Szybszy dostęp niż przeglądarce!
112 kontakty: Absolutny czas i przestrzeń, Aksjomat wyboru, Allorodzicielstwo, Alvin Plantinga, Amoniusz, syn Hermiasza, Anthony Collins, Antychton, Arystoteles, Arystotelizm, Ateizm, Życie, Żywioły, Bóg luk, Behawioryzm logiczny, Bernard Williams (filozof), Bertrand Russell, Charles Hartshorne, Clara non sunt interpretanda, Cnota, Conatus, Damaskios, David Hilbert, Dawid Niezwyciężony, Dostosowanie, Dowodzenie istnienia Boga, Egzystencjalizm, Eliasz (filozof), Elisabeth Simmern van Pallandt, Epifenomen, Episteme, Epistemologia, Erazm z Rotterdamu, Eter (filozofia), Eter (fizyka), Etyka cnót, Falsyfikacja, Feminizm indywidualistyczny, Filon z Megary, Filozofia amerykańska, Filozofia języka, Filozofia nauki, Filozofia nowożytna, Filozofia obiektywistyczna, Filozofia polska, Filozofia renesansu, Filozofia seksu, Filozofia umysłu, Friedrich Schleiermacher, Gwiazda, Hermiasz z Aleksandrii, ..., Horoskop, Inkompatybilizm, Jacopo Zabarella, Jean-Baptiste Dubos, Jean-Jacques Rousseau, John Finnis, Kognitywistyka, Kolaps Mostowskiego, Komentarz (gatunek literacki), Kompatybilizm, Konstruktywizm w filozofii matematyki, Kosmologia fizyczna, Kot Schrödingera, Kwadrat logiczny, Liberalizm, Logika modalna, Martin Buber, Materializm, Max Weber, Miłość platoniczna, Michał Heller, Mikołaj Kopernik, Naturalizm etyczny, Oświecenie (epoka), Olimpiodor Młodszy, Olimpiodor Starszy, Omniscjencja, Paradoksy megarejskie, Patricia Churchland, Paul Feyerabend, Piotr Auriol, Piotr Jan Olivi, Pitagoras, Plutarch z Aten, Postawy propozycjonalne, Prawdopodobieństwo, Problem Apoloniusza, Proklos, Racjonalizm filozoficzny, Równoważność masy i energii, Redystrybucja, René Descartes, Republikanizm, Samobójstwo, Seneka Młodszy, SEP, Socjalizm demokratyczny, Solidaryzm, Suspens, Syrianos, Teofrast z Eresos, Teraźniejszość, Thomas Aikenhead, Tymoteusz z Gazy, Wiara (psychologia), William Godwin, William Whewell, Wolna wola, Wyzysk siły roboczej, Xunzi, Zachariasz Retor, Zakład Pascala. Rozwiń indeks (62 jeszcze) »
Absolutny czas i przestrzeń
Absolutna przestrzeń i czas – koncepcja w fizyce odnosząca się do właściwości Wszechświata.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Absolutny czas i przestrzeń · Zobacz więcej »
Aksjomat wyboru
Dla każdej rodziny niepustych zbiorów (słoików) istnieje funkcja przypisująca elementom z tych zbiorów po jednym elemencie w pewnym zbiorze (słoiku) (S''i'') jest rodzinązbiorów indeksowanąza pomocąliczb rzeczywistych '''R''', tzn. dla każdej liczby rzeczywistej ''i'' istnieje jakiś zbiór S''i''; kilka takich zbiorów pokazano powyżej. Każdy taki zbiór posiada co najmniej jeden element, choć może ich mieć dowolnie wiele. Aksjomat wyboru pozwala dowolnie wybrać po jednym elemencie z każdego zbioru, aby utworzyć rodzinę elementów (''x''''i'') indeksowanych liczbami rzeczywistymi, gdzie ''x''''i'' wybrano z S''i''. W ogólności rodzina może być indeksowana liczbami należącymi do dowolnego zbioru ''I'', niekoniecznie do '''R'''. Aksjomat wyboru, pewnik wyboru, AC (od) – aksjomat teorii mnogości gwarantujący istnienie zbioru zawierającego dokładnie po jednym elemencie z każdego zbioru należącego do danej rodziny niepustych zbiorów rozłącznych.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Aksjomat wyboru · Zobacz więcej »
Allorodzicielstwo
J. Piageta i in.) Allorodzicielstwo – zastępcza opieka rodzicielska nad młodymi osobnikami, niebędącymi bezpośrednim potomstwem opiekuna lub opiekunów (członków grup społecznych, stad, rojów owadów itp.), również nad młodymi przedstawicielami innych gatunków.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Allorodzicielstwo · Zobacz więcej »
Alvin Plantinga
Alvin Plantinga (ur. 15 listopada 1932 w Ann Arbor, st. Michigan, USA) – amerykański filozof analityczny, emerytowany profesor filozofii na katolickim uniwersytecie Notre Dame.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Alvin Plantinga · Zobacz więcej »
Amoniusz, syn Hermiasza
Amoniusz, syn Hermiasza (łac. Ammonius Hermiae; grec. Ἀμμώνιος ὁ Ἑρμείου, ur. ok. 435, zm. po 515) – filozof, komentator Arystotelesa.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Amoniusz, syn Hermiasza · Zobacz więcej »
Anthony Collins
Anthony Collins Anthony Collins (ur. w Heston, zm. w Londynie) – angielski filozof, wolnomyśliciel oraz orędownik deizmu.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Anthony Collins · Zobacz więcej »
Antychton
Grafika z ''Dante and the Early Astronomers'', M. A. Orr, 1913. Orbity Słońca, Ziemi i Antychtona Antychton (gr. Ἀντίχθων, również Przeciwziemia lub Antyziemia) – hipotetyczne ciało niebieskie w jednej z antycznych koncepcji Wszechświata, którego istnienie miał według relacji Arystotelesa postulować Filolaos (twórca tejże koncepcji).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Antychton · Zobacz więcej »
Arystoteles
Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Arystoteles · Zobacz więcej »
Arystotelizm
Arystotelizm – grupa doktryn filozoficznych związanych z twórczościąArystotelesa.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Arystotelizm · Zobacz więcej »
Ateizm
Ateizm (z gr. „bezbożny” – a-, „bez” oraz, theos, „bóg”) – brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów czy też odrzucający wiarę w stwórcę; ewentualnie odrzucenie teizmu.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Ateizm · Zobacz więcej »
Życie
Rośliny w górach Ruwenzori (Uganda) Życie roślinne (Waitakere Ranges) Morza Czerwonego symetria Gaja) Życie (gr. βίος, bios) w biologii ma dwie, związane ze sobądefinicje.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Życie · Zobacz więcej »
Żywioły
Żywioły, elementy, pierwiastki – redukcjonistyczna koncepcja filozoficzna, według której świat materialny (Wszechświat) składa się z kilku podstawowych elementów.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Żywioły · Zobacz więcej »
Bóg luk
Bóg luk, Bóg od zapychania dziur, Bóg kapryśny, Bóg magik, Bóg zapchajdziura, Bóg białych plam (ang. God of the gaps) – określenie obrazujące sposób myślenia doszukujący się interwencji Boga w niewyjaśnionych jeszcze przez naukę aspektach świata.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Bóg luk · Zobacz więcej »
Behawioryzm logiczny
Behawioryzm logiczny (filozoficzny behawioryzm, analityczny behawioryzm) – stanowisko filozoficzne z zakresu filozofii umysłu, zgodnie z którym zjawiska umysłowe mogązostać opisane w kategoriach behawioralnych.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Behawioryzm logiczny · Zobacz więcej »
Bernard Williams (filozof)
Bernard Arthur Owen Williams (ur. 21 września 1929, zm. 10 czerwca 2003) – angielski filozof moralności, określony przez The Times jako najbardziej błyskotliwy i najważniejszy brytyjski filozof moralności swoich czasówThe Times, The Times, 14 czerwca 2003.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Bernard Williams (filozof) · Zobacz więcej »
Bertrand Russell
Bertrand Russell w roku 1893 Bertrand Russell w roku 1907 Bertrand Arthur William Russell, 3.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Bertrand Russell · Zobacz więcej »
Charles Hartshorne
Charles Hartshorne (ur. 5 czerwca 1897 w Kittaning w Pensylwanii, zm. 9 października 2000 w Austin w Teksasie) − amerykański filozof zajmujący się przede wszystkim filozofiąreligii i metafizyką, przedstawiciel filozofii procesu.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Charles Hartshorne · Zobacz więcej »
Clara non sunt interpretanda
Clara non sunt interpretanda (łac. nie dokonuje się wykładni tego, co jasne) – rzymska paremia, w myśl której jasne przepisy prawa nie wymagająinterpretacji.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Clara non sunt interpretanda · Zobacz więcej »
Cnota
Alegoria cnoty. Cnocie (postać kobiety) towarzysząliczne atrybuty cnót szczegółowych (wąż, cyrkiel, miecz, uprząż, skóra lwa, tarcza i hełm). Antonio Allegri da Correggio, olej na płótnie (1525) Cnota (w j. pl. także dzielność, sprawność) (– areté) – pozytywna cecha charakteru, stała dyspozycja człowieka ku czynom moralnie dobrym.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Cnota · Zobacz więcej »
Conatus
Conatus (łac. „wysiłek”, „staranie”, „zamiar”, „skłonność”, „tendencja”, „usiłowanie”) – termin używany we wczesnej psychologii filozoficznej i w metafizyce, odnoszącym się do wrodzonej skłonności rzeczy do przetrwania (popęd samozachowawczy) i ulepszania się.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Conatus · Zobacz więcej »
Damaskios
Damascjusz lub Damaskios (Damascius, Δαμάσκιος, ur. ok. 462 w Damaszku w Syrii, zm. po 538) – grecki filozof neoplatoński ostatni kierownik szkoły filozoficznej w Atenach, którązałożył Plutarch z Aten.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Damaskios · Zobacz więcej »
David Hilbert
problemów Hilberta w tle. David Hilbert (ur. 23 stycznia 1862 w Królewcu (Prusy Wschodnie), zm. 14 lutego 1943 w Getyndze) – niemiecki matematyk.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i David Hilbert · Zobacz więcej »
Dawid Niezwyciężony
Nagornym Karabachu Dawid Niezwyciężony (Anhahth) albo Dawid Armeńczyk (arm.: Դավիթ Անհաղթ, Dawid Anhaght) – bizantyński filozof neoplatoński pochodzenia ormiańskiego, żyjący na przełomie V i VI wieku, przedstawiciel szkoły aleksandryjskiej.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Dawid Niezwyciężony · Zobacz więcej »
Dostosowanie
Dostosowanie ang. fitness – zasadnicze pojęcie w darwinowskim mechanizmie ewolucji drogądoboru naturalnego („przetrwanie najlepiej dostosowanych”, ang. survival of the fittest).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Dostosowanie · Zobacz więcej »
Dowodzenie istnienia Boga
''Urizen stwarzający świat'' autorstwa Williama Blake’a Dowodzenie istnienia Boga – próby dowiedzenia istnienia Boga.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Dowodzenie istnienia Boga · Zobacz więcej »
Egzystencjalizm
Prekursorzy egzystencjalizmu: Søren Kierkegaard, Friedrich Nietzsche, Fiodor Dostojewski i Franz Kafka Egzystencjalizm (od łacińskiego słowa existentia — istnienie), czyli „filozofia egzystencji”, – XX-wieczny nurt filozoficzny, literacki i kulturowy dotyczący życia i ludzkiej egzystencji w świecie wyborów moralnych oraz ról życiowych, a także miejsca, w którym się znajdujemy.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Egzystencjalizm · Zobacz więcej »
Eliasz (filozof)
Eliasz – bizantyński filozof neoplatoński, żyjący w VI wieku, przedstawiciel szkoły aleksandryjskiej.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Eliasz (filozof) · Zobacz więcej »
Elisabeth Simmern van Pallandt
Elisabeth Simmern van Pallandt (znana częściej jako księżniczka czeska Elżbieta lub Elżbieta z Palatynatu; ur. 26 grudnia 1618, zm. 8 lutego 1680 w Herford) – córka Fryderyka V Wittelsbacha i Elżbiety Stuart, filozofka wczesnonowożytna, znana ze swojej obszernej korespondencji z Kartezjuszem.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Elisabeth Simmern van Pallandt · Zobacz więcej »
Epifenomen
Epifenomen — w znaczeniu słownikowym zjawisko (fenomen) wtórne, współwystępujące ze zjawiskiem podstawowym, lecz nie wywierające istotnego wpływu na jego przebieg.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Epifenomen · Zobacz więcej »
Episteme
Turcji. Episteme – w filozofii starożytnej Grecji pojęcie oznaczające wiedzę naukową.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Episteme · Zobacz więcej »
Epistemologia
Epistemologia (od, episteme – „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; λόγος, logos – „nauka; myśl”), teoria poznania lub gnoseologia – dział filozofii, zajmujący się relacjami między poznawaniem, poznaniem a rzeczywistością.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Epistemologia · Zobacz więcej »
Erazm z Rotterdamu
Erazm z Rotterdamu, łac. Desiderius Erasmus Roterodamus, właściwie Geert Geerts, Gerhard Gerhardson.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Erazm z Rotterdamu · Zobacz więcej »
Eter (filozofia)
Eter (aithḗr) – w filozofii przyrody jeden z żywiołów, podstawowych elementów świata materialnego.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Eter (filozofia) · Zobacz więcej »
Eter (fizyka)
Wyobrażenie wiatru eteru Eter (aithḗr) – historyczna, odrzucona współczesnąnaukąteza o ośrodku, w którym rozchodziły się fale elektromagnetyczne w tym światło.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Eter (fizyka) · Zobacz więcej »
Etyka cnót
Etyka cnót (etyka aretaiczna) – rodzaj teorii etycznych, dla którego centralnym pojęciem jest cnota lub moralne cechy charakteru.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Etyka cnót · Zobacz więcej »
Falsyfikacja
Falsyfikacja (łac. falsum – fałsz) – odmiana jednego z rozumowań zwanego sprawdzaniem.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Falsyfikacja · Zobacz więcej »
Feminizm indywidualistyczny
Członkowie Partii Libertariańskiej podczas manifestacji na rzecz Pro-choice, 12 listopada 1989 w Waszyngtonie Feminizm indywidualistyczny (nazywany także feminizmem libertariańskim) – jeden z nurtów feminizmu oraz libertarianizmu, który kładzie zdecydowany nacisk na indywidualizm.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Feminizm indywidualistyczny · Zobacz więcej »
Filon z Megary
Filon z Megary, Filon Dialektyk (IV-III w.p.n.e.) – filozof starożytny, logik, należący do sokratyków mniejszych.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filon z Megary · Zobacz więcej »
Filozofia amerykańska
Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie (1896) Filozofia amerykańska – filozofia w Stanach Zjednoczonych rozwijała się od XVII wieku, obecnie najszerzej obecne sąw niej tradycje analityczne, do nurtów filozoficznych szczególnie typowych dla niej należątakże (ukształtowane w samej Ameryce) pragmatyzm i transcendentalizm.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia amerykańska · Zobacz więcej »
Filozofia języka
Filozofia języka – dział filozofii podejmujący problem natury, pochodzenia oraz użycia języka.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia języka · Zobacz więcej »
Filozofia nauki
Filozofia nauki – dział filozofii zajmujący się badaniem filozoficznych podstaw nauki, m.in.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia nauki · Zobacz więcej »
Filozofia nowożytna
Emblemat mądrości, George Wither (1635) Filozofia nowożytna – okres w zachodniej filozofii – od renesansu aż do współczesności.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia nowożytna · Zobacz więcej »
Filozofia obiektywistyczna
Obiektywizm – światopogląd opracowany przez Ayn Rand (1905–1982).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia obiektywistyczna · Zobacz więcej »
Filozofia polska
Filozofia polska – narodowa tradycja filozoficzna w ramach filozofii europejskiej, uprawiana w języku polskim, przez Polaków, lub na terytorium Polski.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia polska · Zobacz więcej »
Filozofia renesansu
Rafaela (1509-1510) przedstawia zebranych wielkich filozofów starożytności. Jest ona wyrazem ogromnego zainteresowania myśląantycznąw renesansie. Filozofia renesansu (filozofia odrodzenia) – okres w zachodniej historii filozofii, pomiędzy filozofiąśredniowiecznąa filozofiąnowożytną.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia renesansu · Zobacz więcej »
Filozofia seksu
Filozofia seksu – dział filozofii zajmujący się badaniem filozoficznych aspektów seksu, seksualności i płci.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia seksu · Zobacz więcej »
Filozofia umysłu
pseudonaukę Filozofia umysłu – dziedzina filozofii zajmująca się badaniami umysłu, zjawisk mentalnych, funkcji mentalnych, własności mentalnych, świadomości oraz ich relacji wobec ciała, a zwłaszcza względem mózgu.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Filozofia umysłu · Zobacz więcej »
Friedrich Schleiermacher
Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (ur. 21 listopada 1768 we Wrocławiu, zm. 12 stycznia 1834 w Berlinie) – niemiecki teolog protestancki, filozof i pedagog.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Friedrich Schleiermacher · Zobacz więcej »
Gwiazda
ultrafiolecie Drogi Mlecznej. Gwiazda – kuliste ciało niebieskie, stanowiące skupisko powiązanej grawitacyjnie materii.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Gwiazda · Zobacz więcej »
Hermiasz z Aleksandrii
Hermiasz z Aleksandrii (gr. Ἑρμείας, Hermeias, ur. ok. 410 w Aleksandrii, zm. ok. 450) – grecki filozof neoplatoński ze szkoły aleksandryjskiej, uczeń Syriana, autor komentarza do Fajdrosa.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Hermiasz z Aleksandrii · Zobacz więcej »
Horoskop
Johannesa Keplera w 1608 Horoskop (z greki: podglądanie godziny; hora – godzina; skopein – zaglądać, podglądać, podpatrywać) – w astrologii przepowiednia lub charakterystyka danej osoby, czy też wydarzenia, sporządzona na podstawie układu ciał niebieskich według daty, godziny i miejsca.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Horoskop · Zobacz więcej »
Inkompatybilizm
wolnąwolę. W efekcie odrzucająjednąz tych tez lub obie. Inkompatybilizm – pogląd głoszący, że determinizm wszechświata jest zupełnie nie do pogodzenia z twierdzeniem, iż ludzie mająwolnąwolę; że istnieje dychotomia pomiędzy determinizmem a wolnąwolą, wobec czego filozofowie musząwybrać, czy wierząw jedno, czy w drugie.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Inkompatybilizm · Zobacz więcej »
Jacopo Zabarella
Jacopo Zabarella (ur. 5 września 1533, zm. 15 października 1589 w Padwie) – włoski filozof renesansowy, logik, przedstawiciel arystotelizmu, kontynuator Pomponazziego.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Jacopo Zabarella · Zobacz więcej »
Jean-Baptiste Dubos
Jean-Baptiste Dubos (ur. w grudniu 1670 w Beauvais, zm. 23 marca 1742 w Paryżu) – francuski historyk, dyplomata, ksiądz, estetyk.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Jean-Baptiste Dubos · Zobacz więcej »
Jean-Jacques Rousseau
Jean-Jacques Rousseau (ur. 28 czerwca 1712 w Genewie, zm. 2 lipca 1778 w Ermenonville) – genewski pisarz tworzący w języku francuskim, filozof, pedagog, teoretyk muzyki.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Jean-Jacques Rousseau · Zobacz więcej »
John Finnis
John Finnis (ur. 28 lipca 1940) – australijski filozof, specjalizujący się w filozofii prawa.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i John Finnis · Zobacz więcej »
Kognitywistyka
Do powstania kognitywistyki przyczyniły się m.in. takie dyscypliny jak językoznawstwo, neurobiologia, sztuczna inteligencja, filozofia, antropologia i psychologia Kognitywistyka – dziedzina nauki zajmująca się obserwacjąi analiządziałania zmysłów, mózgu i umysłu, w szczególności ich modelowaniem.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Kognitywistyka · Zobacz więcej »
Kolaps Mostowskiego
Kolaps Mostowskiego (kolaps przechodni) – zbiór przechodni, który wraz z relacjąnależenia jest izomorficzny z danąufundowanąrelacjąekstensjonalną.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Kolaps Mostowskiego · Zobacz więcej »
Komentarz (gatunek literacki)
Metamorfoz'' Owidiusza wraz z komentarzem na marginesie (1390−1400 r. n.e.) Komentarz – gatunek literatury użytkowej, w którym autor omawia, interpretuje i opatruje szczegółowymi uwagami oraz wyjaśnieniami dzieło innego autora.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Komentarz (gatunek literacki) · Zobacz więcej »
Kompatybilizm
Kompatybilizm – stanowisko filozoficzne, zgodnie z którym wolna wola i determinizm sąideami zgodnymi, tak że da się wierzyć i w jedno, i w drugie bez popadania w logicznąniespójność.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Kompatybilizm · Zobacz więcej »
Konstruktywizm w filozofii matematyki
W filozofii matematyki konstruktywizm zakłada, że trzeba znaleźć (lub „skonstruować”) konkretny przykład obiektu matematycznego, aby udowodnić, że taki przykład istnieje.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Konstruktywizm w filozofii matematyki · Zobacz więcej »
Kosmologia fizyczna
Kosmologia fizyczna (kosmologia relatywistyczna, kosmologia przyrodnicza, fizyka Wszechświata) – dziedzina nauk fizycznych, zajmująca się badaniem i opisywaniem Wszechświata w wielkich skalach, jego powstania, ewolucji do stanu obecnego oraz przyszłości.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Kosmologia fizyczna · Zobacz więcej »
Kot Schrödingera
Równocześnie żywy i martwy kot Schrödingera Kot Schrödingera – eksperyment myślowy, czasem nazywany paradoksem, opublikowany w 1935 roku przez austriackiego fizyka, Erwina Schrödingera, laureata Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1933, w trzech częściach artykułu przeglądowego Obecna sytuacja w mechanice kwantowej.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Kot Schrödingera · Zobacz więcej »
Kwadrat logiczny
Kwadrat logiczny – diagram przedstawiający relacje (m.in. wynikania, równoważności bądź wykluczania) pomiędzy szczególnymi rodzajami zdań logicznych.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Kwadrat logiczny · Zobacz więcej »
Liberalizm
USA) Liberalizm (– wolnościowy od – wolny) – ideologia i kierunek polityczny, według którego wolność jest nadrzędnąwartością.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Liberalizm · Zobacz więcej »
Logika modalna
Logika modalna – teoria logiczna, która bada pojęcia możliwości, konieczności i ich wariantów.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Logika modalna · Zobacz więcej »
Martin Buber
Martin Buber Martin Buber (wym. niem. MAF:,; ur. 8 lutego 1878 w Wiedniu, zm. 13 czerwca 1965 w Jerozolimie) – austriacki filozof i religioznawca pochodzenia żydowskiego, poliglota.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Martin Buber · Zobacz więcej »
Materializm
Materializm – teoria filozoficzna, według której istnieje tylko materia.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Materializm · Zobacz więcej »
Max Weber
Karl Emil Maximilian „Max” Weber (ur. 21 kwietnia 1864, zm. 14 czerwca 1920) – niemiecki socjolog, filozof, prawnik i ekonomista, którego idee miały ogromny wpływ na teorię socjologicznąi badania społeczne.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Max Weber · Zobacz więcej »
Miłość platoniczna
''Miłość platoniczna'', obraz Eduardo Zamacois y Zabala (1870) Miłość platoniczna – miłość wzniosła, wyidealizowana, wolna od seksu i zmysłowości, przyjacielska, bezinteresowna, lojalna i wierna.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Miłość platoniczna · Zobacz więcej »
Michał Heller
Wojciech Bonowicz, Michał Heller, VIII Festiwal Góry Literatury (2022) Michał Kazimierz Heller (ur. 12 marca 1936 w Tarnowie) – polski duchowny katolicki i uczony: fizyk teoretyk, filozof, teolog, historyk tych dyscyplin oraz matematyki; kapłan w stopniu prezbitera, profesor zwyczajny nauk filozoficznych i popularyzator nauki.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Michał Heller · Zobacz więcej »
Mikołaj Kopernik
Dom Mikołaja Kopernika w Toruniu kapituły warmińskiej, której kanonikiem był Kopernik przez 48 lat życia,, (ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. przed 21 maja 1543 we Fromborku) – polski polihistor pochodzenia niemieckiego; prawnik, urzędnik, dyplomata, lekarz i niższy duchowny katolicki, doktor prawa kanonicznego, zajmujący się również astronomiąi astrologią, matematyką, ekonomią, strategiąwojskową, kartografiąi filologią.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Mikołaj Kopernik · Zobacz więcej »
Naturalizm etyczny
Naturalizm etyczny – stanowisko etyczne lub metaetyczne opierające się na którejś z form naturalizmu filozoficznego.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Naturalizm etyczny · Zobacz więcej »
Oświecenie (epoka)
Voltaire (François-Marie Arouet) Jean-Jacques Rousseau Edmund Burke Jonathan Swift Joseph von Sonnenfels: ''Człowiek bez przesądów'' – A.D. 1765 Jorge Juan y Santacilia Immanuel Kant Oświecenie, in.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Oświecenie (epoka) · Zobacz więcej »
Olimpiodor Młodszy
Olimpiodor Młodszy (gr.: Ὀλυμπιόδωρος ὁ Νεώτερος, Olympiódōros ho Neōteros, ok. 500-ok. 570) – filozof neoplatoński ze szkoły aleksandryjskiej, komentator Arystotelesa, uczeń Amoniusza, syna Hermiasza.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Olimpiodor Młodszy · Zobacz więcej »
Olimpiodor Starszy
Olimpiodor Starszy – filozof perypatetycki żyjący w V wieku w Aleksandrii, nauczyciel Proklosa.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Olimpiodor Starszy · Zobacz więcej »
Omniscjencja
Omniscjencja, wszechwiedza – pełna wiedza o wszystkich realnych i potencjalnych faktach i relacjach między faktami, czyli znajomość wszechrzeczy.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Omniscjencja · Zobacz więcej »
Paradoksy megarejskie
Paradoksy megarejskie − paradoksy sformułowane w starożytnej szkole filozoficznej megarejczyków.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Paradoksy megarejskie · Zobacz więcej »
Patricia Churchland
Patricia Smith Churchland (ur. 16 lipca 1943) – kanadyjska filozof.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Patricia Churchland · Zobacz więcej »
Paul Feyerabend
Paul Karl Feyerabend (ur. 13 stycznia 1924 w Wiedniu, zm. 11 lutego 1994 w Genolier w Szwajcarii) – austriacki filozof, autor programu filozofii nauki zwanego przez niego samego anarchizmem metodologicznym lub kontrindukcjonizmem.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Paul Feyerabend · Zobacz więcej »
Piotr Auriol
''Commentarii in libros sententiarum'' Piotr Auriol (Petrus Aureoli, Pierre d’Auriol) (ur. ok. 1280 w okolicy Cahors, zm. 22 stycznia 1322) – francuski teolog i filozof średniowieczny.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Piotr Auriol · Zobacz więcej »
Piotr Jan Olivi
Piotr Jan Olivi, fr. Pierre Jean Olivi, Pierre Déjean, także Pietro Giovanni Olivi (ur. 1248 w Sérignan, zm. 14 marca 1298 w Narbonie) − francuski scholastyk, teolog i filozof franciszkański.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Piotr Jan Olivi · Zobacz więcej »
Pitagoras
Pitagoras (gr., Pythagóras; ur. ok. 572 p.n.e. na Samos lub w Sydonie, zm. ok. 497 p.n.e. w Metaponcie) – grecki matematyk, filozof, mistyk kojarzony ze słynnym twierdzeniem matematycznym nazwanym jego imieniem.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Pitagoras · Zobacz więcej »
Plutarch z Aten
Plutarch z Aten albo Plutarch Młodszy (gr.: Πλούταρχος, Ploútarchos, około 350-432 n.e.) – grecki filozof neoplatoński, nauczający w Atenach na początku V wieku n.e. Odtworzył tamtejsząAkademię i został jej kierownikiem.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Plutarch z Aten · Zobacz więcej »
Postawy propozycjonalne
Postawa propozycjonalna (także nastawienie sądzeniowe) – w filozofii umysłu termin, który określa stan mentalny podmiotu względem pewnej „propozycji” (ang. proposition - sąd, zdanie twierdzące).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Postawy propozycjonalne · Zobacz więcej »
Prawdopodobieństwo
Prawdopodobieństwo – w znaczeniu potocznym, szansa na wystąpienie jakiegoś zdarzenia, natomiast w matematycznej teorii prawdopodobieństwa, rodzina miar służących do opisu częstości lub pewności tego zdarzenia.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Prawdopodobieństwo · Zobacz więcej »
Problem Apoloniusza
Rys. 1. Przykładowe rozwiązanie problemu Apoloniusza Rys. 2. 8 rozwiązań problemu Problem Apoloniusza – problem matematyczny polegający na stworzeniu okręgu stycznego do trzech innych okręgów (Rys. 1).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Problem Apoloniusza · Zobacz więcej »
Proklos
Proklos zwany Diadochem (następcą), gr.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Proklos · Zobacz więcej »
Racjonalizm filozoficzny
Racjonalizm filozoficzny (ew. racjonalizm metodologiczny, aprioryzm) (łac. ratio – rozum; rationalis – rozumny, rozsądny) – stanowisko filozoficzne, przede wszystkim w epistemologii akcentujące rolę rozumu i rozumowań apriorycznych w zdobywaniu wiedzy.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Racjonalizm filozoficzny · Zobacz więcej »
Równoważność masy i energii
Równoważność masy i energii – koncepcja, według której masa (bezwładna) obiektu lub układu jest miarązawartej w nim energii.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Równoważność masy i energii · Zobacz więcej »
Redystrybucja
Redystrybucja (łac. redistributio, re - 'w tył; znów; naprzeciw' i distributio p. dystrybucja) – ponowny transfer dochodu, majątku lub nieruchomości od jednego podmiotu do drugiego spowodowane przez odpowiedni mechanizm społeczny mający niwelować nierówności społeczne.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Redystrybucja · Zobacz więcej »
René Descartes
René Descartes, łac. Renatus Cartesius, po polsku Kartezjusz, (ur. 31 marca 1596 w La Haye en Touraine, zm. 11 lutego 1650 w Sztokholmie) – francuski uczony: matematyk, fizyk i filozof, jeden z najwybitniejszych intelektualistów XVII wieku, uznawany również za ojca filozofii nowożytnej.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i René Descartes · Zobacz więcej »
Republikanizm
Ambrogia Lorenzettiego. Republikanizm (od łac. res publica – rzecz publiczna) – nurt filozofii politycznej, zgodnie z którym ideałem życia politycznego jest republika, rozumiana jako wspólnota polityczna, której członkowie (obywatele) biorąudział w życiu publicznym.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Republikanizm · Zobacz więcej »
Samobójstwo
Samobójstwo – celowe odebranie sobie życia.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Samobójstwo · Zobacz więcej »
Seneka Młodszy
Śmierć Seneki (mal. Joseph-Noël Sylvestre, 1875) Lucius Annaeus Seneca (Minor) (ur. ok. 4 p.n.e. w Kordobie, zm. 65 r. n.e.), Lucjusz Anneusz Seneka (Młodszy) – retor, pisarz, poeta, filozof rzymski, zwany Filozofem, syn Seneki Starszego (Seneca Maior) zwanego Retorem (Seneca Rhetor).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Seneka Młodszy · Zobacz więcej »
SEP
* SEP (komunikacja).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i SEP · Zobacz więcej »
Socjalizm demokratyczny
Socjalizm demokratyczny opowiada się za socjalizmem jako ustrojem gospodarczym i demokracjąjako formąrządów w państwie.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Socjalizm demokratyczny · Zobacz więcej »
Solidaryzm
Solidaryzm – kierunek społeczno-polityczny z przełomu XIX i XX w. głoszący naturalnąsolidarność, rozumianąjako wspólnotę interesów różnych grup i warstw społecznych w państwie, niezależnąod ich statusu ekonomicznego lub zawodowego i związanych z nimi różnic interesów.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Solidaryzm · Zobacz więcej »
Suspens
Kadr z filmu ''Suspense'' (1919) Suspens (ang. suspense, łac. suspensus, wym. suspens, saspens) – chwyt określający reakcję emocjonalnąwidza, wywoływanąprzez film za pomocąmanipulacji informacjąnarracyjną.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Suspens · Zobacz więcej »
Syrianos
Syrianos (gr.: Συριανός, Syrianós, zm. ok. 437 n.e.) – grecki filozof, neoplatonik, nauczający w Atenach na początku V wieku n.e. Nauczyciel Proklosa.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Syrianos · Zobacz więcej »
Teofrast z Eresos
''Historia plantarum'', 1549 Teofrast z Eresos (Theophrastos), (ok. 370–287 p.n.e.) – grecki uczony i filozof.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Teofrast z Eresos · Zobacz więcej »
Teraźniejszość
Teraźniejszość – część linii czasu dziejąca się obecnie (w liniowej koncepcji czasu).
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Teraźniejszość · Zobacz więcej »
Thomas Aikenhead
Thomas Aikenhead (ur. 1676, zm. 8 stycznia 1697 w Edynburgu) – szkocki student teologii z Edynburga, powieszony w wieku 20 lat na podstawie wyroku kary śmierci za bluźnierstwo; wypowiadał się przeciwko religiom objawionym, w szczególności Biblii; był ostatnim człowiekiem w Wielkiej Brytanii straconym za bluźnierstwo, przez krytyków skazania uważany za męczennika w obronie rozumu.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Thomas Aikenhead · Zobacz więcej »
Tymoteusz z Gazy
Tymoteusz z Gazy – bizantyński poeta z przełomu V i VI wieku, autor O czworonogach w Indii, Arabii, Egipcie i Libii, o osobliwych ptakach i wężach.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Tymoteusz z Gazy · Zobacz więcej »
Wiara (psychologia)
Wiara – nadawanie dużego prawdopodobieństwa prawdziwości twierdzenia w warunkach braku wystarczającej wiedzy.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Wiara (psychologia) · Zobacz więcej »
William Godwin
William Godwin (ur. 3 marca 1756 w Wisbech, zm. 7 kwietnia 1836 w Londynie) – angielski publicysta polityczny i myśliciel, zaliczony do prekursorów anarchizmu, reformator pedagogiki.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i William Godwin · Zobacz więcej »
William Whewell
William Whewell William Whewell (ur. 24 maja 1794 w Lancaster, zm. 6 marca 1866 w Cambridge) – angielski polihistor: filozof, logik, historyk nauki i przedstawiciel kilku innych dziedzin jak geologia z mineralogią, fizyka, astronomia, teologia, prawo międzynarodowe, ekonomia polityczna i architektura.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i William Whewell · Zobacz więcej »
Wolna wola
Wolna wola – zdolność podmiotów do dokonywania wyborów bez ograniczeń ze strony różnych czynników.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Wolna wola · Zobacz więcej »
Wyzysk siły roboczej
Wyzysk siły roboczej – w najszerszym znaczeniu, jest to sytuacja, gdy jedna strona czerpie nieuczciwąprzewagę nad drugąstroną.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Wyzysk siły roboczej · Zobacz więcej »
Xunzi
Xunzi (w Polsce obowiązuje również spolszczone określenie Sün-tsy; ok. 298-ok. 238 p.n.e.) – filozof chiński, jeden z wybitnych przedstawicieli konfucjanizmu.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Xunzi · Zobacz więcej »
Zachariasz Retor
''Ammonius'' Zachariasz Retor także Zachariasz z Gazy lub Zachariasz Scholastyk (zm. przed 553) – bizantyński pisarz, teolog, filozof, prawnik, historyk i retor.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Zachariasz Retor · Zobacz więcej »
Zakład Pascala
Blaise Pascal (1623–1662) Zakład Pascala (gra Pascala) – rozumowanie przedstawione w Myślach przez Blaise'a Pascala mające dowodzić, iż warto wierzyć w Boga.
Nowy!!: Stanford Encyclopedia of Philosophy i Zakład Pascala · Zobacz więcej »
