Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Skała macierzysta

Indeks Skała macierzysta

Skała macierzysta – pojęcie używane w naukach geologicznych i naukach o glebie.

60 kontakty: Amfibolit, Andezyt, Łupek łyszczykowy, Łupek ilasty, Bazalt, Blok (skała), Dolomit (skała), Gaz ziemny, Geologia, Geologia naftowa, Geomorfologia, Gips, Gleboznawstwo, Glina, Glina zwałowa, Gnejs, Granitoidy, Ił (skała), Iły warwowe, Less, Lodowiec górski, Margiel, Morena, Morena czołowa, Morena denna, Obryw, Odpadanie, Osady eoliczne, Osady fluwioglacjalne, Osady glacjalne, Osady limniczne, Osuwisko, Petrologia, Piasek, Piaskowiec, Porfir, Protolit, Pył (skała), Ropa naftowa, Ruchy masowe, Rumowisko skalne, Sandr, Skała węglanowa, Skały głębinowe, Skały magmowe, Skały metamorficzne, Skały osadowe, Skały wylewne, Soliflukcja, Spłukiwanie, ..., Spełzywanie, Stok (geomorfologia), Wapień, Węglowodory, Wydawnictwo Naukowe PWN, Wydma, Zieleńce, Zlodowacenie, Związki organiczne, Zwietrzelina. Rozwiń indeks (10 jeszcze) »

Amfibolit

eratyk pod Grzywami Korzeczkowskimi w Górach Świętokrzyskich. Amfibolit z widocznąlamina biotytową(czarna). Amfibolit – obraz mikroskopowy przy skrzyżowanych nikolach. Na zdjęciu widoczne mniej więcej laminarnie ułożone kryształy hornblendy. Amfibolit – skała metamorficzna barwy ciemnozielonej lub ciemnoszarej, masywna i bardzo zwięzła.

Nowy!!: Skała macierzysta i Amfibolit · Zobacz więcej »

Andezyt

Andezyt (ciemny) z zeolitami Andezyt – obojętna skała wulkaniczna lub subwulkaniczna o strukturze porfirowej.

Nowy!!: Skała macierzysta i Andezyt · Zobacz więcej »

Łupek łyszczykowy

Łupek łyszczykowy (Łupek mikowy) – skała metamorficzna, w skład której wchodząprzede wszystkim kwarc, skalenie i miki (łyszczyki).

Nowy!!: Skała macierzysta i Łupek łyszczykowy · Zobacz więcej »

Łupek ilasty

Łupek ilasty (dawniej Iłołupek) – skała osadowa bardzo drobnoziarnista, o wyraźnej kierunkowości, często laminowana lub warstwowana.

Nowy!!: Skała macierzysta i Łupek ilasty · Zobacz więcej »

Bazalt

Bazaltowe godło Polski w stylu art déco, modernistyczny Gmach Ministerstwa Komunikacji w Warszawie, 1931 Kotwica bazaltowa z Jeziora Tyberiadzkiego Bazalt (z gr. βάσανος „kamień probierczy” lub βασικός „podstawowy, zasadniczy” od βάσις „podstawa”) – zasadowa skała lita wylewna (wulkaniczna) o strukturze bardzo drobnoziarnistej (skrytokrystaliczna) lub afanitowej, czasem porfirowej i barwie czarnej, szarej lub zielonej.

Nowy!!: Skała macierzysta i Bazalt · Zobacz więcej »

Blok (skała)

piaskowca z Roztocza Blok – ostrokrawędzisty, nietransportowany na duże odległości, fragment skały o średnicy większej niż 20 cm (największa frakcja ziarnowa skał okruchowych).

Nowy!!: Skała macierzysta i Blok (skała) · Zobacz więcej »

Dolomit (skała)

kamieniołomu w Dubiu Krystaliczny marmur dolomityczny Struktura krystaliczna dolomitu Dolomit – niemal monomineralna osadowa skała węglanowa, zbudowana głównie z minerału o tej samej nazwie.

Nowy!!: Skała macierzysta i Dolomit (skała) · Zobacz więcej »

Gaz ziemny

Zbiornik na gaz ziemny Gaz ziemny, zwany również błękitnym paliwem albo po prostu gazem – rodzaj paliwa kopalnego pochodzenia organicznego, gaz zbierający się w skorupie ziemskiej w pokładach wypełniających przestrzenie, niekiedy pod wysokim ciśnieniem.

Nowy!!: Skała macierzysta i Gaz ziemny · Zobacz więcej »

Geologia

>65 mln lat Młotek geologiczny Warstwa Geologia (z gr. γῆ gē – „ziemia” oraz λόγος lógos – „słowo”, „nauka”) – jedna z nauk o Ziemi, zajmuje się budową, własnościami i historiąZiemi oraz procesami zachodzącymi w jej wnętrzu i na jej powierzchni, dzięki którym ulega ona przeobrażeniom.

Nowy!!: Skała macierzysta i Geologia · Zobacz więcej »

Geologia naftowa

Geologia naftowa (Geologia złóż ropy naftowej i gazu ziemnego) – dziedzina geologii zajmująca się poszukiwaniem, określaniem zasobów oraz przygotowaniem do eksploatacji złóż węglowodorów, głównie ropy naftowej i gazu ziemnego.

Nowy!!: Skała macierzysta i Geologia naftowa · Zobacz więcej »

Geomorfologia

Salta (Argentyna). Geomorfologia – nauka o formach rzeźby powierzchni Ziemi oraz procesach je tworzących i przekształcających.

Nowy!!: Skała macierzysta i Geomorfologia · Zobacz więcej »

Gips

Gips − nazwa pochodzi od gr. gypsos (γύψος) (łac. gypsum) oznaczającego czynność gipsowania, a także kredę lub cement.

Nowy!!: Skała macierzysta i Gips · Zobacz więcej »

Gleboznawstwo

Gleboznawstwo, pedologia (od „grudka ziemi”) – nauka zajmująca się badaniem gleb, ich powstawaniem, budową, właściwościami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, systematykąoraz możliwościami ich użytkowania oraz rozmieszczeniu ich na Ziemi.

Nowy!!: Skała macierzysta i Gleboznawstwo · Zobacz więcej »

Glina

Glina Glina – ilasta skała osadowa, powstała najczęściej w okresie czwartorzędu w wyniku nagromadzenia osadów morenowych (skały ilaste starsze niż czwartorzędowe nazywane sąnajczęściej iłami).

Nowy!!: Skała macierzysta i Glina · Zobacz więcej »

Glina zwałowa

Glina zwałowaGlina zwałowa, glina lodowcowa, glina morenowa – skała ilasta, rodzaj gliny; zazwyczaj niewarstwowany materiał osadowy powstający z błota morenowego, składający się z grubszych frakcji.

Nowy!!: Skała macierzysta i Glina zwałowa · Zobacz więcej »

Gnejs

Dolnym Śląsku Gnejs listewkowy, Góry Sowie, Dolny Śląsk amfibolowy, Dolny Śląsk Kutnéj Hory, Czechy Migmatyt Gnejs Gnejs – skała metamorficzna powstająca w warunkach metamorfizmu regionalnego lub dyslokacyjnego.

Nowy!!: Skała macierzysta i Gnejs · Zobacz więcej »

Granitoidy

Granitoid Granitoidy (granitoid) – skały plutoniczne, kwaśne (bogate w krzemionkę SiO2).

Nowy!!: Skała macierzysta i Granitoidy · Zobacz więcej »

Ił (skała)

Ił Ił – skała osadowa, bardzo drobnoziarnista, zbudowana jest głównie z minerałów ilastych (najczęściej kaolinit i illit) z domieszkąłyszczyków oraz pyłu kwarcowego.

Nowy!!: Skała macierzysta i Ił (skała) · Zobacz więcej »

Iły warwowe

Iły warwowe w Brandenburgii Iły warwowe (wstęgowe, zastoiskowe) – skała osadowa, bardzo drobnoziarnisto okruchowa, rodzaj iłów o pochodzeniu limnoglacjalnym.

Nowy!!: Skała macierzysta i Iły warwowe · Zobacz więcej »

Less

Pionowa skarpa lessowa. Dominująca jasnożółta barwa jest jednąz cech przewodnich lessów. Płaskowyżu Proszowickim. Widoczne uwarstwienie. Less – pylasta skała osadowa, wyselekcjonowana i deponowana na drodze eolicznej, a więc w warunkach względnie suchego klimatu, na co wskazuje m.in.

Nowy!!: Skała macierzysta i Less · Zobacz więcej »

Lodowiec górski

Alpach Lodowiec górski – lodowiec, którego forma jest ściśle uwarunkowana lokalnąmorfologiąpodłoża.

Nowy!!: Skała macierzysta i Lodowiec górski · Zobacz więcej »

Margiel

Scala dei Turchi, odsłonięcie marglu na Sycylii Margiel – skała osadowa, zwykle szara.

Nowy!!: Skała macierzysta i Margiel · Zobacz więcej »

Morena

Morena Morena Morena – materiał skalny transportowany lub osadzony przez lodowiec lub lądolód.

Nowy!!: Skała macierzysta i Morena · Zobacz więcej »

Morena czołowa

Tatrach Suwalskim Parku Krajobrazowym Szwajcarii Kaszubskiej wyspie Wolin (Kawcza Góra) Wzgórza Trzebnickie Wielki Staw Polski; głaz w okolicach odpływu będący pozostałościąmoreny czołowej Morena czołowa, końcowa – rodzaj moreny powstającej wzdłuż czoła lodowca lub lądolodu w czasie stagnacji w okresie jego etapowego zaniku.

Nowy!!: Skała macierzysta i Morena czołowa · Zobacz więcej »

Morena denna

Moreny denne w Polsce zajmujączęsto pola uprawne Falisty teren morenowy na Pojezierzu Krajeńskim Kujawach (Równina Inowrocławska) Morena denna – rodzaj moreny, której materiał skalny, pochodzący z niszczenia (zdzierania) podłoża i materiału wytopionego z lodowca, transportowany jest przez lodowiec w jego dolnej części (stopa lodowca).

Nowy!!: Skała macierzysta i Morena denna · Zobacz więcej »

Obryw

Obryw – gwałtowne oderwanie się mas skalnych od stromego, urwistego stoku, częste przy trzęsieniach ziemi.

Nowy!!: Skała macierzysta i Obryw · Zobacz więcej »

Odpadanie

Odpadanie – proces degradacji zachodzący w obrębie ścian i stoków skalnych o nachyleniu powyżej 45 stopni, polegający na odrywaniu się od litego podłoża i spadaniu fragmentów zwietrzałej skały (wietrzenie mechaniczne).

Nowy!!: Skała macierzysta i Odpadanie · Zobacz więcej »

Osady eoliczne

Piaski eoliczne tworzące wydmę Osady eoliczne – osady utworzone przez wiatr podczas procesu eolicznego.

Nowy!!: Skała macierzysta i Osady eoliczne · Zobacz więcej »

Osady fluwioglacjalne

Osady fluwioglacjalne – tworzone sąprzez materiał skalny wymywany przez wody wypływające z lądolodu (a także przez wody płynące w szczelinach pod nim) w postaci wysortowanych i warstwowanych osadów, głównie piasku i żwiru.

Nowy!!: Skała macierzysta i Osady fluwioglacjalne · Zobacz więcej »

Osady glacjalne

Osady glacjalne – osady związane z działalnościąlodowców.

Nowy!!: Skała macierzysta i Osady glacjalne · Zobacz więcej »

Osady limniczne

Osady limniczne, osady jeziorne – osady powstające na dnie jeziora, m.in.

Nowy!!: Skała macierzysta i Osady limniczne · Zobacz więcej »

Osuwisko

Osuwisko w rejonie Cuzco w Peru w 2018 r. Osuwisko w 2001 r. w San Salvador Osuwisko – nagłe przemieszczenie się mas ziemnych, powierzchniowej zwietrzeliny i mas skalnych podłoża spowodowane siłami przyrody lub działalnościączłowieka (podkopanie stoku lub jego znaczne obciążenie).

Nowy!!: Skała macierzysta i Osuwisko · Zobacz więcej »

Petrologia

Petrologia (od gr. petros „skała” i logos „nauka”) – nauka o skałach.

Nowy!!: Skała macierzysta i Petrologia · Zobacz więcej »

Piasek

skaningowego mikroskopu elektronowego Zwykły piasek kwarcowy Czarny piasek wulkaniczny (w zbliżeniu) Złoża piasku w Polsce Piasek – skała osadowa, luźna, złożona z niezwiązanych spoiwem ziaren mineralnych, przede wszystkim kwarcu.

Nowy!!: Skała macierzysta i Piasek · Zobacz więcej »

Piaskowiec

Szczelińca Wielkiego Kanionu Antylopy, Arizona Piaskowiec jest to drobnoziarnista skała osadowa.

Nowy!!: Skała macierzysta i Piaskowiec · Zobacz więcej »

Porfir

Fryderyka II wykonany z porfiru Porfir Porfir („purpura”) – potoczna nazwa stosowana do określania magmowych skał wulkanicznych lub żyłowych, posiadających strukturę porfirową.

Nowy!!: Skała macierzysta i Porfir · Zobacz więcej »

Protolit

Protolit – skała macierzysta skały metamorficznej.

Nowy!!: Skała macierzysta i Protolit · Zobacz więcej »

Pył (skała)

Pył – niezlityfikowana skała okruchowa, zbudowana z ziaren o średnicy 0,01–0,06 mm.

Nowy!!: Skała macierzysta i Pył (skała) · Zobacz więcej »

Ropa naftowa

Ropa naftowa Ropa naftowa; pot. ropa, nafta, olej skalny – ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych (bituminów) z niewielkimi domieszkami związków azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń nieorganicznych.

Nowy!!: Skała macierzysta i Ropa naftowa · Zobacz więcej »

Ruchy masowe

Parku Narodowym Wielkiego Kanionu Isfjorden na Spitsbergenie Osuwisko do jeziora Hebgen w Montanie, USA Ruchy masowe (także: powierzchniowe ruchy masowe lub ruchy grawitacyjne) – przemieszczanie się mas skalnych (pokryw zwietrzelinowych, luźnych i zwięzłych skał powierzchni Ziemi) wzdłuż stoków przede wszystkim pod wpływem działania siły ciężkości.

Nowy!!: Skała macierzysta i Ruchy masowe · Zobacz więcej »

Rumowisko skalne

Łysej Góry (Łyśca) – Łysogóry, Góry Świętokrzyskie Rumowisko skalne (zawartość rumowiska skalnego to rumosz skalny) – w geologii nagromadzenie powstałych w wyniku wietrzenia fizycznego okruchów i bloków skalnych, przyjmujących zazwyczaj kanciaste kształty.

Nowy!!: Skała macierzysta i Rumowisko skalne · Zobacz więcej »

Sandr

250px Sandr – rozległy, bardzo płaski stożek napływowy zbudowany ze żwirów i piasków osadzonych i wypłukanych przez wody pochodzące z topnienia lądolodu.

Nowy!!: Skała macierzysta i Sandr · Zobacz więcej »

Skała węglanowa

Skała węglanowa – skała osadowa, której głównymi minerałami sąwęglany, głównie kalcyt i dolomit, z domieszkami innych węglanów bezwodnych.

Nowy!!: Skała macierzysta i Skała węglanowa · Zobacz więcej »

Skały głębinowe

Skały głębinowe (skały plutoniczne) – skały magmowe, których stygnięcie i krystalizacja odbywały się na dużych głębokościach.

Nowy!!: Skała macierzysta i Skały głębinowe · Zobacz więcej »

Skały magmowe

plagioklaz (''Plagioclase'') - '''F''' skaleniowce (''Feldspathoid'') Skały magmowe – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał osadowych i metamorficznych) budujących skorupę ziemską, powstałych wskutek krystalizacji lub zakrzepnięcia magmy w głębi skorupy ziemskiej lub lawy na powierzchni Ziemi.

Nowy!!: Skała macierzysta i Skały magmowe · Zobacz więcej »

Skały metamorficzne

Gnejs – przykład skały metamorficznej Skały metamorficzne (skały przeobrażone) – jeden z trzech głównych typów skał budujących skorupę ziemską, powstałe ze skał magmowych bądź osadowych (jak również niekiedy innych metamorficznych) na skutek przeobrażenia (metamorfizmu) pod wpływem wysokich temperatur (np. w pobliżu ognisk magmy) lub wysokiego ciśnienia (np. w wyniku pogrążania skał), oraz związanych z nimi procesów chemicznych.

Nowy!!: Skała macierzysta i Skały metamorficzne · Zobacz więcej »

Skały osadowe

alt.

Nowy!!: Skała macierzysta i Skały osadowe · Zobacz więcej »

Skały wylewne

Skała wylewna (skała wulkaniczna, wulkanit) – skała magmowa, która powstaje w wyniku krystalizacji lawy, a ponieważ proces ten postępuje stosunkowo szybko, w skład skał wchodząminerały tak drobne, że w większości nie można ich rozpoznać gołym okiem.

Nowy!!: Skała macierzysta i Skały wylewne · Zobacz więcej »

Soliflukcja

Soliflukcja (spływ powierzchniowy) – jeden z procesów morfologicznych modelujących stoki w obszarach o klimacie zimnym, w warunkach peryglacjalnych (obszary polarne, wysokie góry).

Nowy!!: Skała macierzysta i Soliflukcja · Zobacz więcej »

Spłukiwanie

Spłukiwanie, ablacja (łac. ablatio.

Nowy!!: Skała macierzysta i Spłukiwanie · Zobacz więcej »

Spełzywanie

Bieszczady Spełzywanie (pełzanie) – najwolniejsze geologiczne ruchy masowe.

Nowy!!: Skała macierzysta i Spełzywanie · Zobacz więcej »

Stok (geomorfologia)

Stoki góry wyciągami narciarskimi Stok – pochyła powierzchnia formy terenu, zwłaszcza formy wypukłej: pagórka, wzgórza lub góry.

Nowy!!: Skała macierzysta i Stok (geomorfologia) · Zobacz więcej »

Wapień

Tyńcu Kowala, Góry Świętokrzyskie'' Rzeszowa'' Jura Krakowsko-Częstochowska'' Jura Krakowsko-Częstochowska'' Wapień – skała osadowa (chemogeniczna lub organogeniczna) zbudowana głównie z węglanu wapnia, przede wszystkim w postaci kalcytu.

Nowy!!: Skała macierzysta i Wapień · Zobacz więcej »

Węglowodory

etylen, benzen, cykloheksan, heksan (kolor szary – atomy węgla, kolor biały – atomy wodoru) Węglowodory – organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze wyłącznie atomy węgla i wodoru.

Nowy!!: Skała macierzysta i Węglowodory · Zobacz więcej »

Wydawnictwo Naukowe PWN

Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Nowy!!: Skała macierzysta i Wydawnictwo Naukowe PWN · Zobacz więcej »

Wydma

Maroku Wydmy w południowej Francji Puszczy Bydgoskiej Wydma – piaszczyste wzniesienie usypane przez wiatr.

Nowy!!: Skała macierzysta i Wydma · Zobacz więcej »

Zieleńce

Zieleńce – skały metamorficzne masywne, cienko lub grubo złupkowane powstałe w wyniku płytkiego metamorfizmu facji zieleńcowej (relatywnie niskie ciśnienia i temperatury) bazaltów i pokrewnych im skał wylewnych oraz ich tufów.

Nowy!!: Skała macierzysta i Zieleńce · Zobacz więcej »

Zlodowacenie

Prawdopodobne wahania temperatury i opadów w dziejach Ziemi W ciągu ostatnich 550 mln lat pojawiły się cztery wielkie zlodowacenia, ostatnie w czwartorzędzie Zrekonstruowana temperatura i okresy zlodowaceń w ostatnich 65 mln lat Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 5 mln lat Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 450 tys. lat Maksymalny zasięg glacjałów w plejstocenie na terenie Polski zlodowacenie południowopolskie (Elster) największe ze zlodowaceń na terenie Polski. Półkula północna podczas maksimum ostatniego zlodowacenia. Utworzenie warstwy pokrywy śnieżnej o grubości od 3 do 4 km spowodowało globalne obniżenie poziomu mórz o ok. 120 m. Zlodowacenie, glacjacja (od ‛zamrażam’) – okres, w czasie którego znaczne obszary Ziemi pokryte sąlądolodem.

Nowy!!: Skała macierzysta i Zlodowacenie · Zobacz więcej »

Związki organiczne

Metan to przykład jednego z najprostszych związków organicznych Związki organiczne – wszystkie związki chemiczne zawierające węgiel, oprócz nielicznych najprostszych związków tradycyjnie zaliczanych do związków nieorganicznych.

Nowy!!: Skała macierzysta i Związki organiczne · Zobacz więcej »

Zwietrzelina

Zwietrzelina – materiał powstały wskutek procesów wietrzenia.

Nowy!!: Skała macierzysta i Zwietrzelina · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Materiał macierzysty.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »