego Koń domowy (Equus caballus) – gatunek udomowionego ssaka nieparzystokopytnego z rodziny koniowatych (Equuidae).

Nowy!!: Asyria i Koń domowy · Zobacz więcej »

Kościół Wschodu

dynastii Tang. Kościół Wschodu (syr. ܥܕܬܐ ܕܡܕܢܚܐ ʿĒ(d)tāʾ d-Maḏn(ə)ḥāʾ) zwany także Kościołem nestoriańskim – chrześcijański kościół wschodni należący do tradycji syryjskiej.

Nowy!!: Asyria i Kościół Wschodu · Zobacz więcej »

Kolonia (geografia polityczna)

Kolonia (z „osada rolnicza”) – posiadłość państwa, nazywanego krajem macierzystym bądź metropolią, znajdująca się poza jego granicami i podlegająca bezpośredniej zależności politycznej i gospodarczej.

Nowy!!: Asyria i Kolonia (geografia polityczna) · Zobacz więcej »

Kommagena

Położenie Kommageny jako prowincji Imperium Rzymskiego, 120 n.e. Kommagena (starogr. Kommagēnē) – w starożytności kraina w północnej Syrii, na pograniczu z AzjąMniejszą, między Cylicją, Kapadocjąa Eufratem, w granicach państwa Achemenidów.

Nowy!!: Asyria i Kommagena · Zobacz więcej »

Konstanty Schmidt-Ciążyński

Konstanty Aleksander Wiktor Schmidt-Ciążyński (ur. 18 lutego 1818W źródłach wymienionych w bibliografii artykułu występująrozbieżności dotyczące roku urodzenia. Jan Grzegorzewski podaje rok 1818 (bez wskazywania miesiąca). Joachim Śliwa, na podstawie informacji uzyskanych przez siebie od władz Gorycji, podawał datę 3 października 1817 w Polskim Słowniku Biograficznym oraz w pracach Egyptian scarabs... i Konstanty Schmidt-Ciążyński.... Tymczasem data ta (pominąwszy rok) oraz rzekome miejsce urodzenia (Warszawa) w istocie dotycząchrztu. W artykule Konstanty Schmidt-Ciążyński, w Internetowym Polskim Słowniku Biograficznym, Joachim Śliwa podał już datę 18 lutego 1818., zm. 5 stycznia 1889 w GorycjiAkt zgonu. Księga zgonów Parafii św. Ignacego w Gorycji, rok 1889, nr 4 (odpis).) – polski kolekcjoner i znawca sztuki, ofiarodawca dużego zbioru dla Muzeum Narodowego w Krakowie.

Nowy!!: Asyria i Konstanty Schmidt-Ciążyński · Zobacz więcej »

Kopista

Kopista – osoba, zajmująca się w średniowieczu przepisywaniem ksiąg lub dokumentów.

Nowy!!: Asyria i Kopista · Zobacz więcej »

Koronacja

Karola Wielkiego Jana Kazimierza królowej Wiktorii Koronacja – uroczysty akt, podczas którego wysoki dostojnik kościoła namaszcza obejmującego tron monarchę na króla lub cesarzaJoachim Bartoszewicz:, s. 400–401.

Nowy!!: Asyria i Koronacja · Zobacz więcej »

Kozan

Kozan – miasto w Turcji w prowincji Adana.

Nowy!!: Asyria i Kozan · Zobacz więcej »

Król czterech stron świata

Naram-Sin z Akadu, pierwszy władca używający tytułu „króla czterech stron świata” Król czterech stron świata (sum: lugal-an-ub-da-limmu-ba, akad: šarru kibrat 'arbaim, šar kibrāti arba'i lub šar kibrāt erbetti) – bardzo prestiżowy tytuł używany przez potężnych władców starożytnej Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Król czterech stron świata · Zobacz więcej »

Królestwo Damaszku

Lewant w IX w. p.n.e. Królestwo Damaszku – starożytne państwo aramejskie na Bliskim Wschodzie na obszarze Syrii ze stolicąw Damaszku, zwane też Aramem-Damaszkiem lub Aramem damasceńskim, w Biblii nazywany zwykle po prostu Aramem.

Nowy!!: Asyria i Królestwo Damaszku · Zobacz więcej »

Królestwo Izraela (państwo północne)

Królestwo Izraela – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, obejmujące znaczne tereny Palestyny.

Nowy!!: Asyria i Królestwo Izraela (państwo północne) · Zobacz więcej »

Królowie Judy i Izraela

Zestawienie obejmuje wykaz królów Judy i Izraela oraz lat ich panowania z zachowaniem tzw.

Nowy!!: Asyria i Królowie Judy i Izraela · Zobacz więcej »

Królowie Kommageny

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i Królowie Kommageny · Zobacz więcej »

Kronika P

Tukulti-Ninurty I. Autografia tekstu ''Kroniki P'' sporządzona przez Hugo Wincklera. Kronika P (Grayson)Kronika P (ang. Chronicle P) to nazwa tego tekstu używana przez Graysona w jego opracowaniu asyryjskich i babilońskich kronik (Grayson Albert Kirk, Assyrian and Babylonian Chronicles, 2000, s. 56–60, 170–178.). Jako że jest to dwudziesta druga z omawianych tam przez niego kronik, uczeni nazywająjąteż czasem KronikąABC 22 (ABC.

Nowy!!: Asyria i Kronika P · Zobacz więcej »

Kronika synchronistyczna

data dostępu.

Nowy!!: Asyria i Kronika synchronistyczna · Zobacz więcej »

Kronika wczesnych królów

Kronika wczesnych królów (Grayson)Kronika wczesnych królów (ang. Chronicle of Early Kings) to nazwa tego tekstu używana przez Graysona w jego opracowaniu asyryjskich i babilońskich kronik (Grayson Albert Kirk, Assyrian and Babylonian Chronicles, 2000, s. 45-49, 152-156.). Jako że jest to dwudziesta z omawianych tam przez niego kronik, uczeni nazywająjąteż czasem KronikąABC 20 (ABC.

Nowy!!: Asyria i Kronika wczesnych królów · Zobacz więcej »

Krotale

Zestaw krotali (powyżej, nad dzwonkami) Krotale (talerzyki antyczne/pompejańskie) – instrument perkusyjny o starożytnym pochodzeniu, zaliczany do grupy idiofonów.

Nowy!!: Asyria i Krotale · Zobacz więcej »

Księga Daniela

Księga Daniela – (hebr. דניאל Daniel) księga zaliczana do Pism (Ketuwim) Biblii hebrajskiej oraz ksiąg prorockich chrześcijańskiego Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Daniela · Zobacz więcej »

Księga Habakuka

Księga Habakuka (Chawakuk) – księga Pisma Świętego, znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Habakuka · Zobacz więcej »

Księga Izajasza

Księga Izajasza – (hebr. ישעיה Jiszaja) księga prorocka Starego Testamentu, przypisywana prorokowi Izajaszowi.

Nowy!!: Asyria i Księga Izajasza · Zobacz więcej »

Księga Joela

Księga Joela – (hebr. יואל Joel) jedna z ksiąg biblijnych, znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Joela · Zobacz więcej »

Księga Judyty

Księga Judyty (heb. יְהוּדִית) – jedna z ksiąg biblijnych, wchodząca w skład katolickiego i prawosławnego kanonu Starego Testamentu, zaliczana do ksiąg deuterokanonicznych.

Nowy!!: Asyria i Księga Judyty · Zobacz więcej »

Księga Micheasza

Księga Micheasza – (hebr. מיכה Micha) jedna z ksiąg biblijnych, znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Micheasza · Zobacz więcej »

Księga Nahuma

Księga Nahuma (hebr. נחום Nachum) – jedna z ksiąg Biblii, znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Nahuma · Zobacz więcej »

Księga Sofoniasza

Księga Sofoniasza (hebr. צפניה Cfanija) – jedna z ksiąg Pisma Świętego, znajdująca się wśród ksiąg prorockich Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Sofoniasza · Zobacz więcej »

Księga Tobiasza

Księga Tobiasza, Księga Tobita – księga dydaktyczna, wchodząca w skład katolickiego i prawosławnego kanonu Starego Testamentu.

Nowy!!: Asyria i Księga Tobiasza · Zobacz więcej »

Księga tysiąca i jednej nocy

Ilustracja jednej z baśni Księga tysiąca i jednej nocy (znana również jako Baśnie z tysiąca i jednej nocy lub Tysiąc i jedna noc, oryg. arab. كتاب ألف ليلة وليلة Kitāb 'alf layla wa-layla; pers. هزار و یک شب Hezār-o yek šab) – zbiór około 300 baśni, podań, legend, anegdot i opowieści zamkniętych w kompozycyjnąramę legendy o sułtanie Szachrijarze i jego żonie Szeherezadzie, z głównym wątkiem narracyjnym Szeherezady.

Nowy!!: Asyria i Księga tysiąca i jednej nocy · Zobacz więcej »

Kuchnia arabska

Meze Potrawa tażin w wersji wegetariańskiej Termin kuchnia arabska obejmuje potrawy pochodzące z krajów świata arabskiego i w każdym z tych regionów znacznie się różni.

Nowy!!: Asyria i Kuchnia arabska · Zobacz więcej »

Kudur-Nahhunte

Kudur-Nahhunte – król Elamu w latach 693–692 p.n.e., syn i następca Halluszu-Inszuszinaka.

Nowy!!: Asyria i Kudur-Nahhunte · Zobacz więcej »

Kummuh

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000–800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu w VIII w. p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi królestwami Kummuh (Kummuhu, Kummuhi) – nowohetyckie królestwo we wschodniej Anatolii wymieniane w źródłach asyryjskich z IX–VII w. p.n.e., w rocznikach urartyjskiego króla Sarduri II (VIII w. p.n.e.) i w luwijskich inskrypcjach hieroglificznych jego własnych władców (ok. 805–770 p.n.e.). Zajmowało ono obszar w przybliżeniu odpowiadający obszarowi współczesnej tureckiej prowincji Adıyaman.

Nowy!!: Asyria i Kummuh · Zobacz więcej »

Kurdowie

Bliskim Wschodzie w 1986 Kurdowie – naród pochodzenia indoeuropejskiego, zamieszkujący przede wszystkim krainę zwanąKurdystanem, podzielonąpomiędzy Turcję, Irak, Iran i Syrię.

Nowy!!: Asyria i Kurdowie · Zobacz więcej »

Kurigalzu II

Babilonia za panowania Kasytów. Kurigalzu II – król Babilonii z dynastii kasyckiej, syn Burna-Buriasza II i ojciec Nazi-Maruttasza; panował w latach 1332–1308 p.n.e. Według Kroniki synchronistycznej zasiadł on na tronie babilońskim dzięki pomocy króla asyryjskiego Aszur-uballita I, który usunął jego poprzednika, uzurpatora o imieniu Nazi-Bugasz: Wydaje się, iż niedługo po śmierci Aszur-uballita I i objęciu władzy przez jego syna Enlil-narari doszło do wybuchu konfliktu pomiędzy Babiloniąa Asyrią.

Nowy!!: Asyria i Kurigalzu II · Zobacz więcej »

Kussara

Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym przypuszczalnym położeniem miasta Kussara Kussara – starożytne miasto w południowej Anatolii, w rejonie gór Antytaurus, znane ze źródeł hetyckich, nierozpoznane archeologicznie.

Nowy!!: Asyria i Kussara · Zobacz więcej »

Kuta (Mezopotamia)

Kuta (sum. gú.du8.aki, akad. Kutû)Edzard D.O., Mallery M., Kutha, w: Reallexikon..., s. 384.

Nowy!!: Asyria i Kuta (Mezopotamia) · Zobacz więcej »

Kyaksares

Kyaksares (Cyaxares, Hvakhshathra, staropers.: Uwachszatra, akad.: Umakisztar) – władca państwa Medów (625–585 p.n.e.). Jego synem był Astyages – ostatni władca Medów.

Nowy!!: Asyria i Kyaksares · Zobacz więcej »

La-qipu

La-qipu (akad. Lā-qīpuGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mLa-qi-pu) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Kilizi za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 760 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i La-qipu · Zobacz więcej »

Lachisz (moszaw)

Lakisz (hebr. לכיש) – moszaw położony w samorządzie regionu Lachisz, w Dystrykcie Południowym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Lachisz (moszaw) · Zobacz więcej »

Lahiru

Lahiru (asyr. Laḫiru, aram. Lair)Radner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Lahiru · Zobacz więcej »

Lamasztu

''Plaque des Enfers'' – najsłynniejszy ze znanych amuletów przeciw Lamasztu. Zbiory Luwru (AO 22205). Okres nowoasyryjski (934–612 p.n.e.) Stambule. LamasztuPoczątkowo imię to błędnie odczytywano jako Labartu, patrz: Ungnad A., Labartu oder Lamaštu?, w: Zeitschrift für Assyriologie 2 (1925), s. 108.

Nowy!!: Asyria i Lamasztu · Zobacz więcej »

Laonik Chalkokondyles

Laonik Chalkokondyles (gr.: Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, Laonikos Chalkokondylēs, ok. 1430 – ok. 1490) – bizantyński historyk.

Nowy!!: Asyria i Laonik Chalkokondyles · Zobacz więcej »

Lapis lazuli

Lapis lazuli – skała metamorficzna powstała w wyniku przeobrażeń utworów węglanowych (wapieni i dolomitów) pod wpływem intruzji granitów, syenitów lub pegmatytów.

Nowy!!: Asyria i Lapis lazuli · Zobacz więcej »

Laqe

Laqe (1 połowa I tys. p.n.e.) – kraina nad środkowym biegiem Eufratu, obejmująca obszar u ujścia rzeki Chabur do Eufratu i tereny leżące na południe od niego.

Nowy!!: Asyria i Laqe · Zobacz więcej »

Larak

Larak, Larag (sum. la.ra.agki, akad. Larak)Edzard D.O., Larak, w: Reallexikon..., s. 494.

Nowy!!: Asyria i Larak · Zobacz więcej »

Las (bogini)

Las (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj dLa-aṣ) – mezopotamska bogini, w mitologii babilońsko-asyryjskiej uważana za małżonkę Nergala, boga świata podziemnego.

Nowy!!: Asyria i Las (bogini) · Zobacz więcej »

Lemba

Lemba – lud liczący ok.

Nowy!!: Asyria i Lemba · Zobacz więcej »

Libaja

Libaja (akad. Libāja, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mli-ba-a-a)Kessler K., Libāja, w: Reallexikon...

Nowy!!: Asyria i Libaja · Zobacz więcej »

Liban

Liban (trb. Lubnān), oficjalnie Republika Libańska (arab., trb. al-Jumhūrīya al-Lubnānīya, wym. w dialekcie libańskim) – państwo położone w zachodniej Azji, na obszarze Bliskiego Wschodu, nad Morzem Śródziemnym, graniczące z Syriąi Izraelem.

Nowy!!: Asyria i Liban · Zobacz więcej »

Lidia (kraina)

Lidia Lidia u szczytu swej potęgi Lidia (gr. Lydia) – historyczna kraina w zachodniej Azji Mniejszej leżąca w dorzeczu rzek Kaystros i Hermos, oraz nazwa starożytnego państwa ze stolicąw Sardes, istniejącego do 546 r. p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Lidia (kraina) · Zobacz więcej »

Likberu

Likberu (Likberu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mlik-be-ru)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 150.

Nowy!!: Asyria i Likberu · Zobacz więcej »

Lilith

John Collier: „Lilith” (1892), The Atkinson Gallery, Anglia. jstor.

Nowy!!: Asyria i Lilith · Zobacz więcej »

Liman (Izrael)

Liman (hebr. לימן; ang. Liman) – moszaw położony w Samorządzie Regionu Matte Aszer, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Liman (Izrael) · Zobacz więcej »

Limmu

Limmu (akad. limmu, līmu) – nazwa godności urzędniczej sprawowanej w starożytnej Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Limmu · Zobacz więcej »

Liphur-ilu

Liphur-ilu (akad. Lipḫur-iluGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „Niechaj bóg razem zgromadzi”hasło Liphur-ilu (person), w) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Habruri za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 729 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Liphur-ilu · Zobacz więcej »

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Arabii Saudyjskiej

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Arabii Saudyjskiej – lista miejsc w Arabii Saudyjskiej wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionąna mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętąprzez UNESCO na 17.

Nowy!!: Asyria i Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Arabii Saudyjskiej · Zobacz więcej »

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Iraku

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Iraku – lista miejsc w Iraku wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17.

Nowy!!: Asyria i Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Iraku · Zobacz więcej »

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji

Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji – lista miejsc w Turcji wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17.

Nowy!!: Asyria i Lista światowego dziedzictwa UNESCO w Turcji · Zobacz więcej »

Lista królów asyryjskich

Lista królów asyryjskich – lista wymieniająca w kolejności chronologicznej imiona oraz okres panowania (o ile jest znany) wszystkich władców Asyrii począwszy od czasów najdawniejszych aż do upadku imperium asyryjskiego w końcu VII w. p.n.e. Została ona utworzona w oparciu o informacje zawarte w ówczesnych źródłach pisanych (przede wszystkim Asyryjskiej liście królów), w korelacji z nasząobecnąwiedząhistoryczną.

Nowy!!: Asyria i Lista królów asyryjskich · Zobacz więcej »

Lista królów babilońskich

Lista królów babilońskich – lista królów i dynastii władających Babilonią, począwszy od władców z dynastii starobabilońskiej (1894–1595 p.n.e.), aż do władców z dynastii Seleucydów (III–II w. p.n.e.). Lista ta powstała w oparciu o informacje pochodzące z ówczesnych źródeł pisanych, przede wszystkim list królewskich (np. Babilońskiej listy królów A, Babilońskiej listy królów B, Uruckiej listy królów czy Synchronistycznej listy królów), kronik (np. Kroniki wczesnych królów, Kroniki synchronistycznej, tzw. Kroniki P czy Kronik babilońskich) i inskrypcji (np. inskrypcji Aguma-kakrime), w korelacji z nasząobecnąwiedząhistoryczną.

Nowy!!: Asyria i Lista królów babilońskich · Zobacz więcej »

Lista największych państw w historii

Lista największych państw w historii – największe terytorialnie imperia i państwa jakie istniały na przestrzeni dziejów.

Nowy!!: Asyria i Lista największych państw w historii · Zobacz więcej »

Listy amarneńskie

starożytnego Bliskiego Wschodu w 1 połowie XIV w. p.n.e. (początek korespondencji z Tell el-Amarna). British Museum List ''Biridiji'', księcia Megiddo, do faraona egipskiego (EA 365); zbiory Luwru List ''Ajjaba'', burmistrza ''Aštartu'' do faraona egipskiego (EA 364); zbiory Luwru Listy amarneńskie, listy z Amarny – pozostałości archiwum korespondencji dyplomatycznej pomiędzy władcami Egiptu a ich wasalami i władcami niezależnymi z terenów Syropalestyny, Mezopotamii i Anatolii.

Nowy!!: Asyria i Listy amarneńskie · Zobacz więcej »

Literatura Rusi Kijowskiej

Iwana Bilibina do ''Słowa o wyprawie Igora'' Pojawienie się alfabetu cyrylickiego i języka pisanego na Rusi Kijowskiej było ściśle związane z przyjęciem chrztu przez Włodzimierza Wielkiego i cały rządzony przez niego kraj.

Nowy!!: Asyria i Literatura Rusi Kijowskiej · Zobacz więcej »

Literatura sumero-akadyjska

British Museum Literatura sumero-akadyjska – piśmiennictwo języka sumeryjskiego i języka akadyskiego powstałe w Mezopotamii w epoce brązu i żelaza (od III tysiąclecia p.n.e. do VI wieku p.n.e.). Literatura sumero-akkadyjska podobnie jak cała kultura mezopotamska wyrastała z osiągnięć Sumerów i była kulturąbabilońskąz wkładem Asyryjczyków oraz ludów zasiedlających Mezopotamię jak Akadyjczycy, Amoryci czy Chaldejczycy.

Nowy!!: Asyria i Literatura sumero-akadyjska · Zobacz więcej »

Lod

Lod lub Lidda (w starożytności nazywane też Diospolis, wymowa lokalna Lud) – miasto położone w Dystrykcie Centralnym w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Lod · Zobacz więcej »

Los Angeles County Museum of Art

Los Angeles County Museum of Art (LACMA) – muzeum sztuk pięknych położone w Los Angeles przy Wilshire Boulevard 5905, w połowie drogi między oceanem i centrum miasta.

Nowy!!: Asyria i Los Angeles County Museum of Art · Zobacz więcej »

Luasz

Mapa Syropalestyny w VIII w. p.n.e. z zaznaczonym królestwem Luasz/Luhuti (między Bit-Agusi a Hamat) i jego stolicąHatarikkąLuasz, Lu'asz (aram. l'š)Hawkins J.D., Luhuti, w: Reallexikon..., s. 159.

Nowy!!: Asyria i Luasz · Zobacz więcej »

Lubdu

LubduBryce T., Lubdu, w: The Routledge Handbook..., s. 423.

Nowy!!: Asyria i Lubdu · Zobacz więcej »

Ludy Morza

Egipt Ludy Morza – termin peuples de la mer spopularyzowany przez francuskiego egiptologa Gastona Maspero na określenie przemieszczających się i wojowniczych grup ludności bliżej nieznanego pochodzenia, które doprowadziły do wielkiej destabilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu i zagroziły państwu faraonów na przełomie XIII i XII wieku p.n.e. Wiele wskazuje na to, że to właśnie Ludy Morza zapoczątkowały wielkie przemiany polityczne, kulturowe i etniczne we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Asyria i Ludy Morza · Zobacz więcej »

Lulek

Lulek (Hyoscyamus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny psiankowatych.

Nowy!!: Asyria i Lulek · Zobacz więcej »

Lullaja

Lullaja (akad. LullājaGrayson A.K., Königslisten..., s. 107.Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 138-139., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mlu-ul-la-a-a) – jeden z wczesnych królów Asyrii (XVII w. p.n.e.), znany jedynie ze wzmianek w Asyryjskiej liście królów i Synchronistycznej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Lullaja · Zobacz więcej »

Małżeństwo w judaizmie

monogamiczne.

Nowy!!: Asyria i Małżeństwo w judaizmie · Zobacz więcej »

Ma’allanate

Ma’allanate – w 1.

Nowy!!: Asyria i Ma’allanate · Zobacz więcej »

Magan

Magan (sum. má.ganki)Edzard D.O., Gudea..., s. 30.

Nowy!!: Asyria i Magan · Zobacz więcej »

Mahde

Mahde (akad. MaḫdêGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., asyryjski zapis zachodniosemickiego imienia Ammi-ḫati, tłum. „Stryj jest tym, który uderza”hasło Mahde (Ammi-hati) (person), w) – asyryjski gubernator prowincji Niniwa, korespondent asyryjskich królów Tiglat-Pilesera III (744–727 p.n.e.) i Sargona II (722–705 p.n.e.); w 725 p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Mahde · Zobacz więcej »

Makrama

Ozdobne sowy wykonane technikąmakramy Makrama – znana od starożytności sztuka wiązania sznurków, bez użycia igieł, drutów lub szydełka.

Nowy!!: Asyria i Makrama · Zobacz więcej »

Manna (kraina)

Manna – starożytna kraina położona od południowo-wschodniego wybrzeża jeziora Urmia do Maraghe na północy, z kolei południowa granica przebiegała najprawdopodobniej w pobliżu miejscowości Buhen i Sakez.

Nowy!!: Asyria i Manna (kraina) · Zobacz więcej »

Mannu-ki-Adad

Mannu-ki-Adad – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Mannu-ki-Adad · Zobacz więcej »

Mannu-ki-Adad (gubernator Raqmat)

Mannu-ki-Adad (akad. Mannu-kī-AdadGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., tłum. „Któż jest jak Adad?”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora Raqmat za rządów asyryjskiego króla Salmanasara IV (782-773 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 773 r. p.n.e. pełnił on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Mannu-ki-Adad (gubernator Raqmat) · Zobacz więcej »

Mannu-ki-Adad (gubernator Subutu)

Mannu-ki-Adad (akad. Mannu-kī-Adad, tłum. „Któż jest jak Adad?”hasło Mannu-ki-Adad (person), w) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Subutu (Supite) za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.); według Asyryjskiej kroniki eponimów w 683 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Mannu-ki-Adad (gubernator Subutu) · Zobacz więcej »

Mannu-ki-Aszur

Mannu-ki-Aszur lub Mannu-ki-mat-Aszur (akad. Mannu-kī-AššurGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mman-nu-ki-i-aš-šur i mman-nu-ki-KUR.aš-šur; tłum. „Któż jest jak Asyria?”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora Guzany (ob. Tell Halaf) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); według asyryjskich list i kronik eponimów w 793 r. p.n.e. pełnił również urząd eponima (akad limmu)Grayson A.K., Assyrian Officials...

Nowy!!: Asyria i Mannu-ki-Aszur · Zobacz więcej »

Mansuate

starożytnej Syrii w VIII w. p.n.e. z zaznaczonym położeniem królestwa Hamat Mansuate (Manṣuate) – miasto w starożytnej Syrii w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Mansuate · Zobacz więcej »

Manzerne

Manzerne (Manzernê) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.), gubernator prowincji Kullania; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 684 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Manzerne · Zobacz więcej »

Marad

Inskrypcja Naram-Sina wzmiankująca budowę świątyni boga Lugal-Marada przez jego syna Lipit-ili; zbiory Luwru (AO 6782) Marad, Marda (sum. már.daki lub marad.daki, akad. Marad) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, leżące ok.

Nowy!!: Asyria i Marad · Zobacz więcej »

Marduk

Marduk (sum. damar-dutu, tłum. „Młody byczek boga Utu”) – bóstwo opiekuńcze miasta Babilon, najważniejszy bóg panteonu babilońskiego, syn boga Enki/Ea, małżonek bogini Sarpanitu, utożsamiany z planetąJowisz i Syriuszem.

Nowy!!: Asyria i Marduk · Zobacz więcej »

Marduk-apla-iddina II

Marduk-apla-iddina II (sum. damar.utu.a.mu; akad. Marduk-apla-iddina, tłum. „Marduk dał mi następcę”Mezopotamia, Tajemnice starożytnych cywilizacji (Asyria), cz. 2,, t. 45, s.27.; bibl. Merodak-Baladan) – władca Babilonii w latach 721-710 p.n.e. oraz 703 p.n.e. Pochodził z chaldejskiego plemienia Bit-Jakini.

Nowy!!: Asyria i Marduk-apla-iddina II · Zobacz więcej »

Marduk-balassu-iqbi

Marduk-balassu-iqbi – ósmy król Babilonii z tzw.

Nowy!!: Asyria i Marduk-balassu-iqbi · Zobacz więcej »

Marduk-iszmanni

Marduk-iszmanni lub Marduk-szimanni (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane najczęściej mdAMAR.UTU-HAL(-a/an)-ni; w języku akadyjskim imię to odczytywać można zarówno w formie Marduk-išmanniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169., co znaczy „Marduk wysłuchał mnie”, jak i w formie Marduk-šimanni, co znaczy „Marduku, wysłuchaj mnie!”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Amedi za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 799 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Marduk-iszmanni · Zobacz więcej »

Marduk-nadin-ahhe

Marduk-nadin-ahhe (akad. Marduk-nādin-ahhē, tłum. „Marduk jest tym, który dał braci”) – szósty król Babilonii z II dynastii z Isin, brat Nabuchodonozora I, następca i wuj Enlil-nadin-apli; panował w latach 1100-1083 p.n.e. Objął władzę w wyniku przewrotu pałacowego, usuwając z tronu nieletniego bratanka.

Nowy!!: Asyria i Marduk-nadin-ahhe · Zobacz więcej »

Marduk-remanni

Marduk-remanni (akad. Marduk-rēmanniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., tłum. „O Marduku, zlituj się nade mną!”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd rab szake (wielkiego podczaszego) za rządów asyryjskiego króla Salmanasara IV (782-773 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 779 r. p.n.e. pełnił on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Marduk-remanni · Zobacz więcej »

Marduk-szaduni

Marduk-szaduni lub Marduk-szadduni (akad. Marduk-šadûniGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169. lub Marduk-šaddûni; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdAMAR.UTU-KUR-u-ni, mdAMAR.UTU-šad-du-ni, mdKU-KUR-u-ni i mdMES-KUR-u-ni) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Raqmat za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); według asyryjskich list i kronik eponimów w 795 r. p.n.e. pełnić miał też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Marduk-szaduni · Zobacz więcej »

Marduk-szallimanni

Marduk-szallimanni (akad. Marduk-šallimanniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „Marduku, chroń mnie!”) – wysoki dostojnik pełniący urząd nāgir ekalli („herolda pałacu”) za rządów asyryjskiego króla Aszur-nirari V (754-745 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 751 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Marduk-szallimanni · Zobacz więcej »

Marduk-szarru-usur

Marduk-szarru-usur lub Marduk-szarra-usur (akad. Marduk-šarru-uṣur lub Marduk-šarra-uṣurGrayson A.K., Assyrian Officials..., s. 37.Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdKU-LUGAL-PAB, mdAMAR.UTU-MAN-PAB, mdMES-MAN-PAB i mdŠÚ-MAN-PAB; tłum. „O Marduku, strzeż króla!”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji KurbailW zachowanej kopii Asyryjskiej kroniki eponimów ustęp dotyczący Marduk-szarru-usura brzmi: mdMES.MAN.PAB ša ura-ìl i niektórzy badacze nazwę prowincji zamiast ura-ìl rekonstruująjako ura-ìl (Arbela); np.

Nowy!!: Asyria i Marduk-szarru-usur · Zobacz więcej »

Marduk-zakir-szumi I

Marduk-zakir-szumi I – siódmy król Babilonii z tzw.

Nowy!!: Asyria i Marduk-zakir-szumi I · Zobacz więcej »

Mari

Mezopotamii w II tysiącleciu p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Mari Figurka z gipsu i lapis lazuli znaleziona na terenie świątyni Isztar w Mari (ok. 2400 p.n.e.) Mari – starożytne miasto w północnej Mezopotamii nad Eufratem.

Nowy!!: Asyria i Mari · Zobacz więcej »

Marot

* Marot, Marotas – imię męskie pochodzenia perskiego, oznaczające "posłaniec".

Nowy!!: Asyria i Marot · Zobacz więcej »

Mastif tybetański

Mastif tybetański (oryginalna nazwa do-khyi) – rasa psa zaliczana do grupy molosów w typie górskim, wyhodowana w Tybecie do zaganiania zwierząt i do stróżowania.

Nowy!!: Asyria i Mastif tybetański · Zobacz więcej »

Matka Natura

Matka Natura – personifikacja natury.

Nowy!!: Asyria i Matka Natura · Zobacz więcej »

Młody Tobiasz

''Tobiasz i anioł'', Andrea del Verrocchio Tobiasz (Jahwe jest moim bogactwem) – postać biblijna z Księgi Tobiasza.

Nowy!!: Asyria i Młody Tobiasz · Zobacz więcej »

Medal Iraku

Medal Iraku – brytyjski medal ustanowiony 23 lutego 2004 w celu nagradzania za minimum 30-dniowąsłużbę bojowąlub pomocnicząw Iraku od 20 stycznia 2003 podczas II wojny w Zatoce Perskiej.

Nowy!!: Asyria i Medal Iraku · Zobacz więcej »

Media (kraina)

Państwo Medów około roku 600 p.n.e. Media – starożytne państwo na terenach zachodniej części obecnego Iranu, utworzone przez indo-irańskie plemiona Medów.

Nowy!!: Asyria i Media (kraina) · Zobacz więcej »

Medowie

Żołnierz medyjski, relief z pałacu w Persepolis Medowie – lud indoeuropejski zamieszkujący w starożytności północno-zachodni Iran.

Nowy!!: Asyria i Medowie · Zobacz więcej »

Megiddo

Megiddo (hebr. מגידו, arab. تل المتسلم, Tell el-Mutesellim; pol. Miejsce tłumów) – starożytne miasto i stanowisko archeologiczne znajdujące się w Dolnej Galilei, na północy Izraela.

Nowy!!: Asyria i Megiddo · Zobacz więcej »

Megiddo (kibuc)

Megiddo (hebr. מגידו; ang. Megiddo) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Megiddo, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Megiddo (kibuc) · Zobacz więcej »

Melid

Syrii starożytnej ok. 800 roku p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Melid (Milid). Pieczęć cylindryczna z ruin Melidu Melid, Milid – starożytne miasto hetyckie.

Nowy!!: Asyria i Melid · Zobacz więcej »

Melkart

Melkart, Baal Melkart (fen. Mlqrt wywodzące się z mlk-qrt „król miasta”; asyr. dMi-il-qar-tu) – bóg-opiekun fenickiego Tyru.

Nowy!!: Asyria i Melkart · Zobacz więcej »

Meluhha

cywilizacji doliny Indusu. Meluhha (sum. me.luḫ.ḫaki)Konrad Volk, A Sumerian Reader, Editrice Pontificio Istituto Biblico, Roma 1999, s. 108.

Nowy!!: Asyria i Meluhha · Zobacz więcej »

Menua

Menua, Minua – król Urartu w latach 810–786 p.n.e., syn Ispiniego.

Nowy!!: Asyria i Menua · Zobacz więcej »

Merkury

Merkury – najmniejsza i najbliższa Słońca planeta Układu Słonecznego.

Nowy!!: Asyria i Merkury · Zobacz więcej »

Mesjanizm

''Czytanie Talmudu'', mal. Samuel Hirszenberg. Mesjanizm – określenie nadziei, która pojawiła się najpierw w religii Izraela, odnoszącej się do końca istnienia świata („tego wieku”).

Nowy!!: Asyria i Mesjanizm · Zobacz więcej »

Mezopotamia

Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.

Nowy!!: Asyria i Mezopotamia · Zobacz więcej »

Midas

thumb Midas (gr. Μίδας Mídas, w źródłach asyryjskich Mita; VIII wiek p.n.e.) – władca Frygii, bohater wielu mitów greckich.

Nowy!!: Asyria i Midas · Zobacz więcej »

Mikołaj z Damaszku

Mikołaj z Damaszku (Nicolaos z Damaszku) (ur. ok. 64 p.n.e., zm. ok. 14 n.e.) – historyk działający na dworze Heroda I Wielkiego, króla Judei.

Nowy!!: Asyria i Mikołaj z Damaszku · Zobacz więcej »

Milki-ramu

Milki-ramu (Milki-rāmu)Groß M., The Babylonian Court..., s. 10.

Nowy!!: Asyria i Milki-ramu · Zobacz więcej »

Mitanni

Bliskiego Wschodu ok. 1400 r. p.n.e. Zasięg terytorialny królestwa Mitanni w okresie jego największego rozwoju (początek XV w. p.n.e.). listów z Amarny; ok. 1350 p.n.e. Pozostałości mitannijskiego pałacu w mieście Nagar (obecnie stanowisko archeologiczne Tell Brak w Syrii). Mitanni – starożytne państwo założone przez Hurytów w północnej Mezopotamii i północnej Syrii w II tysiącleciu p.n.e. ze stolicąw Waszuganni (dotąd nie zidentyfikowana).

Nowy!!: Asyria i Mitanni · Zobacz więcej »

Mitologia ormiańska

Mitologia ormiańska – mitologia mieszkańców starożytnej Armenii oraz samych Ormian z okresu sprzed przyjęcia chrześcijaństwa w 301 roku.

Nowy!!: Asyria i Mitologia ormiańska · Zobacz więcej »

Mitologia sumeryjska

Mitologia sumeryjska – mitologia z południowych terenów Mezopotamii z okresu, kiedy były pod panowaniem Sumerów.

Nowy!!: Asyria i Mitologia sumeryjska · Zobacz więcej »

Mitunu

Mitunu lub Metunu (Mitūnu lub Metūnu, zapisane w skrócie imię pochodzenia fenickiegohasło Mitunu (person), w) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskich królów Sargona II (722-705 p.n.e.) i Sennacheryba (704-681 p.n.e.); był gubernatorem prowincji Isana, a także pełnił w 700 r. p.n.e. urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Mitunu · Zobacz więcej »

Moduł (jednostka miary)

Moduł (sztuka) – umowna jednostka miary odpowiadająca wielkości określonego elementu i służąca do wyznaczania proporcji oraz wzajemnych zależności wszystkich elementów całości, stosowana w architekturze, rzeźbie i malarstwie.

Nowy!!: Asyria i Moduł (jednostka miary) · Zobacz więcej »

Molosy (psy)

Obraz przedstawiający psa z wymarłej rasy alpejskich mastifów, prawdopodobnie protoplasty bernardyna Landseer na obrazie Sir Edwina Landseera "Saved" Molosy (z łac. molossus – z krainy Molossów) – nazwa dużych psów z ras o ciężkiej, zwartej budowie, silnie umięśnionych, zwykle o krótkim pysku, wywodzących się prawdopodobnie od jednego przodka.

Nowy!!: Asyria i Molosy (psy) · Zobacz więcej »

Monogamia

''Portret małżonków Arnolfinich'', olej na desce, 1434 r., mal. Jan van Eyck Monogamia (od: monos – jeden i: gamos – małżeństwo) – najbardziej rozpowszechniony typ związku małżeńskiego, w którym jedna osoba związana jest trwale z jednym partnerem.

Nowy!!: Asyria i Monogamia · Zobacz więcej »

Montuemhat

Montuemhat (egip. Montu jest na czele) – czwarty prorok Amona, zarządca Teb i gubernator Górnego Egiptu, żyjący na przełomie panowania XXV i XXVI dynastii (VII w. p.n.e.). Jego rodzicami byli Nesiptah, również zarządca Teb oraz Asenchebt.

Nowy!!: Asyria i Montuemhat · Zobacz więcej »

Motyw Judyty i Holofernesa w malarstwie

''Judyta z głowąHolofernesa'', Andrea Mantegna, 1495, olej na desce, 30 × 18 cm, National Gallery of Art, Washington Motyw Judyty i Holofernesa – historia często przedstawiana przez malarzy wielu epok.

Nowy!!: Asyria i Motyw Judyty i Holofernesa w malarstwie · Zobacz więcej »

Muimne

Muimne (ir. Muimhne) – legendarny zwierzchni król Irlandii z dwoma rodzonymi braćmi Luignem (ir. Luighne) i Laignem (ir. Laighne) w latach 1002-999 p.n.e. Syn zwierzchniego króla Irlandii Eremona i jego pierwszej żony Odby.

Nowy!!: Asyria i Muimne · Zobacz więcej »

Mukin-abua

Mukin-abua, Kinu-abua lub Kenu-abua (akad. Mukīn-abūa, Kīnu-abūaGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169. lub Kēnu-abūa; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mGIN-AD-u-a) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Tuszhan za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); według asyryjskich list i kronik eponimów w 794 r. p.n.e. pełnić miał też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Mukin-abua · Zobacz więcej »

Mulissu-mukanniszat-Ninua

Mulissu-mukanniszat-Ninua (akad. Mulissu-mukannišat-NīnuaTeppo S., Women and their Agency..., s. 35., tłum. „(bogini) Mulissu, ta, która czyni pokornym/uległym miasto Niniwa”) – asyryjska królowa, małżonka Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.)Grayson A.K., Assyrian..., s. 29.

Nowy!!: Asyria i Mulissu-mukanniszat-Ninua · Zobacz więcej »

Mundur wojskowy

Mundur wojskowy – rodzaj munduru używanego w siłach zbrojnych danego państwa.

Nowy!!: Asyria i Mundur wojskowy · Zobacz więcej »

Musasir

Cegła z Rabat Tepe z asyryjskąinskrypcjązapisanąpismem klinowym. Badania nad tekstem pozwoliły na potwierdzenie hipotezy, że Musasir był położony na Rabat Tepe Musasir, Ardini, Muzazir (urart. URUar-di-ni) – starożytne miasto-państwo, położone w górnym biegu rzeki Wielki Zab, na południowy wschód od jeziora Wan.

Nowy!!: Asyria i Musasir · Zobacz więcej »

Musri

Musri (Muṣri) – kraina leżąca na wschód o rzeki Tygrys, wzmiankowana w źródłach asyryjskich z II i początku I tys.

Nowy!!: Asyria i Musri · Zobacz więcej »

Muszallim-Ninurta

Muszallim-Ninurta lub Muszallim-Inurta (akad. Mušallim-Ninurta lub Mušallim-InūrtaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 168-171.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mmu-DI-dMAŠ i mmu-šal-lim-dMAŠ; tłum. „Tym, który czyni bezpiecznym, jest Ninurta”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora Tille za rządów asyryjskich królów Adad-nirari III (810-783 p.n.e.) i Aszur-dana III (772-755 p.n.e.)Grayson A.K., Assyrian Officials...

Nowy!!: Asyria i Muszallim-Ninurta · Zobacz więcej »

Muszeknisz

Muszeknisz (akad. MušeknišGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169., tłum. „Ten, który czyni uległym”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Habruri za rządów asyryjskiego króla Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 813 r. p.n.e. sprawował on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Muszeknisz · Zobacz więcej »

Muszezib-Marduk

Muszezib-Marduk (akad. Mušezib-Marduk, tłum. „(bóg) Marduk jest zbawcą”) – król Babilonii w latach 693–689 p.n.e. Po pojmaniu Nergal-uszeziba stronnictwo przeciwne Asyrii wybrało Chaldejczyka Muszezib-Marduka z plemienia Bit-Dakkuri na króla Babilonu.

Nowy!!: Asyria i Muszezib-Marduk · Zobacz więcej »

Muszhuszu

Gudei, ok. 2100 p.n.e. Muszhuszu (𒈲𒍽, akad. mušḫuššu(m), sum. MUŠ.HUŠ) – mityczny wąż-smok z wierzeń mezopotamskich, święte zwierzę wielu bogów, znany głównie z przedstawień na drodze procesyjnej ku Bramie Isztar w Babilonie.

Nowy!!: Asyria i Muszhuszu · Zobacz więcej »

Muszkowie

''Świat znany Hebrajczykom''. Mapa z ''Atlasu Geografii Biblijnej'' L. Coleman'a (1854) Muszkowie, Muszku, Muski (gruz. მუშქები, Mushkebi; hebr. משך, Meszech;, Moskoi) – starożytny lud anatolijski.

Nowy!!: Asyria i Muszkowie · Zobacz więcej »

Mut-Aszkur

Mut-Aszkur – syn asyryjskiego króla Iszme-Dagana I (1781-1741? p.n.e.), ożeniony przez ojca z córkąwładcy huryckiego ludu Turukku.

Nowy!!: Asyria i Mut-Aszkur · Zobacz więcej »

Mutakkil-Marduk

Mutakkil-Marduk (akad. Mutakkil-MardukGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mmu-tak/tàk-kil-dAMAR.UTU i mmu-tak-kil-dMES; tłum. „Marduk jest tym, który wspiera/dodaje odwagi”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.), noszący tytuł „naczelnego eunucha” (akad. rab ša rēši); według asyryjskich list i kronik eponimów w 798 r. p.n.e. pełnić miał też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Mutakkil-Marduk · Zobacz więcej »

Mutakkil-Nusku

Mutakkil-Nusku (akad. Mutakkil-Nusku, tłum. „Bóg Nusku jest tym, który wspiera/dodaje odwagi”) – król Asyrii, syn Aszur-dana I i brat Ninurta-tukulti-Aszura; panował krócej niż rok (1133/1132 r. p.n.e.). Zgodnie z informacjami w Asyryjskiej liście królów Mutakkil-Nusku, zaraz po przejęciu władzy przez swego brata, Ninurta-tukulti-Aszura, wypowiedział mu posłuszeństwo, by po krótkotrwałej wojnie domowej odnieść nad nim zwycięstwo i wygnać go do BabiloniiA.K. Grayson, Königslisten..., s.111-112.

Nowy!!: Asyria i Mutakkil-Nusku · Zobacz więcej »

Mutarris-Aszur

Mutarris-Aszur (akad. Mutarriṣ-Aššur) – dostojnik za rządów asyryjskiego króla Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.), sprawujący na dworze królewskim urząd rab sza reszi („naczelnego eunucha”)Grayson A.K., Assyrian..., s. 22.

Nowy!!: Asyria i Mutarris-Aszur · Zobacz więcej »

Mutkinu

Mutkinu – starożytne miasto w północno-zachodniej Mezopotamii, ulokowane w pobliżu ważnego strategicznie brodu przez Eufrat, na wschodnim brzegu tej rzeki.

Nowy!!: Asyria i Mutkinu · Zobacz więcej »

Muwatalli II

Muwatalli II, Muwatallis II – król Hetytów (kraju Hatti), panował w latach ok. 1291–1272 p.n.e. Wnuk Suppiluliumy I – twórcy potęgi Hetytów, a syn Mursili II.

Nowy!!: Asyria i Muwatalli II · Zobacz więcej »

Muzeum Brytyjskie

The British Museum, także Muzeum Brytyjskie – muzeum narodowe z siedzibąw Londynie, największe muzeum Wielkiej Brytanii i jedno z największych na świecie – ma ok.

Nowy!!: Asyria i Muzeum Brytyjskie · Zobacz więcej »

Muzeum Cywilizacji Anatolijskich

Muzeum Cywilizacji Anatolijskich – muzeum archeologiczne w stolicy Turcji Ankarze.

Nowy!!: Asyria i Muzeum Cywilizacji Anatolijskich · Zobacz więcej »

Muzeum Historii Armenii

Muzeum Historii Armenii – muzeum w Erywaniu, najważniejsza tego typu placówka w Armenii.

Nowy!!: Asyria i Muzeum Historii Armenii · Zobacz więcej »

Muzeum Narodowe Iraku

Muzeum Narodowe Iraku także Muzeum Irackie (arab. المتحف العراقي) – muzeum narodowe w Bagdadzie w Iraku, specjalizujące się w archeologii Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Muzeum Narodowe Iraku · Zobacz więcej »

Muzeum Pergamońskie

Rekonstrukcja Wielkiego Ołtarza Zeusa (pergamońskiego ołtarza) Zbliżenie eksponatu Muzeum Pergamońskie (niem. Pergamonmuseum) – muzeum znajdujące się w Berlinie, w którym zrekonstruowano Wielki Ołtarz Zeusa (ołtarz pergamoński).

Nowy!!: Asyria i Muzeum Pergamońskie · Zobacz więcej »

Muzyka antyczna

Muzyka antyczna – termin obejmujący kulturę muzycznąwytworzonąw starożytności na terenach Mezopotamii, Egiptu, Palestyny, Indii, Chin, Japonii, Grecji i Cesarstwa rzymskiego.

Nowy!!: Asyria i Muzyka antyczna · Zobacz więcej »

Muzyka w starożytności

Muzyka w starożytności.

Nowy!!: Asyria i Muzyka w starożytności · Zobacz więcej »

Myśliwy

Myśliwy, 1912 r. Myśliwy (daw. łowca, strzelec) – osoba zajmująca się łowiectwem, uczestnicząca w polowaniach w celu pozyskania mięsa, skór oraz kości, poroża i innych trofeów łowieckich.

Nowy!!: Asyria i Myśliwy · Zobacz więcej »

Na’id-ilu

Na'id-ilu (akad. Na'id-ilu) – wysoki dostojnik pełniący urząd gubernatora Kadmuhu za rządów asyryjskiego króla Tukulti-Ninurty II (890-884 p.n.e.); w 885 r. p.n.e. sprawował również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Na’id-ilu · Zobacz więcej »

Nabatejczycy

Mapa imperium rzymskiego za cesarza Hadriana (117-138), pokazująca lokalizację Nabatejczyków w pustynnych regionach rzymskiej prowincji Arabia. Petrze. Nabatejczycy (arab. الأنباﻂ al-Anbat) – starożytny lud pochodzenia semickiego przybyły z Półwyspu Arabskiego na tereny obecnego południowego Izraela i południowej Jordanii ok.

Nowy!!: Asyria i Nabatejczycy · Zobacz więcej »

Nabonid

Nabonid, właśc.

Nowy!!: Asyria i Nabonid · Zobacz więcej »

Nabopolassar

Nabopolassar, Nabopalasar (akad. Nabu-apla-uṣur, tłum. „boże Nabu syna pierworodnego strzeż”) (zm. ok. 605 p.n.e.) – od ok.

Nowy!!: Asyria i Nabopolassar · Zobacz więcej »

Nabu

Nabu – w mitologii babilońskiej syn boga Marduka i Sarpanitu, mąż Nanaji (lub Taszmetu w Asyrii), bóg wiedzy, mądrości, proroctw i literatury.

Nowy!!: Asyria i Nabu · Zobacz więcej »

Nabu-ahhe-eresz

Nabu-ahhe-eresz (akad. Nabû-aḫḫē-ēreš)Hawkins J.D., Sam’al.

Nowy!!: Asyria i Nabu-ahhe-eresz · Zobacz więcej »

Nabu-apla-iddina

Nabu-apla-iddina (akad. Nabû-apla-iddina, tłum. „(bóg) Nabu dał następcę”) – szósty król Babilonii z tzw.

Nowy!!: Asyria i Nabu-apla-iddina · Zobacz więcej »

Nabu-belu-usur

Nabu-belu-usur lub Nabu-bela-usurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173.

Nowy!!: Asyria i Nabu-belu-usur · Zobacz więcej »

Nabu-da’’inanni

Nabu-da’’inanni (akad. Nabû-da’’inanniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „O Nabu, wzmocnij mnie!”) – wysoki dostojnik pełniący urząd turtānu („naczelnego dowódcy wojsk”) za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 742 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nabu-da’’inanni · Zobacz więcej »

Nabu-deni-epusz

Nabu-deni-epusz (akad. Nabû-dēnī-ēpuš, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdPA-DI-DÙ, tłum. „O Nabu, rozpatrz mąsprawę!”hasło Nabu-deni-epuš (person), w) – asyryjski gubernator prowincji Niniwa za rządów króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.); w 704 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nabu-deni-epusz · Zobacz więcej »

Nabu-duru-usur

Nabu-duru-usur (akad. Nabû-dūru-uṣur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdPA-BÀD-PAB; tłum. „O Nabu, chroń mury miasta!”hasło Nabu-duru-uṣur (person), w) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskich królów Sargona II (722-705 p.n.e.) i Sennacheryba (704-681 p.n.e.). Za panowania pierwszego pełnił urząd zastępcy gubernatora prowincji Der, natomiast za panowania drugiego urząd gubernatora prowincji Tamnuna.

Nowy!!: Asyria i Nabu-duru-usur · Zobacz więcej »

Nabu-iszdeja-ka’’in

Nabu-iszdeja-ka"in (akad. Nabû-išdēja-ka"inGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., tłum. „O Nabu, ustanów me wsparcie!”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd abarakku (intendenta pałacu) za rządów asyryjskiego króla Salmanasara IV (782-773 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 777 r. p.n.e. pełnił on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nabu-iszdeja-ka’’in · Zobacz więcej »

Nabu-kenu-usur

Nabu-kenu-usur (akad. Nabû-kēnu-uṣur) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Samerina (Samaria) za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.); według Asyryjskiej kroniki eponimów w 690 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nabu-kenu-usur · Zobacz więcej »

Nabu-le’i

Nabu-le’i (akad. Nabû-lē’i, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdPA-ZU, tłum. „Nabu jest wszechmocny”hasło Nabu-le’i (person), w) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskich królów Sargona II (722-705 p.n.e.) i Sennacheryba (704-681 p.n.e.). Za panowania pierwszego pełnił urząd gubernatora prowincji Birtu, natomiast za panowania drugiego urząd gubernatora prowincji Arbela.

Nowy!!: Asyria i Nabu-le’i · Zobacz więcej »

Nabu-mar-szarri-usur

Nabu-mar-szarri-usur (akad. Nabû-mār-šarri-uṣur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdPA-A-MAN-PABRadner K., Last Emperor or Crown Prince..., s. 139–140., tłum. „Nabu, strzeż następcy tronu!”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Aszur-uballita II (611–609 p.n.e. p.n.e.) pełniący na dworze królewskim urząd „naczelnego dowódcy wojsk” (turtānu).

Nowy!!: Asyria i Nabu-mar-szarri-usur · Zobacz więcej »

Nabu-mukin-ahi

Nabu-mukin-ahi (akad. Nabû-mukīn-aḫiGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdnà.gin.pap) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Niniwa za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 761 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nabu-mukin-ahi · Zobacz więcej »

Nabu-nasir

Nabu-nasir, Nabonassar (akad. Nabu-nāṣir, tłum. „(bóg) Nabu jest opiekunem”) – król Babilonii, następca Nabu-szuma-iszkuna; panował w latach 747-734 p.n.e. Przez większość swego panowania uzależniony był od militarnej pomocy potężnego asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III w walce z wciąż buntującymi się aramejskimi i chaldejskimi plemionami, z których część deportował i przesiedlił.

Nowy!!: Asyria i Nabu-nasir · Zobacz więcej »

Nabu-szar-ahheszu

Nabu-szar-ahheszu (akad. Nabû-šar-aḫḫēšu, tłum. „Nabu jest królem swych braci”hasło Nabu-šar-ahhešu (person), w) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora prowincji Samerina (Samaria) za rządów asyryjskiego króla Aszurbanipala (669-627? p.n.e.); po 648 r. p.n.e. (dokładna data nieznana) pełnił on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nabu-szar-ahheszu · Zobacz więcej »

Nabu-szarru-usur

Nabu-szarru-usur – imię kilku wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Nabu-szarru-usur · Zobacz więcej »

Nabu-szarru-usur (gubernator Marqas)

Nabu-szarru-usur (akad. Nabû-šarru-uṣur, tłum. „O Nabu, strzeż króla!”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.), gubernator prowincji Marqas, powstałej z ziem podbitego przez Asyryjczyków nowohetyckiego królestwa Gurgum; według Asyryjskiej kroniki eponimów w 682 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima)Fales F.M., Prosopography of the Neo-Assyrian Empire..., s. 115.

Nowy!!: Asyria i Nabu-szarru-usur (gubernator Marqas) · Zobacz więcej »

Nabu-szarru-usur (gubernator Talmussu)

Nabu-szarru-usur lub Nabu-szarra-usur (akad. Nabû-šarru-uṣur lub Nabû-šarra-uṣurGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdAG-MAN-PAB, mdPA-LUGAL-PAB i mdPA-MAN-PAB; tłum. „O Nabu, strzeż króla!”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Talmussu za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 786 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Nabu-szarru-usur (gubernator Talmussu) · Zobacz więcej »

Nabu-szarru-usur (naczelny eunuch)

Nabu-szarru-usur (akad. Nabû-šarru-uṣur, tłum. „O Nabu, strzeż króla!”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Aszurbanipala (668-627? p.n.e.), w trzech zachowanych dokumentach noszący tytuł „naczelnego eunucha” (rab ša rēši) i eponima (limmu)Fales F.M., Prosopography of the Neo-Assyrian Empire...

Nowy!!: Asyria i Nabu-szarru-usur (naczelny eunuch) · Zobacz więcej »

Nabu-szarru-usur (skryba pałacowy)

Nabu-szarru-usur (akad. Nabû-šarru-uṣur, tłum. „O Nabu, strzeż króla!”) – wysoki dostojnik asyryjski, noszący tytuł „skryby pałacowego” (lúA.BA.KUR), wymieniany jako limmu (eponim) w ok.

Nowy!!: Asyria i Nabu-szarru-usur (skryba pałacowy) · Zobacz więcej »

Nabu-szumu-iszkun

Przerys jednego z asyryjskich reliefów przedstawiający króla Sennacheryba oraz jego ''mukīl appāti'' („trzymającego lejce” - woźnicę) i ''tašlīšu'' („trzeciego” - tarczownika) stojących w królewskim rydwanie Nabu-szumu-iszkun (akad. Nabû-šumu-iškun, tłum. „(bóg) Nabu dostarczył imię”) – dostojnik na dworze asyryjskiego króla Sennacheryba (704–681 p.n.e.), należący do grona jego najbardziej zaufanych ludzi.

Nowy!!: Asyria i Nabu-szumu-iszkun · Zobacz więcej »

Nabu-taris

Nabu-taris (akad. Nabû-tāriṣGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175.) – asyryjski gubernator prowincji (jej nazwa nie zachowała się) za rządów króla Sargona II (722-705 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 721 r. p.n.e. sprawował on również urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Nabu-taris · Zobacz więcej »

Nabu-usalla

Nabu-usalla (akad. Nabû-uṣallaRadner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 56., tłum. „Modlę się do boga Nabu”hasło Nabu-uṣalla (person), w) – wysoki dostojnik asyryjski, gubernator prowincji Tamnunu i korespondent króla Sargona II (722-705 p.n.e.). Do naszych czasów zachowała się noszona przez niego pieczęć cylindryczna.

Nowy!!: Asyria i Nabu-usalla · Zobacz więcej »

Nabuchodonozor I

Nabuchodonozor I, właśc.

Nowy!!: Asyria i Nabuchodonozor I · Zobacz więcej »

Nabulu

Nabulu, Nabula, Nabul – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, identyfikowane z tureckim stanowiskiem archeologicznym Girnavaz, leżącym 4 kilometry na północ od miasta Nusaybin (asyryjska Nasibina)Bryce T., Nabul(a), w: The Routledge Handbook...

Nowy!!: Asyria i Nabulu · Zobacz więcej »

Nachszolim

Nachszolim (hebr. נחשולים; pol. Fale) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Chof ha-Karmel, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Nachszolim · Zobacz więcej »

Nagir ekalli

Nagir ekalli (akad. nāgir ekalli, sum. lúnimgir é.gal) – jedna z najważniejszych godności urzędniczych w starożytnej Asyrii, tłumaczona zazwyczaj jako „herold pałacu”Joannes F., Historia..., s. 186.

Nowy!!: Asyria i Nagir ekalli · Zobacz więcej »

Naharijja

Naharijja (hebr. נהריה; arab. نهاريا) – nadmorskie miasto położone w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Naharijja · Zobacz więcej »

Nairi

Nairi – asyryjska nazwa grupy plemion na terytorium starożytnego państwa Urartu.

Nowy!!: Asyria i Nairi · Zobacz więcej »

Namri

Namri, też Namru i Namar – starożytna kraina leżąca w górnym biegu rzeki Dijali, na zachodnich obrzeżach gór Zagroshasło Namri, w: Bryce T., The Routledge..., s. 496-497.

Nowy!!: Asyria i Namri · Zobacz więcej »

Naqi’a

Naqi’a (sem. Naqi’a), Zakutu (akad. Zakūtu) – asyryjska królowa, jedna z małżonek Sennacheryba (704–681 p.n.e.), matka Asarhaddona (681–669 p.n.e.) i babka Aszurbanipala (669–627? p.n.e.). Królowa ta była najprawdopodobniej kobietąpochodzenia aramejskiego na co wskazuje jej zachodniosemickie imię Naqi’a, znaczące „czysta”.

Nowy!!: Asyria i Naqi’a · Zobacz więcej »

Naram-Sin (Asyria)

Naram-Sin – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Puzur-Aszura II, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 37.

Nowy!!: Asyria i Naram-Sin (Asyria) · Zobacz więcej »

Naram-Sin z Akadu

Lulubejami Naram-Sin, także Narām-Sîn lub Naram-Suen (akad. 𒀭𒈾𒊏𒄠𒀭𒂗𒍪 Na-ra-am Sin, co oznacza „umiłowany przez boga Księżyca Sina”) – władca Imperium Akadyjskiego, który panował prawdopodobnie około lat 2254–2218 p.n.e. Był wnukiem Sargona Wielkiego.

Nowy!!: Asyria i Naram-Sin z Akadu · Zobacz więcej »

Naram-Sin z Esznunny

Aszur (Assur) i Esznunna (Eshnunna) Naram-Sin (akad. Narām-Sîn, tłum. „ukochany przez boga Sina”) – władca Esznunny nad rzekąDijalą, syn i następca Ipiq-Adada II; panował w 2 poł.

Nowy!!: Asyria i Naram-Sin z Esznunny · Zobacz więcej »

Nashur-bel

Nashur-bel lub Nashur-Bel, ewentualnie Nashir-bel lub Nashir-Bel (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mNIGIN-EN, odczytywane jako Nasḫur-bēl, tłum. „Przychylna opieka pana” lub Nasḫur-Bēl, tłum. „Przychylna opieka boga Bela”, ewentualnie Nasḫir-bēl, tłum. „Zwróć się (ku mnnie), o panie” lub Nasḫir-Bēl, tłum. „Zwróć się (ku mnie), o Belu”)hasło Nashir-Bel or Nashur-Bel (person), w: – asyryjski gubernator prowincji Amedi, częsty korespondent asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); w 705 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nashur-bel · Zobacz więcej »

Nasibina

Nasibina (asyryjska NaṣībīnaRadner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 52., klasyczne Nisibis, współczesne Nusaybinhasło Nisibis, w: Bryce T., The Routledge..., s. 513-514.) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Nasibina · Zobacz więcej »

Nasir-Sin

Nasir-Sin (akad. Nāṣir-Sîn, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mPAPir-d30) – wczesny, słabo znany król Asyrii (koniec XVIII w. p.n.e.), samozwaniec, znany jedynie ze wzmianki w Asyryjskiej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Nasir-Sin · Zobacz więcej »

Nazi-Maruttasz

Nazi-Maruttasz (kas. Nazi-Maruttaš, tłum. „bóg Maruttasz chroni go”) – król Babilonii z dynastii kasyckiej, syn Kurigalzu II; panował w latach 1307–1282 p.n.e. lub 1301-1277 p.n.e. jako 23.

Nowy!!: Asyria i Nazi-Maruttasz · Zobacz więcej »

Nebarti-Aszur

Nebarti-Aszur (akad. Nēbarti-AššurGrayson A.K., Assyrian..., s. 216., tłum. „Przejście boga Aszura”) – starożytne miasto wzniesione na zachodnim brzegu Eufratu, w rejonie jego środkowego biegu, przez asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.) w trakcie jednej z jego wypraw wojennych, poprowadzonej przez niego w te okolice pomiędzy 877 a 867 r. p.n.e. hasło Kar-Ashurnasirpal, w: Bryce T., The Routledge..., s. 371.

Nowy!!: Asyria i Nebarti-Aszur · Zobacz więcej »

Necho II

Necho II – faraon z XXVI dynastii saickiej, władca Egiptu w latach 610–595 p.n.e.Podawane sąrównież lata panowania 609–599.

Nowy!!: Asyria i Necho II · Zobacz więcej »

Nergal-apil-kumua

Nergal-apil-kumua (akad. Nergal-ãpil-kūmūa, tłum. „Nergal jest tym, który mi odpowiada”) – wysoki dostojnik pełniący za rządów asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.) urząd gubernatora Kalhu; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 873 r. p.n.e. sprawował on również urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Nergal-apil-kumua · Zobacz więcej »

Nergal-erisz

Kamienna stela Adad-nirari III z Tell al-Rimah z inskrypcjąw której wzmiankowane jest królewskie nadanie ziemi dla Nergal-erisza (tę część inskrypcji w okresie późniejszym starano się usunąć) Nergal-erisz, Nergal-eresz, Palil-eresz (akad. Nergal-ēriš, Nergal-ērešGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 168-171., Palil-ēreš; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdIGI.DU-APIN(-eš) i mdIGI.DU-KAM(-eš); tłum. „Nergal zapragnął”) – wysoki dostojnik, najprawdopodobniej eunuch, gubernator prowincji Rasappa za panowania asyryjskich królów Adad-nirari III (810-783 p.n.e.) i Salmanasara IV (782-773 p.n.e.). Dwukrotnie, w 803 i 775 roku p.n.e. pełnił urząd eponima (akad. limmu)Grayson A.K., Assyrian Officials..., s. 28.

Nowy!!: Asyria i Nergal-erisz · Zobacz więcej »

Nergal-ilaja

Nergal-ilaja – imię czterech wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Nergal-ilaja · Zobacz więcej »

Nergal-ilaja (eponim w 817 r. p.n.e.)

Nergal-ilaja, Nergal-ila’i (akad. Nergal-ilāja, Nergal-ila’i; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdMAŠ.MAŠ-DINGIR-a-a; tłum. „Nergal jest mym bogiem”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji (nazwa nie zachowała się) za rządów asyryjskiego króla Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.), zgodnie z Asyryjskąlistąeponimów w 817 r. p.n.e. sprawował urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Nergal-ilaja (eponim w 817 r. p.n.e.) · Zobacz więcej »

Nergal-ilaja (eponim w 861 r. p.n.e.)

Nergal-ilaja, Nergal-ila’i (akad. Nergal-ilāja, Nergal-ila’i; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdMAŠ.MAŠ-DINGIR-a-a; tłum. „Nergal jest mym bogiem”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.), zgodnie z Asyryjskąlistąeponimów w 861 r. p.n.e. sprawował urząd eponima (akad. limmu)Grayson A.K., Assyrian Officials..., s. 35.

Nowy!!: Asyria i Nergal-ilaja (eponim w 861 r. p.n.e.) · Zobacz więcej »

Nergal-ilaja (gubernator Isany)

Nergal-ilaja, Nergal-ila’i (akad. Nergal-ilāja, Nergal-ila’i; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane m(d)U.GUR-DINGIR-a-a; tłum. „Nergal jest mym bogiem”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Isana za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858–824 p.n.e.), zgodnie z Asyryjskąlistąeponimów w 830 r. p.n.e. sprawował urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Nergal-ilaja (gubernator Isany) · Zobacz więcej »

Nergal-ilaja (turtanu)

Nergal-ilaja, Nergal-ila’i (akad. Nergal-ilāja, Nergal-ila’i; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane m(d)MAŠ.MAŠ-DINGIR-a-a, mŠEŠ.GAL-DINGIR-a-a; tłum. „Nergal jest mym bogiem”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd „naczelnego dowódcy wojsk” (akad. turtānu) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.), według asyryjskich list i kronik eponimów w 808 r. p.n.e., sprawował również urząd eponima (akad. limmu)Grayson A.K., Assyrian Officials..., s. 35.

Nowy!!: Asyria i Nergal-ilaja (turtanu) · Zobacz więcej »

Nergal-nasir

Nergal-nasir (akad. Nergal-nāṣirGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „Nergal jest tym, który chroni”) – wysoki dostojnik, gubernator Nasibiny za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 746 r. p.n.e. pełnił on urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nergal-nasir · Zobacz więcej »

Nergal-szarru-usur

Nergal-szarru-usur (akad. Nergal-šarru-uṣur) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Asarhaddona (680-669 p.n.e.), noszący tytuł „wielkiego podczaszego” (rab šāqê); według Asyryjskiej kroniki eponimów w 678 r. p.n.e. pełnił też urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nergal-szarru-usur · Zobacz więcej »

Nergal-uballit

Nergal-uballit (akad. Nergal-uballiṭGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „Nergal utrzymał przy życiu”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Arzuhina za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744–727 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 731 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nergal-uballit · Zobacz więcej »

Nesa

Mapa centralnej Anatolii w okresie istnienia tam asyryjskich kolonii handlowych (XX-XVIII w. p.n.e.) Mapa hetyckiej Anatolii z zaznaczonym położeniem miasta Nesa Nesa (Kanesz, Kanisz) – starożytne miasto w Anatolii; obecnie stanowisko archeologiczne na wzgórzu Kültepe, na pn.-wsch.

Nowy!!: Asyria i Nesa · Zobacz więcej »

Newiim

Newiim (hebr. נְבִיאִים‎ Nəḇīʾīm, „Prorocy”) również Księgi Prorockie – środkowy, drugi dział Biblii Hebrajskiej następujący po Torze, a przed Ketuwim.

Nowy!!: Asyria i Newiim · Zobacz więcej »

Niewola babilońska

Uprowadzenie jeńców do Babilonu Niewola babilońska – zwyczajowe określenie wygnania Judejczyków z Judy, trwającego od 586 do 538 roku p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Niewola babilońska · Zobacz więcej »

Nikołaj Danilewski

Nikołaj Jakowlewicz Danilewski, (ur. w Sankt-Petersburgu, zm. w Tbilisi) – rosyjski filozof, socjologi, antropolog i publicysta; przedstawiciel „nowego słowianofilstwa” i główny teoretyk panslawizmu.

Nowy!!: Asyria i Nikołaj Danilewski · Zobacz więcej »

Niniwa

Niniwa (akad. Ninūa) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, leżące nad wschodnim, lewym brzegiem Tygrysu; jedna ze stolic Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Niniwa · Zobacz więcej »

Niniwa (ujednoznacznienie)

* Niniwa – starożytne asyryjskie miasto.

Nowy!!: Asyria i Niniwa (ujednoznacznienie) · Zobacz więcej »

Ninuaja

NinuajaGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 149.

Nowy!!: Asyria i Ninuaja · Zobacz więcej »

Ninurta-alik-pani

Ninurta-alik-pani lub Inurta-alik-pani (akad. Ninurta-ālik-pāni lub Inūrta-ālik-pāniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., zapisywane po sumeryjsku mdmaš.gin.igi, tłum. „Ninurta jest tym, który kroczy na przedzie”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Si'imme za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 711 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-alik-pani · Zobacz więcej »

Ninurta-apil-Ekur

Ninurta-apil-Ekur (akad. Ninurta-apil-EkurGrayson A.K., Ninurta-apil-Ekur, w: Reallexikon..., s. 524-525.Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 303-304., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdMAŠ-A-é-kur, tłum. „Bóg Ninurta jest dziedzicem świątyni E-kur”) – król Asyrii; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 13 latTakąliczbę lat podaje kopia A Asyryjskiej listy królów.

Nowy!!: Asyria i Ninurta-apil-Ekur · Zobacz więcej »

Ninurta-iddin

Ninurta-iddin (akad. Ninurta-iddin, Inūrta-iddinGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdmaš.aš) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Kurbail za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 757 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-iddin · Zobacz więcej »

Ninurta-ilaja

Ninurta-ilaja – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Ninurta-ilaja · Zobacz więcej »

Ninurta-ilaja (gubernator Arzuhiny)

Ninurta-ilaja, Inurta-ilaja, Inurta-ila’i (akad. Ninurta-ilāja, Inūrta-ilājaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 166-169., Inurta-ila’i; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane m(d)MAŠ-DINGIR-a-a; tłum. „Ninurta jest mym bogiem!”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Arzuhina za rządów asyryjskich królów Salmanasara III (858-824 p.n.e.) i Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); według asyryjskich list i kronik eponimów sprawować miał on też dwukrotnie, w 837 i 801 r. p.n.e., urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-ilaja (gubernator Arzuhiny) · Zobacz więcej »

Ninurta-ilaja (gubernator Nasibiny)

Ninurta-ilaja, Inurta-ilajaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 172-175.

Nowy!!: Asyria i Ninurta-ilaja (gubernator Nasibiny) · Zobacz więcej »

Ninurta-kibsi-usur

Ninurta-kibsi-usur (akad. Ninurta-kibsī-uṣur lub Inūrta-kibsī-uṣurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdmaš-kib-si-pap, tłum. „Ninurto, strzeż mej drogi!") – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.), pełniący na dworze królewskim urząd '' rab šāqê,'' ("wielkiego podczaszego"), zarządca prowincji Amedi i Tuszhan.

Nowy!!: Asyria i Ninurta-kibsi-usur · Zobacz więcej »

Ninurta-mukin-ahi

Ninurta-mukin-ahi, Inurta-mukin-ahi lub Ninurta-kenu-usur, Inurta-kenu-usur (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdMAŠ-GIN-PAB, co w języku akadyjskim odczytywać można zarówno jako Ninurta-mukīn-aḫi i Inūrta-mukīn-aḫiGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169., jak i Ninurta-kēnu-uṣur i Inūrta-kēnu-uṣur) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Niniwa za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 789 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-mukin-ahi · Zobacz więcej »

Ninurta-nadin-apli

Ninurta-nadin-apli (akad' Ninurta-nādin-apli)May N., The Vizier...

Nowy!!: Asyria i Ninurta-nadin-apli · Zobacz więcej »

Ninurta-nadin-szumi

Ninurta-nadin-szumi (akad. Ninurta-nādin-šumi) – trzeci król Babilonii z II dynastii z Isin; panował w latach 1132-1127 p.n.e. Zastąpił na tronie Itti-Marduk-balatu, nie wiadomo jednak jakie więzy rodzinne łączyły obu tych władców.

Nowy!!: Asyria i Ninurta-nadin-szumi · Zobacz więcej »

Ninurta-nasir

Ninurta-nasir lub Inurta-nasir (akad. Ninurta-nāṣir lub Inūrta-nāṣirGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdMAŠ-PAB(-ir) i mdMES-PAB-ir; tłum. „Ninurta jest tym, który strzeże”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Zamua (Mazamua) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 783 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-nasir · Zobacz więcej »

Ninurta-szezibanni

Ninurta-szezibanni, Inurta-szezibanni (akad. Ninurta-šēzibanni, Inūrta-šēzibanniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173.; tłum. „Ninurto, ocal mnie!”) – wysoki asyryjski dostojnik, gubernator prowincji Talmusa; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 754 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-szezibanni · Zobacz więcej »

Ninurta-tukulti-Aszur

Ninurta-tukulti-Aszur (akad. Ninurta-tukulti-Aššur, tłum. „Ninurta jest tym, któremu Aszur ufa”) – król Asyrii, syn i następca Aszur-dana I; panował bardzo krótko, najprawdopodobniej krócej niż rokW Asyryjskiej liście królów użyte jest wyrażenie "panował przez swątabliczkę" (akad. ṭuppi-šu šarrūta īpuš).

Nowy!!: Asyria i Ninurta-tukulti-Aszur · Zobacz więcej »

Niobe (córka Tantala)

Niobe (także Nioba, gr. Nióbē, łac. Niobe, Nioba) – w mitologii greckiej królowa Teb, małżonka Amfiona, jednego z "tebańskich Dioskurów".

Nowy!!: Asyria i Niobe (córka Tantala) · Zobacz więcej »

Niobidzi

Scena zabójstwa Niobidów (Abraham Blomaert, 1591) Niobidzi – w mitologii greckiej siedmiu synów i siedem córek tebańskiej królowej Niobe, zwani tak od imienia matki.

Nowy!!: Asyria i Niobidzi · Zobacz więcej »

Nisroch

Nisroch, Nisrok – biblijne, zniekształcone imię jednego z bogów asyryjskich, pojawiające się w 2 Księdze Królewskiej (2 Krl 19:37) i Księdze Izajasza (Iz 37:38).

Nowy!!: Asyria i Nisroch · Zobacz więcej »

Nitokris z Babilonu

Washingtona Allstona (1817). Nitokris przedstawiona jako postać pomiędzy Baltazarem a prorokiem Danielem Nitokris (gr. Νιτωκρις) – legendarna królowa babilońska znana jedynie ze wzmianek u Herodota (Dzieje I 184-187).

Nowy!!: Asyria i Nitokris z Babilonu · Zobacz więcej »

Nob

Iacopo Nigretiego ''Dawid i Achimelek'', ok. 1590 Nob – miejscowość biblijna w starożytnym Izraelu, wymieniana w Starym Testamencie.

Nowy!!: Asyria i Nob · Zobacz więcej »

Nuhszaja

Nuhszaja (akad. Nuḫšāja, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mḪÉ.NUN-a-a) – asyryjski gubernator prowincji Kilizu za rządów króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.); w 703 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Nuhszaja · Zobacz więcej »

Nur-ili

Nur-ili (akad. Nūr-ili, tłum. „Światło boga”) – władca Asyrii, syn i następca Enlil-nasira I; według Asyryjskiej listy królów rządzić miał przez 12 lat.

Nowy!!: Asyria i Nur-ili · Zobacz więcej »

Nuzi

mapa Mezopotamii w II tys. p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Nuzi Nuzi (akad. Gasur) – starożytne miasto w Mezopotamii, położone blisko rzeki Tygrys.

Nowy!!: Asyria i Nuzi · Zobacz więcej »

Obelisk Rassama

Obelisk Rassama (ang. Rassam Obelisk) – kamienny obelisk odnaleziony przez Hormuzda Rassama w lutym 1853 roku w trakcie prac wykopaliskowych w Kalchu (obecne Nimrud w północnym Iraku)Reade J.E., The Rassam..., s. 1.

Nowy!!: Asyria i Obelisk Rassama · Zobacz więcej »

Obyczajowość związana z małżeństwem

rozetką(„kwiatem”). Przez tysiące lat małżeństwo w Chinach było prywatnąumowązawieranąmiędzy dwiema rodzinami i nierejestrowanąprzez władze.

Nowy!!: Asyria i Obyczajowość związana z małżeństwem · Zobacz więcej »

Ogród zoologiczny

Żyrafy w Taronga Zoo (Sydney) Wybieg słoni w Cincinnati Zoo Zoo w Warszawie, koń Przewalskiego Wiedniu – najstarszy działający ogród zoologiczny na świecie Nowym Zoo w Poznaniu Zoo w Antwerpii Ogrodu Zoologicznego we Wrocławiu Indonezji Ogród zoologiczny, zoo – urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturątechnicznąi budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie przetrzymywane sąoraz eksponowane publicznie przez co najmniej 7 dni w roku żywe zwierzęta gatunków dziko występujących, z wyjątkiem.

Nowy!!: Asyria i Ogród zoologiczny · Zobacz więcej »

Omri

Omri (hebr. עמרי) – żyjący w IX wieku p.n.e., szósty król Izraela (państwo północne) oraz założyciel dynastii Omrydów.

Nowy!!: Asyria i Omri · Zobacz więcej »

Oskar Miłosz

Oskar Władysław Miłosz herbu Lubicz (ur. 28 maja 1877 w Czerei, zm. 2 marca 1939 w Fontainebleau) – litewski poeta i dyplomata, krewny Czesława Miłosza.

Nowy!!: Asyria i Oskar Miłosz · Zobacz więcej »

Ozeasz

Ozeasz („Oszua” skrót od Jehoszua, Hoszea, które znaczy: Jahwe jest zbawieniem) – prorok Starego Testamentu, znany z księgi Ozeasza; syn Beeriego.

Nowy!!: Asyria i Ozeasz · Zobacz więcej »

Ozeasz (król Izraela)

Ozeasz, Hoszea (zdrobnienie od Jehoszua, „Jahwe jest zbawieniem"; asyr. Ausi) − dziewiętnasty i ostatni król Izraela (państwa północnego), syn Eli, opisywany w 2 Księdze Królewskiej.

Nowy!!: Asyria i Ozeasz (król Izraela) · Zobacz więcej »

Październik 2015

", tak aby były widoczne w portalu Aktualności).

Nowy!!: Asyria i Październik 2015 · Zobacz więcej »

Państwo nowobabilońskie

Państwo nowobabilońskie, Chaldea – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, pod panowaniem dynastii chaldejskiej, ze stolicąw Babilonie.

Nowy!!: Asyria i Państwo nowobabilońskie · Zobacz więcej »

Pakrur

Pakrur - władca księstwa Per-Sopdu w Delcie wschodniej za czasów asyryjskiego najazdu Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Pakrur · Zobacz więcej »

Palec Kasandry

Palec Kasandry (norw. Cassandras finger) − powieść kryminalna norweskiego pisarza Gerta Nygårdshauga (w Polsce pod pseudonimem Gert Godeng), opublikowana w 1993, a w Polsce w 2008, w tłumaczeniu Grzegorza Skommera.

Nowy!!: Asyria i Palec Kasandry · Zobacz więcej »

Palepafos

Palepafos (gr. Παλαίπαφος) – starożytne miasto na Cyprze, obecnie teren badań archeologicznych i zabytek wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Nowy!!: Asyria i Palepafos · Zobacz więcej »

Palestyna

Palestyńska moneta z okresu rządów brytyjskich Flaga brytyjskiego mandatu Palestyna Flaga współczesnego państwa Palestyna Jerozolimie Banknot palestyńskiego funta Palestyna – region geograficzny w zachodniej Azji.

Nowy!!: Asyria i Palestyna · Zobacz więcej »

Pan-Aszur-lamur

Pan-Aszur-lamur (akad. Pān-Aššur-lāmurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., zapisywane migi-Aš-šur-igi, tłum. „Niechaj zobaczę oblicze Aszura!”) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskich królów Salmanasara IV (782-773 p.n.e.) i Aszur-dana III (772-755 p.n.e.). Za rządów pierwszego sprawował urząd gubernatora Aszur (šakin māti), a za rządów drugiego urząd gubernatora ArbeliGrayson A.K., Assyrian Officials..., s. 35.

Nowy!!: Asyria i Pan-Aszur-lamur · Zobacz więcej »

Parsua

Parsua, też Parsuasz i Parsumasz – starożytna kraina w górach Zagros, lokalizowana w rejonie współczesnego irańskiego miasta Sanandadżhasło Parsua (place), w: Radner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Parsua · Zobacz więcej »

Partia (kraina)

Partia Partia, gr. Παρθία, Παρθυαία, Παρθυηνή, stp. Parthawa – kraina historyczna starożytnego Iranu, położona w dzisiejszym północno-wschodnim Iranie i Turkmenistanie, na południowy wschód od Morza Kaspijskiego.

Nowy!!: Asyria i Partia (kraina) · Zobacz więcej »

Pazuzu (demon)

Pazuzu – demon-bóstwo z wierzeń asyryjskich i babilońskich, występujący w mezopotamskich źródłach pisanych i ikonograficznych z pierwszego tysiąclecia p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Pazuzu (demon) · Zobacz więcej »

Płytka z Arslan Tash (AO 11489)

Płytka z Arslan Tash (AO 11489) – niewielka płytka z kości słoniowej znaleziona w 1928 roku w Arslan Tash w północnej Syrii (starożytne Hadatu) przez zespół francuskich archeologów kierowany przez François Thureau-Dangina.

Nowy!!: Asyria i Płytka z Arslan Tash (AO 11489) · Zobacz więcej »

Pływanie (sport)

Pływanie – pływanie jako dyscyplina sportu.

Nowy!!: Asyria i Pływanie (sport) · Zobacz więcej »

Penalizacja kontaktów homoseksualnych

Współcześnie prawo przewidujące kary za kontakty homoseksualne jest obecne w 74 krajach i terytoriach świata.

Nowy!!: Asyria i Penalizacja kontaktów homoseksualnych · Zobacz więcej »

Pesach

Pesach (hebr. פֶּסַח najprawdopodobniej: przejść nad, ew. przejście, pominięty, oszczędzony), Pejsech (jid.), Pascha (gr.), Pasach, Święto Wiosny (hebr.: Chag ha-Awiw), Święto Przaśników lub Święto Macy (hebr. Chag ha-macot), Święto Wolności (hebr. Chag ha-Cherut –חג החרות), lokalnie w Polsce także nazywane ŻydowskąWielkanocą, a w literaturze chrześcijańskiej Paschąlub Paschążydowską– najważniejsze i najstarsze święto żydowskie cyklu rocznego obchodzone na pamiątkę wyzwolenia Izraelitów z niewoli egipskiej.

Nowy!!: Asyria i Pesach · Zobacz więcej »

Piechota

Wojska Polskiego Piechota (daw. infanteria) – wojsko prowadzące walkę pieszo (dawniej również przemieszczające się pieszo).

Nowy!!: Asyria i Piechota · Zobacz więcej »

Pismo

Marinusa van Reymerswaelego ''Poborcy podatków'', pierwsza połowa XVI wieku Pismo – system umownych znaków graficznych, za pomocąktórych przedstawiany jest język mówiony.

Nowy!!: Asyria i Pismo · Zobacz więcej »

Pitru

Pitru – starożytne miasto w północno-zachodniej Mezopotamii, ulokowane nad ważnym strategicznie brodem przez Eufrat, niedaleko innego starożytnego miasta Til Barsip (wsp. Tall al-Ahmar).

Nowy!!: Asyria i Pitru · Zobacz więcej »

Pokolenie Judy

Lew Judy na herbie miasta Jerozolima Pokolenie Judy – jedno z 12 Plemion Izraela, pochodzące od Judy, czwartego syna Jakuba.

Nowy!!: Asyria i Pokolenie Judy · Zobacz więcej »

Pomnik Nereid w Ksantos

Zrekonstruowana część pomnika Nereid w Muzeum Brytyjskim Pomnik Nereid – pomnik grobowy licyjskiego władcy pochodzący ze schyłku epoki klasycznej, znajdujący się w starożytnym Ksantos (w pobliżu dzisiejszego tureckiego Fethiye).

Nowy!!: Asyria i Pomnik Nereid w Ksantos · Zobacz więcej »

Posąg Aszurnasirpala II

Posąg Aszurnasirpala II – wykonany z magnezytu posąg asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.) odnaleziony w maju 1850 roku przez A.H. Layarda w trakcie wykopalisk w Nimrud (starożytne Kalhu)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 305.

Nowy!!: Asyria i Posąg Aszurnasirpala II · Zobacz więcej »

Posąg nagiej kobiety z Niniwy

Posąg nagiej kobiety z Niniwy – kamienny posąg odnaleziony w 1853 roku przez Hormuzda Rassama w Niniwie, jednej z dawnych stolic Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Posąg nagiej kobiety z Niniwy · Zobacz więcej »

Posąg Salmanasara III

Posąg Salmanasara III – wykonany z bazaltu posąg asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.) odnaleziony w 1903 roku przez niemieckich archeologów prowadzących wykopaliska w Kalat asz-Szarkat (starożytne Aszur) w północnym IrakuGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 117.

Nowy!!: Asyria i Posąg Salmanasara III · Zobacz więcej »

Proca

Współcześnie wykonana proca Proca – historyczna broń miotająca, składająca się ze sznura lub rzemienia, w środku długości którego znajduje się miseczka na pocisk, wykonana ze skóry lub tkaniny.

Nowy!!: Asyria i Proca · Zobacz więcej »

Prowincja herolda pałacu

Prowincja herolda pałacu – jedna z prowincji imperium asyryjskiego, zarządzana przez wysokiego dostojnika pełniącego na dworze asyryjskim urząd nāgir ekalli - „herolda pałacu”.

Nowy!!: Asyria i Prowincja herolda pałacu · Zobacz więcej »

Prowincja naczelnego dowódcy wojsk

Prowincja naczelnego dowódcy wojsk – jedna z prowincji imperium asyryjskiego, zarządzana przez wysokiego dostojnika pełniącego na dworze asyryjskim urząd turtānu - „naczelnego dowódcy wojsk”.

Nowy!!: Asyria i Prowincja naczelnego dowódcy wojsk · Zobacz więcej »

Prowincja naczelnego dowódcy wojsk strony lewej

Prowincja naczelnego dowódcy wojsk strony lewej – jedna z prowincji imperium asyryjskiego, zarządzana przez wysokiego dostojnika pełniącego na dworze asyryjskim urząd turtānu šumēlu - „naczelnego dowódcy wojsk strony lewej”.

Nowy!!: Asyria i Prowincja naczelnego dowódcy wojsk strony lewej · Zobacz więcej »

Prowincja następcy tronu

Prowincja następcy tronu – jedna z prowincji imperium asyryjskiego, zarządzana przez asyryjskiego następcę tronu (mār šarri)Radner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Prowincja następcy tronu · Zobacz więcej »

Prowincja wielkiego podczaszego

Prowincja wielkiego podczaszego – jedna z prowincji imperium asyryjskiego, zarządzana przez wysokiego dostojnika pełniącego na dworze asyryjskim urząd rab šāqê - „wielkiego podczaszego”.

Nowy!!: Asyria i Prowincja wielkiego podczaszego · Zobacz więcej »

Prowincja zarządcy królewskiego

Prowincja zarządcy królewskiego, prowincja skarbnika – jedna z prowincji imperium asyryjskiego, zarządzana przez wysokiego dostojnika pełniącego na dworze asyryjskim urząd abarakku/masennu - „zarządcy królewskiego”.

Nowy!!: Asyria i Prowincja zarządcy królewskiego · Zobacz więcej »

Psametych I

(Psametyk I) – faraon, władca starożytnego Egiptu, założyciel XXVI dynastii, zwanej Saicką.

Nowy!!: Asyria i Psametych I · Zobacz więcej »

Puruszhanda

Mapa centralnej Anatolii w okresie istnienia tam asyryjskich kolonii handlowych (XX-XVIII w. p.n.e.) Mapa hetyckiej Anatolii z przypuszczalnym położeniem miasta Puruszhanda Puruszhanda (też Puruszhattum i Purszuhanda) – starożytne miasto i królestwo w południowo-centralnej Anatolii.

Nowy!!: Asyria i Puruszhanda · Zobacz więcej »

Puzur-Aszur

Puzur-Aszur – imię trzech z wczesnych władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Puzur-Aszur · Zobacz więcej »

Puzur-Aszur I

Puzur-Aszur I – jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, noszący tytuł „zarządcy (miasta) Aszur” (énsi a-šùrki)inskrypcja Szalim-ahuma (A.0.31); A.K. Grayson, Assyrian Rulers..., s. 14.

Nowy!!: Asyria i Puzur-Aszur I · Zobacz więcej »

Puzur-Aszur II

Puzur-Aszur II (akad. Puzur-AššurM.P. Streck, Puzur-Aššur, w: Reallexikon..., s. 128.A.K. Grayson, Königslisten..., s. 105., tłum. „Ochronąjest bóg Aszur”) – władca miasta-państwa Aszur, syn i następca Sargona I, wymieniony w Asyryjskiej liście królów jako 36 władca Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Puzur-Aszur II · Zobacz więcej »

Puzur-Aszur III

Puzur-Aszur III (akad. Puzur-Aššur, tłum. „Ochronąjest bóg Aszur”) – władca asyryjski, syn i następca Aszur-nirari I. Panował w XVI w. p.n.e. W zależności od kopii Asyryjskiej listy królów rządzić miał przez 14 lat (kopia A) lub 24 lata (kopia C).

Nowy!!: Asyria i Puzur-Aszur III · Zobacz więcej »

Puzur-Sin z Aszur

Puzur-Sin (akad. Puzur-SînGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 77-78., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane pù-zur8-dZUEN, tłum. „Ochronąjest bóg Sin”) – władca miasta-państwa Aszur, którego imienia nie wymienia Asyryjska lista królów.

Nowy!!: Asyria i Puzur-Sin z Aszur · Zobacz więcej »

Qana

Qana (1 połowa VII w. p.n.e.) – władca krainy Dilmun (identyfikowanej obecnie z Bahrajnem), współczesny asyryjskiemu królowi Asarhaddonowi (680-669 p.n.e.)Potts D.T., The Archaeology..., s. 36.

Nowy!!: Asyria i Qana · Zobacz więcej »

Qibi-Aszur

Qibi-Aszur (Qibi-Aššūr)May N., The Vizier...

Nowy!!: Asyria i Qibi-Aszur · Zobacz więcej »

Qurdi-Aszur

Qurdi-Aszur – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Qurdi-Aszur · Zobacz więcej »

Qurdi-Aszur (gubernator Arzuhiny)

Qurdi-Aszur (akad. Qurdi-AššurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., tłum. „Heroizm/bohaterstwo Aszura”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Arzuhina za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 767 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Qurdi-Aszur (gubernator Arzuhiny) · Zobacz więcej »

Qurdi-Aszur (gubernator Raqamatu)

Qurdi-Aszur (akad. Qurdi-AššurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., tłum. „Heroizm/bohaterstwo Aszura”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Raqamatu za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 836 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Qurdi-Aszur (gubernator Raqamatu) · Zobacz więcej »

Qurdi-ilima

Qurdi-ilima (Qma? - odczyt imienia niepewny) – wysoki dostojnik (funkcja nieznana) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari II (911-891 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 903 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Qurdi-ilima · Zobacz więcej »

Rab kasiri

Rab kasiri (akad. rab kāṣirī, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane GAL ka-ṣir lub GAL TÚG.KA.KÉŠ)hasło kāṣiru (znaczenia A i B), w: The Assyrian...

Nowy!!: Asyria i Rab kasiri · Zobacz więcej »

Rab mugi

Rab mugi, rab mungi (akad. rab mugi, rab mungi)hasło mugu, w: The Assyrian...

Nowy!!: Asyria i Rab mugi · Zobacz więcej »

Rab nuhatimmi

Rab nuhatimmi (akad. rab nuḫatimmīDa Riva, R., Nebuchadnezzar II’s Prism..., s. 202.Joannes F., Historia Mezopotamii..., s. 186., rabi nuḫatimmīhasło nuḫatimmu, w: The Assyrian..., s. 316., rab nuḫatimmiDuindam J., Artan T., Kunt M., Royal Courts..., s. 43., rab nuḫatimmuMitchell T.C., Judah until the fall of Jerusalem..., s. 408.Lipschitz O., The Fall and Rise of Jerusalem..., s. 79, przypis 163.; asyr. rab nuḫatimmē, rab nuḫatimmeGrayson A.K., Assyrian..., s. 201.; sum. LÚ GAL MU) – jedna z ważniejszych godności urzędniczych w starożytnej Asyrii i Babilonii, tłumaczona zazwyczaj jako „naczelny kucharz” lub „naczelny piekarz”.

Nowy!!: Asyria i Rab nuhatimmi · Zobacz więcej »

Rab sza reszi

Rab sza reszi (akad. rab ša rēši, sum. LÚ.GAL.SAG)hasło rēšu, The Assyrian..., s. 289-290.

Nowy!!: Asyria i Rab sza reszi · Zobacz więcej »

Rab szake

Rab szake (akad. rab šāqê, sum. lúgal.kaš.lul) – jedna z najważniejszych godności urzędniczych w starożytnej Asyrii, której nazwa tłumaczona jest zazwyczaj jako „wielki podczaszy”Joannes F., Historia Mezopotamii w I. tysiącleciu przed Chrystusem, s. 187.

Nowy!!: Asyria i Rab szake · Zobacz więcej »

Ramzes II

Ramzes II (zwany też Ramzesem Wielkim, w źródłach greckich Ozymandias) – trzeci faraon z XIX dynastii, syn i następca Setiego I, jeden z najwybitniejszych i najdłużej żyjących władców starożytnego Egiptu okresu Nowego Państwa.

Nowy!!: Asyria i Ramzes II · Zobacz więcej »

Ramzes XIII

Ramzes XIII – postać literacka, główny i tytułowy bohater powieści Bolesława Prusa ''Faraon''.

Nowy!!: Asyria i Ramzes XIII · Zobacz więcej »

Religia asyryjska

Religia asyryjska – system wierzeń mieszkańców Asyrii i towarzyszący im kult w okresie istnienia tego państwa od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e. Religia asyryjska ma wiele wspólnych cech z religiąbabilońską, od podstawy systemu wierzeń do panteonu.

Nowy!!: Asyria i Religia asyryjska · Zobacz więcej »

Religia Mezopotamii

Religia Mezopotamii – zbiór wierzeń politeistycznych o szerokim zasięgu, który rozciągał się na prawie cały Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i Religia Mezopotamii · Zobacz więcej »

Religia starosemicka

Religia starosemicka – politeistyczne wierzenia ludów semickich ze starożytnego Bliskiego Wschodu i północno-wschodniej Afryki.

Nowy!!: Asyria i Religia starosemicka · Zobacz więcej »

Religia Urartu

Bóstwo urartyjskie. Rzeźba wykonana z brązu, została odkryta na wzgórzu Toprakkale, przechowywana jest w Ermitażu Religia Urartu – przyjęty w starożytnym, istniejącym od VIII do VI wieku p.n.e., państwie Urartu system wierzeń.

Nowy!!: Asyria i Religia Urartu · Zobacz więcej »

Remanni-Adad

Remanni-Adad (akad. Rēmanni-Adad, tłum. „Adadzie miej litość nade mną!”) – dostojnik na dworze asyryjskiego króla Aszurbanipala (668-627? p.n.e.), należący do grona jego najbardziej zaufanych ludzi.

Nowy!!: Asyria i Remanni-Adad · Zobacz więcej »

Rezydencja w Monachium

Rezydencja (niem. Residenz) – rezydencja królów Bawarii w Monachium w Niemczech.

Nowy!!: Asyria i Rezydencja w Monachium · Zobacz więcej »

Risz-Aszur

Risz-Aszur (akad. Rīš-Aššūr)May N., The Vizier..., s. 493.

Nowy!!: Asyria i Risz-Aszur · Zobacz więcej »

Rożawa

ISIS (szary), Kurdów (żółty) Autonomiczna Administracja Północnej i Wschodniej Syrii, powszechnie nazywana Rożawa (kurd. Rojava od Rojavaya Kurdistanê – رۆژاڤایا کوردستانێ – „Zachodni Kurdystan”) – de facto autonomiczny region w północno-wschodniej Syrii, zamieszkały przez ok.

Nowy!!: Asyria i Rożawa · Zobacz więcej »

Roczniki Sennacheryba

British Museum. Roczniki Sennacheryba – zapisane pismem klinowym w języku akadyjskim kroniki asyryjskiego króla Sennacheryba wyryte na wielu starożytnych asyryjskich artefaktach.

Nowy!!: Asyria i Roczniki Sennacheryba · Zobacz więcej »

Rolf Furuli

Rolf Johan Furuli (ur. 19 grudnia 1942) – norweski lingwista, wykładowca języków semickich na Uniwersytecie w Oslo oraz w Norweskim Instytucie Paleografii i Filologii Starożytnej.

Nowy!!: Asyria i Rolf Furuli · Zobacz więcej »

Rumkale

Qal’at al-Rum, arabski: قلعة الروم, kurdyjski: Hromkla, syriacki: Qal’ah Rumita, turecki: Rumkale, ormiański: Հռոմկլա – nazwa zamku na Eufracie, położonego 50 km na zachód od miasta Şanlıurfa.

Nowy!!: Asyria i Rumkale · Zobacz więcej »

Rusa I

Rusa I (orm. Ռուսա I) – król Urartu, panujący w latach 735–714 p.n.e., syn Sarduriego II.

Nowy!!: Asyria i Rusa I · Zobacz więcej »

Rusa II

Rusa II – król Urartu w latach 685–639 p.n.e., syn Argisztiego II.

Nowy!!: Asyria i Rusa II · Zobacz więcej »

Rusa III

Rusa III – król Urartu w latach 605–595 p.n.e., syn Erimeny.

Nowy!!: Asyria i Rusa III · Zobacz więcej »

Rusahinili

Skała Toprakkale, na której znajdowało się Rusahinili Rusahinili (orm. Ռուսախինլի) – stolica starożytnego państwa Urartu w końcowym okresie jego istnienia.

Nowy!!: Asyria i Rusahinili · Zobacz więcej »

Rzecz o wolności słowa

Rzecz o wolności słowa – poemat Cypriana Kamila Norwida z 1869 roku.

Nowy!!: Asyria i Rzecz o wolności słowa · Zobacz więcej »

Sa’ilu

Sa’ilu, Sailu – wysoki dostojnik asyryjski, noszący tytuł „naczelnego kucharza” (rab nuḫatimme), jeden z postkanonicznych limmu (eponimów); uczeni przypuszczają, iż sprawować on mógł swój eponimat w 620 r. p.n.e. (S. Parpola, J. Reade) lub 618 r. p.n.e. (M. Falkner).

Nowy!!: Asyria i Sa’ilu · Zobacz więcej »

Sabejczycy

Mapa południowej Arabii ok. 230 roku n.e. Sabejczycy – dominujący w I tysiącleciu p.n.e. lud pochodzenia semickiego południowo-zachodniej Arabii, w: Всемирная история, T. 1, red.

Nowy!!: Asyria i Sabejczycy · Zobacz więcej »

Salmanasar

Salmanasar – biblijny odpowiednik akadyjskiego imienia Salmānu-ašarēd, noszonego przez pięciu królów Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Salmanasar · Zobacz więcej »

Salmanasar I

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego w okresie jego największego rozwoju (koniec XIII - początek XI w. p.n.e.). Za panowania Salmanasara I - po wcieleniu państwa Mitanni - zachodnia granica Asyrii sięgała miasta Karkemisz nad Eufratem. Aszur. Salmanasar I, właśc.

Nowy!!: Asyria i Salmanasar I · Zobacz więcej »

Salmanasar II

Salmanasar II, właśc.

Nowy!!: Asyria i Salmanasar II · Zobacz więcej »

Salmanasar III

Salmanasar III, właśc.

Nowy!!: Asyria i Salmanasar III · Zobacz więcej »

Salmanasar IV

Salmanasar IV, właśc.

Nowy!!: Asyria i Salmanasar IV · Zobacz więcej »

Salmanasar V

Salmanasar V, właśc.

Nowy!!: Asyria i Salmanasar V · Zobacz więcej »

Salmanu

Salmanu – mało znany bóg, którego kult poświadczony jest w Asyrii w okresie średnioasyryjskim i nowoasyryjskim.

Nowy!!: Asyria i Salmanu · Zobacz więcej »

Samaria (kraina)

Samaria Samaria (hebr. שומרון, Somaron; arab. سامريّون, Sāmariyyūn) – kraina historyczna w środkowym Izraelu i w Autonomii Palestyńskiej, między Galileąa Judeą.

Nowy!!: Asyria i Samaria (kraina) · Zobacz więcej »

Samaria (starożytne miasto)

Samarytanin, w tle ruiny Samariizdjęcie z http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid.

Nowy!!: Asyria i Samaria (starożytne miasto) · Zobacz więcej »

Samarytanie

Grupa Samarytan „Dobry Samarytanin” (1633),obraz Rembrandta Samarytanie, Szomronim, Szamerim, sami często określająsię Bene Israel, Żydzi nadali im miano Kutim – grupa etniczno-religijna, genetycznie i językowo semicka, zaś wyznaniowo abrahamiczna, żyjąca od starożytności w Palestynie.

Nowy!!: Asyria i Samarytanie · Zobacz więcej »

Sam’al

Sam'al – w pierwszych wiekach I tys.

Nowy!!: Asyria i Sam’al · Zobacz więcej »

Sammu-ramat

Sammu-ramat – asyryjska królowa, żona Szamszi-Adada V (823-811 p.n.e.), matka Adad-nirari III (810-783 p.n.e.). Według współczesnych jej źródeł asyryjskich osiągnęła znacznąpozycję i wielkie wpływy, ale nigdy oficjalnie nie rządziła jako władczyniTetlow E.M., Women, Crime..., s. 148.

Nowy!!: Asyria i Sammu-ramat · Zobacz więcej »

Samsi

Samsi, Szamszi (2 połowa VIII w. p.n.e.) – arabska królowa, która w 732 roku p.n.e. walczyła przeciw asyryjskiemu królowi Tiglat-Pileserowi III (744-727 p.n.e.) jako sojuszniczka Rahianu (biblijny Resin) z królestwa Damaszkuhasło Samsi, Leick G., Who's Who in the Ancient Near East, London and New York 2002, s. 138.

Nowy!!: Asyria i Samsi · Zobacz więcej »

San Lazzaro degli Armeni

Wyspa San Lazzaro degli Armeni na pocztówce z XIX wieku Dziedziniec klasztoru mechitarystów Wnętrze kościoła na wyspie Rzeźbiony krzyż (chaczkar) z ogrodu klasztornego San Lazzaro degli Armeni (orm.: „Սուրբ Ղազար կղզի”) – wyspa Laguny Weneckiej, położona na południowy wschód od Wenecji i na zachód od Lido.

Nowy!!: Asyria i San Lazzaro degli Armeni · Zobacz więcej »

Sao (cywilizacja)

Sao na mapie Afryki Północnej Sao albo So – cywilizacja afrykańska rozwijająca się między V a XV wiekiem na terenach dzisiejszego południowo-zachodniego Czadu, północnego Kamerunu i północno-wschodniej Nigerii, w rejonie jeziora Czad i rzeki Szari, na południowym skraju Sahary.

Nowy!!: Asyria i Sao (cywilizacja) · Zobacz więcej »

Sardanapal

Sardanapal − postać wzmiankowana w Historii perskiej greckiego historyka Ktezjasza, uważana przez niego za ostatniego króla Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Sardanapal · Zobacz więcej »

Sarduri II

Sarduru II, Siduri II, Seduri II, Sardur II – król Urartu, panujący w latach 764–735 p.n.e., syn Argisztiego I, ostatni władca okresu potęgi państwa.

Nowy!!: Asyria i Sarduri II · Zobacz więcej »

Sarduri III

Sarduri III, Sardur III – król Urartu w latach 639–625 p.n.e., syn Rusy II.

Nowy!!: Asyria i Sarduri III · Zobacz więcej »

Sarepta

Sarepta – starożytne miasto fenickie w obecnym Libanie, położone 12 km na południe od Sydonu i 23 km na północ od Tyru.

Nowy!!: Asyria i Sarepta · Zobacz więcej »

Sargon

Sargon to imię męskie, które nosili władcy mezopotamscy państw akadyjskiego i asyryjskiego.

Nowy!!: Asyria i Sargon · Zobacz więcej »

Sargon I

Sargon I, właśc.

Nowy!!: Asyria i Sargon I · Zobacz więcej »

Sargon II

Sargon II, właśc.

Nowy!!: Asyria i Sargon II · Zobacz więcej »

Sargon Wielki

Sargon z Akadu (akad. 𒊬𒊒𒄀 Šar-ru-gi), także Sargon Wielki, w starszych pracach historycznych jako Sargon Starszy – twórca i pierwszy władca Imperium Akadyjskiego, znany z podboju sumeryjskich miast-państw w XXIV i XXIII wieku p.n.e. Był założycielem dynastii akadyjskiej, która rządziła przez około sto lat po jego śmierci, aż do podboju Sumeru przez Gutejów.

Nowy!!: Asyria i Sargon Wielki · Zobacz więcej »

Sargonidzi

Sargonidzi – umowna nazwa ostatniej, najwybitniejszej dynastii państwa nowoasyryjskiego panującej w latach 722–612 p.n.e. Założycielem był Sargon II, który będąc generałem obalił w 722 roku p.n.e. Salmanasara V. Za panowania tej dynastii Asyria stała się pierwsząpotęgąBliskiego Wschodu, która podbiła wszystkie ościenne państwa.

Nowy!!: Asyria i Sargonidzi · Zobacz więcej »

Sartennu

Sartennuhasło sartennu, The Assyrian Dictionary, tom 15 (S), The Oriental Institute, Chicago 1984, s. 185-186.

Nowy!!: Asyria i Sartennu · Zobacz więcej »

Sasanidzi

Sasanidzi – dynastia panująca w Iranie (wówczas, Ērānšahr) w latach 224–651 naszej ery.

Nowy!!: Asyria i Sasanidzi · Zobacz więcej »

Saturn pożerający własne dzieci

Jeana Laurenta w domu Goi ok. 1874 r., zanim obraz został przeniesiony na płótno Saturn pożerający własne dzieci (hiszp. Saturno devorando a su hijo) – obraz hiszpańskiego malarza Francisco Goi.

Nowy!!: Asyria i Saturn pożerający własne dzieci · Zobacz więcej »

Schomberg Kerr

Schomberg Henry Kerr KT (ur. 2 grudnia 1833 w Newbattle Abbey, zm. 17 stycznia 1900 w Westminsterze) – brytyjski arystokrata, polityk i dyplomata, syn Johna Kerra, 7. markiza Lothian, i lady Cecil Chetwynd-Talbot, córki 2. hrabiego Talbot.

Nowy!!: Asyria i Schomberg Kerr · Zobacz więcej »

Scytowie

Terytoria Scytów i ich sąsiadów Scytowie – koczownicze ludy irańskie wywodzące się z obszarów pomiędzy Ałtajem a dolnąWołgą, tj.

Nowy!!: Asyria i Scytowie · Zobacz więcej »

Semiramida

Semiramida ze służącymi (XV-wieczna tapiseria flamandzka) Semiramida – znana z tradycji antycznej legendarna królowa babilońska, bohaterka licznych podań i legendarnych opowieści bliskowschodnichP.

Nowy!!: Asyria i Semiramida · Zobacz więcej »

Sennacheryb

Sennacheryb, właśc.

Nowy!!: Asyria i Sennacheryb · Zobacz więcej »

Si'imme

Si'imme (Si'immê)Radner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Si'imme · Zobacz więcej »

Sierpień 2016

", tak aby były widoczne w portalu Aktualności).

Nowy!!: Asyria i Sierpień 2016 · Zobacz więcej »

Sil-beli

Sil-beli lub Sil-Bel (akad. Ṣil-bēliGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169. lub Ṣil-Bēl; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mGIŠ.MI-EN i ṣil-EN; tłum. „Ochronąjest pan”) – wysoki dostojnik pełniący urząd „wielkiego podczaszego” (akad. rab šāqē) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 806 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Sil-beli · Zobacz więcej »

Silim-Aszur

Silim-Aszur (Silim-Aššur) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Aszurbanipala (669-627? p.n.e.), noszący w tekstach tytuły „wielkiego wezyra” (sukkallu rabiu) i „drugiego wezyra” (sukkallu šaniu)May N., The Vizier...

Nowy!!: Asyria i Silim-Aszur · Zobacz więcej »

Siloe

Siloe Siloe (także: sadzawka Siloam; hebr. בריכת השילוח) – starożytny zbiornik wodny, zlokalizowany w Jerozolimie.

Nowy!!: Asyria i Siloe · Zobacz więcej »

Simirra

Syria w czasach wojen Ramzesa II. Mapa ukazuje położenie Simyry. Simirra (Ṣimirrahasło Ṣimirra (place), w: Radner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 62., czasem Simira, klasyczna Simyrahasło Simirra, w: Bryce T., The Routledge..., s. 654.) – w pierwszej połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Simirra · Zobacz więcej »

Sin-ahu-usur

Uproszczony plan asyryjskiej stolicy Dur-Szarrukin z zaznaczonym położeniem głównej cytadeli wbudowanej w północne mury miejskie Uproszczony plan kompleksu pałacowo-świątynnego na głównej cytadeli w Dur-Szarrukin z zaznaczonym położeniem pałacu Sin-ahu-usura (Pałac L) Głowica buławy ceremonialnej wezyra (''sukkallu'') Sin-ahu-usura, brata króla asyryjskiego Sargona II; znaleziona w trakcie francuskich wykopalisk w Dur-Szarrukin. Tabliczka z tekstem ''Listu do boga Aszura'' asyryjskiego króla Sargona II; zbiory Luwru (AO 5372) Sin-ahu-usur (akad. Sīn-aḫu-uṣur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane tradycyjnie md30-PAP-PAB, tłum. „Sinie, chroń brata!”)May N., The Vizier..., s. 499.

Nowy!!: Asyria i Sin-ahu-usur · Zobacz więcej »

Sin-nadin-apli

Sin-nadin-apli (akad. Sîn-nādin-apli, tłum. „(bóg) Sin jest tym, który dał syna”) – syn asyryjskiego króla Asarhaddona (680-669 p.n.e.). Sprawa wyznaczenia go na następcę tronu asyryjskiego jest przedmiotem zapytania skierowanego do wyroczniKwasman T., Parpola S., Legal transactions..., s. XXIX.

Nowy!!: Asyria i Sin-nadin-apli · Zobacz więcej »

Sin-namir

Sin-namir (akad. Sîn-nāmir, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane md30-na-mir) – wczesny, słabo znany król Asyrii (koniec XVIII w. p.n.e.), samozwaniec, znany jedynie ze wzmianki w Asyryjskiej liście królów.

Nowy!!: Asyria i Sin-namir · Zobacz więcej »

Sin-per’u-ukin

Sin-per’u-ukin (akad. Sîn-per’u-ukin, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane md30-NUNUZ-GIN-in; tłum. „Sin ustanowił potomstwo”) – asyryjski książę, syn Asarhaddona (681-669 p.n.e.), brat Aszurbanipala (669-627? p.n.e.)Radner K., Aššur-mukīn-palē'a, w: Radner K. (red.), The Prosopography...

Nowy!!: Asyria i Sin-per’u-ukin · Zobacz więcej »

Sin-szallimanni

Sin-szallimanni (akad. Sîn-šallimanni, tłum. „Sinie, chroń mnie!”) – dostojnik za rządów asyryjskiego króla Aszur-nirari V (754-745 p.n.e.), gubernator prowincji Rasappa, sprawował urząd eponima (akad. limmu) w 747 r. p.n.e.Grayson A.K., Assyrian..., s. 22.

Nowy!!: Asyria i Sin-szallimanni · Zobacz więcej »

Sin-szarra-iszkun

Sin-szarra-iszkun (akad. Sîn-šarra-iškunGrayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 133., tłum. „Sin dostarczył króla”) – król Asyrii (?–612 p.n.e.), syn Aszurbanipala, brat i następca Aszur-etel-ilani.

Nowy!!: Asyria i Sin-szarra-iszkun · Zobacz więcej »

Sin-szumu-liszir

Sin-szumu-liszir (akad. Sîn-šumu-līširGrayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon der Assyriologie, tom VI (Klagesang-Libanon), Walter de Gruyter, Berlin - New York 1980-83, s. 133., tłum. „O Sinie, niechaj imię ma się dobrze”) – uzurpator, który wszczął rebelię w Asyrii w 626 r. p.n.e. Nie należał do Sargonidów, lecz sprawował chwilowąwładzę przed Sin-szar-iszkunem.

Nowy!!: Asyria i Sin-szumu-liszir · Zobacz więcej »

Sin-taklak

Sin-taklak (akad. Sîn-taklākGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173., tłum. „Swe zaufanie pokładam w Sinie”) – wysoki dostojnik pełniący urząd abarakku („intendenta pałacu”) za rządów asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 739 r. p.n.e. sprawował on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Sin-taklak · Zobacz więcej »

Soczewka z Nimrud

Soczewka z Nimrud w British Museum Soczewka z Nimrud – artefakt wykonany z kwarcu około 3000 lat temu, odnaleziony w 1850 przez Austena Layarda na stanowisku Nimrud w Iraku, kryjącym pozostałości miasta Kalchu – jednej ze stolic Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Soczewka z Nimrud · Zobacz więcej »

Sodoma i Gomora

Sodoma i Gomora (hebr. מהפכת סדום ועמורה) – motyw biblijny pochodzący ze starotestamentowej Księgi Rodzaju, dotyczący zniszczenia przez Boga położonych w dolinie Siddim miast kananejskich Sodomy i Gomory na skutek niegodziwości ich mieszkańców.

Nowy!!: Asyria i Sodoma i Gomora · Zobacz więcej »

Sokolnictwo

Sokolnictwo (myślistwo ptasze) – jedna z gałęzi łowiectwa; sztuka układania (tresury) ptaków drapieżnych oraz łowy przy użyciu tych ptaków.

Nowy!!: Asyria i Sokolnictwo · Zobacz więcej »

Starożytność

Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.

Nowy!!: Asyria i Starożytność · Zobacz więcej »

Starożytny Bliski Wschód

Ważniejsze państwa i krainy starożytnego Bliskiego Wschodu Starożytny Bliski Wschód - zespół cywilizacji starożytnych, skupionych przede wszystkim wokół obszaru Mezopotamii i często (choć mylnie) do niego ograniczany; zakres procesów historycznych na terenie Bliskiego Wschodu w przedziale czasowym od prahistorii do nastania wpływów cywilizacji antycznej.

Nowy!!: Asyria i Starożytny Bliski Wschód · Zobacz więcej »

Starożytny Egipt

Maska grobowa Tutanchamona – jeden z najbardziej rozpoznawalnych wytworów kultury staroegipskiej Starożytny Egipt (stegip. Kemet, Czarna Ziemia) – cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu położona w północno-wschodniej Afryce w dolinie i delcie Nilu (z oazami Pustyni Libijskiej włącznie).

Nowy!!: Asyria i Starożytny Egipt · Zobacz więcej »

Starożytny Iran

Starożytny Iran, starożytna Persja − Iran w starożytności, od początku do podboju arabskiego.

Nowy!!: Asyria i Starożytny Iran · Zobacz więcej »

Starożytny Izrael

Starożytne państwo żydowskie istniejące z długimi przerwami na Bliskim Wschodzie (tereny dzisiejszego Izraela i Jordanii).

Nowy!!: Asyria i Starożytny Izrael · Zobacz więcej »

Stary Tobiasz

Bernarda Strozzi Tobiasz (Jahwe jest moim bogactwem) (właściwie Tobit) – postać biblijna, główny bohater Księgi Tobiasza.

Nowy!!: Asyria i Stary Tobiasz · Zobacz więcej »

Stela Asarhaddona

Stela Asarhaddona z Sam’al; zbiory Muzeum Pergamońskiego w Berlinie. Stela Asarhaddona – monumentalna kamienna stela odkryta w końcu XIX wieku na stanowisku Zincirli (południowo-wschodnia Turcja), kryjącym pozostałości starożytnego miasta Sam’al.

Nowy!!: Asyria i Stela Asarhaddona · Zobacz więcej »

Stela Aszurbanipala z Babilonu

Stela Aszurbanipala z Babilonu – kamienna stela z przedstawieniem asyryjskiego króla Aszurbanipala (669–627? p.n.e.). Odnaleziona została w 1881 roku przez Hormuzda Rassama w Babilonie w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych na obszarze kryjącym pozostałości E-sagili, świątyni boga Marduka.

Nowy!!: Asyria i Stela Aszurbanipala z Babilonu · Zobacz więcej »

Stela Aszurbanipala z Borsippy

Stela Aszurbanipala z Borsippy – kamienna stela z przedstawieniem asyryjskiego króla Aszurbanipala (669–627? p.n.e.). Odnaleziona została w 1880 roku przez Hormuzda Rassama w Birs Nimrud (starożytnej Borsippie) w Iraku w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych na obszarze kryjącym pozostałości E-zidy, świątyni boga Nabu.

Nowy!!: Asyria i Stela Aszurbanipala z Borsippy · Zobacz więcej »

Stela Aszurnasirpala II z Kalhu

British Museum (Great Court). Stela Aszurnasirpala II z Kalhu – kamienna stela odnaleziona w czasie wykopalisk w Kalhu (obecne Nimrud w północnym Iraku).

Nowy!!: Asyria i Stela Aszurnasirpala II z Kalhu · Zobacz więcej »

Stela Aszurnasirpala II z Kurkh

Stela Aszurnasirpala II z Kurkh – kamienna stela odnaleziona w październiku 1861 roku w Kurkh (starożytne Tuszhan?), ok.

Nowy!!: Asyria i Stela Aszurnasirpala II z Kurkh · Zobacz więcej »

Stela bankietowa

Stela bankietowa (ang. Banquet Stela lub Banquet Stele) – kamienna stela odnaleziona w 1951 roku w Nimrud (starożytne Kalhu) przez kierowany przez Maxa Mallowana zespół archeologów z British School of Archaeology in IraqGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 288.

Nowy!!: Asyria i Stela bankietowa · Zobacz więcej »

Stela Salmanasara III

Stela Salmanasara III – kamienna stela odkryta w 1861 roku w Kurkh (starożytne Tuszhan?), ok.

Nowy!!: Asyria i Stela Salmanasara III · Zobacz więcej »

Stela Sargona II z Cypru

Stela Sargona II z Cypru (zbiory Muzeum Pergamońskiego w Berlinie) Stela Sargona II z Cypru – kamienna stela odnaleziona w 1844 roku w Kition (ob. Larnaka) na Cyprze.

Nowy!!: Asyria i Stela Sargona II z Cypru · Zobacz więcej »

Stela Szamasz-szum-ukina

Stela Szamasz-szum-ukina – kamienna stela z przedstawieniem babilońskiego króla Szamasz-szum-ukina (668-648 p.n.e.), brata asyryjskiego króla Aszurbanipala (669–627? p.n.e.). Odnaleziona została w 1880 roku przez Hormuzda Rassama w Birs Nimrud (starożytnej Borsippie) w Iraku w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych na obszarze kryjącym pozostałości E-zidy, świątyni boga Nabu.

Nowy!!: Asyria i Stela Szamasz-szum-ukina · Zobacz więcej »

Stela Szamszi-Adada V

British Museum (Room 6: Assyrian sculpture). Stela Szamszi-Adada V – kamienna stela odnaleziona przez Hormuzda Rassama w czasie jego wykopalisk w Kalchu (obecne Nimrud w północnym Iraku).

Nowy!!: Asyria i Stela Szamszi-Adada V · Zobacz więcej »

Stela z Antakya

Stela z Antakya Stela z Antakya – kamienna stela z czasów panowania asyryjskiego króla Adad-nirari III (810–783 p.n.e.) odnaleziona przypadkowo przez rolnika w 1968 roku nad Orontesem, w pobliżu miasta Antakya w TurcjiGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 203.

Nowy!!: Asyria i Stela z Antakya · Zobacz więcej »

Stela z Pazarcık

Stela z Pazarcık – kamienna stela odnaleziona we wsi Kızkapanlı w pobliżu miasta Kahramanmaraş w południowej Turcji podczas prac związanych z budowątamy w PazarcıkGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 204.

Nowy!!: Asyria i Stela z Pazarcık · Zobacz więcej »

Stela z Saba'a

Stela z Saba'a – kamienna stela z czasów panowania asyryjskiego króla Adad-nirari III (810–783 p.n.e.) odnaleziona w 1905 roku w Saba'a, na południe od gór Dżabal Sindżar w północnym IrakuGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 207.

Nowy!!: Asyria i Stela z Saba'a · Zobacz więcej »

Stela z Tell al-Rimah

Stela z Tell al-Rimah – kamienna stela z czasów panowania asyryjskiego króla Adad-nirari III (810–783 p.n.e.) odnaleziona w 1967 roku w trakcie wykopalisk na stanowisku Tell al-Rimah w północnym Iraku.

Nowy!!: Asyria i Stela z Tell al-Rimah · Zobacz więcej »

Strabon

Strabon Strabon (gr., ur. ok. 63 r. p.n.e. w Amasei, zm. ok. 24 r. n.e.) – grecki geograf, historyk i podróżnik.

Nowy!!: Asyria i Strabon · Zobacz więcej »

Strefa Gazy

Strefa Gazy (Recuat Azza) – obszar położony na wybrzeżu Morza Śródziemnego, graniczący na południowym zachodzie z Egiptem oraz na północy i wschodzie z Izraelem.

Nowy!!: Asyria i Strefa Gazy · Zobacz więcej »

Struś syryjski

rzymskiej Syrii Struś syryjski (Struthio camelus syriacus) – wymarły podgatunek strusia czerwonoskórego – ptaka z rodziny strusi (Struthionidae).

Nowy!!: Asyria i Struś syryjski · Zobacz więcej »

Styl orientalizujący

Styl orientalizujący – styl dekoracji ceramiki w starożytnej Grecji, który powstał pod wpływem sztuki Bliskiego Wschodu i zastąpił styl geometryczny.

Nowy!!: Asyria i Styl orientalizujący · Zobacz więcej »

Subartu

Subartu, Szubartu, Subir (akad. Subartu, Šubartu; sumer. su.bir4ki) – w źródłach mezopotamskich nazwa obszaru w północnej Mezopotamii, którego granice, przynależność polityczna i skład etniczny zmieniały się wraz z upływem czasu.

Nowy!!: Asyria i Subartu · Zobacz więcej »

Suhu

Mapa królestwa Górnej Mezopotamii Szamszi-Adada I z zaznaczonym położeniem Suhu Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi państewkami, w tym Suhu Stela z inskrypcjąSzamasz-resza-usura, zarządcy Suhu i Mari (1 poł. VIII w. p.n.e.) Suhu, Suhum – kraina nad środkowym biegiem Eufratu, na południe od Mari.

Nowy!!: Asyria i Suhu · Zobacz więcej »

Sukkallu

Sukkallu (akad. sukkallu, šukkallu; sum. SUKKAL)hasło šukkallu(m), sukkallu(m), Akkadisches...

Nowy!!: Asyria i Sukkallu · Zobacz więcej »

Sulili

Sulili, Sule, Silulu? – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może w końcu XXI wieku p.n.e.K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia.

Nowy!!: Asyria i Sulili · Zobacz więcej »

Sultantepe

Mapa Mezopotamii z zaznaczonym położeniem najważniejszych asyryjskich miast. Lokalizacja Huziriny odpowiada tu położeniu stanowiska Sultantepe. Sultantepe (starożytna Huzirina?) – duży tell w południowej Turcji, leżący ok.

Nowy!!: Asyria i Sultantepe · Zobacz więcej »

Sumer

Sumer i jego miasta. W czasach jego istnienia linia brzegowa sięgała miasta Ur. Sumer (Szumer, Sumeria; sum. 𒌦 𒊕 𒈪 𒂵 Ki-en-gir, hebr. שִׁנְעָר Szinear – por. Rdz 10:10) – starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak).

Nowy!!: Asyria i Sumer · Zobacz więcej »

Sumu-epuh

Sumu-epuh – amorycki król syryjskiego państwa Jamhad panujący ok.

Nowy!!: Asyria i Sumu-epuh · Zobacz więcej »

Sumu-Jamam

Sumu-Jamam (amor. Sūmû-Jamam)Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990, s. 613.

Nowy!!: Asyria i Sumu-Jamam · Zobacz więcej »

Sutejowie

Sutejowie, Sutu – konfederacja koczowniczych plemion, najprawdopodobniej pochodzenia amoryckiego, zamieszkująca obszar starożytnej Syrii i Palestyny, pomiędzy Mari a Qatną.

Nowy!!: Asyria i Sutejowie · Zobacz więcej »

Suza

Suza (pers. شوش - Shūsh) – miasto w starożytnym Elamie, jedna z jego stolic; obecnie leży w ostanie Chuzestan w Iranie, na terenie identycznie nazwanego, liczącego około 50 000 mieszkańców, współczesnego miasta, ok.

Nowy!!: Asyria i Suza · Zobacz więcej »

Sydon

Sydon lub Sajda – trzecie pod względem wielkości miasto Libanu, około 59 tysięcy mieszkańców (2010), położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego, ok.

Nowy!!: Asyria i Sydon · Zobacz więcej »

Synagoga Westend we Frankfurcie nad Menem

Synagoga Westend we Frankfurcie nad Menem (niem. Westendsynagoge in Frankfurt am Main) – synagoga znajdująca się we Frankfurcie nad Menem przy Freiherr-vom-Stein-Straße.

Nowy!!: Asyria i Synagoga Westend we Frankfurcie nad Menem · Zobacz więcej »

Synchronistyczna lista królów

Synchronistyczna lista królów – mezopotamski tekst będący listąwładców Asyrii i BabiloniiGrayson A.K., Königslisten..., s. 116.

Nowy!!: Asyria i Synchronistyczna lista królów · Zobacz więcej »

Syndon (tkanina)

Syndon – gatunek starożytnego indyjskiego płótna lnianego.

Nowy!!: Asyria i Syndon (tkanina) · Zobacz więcej »

Szabaka

Szabaka lub Szabako (imię kuszyckie) – władca kuszycki rezydujący w Napacie, a następnie faraon – władca starożytnego Egiptu z czasów końca Trzeciego Okresu Przejściowego, zaliczany do XXV dynastii kuszyckiej, rezydujący najpierw w Tebach, a następnie w Memfis.

Nowy!!: Asyria i Szabaka · Zobacz więcej »

Szabireszu

Szabireszu (Šabirešu) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Szabireszu · Zobacz więcej »

Szabla

Szabla M1812 (XIX w.) Szabla – jednoręczna sieczna broń biała, wyróżniająca się długą, jednosiecznąi zakrzywionągłownią.

Nowy!!: Asyria i Szabla · Zobacz więcej »

Szadditu

Szadditu – asyryjska księżniczka, córka Sennacheryba (704-681 p.n.e.) i siostra Asarhaddona (680-669 p.n.e.). W trakcie wykopalisk w Niniwie odkryto tabliczkę klinowąbędącądokumentem prawnym poświadczającym, iż za cenę „ośmiu min srebra (według wagi) miny z Karkemisz” dokonała ona zakupu ziemi, domu, ogrodu i ludzi.

Nowy!!: Asyria i Szadditu · Zobacz więcej »

Szafran

Szafran dwukwiatowy Szafran złocisty Szafran żółtokwiatowy Szafran, krokus (Crocus L.) – rodzaj roślin z rodziny kosaćcowatych. Należy do niego około 250 gatunków. Występująone w południowej i środkowej Europie, w krajach basenu Morza Śródziemnego oraz w Zachodniej Azji sięgając na wschodzie po zachodnie Chiny. Do flory Polski należy jeden gatunek rodzimy, opisywany tu zwykle jako szafran spiski lub krokus spiski C. scepusiensis, ale w bazach taksonomicznych traktowany jako podgatunek spiski szafranu Heuffela C. heuffelianus subsp. scepusiensis. Poza tym w Polsce rośnie jako gatunek dziczejący i już zadomowiony szafran wiosenny C. vernus. Bardzo liczne gatunki, ich mieszańce i odmiany uprawiane sąjako rośliny ozdobne. Szafran uprawny C. sativus jest źródłem szafranu – przyprawy.

Nowy!!: Asyria i Szafran · Zobacz więcej »

Szahuppa

Szahuppa (Šaḫuppa) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Szahuppa · Zobacz więcej »

Szahurunuwa

Szahurunuwa (1 poł. XIII w. p.n.e.) – hetycki wicekról Karkemisz, syn i następca Pijassili.

Nowy!!: Asyria i Szahurunuwa · Zobacz więcej »

Szakin mati

Szakin mati (akad. šakin māti, sum. lúgar.kur, tłum. „gubernator kraju”)hasło šakin māti, The Assyrian..., s. 160.

Nowy!!: Asyria i Szakin mati · Zobacz więcej »

Szalim-ahum

Szalim-ahum (akad. Šalim-aḫum)inskrypcja Szalim-ahuma (A.0.31); A.K. Grayson, Assyrian Rulers..., s. 14.

Nowy!!: Asyria i Szalim-ahum · Zobacz więcej »

Szalimowka

Szalimowka – nazwa toponimów w Rosji.

Nowy!!: Asyria i Szalimowka · Zobacz więcej »

Szamasz-abua

Szamasz-abua – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-abua · Zobacz więcej »

Szamasz-abua (eponim)

Szamasz-abua, Szamasz-abujaGrayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 152.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-abua (eponim) · Zobacz więcej »

Szamasz-abua (gubernator Nasibiny)

Szamasz-abua (akad. Šamaš-abūaGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., zapisywane mdutu.ad-u-a, tłum. „Szamasz jest mym ojcem”) – wysoki dostojnik, gubernator Nasibiny w czasach panowania asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 852 i 840 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szamasz-abua (gubernator Nasibiny) · Zobacz więcej »

Szamasz-belu-usur

Szamasz-belu-usur – imię dwóch wysokich rangąasyryjskich urzędników.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-belu-usur · Zobacz więcej »

Szamasz-belu-usur (gubernator Arzuhiny)

Szamasz-belu-usur lub Szamasz-bela-usurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-belu-usur (gubernator Arzuhiny) · Zobacz więcej »

Szamasz-belu-usur (gubernator Kalchu)

Szamasz-belu-usur lub Szamasz-bela-usurGrayson A.K., Assyrian..., s. 35.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-belu-usur (gubernator Kalchu) · Zobacz więcej »

Szamasz-kaszid-ajabi

Szamasz-kaszid-ajabi (akad. Šamaš-kāšid-ajābi) – wysoki asyryjski dostojnik, gubernator prowincji Aszdod; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 669 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szamasz-kaszid-ajabi · Zobacz więcej »

Szamasz-kenu-dugul

Szamasz-kenu-dugul (akad. Šamaš-kēnu-dugulGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 173.) – wysoki dostojnik pełniący urząd abarakku („intendenta pałacu”) za rządów asyryjskiego króla Aszur-nirari V (754-745 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 749 r. p.n.e. sprawował on również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szamasz-kenu-dugul · Zobacz więcej »

Szamasz-metu-uballit

Szamasz-metu-uballit (akad. Šamaš-metu-uballiṭNovotny J., Singletary J., Family Ties: Assurbanipal’s Family..., s. 169., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane m(d)GIŠ.NU/NU11-UG5.GA-TI.LA; tłum. „Szamasz ożywił zmarłego”Novotny J., Singletary J., Family Ties: Assurbanipal’s Family..., s. 170.) – asyryjski książę, syn Asarhaddona (681-669 p.n.e.), brat Aszurbanipala (669-627? p.n.e.)Weissert E., Aššur-bāni-apli, w: Radner K. (red.), The Prosopography..., s. 162.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-metu-uballit · Zobacz więcej »

Szamasz-szarru-ibni

Szamasz-szarru-ibni (akad. Šamaš-šarru-ibni) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Sin-szarra-iszkuna (?–612 p.n.e.) pełniący na dworze królewskim urząd „naczelnego dowódcy wojsk” (turtānu)Radner K., Last Emperor or Crown Prince..., s. 140.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-szarru-ibni · Zobacz więcej »

Szamasz-szuma-ukin

Mapa imperium nowoasyryjskiego Szamasz-szuma-ukin, Szamasz-szum-ukin (akad. Šamaš-šuma-ukīn) – król Babilonii z asyryjskiej dynastii Sargonidów, syn władcy asyryjskiego Asarhaddona, starszy brat Aszurbanipala.

Nowy!!: Asyria i Szamasz-szuma-ukin · Zobacz więcej »

Szamasz-upahhir

Szamasz-upahhir (akad. Šamaš-upaḫḫirGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Szamasz zgromadził”hasło Šamaš-upahhir (person), w) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Habruri za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 708 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szamasz-upahhir · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad

Szamszi-Adad – imię pięciu władców Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-Adad · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad I

Zasięg terytorialny królestwa Szamszi-Adada I (1814-1782 p.n.e.) Szamszi-Adad I (akadyjskie Šamšī-Adad; amoryckie Šamšī-Addu - tłum. „Słońcem moim jest bóg Adad”) – Amoryta, syn Ila-kabkabi z miasta Terqa, założyciel amoryckiej dynastii państwa asyryjskiego; twórca pierwszego asyryjskiego imperium.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-Adad I · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad II

Szamszi-Adad II (akad. Šamšī-Adad, tłum. „Słońcem moim jest bóg Adad”) – władca Asyrii, syn i następca Eriszuma III; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 6 lat.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-Adad II · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad III

Szamszi-Adad III (akad. Šamšī-Adad, tłum. „Słońcem moim jest bóg Adad”) – władca Asyrii, syn i następca Iszme-Dagana II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 16 lat.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-Adad III · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad IV

Szamszi-Adad IV (akad. Šamšī-Adad, tłum. „Słońcem moim jest bóg Adad”) – król Asyrii, syn Tiglat-Pilesera I; według Asyryjskiej listy królów odsunął on od władzy swego bratanka Eriba-Adada II i samemu panował przez 4 lata.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-Adad IV · Zobacz więcej »

Szamszi-Adad V

Szamszi-Adad V – władca Asyrii, syn i następca Salmanasara III, ojciec i poprzednik Adad-nirari III; według Asyryjskiej listy królów i asyryjskiej kroniki eponimów panować miał przez 13 lat.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-Adad V · Zobacz więcej »

Szamszi-ilu

Szamszi-ilu (akad. Šamšī-ilu, tłum. „Słońcem moim jest bóg”) – dostojnik i naczelny dowódca wojsk (turtannu) z czasów panowania asyryjskich królów Adad-nirari III (810–782 p.n.e.), Salmanasara IV (782–772 p.n.e.), Aszur-dana III (771–754 p.n.e.) i Aszur-nirari V (754–746 p.n.e.)Joannes F., Historia..., s. 27.

Nowy!!: Asyria i Szamszi-ilu · Zobacz więcej »

Szarma-Adad I

Szarma-Adad I (akad. Šarma-AdadGrayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon..., s. 106.Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 138-139., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mšar-ma-dIŠKUR) – jeden z wczesnych, słabo znanych królów Asyrii (1 połowa XVII w. p.n.e.), czwarty władca z dynastii założonej przez Adasiego, syn i następca Libaji, ojciec i poprzednik Iptar-Sina.

Nowy!!: Asyria i Szarma-Adad I · Zobacz więcej »

Szarma-Adad II

Szarma-Adad II (akad. Šarma-AdadGrayson A.K., Königslisten und Chroniken. B. Akkadisch, w: Reallexikon..., s. 107.Glassner J.-J., Mesopotamian..., s. 138-139., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mšar-ma-dIŠKUR) – jeden z wczesnych, słabo znanych królów Asyrii (przełom XVII/XVI w. p.n.e.), syn i następca Szu-Ninuy, brat i poprzednik Eriszuma III.

Nowy!!: Asyria i Szarma-Adad II · Zobacz więcej »

Szarru-emuranni

Szarru-emuranni (akad. Šarru-ēmuranniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Król wybrał mnie”hasło Šarru-emuranni (person), w) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Zamua za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); według asyryjskich list i kronik eponimów w 712 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szarru-emuranni · Zobacz więcej »

Szarru-hattu-ipel

Szarru-hattu-ipelGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169.

Nowy!!: Asyria i Szarru-hattu-ipel · Zobacz więcej »

Szattuara I

Szattuara I (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mšá-at-tu-a-ra)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 136.

Nowy!!: Asyria i Szattuara I · Zobacz więcej »

Szattuara II

Szattuara II (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mšat-tu-a-ra) – władca huryckiego królestwa Hanigalbat, kontynuującego tradycje państwa Mitanni; współczesny asyryjskiemu królowi Salmanasarowi I (1273–1244 p.n.e.); był synem lub siostrzeńcem Wasaszatty.

Nowy!!: Asyria i Szattuara II · Zobacz więcej »

Szausztatar

Szausztatar (Šauštatar) – hurycki król Mitanni z XV w. p.n.e. (panował w okresie 1440 p.n.e. – 1410 p.n.e.). Szausztatar był synem Parsatatara.

Nowy!!: Asyria i Szausztatar · Zobacz więcej »

Sze’i-Aszur

Sze’i-Aszur (akad. Še’i-Aššur, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mše-’i-aš-šur)Grayson A.K., Assyrian Rulers...

Nowy!!: Asyria i Sze’i-Aszur · Zobacz więcej »

Szep-Isztar

Szep-Isztar, Szep-Issar (akad. Šēp-IštarGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 169., Šēp-Issar; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mGÌR.2-d15; tłum. „Stopy (bogini) Isztar”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Nasibina za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 800 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu).

Nowy!!: Asyria i Szep-Isztar · Zobacz więcej »

Szep-Szamasz

Szep-Szamasz, też Szep-Szamszi ((akad. Šēp-ŠamašGlassner J-J., Mesopotamian..., s. 169.; w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mGÌR.2-dUTU i mGÌR.2-dUTU-ši; tłum. „Stopy (boga) Szamasza”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Isana za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari III (810-783 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 790 r. p.n.e. sprawował też urząd eponima (akad. limmu). Zgodnie z Asyryjskąkronikąeponimów za jego eponimatu miała miejsce wyprawa wojenna przeciw miastu Itu’a.

Nowy!!: Asyria i Szep-Szamasz · Zobacz więcej »

Szep-szarri

Szep-szarri (akad. Šēp-šarriGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., tłum. „Stopy króla”) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Habruri za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 835 r. p.n.e., sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szep-szarri · Zobacz więcej »

Szerua-eterat

Szerua-eterat (akad. Šērū'a-ēṭeratFrame G., Babylonia..., s. 195., tłum. „bogini Szerua jest tą, która ratuje/ocala”) – asyryjska księżniczka, najstarsza córka Asarhaddona (680-669 p.n.e.), siostra Aszurbanipala (669-627? p.n.e.) i Szamasz-szuma-ukina (668-648 p.n.e.). Znany jest list, który Szerua-eterat napisała do Aszur-szarrat, żony swego brata Aszurbanipala, będącego wówczas jeszcze następcątronu.

Nowy!!: Asyria i Szerua-eterat · Zobacz więcej »

Szeszonk (książę)

Szeszonk (w języku akadyjskim Šusanqu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mšu-sa-an-qu)Radner, K., After Eltekeh: Royal Hostages...

Nowy!!: Asyria i Szeszonk (książę) · Zobacz więcej »

Szimu

Szimu (Šimu) – w 1 połowie I tys.

Nowy!!: Asyria i Szimu · Zobacz więcej »

Szkło rubinowe

Dawna miseczka ze szkła rubinowego Katedrze w Meux Szkło rubinowe wytworzone przez Kunckela Szkło rubinowe – rodzaj czerwonego szkła artystycznego, które oryginalnie zawdzięczało swojąbarwę cząstkom silnie zdyspergowanego złota.

Nowy!!: Asyria i Szkło rubinowe · Zobacz więcej »

Szpila

kultury halsztackiej Spinka do włosów, rodzaj szpili Kolchidy Szpila – akcesorium służące do utrzymania włosów danej osoby w stałym miejscu.

Nowy!!: Asyria i Szpila · Zobacz więcej »

Sztuka asyryjska

Sztuka asyryjska – rozwijała się początkowo pod silnym wpływem tradycji sumeryjskich, akadyjskich, później babilońskich.

Nowy!!: Asyria i Sztuka asyryjska · Zobacz więcej »

Sztuka babilońska

Najazd Elamitów około 2000 roku p.n.e. położył kres rozwojowi sztuki sumeryjskiej.

Nowy!!: Asyria i Sztuka babilońska · Zobacz więcej »

Sztuka hetycka

Figurka jelenia z brązu (symbol bóstwa), Alaca Hüyük, 2100-2000 p.n.e. Sztuka hetycka – sztuka Hetytów sięga początkami II tysiąclecia p.n.e. i wiąże się ściśle z kulturąludu Hattu (Protohetytów).

Nowy!!: Asyria i Sztuka hetycka · Zobacz więcej »

Sztuka starożytnej Mezopotamii

Tablica ścienna z Chafadżi przedstawiająca scenę picia wina, Irak, 2600–2370 pne. Sztuka starożytnej Mezopotamii – przejaw działalności artystycznej człowieka na obszarze, położonym w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, w okresie od VI tysiąclecia p.n.e., tj.

Nowy!!: Asyria i Sztuka starożytnej Mezopotamii · Zobacz więcej »

Sztuka starożytnej Persji

Sztuka starożytnej Persji – sztuka starożytnej Persji.

Nowy!!: Asyria i Sztuka starożytnej Persji · Zobacz więcej »

Sztuka Urartu

Sztuka Urartu – sztuka starożytnego Bliskiego Wschodu, tworzona na terenie starożytnego państwa Urartu, które istniało w pierwszym tysiącleciu p.n.e. na obszarze Wyżyny Armeńskiej.

Nowy!!: Asyria i Sztuka Urartu · Zobacz więcej »

Szu-Ninua

Szu-NinuaGrayson A.K., Königslisten...

Nowy!!: Asyria i Szu-Ninua · Zobacz więcej »

Szulmu-beli

Szulmu-beli (akad. Šulmu-bēli, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mDI-mu-EN; tłum. „Pomyślność pana”hasło Šulmu-beli (person), w) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskich królów Sargona II (722-705 p.n.e.) i Sennacheryba (704-681 p.n.e.). Za panowania pierwszego pełnił urząd zastępcy pałacowego herolda, natomiast za panowania drugiego urząd gubernatora prowincji Talmusa.

Nowy!!: Asyria i Szulmu-beli · Zobacz więcej »

Szulmu-beli-lamur

Szulmu-beli-lamur, też Szulma-beli-lamur (akad. Šulmu-bēli-lāmur lub Šulma-bēli-lāmurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., tłum. „Niechaj zobaczę pomyślność pana!”) – wysoki dostojnik sprawujący urząd gubernatora Arzuhiny za rządów asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.). Według asyryjskich list i kronik eponimów w 839 r. p.n.e. pełnił również urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szulmu-beli-lamur · Zobacz więcej »

Szulmu-szarri

Szulmu-szarri (akad. Šulmu-šarri, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mDI-mu-MAN; tłum. „Pomyślność króla”hasło Šulmu-šarri (person), w) – gubernator prowincji Halzi-adbari za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.); w 698 r. p.n.e. pełnił urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Szulmu-szarri · Zobacz więcej »

Szuttarna II

Szuttarna II (przypuszczalnie z sanskr. su-dharana „on, który podtrzymuje studnię”) – król huryckiego królestwa Mitanni panujący w latach 1400 p.n.e. – 1385 p.n.e. Był następcąi prawdopodobnie synem króla Artatamy I. Był on sojusznikiem egipskiego faraona Amenhotepa III, a ich stosunki dyplomatyczne zostały zwięźle opisane w Listach z Amarna.

Nowy!!: Asyria i Szuttarna II · Zobacz więcej »

Szuttarna III

Szuttarna III, Sutarna III (przypuszczalnie z sansykr. su-dharana „on, który podtrzymuje studnię”) – król Mitanni, który rządził bardzo krótki okres około 1350 r. p.n.e. Był synem Artatamy II, uzurpatora do tronu po śmierci króla Tuszratty.

Nowy!!: Asyria i Szuttarna III · Zobacz więcej »

Tab-belu

Tab-belu (akad. Ṭāb-bēluGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 171., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mdu10.ga.en) – wysoki dostojnik, gubernator prowincji Amedi za rządów asyryjskiego króla Aszur-dana III (772-755 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 762 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Tab-belu · Zobacz więcej »

Tab-sil-Eszarra

Tab-sil-Eszarra (akad. Ṭāb-ṣil-EšarraGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Ochrona świątyni E-szara jest dobra”) – wysoki dostojnik pełniący urząd gubernatora Aszur (šakin Libbi-āli) za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 716 r. p.n.e. sprawował on również urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Tab-sil-Eszarra · Zobacz więcej »

Tab-szar-Aszur

Tab-szar-Aszur (akad. Ṭāb-šār-AššurGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Oddech boga Aszura jest dobry”) – wysoki dostojnik pełniący urząd intendenta pałacu (abarakku) za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 717 r. p.n.e. sprawował on również urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Tab-szar-Aszur · Zobacz więcej »

Tabal

Tabal – księstwo późnohetyckie obejmujące obszar położony pomiędzy rzekąHalys na północy, Kayseri na wschodzie i Göllüdag na zachodzie.

Nowy!!: Asyria i Tabal · Zobacz więcej »

Taharka

Taharka – władca kuszycki rezydujący w Napacie, oraz faraon – władca starożytnego Egiptu z czasów końca Trzeciego Okresu Przejściowego, zaliczany do XXV dynastii kuszyckiej, rezydujący początkowo w Tebach, a następnie w Memfis i Tanis.

Nowy!!: Asyria i Taharka · Zobacz więcej »

Tajma (Arabia Saudyjska)

Tzw. „kamień z Tajmy” – stela z piaskowca z aramejskąinskrypcjądotyczącąwprowadzenia do Tajmy kultu nowego bóstwa; VI w. p.n.e.; znaleziona w Tajmie; zbiory Luwru (AO 1505) Stela z piaskowca z aramejskąinskrypcją; V–IV w. p.n.e.; znaleziona w Tajmie; zbiory muzeum w Tajmie TajmaZapis nazwy według ustaleń Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej;, zeszyt 2 (Bliski Wschód), Warszawa 2004, s. 22.

Nowy!!: Asyria i Tajma (Arabia Saudyjska) · Zobacz więcej »

Taklak-ana-beli

Taklak-ana-beli (akad. Taklāk-ana-bēliGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „Swe zaufanie pokładam w panu”) – wysoki dostojnik w czasach panowania asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.), gubernator prowincji Nasibina; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 715 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Taklak-ana-beli · Zobacz więcej »

Taklak-ana-szarri

Taklak-ana-szarri (akad. Taklāk-ana-šarriGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 167., tłum. „Swe zaufanie pokładam w królu”) – wysoki dostojnik w czasach panowania asyryjskiego króla Salmanasara III (858-824 p.n.e.), gubernator miasta Nemed-Isztar; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 842 r. p.n.e. sprawował on urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Taklak-ana-szarri · Zobacz więcej »

Talent (miara)

Talent (łac. tălentŭm od gr. τάλαντον tálanton – ciężar) – największa jednostka miary masy i pieniądza, używana w starożytności (w Asyrii, Babilonii, starożytnej Grecji i Palestynie).

Nowy!!: Asyria i Talent (miara) · Zobacz więcej »

Tall al-Ahmar

Tall al-Ahmar – ważne stanowisko archeologiczne w Syrii, położone na wschodnim brzegu Eufratu, ok.

Nowy!!: Asyria i Tall al-Ahmar · Zobacz więcej »

Talmussu

TalmussuRadner K., Provinz.

Nowy!!: Asyria i Talmussu · Zobacz więcej »

Tantura

Tantura (arab. الطنطورة, at-Tantura) – nieistniejąca już arabska wieś, która była położona w Dystrykcie Hajfy w Mandacie Palestyny.

Nowy!!: Asyria i Tantura · Zobacz więcej »

Tanutamon

Tanutamon – władca kuszycki rezydujący w Napacie, oraz faraon - władca starożytnego Egiptu z czasów końca Trzeciego Okresu Przejściowego, ostatni władca XXV dynastii kuszyckiej, rezydujący w Tebach.

Nowy!!: Asyria i Tanutamon · Zobacz więcej »

Tapputi-Belat-ekalli

Tapputi-Belat-ekalli (asyr. Tappûtī-Bēlat-ekalli, zapisywane fTap-pu-ti-dNIN.É.GAL-lim, tłum. „Pomocąmojąjest bogini Belat-ekalli”) – wytwórczyni perfum (akad. muraqqītu) wzmiankowana w tekstach klinowych z okresu średnioasyryjskiego (przełom II i I tys. p.n.e.) odnalezionych w trakcie wykopalisk na dziedzińcu świątyni boga Aszura w asyryjskim mieście AszurPostgate N., Bronze Age Bureaucracy: Writing..., s. 58.

Nowy!!: Asyria i Tapputi-Belat-ekalli · Zobacz więcej »

Tarbisu

Tarbisu (akad. Tarbiṣu) – starożytne miasto w Asyrii, leżące ok.

Nowy!!: Asyria i Tarbisu · Zobacz więcej »

Tarsus (miasto)

Tarsus (gr. Tarsos, łac. Tarsus ar. طرسوس trl. Ṭarsūs, trl. Tarsus) – miasto w południowej Turcji, w Cylicji, nad rzekąKydnos, w prowincji (il) Içel, 245 671 mieszkańców (2012).

Nowy!!: Asyria i Tarsus (miasto) · Zobacz więcej »

Taszmetum-szarrat

Taszmetum-szarrat (akad. Tašmētu-šarratGrayson A.K., Novotny J., The Royal Inscriptions of Sennacherib..., s. 42.Grayson A.K., Novotny J., The Royal Inscriptions of Sennacherib..., s. 365., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane fdtaš-me-tum-šar-rat; tłum. „bogini Taszmetum jest królową”) – asyryjska królowa, jedna z żon Sennacheryba (704-681 p.n.e.). Wzmiankowana jest w inskrypcji Sennacheryba umieszczonej na dwóch kamiennych sfinksach (apsasû), które flankowały wejście do jej prywatnych komnat w Pałacu Południowo-zachodnim w Niniwie.

Nowy!!: Asyria i Taszmetum-szarrat · Zobacz więcej »

Te’elhunu

Te’elhunu, też Apkallatu (1 połowa VII w. p.n.e.) – królowa Arabów, o której wspominająw swoich inskrypcjach asyryjscy królowie Sennacheryb (705-681 p.n.e.), Asarhaddon (681-669 p.n.e.) i Aszurbanipal (669-627? p.n.e.)Grayson A.K., Novotny J., The Royal Inscriptions..., s. 15.

Nowy!!: Asyria i Te’elhunu · Zobacz więcej »

Teby (Egipt)

Teby (egip. Uaset,, u Homera Stubramne) – starożytne miasto w Górnym Egipcie, położone nad Nilem, ok.

Nowy!!: Asyria i Teby (Egipt) · Zobacz więcej »

Tejszeba

Tejszeba (urart. Dim, Dte-e-i-še-ba) – urartyjskie bóstwo burzy i wojny, drugi w hierarchii panteonu Urartu po Chaldim.

Nowy!!: Asyria i Tejszeba · Zobacz więcej »

Tejszebaini

Wzgórze Karmir Blur, na którym położona była twierdza Tejszebaini alt.

Nowy!!: Asyria i Tejszebaini · Zobacz więcej »

Tell Abu Hafur

Tell Abu Hafur – stanowisko archeologiczne położone w Syrii, w dorzeczu rzeki Chabur, w obrębie tzw.

Nowy!!: Asyria i Tell Abu Hafur · Zobacz więcej »

Tell al-Rimah

Tell al-Rimah – stanowisko archeologiczne w północnym Iraku, położone ok.

Nowy!!: Asyria i Tell al-Rimah · Zobacz więcej »

Tell Chuera

Tell Chuera (starożytne asyryjskie miasto Harbe) – stanowisko archeologiczne w północno-wschodniej Syrii, pomiędzy rzekami Balich i Chabur.

Nowy!!: Asyria i Tell Chuera · Zobacz więcej »

Tell ed-Der

Tell ed-Der (starożytne Sippar-Amnanum i Sippar-Anunitu) − stanowisko archeologiczne w Iraku, leżące ok.

Nowy!!: Asyria i Tell ed-Der · Zobacz więcej »

Tell Halaf

Mapa starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 1000-800 p.n.e. z zaznaczonymi najważniejszymi aramejskimi i nowohetyckimi państewkami Jeden z ortostatów z Tell Halaf ze scenąpolowania Sfinks - jeden z posągów odnalezionych w Tell Halaf Tell Halaf (starożytna Guzana, biblijne Gozan) – stanowisko archeologiczne w północno-wschodniej Syrii, tuż przy granicy z Turcją, z dwoma głównymi okresami zasiedlenia – okresem neolitu ceramicznego (VI-V tys. p.n.e.) i epokążelaza (koniec II tys.-pierwsze wieki I tys. p.n.e.).

Nowy!!: Asyria i Tell Halaf · Zobacz więcej »

Tell Qarqur

Tell Qarqur (arab. تل قرقور) – duże stanowisko archeologiczne w północno-zachodniej Syrii, położone ok.

Nowy!!: Asyria i Tell Qarqur · Zobacz więcej »

Tell Rad Szakra

Tell Rad Szakra (Tell Rad Shaqra, Tell Rad Shaqurah) – stanowisko archeologiczne położone w Syrii, na terenie starożytnej Północnej Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Tell Rad Szakra · Zobacz więcej »

Temanici

Teman(n)ici – duże plemię aramejskie, które co najmniej od X w. p.n.e. zamieszkiwało region górnego biegu Chaburu w północnej Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Temanici · Zobacz więcej »

Tereny królestwa Izraela anektowane przez Asyrię

Tereny królestwa Izraela anektowane przez Asyrię.

Nowy!!: Asyria i Tereny królestwa Izraela anektowane przez Asyrię · Zobacz więcej »

Tidu

Tidu – starożytne miasto w górnym biegu rzeki Tygrys, wzmiankowane w nowoasyryjskich inskrypcjach królewskich, przez niektórych badaczy identyfikowane z tureckim Üçtepe (wcześniej znanym jako Kurkh, Kurh, Kerh)Bryce T., Tidu, w: The Routledge Handbook...

Nowy!!: Asyria i Tidu · Zobacz więcej »

Tiglat-Pileser

Tiglat-Pileser – biblijny odpowiednik akadyjskiego imienia Tukultī-apil-Ešarra, noszonego przez trzech królów Asyrii.

Nowy!!: Asyria i Tiglat-Pileser · Zobacz więcej »

Tiglat-Pileser I

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego w okresie jego największego rozwoju (koniec XIII – początek XI w. p.n.e.) Tiglat-Pileser I, właśc.

Nowy!!: Asyria i Tiglat-Pileser I · Zobacz więcej »

Tiglat-Pileser II

Tiglat-Pileser II, właśc.

Nowy!!: Asyria i Tiglat-Pileser II · Zobacz więcej »

Tiglat-Pileser III

Kalchu; zbiory Luwru w Paryżu. Tiglat-Pileser III, właśc.

Nowy!!: Asyria i Tiglat-Pileser III · Zobacz więcej »

Til-Abni

Til-Abni, Til-Abnim – starożytne miasto w północnej Syrii, leżące w zakolu EufratuBryce T., Til-Abni(m), w: The Routledge Handbook...

Nowy!!: Asyria i Til-Abni · Zobacz więcej »

Tilla

Tilla (średio/nowoasyryjskie Tille, też nowoasyryjskie Til-uli?) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, wzmiankowane po raz pierwszy w dokumentach z archiwum w Mari pochodzących z czasów panowania króla Zimri-Lima (1774-1762 p.n.e.)hasło Tilla, w: Bryce T., The Routledge..., s. 707.

Nowy!!: Asyria i Tilla · Zobacz więcej »

Timna (Tel Batasz)

Tel Batasz Timna – filistyńskie miasto biblijne, zlokalizowane w Tel Batasz.

Nowy!!: Asyria i Timna (Tel Batasz) · Zobacz więcej »

Tiptakzi

Tiptakzi – według Synchronistycznej listy królów ósmy władca z dynastii kasyckiej, następca Harba-SzipakaWeidner E.F., Die grosse..., s. 70.

Nowy!!: Asyria i Tiptakzi · Zobacz więcej »

Titonos

Titonos – postać z mitologii greckiej.

Nowy!!: Asyria i Titonos · Zobacz więcej »

Totmes III

Totmes III lub Tutmozis (gr. Tutmosis) – faraon, władca starożytnego Egiptu XVIII dynastii, z okresu Nowego Państwa.

Nowy!!: Asyria i Totmes III · Zobacz więcej »

Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych

Ignacy Potocki, prezes TdKE, portret wykonany około 1783/4 roku Ks. Grzegorz Piramowicz, sekretarz TdKE oraz autor ''Elementarza dla szkół parafialnych narodowych'' (1785) ''Elementarz dla szkół parafialnych'' wyd. przez Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych w 1785 Algiebra dla szkół narodowych'' wyd. pierwsze z 1782 r. Krzysztof Kluk, ''Botanika dla szkół narodowych'' (1785) Michał Jan Hube, ''Fizyka dla szkół narodowych'' (1792) Ignacego Zaborowskiego, podręcznik z 1787 r. Onufry Kopczyński, ''Uklad Grammatyki dla szkół narodowych'' (1785) ''Wstęp do fizyki dla szkół narodowych'' (1788) ''Grammatyka dla szkół narodowych'', wydanie drugie (1783) ''Arytmetyka dla szkół narodowych'', wydanie trzecie (1785) Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych (1775–1792) – drugie po Towarzystwie Literatów w Polszcze polskie towarzystwo naukowe zajmujące się opracowaniem i wydawaniem podręczników oraz programów szkolnych, instytucja utworzona przez Komisję Edukacji Narodowej 10 lutego 1775 roku w Warszawie.

Nowy!!: Asyria i Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych · Zobacz więcej »

Trajan

Kolumna Trajana w Rzymie Forum Trajana w Rzymie Marek Ulpiusz Trajan (łac. Marcus Ulpius Traianus, ur. 18 września 53 w Italice, zm. 9 sierpnia 117 w Selinusie) – cesarz rzymski w latach 98–117, drugi z tak zwanych pięciu dobrych cesarzy.

Nowy!!: Asyria i Trajan · Zobacz więcej »

Transport kolejowy

Formuła kolei konwencjonalnej Typowy pociąg pasażerski Transport kolejowy – gałąź transportu lądowego obejmująca trzy podsektory: pasażerski transport kolejowy, towarowy transport kolejowy i infrastrukturę transportu kolejowego.

Nowy!!: Asyria i Transport kolejowy · Zobacz więcej »

Trylogia Kusziela

Trylogia Kusziela – seria trzech powieści fantasy autorstwa amerykańskiej pisarki Jacqueline Carey, wydana w języku polskim przez wydawnictwo Mag.

Nowy!!: Asyria i Trylogia Kusziela · Zobacz więcej »

Trzeci Okres Przejściowy

right Trzeci Okres Przejściowy – epoka w historii Starożytnego Egiptu trwająca od śmierci faraona Ramzesa XI z XX dynastii w roku 1070 p.n.e. do koronacji faraona Psametycha I z XXVI dynastii w roku 664 p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Trzeci Okres Przejściowy · Zobacz więcej »

Tukulti-Ninurta I

Zasięg terytorialny królestwa średnioasyryjskiego w okresie jego największego rozwoju (koniec XIII – początek XI w. p.n.e.) tzw. ołtarz Tukulti-Ninurty I odnaleziony w Aszur; zbiory Muzeum Pergamońskiego w Berlinie. Głowica maczugi z umieszczonąna niej inskrypcjąwymieniającąimię Tukulti-Ninurty I; zbiory Luwru (AO 2152) Tukulti-Ninurta I (akad. Tukultī-Ninurta, tłum. „W bogu Ninurcie jest moja ufność”) – król Asyrii, syn i następca Salmanasara I, według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 37 lat.

Nowy!!: Asyria i Tukulti-Ninurta I · Zobacz więcej »

Tukulti-Ninurta II

Tukulti-Ninurta II (akad. Tukultī-Ninurta, tłum. „W bogu Ninurcie jest moja ufność”) – król Asyrii, syn i następca Adad-nirari II; według Asyryjskiej listy królów panować miał przez 7 lat.

Nowy!!: Asyria i Tukulti-Ninurta II · Zobacz więcej »

Turtannu

Turtan(n)u, tartan(n)u (akad. turtānu, turtannu, tartānu, tartannu)hasło turtānu, w: Chicago..., s. 489.

Nowy!!: Asyria i Turtannu · Zobacz więcej »

Turukku

Turukku – nazwa zdominowanego przez Hurytów ludu, wymienianego w dokumentach klinowych z XVIII wieku p.n.e., zamieszkującego przedgórze Zagrosu w rejonie Dolnego Zabu.

Nowy!!: Asyria i Turukku · Zobacz więcej »

Tuszpa

Tuszpa (urart. URUṭu-uš-pa) – starożytne miasto, stolica państwa Urartu w okresie jego potęgi.

Nowy!!: Asyria i Tuszpa · Zobacz więcej »

Tygrys (rzeka)

Tygrys (gr. Tígrēs lub Tígris, arab. دجلة, Nahr Dijlah) to obok Eufratu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii.

Nowy!!: Asyria i Tygrys (rzeka) · Zobacz więcej »

Tyr (miasto)

Tyr – starożytne miasto Fenicjan, współcześnie miasto portowe Sur w Libanie, na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego.

Nowy!!: Asyria i Tyr (miasto) · Zobacz więcej »

Upadek Niniwy (epos)

Upadek Niniwy – obraz Johna Martina z 1829 roku Upadek Niniwy – epos Edwina Atherstone’a, wydawany w latach 1828–1868.

Nowy!!: Asyria i Upadek Niniwy (epos) · Zobacz więcej »

Uperi

Uperi (koniec VIII w. p.n.e.) – władca krainy Dilmun (identyfikowanej obecnie z Bahrajnem), współczesny asyryjskiemu królowi Sargonowi II (721-705 p.n.e.), w którego inskrypcjach jest wymienianyPotts D.T., The Archaeology..., s. 36.

Nowy!!: Asyria i Uperi · Zobacz więcej »

Urakka

Urakka (Urakka, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane URU ú-rak-ka)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 183.

Nowy!!: Asyria i Urakka · Zobacz więcej »

Urartu

Urartu, Ararat, Biajnili, Królestwo Wan (urart. KURbi-a-i-na, orm. Ուրարտու, tur. Urartular, pers. اورارتو) – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, na Wyżynie Armeńskiej (współcześnie terytorium byłego Urartu znajduje się w granicach Armenii, Turcji i Iranu).

Nowy!!: Asyria i Urartu · Zobacz więcej »

Urtak

Urtak, Urtaki – król Elamu w latach 674–663 p.n.e., brat i następca Humban-haltasza II.

Nowy!!: Asyria i Urtak · Zobacz więcej »

Urzigurumasz

Urzigurumasz – według Babilońskiej listy królów A i Synchronistycznej listy królów szósty władca z dynastii kasyckiejBrinkman J.A., Materials..., s. 320.

Nowy!!: Asyria i Urzigurumasz · Zobacz więcej »

Uszpia

Uszpia – wczesny władca miasta-państwa Aszur, który panował najprawdopodobniej pod koniec XXI wieku p.n.e. Nie jest znany ze współczesnych mu źródeł, ale jego imię wymienia Asyryjska lista królów i wspomniany jest w inskrypcjach dwóch późniejszych królów asyryjskich.

Nowy!!: Asyria i Uszpia · Zobacz więcej »

VII wiek p.n.e.

VII WIEK P.N.E. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e.

Nowy!!: Asyria i VII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

VIII wiek p.n.e.

VIII WIEK P.N.E. X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e. VII wiek p.n.e. VI wiek p.n.e.

Nowy!!: Asyria i VIII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Wadi Ara

Wadi Ara (hebr. ואדי עארה; arab. وادي عارة, Wadi ʿĀrah) – wąska dolina typu wadi, położona w północnym Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Wadi Ara · Zobacz więcej »

Wadi Milk

Wadi Milk (hebr. ואדי מילק) – wąska dolina typu wadi, położona w północnym Izraelu.

Nowy!!: Asyria i Wadi Milk · Zobacz więcej »

Walki babilońsko-egipskie

Walki babilońsko-egipskie – szereg wojen pod koniec VII wieku p.n.e. i w pierwszej połowie VI w. p.n.e. między Egiptem a Babiloniąo podział imperium asyryjskiego (Syrię, Fenicję oraz Judę).

Nowy!!: Asyria i Walki babilońsko-egipskie · Zobacz więcej »

Walter Andrae

Walter Andrae (ur. 18 lutego 1875 w Anger koło Lipska, zm. 28 lipca 1956 w Berlinie) – niemiecki archeolog, architekt, wykładowca i muzeolog.

Nowy!!: Asyria i Walter Andrae · Zobacz więcej »

Wasaszatta

Wasaszatta (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mwà-a-sa–šá-ta)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 136.

Nowy!!: Asyria i Wasaszatta · Zobacz więcej »

Waszuganni

Zasięg terytorialny królestwa Mitanni w okresie jego największego rozwoju (początek XV w. p.n.e.). Stanowisko Tell Feheriye wskazywane jest jako możliwa lokalizacja stolicy Waszuganni. Waszuganni, Waszukanni – stolica huryckiego królestwa Mitanni.

Nowy!!: Asyria i Waszuganni · Zobacz więcej »

Władcy Armenii

Władcy Armenii – władcy historycznych państw ormiańskich.

Nowy!!: Asyria i Władcy Armenii · Zobacz więcej »

Wega

Wega (Alfa Lyrae, α Lyr) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, piąta co do jasności gwiazda nocnego nieba.

Nowy!!: Asyria i Wega · Zobacz więcej »

Wojna domowa Cezara z Pompejuszem

Wojna domowa Cezara z Pompejuszem – konflikt o władzę w starożytnym Rzymie toczący się w latach 49-45 p.n.e. pomiędzy Gajuszem Juliuszem Cezarem, prokonsulem i zdobywcąGalii, a Gnejuszem Pompejuszem Wielkim, konsulem rzymskim, który otrzymał poparcie Senatu w obronie wartości republikańskich.

Nowy!!: Asyria i Wojna domowa Cezara z Pompejuszem · Zobacz więcej »

Wojna syro-efraimska

Wojna syro-efraimska – konflikt zbrojny pomiędzy koalicjąaramejsko-izraelskąa Judąi Asyrią.

Nowy!!: Asyria i Wojna syro-efraimska · Zobacz więcej »

Wojny partyjsko-rzymskie

Wojny rzymsko-partyjskie – szereg wojen toczących się między RepublikąRzymską, a później Cesarstwem Rzymskim i Królestwem Partów od I wieku p.n.e. do III wieku n.e.

Nowy!!: Asyria i Wojny partyjsko-rzymskie · Zobacz więcej »

Wojny perskie

Wojny grecko-perskie – wojny stoczone w pierwszej połowie V wieku p.n.e. pomiędzy imperium perskim a greckimi polis.

Nowy!!: Asyria i Wojny perskie · Zobacz więcej »

Woluta

Przykłady głowic w porządku jońskim Według Julien David LeRoy, ''Les ruines des plus beaux monuments de la Grèce'', Paris, 1758 (Plate XX) Spływy wolutowe Woluta, ślimacznica – element architektoniczny i motyw ornamentacyjny w formie spirali lub zwoju.

Nowy!!: Asyria i Woluta · Zobacz więcej »

X wiek p.n.e.

X WIEK P.N.E. XII wiek p.n.e. XI wiek p.n.e. X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. VIII wiek p.n.e.

Nowy!!: Asyria i X wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

XI wiek p.n.e.

XI WIEK P.N.E. XIII wiek p.n.e. XII wiek p.n.e. XI wiek p.n.e. X wiek p.n.e. IX wiek p.n.e. Izraela.

Nowy!!: Asyria i XI wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

XII wiek p.n.e.

XII WIEK P.N.E. XIV wiek p.n.e. XIII wiek p.n.e. XII wiek p.n.e. XI wiek p.n.e. X wiek p.n.e. Zmarli.

Nowy!!: Asyria i XII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

XIII wiek p.n.e.

XIII WIEK P.N.E. XV wiek p.n.e. XIV wiek p.n.e. XIII wiek p.n.e. XII wiek p.n.e. XI wiek p.n.e. Urodzili się.

Nowy!!: Asyria i XIII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

XIV wiek p.n.e.

XIV WIEK P.N.E. XVI wiek p.n.e. XV wiek p.n.e. XIV wiek p.n.e. XIII wiek p.n.e. XII wiek p.n.e. Urodzili się.

Nowy!!: Asyria i XIV wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

XV wiek p.n.e.

XV WIEK P.N.E. XVII wiek p.n.e. XVI wiek p.n.e. XV wiek p.n.e. XIV wiek p.n.e. XIII wiek p.n.e. Urodzili się.

Nowy!!: Asyria i XV wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

XVII wiek p.n.e.

XVII WIEK P.N.E. XIX wiek p.n.e. XVIII wiek p.n.e. XVII wiek p.n.e. XVI wiek p.n.e. XV wiek p.n.e. Urodzili się.

Nowy!!: Asyria i XVII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »

Zabban

Zabban (też Zamban, Zanban) – starożytne miasto leżące na granicy Asyrii z Babilonią, w rejonie górnego biegu rzeki DijaliBryce T., Zabban, w: The Routledge Handbook..., s. 783.

Nowy!!: Asyria i Zabban · Zobacz więcej »

Zabibe

Zabibe (2 połowa VIII w. p.n.e.) – arabska królowa wzmiankowana w jednej z inskrypcji asyryjskiego krola Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.). Inskrypcja ta wymienia jąpośród władców, którzy w 738 r. p.n.e. mieli złożyć Tiglat-Pileserowi III trybut.

Nowy!!: Asyria i Zabibe · Zobacz więcej »

Zakkur

Mapa Syropalestyny w VIII w. p.n.e. z zaznaczonymi królestwami Hamat i Luasz/Luhuti Zakkur, Zakur (aram. zkr, akad. mZa-ku-riLipiński E., The Aramaeans..., s. 283.) – władca aramejskich królestw Hamat i Luasz, najprawdopodobniej uzurpator, panujący na przełomie IX i VIII w. p.n.e.

Nowy!!: Asyria i Zakkur · Zobacz więcej »

Zamek Safed

Zamek Safed (hebr. מצודת צפת, Mecudat Cefat) – forteca krzyżowców wznosząca się na wzgórzu w centrum miasta Safed na północy Izraela.

Nowy!!: Asyria i Zamek Safed · Zobacz więcej »

Zamua

Zamua, też Mazamua – kraina występująca w źródłach asyryjskich z 1 połowy I tys.

Nowy!!: Asyria i Zamua · Zobacz więcej »

Zariqum

Waltera Andrae w trakcie wykopalisk w świątyni bogini Isztar w Aszur, który przedstawiać może Zariquma; zbiory Muzeum Pergamońskiego w Berlinie Zariqum, też Zarriqum (akad. Zāriqum, Zarriqum)hasło zarriqu, The Assyrian Dictionary, tom 21 (Z), The Oriental Institute, Chicago 1961, s. 69.

Nowy!!: Asyria i Zariqum · Zobacz więcej »

Zazaja

Zazaja (Zazāja) – wysoki dostojnik za rządów asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.), gubernator prowincji Arpad; z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 692 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i Zazaja · Zobacz więcej »

Zbroja lamelkowa

Zbroja lamelkowa Technika mocowania lamelek Zbroja lamelkowa (zbroja płytkowa) – zbroja składająca się z wielu połączonych ze sobąpłytek (lamelek), wywodząca się ze zbroi łuskowej.

Nowy!!: Asyria i Zbroja lamelkowa · Zobacz więcej »

Zdobycie Aszur

Zdobycie Aszur – starcie zbrojne, które miało miejsce w 614 r. p.n.e. Zdobycie miasta Aszur przez wojska medyjskie pod dowództwem króla Kyaksaresa zapoczątkowało serię porażek Asyryjczyków, które zakończyły się ostatecznym upadkiem państwa.

Nowy!!: Asyria i Zdobycie Aszur · Zobacz więcej »

Zdobycie Dur-Abi-hara

Zdobycie Dur-Abi-hara – starcie zbrojne do którego doszło ok.

Nowy!!: Asyria i Zdobycie Dur-Abi-hara · Zobacz więcej »

Zdobycie Harranu

Zdobycie Harranu – zajęcie Harranu w 608 r. p.n.e. przez Medów, Babilończyków oraz Scytów przyczyniło się do rozbicia głównych wojsk Aszuruballita II i śmierci ostatniego asyryjskiego króla.

Nowy!!: Asyria i Zdobycie Harranu · Zobacz więcej »

Zdobycie Niniwy

Zdobycie Niniwy – zajęcie Niniwy w 612 roku p.n.e. przez sprzymierzone siły medyjsko-babilońskie.

Nowy!!: Asyria i Zdobycie Niniwy · Zobacz więcej »

Zdobycie Suzy przez Asyryjczyków

Zdobycie Suzy – starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 647 p.n.e. r. w trakcie walk Asyryjczyków z Elamitami.

Nowy!!: Asyria i Zdobycie Suzy przez Asyryjczyków · Zobacz więcej »

Zeru-ibni

Zeru-ibni (akad. Zēru-ibniGlassner J.-J., Mesopotamian..., s. 175., tłum. „On stworzył nasienie”) – wysoki dostojnik pełniący urząd gubernatora Rasappy za rządów asyryjskiego króla Sargona II (722-705 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 718 r. p.n.e. sprawował on również urząd eponima (limmu).

Nowy!!: Asyria i Zeru-ibni · Zobacz więcej »

Ziemia Izraela

Ziemia Izraela (hebr. ארץ ישראל, Erec Jisrael, także Ziemia Obiecana) – region, który według Biblii został dany Żydom przez Boga Jahwe.

Nowy!!: Asyria i Ziemia Izraela · Zobacz więcej »

Ziggurat

Mapa Mezopotamii i Elamu z zaznaczonąlokalizacjąznanych zigguratów Plan sumeryjskiego okręgu świątynnego boga Anu w Uruk (ok. 3000 p.n.e.) – wysoki taras ze świątyniąna szczycie stanowił pierwowzór późniejszych zigguratów III dynastii z Ur (ok. 2100–2000 p.n.e.) Dur-Untasz-Napirisza (dziś Czoga Zanbil w Iranie) Jedna z rekonstrukcji wyglądu zigguratu Etemenanki w Babilonie Zig(g)urat, zik(k)urat (sum. u6.nir; akad. ziqqurratu poch. od czasownika zaqāru – budować wysoko; asyr. siqqurratu) – charakterystyczna dla architektury sakralnej Mezopotamii wieża świątynna o zmniejszających się schodkowo kolejnych tarasach.

Nowy!!: Asyria i Ziggurat · Zobacz więcej »

Ziołolecznictwo

Ziołolecznictwo (fitoterapia, fitofarmakologia) – dział medycyny i farmakologii zajmujący się wytwarzaniem leków ziołowych z naturalnych bądź przetworzonych surowców uzyskiwanych z roślin leczniczych oraz ich stosowaniem w profilaktyce i terapii chorób.

Nowy!!: Asyria i Ziołolecznictwo · Zobacz więcej »

Zjednoczone Emiraty Arabskie

Centrum Abu Zabi Zjednoczone Emiraty Arabskie (arab. الإمارات العربيّة المتّحدة, trb. al-Imārāt al-’arabijja al-Muttaḥida), ZEA – państwo arabskie na Bliskim Wschodzie, położone nad ZatokąPerskąi Omańską, składające się z siedmiu emiratów: Abu Zabi, Dubaj, Szardża, Adżman, Umm al-Kajwajn, Ras al-Chajma i Fudżajra.

Nowy!!: Asyria i Zjednoczone Emiraty Arabskie · Zobacz więcej »

Zjednoczone królestwo Izraela

Zjednoczone królestwo Izraela (znane również jako królestwo Izraela i Judy) – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, którego historię szeroko opisuje Biblia.

Nowy!!: Asyria i Zjednoczone królestwo Izraela · Zobacz więcej »

(584) Semiramis

(584) Semiramis – planetoida z pasa głównego asteroid okrążająca Słońce w ciągu 3 lat i 241 dni w średniej odległości 2,37 j.a. Została odkryta 15 stycznia 1906 roku w Landessternwarte Heidelberg-Königstuhl w Heidelbergu przez Augusta Kopffa.

Nowy!!: Asyria i (584) Semiramis · Zobacz więcej »

...-inanni

...-inanni (tylko koniec imienia zachowany) – wysoki dostojnik (funkcja nieznana) za rządów asyryjskiego króla Adad-nirari II (911-891 p.n.e.); z asyryjskich list i kronik eponimów wiadomo, iż w 902 r. p.n.e. sprawował urząd limmu (eponima).

Nowy!!: Asyria i ...-inanni · Zobacz więcej »

10 sierpnia

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 10 sierpnia · Zobacz więcej »

1100 p.n.e.

; Europa.

Nowy!!: Asyria i 1100 p.n.e. · Zobacz więcej »

117

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 117 · Zobacz więcej »

15 czerwca

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 15 czerwca · Zobacz więcej »

2 Księga Królewska

Gustave Doré Eliasz wstępuje ku niebu 2 Krl 2:11 Druga Księga Królewska, Druga Księga Królów, (hebr. מְלָכִים ב Melakhim 2) w Septuagincie Czwarta Księga Królewska jest kontynuacjąsprawozdania z Pierwszej Księgi Królewskiej, opisuje dalszy ciąg burzliwych dziejów królestwa Izraela i Judy, opisuje panowanie 29 monarchów – 12 władców północnego królestwa Izraela oraz 17 panujących w południowym królestwie Judy.

Nowy!!: Asyria i 2 Księga Królewska · Zobacz więcej »

612 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 612 p.n.e. · Zobacz więcej »

614 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 614 p.n.e. · Zobacz więcej »

615 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 615 p.n.e. · Zobacz więcej »

616 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 616 p.n.e. · Zobacz więcej »

621 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 621 p.n.e. · Zobacz więcej »

625 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 625 p.n.e. · Zobacz więcej »

626 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 626 p.n.e. · Zobacz więcej »

627 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 627 p.n.e. · Zobacz więcej »

646 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 646 p.n.e. · Zobacz więcej »

648 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 648 p.n.e. · Zobacz więcej »

650 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 650 p.n.e. · Zobacz więcej »

651 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 651 p.n.e. · Zobacz więcej »

652 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 652 p.n.e. · Zobacz więcej »

653 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 653 p.n.e. · Zobacz więcej »

664 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 664 p.n.e. · Zobacz więcej »

671 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 671 p.n.e. · Zobacz więcej »

674 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 674 p.n.e. · Zobacz więcej »

677 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 677 p.n.e. · Zobacz więcej »

679 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 679 p.n.e. · Zobacz więcej »

680 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 680 p.n.e. · Zobacz więcej »

681 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 681 p.n.e. · Zobacz więcej »

689 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 689 p.n.e. · Zobacz więcej »

691 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 691 p.n.e. · Zobacz więcej »

694 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 694 p.n.e. · Zobacz więcej »

696 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 696 p.n.e. · Zobacz więcej »

700 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 700 p.n.e. · Zobacz więcej »

703 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 703 p.n.e. · Zobacz więcej »

705 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 705 p.n.e. · Zobacz więcej »

711 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 711 p.n.e. · Zobacz więcej »

715 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 715 p.n.e. · Zobacz więcej »

716 p.n.e.

; Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i 716 p.n.e. · Zobacz więcej »

722 p.n.e.

; Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i 722 p.n.e. · Zobacz więcej »

734 p.n.e.

; Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i 734 p.n.e. · Zobacz więcej »

735 p.n.e.

; Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i 735 p.n.e. · Zobacz więcej »

744 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 744 p.n.e. · Zobacz więcej »

746 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 746 p.n.e. · Zobacz więcej »

763 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 763 p.n.e. · Zobacz więcej »

774 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 774 p.n.e. · Zobacz więcej »

811 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 811 p.n.e. · Zobacz więcej »

824 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 824 p.n.e. · Zobacz więcej »

841 p.n.e.

; Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i 841 p.n.e. · Zobacz więcej »

843 p.n.e.

; Bliski Wschód.

Nowy!!: Asyria i 843 p.n.e. · Zobacz więcej »

848 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 848 p.n.e. · Zobacz więcej »

851 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 851 p.n.e. · Zobacz więcej »

853 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 853 p.n.e. · Zobacz więcej »

856 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 856 p.n.e. · Zobacz więcej »

858 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 858 p.n.e. · Zobacz więcej »

859 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 859 p.n.e. · Zobacz więcej »

879 p.n.e.

; Bliski wschód.

Nowy!!: Asyria i 879 p.n.e. · Zobacz więcej »

884 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 884 p.n.e. · Zobacz więcej »

891 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 891 p.n.e. · Zobacz więcej »

912 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 912 p.n.e. · Zobacz więcej »

934 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 934 p.n.e. · Zobacz więcej »

971 p.n.e.

Bez opisu.

Nowy!!: Asyria i 971 p.n.e. · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Aszszur.