Spis treści
182 kontakty: Achemenidzi, Afganistan, Agatokles, Agis IV, Akademia (starożytność), Aleksander IV Macedoński, Aleksander Krawczuk, Aleksander Macedoński, Aleksandria, Anatolia, Antioch III Wielki, Antioch IV Epifanes, Antiochia, Antygon I Jednooki, Antygon II Gonatas, Antygonidzi, Antypater (wódz macedoński), Apamea, Apelles, Apokryf, Apollodoros z Aten (malarz), Apollonios z Rodos, Apoloniusz z Pergi, Appian z Aleksandrii, Aratos z Sykionu, Archimedes, Aristonikos, Arystarch z Samos, Arystofanes z Bizancjum, Arystoteles, Ateny, Attalidzi, Babilon, Baktria, Berossos, Bitwa nad Granikiem, Bitwa pod Gaugamelą, Bitwa pod Ipsos, Bitwa pod Issos, Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.), Bitwa pod Magnezją, Bitwa pod Termopilami (191 p.n.e.), Bitynia, Bliski Wschód, Celesyria, Celtowie, Cesarstwo Bizantyńskie, Cylicja, Cyrenajka, Dariusz III, ... Rozwiń indeks (132 jeszcze) »
Achemenidzi
Rozwój terytorialny Imperium Achemenidów Achemenidzi (staropers. 𐎧𐏁𐏂) – dynastia panująca w Persji w latach 550–330 p.n.e. Nazwa dynastii wiąże się z imieniem legendarnego Achemenesa.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Achemenidzi
Afganistan
240px Afganistan – śródlądowe państwo unitarne położone w Azji Południowej, ze stolicąw Kabulu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Afganistan
Agatokles
Agatokles (ur. 360, zm. 289 p.n.e.) – tyran Syrakuz w latach 317-289 p.n.e., król Sycylii od 304 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Agatokles
Agis IV
Agis IV (ur. 262 p.n.e., zm. 241 p.n.e.) – król Sparty w latach 244-241 p.n.e., podczas gdy na drugim z dwóch tronów spartańskich zasiadał bogaty Leonidas II (254-235 p.n.e.), ojciec Kleomenesa III (235-222 p.n.e.). Agis był marzycielem i rewolucjonistą, pragnął przywrócić Sparcie jej chwałę i dawnąwielkość, jakąposiadała za półlegendarnego króla Likurga.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Agis IV
Akademia (starożytność)
Pałacu Apostolskim Akademia – szkoła założona w Atenach ok.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Akademia (starożytność)
Aleksander IV Macedoński
Aleksander IV (Ajgos) (323–310 p.n.e.) – władca Macedonii i Egiptu, syn Aleksandra Wielkiego i księżniczki baktryjskiej Roksany.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Aleksander IV Macedoński
Aleksander Krawczuk
Aleksander Włodzimierz Krawczuk (ur. 7 czerwca 1922 w Krakowie, zm. 27 stycznia 2023 tamże) – polski historyk starożytności, eseista i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, w latach 1986–1989 minister kultury i sztuki, poseł na Sejm I i II kadencji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Aleksander Krawczuk
Aleksander Macedoński
Aleksander III Macedoński (Aleksandros ho Tritos ho Makedon) zwany też Aleksandrem Wielkim (Aleksandros ho Megas) i niezwyciężonym (άνίκητος) (ur. 19–20 lipca 356 p.n.e. w Pelli, zm. 10 czerwca 323 p.n.e. w Babilonie) – król Macedonii z dynastii Argeadów w latach 336–323 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Aleksander Macedoński
Aleksandria
Nowy gmach Biblioteki Aleksandryjskiej Aleksandria (Al-Iskandarijja;;, Aleksandreia; kopt. ⲣⲁⲕⲟϯ, Rakodī) – drugie co do wielkości miasto w Egipcie (z liczbą4,11 mln mieszkańców w 2006) i aglomeracja z liczbą4,48 mln mieszkańców w 2008, co stawia jąna szóstym miejscu wśród wszystkich aglomeracji Afryki.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Aleksandria
Anatolia
data dostępu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Anatolia
Antioch III Wielki
Srebrna moneta Antiocha III Wielkiego Antioch III Wielki (ur. ok. 242, zm. 187 p.n.e.) – hellenistyczny władca (w latach: 223–187 p.n.e.) największego państwa powstałego na gruzach imperium Aleksandra Wielkiego – państwa Seleucydów (Seleukidów) rozciągającego się na Bliskim Wschodzie.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antioch III Wielki
Antioch IV Epifanes
Moneta Antiocha IV Epifanesa Antioch IV Epifanes (gr. Επιφανής; ur. ?, zm. 164/163 p.n.e.) – władca Syrii starożytnej z dynastii Seleucydów, panował w latach 175–163 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antioch IV Epifanes
Antiochia
Antiochia (lub Hatay; hist. Antiochia Syryjska, Antiochia koło Dafne, Wielka Antiochia, Teopolis;, trl. Anṭākiya, trb. Antakija,, trl. Antiocheia) – miasto położone w Turcji nad rzekąOrontes (Asi), 22 km od brzegu Morza Śródziemnego, u podnóża góry Silpius (ar. Habib an-Nadżar).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antiochia
Antygon I Jednooki
Moneta Antygona. Grecka inskrypcja głosi: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ (Król Antygon) Antygon Jednooki (gr. Antygonos Monophthalmos lub Kyklops) (ur. ok. 382 p.n.e., zm. 301 p.n.e.) – wódz Aleksandra Wielkiego, jeden z diadochów, syn satrapy indyjskiego Filipa, ojciec Demetriosa Poliorketesa, założyciel macedońskiej dynastii Antygonidów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antygon I Jednooki
Antygon II Gonatas
Antygon Gonatas (ur. ok. 320 p.n.e., zm. 239 p.n.e.) – król macedoński w latach 276-239 p.n.e. z dynastii Antygonidów, syn Demetriusza Poliorketesa i Filii, córki Antypatra.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antygon II Gonatas
Antygonidzi
Antygonidzi – dynastia macedońska wywodząca się od jednego z diadochów, Antygona Jednookiego, władająca Macedoniąw okresie hellenistycznym.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antygonidzi
Antypater (wódz macedoński)
Antypater (ok. 400-319 p.n.e.) – jeden z głównych dowódców Filipa II Macedońskiego i jego syna Aleksandra Macedońskiego, ojciec Kassandra.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Antypater (wódz macedoński)
Apamea
Ruiny miasta Apamea, Syria Apamea − miasto w państwie Seleucydów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Apamea
Apelles
Apelles (ur. ok. 370 p.n.e. w Kolofonie lub na Kos, zm. ok. 300 p.n.e. na Kos) – największy wedle opinii starożytnych malarz grecki, syn Pytheosa z Kolofonu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Apelles
Apokryf
Apokryf (ápókryphos – ukryty, tajemny) – określenie używane obecnie głównie w kontekście religijnym wobec ksiąg o tematyce biblijnej, uważanych za nienatchnione i co za tym idzie niewchodzących w skład Kanonu Biblii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Apokryf
Apollodoros z Aten (malarz)
Apollodoros z Aten, zwany Skiagrafem (V wiek p.n.e.) – malarz grecki, inicjator światłocieniowego modelunku postaci (tzw. skiagrafii) i prekursor iluzjonizmu malarskiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Apollodoros z Aten (malarz)
Apollonios z Rodos
Apollonios z Rodos, Apolloniusz Rodyjski (ur. pocz. III w. p.n.e., zm. po 246 p.n.e.) – grecki poeta i erudyta.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Apollonios z Rodos
Apoloniusz z Pergi
Apoloniusz z Pergi (Apollonios hoe Pergaios; ur. ok. 260 p.n.e., zm. ok. 190 p.n.e.) – starogrecki matematyk i astronom, znany z badań nad geometriąkrzywych płaskich.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Apoloniusz z Pergi
Appian z Aleksandrii
Appian z Aleksandrii łac. Appianus Alexandrinus, gr. Ἀππιανὸς ὁ Ἀλεξανδρεύς (ur. ok. 95, zm. ok. 180) – grecki historyk.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Appian z Aleksandrii
Aratos z Sykionu
Położenie Sykionu Aratos z Sykionu, Arat z Sykionu (ur. 271 p.n.e., zm. 213 p.n.e.) – grecki polityk, wieloletni strateg Związku Achajskiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Aratos z Sykionu
Archimedes
Pomnik przedstawiający Archimedesa – Berlin, Alt-Treptow, ogród Obserwatorium Archenholda Archimedes z Syrakuz (gr. Archimedes ho Syrakosios; ok. 287–212 p.n.e.) – grecki matematyk, fizyk i inżynier.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Archimedes
Aristonikos
Aristonikos (łac. Aristonicus, gr. Ἀριστόνικος z ariston 'najlepszy' i nike 'zwycięstwo', ? – 128 p.n.e.) – przywódca powstania antyrzymskiego (tzw. powstanie Aristonikosa) w Azji Mniejszej, uzurpator na tronie władcy Pergamonu pod imieniem Eumenesa III.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Aristonikos
Arystarch z Samos
Ziemi Arystarch z Samos (gr. Aristarchos ho Samios; ok. 310–230 p.n.e.) – grecki astronom pochodzący z wyspy Samos, który jako pierwszy zaproponował heliocentryczny model Układu Słonecznego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Arystarch z Samos
Arystofanes z Bizancjum
Arystofanes z Bizancjum (ok. 257 – ok. 180 p.n.e.) – grecki filolog.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Arystofanes z Bizancjum
Arystoteles
Arystoteles (starogr., Aristotelēs, ur. 384 p.n.e. w Stagirze, zm. 322 p.n.e. w Chalkis) – filozof, jeden z trzech – obok Sokratesa i Platona – najsławniejszych filozofów starożytnej Grecji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Arystoteles
Ateny
Ateny (nowogr. Αθήνα, Athī́na (trl.), Atina (trb.); st.gr., Athēnai; łac. Athenae) – stolica i największe miasto Grecji, jeden z najważniejszych ośrodków turystycznych Europy z zabytkami kultury antycznej i zarazem dziesiąty co do wielkości zespół miejski w Unii Europejskiej na poziomie 3,5 mln mieszkańców (cała metropolia ma blisko 4 miliony mieszkańców).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Ateny
Attalidzi
Attalidzi – dynastia pergamońska.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Attalidzi
Babilon
Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem Bramy Isztar, kompleksu z ziguratem E-temenanki i świątyni E-sagila. Babilon (sum. ká.dingir.raki „brama boga”; akad. Bāb-ilim „brama boga” lub Bāb-ilāni „brama bogów”; gr. Babylōn; bibl.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Babilon
Baktria
Baktria ok. 320 p.n.e. Baktria (gr. Baktriana, Βακτριανα; pers. Bākhtar; arab. i ind. Bhalika; chiń. 大夏, Dàxià) – starożytna, grecka nazwa krainy położonej obecnie w północnym Afganistanie.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Baktria
Berossos
Berossos (gr. Βήρωσσος) – zhellenizowany kapłan babiloński, historyk i astrolog, żyjący w Babilonie na przełomie IV i III w. p.n.e. Autor trzytomowego dzieła Babyloniaka o kulturze i historii Babilonii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Berossos
Bitwa nad Granikiem
Bitwa nad Granikiem – starcie zbrojne w maju 334 p.n.e. podczas wyprawy Aleksandra Macedońskiego na Persję, zwycięskie i zapoczątkowujące jego pasmo wojennych sukcesów w Azji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa nad Granikiem
Bitwa pod Gaugamelą
Bitwa pod Gaugamelą(czasem nazywana też bitwąpod Arbelą, która była najbliższym dużym miastem) – starcie zbrojne, które miało miejsce 1 października (niektórzy historycy przyjmujądatę 27 września) 331 p.n.e. pomiędzy wojskami macedońskimi Aleksandra Wielkiego a armiąperskąkróla Dariusza III.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa pod Gaugamelą
Bitwa pod Ipsos
Królestwa Antygona i jego rywali przed bitwąpod Ipsos ok. 303 p.n.e. Państwo Seleucydów (kolor żółty) po bitwie pod Ipsos (301 p.n.e.) Bitwa pod Ipsos – starcie zbrojne, które miało miejsce w roku 301 p.n.e. i było kluczowym momentem czwartej wojny diadochów (302–301 p.n.e.).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa pod Ipsos
Bitwa pod Issos
Bitwa pod Issos – starcie zbrojne, które miało miejsce w listopadzie 333 p.n.e. podczas wyprawy Aleksandra Macedońskiego przeciwko Persji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa pod Issos
Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.)
Bitwa pod Kynoskefalaj – decydujące starcie drugiej wojny macedońskiej, które miało miejsce w maju roku 197 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.)
Bitwa pod Magnezją
Bitwa pod Magnezją– starcie zbrojne, które miało miejsce w grudniu 190 p.n.e. (niekiedy datowane na styczeń 189 p.n.e.) podczas wojny Rzymu z syryjskim królem Antiochem III Wielkim.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa pod Magnezją
Bitwa pod Termopilami (191 p.n.e.)
Bitwa pod Termopilami – starcie zbrojne rozegrane wiosnąroku 191 p.n.e. na przesmyku termopilskim pomiędzy wojskami rzymskimi dowodzonymi przez Luciusa Corneliusa Scipio Asiaticusa i wojskami Seleucydów dowodzonymi przez Antiocha III Wielkiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitwa pod Termopilami (191 p.n.e.)
Bitynia
Kieperta Bitynia − kraina historyczna, górzysta lecz urodzajna, znajdująca się w Azji Mniejszej nad Morzem Czarnym, na obszarze dzisiejszej Turcji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bitynia
Bliski Wschód
Mapa polityczna Zdjęcie satelitarne Bliski Wschód (hebr. המזרח התיכון;, Xâvar-e Miyâne; przestarzałe Lewant) – region geograficzny obejmujący głównie Azję Zachodnią, ale w pewnych kontekstach także obszary Europy i Afryki.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Bliski Wschód
Celesyria
Coele Syria Celesyria, Syria Wklęsła lub Syria Niska – region i prowincja w czasach hellenistycznych i rzymskich.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Celesyria
Celtowie
kultury halsztackiej Krzyże celtyckie Celtowie (Galowie, Galatowie) – grupa ludów indoeuropejskich wydzielona na podstawie kryteriów językowych.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Celtowie
Cesarstwo Bizantyńskie
Cesarstwo wschodniorzymskie (bizantyjskie) Cesarstwo wschodniorzymskie, później Cesarstwo Bizantyńskie (w literaturze przeważnie w formie Cesarstwo Bizantyjskie, choć sąteż odmienne opinie, pot. i skrótowo Bizancjum) – termin historiograficzny, używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego cesarstwa rzymskiego ze stolicąw Konstantynopolu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Cesarstwo Bizantyńskie
Cylicja
Cylicja (Kilikija lub niegdyś,,, Kilikia) – kraina historyczna na pograniczu Azji Mniejszej i Syropalestyny.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Cylicja
Cyrenajka
Rzymska prowincja ''Creta et Cyrene'' do 297 r. n.e. Tureckie prowincje w składzie Libii Cyrenajka (Barka, Barqah) – kraina historyczna w północno-wschodniej Libii na wybrzeżu Morza Śródziemnego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Cyrenajka
Dariusz III
Dariusz III uciekający po bitwie pod Issos (Museo Archeologico Nazionale, Neapol) Dariusz III (staropers. 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎺𐎢𐏁; ur. ok. 380 p.n.e., zm. 330 p.n.e. w pobliżu Hekatompylos) – ostatni król perski z dynastii Achemenidów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Dariusz III
Delos
Taras Lwów Delos (gr., Dḗlos, Dilos) – w starożytności zwana początkowo Ortygią, mała, skalista grecka wysepka w archipelagu Cyklad na Morzu Egejskim, na południowy wschód od Grecji kontynentalnej.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Delos
Demetriusz I Poliorketes
Demetriusz Poliorketes, „ten, który oblega miasta” (ur. 336 lub 337 p.n.e., zm. 283 lub 282 p.n.e.) – król macedoński, syn Antygonosa Jednookiego Macedońskiego, według Plutarcha jeden z najwybitniejszych dowódców świata antycznego, pionier w dziedzinie wykorzystywania maszyn oblężniczych w sztuce wojennej.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Demetriusz I Poliorketes
Diadochowie
Państwa diadochów około 303 p.n.e. Diadochowie (od diádochos – następca) – termin określający dowódców armii Aleksandra Wielkiego, którzy w powstałym imperium przejęli władzę po jego śmierci w 323 roku p.n.e. Wywodzili się w większości ze znacznych rodów macedońskich.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Diadochowie
Diodor Sycylijski
Diodor Sycylijski na XIX-wiecznym fresku Diodor Sycylijski, Sycylijczyk (gr. Diodoros ho Sikeliotes; łac. Diodorus Siculus; ur. ok. 80 p.n.e. w Agyrium, zm. ok. 20 p.n.e.) – grecki historyk żyjący w epoce Cezara i Augusta.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Diodor Sycylijski
Duris z Samos
Duris z Samos (ok. 340-270 p.n.e.) – grecki historyk, uczeń Teofrasta z Eresos, przez pewien czas tyran miasta Samos.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Duris z Samos
Egipt ptolemejski
Podboje Aleksandra Egipt ptolemejski (Ptolemaike Basileia, Królestwo Ptolemeuszów) – okres hellenistyczny w historii starożytnego Egiptu, który rozpoczął się wraz ze śmierciąAleksandra Macedońskiego (323 p.n.e.) i podziałem jego imperium przez diadochów, a zakończył wkroczeniem legionów rzymskich Oktawiana Augusta oraz samobójcząśmierciąostatniej królowej Kleopatry VII i Marka Antoniusza (30 p.n.e.) Walka o kształt spuścizny po wielkim Aleksandrze okazała się jedynie wstępem do budowy nowego ładu politycznego, a na gruzach imperium wyrosły nowe państwa i rządzące nimi dynastie.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Egipt ptolemejski
Epigraf
domu w Kłodzku Epigraf, inskrypcja (łac. inscriptio.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Epigraf
Epigrafika
Polski epigraf reklamowy we Lwowie Epigrafika (gr. epigraphḗ.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Epigrafika
Epikur
Epikur (gr. Epikuros) (341 – 270 p.n.e. urodził się na wyspie Samos) – grecki filozof, twórca epikureizmu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Epikur
Epikureizm
Epikur Epikureizm – kierunek filozoficzny zapoczątkowany w starożytności przez Epikura, ok.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Epikureizm
Epir
Region administracyjny Epir Zamieszkiwanie epirockiej ludności grecko-prawosławnej, według źródeł greckich z 1918 r. Granicę grecko-albańskąoznaczono czerwonąliniąEpir ok. 200 r. p.n.e. Epirus vetus i Epirus nova wśród prowincji macedońskich ok. 400 n.e. Epir (grecki – Ipiros, co oznacza kontynent lub wnętrze dużego lądu) – górzysta kraina położona w północno-zachodniej części Grecji, nad Morzem Jońskim, na północy graniczy z Albanią, na wschodzie z Tesalią, a na południu z Etoliąi Akarnanią.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Epir
Eratostenes
XIX-wieczna rekonstrukcja mapy świata Eratostenesa Eratostenes (Eratosthenes; ur. 276 p.n.e. w Cyrenie, zm. 194 p.n.e.) – starogrecki uczony: matematyk, astronom, geodeta i geograf.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Eratostenes
Etruskowie
Zasięg wpływów etruskich Etruskowie (etr. Rasenna lub Rasna, gr. Tyrrhenoi, lub Tusci) – współczesna nazwa ludu, który zamieszkiwał w starożytności północnąItalię (Etrurię), pomiędzy rzekami Arno i Tyber, co najmniej od VII w. p.n.e. aż do I w. n.e. tworząc cywilizację etruską.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Etruskowie
Eudajmonia
Eudajmonia (gr. εὐδαιμονία) – termin filozoficzny stosowany powszechnie w filozofii życia starożytnej Grecji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Eudajmonia
Eufrat
Eufrat (Eufrates; także Firat,, Nahr al-Furat) to obok Tygrysu jedna z dwóch największych rzek Mezopotamii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Eufrat
Euklides
Euklides z Aleksandrii (Eukleides, ur. ok. 365 p.n.e., zm. ok. 270 p.n.e.) – grecki matematyk przez większość życia działający w Aleksandrii, autor Elementów (Stoicheia), jednego z najsłynniejszych dzieł matematycznych w historii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Euklides
Eumenes z Kardii
Eumenes z Kardii (gr. Ευμένης) (ur. 362 p.n.e., zm. 316 p.n.e.) – Grek pochodzący z Kardii – miasta greckiego na Chersonezie Trackim.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Eumenes z Kardii
Euzebiusz z Cezarei
Euzebiusz z Cezarei (ur. ok. 264, zm. ok. 340) – pisarz, teolog i historyk chrześcijański, biskup Cezarei w Palestynie od 313.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Euzebiusz z Cezarei
Filip II Macedoński
Filip II (ur. 382 p.n.e. w Pelli, zm. 336 p.n.e. w Ajgaj) – król Macedonii z dynastii Argeadów (359–336 p.n.e.), polityk, strateg i reformator armii macedońskiej.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Filip II Macedoński
Filip V Antygonida
Filip V Antygonida, zwany Macedońskim, (ur. 238 - zm. 179 p.n.e.) – król Macedonii od 221 p.n.e., syn Demetriusza II, ojciec Perseusza.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Filip V Antygonida
Filopojmen z Megalopolis
Filopojmen z Megalopolis (ur. 253, zm. 183 p.n.e. lub 184 p.n.e.) – strateg i przywódca Związku Achajskiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Filopojmen z Megalopolis
Fylarchos
Fylarchos z Aten (lub z Naukratis), gr. Φύλαρχoς – działający w III w. p.n.e. historyk grecki okresu hellenistycznego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Fylarchos
Galatowie
Galatowie, Galaci – grecka nazwa nadana Celtom, którzy wtargnęli do Grecji i Macedonii na początku III w. p.n.e. i osiedlili się w Azji Mniejszej (głównie w północnej i środkowej części, w regionie nazwanym później Galacją) zachowując etnicznąodrębność.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Galatowie
Grecja
Grecja we wschodnim basenie śródziemnomorskim (zdjęcie satelitarne) Grecja (gr. Elláda, IPA: lub Ellás, IPA), Republika Grecka (Ellinikí Dimokratía, IPA) – państwo położone w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Grecja
Hekatajos z Miletu
Hekatajos, wł.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Hekatajos z Miletu
Hieronim z Kardii
Hieronim z Kardii (ok. 350-260 p.n.e.) – historiograf grecki okresu hellenistycznego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Hieronim z Kardii
Hieronim ze Strydonu
Hieronim ze Strydonu (ur. między 331 a 347 w Strydonie, zm. 30 września 420 w Betlejem) – święty Kościoła katolickiego, doktor Kościoła, apologeta chrześcijaństwa; święty Kościoła prawosławnego i koptyjskiego, wyznawca.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Hieronim ze Strydonu
Hipparchos z Nikei
Hipparchos z Nikei, Hipparch, gr. Ἵππαρχος ο Νικαεύς (ur. ok. 190 p.n.e., zm. 120 p.n.e.) – grecki matematyk, geograf i astronom.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Hipparchos z Nikei
Historia Armenii
Ararat – święta góra Ormian; symbol kraju megality w Armenii Armenia w minionych okresach historycznych obejmowała znacznie większe terytorium, niż zajmuje współczesna Republika Armenii, stąd opis historii tego kraju obejmuje także dzieje ziem wchodzących obecnie w skład innych państw, zwłaszcza Turcji, a także Azerbejdżanu i Syrii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Historia Armenii
Historia Grecji
Grecja w 1791 r. Historia Grecji – obejmuje dzieje współczesnej Grecji, a także narodu greckiego oraz obszarów, które historycznie zamieszkiwał i nad którymi panował.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Historia Grecji
I wojna macedońska
Obszar Morza Śródziemnego w 218 p.n.e. Macedonia - kolor ciemnoniebieski, Republika rzymska - kolor jasnoniebieski I wojna macedońska - konflikt zbrojny pomiędzy republikąrzymskąi Macedoniąrządzonąprzez Filipa V trwający w latach 215-205 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i I wojna macedońska
I wojna punicka
Przybycie Rzymian i neutralizacja Syrakuz. Atak Hamilkara. Kontynuowanie rzymskiej ofensywy. Inwazja Afryki. Wytchnienie Kartaginy. Ponowienie rzymskiego ataku. Ponowienie rzymskiego ataku. Kartagińczycy negocjująpokój i wycofująsię. Pierwsza wojna punicka toczyła się między Kartaginąi Rzymem w latach 264 – 241 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i I wojna punicka
II wojna macedońska
Macedonia (kolor pomarańczowy) i wybrzeża Morza Egejskiego ok. 200 p.n.e. II wojna macedońska - drugi konflikt zbrojny między republikąrzymskąa Macedoniąrządzonąprzez Filipa V trwający w latach 200-197 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i II wojna macedońska
II wojna punicka
Główne zwycięstwa Hannibala Druga wojna punicka toczyła się w latach 218–201 p.n.e. między Kartaginąi Rzymem.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i II wojna punicka
III wojna macedońska
III wojna macedońska miała miejsce w latach 171 p.n.e.-168 p.n.e. Po zajęciu Ilirii Rzymianie kontynuowali ekspansję na ziemie greckie.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i III wojna macedońska
Iliria
Ilirowie Iliria (łac. Illyria, Illyricum) – starożytna kraina nad Morzem Adriatyckim, obejmująca mniej więcej tereny obecnej Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Albanii i Macedonii Północnej.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Iliria
Iran
Iran (trl. Irān, pełna nazwa Islamska Republika Iranu, Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān), w Europie dawniej znany jako Persja – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące między Morzem Kaspijskim na północy a ZatokąPerskąi ZatokąOmańskąna południu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Iran
Józef Flawiusz
Biblioteki Narodowej Józef Flawiusz (ur. 37, zm. po 94) – żydowski historyk pochodzący z rodu kapłańskiego – z klasy Joariba, pierwszej klasy kapłańskiej w Izraelu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Józef Flawiusz
Johann Gustav Bernhard Droysen
Johann Gustav Bernhard Droysen (ur. 6 lipca 1808 w Trzebiatowie, zm. 19 czerwca 1884 w Berlinie) – niemiecki historyk, prekursor tzw.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Johann Gustav Bernhard Droysen
Jonia
Położenie Jonii Jonia – kraina w starożytności położona w centralnej części wybrzeża Azji Mniejszej, między rzekami Hermos a Meander.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Jonia
Kallimach z Cyreny
Papirus z II wieku n.e. z fragmentem tekstu poematu ''Aitia'' Kallimach z Cyreny (Kallimachos ho Kyrenaios, ur. około 310 p.n.e. w Cyrenie, zm. około 240 p.n.e.) – uważany za największego poetę tzw.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kallimach z Cyreny
Kapadocja
Miasto Ortahisar – Światowe Dziedzictwa UNESCO Kapadocja – kraina historyczna w środkowej Turcji w centralnej części Anatolii, znana przede wszystkim z charakterystycznych form tufowych, tworzących „księżycowy” krajobraz, oraz z domów i kościołów wykutych w tych wulkanicznych skałach.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kapadocja
Kartagina
Kartagina (fen. Qrt-ḥdšt, Kart Hadaszt, lit. Nowe Miasto;, Karchedon, Kartadż, Kartago) – starożytne miasto w Afryce Północnej, położone na wybrzeżu Morza Śródziemnego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kartagina
Kassander
Kassander (Kasander) (gr. Κασσανδρος Kassandros; ur. ok. 358 r. p.n.e., zm. 297 r. p.n.e) – syn Antypatra, jeden z diadochów, władca Macedonii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kassander
Kleomenes III
Kleomenes III (ok. 265 – 219 p.n.e.), syn Leonidasa II, król spartański w latach 235-222 p.n.e. i reformator.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kleomenes III
Kleopatra
Aleksandrii Kleopatra VII Filopator, Kleopatra Wielka (gr. Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ; ur. 69 rok p.n.e., zm. 12 sierpnia 30 roku p.n.e. w Aleksandrii) – ostatnia królowa hellenistycznego Egiptu, panująca w latach 51–30 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kleopatra
Koine
Koine, koinè, greka wspólna (od gr., he koine dialektos – wspólny dialekt) – określenie powszechnej formy języka greckiego, która zastąpiła klasyczny język starogrecki i pozostawała w użyciu od początków epoki hellenistycznej do czasów późnoantycznych (ok.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Koine
Kommagena
Położenie Kommageny jako prowincji Imperium Rzymskiego, 120 n.e. Kommagena (starogr. Kommagēnē) – w starożytności kraina w północnej Syrii, na pograniczu z AzjąMniejszą, między Cylicją, Kapadocjąa Eufratem, w granicach państwa Achemenidów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kommagena
Korsyka
Korsyka – wyspa na Morzu Śródziemnym, należąca do Francji, położona na południowy wschód od kontynentalnej części tego kraju, na zachód od Półwyspu Apenińskiego (Włochy).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Korsyka
Kos (wyspa)
Kos (gr. Kṓs) – wyspa w Grecji w archipelagu Sporad Południowych (Dodekanez) na Morzu Egejskim u wybrzeża Turcji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kos (wyspa)
Kosmopolityzm
Diogenes − „obywatel świata” Kosmopolityzm (z gr. kosmos „świat”, polis „miasto” i ismos „pogląd”) − pogląd wyrażający brak podlegania podziałom kulturowo-politycznym i terytorialnym, lecz zarazem szanujący te podziały i stosujący się do reguł panujących na danym terytorium.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kosmopolityzm
Krates z Teb
Krates z Teb (fresk z ok. I w. n.e.) Krates z Teb (gr. Krates ho Thebaios; ur. 365 p.n.e. w Tebach, zm. 285 p.n.e. tamże) – grecki filozof, przedstawiciel nurtu cynickiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Krates z Teb
Królestwo Greko-Baktryjskie
Maksymalny zasięg królestwa ok. 180 p.n.e. Królestwo Greko-Baktryjskie (albo Królestwo Grecko-Baktryjskie, Królestwo Greków Baktryjskich) – państwo hellenistyczne z ośrodkiem w Baktrii, istniejące od ok.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Królestwo Greko-Baktryjskie
Królestwo Indo-Greckie
Królestwo Indo-Greckie ok. 100 p.n.e. Królestwo Indo-Greckie – państwo hellenistyczne istniejące na terenie dzisiejszego południowo-wschodniego Afganistanu, północnego Pakistanu i północno-zachodnich Indii w latach ok.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Królestwo Indo-Greckie
Królestwo Partów
Królestwo Partów – państwo na terenie starożytnego Iranu, rządzone przez dynastię Arsacydów, istniejące od 247/238 p.n.e. do 226 n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Królestwo Partów
Kult władców hellenistycznych
Posąg z brązu przedstawiający hellenistycznego władcę. Kult władców hellenistycznych – zjawisko religijno-polityczne występujące w państwach hellenistycznych.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Kult władców hellenistycznych
Lizymach
mały Państwa hellenistyczne na przełomie IV i III wieku p.n.e. Lizymach (ok. 355 p.n.e.-281 p.n.e.) – jeden z wodzów Aleksandra III Wielkiego – diadochów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Lizymach
Lykeion
Atenach Lykeion, lykejon, likejon (gr. Λύκειον, Lýkeion) – szkoła filozoficzna (przy czym przez filozofię rozumiano wtedy ogół racjonalnej wiedzy) założona przez ucznia Platona – Arystotelesa w IV wieku p.n.e. Od V w. p.n.e. nad Ilissosem przy świątyni Apollina Likejosa na wschodnich obrzeżach Aten istniał gimnazjon (gymnásion) – w ogrodach zwanych Lykejonem od imienia patronującego świątyni boga.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Lykeion
Malatya
Malatya, dawniej Melitene – miasto w Turcji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Malatya
Marek Antoniusz
Marek Antoniusz, Marcus Antonius (ur. 14 stycznia 83 p.n.e. w Rzymie, zm. 1 sierpnia 30 p.n.e. w Aleksandrii) – wódz i polityk rzymski w latach 61–30 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Marek Antoniusz
Marek Junianus Justynus
Marek Junianus Justynus – rzymski historyk tworzący w III w. n.e. Nic nie wiadomo o jego życiu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Marek Junianus Justynus
Marsylia
Marsylia – miasto w południowej Francji, nad Morzem Śródziemnym, ok.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Marsylia
Mecenat
Mecenat − opieka wpływowych i bogatych miłośników, amatorów literatury i sztuki nad twórcami.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Mecenat
Megalopolis
Megalopolis (z gr. megalo-.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Megalopolis
Megastenes
Megastenes (ok. 350 - 290 p.n.e.) – grecki historyk, geograf i podróżnik urodzony w Jonii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Megastenes
Menander
Menander (Menandros, 342–291 p.n.e.) – starożytny poeta grecki, główny przedstawiciel komedii nowej i komedii charakterów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Menander
Mezopotamia
Mezopotamia widoczna z satelity w 2020 roku Mezopotamia,, w znaczeniu dosłownym międzyrzecze (nazwa przejęta z Miyanrudan i Bet-Nahrain) – starożytna kraina na Bliskim Wschodzie leżąca w dorzeczu Tygrysu i Eufratu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Mezopotamia
Mitrydates VI Eupator
Mitrydates VI Eupator (ur. 132 p.n.e., zm. 63 p.n.e.) – król Pontu z dynastii Mitrydatydów, panował w latach 120-63 p.n.e., władca Bosporu od około 107 do 63 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Mitrydates VI Eupator
Morze Śródziemne
Mapa Morza Śródziemnego z zaznaczonymi ośrodkami miejskimi i infrastrukturątransportowąMorze Śródziemne – morze międzykontynentalne leżące pomiędzy Europą, Afrykąi Azją, o powierzchni około 2,5 mln km².
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Morze Śródziemne
Muzea Watykańskie
Muzea Watykańskie – muzea publiczne Państwa Watykańskiego, powstałe ze zbiorów dzieł sztuki zgromadzonych przez poszczególnych papieży.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Muzea Watykańskie
Okres archaiczny (starożytna Grecja)
Okres archaiczny w historii starożytnej Grecji mieści się między tzw.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Okres archaiczny (starożytna Grecja)
Oktawian August
Gaius Octavius Thurinus (Gajusz Oktawiusz Turyn), po adopcji Gaius Iulius Caesar Octavianus (Gajusz Juliusz Cezar Oktawian) (ur. 23 września 63 roku p.n.e. w Rzymie, zm. 19 sierpnia 14 roku n.e. w Noli) – pierwszy cesarz rzymski, panował od 16 stycznia 27 roku p.n.e. do śmierci jako Imperator Caesar Augustus.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Oktawian August
Olimpia (Grecja)
Olimpia (nowogr., Archea Olimbia) – miejscowość w Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Grecja Zachodnia, w jednostce regionalnej Elida.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Olimpia (Grecja)
Osroene
Osroene (Osroena) – starożytne królestwo założone przez nabatejskie lub arabskie plemiona pochodzące z północnej Syrii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Osroene
Palestyna
Palestyńska moneta z okresu rządów brytyjskich Flaga brytyjskiego mandatu Palestyna Flaga współczesnego państwa Palestyna Jerozolimie Banknot palestyńskiego funta Palestyna – region geograficzny w zachodniej Azji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Palestyna
Papirus
Papirus z zapisem tekstu Papirus (→) – materiał pisarski otrzymywany z tzw.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Papirus
Pauzaniasz (geograf)
Pauzaniasz (łac. Pausanias, zwany Periegeta, ur. między 100 a 110 n.e., zm. po 180 n.e.) – grecki geograf, autor dzieła Periegesis tes Hellados (Wędrówki po Helladzie) w 10 księgach, czyli przewodnika po Helladzie, w którym zawarł relację ze swoich licznych podróży, opisując poszczególne krainy Grecji: zabytki, lokalne kulty.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pauzaniasz (geograf)
Perdikkas
Perdikkas (ur. ok. 365 p.n.e. - zm. maj-czerwiec 320 p.n.e.) – wódz Filipa II i Aleksandra Wielkiego, jeden z diadochów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Perdikkas
Pergamon (miasto)
Akropol, po lewej ruiny świątyni Trajana Muzeum Pergamońskim Teatr Świątynia Trajana Pergamon (Pérgamon, łac. Pergamum) – miasto w starożytnej Myzji, w Azji Mniejszej, stolica państwa pergamońskiego, współcześnie stanowisko archeologiczne w pobliżu miasta Bergama w Turcji, położonego poniżej starożytnego akropolu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pergamon (miasto)
Pergamon (państwo)
Królestwo Pergamońskie (kolor jasnozielony) i jego sąsiedzi około 200 p.n.e. Pergamon, Królestwo Pergamońskie (też Pergameńskie) – państwo hellenistyczne w zachodniej części Azji Mniejszej ze stolicąw mieście Pergamon, istniejące w latach 283-133 p.n.e. i rządzone przez dynastię Attalidów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pergamon (państwo)
Platon
Platon (Plátōn; ur. 424/423 p.n.e., zm. 348/347 p.n.e.) – filozof grecki, Ateńczyk, twórca tradycji intelektualnej znanej jako platonizm.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Platon
Plutarch
Przypuszczalne popiersie portretowe Plutarcha z Delf(II-III w. n.e., muzeum w Delfach) Plutarch z Cheronei (gr., Plutarchos ho Chaironeus, ur. ok. 50 n.e., zm. ok. 125 n.e.) – jeden z największych pisarzy starożytnej Grecji, historyk, filozof-moralista oraz orator.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Plutarch
Polibiusz
Polibiusz, Polybios z Megalopolis (ur. ok. 200, zm. ok. 118 p.n.e.) – grecki historyk i kronikarz imperium rzymskiego w okresie republiki.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Polibiusz
Poliperchon
Poliperchon (Polyperchont) (ur. ok. 380 p.n.e., zm. 301 p.n.e.) – wódz macedoński, oficer w armii Filipa II i Aleksandra Wielkiego, uczestnik wojen diadochów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Poliperchon
Polis
Polis (stgr., l.mn. – pierwotnie „miejsce warowne”) – forma państwa w starożytnej Grecji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Polis
Pompejusz
Gnaeus Pompeius Magnus, Gnejusz Pompejusz Wielki (ur. 29 września 106 p.n.e., zm. 28 września 48 p.n.e.) – rzymski polityk i dowódca wojskowy, jeden z twórców I triumwiratu, zwany przez współczesnych Pompejuszem Wielkim ze względu na wielkie sukcesy polityczne i militarne oraz zasługi dla Rzymu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pompejusz
Pompejusz Trogus
Pompejusz Trogus (ur. I wiek p.n.e., zm. I wiek n.e.) – historyk rzymski.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pompejusz Trogus
Pont
Mapa Pontu Gór Pontyjskich Pont – kraina historyczna w północno-wschodniej Azji Mniejszej, nadmorska część Kapadocji, w starożytności niezależne królestwo, a następnie prowincja rzymska.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pont
Porządek koryncki
Porządek koryncki Porządek koryncki – jeden z trzech podstawowych porządków architektonicznych występujących w architekturze starożytnej Grecji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Porządek koryncki
Posejdonios z Rodos
Posejdonios z Apamei (lub z Rodos, gr., ur. ok. 135 p.n.e. w Apamei, zm. ok. 51 p.n.e.) – starogrecki uczony: filozof mediostoicki, astronom, geodeta, geograf, historyk i badacz kultury, nauczyciel Cycerona.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Posejdonios z Rodos
Ptolemeusz I Soter
Ubóstwieni Ptolemeusz I i Berenika na monecie bitej po ich śmierci Ptolemeusz I przedstawiony jako faraon (British Museum) Ptolemeusz I Soter (Ptolemaĩos Sōtḗr, ur. 367 p.n.e., zm. 283 p.n.e.) – założyciel dynastii Ptolemeuszy, władca Egiptu w latach 323–283 p.n.e., syn Lagosa i Arsinoe, mąż Artakamy, Eurydyki i Bereniki I.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Ptolemeusz I Soter
Ptolemeusze
Ptolemeusz I Soter, założyciel dynastii Ptolemeuszy Ptolemeusze (albo Lagidzi) – dynastia pochodzenia macedońskiego panująca w starożytnym Egipcie w latach 304–30 p.n.e., w południowej Syrii, Libanie i Palestynie w latach 301–200 p.n.e., na Cyprze do 58 p.n.e. i w latach 48–30 p.n.e.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Ptolemeusze
Pyrron z Elidy
Pyrron z Elidy (gr. Pyrrhon ho Eleios, ur. ok. 360 p.n.e., zm. ok. 286 p.n.e.) – filozof grecki, założyciel szkoły sceptyckiej.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pyrron z Elidy
Pyrrus
Szlak bojowy Pyrrusa w Italii Pyrrus (ur. 319, zm. 272 p.n.e. w Argos) – król Epiru z dynastii Ajakidów w latach 307–302 p.n.e. i od 297 p.n.e. do swej śmierci, król Macedonii w latach 288–285 p.n.e., król Sycylii w latach 278–276 p.n.e.; syn króla Epiru Ajakidesa i królowej Ftii II.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Pyrrus
Republika rzymska
Republika rzymska – okres w historii starożytnego Rzymu w którym był on republiką, trwający od upadku królestwa w 509*Daty opatrzone asteriskiem podane sąwedług tzw.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Republika rzymska
Rodos (miasto)
Rodos – miasto w Grecji, na wysuniętym najbardziej na północ krańcu wyspy Rodos, w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Rodos.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Rodos (miasto)
Samnici
Noli, IV wiek p.n.e. Mapa Samnium Samnici (łac. Samnites) – jeden z ludów italskich z grupy osko-umbryjskiej, zamieszkujący środkowąi południowączęść Apeninów (Samnium), tworzący luźnąfederację o charakterze wojskowym.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Samnici
Sardynia
Sardynia – skalista wyspa, druga pod względem powierzchni na Morzu Śródziemnym (po Sycylii).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sardynia
Satrapia
Podział Imperium Perskiego w 500 r. p.n.e. Satrapia – okręg administracyjny w starożytnym Iranie, zarządzany przez satrapę.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Satrapia
Sceptycy
Sceptycyzm (gr. σκεπτικός, skeptikos, łac. sceptici – wątpiący, rozważający) — prąd filozofii, który rozwijał się w okresie od IV do III wieku p.n.e., a następnie od I wieku p.n.e. do II wieku n.e. Twórcąsceptycyzmu był Pyrron z Elidy, którego zasadnicze tezy zostały dalej rozwinięte w teoriach jego kontynuatorów: Tymona z Fliuntu, Ainezydemosa z Knossos oraz Agryppy i Sekstusa Empiryka.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sceptycy
Seleucydzi
bitwie pod Ipsos (301 p.n.e.) Seleucydzi lub też Seleukidzi – dynastia hellenistyczna założona przez Seleukosa, z ośrodkiem początkowo w Babilonii, a od początku III w. p.n.e. Syrii, panująca w latach 312–63 p.n.e. Seleukos był jednym z dowódców Aleksandra Wielkiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Seleucydzi
Seleukos I Nikator
Seleukos I Nikator (gr. Nikator – zwycięzca; ur. ok. 358, zm. w 281 p.n.e.) – jeden z tzw.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Seleukos I Nikator
Sogdiana
Sogdiana Sogdiana (staropers. Suguda; gr. Σογδιανή;, Sùtè, pers. سغد, Sōġd) – kraina w Azji Środkowej leżąca nad rzekąZarafszan, między rzekami Oksos (lub Oksus – obecnie: Amu-daria) i Jaksartes (ob. Syr-daria), na północ od Margiany i Baktrii, a od wschodu Fergana.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sogdiana
Sophene
położenie na mapie Sophene (orm.: Ծոփք - Tsopk) była prowincjąkrólestwa armeńskiego i imperium rzymskiego.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sophene
Sparta
Sparta (gr., Spártī; stgr. Spártē;; Lakedaímōn, Lacedemon) – miasto w południowej Grecji, na Peloponezie, w administracji zdecentralizowanej Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie, w regionie Peloponez, w jednostce regionalnej Lakonia.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sparta
Starożytna Macedonia
Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, zamieszkane przez helleński lud z plemienia Dorów, którego historyczne centrum znajdowało się na terytorium obecnej północno-środkowej Grecji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Starożytna Macedonia
Starożytne igrzyska olimpijskie
Olimpia – ruiny Starożytne igrzyska olimpijskie (– święte igrzyska olimpijskie) – panhelleńskie igrzyska odbywające się w cyklu czteroletnim ku czci boga Zeusa.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Starożytne igrzyska olimpijskie
Starożytny Egipt
Maska grobowa Tutanchamona – jeden z najbardziej rozpoznawalnych wytworów kultury staroegipskiej Starożytny Egipt (stegip. Kemet, Czarna Ziemia) – cywilizacja starożytnego Bliskiego Wschodu położona w północno-wschodniej Afryce w dolinie i delcie Nilu (z oazami Pustyni Libijskiej włącznie).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Starożytny Egipt
Starożytny Rzym
cesarstwo nicejskie, Despotat Epiru i Despotat Morei Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Starożytny Rzym
Stary Testament
Tory w języku hebrajskim Dziesięć Przykazań) – Codex Orientales 4445 I w. p.n.e. Stary Testament – starsza część Biblii, przyjęta przez chrześcijaństwo.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Stary Testament
Stoicyzm
Stoicyzm – szkoła filozoficzna, która powstała jednocześnie z epikureizmem w końcu IV wieku p.n.e. i przetrwała aż do zamknięcia wszystkich szkół filozoficznych przez cesarza Justyniana w 529 roku.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Stoicyzm
Strabon
Strabon Strabon (gr., ur. ok. 63 r. p.n.e. w Amasei, zm. ok. 24 r. n.e.) – grecki geograf, historyk i podróżnik.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Strabon
Sulla
Lucjusz Korneliusz Sulla Felix (łac. Lucius Cornelius Sulla Felix; ur. 138 p.n.e., zm. 78 p.n.e. w Puteoli) – rzymski polityk i wojskowy.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sulla
Sycylia
Prowincje Sycylii Etna Krajobraz środkowej Sycylii Rzeka Simeto Sycylia – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (ponad 25 tys. km²), położona we Włoszech na południe od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela jąwąska Cieśnina Mesyńska.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Sycylia
Syrakuzy
Syrakuzy – miasto we Włoszech położone we wschodniej części Sycylii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Syrakuzy
Syria (prowincja rzymska)
Rzymskie prowincje Rzymska prowincja Syria Musée du Louvre Prowincja Syria Syria – była ważnąprowincjąrzymską, podbitąw roku 64 p.n.e. przez Pompejusza.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Syria (prowincja rzymska)
Syria starożytna
Syria starożytna – terytorium, którego granice w okresie od około VII tys.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Syria starożytna
Tarent
Tarent (w dialekcie tarenckim Tarde lub Tarande) – miasto i gmina w regionie Apulia, w prowincji Tarent, w południowych Włoszech.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Tarent
Teby (Grecja)
Teby (Thívai, Thebaj lub Thive) – miasto w Grecji, w administracji zdecentralizowanej Tesalia-Grecja Środkowa, w regionie Grecja Środkowa, w jednostce regionalnej Beocja.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Teby (Grecja)
Teofrast z Eresos
''Historia plantarum'', 1549 Teofrast z Eresos (Theophrastos), (ok. 370–287 p.n.e.) – grecki uczony i filozof.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Teofrast z Eresos
Teokryt
Teokryt (gr. Theokritos, około 310 p.n.e. – około 250 p.n.e.) – grecki poeta z Syrakuz, uważany za twórcę sielanki.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Teokryt
Tigranes II
Tigranes II, zwany później Wielkim (ur. 138, zm. 55 p.n.e.) – król Armenii w latach 95-55 p.n.e. z dynastii Artaksydów.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Tigranes II
Timajos
Timajos z Tauromenion (gr. Τιμαῖος druga połowa IV w. p.n.e. - pierwsza połowa III w.p.n.e.) – historyk grecki z Sycylii.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Timajos
Tyber
Tyber (hist. Albula) – rzeka w środkowej części Włoch.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Tyber
Tytus Liwiusz
Titus Livius (ur. 59 p.n.e., zm. 17 n.e.) – rzymski historyk pochodzący z miasta Patavium (dziś Padwa).
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Tytus Liwiusz
Wielka Grecja
Wielka Grecja ok. 280 r. p.n.e. Italia ok. 800 r. p.n.e. - Grecy kolor żółty Wielka Grecja (z gr. he Hellas he Megale) – w starożytności południowa część Półwyspu Apenińskiego oraz większość Sycylii skolonizowanej przez Greków w VII/VI wieku p.n.e. w okresie wielkiej kolonizacji.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Wielka Grecja
Wielka kolonizacja
Wielka kolonizacja – termin „wielka kolonizacja” utworzony został przez historyków dla odróżnienia ruchu osadniczego, w którym brały udział polis greckie w okresie archaicznym, od podobnych zjawisk występujących w świecie greckim przed oraz po „wielkiej kolonizacji”.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Wielka kolonizacja
Wojna chremonidejska
Wojna chremonidejska (ok. 267 p.n.e. – ok. 261 p.n.e.) – konflikt Aten, wspieranych przez Spartę i kilka mniejszych poleis, oraz przez Egipt Ptolemeuszy, przeciwko państwu macedońskiemu.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Wojna chremonidejska
Zenodot z Efezu
Zenodot z Efezu (stgr. ok. 325 – ok. 265 p.n.e.) – grecki poeta, gramatyk i filolog.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Zenodot z Efezu
Zenon z Kition
Zenon z Kition Zenon z Kition (gr., trb. Zenon ho Kitieus; ur. ok. 335 p.n.e. w Kition na Cyprze, zm. ok. 263 p.n.e. w Atenach) – grecki filozof, założyciel szkoły stoików.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Zenon z Kition
Związek Achajski
Związek Achajski w 150 r. p.n.e. Związek Achajski – sojuszniczy związek państw (symmachia) greckich, powstały około 281 p.n.e. z inicjatywy czterech miast położonych w zachodniej części Achai: Dyme, Patraj, Tritai i FarajWielka Historia Świata, t. 8.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Związek Achajski
Związek Etolski
Związek Etolski – związek wspólnot plemiennych i poleis greckich założony przez Etolów przed 367 p.n.e., jego znaczenie wzrosło po odparciu celtyckiego najazdu na Delfy pod dowództwem Brennusa.
Zobaczyć Epoka hellenistyczna i Związek Etolski
Znany jako Kultura hellenistyczna, Okres hellenistyczny.