Szybszy dostęp niż przeglądarce!
49 kontakty: Aleksy I Romanow, Alleluja, Aneksja, Archimandryta, Athos, Ławra Troicko-Siergijewska, Białoruś, Biskup, Chrześcijaństwo, Chrzest Pański, Dach namiotowy, Ekskomunika, Epitet, Euchologion, Filaret (patriarcha Moskwy), Greckie prawosławie, Herezja, Józef (patriarcha Moskwy), Język cerkiewnosłowiański, Język grecki, Jerzy Ochmański, Jezus Chrystus, Joazaf I (patriarcha Moskwy), Katolicyzm, Konserwatyzm, Konwersja (chrześcijaństwo), Krzyż prawosławny, Liturgia chrześcijańska, Modlitwa, Monaster, Monaster Nowospasski, Monaster Terapontowski, Monastyr Sołowiecki, Moskwa – Trzeci Rzym, Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary, Nikon (patriarcha Moskwy), Nowe Jeruzalem (monaster), Paisjusz (patriarcha Jerozolimy), Pitirim (patriarcha Moskwy), Prawosławna metropolia kijowska, Rosyjski Kościół Prawosławny, Sobór moskiewski (1666–1667), Staroobrzędowcy, Stiefan Wonifatiew, Ukraina (Naddnieprze), Upadek Konstantynopola, Wenecja, Zbigniew Wójcik (historyk), Znak krzyża.
Aleksy I Romanow
Aleksy I Michajłowicz, ros. Алексей I Михайлович (ur. w Moskwie, zm. tamże) – car Rosji w latach 1645–1676, syn cara Michała I Romanowa (1613–1645), ojciec trzech kolejnych carów z dynastii Romanowów – Fiodora III, Iwana V i Piotra I Wielkiego.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Aleksy I Romanow · Zobacz więcej »
Alleluja
Hebrajskie ''hallelujah''. Alleluja (hallelujah, czy też halelu-Jáh – „wychwalajcie Jahwe”) – biblijna aklamacja, wychwalająca Jahwe i jednocześnie zwrot nawołujący do jego wychwalania.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Alleluja · Zobacz więcej »
Aneksja
Aneksja (– przyłączenie) – zagarnięcie, przyłączenie przez jedno państwo aktem jednostronnym całości lub części terytorium innego państwa, bez zgody tego państwa, najczęściej przy użyciu siły lub w wyniku wygranej wojny.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Aneksja · Zobacz więcej »
Archimandryta
Archimandryta (gr. ἀρχιμανδρίτης archimandrites – "przełożony owczarni" od ἀρχι- archi- – "pierwszy" oraz μάνδρα mándra – "zagroda, owczarnia") – w okresie wczesnego chrześcijaństwa opiekun klasztorów na terenie danej diecezji.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Archimandryta · Zobacz więcej »
Athos
Góra Athos Simonos Petra Athos, także Święta Góra (nowogr. Άγιο Όρος, grec. staroż. – Agion Oros) – wspólnota mnichów prawosławnych w Grecji, posiadająca status regionu autonomicznego równego jednostkom administracji zdecentralizowanej, z terytorium obejmującym dalsząod nasady część półwyspu Athos wraz z górąAthos.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Athos · Zobacz więcej »
Ławra Troicko-Siergijewska
Ławra Troicko-Siergijewska (ros. Троице-Сергиева лавра) – założony w 1345 męski klasztor prawosławny (ławra) w mieście Siergijew Posad, jeden z najważniejszych monasterów Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Ławra Troicko-Siergijewska · Zobacz więcej »
Białoruś
Białoruś, Republika Białorusi (biał.,, Bielarus’, Respublika Bielarus; lub Formąoficjalnie stosowanąjest według białoruskiego prawodawstwa Беларусь, natomiast Белоруссия to nazwa tradycyjnie stosowana w Rosji i uznawana za poprawnąprzez tamtejszych językoznawców.) – państwo w Europie Wschodniej.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Białoruś · Zobacz więcej »
Biskup
tempera na desce z XV wieku. Biskup (nadzorca, opiekun) – w Kościołach chrześcijańskich zwierzchnik kościoła partykularnego „jako zastępca i wysłannik Chrystusa”.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Biskup · Zobacz więcej »
Chrześcijaństwo
Chrześcijaństwo (Christianismós), chrystianizm – religia monoteistyczna zaliczana do grupy abrahamicznej.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Chrześcijaństwo · Zobacz więcej »
Chrzest Pański
Chrzest Pański, Chrzest Jezusa Chrystusa – w chrześcijaństwie święto zamykające okres świętowania Bożego Narodzenia.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Chrzest Pański · Zobacz więcej »
Dach namiotowy
Dach namiotowy Zacharzowicach nakryta dachem namiotowym Dach namiotowy („szatrowy”) – dach o kilku trójkątnych połaciach zbiegających się w jednym wierzchołku, przykrywający budynek na planie wielokąta foremnego.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Dach namiotowy · Zobacz więcej »
Ekskomunika
Juliusza Knoora z ok. 1840 roku Ekskomunika (z łac. excommunicatio – poza wspólnotą, wyłączenie ze wspólnoty, pot. klątwa, wyklęcie i anatema) – w chrześcijaństwie najwyższa kara kościelna, polegająca na wykluczeniu z życia Kościoła.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Ekskomunika · Zobacz więcej »
Epitet
Epitet (gr. epítheton – „przydawka”) – wyraz (przymiotnik, rzeczownik lub imiesłów) określający rzeczownik, np.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Epitet · Zobacz więcej »
Euchologion
Bizantyjska rola liturgiczna, XIII wiek Euchologion (gr. euche „modlitwa”, lego „zbieram”) – prawosławna księga liturgiczna przeznaczona dla kapłanów i diakonów, zawierająca porządek liturgii, sakramentów i poświęceń (wielki euchologion) lub tylko sakramentów i poświęceń (mały euchologion); odpowiednik Rytuału Rzymskiego.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Euchologion · Zobacz więcej »
Filaret (patriarcha Moskwy)
Filaret, imię świeckie Fiodor Nikiticz Romanow (ur. 1553 w Moskwie, zm. tamże) – patriarcha moskiewski i całej Rusi w latach 1609–1633, współwładca Rosji w latach 1613–1633.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Filaret (patriarcha Moskwy) · Zobacz więcej »
Greckie prawosławie
Katedra Zwiastowania Matki Bożej w Atenach Greckie prawosławie – w j. polskim zbiorowe określenie Kościołów prawosławnych (autokefalicznych i autonomicznych), które utożsamiająsię z greckątradycjąliturgiczną, posługująsię językiem koine w liturgii, zaś ich hierarchie sązdominowane przez duchownych narodowości greckiej.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Greckie prawosławie · Zobacz więcej »
Herezja
Herezja (gr. hairesis – wybierać, łac. haeresis) – doktryna religijna odrzucana przez władze kościelne lub religijne jako błędna.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Herezja · Zobacz więcej »
Józef (patriarcha Moskwy)
Józef, imię świeckie Ignatij Djakow (zm. w Moskwie) – piąty (de facto szóstyPo uwzględnieniu Ignacego, pośmiertnie uznanego za sprawującego urząd w sposób niekanoniczny.) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1642–1652.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Józef (patriarcha Moskwy) · Zobacz więcej »
Język cerkiewnosłowiański
Język cerkiewnosłowiański (cs.) – język literacki i liturgiczny używany w Cerkwi prawosławnej (także przez prawosławnych w Polsce) oraz części Kościołów greckokatolickich. Wywodzi się z języka staro-cerkiewno-słowiańskiego.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Język cerkiewnosłowiański · Zobacz więcej »
Język grecki
Wyraz „Grecja” napisany po nowogrecku Wyraz „Cypr” napisany po nowogrecku Język grecki, greka (Hellenikè glõtta; nowogr. ελληνική γλώσσα, ellinikí glóssa lub ελληνικά, elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Język grecki · Zobacz więcej »
Jerzy Ochmański
Jerzy Stanisław Ochmański (ur. 4 grudnia 1933 w Rudniku nad Sanem, zm. 15 czerwca 1996 w Poznaniu) – historyk, lituanista, badacz dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz historii Rosji, badacz życiorysu Feliksa Dzierżyńskiego, uczeń Henryka Łowmiańskiego, od 1955 pracownik Instytutu Historii UAM (od 1965 docent, a od 1970 profesor), w latach 1969–1972 dziekan Wydziału Filozoficzno-Historycznego, 1972–1975 wicedyrektor Instytutu Historii, od 1968 kierownik Zakładu Historii Narodów ZSRR (od 1990 Zakładu Historii Europy Wschodniej).
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Jerzy Ochmański · Zobacz więcej »
Jezus Chrystus
Jezus Chrystus (ur. ok. 8–4 p.n.e. w Betlejem, zm. ok. 30Por. Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary (381 r.): Wierzę... w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami, Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. lub 33 n.e. w Jerozolimie) – centralna postać chrześcijaństwa Według tego autora Jezusa uważa się za założyciela religii w klasycznych teoriach religiologicznych oraz religioznawczych, które nie uwzględniająogólnych idei genezy religii.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Jezus Chrystus · Zobacz więcej »
Joazaf I (patriarcha Moskwy)
Joazaf I (zm. w Moskwie) – czwarty (de facto piątyPo uwzględnieniu Ignacego, po śmierci uznanego za patriarchę sprawującego urząd niekanonicznie.) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1634–1640.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Joazaf I (patriarcha Moskwy) · Zobacz więcej »
Katolicyzm
Katolicyzm – jeden z głównych odłamów chrześcijaństwa, najliczniejsze wyznanie chrześcijańskie, oparte na Piśmie Świętym i Tradycji apostolskiej.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Katolicyzm · Zobacz więcej »
Konserwatyzm
Japońscy konserwatyści podczas protestu (2009) Konserwatyzm („zachowywać”) – doktryna, która bazuje na hasłach obrony porządku społecznego oraz umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Konserwatyzm · Zobacz więcej »
Konwersja (chrześcijaństwo)
ks. Stefana Skierskiego. Konwersja (z „zmienić”) – zmiana wyznania w obrębie religii chrześcijańskiej lub przejście z innej religii na chrześcijaństwo.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Konwersja (chrześcijaństwo) · Zobacz więcej »
Krzyż prawosławny
Krzyż prawosławny Krzyż prawosławny – w prawosławiu najbardziej rozpowszechniony jest krzyż o ośmiu końcach.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Krzyż prawosławny · Zobacz więcej »
Liturgia chrześcijańska
Ostatnia Wieczerza znajduje się u początków liturgii chrześcijańskiej. Liturgia chrześcijańska – liturgia sprawowana w kościelnych wspólnotach chrześcijańskich.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Liturgia chrześcijańska · Zobacz więcej »
Modlitwa
Artura Grottgera z 1863 r. Tybet) Modlitwa – czynność kultowa, występująca w wielu religiach.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Modlitwa · Zobacz więcej »
Monaster
Siergieja Prokudina-Gorskiego Zatoce Kotorskiej. górze Athos Chilandar Monaster albo monastyr (ze staroruskiego od gr. monasterion) – tradycyjna nazwa klasztoru w Kościołach wschodnich.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Monaster · Zobacz więcej »
Monaster Nowospasski
Monaster Nowospasski – stauropigialny prawosławny klasztor w Moskwie, powstały w 1330.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Monaster Nowospasski · Zobacz więcej »
Monaster Terapontowski
Monaster Terapontowski (ros. Ферапонтов монастырь) – prawosławny klasztor wznoszony etapami między końcem XIV a XVII stuleciem.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Monaster Terapontowski · Zobacz więcej »
Monastyr Sołowiecki
Monastyr Sołowiecki, Sołowiecki Monastyr Przemienienia Pańskiego (ros. Cоловецкий монастырь, Спасо-Преображе́нский Солове́цкий монасты́рь) – stauropigialny rosyjski klasztor prawosławny, położony na Wyspach Sołowieckich między lądowym Jeziorem Świętym a ZatokąPomyślności na Morzu Białym.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Monastyr Sołowiecki · Zobacz więcej »
Moskwa – Trzeci Rzym
Vexillum Cesarstwa Bizantyńskiego przejęty przez Wielkie Księstwo Moskiewskie po zawarciu małżeństwa Iwana III Srogiego z ostatniądziedziczkątronu biazntyjskiego, księżniczkąZofiąPaleolog. Herb współczesnej Rosji Insygnia władzy carów rosyjskich. Zgodnie z legendąludowązostały one odziedziczone po cesarzach bizantyjskich Moskwa – Trzeci Rzym – koncepcja historiozoficzna stworzona przez mnicha Filoteusza z Pskowa przypuszczalnie pod koniec XV wieku, głosząca, że pierwszy Rzym upadł na skutek herezji, drugi Rzym – Konstantynopol – na skutek zdrady prawdziwej wiary, trzecim Rzymem jest Moskwa, a czwartego już nie będzie. Najstarszym zachowanym dokumentem, w którym teoria trzech Rzymów została zaprezentowana jest list Filoteusza do księcia Wasyla III z roku 1510.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Moskwa – Trzeci Rzym · Zobacz więcej »
Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary
Grzegorza z Nazjanzu (330-390). Jako patriarcha Konstantynopola przewodniczył on Soborowi, jednak w wyniku konfliktu został na tymże Soborze usunięty ze swej katedry. Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary, określane także jako Credo (lub wyznanie wiary) lub Symbol konstantynopolitański / Symbolum Constantinopolitanum/, dawniej nie do końca ściśle zwany też Symbolem nicejskim – chrześcijańskie wyznanie wiary najbardziej rozpowszechnione wśród tekstów credo używanych współcześnie w liturgiach.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Nicejsko-konstantynopolitańskie wyznanie wiary · Zobacz więcej »
Nikon (patriarcha Moskwy)
Nikon, imię świeckie Nikita Minow, rzadziej: Minin (ur. w Wieldiemianowie, zm. w Troickiej Słobodzie koło Jarosławia) – patriarcha Moskwy i całej Rusi w latach 1652–1666.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Nikon (patriarcha Moskwy) · Zobacz więcej »
Nowe Jeruzalem (monaster)
Wnętrze soboru Zmartwychwstania Pańskiego w monasterze Skit Nikona Nowe Jeruzalem (ros. Новый Иерусалим), właśc.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Nowe Jeruzalem (monaster) · Zobacz więcej »
Paisjusz (patriarcha Jerozolimy)
Paisjusz – prawosławny patriarcha Jerozolimy w latach 1645–1660.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Paisjusz (patriarcha Jerozolimy) · Zobacz więcej »
Pitirim (patriarcha Moskwy)
Pitirim (zm.) – ósmy (de facto dziewiątyPo uwzględnieniu Ignacego, uznawanego za kanonicznego patriarchę za życia, następnie jednak wykreślonego z oficjalnych wykazów patriarchów.) patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd od lipca 1672 do śmierci.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Pitirim (patriarcha Moskwy) · Zobacz więcej »
Prawosławna metropolia kijowska
Prawosławna metropolia kijowska – prowincja administracyjna Kościoła prawosławnego z siedzibąw Kijowie.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Prawosławna metropolia kijowska · Zobacz więcej »
Rosyjski Kościół Prawosławny
Monogram Patriarchy Moskiewskiego i całej Rusi, Cyryla Rosyjski Kościół Prawosławny – autokefaliczny Kościół prawosławny działający na terytorium Rosji i większości państw byłego ZSRR (poza Gruzją), największa pod względem liczby wiernych lokalna Cerkiew prawosławna. Jej zwierzchnik nosi tytuł patriarchy moskiewskiego i całej Rusi; od 2009 r. urząd ten sprawuje Cyryl. Pierwsza chrześcijańska metropolia obrządku wschodniego na ziemiach wschodniosłowiańskich powstała wraz z chrztem Rusi Kijowskiej. Wskutek najazdu mongolskiego na Ruś Kijowskąi zniszczenia samego Kijowa w 1299 metropolita Maksym przeniósł swojąsiedzibę do Włodzimierza nad Klaźmą, następnie została ona przeniesiona do Moskwy. W 1448 metropolia moskiewska jednostronnie ogłosiła niezależność od Patriarchatu Konstantynopolitańskiego. Jej autokefalia została przez Konstantynopol potwierdzona w 1589 r. wraz z nadaniem rangi patriarchatu. W połowie XVII w. w Rosyjskim Kościele Prawosławnym doszło do rozłamu wskutek odrzucenia przez część duchowieństwa i wiernych reformy liturgicznej patriarchy Nikona (jej przeciwnicy nazywani sąstaroobrzędowcami). W 1721 r. Piotr I zniósł patriarchat moskiewski, powołując do życia Świątobliwy Synod Rządzący kierowany przez świeckiego oberprokuratora, co oznaczało całkowite podporządkowanie Kościoła państwu. Niezależność Cerkiew odzyskała po rewolucji lutowej i obaleniu caratu w marcu 1917 r. (wkrótce odtworzono też patriarchat), lecz natychmiast po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) została poddana zmasowanym prześladowaniom przez władze radzieckie, które poprzez masowe aresztowania duchownych, konfiskatę majątków cerkiewnych (w tym instrumentów liturgicznych i ikon), zamykanie i burzenie cerkwi i represje wobec wiernych doprowadziły na przełomie lat 20/30. XX wieku do faktycznego sparaliżowania działalności Cerkwi. Rosyjski Kościół Prawosławny odbudował swoje struktury za zgodąwładzy sowieckiej po 1943 roku, a w pełni po rozpadzie ZSRR w 1991 r., jednak faktyczne uczestnictwo osób deklarujących przynależność do niego w obrzędach cerkiewnych nadal jest niewielkie.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Rosyjski Kościół Prawosławny · Zobacz więcej »
Sobór moskiewski (1666–1667)
Sobór moskiewski – sobór Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego odbywający się w Moskwie przy udziale cara Aleksego I, przedstawicieli bojarów, prawosławnych patriarchów Aleksandrii i Antiochii oraz delegatów episkopatu wymienionych Kościołów.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Sobór moskiewski (1666–1667) · Zobacz więcej »
Staroobrzędowcy
Staroobrzędowcy, starowierzy, starowiercyNazwa staroobrzędowcy jest oficjalnym terminem opisującym to wyznanie przyjętym w Rosji a akcie tolerancyjnym z 1905, wcześniej opisywana grupa określana była jako raskolnicy (dosł. rozłamowcy), który to termin miał jednoznaczne nacechowanie pejoratywne.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Staroobrzędowcy · Zobacz więcej »
Stiefan Wonifatiew
Stiefan WonifatiewRosyjski zapis tego nazwiska brzmiał Стефан Вонифатьев, zatem dokładna transliteracja brzmiałaby Wonifatjew.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Stiefan Wonifatiew · Zobacz więcej »
Ukraina (Naddnieprze)
Ukrainy Północ na dole mapy. Carstwa Rosyjskiego określone jako ''UKRAINE ou PAYS DES COSAQUES'' (Ukraina lub ziemie kozackie). Na wschód od Hetmanatu ''OKRAINA'' (pogranicze) określa pograniczne południowe ziemie rosyjskie. drugim rozbiorze. Mapa Thomasa Kitchina, wydawca: Laurie and Whittle (Londyn 1794) prowincji małopolskiej przed rokiem 1660 Ukraina, in.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Ukraina (Naddnieprze) · Zobacz więcej »
Upadek Konstantynopola
Upadek Konstantynopola – we wtorek 29 maja 1453 roku wojska Imperium Osmańskiego zajęły Konstantynopol.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Upadek Konstantynopola · Zobacz więcej »
Wenecja
Wenecja – miasto i gmina na północy Włoch nad Morzem Adriatyckim, stolica regionu Wenecja Euganejska.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Wenecja · Zobacz więcej »
Zbigniew Wójcik (historyk)
Zbigniew Stanisław Wójcik (ur. 29 października 1922 w Warszawie, zm. 22 marca 2014 tamże) – polski historyk, profesor nauk humanistycznych.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Zbigniew Wójcik (historyk) · Zobacz więcej »
Znak krzyża
Znak krzyża – rytuał stanowiący ważny element liturgii w Kościele katolickim i prawosławnym, pojawia się także w katolickich kościołach wschodnich oraz anglikanizmie.
Nowy!!: Reforma liturgiczna patriarchy Nikona i Znak krzyża · Zobacz więcej »
