107 kontakty: Abraham, Abu Salabich, Akad (kraina), Akad (miasto), Akia, Akitu, Amar-Suen, Amat-Sin, Amoryci, Anszan, Arbela, Arrapha, Asyria, Aszur (bóg), Aszur (miasto), Babilon, Babilonia, Bala (Sumer), Chafadżi, Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu, Cylindry Nabonida z Ur, Dilmun, Durum (miasto), E-ana, E-ninnu, Ea-nisza, Elamici, En-nirgal-ana, En-nirzi-ana, Eparti, Eridu, Esznunna, Girnamme, Girsu, Gun mada, Historia aspiryny, Huryci, Hutran-temti, Hymn na cześć Szulgi, I dynastia z Isin, Ibbi-Suen, Iszbi-Erra, Ititi, Ituria, Kikkia, Kodeks Ur-Nammu, Król czterech stron świata, Kronika wczesnych królów, Kubatum, Kuta (Mezopotamia), ..., Lament nad upadkiem Ur, Larsa, Lista królów asyryjskich, Lista królów elamickich, Lista królów Ur i Isin, Lugalbanda, Magan, Magia babilońska, Marad, Mari, Medycyna Mezopotamii, Meluhha, Mezopotamia, Modlitwa Urszaggi, Nammahani, Naplanum, Nippur, Nowa Chronologia (Davida Rohla), Okres starosumeryjski, Pismo klinowe, Puzur-Aszur I, Religia Mezopotamii, Sargon Wielki, Simat-Enlil, Sin-abuszu, Starożytność, Starożytny Iran, Subartu, Sulili, Sumer, Sumeryjska lista królów, Szalim-ahum, Szkolnictwo sumeryjskie, Sztuka babilońska, Sztuka starożytnej Mezopotamii, Sztuka sumeryjska i akadyjska, Szu-ilija, Szu-Suen, Szulgi, Szulgi-simti, Szuqurtum, Szuruppak, Tell ed-Der, Tell Feheriye, Ti'amat-baszti, Tirigan, Treny Ludingirry, Tukin-hatti-migrisza, Tumal, Ur (miasto), Ur-Nammu, Uruk, Uszpia, XXI wiek p.n.e., XXII wiek p.n.e., Zariqum, Ziggurat. Rozwiń indeks (57 jeszcze) »
Abraham
''Abraham ofiarowuje Izaaka'', Caravaggio Abraham (’Awrāhām, akad. A-bi-ra-mu, Ibrāhīm, dosł. „kochający ojciec”) – pierwotnie zwany Abramem, pierwszy z hebrajskich patriarchów.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Abraham · Zobacz więcej »
Abu Salabich
okresie wczesnodynastycznym (ok. 2900-2350 p.n.e.) Abu Salabich (obecna nazwa arabska Tell/Īšān Abū eṣ-Ṣalābīh) – stanowisko archeologiczne w południowym Iraku, w muhafazie Al-Kadisijja, leżące w odległości ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Abu Salabich · Zobacz więcej »
Akad (kraina)
Mapa imperium akadyjskiego z zaznaczonymi krainami Akad i Sumer Akad, Akkad (akad. māt Akkadî) – nazwa starożytnej krainy w Mezopotamii leżącej na północ od Sumeru.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Akad (kraina) · Zobacz więcej »
Akad (miasto)
okresu Ur III z zaznaczonym przypuszczalnym położeniem Akadu Akad, Akkad, Agade, Akade, Akkade (zapisywane w piśmie klinowym A-ga/kà-dèki) – starożytne miasto w Mezopotamii, stolica imperium akadyjskiego za czasów panowania Sargona Wielkiego (ok. XXIV i XXIII w. p.n.e.) i jego następców; nierozpoznane archeologicznie.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Akad (miasto) · Zobacz więcej »
Akia
Akia (Akia) – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może na przełomie XXI i XX wieku p.n.e.K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Akia · Zobacz więcej »
Akitu
Akitu – jedno z najstarszych znanych świąt mezopotamskich, obchodzone niemal nieprzerwanie w różnych formach począwszy od czasów presargonidzkich (przed około 2350 rokiem p.n.e.) aż do pierwszych wieków naszej ery.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Akitu · Zobacz więcej »
Amar-Suen
III dynastii z Ur: najjaśniejszym odcieniem zielonego zaznaczono terytoria uznające zwierzchność III dynastii z Ur (początek panowania Amar-Suena) pismem klinowym; panowanie Amar-Suena Amar-Suen (sum. damar.dEN.ZU, tłum. „Młody byczek boga Suena”) – król sumeryjski, syn Szulgiego, twórcy potęgi państwa III dynastii z Ur, panował w latach 2047–2038 p.n.e. (chronologia średnia).
Nowy!!: III dynastia z Ur i Amar-Suen · Zobacz więcej »
Amat-Sin
Amat-Sin (sum GÉME.dEN.ZU, akad. Amat-Sîn) – królowa, małżonka (sum. dam) króla Szulgi (2096-2048 p.n.e.) z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Amat-Sin · Zobacz więcej »
Amoryci
Zdjęcie satelitarne Bliskiegoo Wschodu z zaznaczonymi najważniejszymi stanowiskami, przełom III i II tysiąclecia p.n.e. Amoryci (sum. MAR.TU, akad. Amurru) – lud semicki, pokrewny Kananejczykom, który na przełomie III i II tysiąclecia p.n.e. opanował większość Mezopotamii i rozległe obszary Syrii.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Amoryci · Zobacz więcej »
Anszan
Lokalizacja Anszanu Anszan – kraina i miasto (zidentyfikowane w 1972 r. jako Tell-i Maljan niedaleko Szirazu) w starożytnym Iranie, przez tysiąclecia część Elamu - tzw.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Anszan · Zobacz więcej »
Arbela
Arbela (asyryjskie ArbailRadner K., Provinz. C, w: Reallexikon..., s. 45., zapisywane uruArba/Erba-ìl, współczesny Irbil) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii, położone na równinie rozciągającej się na wschód od rzeki Tygrys, pomiędzy rzekami Wielki Zab i Mały Zabhasło Arbela, w: Bryce T., The Routledge..., s. 59-60.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Arbela · Zobacz więcej »
Arrapha
Mapa imperium nowoasyryjskiego z zaznaczonym położeniem Arraphy Arrapha (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane zazwyczaj uruArrap-ha) – starożytne huryckie i asyryjskie miasto w północno-wschodniej Mezopotamii, w regionie na wschód od rzeki Tygrys.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Arrapha · Zobacz więcej »
Asyria
Asyria (akad. māt Aššurki) – starożytne państwo semickie w północnej Mezopotamii istniejące od drugiej połowy III tysiąclecia p.n.e. do pierwszej połowy I tysiąclecia p.n.e.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Asyria · Zobacz więcej »
Aszur (bóg)
lwie-smoku Aszur (akad. daš-šur, zapisywane w piśmie klinowym 100x20px 100x20px) – bóg opiekuńczy miasta Aszur, który wraz z rosnącąpotęgąAsyrii stał się narodowym bogiem Asyryjczyków i najważniejszym bóstwem panteonu asyryjskiego.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Aszur (bóg) · Zobacz więcej »
Aszur (miasto)
Aszur (akad. aš-šurki zapisywane w piśmie klinowym 100x20px) – starożytne miasto w północnej Mezopotamii; w III i II tysiącleciu p.n.e. główne miasto i stolica Asyrii, święte miasto boga Aszura z jego głównąświątyniąE-szara; obecnie stanowisko archeologiczne Kalat asz-Szarkat w północnym Iraku, nad zachodnim brzegiem Tygrysu, około 110 km (68 mil) na południe od Mosulu; w 2003 roku wpisane zostało na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Aszur (miasto) · Zobacz więcej »
Babilon
Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl. בָּבֶל Bābel; arab. بابل Bābil) – starożytne miasto położone w Mezopotamii, nad Eufratem, w pobliżu obecnego miasta Al-Hilla, dawna stolica Babilonii; obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil w Iraku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Babilon · Zobacz więcej »
Babilonia
Babilonia (akad. 𒆳𒆍𒀭𒊏𒆠, māt Akkadī) – starożytne państwo semickie w Mezopotamii, na terenie obecnego Iraku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Babilonia · Zobacz więcej »
Bala (Sumer)
Mezopotamii za rządów władców z III dynastii z Ur. Ciemnym kolorem oznaczono obszar centrum państwa, podzielonego na prowincje, z których ściągany był podatek ''bala'', a jaśniejszym kolorem obszar ziem podbitych (peryferiów), z których ściągano podatek ''gun mada'' Bala (sum. bala, tłum. „rotacja”) – nazwa podatku płaconego rotacyjnie przez prowincje w sumeryjskim państwie III dynastii z Ur (2113-2005 p.n.e.). Wraz z podatkiem gun mada, płaconym przez personel wojskowy z peryferiów państwa, podatek ten stanowił podstawę nowego systemu podatkowo-redystrybucyjnego wprowadzonego przez króla Szulgiego (2096-2048 p.n.e.). Podatek bala płacony był w postaci dóbr w których produkcji dana prowincja się specjalizowała.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Bala (Sumer) · Zobacz więcej »
Chafadżi
okresu wczesnodynastycznego (ok. 2900–2350 p.n.e.). głowa kobiecej figurki; Chafadżi; okres ED II (ok. 2700 p.n.e.); zbiory Luwru pieczęć cylindryczna i jej odcisk; Chafadżi, tell A, tzw. „świątynia Sina”, warstwa IV; okres Dżemdet Nasr (ok. 3100–2900 p.n.e.); zbiory Oriental Institute Museum, Chicago, USA plan tzw. Świątyni Owalnej w Chafadżi Chafadżi – jedno z ważniejszych stanowisk archeologicznych w Iraku, położone ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Chafadżi · Zobacz więcej »
Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu
Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu – kolejność następowania po sobie wydarzeń, lat panowania władców i dynastii Bliskiego Wschodu na przestrzeni ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Chronologia starożytnego Bliskiego Wschodu · Zobacz więcej »
Cylindry Nabonida z Ur
Cylinder Nabonida z Ur (BM 91128) w zbiorach Muzeum Brytyjskiego Cylindry Nabonida z Ur – cztery niewielkie cylindry gliniane nowobabilońskiego króla Nabonida (556–539 p.n.e.) odnalezione w 1854 roku przez J.E. Taylora w ruinach zigguratu w Ur w południowym Iraku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Cylindry Nabonida z Ur · Zobacz więcej »
Dilmun
Mapa Zatoki Perskiej z zaznaczonym położeniem Dilmunu (ok. 2000 r. p.n.e.) Mapa Zatoki Perskiej z zaznaczonym położeniem Bahrajnu Dilmun (sum. dilmunki; akad. TilmunPotts D.T., Dilmun, w: Meyers E.M. (wyd.), The Oxford Encyclopedia..., s. 162., TelmunDilmun, w: Black J., Green A., Słownik..., s. 60-61.; gr. Tylos, Tyros; łac. Tyrus) – w tradycji mezopotamskiej jedna z trzech krain (pozostałymi były Magan i Meluhha), które leżeć miały wzdłuż brzegów „Dolnego Morza”, tj.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Dilmun · Zobacz więcej »
Durum (miasto)
Durum (akad. Dūrum, sum. bàdki) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, leżące w pobliżu Uruk, identyfikowane przez niektórych badaczy ze stanowiskiem Umm al-Wawiya w Irakuhasło Durum, w: Bryce T., The Routledge Handbook..., s. 208-209.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Durum (miasto) · Zobacz więcej »
E-ana
E-ana, E-anna (sum. é.an.na, tłum. „Dom niebios”)George A.R., House..., s. 67-68.
Nowy!!: III dynastia z Ur i E-ana · Zobacz więcej »
E-ninnu
E-ninnu (sum. é.ninnu, tłum. „Dom pięćdziesiątki”A. R. George, House..., s. 134.) – nazwa kompleksu świątynnego boga Ningirsu w mieście Girsu, znana m.in.
Nowy!!: III dynastia z Ur i E-ninnu · Zobacz więcej »
Ea-nisza
Ea-nisza (akad. Ea-niša, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane é-a-ni-ša) – małżonka (sum. lukur) króla Szulgi (2096-2048 p.n.e.) z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ea-nisza · Zobacz więcej »
Elamici
Elamici – lud z południowo-zachodniego Iranu, o nieustalonym pochodzeniu.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Elamici · Zobacz więcej »
En-nirgal-ana
En-nirgal-ana (sum. en.nir.gál.an.na) – księżniczka mezopotamska, córka Ur-Nammu, założyciela III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i En-nirgal-ana · Zobacz więcej »
En-nirzi-ana
En-nirzi-ana (sum. en.nir.zi.an.na)Frayne D.R., Ur III Period..., s. 183.
Nowy!!: III dynastia z Ur i En-nirzi-ana · Zobacz więcej »
Eparti
Eparti, Ebarti (ok. 2030 p.n.e.?) – trzeci król elamicki z dynastii z Simaszki według datowanej na okres starobabiloński elamickiej listy królów z Suzy.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Eparti · Zobacz więcej »
Eridu
okresie wczesnodynastycznym (ok. 2900-2350 p.n.e.) Eridu (sum. eridu/eridug(NUN)kiVolk K., A Sumerian Reader, Editrice Pontificio Istituto Biblico, Roma 1999Borger R., Assyrisch-babylonische Zeichenliste, Neukirchen-Vluyn 1978, s. 82., też eri.du10/dùgki, tłum. "dobre miasto"; akad. Eridu) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone 24 km na południowy zachód od Urhasło Eridu, w: Bryce T., The Routledge..., s. 233-234.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Eridu · Zobacz więcej »
Esznunna
Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego (1 poł. XVIII w. p.n.e.) z zaznaczonym położeniem miasta Esznunna Jedna z figurek wotywnych znalezionych w Esznunnie Esznunna – starożytne miasto-państwo w Mezopotamii; obecnie stanowisko archeologiczne Tall Asmar w Iraku, niedaleko Bagdadu, nad rzekąDijalą.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Esznunna · Zobacz więcej »
Girnamme
Girnamme (ok. 2040 p.n.e.) – król elamicki z dynastii z Simaszki, współczesny Szu-Suenowi z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Girnamme · Zobacz więcej »
Girsu
Urukaginy ok. 2350 p.n.e., znaleziona w Girsu, Muzeum Brytyjskie Girsu (sum. ĝir2-suki) – starożytne miasto założone przez Sumerów w południowej Mezopotamii, ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Girsu · Zobacz więcej »
Gun mada
Gun mada (sum. gun ma.da, tłum. „podatek z podbitych ziem”) – nazwa jednego z podatków płaconych w sumeryjskim państwie III dynastii z Ur (2113-2005 p.n.e.)Astour M.C., History..., s. 87.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Gun mada · Zobacz więcej »
Historia aspiryny
Historia aspiryny, czyli kwasu acetylosalicylowego (ASA), i jej użycie w celach medycznych sięga czasów starożytnych, choć substancja ta w czystej postaci produkowana i sprzedawana jest od 1899 roku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Historia aspiryny · Zobacz więcej »
Huryci
epoce brązu (kolor różowy). Huryci – lud wywodzący się z Wyżyny Armeńskiej, później zasiedlający Mezopotamię.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Huryci · Zobacz więcej »
Hutran-temti
Hutran-temti, Hutran-tepti (koniec XXI w. p.n.e.) – król elamicki z dynastii z Simaszki, wymieniany jako jeden ze sławnych przodków Szilhak-Inszuszinaka.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Hutran-temti · Zobacz więcej »
Hymn na cześć Szulgi
Hymn na cześć Szulgi – sumeryjski utwór literacki, pean na cześć drugiego króla z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Hymn na cześć Szulgi · Zobacz więcej »
I dynastia z Isin
I dynastia z Isin (ok. 2017-1794 p.n.e.) – jedna z królewskich dynastii mezopotamskich, założona w mieście Isin przez Iszbi-Errę, byłego gubernatora Ibbi-Suena, ostatniego króla z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i I dynastia z Isin · Zobacz więcej »
Ibbi-Suen
III trzeciądynastię z Ur – najciemniejszym odcieniem zielonego zaznaczono obszar kontrolowany przez Ibbi-Suena na początku jego panowania Ibbi-Suen, Ibbisin – ostatni władca III dynastii z Ur, panował w latach 2029-2005 p.n.e. (chronologia średnia).
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ibbi-Suen · Zobacz więcej »
Iszbi-Erra
Iszbi-Erra (akad. Išbi-Erra) – zbuntowany namiestnik Ibbi-Suena, ostatniego króla z III dynastii z Ur, założyciel i pierwszy władca I dynastii z Isin.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Iszbi-Erra · Zobacz więcej »
Ititi
Ititi (akad. Ititi, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane i-ti-ti)Grayson A.K., Assyrian Rulers..., s. 7.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ititi · Zobacz więcej »
Ituria
Ituria – zarządca Esznunny w czasach panowania Szu-Suena (2037-2030 p.n.e.) i Ibbi-Suena (2029-2005 p.n.e.), ostatnich władców z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ituria · Zobacz więcej »
Kikkia
Kikkia (Kikkia, Kikia) – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może na przełomie XXI i XX wieku p.n.e.K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Kikkia · Zobacz więcej »
Kodeks Ur-Nammu
Kodeks Ur-Nammu Kodeks Ur-Nammu – zbiór praw, ustanowiony za panowania sumeryjskiego króla Ur-Nammu na przełomie XXII–XXI wieku p.n.e. Znany jest z kopii odkrytej w Nippur (obecny Irak) na początku XX wieku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Kodeks Ur-Nammu · Zobacz więcej »
Król czterech stron świata
Naram-Sin z Akadu, pierwszy władca używający tytułu „króla czterech stron świata” Król czterech stron świata (sum: lugal-an-ub-da-limmu-ba, akad: šarru kibrat 'arbaim, šar kibrāti arba'i lub šar kibrāt erbetti) – bardzo prestiżowy tytuł używany przez potężnych władców starożytnej Mezopotamii.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Król czterech stron świata · Zobacz więcej »
Kronika wczesnych królów
Kronika wczesnych królów (Grayson)Kronika wczesnych królów (ang. Chronicle of Early Kings) to nazwa tego tekstu używana przez Graysona w jego opracowaniu asyryjskich i babilońskich kronik (Grayson Albert Kirk, Assyrian and Babylonian Chronicles, 2000, s. 45-49, 152-156.). Jako że jest to dwudziesta z omawianych tam przez niego kronik, uczeni nazywająjąteż czasem KronikąABC 20 (ABC.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Kronika wczesnych królów · Zobacz więcej »
Kubatum
Kubatum (akad. Kubātum, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ku-ba-tum)Frayne D.R., Ur III Period..., s. 337-338.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Kubatum · Zobacz więcej »
Kuta (Mezopotamia)
Kuta (sum. gú.du8.aki, akad. Kutû)Edzard D.O., Mallery M., Kutha, w: Reallexikon..., s. 384.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Kuta (Mezopotamia) · Zobacz więcej »
Lament nad upadkiem Ur
Gliniana tabliczka z tekstem ''Lamentu nad upadkiem Ur''; zbiory Luwru (AO 6446) Lament nad upadkiem Ur (także Tren na zagładę Ur bądź Lament nad zagładąUr) – sumeryjski utwór żałobny, napisany na przełomie trzeciego i drugiego tysiąclecia p.n.e. Treść utworu nawiązuje do upadku III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Lament nad upadkiem Ur · Zobacz więcej »
Larsa
Mapa południowej Mezopotamii z zaznaczonym miastem Larsa Lista Królów Larsy, terakota, zbiory Luwru (AO 7025) Larsa (być może biblijne Ellasar, Genesis 14:1) – starożytne miasto-państwo w południowej Mezopotamii, obecnie stanowisko archeologiczne Tell Senkereh w Iraku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Larsa · Zobacz więcej »
Lista królów asyryjskich
Lista królów asyryjskich – lista wymieniająca w kolejności chronologicznej imiona oraz okres panowania (o ile jest znany) wszystkich władców Asyrii począwszy od czasów najdawniejszych aż do upadku imperium asyryjskiego w końcu VII w. p.n.e. Została ona utworzona w oparciu o informacje zawarte w ówczesnych źródłach pisanych (przede wszystkim Asyryjskiej liście królów), w korelacji z nasząobecnąwiedząhistoryczną.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Lista królów asyryjskich · Zobacz więcej »
Lista królów elamickich
Bez opisu.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Lista królów elamickich · Zobacz więcej »
Lista królów Ur i Isin
Lista królów Ur i Isin – mezopotamski tekst wymieniający imiona i długość panowania władców należących do III dynastii z Ur i I dynastii z Isin, poczynając od Ur-Nammu (2113-2096 p.n.e.), a kończąc na Damiq-iliszu (1816-1794 p.n.e.)A.K. Grayson, Königslisten..., s. 90.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Lista królów Ur i Isin · Zobacz więcej »
Lugalbanda
Lugalbanda (sum. lugal-banda3, tłum. „młody król”; zapisywane w piśmie klinowym) – król sumeryjskiego miasta Uruk, panujący w 1 poł.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Lugalbanda · Zobacz więcej »
Magan
Magan (sum. má.ganki)Edzard D.O., Gudea..., s. 30.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Magan · Zobacz więcej »
Magia babilońska
Amulet przeciwko Lamasztu Magia babilońska – ogół wierzeń Babilończyków w siły nadprzyrodzone oraz określone rytuały, które stosowali w celu ich opanowania.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Magia babilońska · Zobacz więcej »
Marad
Inskrypcja Naram-Sina wzmiankująca budowę świątyni boga Lugal-Marada przez jego syna Lipit-ili; zbiory Luwru (AO 6782) Marad, Marda (sum. már.daki lub marad.daki, akad. Marad) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, leżące ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Marad · Zobacz więcej »
Mari
Mezopotamii w II tysiącleciu p.n.e. z zaznaczonym położeniem miasta Mari Figurka z gipsu i lapis lazuli znaleziona na terenie świątyni Isztar w Mari (ok. 2400 p.n.e.) Mari – starożytne miasto w północnej Mezopotamii nad Eufratem.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Mari · Zobacz więcej »
Medycyna Mezopotamii
ofiarę bogu Utu z nożem-piłąw ręku i bykiem-człowiekiem u stóp (por. lamassu) Medycyna Mezopotamii – sztuka lekarska, rozwijająca się w Mezopotamii od czasów panowania III dynastii z Ur (druga połowa trzeciego tysiąclecia p.n.e.) wiedza o zdrowiu i chorobach człowieka oraz o sposobach ich leczenia i zapobiegania im.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Medycyna Mezopotamii · Zobacz więcej »
Meluhha
cywilizacji doliny Indusu. Meluhha (sum. me.luḫ.ḫaki)Konrad Volk, A Sumerian Reader, Editrice Pontificio Istituto Biblico, Roma 1999, s. 108.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Meluhha · Zobacz więcej »
Mezopotamia
Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Mezopotamia · Zobacz więcej »
Modlitwa Urszaggi
Modlitwa Urszaggi – list-petycja do króla, napisany w języku sumeryjskim przez jednego z mieszkańców Ur pod koniec trzeciego tysiąclecia p.n.e. List Urszaggi jest jednym z dowodów na sumeryjski zwyczaj deifikacji władców.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Modlitwa Urszaggi · Zobacz więcej »
Nammahani
Nammahani, Nammahni – ostatni władca sumeryjskiego miasta-państwa Lagasz z II dynastii z Lagasz, panujący pod koniec XXII w. p.n.e. Znany z kilku inskrypcji budowlanych.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Nammahani · Zobacz więcej »
Naplanum
III dynastii z Ur. Naplanum (2025–2005 p.n.e. – chronologia średnia) – jeden z przywódców plemion Amorytów, który w 2025 r. p.n.e. opanował Larsę, obwołał się jej władcąi wypowiedział posłuszeństwo Ibbi-Suenowi – ostatniemu władcy królestwa III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Naplanum · Zobacz więcej »
Nippur
Nippur (sum. nibru(EN.LÍL)ki; akad. Nippur, Nippuru) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, pradawna stolica religijna Sumeru i główne miejsce kultu boga Enlila (w świątyni E-kur); obecnie stanowisko archeologiczne Niffar położone w prowincji Al-Kadisijja w Iraku, nieco na północ od miasta Afak i ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Nippur · Zobacz więcej »
Nowa Chronologia (Davida Rohla)
Zestawienie porównawcze dwóch typów chronologii starożytnego Bliskiego Wschodu wg egiptologów Davida Rohla (Nowa Chronologia) oraz Iana Shawa (Tradycyjna) Nowa Chronologia (Davida Rohla) – system chronologiczny stworzony przez Davida Rohla (brytyjskiego egiptologa i historyka starożytności) rewidujący dotychczas uznawanąchronologię starożytnego Bliskiego Wschodu (Egiptu, Syropalestyny i Mezopotamii) przed 664 rokiem p.n.e. Jeden z kilkudziesięciu systemów rewizji chronologii starożytności spod znaku organizacji SIS i ISIS, jednak odrzucany przez środowisko naukowe.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Nowa Chronologia (Davida Rohla) · Zobacz więcej »
Okres starosumeryjski
Zatoki Perskiej Okres wczesnodynastyczny (starosumeryjski) – okres w dziejach starożytnej Mezopotamii, nazwany tak od spisu „dynastii”, czyli Sumeryjskiej listy królów – dokumentu wyszczególniającego, które miasta sprawowały hegemonię w Dolnej Mezopotamii.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Okres starosumeryjski · Zobacz więcej »
Pismo klinowe
Mapa ważniejszych stanowisk archeologicznych na których znaleziono archiwa z tekstami zapisanymi pismem klinowym Pismo klinowe – jedna z najstarszych na świecie odmian pisma, powstała na Bliskim Wschodzie, stworzona najprawdopodobniej przez Sumerów ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Pismo klinowe · Zobacz więcej »
Puzur-Aszur I
Puzur-Aszur I – jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, noszący tytuł „zarządcy (miasta) Aszur” (énsi a-šùrki)inskrypcja Szalim-ahuma (A.0.31); A.K. Grayson, Assyrian Rulers..., s. 14.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Puzur-Aszur I · Zobacz więcej »
Religia Mezopotamii
Religia Mezopotamii – zbiór wierzeń politeistycznych o szerokim zasięgu, który rozciągał się na prawie cały Bliski Wschód.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Religia Mezopotamii · Zobacz więcej »
Sargon Wielki
Sargon z Akadu (akad. 𒊬𒊒𒄀 Šar-ru-gi), także Sargon Wielki, w starszych pracach historycznych jako Sargon Starszy – twórca i pierwszy władca Imperium Akadyjskiego, znany z podboju sumeryjskich miast-państw w XXIV i XXIII wieku p.n.e. Był założycielem dynastii akadyjskiej, która rządziła przez około sto lat po jego śmierci, aż do podboju Sumeru przez Gutejów.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sargon Wielki · Zobacz więcej »
Simat-Enlil
Simat-Enlil (w transliteracji z pisma klinowego zapisywane ME-den-líl)Frayne D.R., Ur III Period..., s. 184-185.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Simat-Enlil · Zobacz więcej »
Sin-abuszu
Sin-abuszu (akad. Sîn-abūšu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane dEN.ZU-a-bu-šu)Frayne D.R., Ur III Period..., s. 389.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sin-abuszu · Zobacz więcej »
Starożytność
Egipskie piramidy Ateny na Akropolu Rzymskie koloseum Starożytność – pierwszy okres historii niektórych części świata, wyróżniany zwłaszcza w dziejopisarstwie europejskim.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Starożytność · Zobacz więcej »
Starożytny Iran
Starożytny Iran, starożytna Persja − Iran w starożytności, od początku do podboju arabskiego.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Starożytny Iran · Zobacz więcej »
Subartu
Subartu, Szubartu, Subir (akad. Subartu, Šubartu; sumer. su.bir4ki) – w źródłach mezopotamskich nazwa obszaru w północnej Mezopotamii, którego granice, przynależność polityczna i skład etniczny zmieniały się wraz z upływem czasu.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Subartu · Zobacz więcej »
Sulili
Sulili, Sule, Silulu? – najprawdopodobniej jeden z najwcześniejszych władców miasta-państwa Aszur, panujący być może w końcu XXI wieku p.n.e.K.R. Veenhof, J. Eidem, Mesopotamia.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sulili · Zobacz więcej »
Sumer
Sumer i jego miasta. W czasach jego istnienia linia brzegowa sięgała miasta Ur. Sumer (Szumer, Sumeria; sum. 𒌦 𒊕 𒈪 𒂵 Ki-en-gir, hebr. שִׁנְעָר Szinear – por. Rdz 10:10) – starożytna kraina leżąca w południowej części Mezopotamii (dzisiaj południowy Irak).
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sumer · Zobacz więcej »
Sumeryjska lista królów
Gliniany graniastosłup z tekstem ''Sumeryjskiej listy królów'', kopia WB / WB 444 (kopia G u Glassnera). Sumeryjska lista królów – dzieło sumeryjskiego piśmiennictwa, będące listąwładców i dynastii rządzących Sumerem, począwszy od królów panujących przed potopem, a na I dynastii z Isin kończąc (początek II tys. p.n.e.). Dzieło to ma charakter półlegendarny, dlatego dyskwalifikuje się je jako źródło historyczne i traktowane jest przez badaczy dziejów starożytnej Mezopotamii z dużądoząostrożności.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sumeryjska lista królów · Zobacz więcej »
Szalim-ahum
Szalim-ahum (akad. Šalim-aḫum)inskrypcja Szalim-ahuma (A.0.31); A.K. Grayson, Assyrian Rulers..., s. 14.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szalim-ahum · Zobacz więcej »
Szkolnictwo sumeryjskie
Lista produktów zbożowych z około 3200 roku p.n.e. – przykład kategoryzacji pojęć w języku sumeryjskim, co było jednym z etapów edukacji szkolnej. Vorderasiatisches Museum Berlin, sygn. VAT 15246 Szkolnictwo sumeryjskie – system nabywania wiedzy w Sumerze.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szkolnictwo sumeryjskie · Zobacz więcej »
Sztuka babilońska
Najazd Elamitów około 2000 roku p.n.e. położył kres rozwojowi sztuki sumeryjskiej.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sztuka babilońska · Zobacz więcej »
Sztuka starożytnej Mezopotamii
Tablica ścienna z Chafadżi przedstawiająca scenę picia wina, Irak, 2600–2370 pne. Sztuka starożytnej Mezopotamii – przejaw działalności artystycznej człowieka na obszarze, położonym w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, w okresie od VI tysiąclecia p.n.e., tj.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sztuka starożytnej Mezopotamii · Zobacz więcej »
Sztuka sumeryjska i akadyjska
Najstarsze ślady osadnictwa znalezione na terenach Mezopotamii pochodząz VIII tys. p.n.e. Sąto niewielkie osady złożone z glinianych domów na planie koła.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Sztuka sumeryjska i akadyjska · Zobacz więcej »
Szu-ilija
Mapa południowej Mezopotamii w II tys. p.n.e. z zaznaczonąEsznunną. Szu-ilijaNiektórzy badacze odczytująto imię jako Iliszu-ilija, uznając pierwszy znak klinowy 100x20px za słowo ilu, a nie boski determinatyw – król Esznunny, panował pod koniec XXI w. p.n.e. Wykorzystując zamieszanie spowodowane rozpadem monarchii III dynastii z Ur przejął on w 2027 r. p.n.e. władzę w Esznunnie i ogłosił się jej królem przyjmując tytuł „króla potężnego, króla kraju Warum, sługi boga Tiszpaka”.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szu-ilija · Zobacz więcej »
Szu-Suen
Amorytów. Szu-Suen, Szu-Sin – przedostatni władca z III dynastii z Ur, panujący w latach 2037-2030 p.n.e. (chronologia średnia), syn Szulgiego i brat Amar-Suena.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szu-Suen · Zobacz więcej »
Szulgi
III dynastii z Ur (na zielono). Nanny w Ur; zbiory Luwru (AO 221870). Szulgi – król sumeryjski, syn Ur-Nammu, założyciela III dynastii z Ur, twórca potęgi tego państwa.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szulgi · Zobacz więcej »
Szulgi-simti
Szulgi-simti (akad. Šulgi-simtī, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane dšul-gi-sí-im-ti) – królowa, małżonka (sum. nin, lukur) króla Szulgi (2096-2048 p.n.e.) z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szulgi-simti · Zobacz więcej »
Szuqurtum
Szuqurtum (akad. ŠūqurtumFrayne D.R., Ur III Period..., s. 182., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane šu-qur-tum, tłum. „Najdroższa”) – małżonka (sum. lukur) króla Szulgi (2096-2048 p.n.e.) z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szuqurtum · Zobacz więcej »
Szuruppak
Szuruppak – starożytne miasto w Sumerze; obecnie stanowisko archeologiczne Fara w prowincji Al-Kadisijja w Iraku.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Szuruppak · Zobacz więcej »
Tell ed-Der
Tell ed-Der (starożytne Sippar-Amnanum i Sippar-Anunitu) − stanowisko archeologiczne w Iraku, leżące ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Tell ed-Der · Zobacz więcej »
Tell Feheriye
Tell Feheriye, Tell Fakhariya – stanowisko archeologiczne w północnej Syrii, leżące na południowych obrzeżach miasta Ras al-Ajn w muhafazie Al-Hasaka.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Tell Feheriye · Zobacz więcej »
Ti'amat-baszti
Ti'amat-baszti (akad. Ti'āmat-bāštī, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane A.AB.BA-ba-áš-ti)Frayne D.R., Ur III Period..., s. 338.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ti'amat-baszti · Zobacz więcej »
Tirigan
Tiriga, Tirigan – według Sumeryjskiej listy królów ostatni władca gutejski, który miał rządzić Sumerem przez 40 dni.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Tirigan · Zobacz więcej »
Treny Ludingirry
Treny Ludingirry – dwa żałobne teksty sumeryjskie na cześć zmarłych ojca i żony Ludingirry.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Treny Ludingirry · Zobacz więcej »
Tukin-hatti-migrisza
Tukin-hatti-migrisza (akad. Tukīn-ḫaṭṭi-migrīšaFrayne D.R., Ur III Period..., s. 363., w transliteracji z pisma klinowego zapisywane tu-ki-in-PA-mi-ig-ri-ša, tłum. „Ona ustanowiła rządy swego wybrańca”) – mezopotamska księżniczka, córka króla Ibbi-Sina (2029-2005 p.n.e.) z III dynastii z Ur.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Tukin-hatti-migrisza · Zobacz więcej »
Tumal
Tumal, Tummal – sumeryjskie miasto, położone na południe od Nippur, główny ośrodek kultu bogini Ninlil, małżonki boga Enlila.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Tumal · Zobacz więcej »
Ur (miasto)
Ur (sum. uri2/urim2(ŠEŠ.UNUG)ki lub uri5/urim5(ŠEŠ.AB)ki) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, w XXI wieku p.n.e. stolica imperium III dynastii z Ur; obecnie stanowisko archeologiczne Tall al-Mukajjar w Iraku, położone ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ur (miasto) · Zobacz więcej »
Ur-Nammu
Imperium III dynastii z Ur (na zielono) Ur (dziś Al-Muqaiyar w Iraku) British Museum Ur-Nammu, Ur-Namma (sum. ur-dnammu, ur-dnamma, tłum. „sługa bogini Nammu”) – sumeryjski władca, założyciel III dynastii z Ur, panował w latach 2113-2096 p.n.e..
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ur-Nammu · Zobacz więcej »
Uruk
Uruk (sum. unug/unuki; akad. Uruk; bibl. Erech) – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, położone nad starym korytem Eufratu, współcześnie stanowisko archeologiczne Warka (też Al-Warka) w południowym Iraku, leżące ok.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Uruk · Zobacz więcej »
Uszpia
Uszpia – wczesny władca miasta-państwa Aszur, który panował najprawdopodobniej pod koniec XXI wieku p.n.e. Nie jest znany ze współczesnych mu źródeł, ale jego imię wymienia Asyryjska lista królów i wspomniany jest w inskrypcjach dwóch późniejszych królów asyryjskich.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Uszpia · Zobacz więcej »
XXI wiek p.n.e.
XXI WIEK P.N.E. XXIII wiek p.n.e. XXII wiek p.n.e. XXI wiek p.n.e. XX wiek p.n.e. XIX wiek p.n.e. Urodzili się.
Nowy!!: III dynastia z Ur i XXI wiek p.n.e. · Zobacz więcej »
XXII wiek p.n.e.
XXII WIEK P.N.E. XXIV wiek p.n.e. XXIII wiek p.n.e. XXII wiek p.n.e. XXI wiek p.n.e. XX wiek p.n.e. Urodzili się.
Nowy!!: III dynastia z Ur i XXII wiek p.n.e. · Zobacz więcej »
Zariqum
Waltera Andrae w trakcie wykopalisk w świątyni bogini Isztar w Aszur, który przedstawiać może Zariquma; zbiory Muzeum Pergamońskiego w Berlinie Zariqum, też Zarriqum (akad. Zāriqum, Zarriqum)hasło zarriqu, The Assyrian Dictionary, tom 21 (Z), The Oriental Institute, Chicago 1961, s. 69.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Zariqum · Zobacz więcej »
Ziggurat
Mapa Mezopotamii i Elamu z zaznaczonąlokalizacjąznanych zigguratów Plan sumeryjskiego okręgu świątynnego boga Anu w Uruk (ok. 3000 p.n.e.) – wysoki taras ze świątyniąna szczycie stanowił pierwowzór późniejszych zigguratów III dynastii z Ur (ok. 2100–2000 p.n.e.) Dur-Untasz-Napirisza (dziś Czoga Zanbil w Iranie) Jedna z rekonstrukcji wyglądu zigguratu Etemenanki w Babilonie Zig(g)urat, zik(k)urat (sum. u6.nir; akad. ziqqurratu poch. od czasownika zaqāru – budować wysoko; asyr. siqqurratu) – charakterystyczna dla architektury sakralnej Mezopotamii wieża świątynna o zmniejszających się schodkowo kolejnych tarasach.
Nowy!!: III dynastia z Ur i Ziggurat · Zobacz więcej »