Logo
Unionpedia
Komunikacja
pobierz z Google Play
Nowy! Pobierz Unionpedia na urządzeniu z systemem Android™!
Pobieranie
Szybszy dostęp niż przeglądarce!
 

Chemia

Indeks Chemia

Roztwory substancji w butelkach laboratoryjnych, w tym woda amoniakalna i kwas azotowy, podświetlone na różne kolory Chemia (arab. كيمياء kīmijāʾ, الخيمياء al-chīmijāʾ prawdopodobnie od stgr. χημ(ε)ία chēm(e)ía, χυμεία chymeía „rozpuszczanie, stapianie”) – nauka przyrodnicza badająca naturę i właściwości substancji, a zwłaszcza przemiany zachodzące pomiędzy nimi.

134 kontakty: Adam Bielański (chemik), Alchemia, Alkeny, Antoine Lavoisier, Aparatura chemiczna, Astrochemia, Atom, Badania materiałowe, Biochemia, Biologia, Biologia molekularna, Celuloza, Chemia (zespół muzyczny), Chemia analityczna, Chemia fizyczna, Chemia jądrowa, Chemia kwantowa, Chemia nieorganiczna, Chemia organiczna, Chemia radiacyjna, Chemia supramolekularna, Chemical Abstracts Service, Ciało krystaliczne, Cukier spożywczy, Cząsteczka, Cząstka, Detergenty, Dmitrij Mendelejew, Drewno (technika), Dyscyplina naukowa, Dziedzina nauki, Eksperyment, Elektron, Energia (fizyka), Energia aktywacji, Energia swobodna, Energia wiązania chemicznego, Entalpia reakcji, Ernest Rutherford, Erwin Schrödinger, Farba, Filozofia, Fizyka, Fizyka jądrowa, Friedrich Wöhler, Geochemia, Geografia, Inżynieria środowiska, Inżynieria chemiczna i procesowa, Indywiduum chemiczne, ..., Izotopy, Jądro atomowe, Język (anatomia), Język arabski, Język starogrecki, Johann Helmont, John Dalton, Jon, Kamień filozoficzny, Kinetyka, Klej, Kubki smakowe, Kwas azotowy, Kwas siarkowy, Laboratorium, Lech Pajdowski, Lek, Liczność materii, Linus Pauling, Masa (fizyka), Mechanizmy reakcji chemicznych, Metalurgia, Metoda naukowa, Michaił Łomonosow, Mieszanina, Mieszanina heterogeniczna, Mocznik, Mol, Nauki chemiczne, Nauki podstawowe, Nauki przyrodnicze, Nauki techniczne, Nawozy, Objętość, Piana (chemia fizyczna), Pierwiastek chemiczny, Polimery, Polska, Powłoka walencyjna, Prawo działania mas, Prawo okresowości Mendelejewa, Prawo zachowania masy, Proton, Przemysł, Przemysł chemiczny, Przemysł petrochemiczny, Równanie reakcji, Reakcja chemiczna, Rewolucja przemysłowa, Robert Boyle, Rodniki, Roztwór, Sacharoza, Siła życiowa, Spalanie, Spin (fizyka), Stal, Stężenie, Stechiometria, Substancja chemiczna, Substrat (chemia), Symbolika chemiczna, Synteza organiczna, Technologia chemiczna, Temperatura, Teoria flogistonu, Termodynamika, Tworzywa sztuczne, Układ koloidalny, Układ okresowy pierwiastków, Utlenianie, Węgiel (pierwiastek), Werner Heisenberg, Wiązanie chemiczne, Woda, Wolfgang Pauli, Współczynnik stechiometryczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, XIX wiek, Zapach, Zawiesina, Zol, Związek chemiczny, Związki metaloorganiczne. Rozwiń indeks (84 jeszcze) »

Adam Bielański (chemik)

Adam Bielański (herbu Lewart; ur. 14 grudnia 1912 w Krakowie, zm. 4 września 2016 tamże) – polski chemik, profesor nauk chemicznych, nauczyciel akademicki Akademii Górniczo-Hutniczej, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1973 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek czynny PAU, przewodniczący honorowy Komitetu Chemii PAN.

Nowy!!: Chemia i Adam Bielański (chemik) · Zobacz więcej »

Alchemia

Jana Matejki Alchemia – przednaukowa praktyka łącząca elementy, które zawarte sąobecnie w chemii, fizyce, sztuce, semiotyce, psychologii, parapsychologii, metalurgii, medycynie, astrologii, mistycyzmie i religii.

Nowy!!: Chemia i Alchemia · Zobacz więcej »

Alkeny

Alkeny – organiczne związki chemiczne z grupy węglowodorów nienasyconych, w których występuje jedno podwójne wiązanie chemiczne między atomami węgla.

Nowy!!: Chemia i Alkeny · Zobacz więcej »

Antoine Lavoisier

Rycina autorstwa Louisa Jeana Desire Delaistre, projektu Juliena Leopolda Boilly Antoine Laurent de Lavoisier (ur. 26 sierpnia 1743 w Paryżu, zm. 8 maja 1794 tamże) – francuski chemik i fizyk, stracony na gilotynie w wyniku wyroku Trybunału Rewolucyjnego Republiki Francuskiej.

Nowy!!: Chemia i Antoine Lavoisier · Zobacz więcej »

Aparatura chemiczna

* sprzęt laboratoryjny.

Nowy!!: Chemia i Aparatura chemiczna · Zobacz więcej »

Astrochemia

Astrochemia – nauka o związkach chemicznych i reakcjach chemicznych zachodzących w przestrzeni kosmicznej.

Nowy!!: Chemia i Astrochemia · Zobacz więcej »

Atom

fm – ok. 100 000 razy mniej od rozmiarów chmury elektronowej. Atom – podstawowy składnik materii.

Nowy!!: Chemia i Atom · Zobacz więcej »

Badania materiałowe

Badania materiałowe sąwykonywane z użyciem szeregu technik badań fizycznych, chemicznych i mechanicznych, za pomocąktórych można określić zarówno strukturę, jak i właściwości materiałów, a przede wszystkim zależności pomiędzy strukturąa właściwościami.

Nowy!!: Chemia i Badania materiałowe · Zobacz więcej »

Biochemia

Biochemia – nauka zajmująca się chemiąw organizmach żywych, a w szczególności biosyntezą, strukturą, stężeniem, funkcjami (w tym skutkami niedoboru oraz nadmiaru) i przemianami substancji chemicznych w organizmach (z uwzględnieniem aspektów energetycznych).

Nowy!!: Chemia i Biochemia · Zobacz więcej »

Biologia

ewolucji opartym o dobór naturalny. Biologia (z gr. βίος, bios – życie; λόγος, logos – słowo, nauka) – nauka przyrodnicza badająca życie.

Nowy!!: Chemia i Biologia · Zobacz więcej »

Biologia molekularna

Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologiąna poziomie molekularnym.

Nowy!!: Chemia i Biologia molekularna · Zobacz więcej »

Celuloza

Celuloza (‘komórka’) – nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd zbudowany liniowo z 3000–14 000 cząsteczek D-glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi (masa molowa 160–560 kg/mol).

Nowy!!: Chemia i Celuloza · Zobacz więcej »

Chemia (zespół muzyczny)

Chemia – polski rockowy zespół muzyczny, założony w 2007 roku w Warszawie przez Wojciecha Balczuna.

Nowy!!: Chemia i Chemia (zespół muzyczny) · Zobacz więcej »

Chemia analityczna

Chemia analityczna zajmuje się analizązwiązków i mieszanin.

Nowy!!: Chemia i Chemia analityczna · Zobacz więcej »

Chemia fizyczna

Chemia fizyczna jest naukązajmującąsię badaniem zjawisk makroskopowych, atomowych, subatomowych i międzycząsteczkowych w układach chemicznych uwzględniając prawa i pojęcia fizyki.

Nowy!!: Chemia i Chemia fizyczna · Zobacz więcej »

Chemia jądrowa

Chemia jądrowa – dział chemii poświęcony badaniom własności oraz przemian chemicznych i jądrowych nuklidów.

Nowy!!: Chemia i Chemia jądrowa · Zobacz więcej »

Chemia kwantowa

Chemia kwantowa – dziedzina z pogranicza fizyki i chemii, która stosuje mechanikę kwantowąi kwantowąteorię pola do opisu atomowych i molekularnych układów będących przedmiotem zainteresowania chemii.

Nowy!!: Chemia i Chemia kwantowa · Zobacz więcej »

Chemia nieorganiczna

Chemia nieorganiczna – chemia wszystkich związków niezaliczanych do organicznych, czyli nieorganicznych.

Nowy!!: Chemia i Chemia nieorganiczna · Zobacz więcej »

Chemia organiczna

Chemia organiczna – dziedzina chemii zajmująca się badaniem budowy, właściwości oraz reakcji związków chemicznych zawierających węgiel, a także opracowywaniem różnorodnych metod syntezy tych połączeń.

Nowy!!: Chemia i Chemia organiczna · Zobacz więcej »

Chemia radiacyjna

Chemia radiacyjna – według definicji IUPAC – dziedzina chemii fizycznej zajmująca się efektami chemicznymi działania promieniowania jonizującego na materię.

Nowy!!: Chemia i Chemia radiacyjna · Zobacz więcej »

Chemia supramolekularna

kryptandu 2.2.2 z kationem potasu''' (atomy tlenu – kolor czerwony; atomy azotu – kolor niebieski Chemia supramolekularna – dział chemii organicznej zajmującej się strukturami złożonymi z wielu podjednostek, które powstająsamorzutnie na skutek słabych oddziaływań międzycząsteczkowych takich jak: siły van der Waalsa, słabe wiązania wodorowe, oddziaływania π-π (nazywanych także stackingiem) i oddziaływania elektrostatyczne lub poprzez wzajemne mechaniczne zaplecenie.

Nowy!!: Chemia i Chemia supramolekularna · Zobacz więcej »

Chemical Abstracts Service

Chemical Abstracts Service (CAS) – największa na świecie chemiczna naukowa baza danych, będąca własnościąAmerican Chemical Society (ACS).

Nowy!!: Chemia i Chemical Abstracts Service · Zobacz więcej »

Ciało krystaliczne

insuliny Ciało krystaliczne – ciało stałe, w którym cząsteczki (w kryształach molekularnych), atomy (w kryształach kowalencyjnych) lub jony (w kryształach jonowych) sąułożone w uporządkowany schemat powtarzający się we wszystkich trzech wymiarach przestrzennych.

Nowy!!: Chemia i Ciało krystaliczne · Zobacz więcej »

Cukier spożywczy

Różne rodzaje cukru spożywczego Cukier w kostkach Cukier spożywczy, cukier biały, cukier rafinowany (cukier z arabskiego سكر sukkar) – to dwucukier sacharoza, spożywcza sacharoza, cukier ten wchodzi w skład wielu owoców i warzyw jednak najczęściej rafinowany jest z trzciny cukrowej (cukier trzcinowy) 70% oraz buraków cukrowych (cukier buraczany) 30%.

Nowy!!: Chemia i Cukier spożywczy · Zobacz więcej »

Cząsteczka

par elektronowych Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model wypełnienia przestrzeni Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy z uwidocznieniem powierzchni potencjału elektrycznego Cząsteczka, molekuła – neutralna elektrycznie grupa dwóch lub więcej atomów utrzymywanych razem kowalencyjnym wiązaniem chemicznym.

Nowy!!: Chemia i Cząsteczka · Zobacz więcej »

Cząstka

Cząstka – niewielki fragment materii, w znaczeniu potocznym zwykle ma kształt podobny do sfery.

Nowy!!: Chemia i Cząstka · Zobacz więcej »

Detergenty

Detergenty Detergenty.

Nowy!!: Chemia i Detergenty · Zobacz więcej »

Dmitrij Mendelejew

Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (ur. w Tobolsku, zm. w Petersburgu) – rosyjski chemik, odkrywca (w 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych, laureat Medalu Copleya.

Nowy!!: Chemia i Dmitrij Mendelejew · Zobacz więcej »

Drewno (technika)

Drewno – surowiec drzewny otrzymywany ze ściętych drzew i formowany przez obróbkę w różnego rodzaju sortymenty.

Nowy!!: Chemia i Drewno (technika) · Zobacz więcej »

Dyscyplina naukowa

Dyscyplina naukowa – część dziedziny naukowej, społecznie zorganizowana działalność badawcza nastawiona na wytwarzanie informacji (badania) oraz stosowania rezultatów tej działalności (teorie) w praktyce.

Nowy!!: Chemia i Dyscyplina naukowa · Zobacz więcej »

Dziedzina nauki

Dziedzina nauki – trwale ukształtowana i wyodrębniona grupa dyscyplin naukowych, w ramach której nadawane sąstopnie i tytuły naukowe.

Nowy!!: Chemia i Dziedzina nauki · Zobacz więcej »

Eksperyment

Eksperyment (łac. experimentum – doświadczenie, badanie) – w naukach przyrodniczych i społecznych zbiór działań wzbudzających w obiektach materialnych określone reakcje i zjawiska w warunkach pozwalających kontrolować wszelkie istotne czynniki, które poddaje się dokładnej obserwacji.

Nowy!!: Chemia i Eksperyment · Zobacz więcej »

Elektron

Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.

Nowy!!: Chemia i Elektron · Zobacz więcej »

Energia (fizyka)

Uderzenie pioruna jest przykładem przemian energii kuli plazmowej Energia (gr. ενεργεια energeia od ἔργον ergon „praca”) – skalarna wielkość fizyczna charakteryzująca stan układu fizycznego (materii)Leksykon naukowo-techniczny WNT 1984 s. 200.

Nowy!!: Chemia i Energia (fizyka) · Zobacz więcej »

Energia aktywacji

Energia aktywacji – jest podawanączęsto w przeliczeniu na 1 mol substancji wielkościąbariery energetycznej (w skali mikroskopowej – bariera potencjału), którąmusi pokonać układ reagujących indywiduów chemicznych, aby doszło do reakcji chemicznej.

Nowy!!: Chemia i Energia aktywacji · Zobacz więcej »

Energia swobodna

Energia swobodna – w termodynamice, część energii układu fizycznego, która może być przekształcona w pracę.

Nowy!!: Chemia i Energia swobodna · Zobacz więcej »

Energia wiązania chemicznego

Energia wiązania chemicznego – najmniejsza energia potrzebna do rozerwania wiązania chemicznego.

Nowy!!: Chemia i Energia wiązania chemicznego · Zobacz więcej »

Entalpia reakcji

Entalpia reakcji (\Delta h lub \Delta H) – zmiana entalpii układu, spowodowana przebiegiem reakcji chemicznej pod stałym ciśnieniem i w stałej temperaturze, odniesiona do liczby postępu reakcji równej jeden.

Nowy!!: Chemia i Entalpia reakcji · Zobacz więcej »

Ernest Rutherford

Ernest Rutherford, 1.

Nowy!!: Chemia i Ernest Rutherford · Zobacz więcej »

Erwin Schrödinger

Alpbach Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger (ur. 12 sierpnia 1887 w Wiedniu, zm. 4 stycznia 1961 tamże) – austriacki fizyk teoretyk, jeden z twórców mechaniki kwantowej, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1933 za prace nad matematycznym sformułowaniem mechaniki falowej.

Nowy!!: Chemia i Erwin Schrödinger · Zobacz więcej »

Farba

thumb thumb Farba – substancja powłokotwórcza służąca do ochronnego lub dekoracyjnego pokrywania powierzchni dowolnych przedmiotów.

Nowy!!: Chemia i Farba · Zobacz więcej »

Filozofia

Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.

Nowy!!: Chemia i Filozofia · Zobacz więcej »

Fizyka

400px Krakowie Fizyka (z, physis – „natura”) – podstawowa nauka przyrodnicza badająca najbardziej fundamentalne i uniwersalne właściwości materii i energii, ich przemiany oraz oddziaływania między nimi.

Nowy!!: Chemia i Fizyka · Zobacz więcej »

Fizyka jądrowa

rozpadu promieniotwórczego zaobserwowany przez A.H. Becquerela pod koniec XIX wieku Tabela nuklidów przedstawiająca ich stabilność broni termojądrowej Fizyka jądrowa – dział fizyki badający jądra atomowe – ich budowę i przemiany zwane jądrowymi reakcjami lub procesami.

Nowy!!: Chemia i Fizyka jądrowa · Zobacz więcej »

Friedrich Wöhler

Friedrich Wöhler (ur. 31 lipca 1800 w Eschersheim koło Frankfurtu nad Menem, zm. 23 września 1882 w Getyndze) – niemiecki chemik.

Nowy!!: Chemia i Friedrich Wöhler · Zobacz więcej »

Geochemia

Geochemia – gałąź nauk geologicznych zajmująca się historiąnaturalnąZiemi z chemicznego punktu widzenia.

Nowy!!: Chemia i Geochemia · Zobacz więcej »

Geografia

Geografia – nauka przyrodnicza i społeczna zajmująca się badaniem powłoki ziemskiej (przestrzeni geograficznej), jej zróżnicowaniem przestrzennym pod względem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym, a także powiązaniami pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a działalnościąspołeczeństw ludzkich.

Nowy!!: Chemia i Geografia · Zobacz więcej »

Inżynieria środowiska

Inżynieria środowiska – jedna z dyscyplin nauk technicznych, obejmująca swym zakresem przedsięwzięcia inżynierskie dążące do zachowania środowiska przyrodniczego w stanie równowagi oraz zachowania jego możliwości do samoregeneracji i samooczyszczania a w przypadku dewastacji środowiska (np. w wyniku katastrof, zbyt intensywnej działalności gospodarczej, awarii) zmierzające do przywrócenia tej równowagi.

Nowy!!: Chemia i Inżynieria środowiska · Zobacz więcej »

Inżynieria chemiczna i procesowa

Inżynieria chemiczna i procesowa – dyscyplina naukowa, należąca do dziedziny nauk technicznych, która zajmuje się – wraz z technologiąchemiczną– projektowaniem i prowadzeniem operacji i procesów jednostkowych, będących elementami procesów produkcyjnych w przemyśle chemicznymTechnologia chemiczna i inżynieria chemiczna bywająuznawane za jednąnaukę, określanąnp.

Nowy!!: Chemia i Inżynieria chemiczna i procesowa · Zobacz więcej »

Indywiduum chemiczne

Indywiduum chemiczne (rzadko: indywiduum molekularne, indywiduum cząsteczkowe) − atom, cząsteczka, jon, rodnik, kationorodnik, kompleks chemiczny lub konformer.

Nowy!!: Chemia i Indywiduum chemiczne · Zobacz więcej »

Izotopy

neonu 20Ne i 22Ne. Izotopy – odmienne postacie atomów pierwiastka chemicznego, różniące się liczbąneutronów w jądrze (z definicji atomy tego samego pierwiastka majątę samąliczbę protonów w jądrze).

Nowy!!: Chemia i Izotopy · Zobacz więcej »

Jądro atomowe

Atom helu (zacieniowany obszar) i jego jądro (powiększenie), czerwone – protony, błękitne – neutrony. Jądro atomowe – centralna część atomu składająca się z protonów i neutronów, powiązanych siłami jądrowymi, stanowiąca niewielkączęść objętości całego atomu, skupiona jest w nim prawie cała masa.

Nowy!!: Chemia i Jądro atomowe · Zobacz więcej »

Język (anatomia)

kota domowego Język – wieloczynnościowy narząd, twór mięśniowy jamy gębowej kręgowców.

Nowy!!: Chemia i Język (anatomia) · Zobacz więcej »

Język arabski

Język arabski – język z rodziny języków semickich, w której zaliczany jest do grupy języków południowo-zachodnich według klasycznego podziału, bądź grupy języków zachodnich, centralnych według podziału Hetzrona i Voigta.

Nowy!!: Chemia i Język arabski · Zobacz więcej »

Język starogrecki

Język starogrecki, greka starożytna (stgr. dialekt attycki:, he Hellenikè glõtta) – ogólna nazwa okresu w rozwoju języka greckiego, trwającego od okresu archaicznego przez okres klasyczny aż po okres hellenistyczny w dziejach starożytnej Grecji.

Nowy!!: Chemia i Język starogrecki · Zobacz więcej »

Johann Helmont

Johann Baptista van Helmont (ur. 12 stycznia 1579 lub 1580 w Brukseli, zm. 30 grudnia 1644 w Vilvoorde, Niderlandy, obecnie Belgia) – flamandzki lekarz, fizjolog, alchemik, który wykazał istnienie różnych substancji gazowych, m.in.

Nowy!!: Chemia i Johann Helmont · Zobacz więcej »

John Dalton

John Dalton (ur. 6 września 1766 w Eaglesfield, zm. 27 lipca 1844 w Manchesterze) – angielski fizyk, chemik i meteorolog.

Nowy!!: Chemia i John Dalton · Zobacz więcej »

Jon

potencjałem elektrycznym: im intensywniejszy kolor, tym większy potencjał ujemny Jon (ze ion „idące, biegnące ”) – atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.

Nowy!!: Chemia i Jon · Zobacz więcej »

Kamień filozoficzny

Kamień filozoficzny (łac. lapis philosophorum) – legendarna substancja od wieków poszukiwana przez alchemików, zamieniająca metale nieszlachetne w szlachetne.

Nowy!!: Chemia i Kamień filozoficzny · Zobacz więcej »

Kinetyka

W fizyce i inżynierii kinetyka (z gr. kinēma dpn. kinēmatos 'ruch') dzieli się na dwie dyscyplinyG.K. Susłow, Mechanika teoretyczna, PWN, Warszawa 1960: statykę i dynamikę.

Nowy!!: Chemia i Kinetyka · Zobacz więcej »

Klej

Kleje Klej „Super glue” Klej – substancja, która wprowadzona między powierzchnie przylegające dwóch przedmiotów, wykonanych z takich samych lub różnych materiałów, umożliwia trwałe ich połączenie w procesie klejenia.

Nowy!!: Chemia i Klej · Zobacz więcej »

Kubki smakowe

Kubki smakowe – zbiorowiska receptorów smaku (każdy skupia ich od 50 do 150).

Nowy!!: Chemia i Kubki smakowe · Zobacz więcej »

Kwas azotowy

Kwas azotowy, – nieorganiczny związek chemiczny, jeden z najsilniejszych kwasów tlenowych.

Nowy!!: Chemia i Kwas azotowy · Zobacz więcej »

Kwas siarkowy

Kwas siarkowy, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenowych kwasów siarki, jeden z najmocniejszych kwasów – wszystkie układy o mocy większej od kwasu siarkowego o stężeniu 100% nazywa się superkwasami.

Nowy!!: Chemia i Kwas siarkowy · Zobacz więcej »

Laboratorium

Michael Faraday w swoim laboratorium Wydziale Biologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Wojskowej Akademii Technicznej Centrum Nauki Kopernik. Laboratorium – pomieszczenie przeznaczone do przeprowadzania badań naukowych lub analiz lekarskich.

Nowy!!: Chemia i Laboratorium · Zobacz więcej »

Lech Pajdowski

Lech Pajdowski (ur. 17 listopada 1920 w Lublinie, zm. 10 września 2013 we Wrocławiu) – polski chemik, specjalista w zakresie chemii i elektrochemii związków kompleksowych, profesor zwyczajny doktor habilitowany.

Nowy!!: Chemia i Lech Pajdowski · Zobacz więcej »

Lek

Leki Kasetka z lekami Lek, lekarstwo, produkt leczniczy (nazwa ustawowa w Polsce) – każda substancja, niezależnie od pochodzenia (naturalnego lub syntetycznego), nadająca się do bezpośredniego wprowadzania do organizmu w odpowiedniej postaci farmaceutycznej w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego, lub w celu zapobiegania chorobie, często podawana w ściśle określonej dawce.

Nowy!!: Chemia i Lek · Zobacz więcej »

Liczność materii

Amadeo Avogadro włoski naukowiec, na cześć którego nazwano stałąAvogadra. Liczność materii – wielkość fizyczna określająca ilość materii poprzez podanie stosunku liczby dowolnych cząstek tworzących dany obiekt fizyczny do liczby atomów zawartych w 12 g czystego izotopu węgla 12C.

Nowy!!: Chemia i Liczność materii · Zobacz więcej »

Linus Pauling

Linus Carl Pauling (wym.; ur. 28 lutego 1901 w Portlandzie w stanie Oregon, zm. 19 sierpnia 1994 w Big Sur w stanie Kalifornia) – amerykański fizyk i chemik, aktywny również w innych dziedzinach nauki oraz w polityce, dotychczas jedyny dwukrotny laureat indywidualnej Nagrody Nobla: w dziedzinie chemii (1954) i pokojowej (1962).

Nowy!!: Chemia i Linus Pauling · Zobacz więcej »

Masa (fizyka)

Masa – jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca bezwładność (masa bezwładna) i oddziaływanie grawitacyjne (masa grawitacyjna) obiektów fizycznych.

Nowy!!: Chemia i Masa (fizyka) · Zobacz więcej »

Mechanizmy reakcji chemicznych

Mechanizm reakcji chemicznych – opis faktycznego przebiegu reakcji chemicznych, razem ze wszystkimi stadiami i produktami pośrednimi.

Nowy!!: Chemia i Mechanizmy reakcji chemicznych · Zobacz więcej »

Metalurgia

Odlewanie Kowal przy pracy Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną.

Nowy!!: Chemia i Metalurgia · Zobacz więcej »

Metoda naukowa

Metoda naukowa – sposoby intersubiektywnego poznawania i komunikowania wiedzy, oparte o prawa logiki i prawdopodobieństwa, posługujące się dedukcjąi systematycznąindukcjąw procesie formułowania, uzasadniania, testowania i korygowania teorii i hipotez.

Nowy!!: Chemia i Metoda naukowa · Zobacz więcej »

Michaił Łomonosow

Michaił (Michajło) Wasiljewicz Łomonosow (ros. Михаил (Михайло) Васильевич Ломоносов; ur. w Denisówce koło Chołmogor, zm. w Sankt-Petersburgu) – rosyjski uczony i poeta, prekursor chemii fizycznej, twórca Uniwersytetu Moskiewskiego.

Nowy!!: Chemia i Michaił Łomonosow · Zobacz więcej »

Mieszanina

Mieszanina – układ dwóch lub więcej pierwiastków lub związków chemicznych zmieszanych z sobąw dowolnym stosunku i wykazujących swoje indywidualne właściwości.

Nowy!!: Chemia i Mieszanina · Zobacz więcej »

Mieszanina heterogeniczna

Mieszanina heterogeniczna, mieszanina niejednorodna – mieszanina, w której poszczególne składniki, mimo że zmieszane, położone sąw odrębnych obszarach, które można rozróżnić w skali mikroskopowej, np.

Nowy!!: Chemia i Mieszanina heterogeniczna · Zobacz więcej »

Mocznik

Mocznik (karbamid, E927b), – organiczny związek chemiczny, diamid kwasu węglowego.

Nowy!!: Chemia i Mocznik · Zobacz więcej »

Mol

Mol (skrót od molekuła) – podstawowa w układzie SI jednostka liczności materii o symbolu (oznaczeniu) mol.

Nowy!!: Chemia i Mol · Zobacz więcej »

Nauki chemiczne

Nauki chemiczne – grupa dyscyplin naukowych, która w Polsce w 2011 obejmowała.

Nowy!!: Chemia i Nauki chemiczne · Zobacz więcej »

Nauki podstawowe

Nauki podstawowe (nauki czyste) – obszar badań naukowych prowadzonych dla zrozumienia podstaw wszystkich nauk, bez nastawienia na praktyczne rozwiązanie określonego problemu, np.

Nowy!!: Chemia i Nauki podstawowe · Zobacz więcej »

Nauki przyrodnicze

Nauki przyrodnicze – część nauk empirycznych badająca przyrodę, z wyłączeniem społeczeństwa.

Nowy!!: Chemia i Nauki przyrodnicze · Zobacz więcej »

Nauki techniczne

Nauki techniczne w Polsce dzieląsię na następujące dyscypliny.

Nowy!!: Chemia i Nauki techniczne · Zobacz więcej »

Nawozy

Nawozy – środki używane w uprawie roślin (nawożenie) celem zwiększenia wysokości i jakości plonowania dzięki wzbogaceniu gleby w składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i polepszeniu jej właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych, pochodzenia mineralnego lub organicznego.

Nowy!!: Chemia i Nawozy · Zobacz więcej »

Objętość

Objętość – miara przestrzeni, którązajmuje dane ciało w przestrzeni trójwymiarowej.

Nowy!!: Chemia i Objętość · Zobacz więcej »

Piana (chemia fizyczna)

Piana morska na plaży Piana mydlana Struktura betonu komórkowego Piana – mieszanina dyspersyjna, w której ośrodkiem rozpraszającym jest ciecz lub ciało stałe, a faząrozproszonągaz.

Nowy!!: Chemia i Piana (chemia fizyczna) · Zobacz więcej »

Pierwiastek chemiczny

Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.

Nowy!!: Chemia i Pierwiastek chemiczny · Zobacz więcej »

Polimery

meru syntetycznego polimeru organicznego – polipropylenu polisiloksanów RNA – polimeru naturalnego Polimery (wieloczęściowy, zbudowany z wielu części) – substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składająsię z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami.

Nowy!!: Chemia i Polimery · Zobacz więcej »

Polska

Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry.

Nowy!!: Chemia i Polska · Zobacz więcej »

Powłoka walencyjna

Powłoka walencyjna – ostatnia, najdalej odsunięta od jądra powłoka elektronowa atomu.

Nowy!!: Chemia i Powłoka walencyjna · Zobacz więcej »

Prawo działania mas

Prawo działania mas (ang. mass-action law), zwane także prawem Guldberga i Waagego – wyprowadzone w 1864 r. przez norweskich chemików Guldberga i Waagego wyrażone w terminach współczesnej chemii brzmi: Jest to fundamentalne prawo, stanowiące podstawę współczesnej kinetyki chemicznej i wszelkich obliczeń uwzględniających fakt występowania równowagi reakcji chemicznych.

Nowy!!: Chemia i Prawo działania mas · Zobacz więcej »

Prawo okresowości Mendelejewa

Prawo okresowości pierwiastków chemicznych zostało sformułowane przez Dymitra Mendelejewa w roku 1869.

Nowy!!: Chemia i Prawo okresowości Mendelejewa · Zobacz więcej »

Prawo zachowania masy

Prawo zachowania masy – prawo przyrody opisujące zachowanie (pozostawanie stałą) wielkości fizycznej – masy w układzie zamkniętym i układzie izolowanym podczas przemian i oddziaływań fizycznych oraz reakcji chemicznych.

Nowy!!: Chemia i Prawo zachowania masy · Zobacz więcej »

Proton

Proton, p (z – ‘pierwsze’) – trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok.

Nowy!!: Chemia i Proton · Zobacz więcej »

Przemysł

Przemysł Przemysł – dział produkcji materialnej, w którym wydobywanie zasobów przyrody i dostosowanie ich do potrzeb ludzi odbywa się na dużąskalę, na zasadzie podziału pracy i za pomocąmaszyn.

Nowy!!: Chemia i Przemysł · Zobacz więcej »

Przemysł chemiczny

kolumny rektyfikacyjne Przemysł chemiczny – jedna z kluczowych gałęzi przemysłu przetwórczego obejmująca.

Nowy!!: Chemia i Przemysł chemiczny · Zobacz więcej »

Przemysł petrochemiczny

Rafineria w Gdańsku Przemysł petrochemiczny – przemysł przerobu półproduktów uzyskanych w rafineriach.

Nowy!!: Chemia i Przemysł petrochemiczny · Zobacz więcej »

Równanie reakcji

Równanie reakcji chemicznej lub krócej równanie reakcji albo równanie chemiczne – inna nazwa zapisu przebiegu reakcji chemicznej.

Nowy!!: Chemia i Równanie reakcji · Zobacz więcej »

Reakcja chemiczna

SN2 rozerwanie wiązania i utworzenie nowego zachodzi równocześnie Reakcja chemiczna – każdy proces, w wyniku którego pierwotna substancja zwana substratem przemienia się w innąsubstancję zwanąproduktem.

Nowy!!: Chemia i Reakcja chemiczna · Zobacz więcej »

Rewolucja przemysłowa

Maszyna parowa była symbolem rewolucji przemysłowej Hala maszynowa w fabryce Hartmana w Chemnitz (1868) Rewolucja przemysłowa – proces zmian technologicznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych, który został zapoczątkowany w XVIII wieku w Anglii i Szkocji.

Nowy!!: Chemia i Rewolucja przemysłowa · Zobacz więcej »

Robert Boyle

''The Sceptical Chymist'', 1661, strona tytułowa Robert Boyle (ur. 25 stycznia 1627 w Lismore w Irlandii, zm. 30 grudnia 1691 w Londynie) – brytyjskiBoyle nie był narodowości irlandzkiej, lecz synem angielskiego arystokraty, noszącego tytuł Earl of Cork, który dostał ogromne dobra w ramach przejmowania irlandzkich terenów za dynastii Tudorów; fakty te opisane sąw i w chemik i fizyk.

Nowy!!: Chemia i Robert Boyle · Zobacz więcej »

Rodniki

Rodnik metylowy – najprostszy rodnik organiczny pary elektronowe) Rodniki (dawniej wolne rodniki) – atomy lub cząsteczki zawierające niesparowane elektrony, czyli charakteryzujące się spinem elektronowym różnym od 0.

Nowy!!: Chemia i Rodniki · Zobacz więcej »

Roztwór

4 (fioletowy). Roztwór – jednorodna mieszanina dwóch lub więcej związków chemicznych lub pierwiastków chemicznych.

Nowy!!: Chemia i Roztwór · Zobacz więcej »

Sacharoza

Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy.

Nowy!!: Chemia i Sacharoza · Zobacz więcej »

Siła życiowa

Siła życiowa (łac. vis vitalis, siła witalna) – pojęcie wprowadzone w XVI wieku przez Johanna Helmonta, wywodzące się z wcześniejszych koncepcji alchemicznych.

Nowy!!: Chemia i Siła życiowa · Zobacz więcej »

Spalanie

spirytusu Spalanie – egzotermiczna reakcja chemiczna przebiegająca między materiałem palnym lub paliwem a utleniaczem, z wydzieleniem ciepła i światła.

Nowy!!: Chemia i Spalanie · Zobacz więcej »

Spin (fizyka)

Przykład obracającego się ciała, które dopiero po obrocie o 720 stopni znajdzie się w tym samym stanie. Podobne właściwości ma fermion o spinie ½ nieoznaczoności kwantowej określone sąjedynie stożki możliwych usytuowań wektora spinu Spin – moment pędu (kręt) cząstki wynikający z jej natury kwantowej.

Nowy!!: Chemia i Spin (fizyka) · Zobacz więcej »

Stal

Spust roztopionej stali do czynnika chłodzącego Piec martenowski do wytopu stali Kształtowniki stalowe Lina stalowa Szkielet zbrojenia stalowego przygotowany do wykonania elementu żelbetowego Patelnia ze stali nierdzewnej Stal – stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie, o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa).

Nowy!!: Chemia i Stal · Zobacz więcej »

Stężenie

Stężenie – miara ilości substancji (pierwiastka, związku chemicznego, jonu bądź innego indywiduum chemicznego) w mieszaninie.

Nowy!!: Chemia i Stężenie · Zobacz więcej »

Stechiometria

Wizualizacja (na górze) równania stechiometrycznego reakcji chemicznej (na dole) Stechiometria – dział chemii zajmujący się stosunkami ilościowymi przemian związków chemicznych zachodzących w czasie reakcji chemicznych.

Nowy!!: Chemia i Stechiometria · Zobacz więcej »

Substancja chemiczna

Substancja chemiczna (substancja czysta, chemikalia (tylko l.mn.)) – substancja jednorodna, o stałym, określonym składzie chemicznym, jakościowym (co do rodzaju atomów pod względem liczby atomowej i ewentualnie, co do poszczególnych rodzajów atomów w cząsteczce) i najczęściej także ilościowym (liczby atomów różnych rodzajów w cząsteczce); zbiór atomów lub cząsteczek spełniających kryterium stałości składu.

Nowy!!: Chemia i Substancja chemiczna · Zobacz więcej »

Substrat (chemia)

Substrat – związek chemiczny, pierwiastek lub jon, który ulega przemianie w wyniku reakcji chemicznej.

Nowy!!: Chemia i Substrat (chemia) · Zobacz więcej »

Symbolika chemiczna

Chemia posługuje się specyficznąsymbolikądo opisu cząsteczek i reakcji chemicznych.

Nowy!!: Chemia i Symbolika chemiczna · Zobacz więcej »

Synteza organiczna

Synteza organiczna – dział chemii organicznej.

Nowy!!: Chemia i Synteza organiczna · Zobacz więcej »

Technologia chemiczna

Technologia chemiczna – dyscyplina naukowa z pogranicza dziedzin nauk technicznych i chemicznych, która zajmuje się – wraz z inżynieriąchemicznąi procesowąTechnologia chemiczna i inżynieria chemiczna bywająuznawane za jednąnaukę, określanąnp.

Nowy!!: Chemia i Technologia chemiczna · Zobacz więcej »

Temperatura

helu przedstawiony jest proporcjonalnie do odległości między cząsteczkami jakie sąprzy ciśnieniu 136 atmosfer. Prędkość ruchu, odpowiadająca temperaturze pokojowej, została spowolniona dwa biliony razy lub odpowiada temperaturze 0,0003 K. Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice.

Nowy!!: Chemia i Temperatura · Zobacz więcej »

Teoria flogistonu

Teoria flogistonu (φλογιστόν) – teoria mechanizmu spalania powstała w XVII w., wywodząca się z wcześniejszych koncepcji alchemicznych.

Nowy!!: Chemia i Teoria flogistonu · Zobacz więcej »

Termodynamika

Termodynamika – dział fizyki zajmujący się badaniem energetycznych efektów wszelkich przemian fizycznych i chemicznych, które wpływająna zmiany energii wewnętrznej analizowanych układów.

Nowy!!: Chemia i Termodynamika · Zobacz więcej »

Tworzywa sztuczne

Hongkong, Chiny: dostawca wody w butelkach z tworzyw sztucznych Tworzywa sztuczne – materiały składające się z polimerów syntetycznych (wytworzonych sztucznie przez człowieka i niewystępujących w naturze) lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych oraz dodatków modyfikujących takich jak np.

Nowy!!: Chemia i Tworzywa sztuczne · Zobacz więcej »

Układ koloidalny

Majonez jako przykład koloidu żółtek jajka w oleju Przykład układu koloidalnego: dym we mgle Układ koloidalny, układ koloidowy, roztwór koloidalny, zawiesina koloidalna, potocznie koloid – niejednorodna mieszanina, zwykle dwufazowa, tworząca układ dwóch substancji, w którym jedna z nich jest rozproszona w drugiej.

Nowy!!: Chemia i Układ koloidalny · Zobacz więcej »

Układ okresowy pierwiastków

Układ okresowy pierwiastków (potocznie: tablica Mendelejewa) – zestawienie w postaci tabeli wszystkich pierwiastków chemicznych, uporządkowanych według ich rosnącej liczby atomowej, grupujące pierwiastki według ich cyklicznie powtarzających się podobieństw właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija Mendelejewa.

Nowy!!: Chemia i Układ okresowy pierwiastków · Zobacz więcej »

Utlenianie

Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.

Nowy!!: Chemia i Utlenianie · Zobacz więcej »

Węgiel (pierwiastek)

Węgiel (C) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 6, niemetal z bloku p układu okresowego.

Nowy!!: Chemia i Węgiel (pierwiastek) · Zobacz więcej »

Werner Heisenberg

Werner Karl Heisenberg (ur. 5 grudnia 1901 w Würzburgu, zm. 1 lutego 1976 w Monachium) – niemiecki fizyk teoretyk, filozof nauki i jej popularyzator, noblista.

Nowy!!: Chemia i Werner Heisenberg · Zobacz więcej »

Wiązanie chemiczne

Struktura CrC6H3-2,6-(C6H3-2,6-(CHMe2)2)22 z wiązaniem pięciokrotnym Wiązanie chemiczne – według klasycznej definicji: każde trwałe połączenie dwóch atomów.

Nowy!!: Chemia i Wiązanie chemiczne · Zobacz więcej »

Woda

jeziora, a szary lądy skondensowana para wodna Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym.

Nowy!!: Chemia i Woda · Zobacz więcej »

Wolfgang Pauli

Wolfgang Pauli (ur. 25 kwietnia 1900 w Wiedniu, zm. 15 grudnia 1958 w Zurychu) – szwajcarski fizyk pochodzenia austriackiego, noblista.

Nowy!!: Chemia i Wolfgang Pauli · Zobacz więcej »

Współczynnik stechiometryczny

Współczynnik stechiometryczny – stały współczynnik w równaniu stechiometrycznym danej reakcji chemicznej.

Nowy!!: Chemia i Współczynnik stechiometryczny · Zobacz więcej »

Wydawnictwo Naukowe PWN

Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Nowy!!: Chemia i Wydawnictwo Naukowe PWN · Zobacz więcej »

XIX wiek

XVIII wiek XX wiek Lata 1800. • Lata 1810. • Lata 1820. • Lata 1830. • Lata 1840. • Lata 1850. • Lata 1860. • Lata 1870. • Lata 1880. • Lata 1890. 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 ----.

Nowy!!: Chemia i XIX wiek · Zobacz więcej »

Zapach

Jan Miense Molenaer, ''Smell'', 1637 Zapach (łac. olfactus, ang. odor lub odour, smell, fr. odeur, niem. Geruch) – w najogólniejszym sensie.

Nowy!!: Chemia i Zapach · Zobacz więcej »

Zawiesina

Zawiesina mąki w wodzie Zawiesina – układ niejednorodny, zwykle dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np.

Nowy!!: Chemia i Zawiesina · Zobacz więcej »

Zol

Zol – układ koloidalny w postaci cząstek koloidalnych rozproszonych w cieczy lub gazie.

Nowy!!: Chemia i Zol · Zobacz więcej »

Związek chemiczny

Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocądowolnego wiązania.

Nowy!!: Chemia i Związek chemiczny · Zobacz więcej »

Związki metaloorganiczne

Związki metaloorganiczne – organiczne związki chemiczne, zawierające przynajmniej jedno wiązanie kowalencyjne pomiędzy atomem metalu i atomem węgla grupy organicznej.

Nowy!!: Chemia i Związki metaloorganiczne · Zobacz więcej »

Przekierowuje tutaj:

Chemik.

TowarzyskiPrzybywający
Hej! Jesteśmy na Facebooku teraz! »