Spis treści
134 kontakty: Adam Bielański (chemik), Alchemia, Alkeny, Antoine Lavoisier, Aparatura chemiczna, Astrochemia, Atom, Badania materiałowe, Biochemia, Biologia, Biologia molekularna, Celuloza, Chemia (zespół muzyczny), Chemia analityczna, Chemia fizyczna, Chemia jądrowa, Chemia kwantowa, Chemia nieorganiczna, Chemia organiczna, Chemia radiacyjna, Chemia supramolekularna, Chemical Abstracts Service, Ciało krystaliczne, Cukier spożywczy, Cząsteczka, Cząstka, Detergenty, Dmitrij Mendelejew, Drewno (technika), Dyscyplina naukowa, Dziedzina nauki, Eksperyment, Elektron, Energia (fizyka), Energia aktywacji, Energia swobodna, Energia wiązania chemicznego, Entalpia reakcji, Ernest Rutherford, Erwin Schrödinger, Farba, Filozofia, Fizyka, Fizyka jądrowa, Friedrich Wöhler, Geochemia, Geografia, Inżynieria środowiska, Inżynieria chemiczna i procesowa, Indywiduum chemiczne, ... Rozwiń indeks (84 jeszcze) »
Adam Bielański (chemik)
Adam Bielański (herbu Lewart; ur. 14 grudnia 1912 w Krakowie, zm. 4 września 2016 tamże) – polski chemik, profesor nauk chemicznych, nauczyciel akademicki Akademii Górniczo-Hutniczej, a następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 1973 członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek czynny PAU, przewodniczący honorowy Komitetu Chemii PAN.
Zobaczyć Chemia i Adam Bielański (chemik)
Alchemia
Jana Matejki Alchemia – przednaukowa praktyka łącząca elementy, które zawarte sąobecnie w chemii, fizyce, sztuce, semiotyce, psychologii, parapsychologii, metalurgii, medycynie, astrologii, mistycyzmie i religii.
Zobaczyć Chemia i Alchemia
Alkeny
Alkeny – organiczne związki chemiczne z grupy węglowodorów nienasyconych, w których występuje jedno podwójne wiązanie chemiczne między atomami węgla.
Zobaczyć Chemia i Alkeny
Antoine Lavoisier
Rycina autorstwa Louisa Jeana Desire Delaistre, projektu Juliena Leopolda Boilly Antoine Laurent de Lavoisier (ur. 26 sierpnia 1743 w Paryżu, zm. 8 maja 1794 tamże) – francuski chemik i fizyk, stracony na gilotynie w wyniku wyroku Trybunału Rewolucyjnego Republiki Francuskiej.
Zobaczyć Chemia i Antoine Lavoisier
Aparatura chemiczna
* sprzęt laboratoryjny.
Zobaczyć Chemia i Aparatura chemiczna
Astrochemia
Astrochemia – nauka o związkach chemicznych i reakcjach chemicznych zachodzących w przestrzeni kosmicznej.
Zobaczyć Chemia i Astrochemia
Atom
fm – ok. 100 000 razy mniej od rozmiarów chmury elektronowej. Atom – podstawowy składnik materii.
Zobaczyć Chemia i Atom
Badania materiałowe
Badania materiałowe sąwykonywane z użyciem szeregu technik badań fizycznych, chemicznych i mechanicznych, za pomocąktórych można określić zarówno strukturę, jak i właściwości materiałów, a przede wszystkim zależności pomiędzy strukturąa właściwościami.
Zobaczyć Chemia i Badania materiałowe
Biochemia
Biochemia – nauka zajmująca się chemiąw organizmach żywych, a w szczególności biosyntezą, strukturą, stężeniem, funkcjami (w tym skutkami niedoboru oraz nadmiaru) i przemianami substancji chemicznych w organizmach (z uwzględnieniem aspektów energetycznych).
Zobaczyć Chemia i Biochemia
Biologia
ewolucji opartym o dobór naturalny. Biologia (z gr. βίος, bios – życie; λόγος, logos – słowo, nauka) – nauka przyrodnicza badająca życie.
Zobaczyć Chemia i Biologia
Biologia molekularna
Biologia molekularna – nauka podstawowa zajmująca się biologiąna poziomie molekularnym.
Zobaczyć Chemia i Biologia molekularna
Celuloza
Celuloza (‘komórka’) – nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd zbudowany liniowo z 3000–14 000 cząsteczek D-glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi (masa molowa 160–560 kg/mol).
Zobaczyć Chemia i Celuloza
Chemia (zespół muzyczny)
Chemia – polski rockowy zespół muzyczny, założony w 2007 roku w Warszawie przez Wojciecha Balczuna.
Zobaczyć Chemia i Chemia (zespół muzyczny)
Chemia analityczna
Chemia analityczna zajmuje się analizązwiązków i mieszanin.
Zobaczyć Chemia i Chemia analityczna
Chemia fizyczna
Chemia fizyczna jest naukązajmującąsię badaniem zjawisk makroskopowych, atomowych, subatomowych i międzycząsteczkowych w układach chemicznych uwzględniając prawa i pojęcia fizyki.
Zobaczyć Chemia i Chemia fizyczna
Chemia jądrowa
Chemia jądrowa – dział chemii poświęcony badaniom własności oraz przemian chemicznych i jądrowych nuklidów.
Zobaczyć Chemia i Chemia jądrowa
Chemia kwantowa
Chemia kwantowa – dziedzina z pogranicza fizyki i chemii, która stosuje mechanikę kwantowąi kwantowąteorię pola do opisu atomowych i molekularnych układów będących przedmiotem zainteresowania chemii.
Zobaczyć Chemia i Chemia kwantowa
Chemia nieorganiczna
Chemia nieorganiczna – chemia wszystkich związków niezaliczanych do organicznych, czyli nieorganicznych.
Zobaczyć Chemia i Chemia nieorganiczna
Chemia organiczna
Chemia organiczna – dziedzina chemii zajmująca się badaniem budowy, właściwości oraz reakcji związków chemicznych zawierających węgiel, a także opracowywaniem różnorodnych metod syntezy tych połączeń.
Zobaczyć Chemia i Chemia organiczna
Chemia radiacyjna
Chemia radiacyjna – według definicji IUPAC – dziedzina chemii fizycznej zajmująca się efektami chemicznymi działania promieniowania jonizującego na materię.
Zobaczyć Chemia i Chemia radiacyjna
Chemia supramolekularna
kryptandu 2.2.2 z kationem potasu''' (atomy tlenu – kolor czerwony; atomy azotu – kolor niebieski Chemia supramolekularna – dział chemii organicznej zajmującej się strukturami złożonymi z wielu podjednostek, które powstająsamorzutnie na skutek słabych oddziaływań międzycząsteczkowych takich jak: siły van der Waalsa, słabe wiązania wodorowe, oddziaływania π-π (nazywanych także stackingiem) i oddziaływania elektrostatyczne lub poprzez wzajemne mechaniczne zaplecenie.
Zobaczyć Chemia i Chemia supramolekularna
Chemical Abstracts Service
Chemical Abstracts Service (CAS) – największa na świecie chemiczna naukowa baza danych, będąca własnościąAmerican Chemical Society (ACS).
Zobaczyć Chemia i Chemical Abstracts Service
Ciało krystaliczne
insuliny Ciało krystaliczne – ciało stałe, w którym cząsteczki (w kryształach molekularnych), atomy (w kryształach kowalencyjnych) lub jony (w kryształach jonowych) sąułożone w uporządkowany schemat powtarzający się we wszystkich trzech wymiarach przestrzennych.
Zobaczyć Chemia i Ciało krystaliczne
Cukier spożywczy
Różne rodzaje cukru spożywczego Cukier w kostkach Cukier spożywczy, cukier biały, cukier rafinowany (cukier z arabskiego سكر sukkar) – to dwucukier sacharoza, spożywcza sacharoza, cukier ten wchodzi w skład wielu owoców i warzyw jednak najczęściej rafinowany jest z trzciny cukrowej (cukier trzcinowy) 70% oraz buraków cukrowych (cukier buraczany) 30%.
Zobaczyć Chemia i Cukier spożywczy
Cząsteczka
par elektronowych Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model wypełnienia przestrzeni Przykładowa cząsteczka chemiczna – woda. Model kulowo-prętowy z uwidocznieniem powierzchni potencjału elektrycznego Cząsteczka, molekuła – neutralna elektrycznie grupa dwóch lub więcej atomów utrzymywanych razem kowalencyjnym wiązaniem chemicznym.
Zobaczyć Chemia i Cząsteczka
Cząstka
Cząstka – niewielki fragment materii, w znaczeniu potocznym zwykle ma kształt podobny do sfery.
Zobaczyć Chemia i Cząstka
Detergenty
Detergenty Detergenty.
Zobaczyć Chemia i Detergenty
Dmitrij Mendelejew
Dmitrij Iwanowicz Mendelejew (ur. w Tobolsku, zm. w Petersburgu) – rosyjski chemik, odkrywca (w 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych, laureat Medalu Copleya.
Zobaczyć Chemia i Dmitrij Mendelejew
Drewno (technika)
Drewno – surowiec drzewny otrzymywany ze ściętych drzew i formowany przez obróbkę w różnego rodzaju sortymenty.
Zobaczyć Chemia i Drewno (technika)
Dyscyplina naukowa
Dyscyplina naukowa – część dziedziny naukowej, społecznie zorganizowana działalność badawcza nastawiona na wytwarzanie informacji (badania) oraz stosowania rezultatów tej działalności (teorie) w praktyce.
Zobaczyć Chemia i Dyscyplina naukowa
Dziedzina nauki
Dziedzina nauki – trwale ukształtowana i wyodrębniona grupa dyscyplin naukowych, w ramach której nadawane sąstopnie i tytuły naukowe.
Zobaczyć Chemia i Dziedzina nauki
Eksperyment
Eksperyment (łac. experimentum – doświadczenie, badanie) – w naukach przyrodniczych i społecznych zbiór działań wzbudzających w obiektach materialnych określone reakcje i zjawiska w warunkach pozwalających kontrolować wszelkie istotne czynniki, które poddaje się dokładnej obserwacji.
Zobaczyć Chemia i Eksperyment
Elektron
Elektron, negaton, e−, β− – trwała cząstka elementarna (lepton), jeden z elementów atomu.
Zobaczyć Chemia i Elektron
Energia (fizyka)
Uderzenie pioruna jest przykładem przemian energii kuli plazmowej Energia (gr. ενεργεια energeia od ἔργον ergon „praca”) – skalarna wielkość fizyczna charakteryzująca stan układu fizycznego (materii)Leksykon naukowo-techniczny WNT 1984 s.
Zobaczyć Chemia i Energia (fizyka)
Energia aktywacji
Energia aktywacji – jest podawanączęsto w przeliczeniu na 1 mol substancji wielkościąbariery energetycznej (w skali mikroskopowej – bariera potencjału), którąmusi pokonać układ reagujących indywiduów chemicznych, aby doszło do reakcji chemicznej.
Zobaczyć Chemia i Energia aktywacji
Energia swobodna
Energia swobodna – w termodynamice, część energii układu fizycznego, która może być przekształcona w pracę.
Zobaczyć Chemia i Energia swobodna
Energia wiązania chemicznego
Energia wiązania chemicznego – najmniejsza energia potrzebna do rozerwania wiązania chemicznego.
Zobaczyć Chemia i Energia wiązania chemicznego
Entalpia reakcji
Entalpia reakcji (\Delta h lub \Delta H) – zmiana entalpii układu, spowodowana przebiegiem reakcji chemicznej pod stałym ciśnieniem i w stałej temperaturze, odniesiona do liczby postępu reakcji równej jeden.
Zobaczyć Chemia i Entalpia reakcji
Ernest Rutherford
Ernest Rutherford, 1.
Zobaczyć Chemia i Ernest Rutherford
Erwin Schrödinger
Alpbach Erwin Rudolf Josef Alexander Schrödinger (ur. 12 sierpnia 1887 w Wiedniu, zm. 4 stycznia 1961 tamże) – austriacki fizyk teoretyk, jeden z twórców mechaniki kwantowej, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1933 za prace nad matematycznym sformułowaniem mechaniki falowej.
Zobaczyć Chemia i Erwin Schrödinger
Farba
thumb thumb Farba – substancja powłokotwórcza służąca do ochronnego lub dekoracyjnego pokrywania powierzchni dowolnych przedmiotów.
Zobaczyć Chemia i Farba
Filozofia
Herrada z Landsbergu, ''Hortus deliciarum'', ''Philosophia et septem artes liberales'' Rembrandt, ''Medytujący filozof'', 1632 Auguste Rodin, ''Myśliciel'', 1902 Filozofia (od: – „miły, ukochany” i – „mądrość”, tłumaczone jako „umiłowanie mądrości”) – różnie definiowany element kultury umysłowej.
Zobaczyć Chemia i Filozofia
Fizyka
400px Krakowie Fizyka (z, physis – „natura”) – podstawowa nauka przyrodnicza badająca najbardziej fundamentalne i uniwersalne właściwości materii i energii, ich przemiany oraz oddziaływania między nimi.
Zobaczyć Chemia i Fizyka
Fizyka jądrowa
rozpadu promieniotwórczego zaobserwowany przez A.H. Becquerela pod koniec XIX wieku Tabela nuklidów przedstawiająca ich stabilność broni termojądrowej Fizyka jądrowa – dział fizyki badający jądra atomowe – ich budowę i przemiany zwane jądrowymi reakcjami lub procesami.
Zobaczyć Chemia i Fizyka jądrowa
Friedrich Wöhler
Friedrich Wöhler (ur. 31 lipca 1800 w Eschersheim koło Frankfurtu nad Menem, zm. 23 września 1882 w Getyndze) – niemiecki chemik.
Zobaczyć Chemia i Friedrich Wöhler
Geochemia
Geochemia – gałąź nauk geologicznych zajmująca się historiąnaturalnąZiemi z chemicznego punktu widzenia.
Zobaczyć Chemia i Geochemia
Geografia
Geografia – nauka przyrodnicza i społeczna zajmująca się badaniem powłoki ziemskiej (przestrzeni geograficznej), jej zróżnicowaniem przestrzennym pod względem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym, a także powiązaniami pomiędzy środowiskiem przyrodniczym a działalnościąspołeczeństw ludzkich.
Zobaczyć Chemia i Geografia
Inżynieria środowiska
Inżynieria środowiska – jedna z dyscyplin nauk technicznych, obejmująca swym zakresem przedsięwzięcia inżynierskie dążące do zachowania środowiska przyrodniczego w stanie równowagi oraz zachowania jego możliwości do samoregeneracji i samooczyszczania a w przypadku dewastacji środowiska (np.
Zobaczyć Chemia i Inżynieria środowiska
Inżynieria chemiczna i procesowa
Inżynieria chemiczna i procesowa – dyscyplina naukowa, należąca do dziedziny nauk technicznych, która zajmuje się – wraz z technologiąchemiczną– projektowaniem i prowadzeniem operacji i procesów jednostkowych, będących elementami procesów produkcyjnych w przemyśle chemicznymTechnologia chemiczna i inżynieria chemiczna bywająuznawane za jednąnaukę, określanąnp.
Zobaczyć Chemia i Inżynieria chemiczna i procesowa
Indywiduum chemiczne
Indywiduum chemiczne (rzadko: indywiduum molekularne, indywiduum cząsteczkowe) − atom, cząsteczka, jon, rodnik, kationorodnik, kompleks chemiczny lub konformer.
Zobaczyć Chemia i Indywiduum chemiczne
Izotopy
neonu 20Ne i 22Ne. Izotopy – odmienne postacie atomów pierwiastka chemicznego, różniące się liczbąneutronów w jądrze (z definicji atomy tego samego pierwiastka majątę samąliczbę protonów w jądrze).
Zobaczyć Chemia i Izotopy
Jądro atomowe
Atom helu (zacieniowany obszar) i jego jądro (powiększenie), czerwone – protony, błękitne – neutrony. Jądro atomowe – centralna część atomu składająca się z protonów i neutronów, powiązanych siłami jądrowymi, stanowiąca niewielkączęść objętości całego atomu, skupiona jest w nim prawie cała masa.
Zobaczyć Chemia i Jądro atomowe
Język (anatomia)
kota domowego Język – wieloczynnościowy narząd, twór mięśniowy jamy gębowej kręgowców.
Zobaczyć Chemia i Język (anatomia)
Język arabski
Język arabski – język z rodziny języków semickich, w której zaliczany jest do grupy języków południowo-zachodnich według klasycznego podziału, bądź grupy języków zachodnich, centralnych według podziału Hetzrona i Voigta.
Zobaczyć Chemia i Język arabski
Język starogrecki
Język starogrecki, greka starożytna (stgr. dialekt attycki:, he Hellenikè glõtta) – ogólna nazwa okresu w rozwoju języka greckiego, trwającego od okresu archaicznego przez okres klasyczny aż po okres hellenistyczny w dziejach starożytnej Grecji.
Zobaczyć Chemia i Język starogrecki
Johann Helmont
Johann Baptista van Helmont (ur. 12 stycznia 1579 lub 1580 w Brukseli, zm. 30 grudnia 1644 w Vilvoorde, Niderlandy, obecnie Belgia) – flamandzki lekarz, fizjolog, alchemik, który wykazał istnienie różnych substancji gazowych, m.in.
Zobaczyć Chemia i Johann Helmont
John Dalton
John Dalton (ur. 6 września 1766 w Eaglesfield, zm. 27 lipca 1844 w Manchesterze) – angielski fizyk, chemik i meteorolog.
Zobaczyć Chemia i John Dalton
Jon
potencjałem elektrycznym: im intensywniejszy kolor, tym większy potencjał ujemny Jon (ze ion „idące, biegnące ”) – atom lub grupa atomów połączonych wiązaniami chemicznymi, która ma niedomiar lub nadmiar elektronów w stosunku do protonów.
Zobaczyć Chemia i Jon
Kamień filozoficzny
Kamień filozoficzny (łac. lapis philosophorum) – legendarna substancja od wieków poszukiwana przez alchemików, zamieniająca metale nieszlachetne w szlachetne.
Zobaczyć Chemia i Kamień filozoficzny
Kinetyka
W fizyce i inżynierii kinetyka (z gr. kinēma dpn. kinēmatos 'ruch') dzieli się na dwie dyscyplinyG.K. Susłow, Mechanika teoretyczna, PWN, Warszawa 1960: statykę i dynamikę.
Zobaczyć Chemia i Kinetyka
Klej
Kleje Klej „Super glue” Klej – substancja, która wprowadzona między powierzchnie przylegające dwóch przedmiotów, wykonanych z takich samych lub różnych materiałów, umożliwia trwałe ich połączenie w procesie klejenia.
Zobaczyć Chemia i Klej
Kubki smakowe
Kubki smakowe – zbiorowiska receptorów smaku (każdy skupia ich od 50 do 150).
Zobaczyć Chemia i Kubki smakowe
Kwas azotowy
Kwas azotowy, – nieorganiczny związek chemiczny, jeden z najsilniejszych kwasów tlenowych.
Zobaczyć Chemia i Kwas azotowy
Kwas siarkowy
Kwas siarkowy, – nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenowych kwasów siarki, jeden z najmocniejszych kwasów – wszystkie układy o mocy większej od kwasu siarkowego o stężeniu 100% nazywa się superkwasami.
Zobaczyć Chemia i Kwas siarkowy
Laboratorium
Michael Faraday w swoim laboratorium Wydziale Biologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu Wojskowej Akademii Technicznej Centrum Nauki Kopernik. Laboratorium – pomieszczenie przeznaczone do przeprowadzania badań naukowych lub analiz lekarskich.
Zobaczyć Chemia i Laboratorium
Lech Pajdowski
Lech Pajdowski (ur. 17 listopada 1920 w Lublinie, zm. 10 września 2013 we Wrocławiu) – polski chemik, specjalista w zakresie chemii i elektrochemii związków kompleksowych, profesor zwyczajny doktor habilitowany.
Zobaczyć Chemia i Lech Pajdowski
Lek
Leki Kasetka z lekami Lek, lekarstwo, produkt leczniczy (nazwa ustawowa w Polsce) – każda substancja, niezależnie od pochodzenia (naturalnego lub syntetycznego), nadająca się do bezpośredniego wprowadzania do organizmu w odpowiedniej postaci farmaceutycznej w celu osiągnięcia pożądanego efektu terapeutycznego, lub w celu zapobiegania chorobie, często podawana w ściśle określonej dawce.
Zobaczyć Chemia i Lek
Liczność materii
Amadeo Avogadro włoski naukowiec, na cześć którego nazwano stałąAvogadra. Liczność materii – wielkość fizyczna określająca ilość materii poprzez podanie stosunku liczby dowolnych cząstek tworzących dany obiekt fizyczny do liczby atomów zawartych w 12 g czystego izotopu węgla 12C.
Zobaczyć Chemia i Liczność materii
Linus Pauling
Linus Carl Pauling (wym.; ur. 28 lutego 1901 w Portlandzie w stanie Oregon, zm. 19 sierpnia 1994 w Big Sur w stanie Kalifornia) – amerykański fizyk i chemik, aktywny również w innych dziedzinach nauki oraz w polityce, dotychczas jedyny dwukrotny laureat indywidualnej Nagrody Nobla: w dziedzinie chemii (1954) i pokojowej (1962).
Zobaczyć Chemia i Linus Pauling
Masa (fizyka)
Masa – jedna z podstawowych wielkości fizycznych określająca bezwładność (masa bezwładna) i oddziaływanie grawitacyjne (masa grawitacyjna) obiektów fizycznych.
Zobaczyć Chemia i Masa (fizyka)
Mechanizmy reakcji chemicznych
Mechanizm reakcji chemicznych – opis faktycznego przebiegu reakcji chemicznych, razem ze wszystkimi stadiami i produktami pośrednimi.
Zobaczyć Chemia i Mechanizmy reakcji chemicznych
Metalurgia
Odlewanie Kowal przy pracy Metalurgia (z gr. μέταλλον 'kopalnia, szyb, kamieniołom, metal' i ἔργον 'praca, dzieło') – nauka o metalach obejmująca, między innymi, obróbkę plastyczną, odlewnictwo, metaloznawstwo i metalurgię ekstrakcyjną.
Zobaczyć Chemia i Metalurgia
Metoda naukowa
Metoda naukowa – sposoby intersubiektywnego poznawania i komunikowania wiedzy, oparte o prawa logiki i prawdopodobieństwa, posługujące się dedukcjąi systematycznąindukcjąw procesie formułowania, uzasadniania, testowania i korygowania teorii i hipotez.
Zobaczyć Chemia i Metoda naukowa
Michaił Łomonosow
Michaił (Michajło) Wasiljewicz Łomonosow (ros. Михаил (Михайло) Васильевич Ломоносов; ur. w Denisówce koło Chołmogor, zm. w Sankt-Petersburgu) – rosyjski uczony i poeta, prekursor chemii fizycznej, twórca Uniwersytetu Moskiewskiego.
Zobaczyć Chemia i Michaił Łomonosow
Mieszanina
Mieszanina – układ dwóch lub więcej pierwiastków lub związków chemicznych zmieszanych z sobąw dowolnym stosunku i wykazujących swoje indywidualne właściwości.
Zobaczyć Chemia i Mieszanina
Mieszanina heterogeniczna
Mieszanina heterogeniczna, mieszanina niejednorodna – mieszanina, w której poszczególne składniki, mimo że zmieszane, położone sąw odrębnych obszarach, które można rozróżnić w skali mikroskopowej, np.
Zobaczyć Chemia i Mieszanina heterogeniczna
Mocznik
Mocznik (karbamid, E927b), – organiczny związek chemiczny, diamid kwasu węglowego.
Zobaczyć Chemia i Mocznik
Mol
Mol (skrót od molekuła) – podstawowa w układzie SI jednostka liczności materii o symbolu (oznaczeniu) mol.
Zobaczyć Chemia i Mol
Nauki chemiczne
Nauki chemiczne – grupa dyscyplin naukowych, która w Polsce w 2011 obejmowała.
Zobaczyć Chemia i Nauki chemiczne
Nauki podstawowe
Nauki podstawowe (nauki czyste) – obszar badań naukowych prowadzonych dla zrozumienia podstaw wszystkich nauk, bez nastawienia na praktyczne rozwiązanie określonego problemu, np.
Zobaczyć Chemia i Nauki podstawowe
Nauki przyrodnicze
Nauki przyrodnicze – część nauk empirycznych badająca przyrodę, z wyłączeniem społeczeństwa.
Zobaczyć Chemia i Nauki przyrodnicze
Nauki techniczne
Nauki techniczne w Polsce dzieląsię na następujące dyscypliny.
Zobaczyć Chemia i Nauki techniczne
Nawozy
Nawozy – środki używane w uprawie roślin (nawożenie) celem zwiększenia wysokości i jakości plonowania dzięki wzbogaceniu gleby w składniki pokarmowe niezbędne dla roślin i polepszeniu jej właściwości fizycznych, fizykochemicznych, chemicznych i biologicznych, pochodzenia mineralnego lub organicznego.
Zobaczyć Chemia i Nawozy
Objętość
Objętość – miara przestrzeni, którązajmuje dane ciało w przestrzeni trójwymiarowej.
Zobaczyć Chemia i Objętość
Piana (chemia fizyczna)
Piana morska na plaży Piana mydlana Struktura betonu komórkowego Piana – mieszanina dyspersyjna, w której ośrodkiem rozpraszającym jest ciecz lub ciało stałe, a faząrozproszonągaz.
Zobaczyć Chemia i Piana (chemia fizyczna)
Pierwiastek chemiczny
Układ okresowy pierwiastków Pierwiastek chemiczny – podstawowe pojęcie chemiczne posiadające dwa znaczenia.
Zobaczyć Chemia i Pierwiastek chemiczny
Polimery
meru syntetycznego polimeru organicznego – polipropylenu polisiloksanów RNA – polimeru naturalnego Polimery (wieloczęściowy, zbudowany z wielu części) – substancje chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej, które składająsię z wielokrotnie powtórzonych jednostek zwanych merami.
Zobaczyć Chemia i Polimery
Polska
Polska, Rzeczpospolita Polska (RP) – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w przeważającej części w dorzeczu Wisły i Odry.
Zobaczyć Chemia i Polska
Powłoka walencyjna
Powłoka walencyjna – ostatnia, najdalej odsunięta od jądra powłoka elektronowa atomu.
Zobaczyć Chemia i Powłoka walencyjna
Prawo działania mas
Prawo działania mas (ang. mass-action law), zwane także prawem Guldberga i Waagego – wyprowadzone w 1864 r. przez norweskich chemików Guldberga i Waagego wyrażone w terminach współczesnej chemii brzmi: Jest to fundamentalne prawo, stanowiące podstawę współczesnej kinetyki chemicznej i wszelkich obliczeń uwzględniających fakt występowania równowagi reakcji chemicznych.
Zobaczyć Chemia i Prawo działania mas
Prawo okresowości Mendelejewa
Prawo okresowości pierwiastków chemicznych zostało sformułowane przez Dymitra Mendelejewa w roku 1869.
Zobaczyć Chemia i Prawo okresowości Mendelejewa
Prawo zachowania masy
Prawo zachowania masy – prawo przyrody opisujące zachowanie (pozostawanie stałą) wielkości fizycznej – masy w układzie zamkniętym i układzie izolowanym podczas przemian i oddziaływań fizycznych oraz reakcji chemicznych.
Zobaczyć Chemia i Prawo zachowania masy
Proton
Proton, p (z – ‘pierwsze’) – trwała cząstka subatomowa z grupy barionów o ładunku +1 i masie spoczynkowej równej ok.
Zobaczyć Chemia i Proton
Przemysł
Przemysł Przemysł – dział produkcji materialnej, w którym wydobywanie zasobów przyrody i dostosowanie ich do potrzeb ludzi odbywa się na dużąskalę, na zasadzie podziału pracy i za pomocąmaszyn.
Zobaczyć Chemia i Przemysł
Przemysł chemiczny
kolumny rektyfikacyjne Przemysł chemiczny – jedna z kluczowych gałęzi przemysłu przetwórczego obejmująca.
Zobaczyć Chemia i Przemysł chemiczny
Przemysł petrochemiczny
Rafineria w Gdańsku Przemysł petrochemiczny – przemysł przerobu półproduktów uzyskanych w rafineriach.
Zobaczyć Chemia i Przemysł petrochemiczny
Równanie reakcji
Równanie reakcji chemicznej lub krócej równanie reakcji albo równanie chemiczne – inna nazwa zapisu przebiegu reakcji chemicznej.
Zobaczyć Chemia i Równanie reakcji
Reakcja chemiczna
SN2 rozerwanie wiązania i utworzenie nowego zachodzi równocześnie Reakcja chemiczna – każdy proces, w wyniku którego pierwotna substancja zwana substratem przemienia się w innąsubstancję zwanąproduktem.
Zobaczyć Chemia i Reakcja chemiczna
Rewolucja przemysłowa
Maszyna parowa była symbolem rewolucji przemysłowej Hala maszynowa w fabryce Hartmana w Chemnitz (1868) Rewolucja przemysłowa – proces zmian technologicznych, gospodarczych, społecznych i kulturalnych, który został zapoczątkowany w XVIII wieku w Anglii i Szkocji.
Zobaczyć Chemia i Rewolucja przemysłowa
Robert Boyle
''The Sceptical Chymist'', 1661, strona tytułowa Robert Boyle (ur. 25 stycznia 1627 w Lismore w Irlandii, zm. 30 grudnia 1691 w Londynie) – brytyjskiBoyle nie był narodowości irlandzkiej, lecz synem angielskiego arystokraty, noszącego tytuł Earl of Cork, który dostał ogromne dobra w ramach przejmowania irlandzkich terenów za dynastii Tudorów; fakty te opisane sąw i w chemik i fizyk.
Zobaczyć Chemia i Robert Boyle
Rodniki
Rodnik metylowy – najprostszy rodnik organiczny pary elektronowe) Rodniki (dawniej wolne rodniki) – atomy lub cząsteczki zawierające niesparowane elektrony, czyli charakteryzujące się spinem elektronowym różnym od 0.
Zobaczyć Chemia i Rodniki
Roztwór
4 (fioletowy). Roztwór – jednorodna mieszanina dwóch lub więcej związków chemicznych lub pierwiastków chemicznych.
Zobaczyć Chemia i Roztwór
Sacharoza
Sacharoza (sanskr. शर्करा śarkarā, dosł. „ziarno piasku”, skąd stgr. σάκχαρον sákcharon „cukier”), – organiczny związek chemiczny, węglowodan z grupy disacharydów zbudowany z reszt D-fruktozy i D-glukozy.
Zobaczyć Chemia i Sacharoza
Siła życiowa
Siła życiowa (łac. vis vitalis, siła witalna) – pojęcie wprowadzone w XVI wieku przez Johanna Helmonta, wywodzące się z wcześniejszych koncepcji alchemicznych.
Zobaczyć Chemia i Siła życiowa
Spalanie
spirytusu Spalanie – egzotermiczna reakcja chemiczna przebiegająca między materiałem palnym lub paliwem a utleniaczem, z wydzieleniem ciepła i światła.
Zobaczyć Chemia i Spalanie
Spin (fizyka)
Przykład obracającego się ciała, które dopiero po obrocie o 720 stopni znajdzie się w tym samym stanie. Podobne właściwości ma fermion o spinie ½ nieoznaczoności kwantowej określone sąjedynie stożki możliwych usytuowań wektora spinu Spin – moment pędu (kręt) cząstki wynikający z jej natury kwantowej.
Zobaczyć Chemia i Spin (fizyka)
Stal
Spust roztopionej stali do czynnika chłodzącego Piec martenowski do wytopu stali Kształtowniki stalowe Lina stalowa Szkielet zbrojenia stalowego przygotowany do wykonania elementu żelbetowego Patelnia ze stali nierdzewnej Stal – stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, plastycznie obrobiony i obrabialny cieplnie, o zawartości węgla nieprzekraczającej 2,11%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie (dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa).
Zobaczyć Chemia i Stal
Stężenie
Stężenie – miara ilości substancji (pierwiastka, związku chemicznego, jonu bądź innego indywiduum chemicznego) w mieszaninie.
Zobaczyć Chemia i Stężenie
Stechiometria
Wizualizacja (na górze) równania stechiometrycznego reakcji chemicznej (na dole) Stechiometria – dział chemii zajmujący się stosunkami ilościowymi przemian związków chemicznych zachodzących w czasie reakcji chemicznych.
Zobaczyć Chemia i Stechiometria
Substancja chemiczna
Substancja chemiczna (substancja czysta, chemikalia (tylko l.mn.)) – substancja jednorodna, o stałym, określonym składzie chemicznym, jakościowym (co do rodzaju atomów pod względem liczby atomowej i ewentualnie, co do poszczególnych rodzajów atomów w cząsteczce) i najczęściej także ilościowym (liczby atomów różnych rodzajów w cząsteczce); zbiór atomów lub cząsteczek spełniających kryterium stałości składu.
Zobaczyć Chemia i Substancja chemiczna
Substrat (chemia)
Substrat – związek chemiczny, pierwiastek lub jon, który ulega przemianie w wyniku reakcji chemicznej.
Zobaczyć Chemia i Substrat (chemia)
Symbolika chemiczna
Chemia posługuje się specyficznąsymbolikądo opisu cząsteczek i reakcji chemicznych.
Zobaczyć Chemia i Symbolika chemiczna
Synteza organiczna
Synteza organiczna – dział chemii organicznej.
Zobaczyć Chemia i Synteza organiczna
Technologia chemiczna
Technologia chemiczna – dyscyplina naukowa z pogranicza dziedzin nauk technicznych i chemicznych, która zajmuje się – wraz z inżynieriąchemicznąi procesowąTechnologia chemiczna i inżynieria chemiczna bywająuznawane za jednąnaukę, określanąnp.
Zobaczyć Chemia i Technologia chemiczna
Temperatura
helu przedstawiony jest proporcjonalnie do odległości między cząsteczkami jakie sąprzy ciśnieniu 136 atmosfer. Prędkość ruchu, odpowiadająca temperaturze pokojowej, została spowolniona dwa biliony razy lub odpowiada temperaturze 0,0003 K. Temperatura – jedna z podstawowych wielkości fizycznych (parametrów stanu) w termodynamice.
Zobaczyć Chemia i Temperatura
Teoria flogistonu
Teoria flogistonu (φλογιστόν) – teoria mechanizmu spalania powstała w XVII w., wywodząca się z wcześniejszych koncepcji alchemicznych.
Zobaczyć Chemia i Teoria flogistonu
Termodynamika
Termodynamika – dział fizyki zajmujący się badaniem energetycznych efektów wszelkich przemian fizycznych i chemicznych, które wpływająna zmiany energii wewnętrznej analizowanych układów.
Zobaczyć Chemia i Termodynamika
Tworzywa sztuczne
Hongkong, Chiny: dostawca wody w butelkach z tworzyw sztucznych Tworzywa sztuczne – materiały składające się z polimerów syntetycznych (wytworzonych sztucznie przez człowieka i niewystępujących w naturze) lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych oraz dodatków modyfikujących takich jak np.
Zobaczyć Chemia i Tworzywa sztuczne
Układ koloidalny
Majonez jako przykład koloidu żółtek jajka w oleju Przykład układu koloidalnego: dym we mgle Układ koloidalny, układ koloidowy, roztwór koloidalny, zawiesina koloidalna, potocznie koloid – niejednorodna mieszanina, zwykle dwufazowa, tworząca układ dwóch substancji, w którym jedna z nich jest rozproszona w drugiej.
Zobaczyć Chemia i Układ koloidalny
Układ okresowy pierwiastków
Układ okresowy pierwiastków (potocznie: tablica Mendelejewa) – zestawienie w postaci tabeli wszystkich pierwiastków chemicznych, uporządkowanych według ich rosnącej liczby atomowej, grupujące pierwiastki według ich cyklicznie powtarzających się podobieństw właściwości, zgodnie z prawem okresowości Dmitrija Mendelejewa.
Zobaczyć Chemia i Układ okresowy pierwiastków
Utlenianie
Utlenianie, oksydacja – reakcja chemiczna, w której atom przechodzi z niższego stopnia utlenienia na wyższy, co jest równoważne z oddaniem elektronów.
Zobaczyć Chemia i Utlenianie
Węgiel (pierwiastek)
Węgiel (C) – pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 6, niemetal z bloku p układu okresowego.
Zobaczyć Chemia i Węgiel (pierwiastek)
Werner Heisenberg
Werner Karl Heisenberg (ur. 5 grudnia 1901 w Würzburgu, zm. 1 lutego 1976 w Monachium) – niemiecki fizyk teoretyk, filozof nauki i jej popularyzator, noblista.
Zobaczyć Chemia i Werner Heisenberg
Wiązanie chemiczne
Struktura CrC6H3-2,6-(C6H3-2,6-(CHMe2)2)22 z wiązaniem pięciokrotnym Wiązanie chemiczne – według klasycznej definicji: każde trwałe połączenie dwóch atomów.
Zobaczyć Chemia i Wiązanie chemiczne
Woda
jeziora, a szary lądy skondensowana para wodna Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym.
Zobaczyć Chemia i Woda
Wolfgang Pauli
Wolfgang Pauli (ur. 25 kwietnia 1900 w Wiedniu, zm. 15 grudnia 1958 w Zurychu) – szwajcarski fizyk pochodzenia austriackiego, noblista.
Zobaczyć Chemia i Wolfgang Pauli
Współczynnik stechiometryczny
Współczynnik stechiometryczny – stały współczynnik w równaniu stechiometrycznym danej reakcji chemicznej.
Zobaczyć Chemia i Współczynnik stechiometryczny
Wydawnictwo Naukowe PWN
Wydawnictwo Naukowe PWN (WN PWN), w latach 1951–1991 Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN) – polskie wydawnictwo naukowe założone w 1951 w Warszawie jako Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Zobaczyć Chemia i Wydawnictwo Naukowe PWN
XIX wiek
XVIII wiek XX wiek Lata 1800. • Lata 1810. • Lata 1820. • Lata 1830. • Lata 1840. • Lata 1850. • Lata 1860. • Lata 1870. • Lata 1880. • Lata 1890. 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 ----.
Zobaczyć Chemia i XIX wiek
Zapach
Jan Miense Molenaer, ''Smell'', 1637 Zapach (łac. olfactus, ang. odor lub odour, smell, fr. odeur, niem. Geruch) – w najogólniejszym sensie.
Zobaczyć Chemia i Zapach
Zawiesina
Zawiesina mąki w wodzie Zawiesina – układ niejednorodny, zwykle dwufazowy, w postaci cząstek jednego ciała rozproszonych (faza rozproszona) w drugim ciele (faza rozpraszająca), np.
Zobaczyć Chemia i Zawiesina
Zol
Zol – układ koloidalny w postaci cząstek koloidalnych rozproszonych w cieczy lub gazie.
Zobaczyć Chemia i Zol
Związek chemiczny
Związek chemiczny – jednorodne połączenie co najmniej dwóch różnych pierwiastków chemicznych za pomocądowolnego wiązania.
Zobaczyć Chemia i Związek chemiczny
Związki metaloorganiczne
Związki metaloorganiczne – organiczne związki chemiczne, zawierające przynajmniej jedno wiązanie kowalencyjne pomiędzy atomem metalu i atomem węgla grupy organicznej.
Zobaczyć Chemia i Związki metaloorganiczne
Znany jako Chemik.